MAANDAG 24 SEPTEMBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Firma C. JöRG Sr. UTRECHT
OPGERICHT 1819 SCHOUTENSTR. Nr. 7
TOGA'S - HEERENKLEEDING
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Noordeloos, S. v. d.
Molen te Rotterdam-Centrum.
GEREF. KERKEN
Beroepen Te Rijswijk (Z.-H.), G. Laar
man te Hilversum.
Bedankt: Voor Loppersum (Gr.) W. J.
van Enk te Vries (Dr.).
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Velzen als hulpprediker
cand. H. van Vliet to Rotterdam. Te Her-
veen en Aerdt als hulpprediker cand. B.
Nijholt te Leeuwarden.
Bedankt: Voor Wouterswoude (Fr.),
Joh. de Bres te SL Maartensdijk (Z.).
Voor Ellecom, G. van Veldhuizen te Han-
tum bij Dockum (Fr.).
Ds. G. TICHELAAR.
Ds. G. Tichelaar, predikant der Ned. Herv.
Gem. te L i s s e, kan wegens ziekte zijn
ambtsbezigheden niet waarnemen.
KERKELIJKE EXAMENS
Door het provinciaal kerkbestuur van Zuid-
Holland is toegelaten tot de evangeliebediening in
de Ned. Herv. Kerk de heer R. B lj 1. cand. aan de
Universiteit te Utrecht en later te Groningen, die
een eventueel beroep gaarne in overweging neemt.
Adres A. Bijl, Grintweg 331, Oranjewoud (bij
Heerenveen).
NED. HERV. GEMEENTE TE ROTTERDAM
Blijkens ccn bericht in „Rott. Kerk
bode" is bij den Kerkeraad van de Ned.
Herv. Kerk te Rotterdam een schrijven in
gekomen van de commissie, om te beproe
ven de vervulling van de vacature Ds. G.
H. Wagenaar mogelijk te maken. In verband
met dit schrijven werd besloten diligent-
yerklaring tot 1 April 1935 aan te vragen.
CONCENTRATIE VAN KERKBODES
De Kerkbodenpers in sommige Duitsche
ïandskerken wordt gecentral iseerd. Dit is in
Saksen reeds ingevoerd. In plaats van de vele
kerkboden der afzonderlijke kerken komt thans
een centrale kerkbode met bijblad voor iedere
gemeente in het bijzonder. Op deze wijze wordt
aan elke gemeente een omvangrijke kerkbode
geleverd en wordt anderzijds de kostprijs be
langrijk verlaagd. Ook in Brandenburg is men
bezig dit voorbeeld na te volgen.
OECUMENISCH THEOLOGENCONGRES
Het Oecumenisch Theologencongres, dat
van 25—27 September a.s. op Woudscho-
ten te Zeist bijeenkomt, ondervindt,
naar dr. J. C. Wissing te Tiel, secretaris
der conferentie, ons meddeelt, bhalve Neder
landsche ook buitenlandscihe belangstelling.
Inzonderheid te Genève in de oecumenische
centra die daar gevestigd zijn, heeft men
voor dit gebeuren een bijzondere inteTesse.
Dit zal blijken door het bezoek van dr. II.
Schönfeldt, den directeur van het te Genève
gevestigd oecumenisch Forschungsinstituut,
die Woensdag 25 Sept., den openingsdag,
het congres hoopt bij te wonen. Voorts deelt
dr. Wissing mede, dat het aantal Nederland
sche aanmeldingen reeds zeer groot is. De
gelegenheid tot aanmelding staat nog tot
morgen open (bij dr. Wissing).
Kerk en Staat in Duitschland
Rijksbisschop Dr. MüILr geïnstalleerd
Uit B e r 1 ij n: Zondag is Dr. Müller in het Prui
senhuis op plechtige wijze geïnstalleerd tot Rijks
bisschop.
Vervolgens begaf de Rijksbisschop zich met tal
van geestelijke autoriteiten naar den Berlijnschen
Dr. Müller heeft een toespraak gehouden, waar
in hij verklaarde:
Wij zijn met het Evangelie verbonden. Wl) zijn
er innig van overtuigd in een grooten tijd van ons
volk te leven. Groote tijden in de volksgeschiede
nis zijn steeds tijden van geloof geweest. Het is
vandaag inderdaad een historisch uur der Duitsche
Evangelische Kerk.
Door mijn installatie tot Rijksbisschop is dui
delijk tot uiting gekomen, dat wij geloof
hebben aan deze evangelische kerk. Na
eeuwenlange versnippering en ontbinding in
de Ïandskerken is thans eenheid bevochten
van alle afzonderlijke kerken tot een evan
gelische kerk.
De Broederraad publiceert een oproep aan alle
predikanten, om ook den gewijzigden ambtelijken
eed, gelijk die thans in tegembetkoming aan de be
zwaren van den Lutherschen Raad gevraagd
wordt, niet af te leggen, daar voor de kerk het
woord van Christus geldt ..Ik zeg U, zweert garv-
schelijk niet" en dus een eed in de kerk niet thuis
hoort. De Broederraad wekt op dezen grond de
predikanten op alzoo geenerlei eed af te leggen
noch af te nemen.
De Beicrsche bisschop
Dr. Meiser, landsbisschop der Evangelische kerk
van Beieren publiceert een uitvoerige verklaring
in de pers, waarin hij aan de reeds bekende be
zwaren toevoegt het bezwaar, dat de Duitschi
Evangelische rijkskerk volgens haar grondwet als
uitwendige samenvatting van de Lutherschen, de
Gereformeerden en de Geünieerden, zelf geen be
lijdenis heeft, doch dat daarmee naar het oordeel
van den Beierschen bisschop deze kerk ophoudt
„kerk" te zijn en hij den eisch stelt, dat de rijkskerk
de Luth. Augsburgscbe belijdenis als haar belijde
nis zal aanvaarden, zulks met ontzien van de rech
ten der dan als gasten opgenomen Gereformeerden,
Een verklaring van de Erlaoger faculteit (Erlangen
ligt in Beieren, red.) onderteekend door de profes
soren Aithaus. Elert, Preuss. Proksch, Ulmer en
Sasse, ondersteunt dezen eisch en oordeelt, dat
de kerkelijke vrede door het gehoor geven
dezen eisch (die dan een herziening der kerk-
grondwet van Juli 1933. in welke alle partijen zich
In den tegenwoordige^ tekst vonden, zou betee-
kenen, red.) gediend zou wezen.
PtrsaanvaJlen
Inmiddels is de toestand in Beieren verscherpt
geworden, doordat in de dagbladpers, met name
in de Frankische Tageszeitung (verschijnt te
Neurenberg in Beieren) zeer scherpe artikelen
tegen dr. Meiser verschenen, onderteekend door
den Zuld-Duitschen Bond van Evangelische Chris
tenen. in welke den bisschop het vertrouwen wordt
opgezegd.
DE HOLLANDSCHE KERK TE PETROGAD
WORDT GESLOTEN.
Naar „De Tijd" van vertrouwde zijde uit
Moskou verneemt, heeft Stalin bevel gege
ven, dat de aan het vroegere Nederlandsche
gezantschap toegevoegde Hollandsche kerk
met de herinneringen aan Czaar Peter den
Grooten op 't Newski Prospect in Petrograd
dadelijk moet worden gesloten. Deze kerk
heeft onder het beheer van onzen gezant
gestaan zoolang wij dien hebben gehand
haafd. Zelfs zou zich de Sovjet-regeering be
reid hebben verklaard haar terug te geven,
indien wij die regeering de jure en de facto
roudea hebben erkend,
DE GEREFORMEERDE KERKEN
OVER 1834-1934
Gemeenten en predikanten
De meeste leden der Geref. Kerken in Ne
derland zullen wel bekend zijn met de ge
schiedenis van hun Kerk. Niet velen zullen
echter een voorslelling hebben van het aan
(al Gereformeerden, het aantal predikanten
het aantal emeriti-predikanten op ver
schillende tijdstippen van de eeuw „Gere
formeerd Kerkelijk leven".
Hier volgen eenige cijfers in hoofdzaak
betrekking hebbende op de predikanten der
Gereformeerde Kerken van 18341934.
Voor 1834 staat Hendrik de Cock, als eerste
en eenige predikant, vermeld in de verschil
lende opgaven van het Jaarboek ten dien
de van de Geref. Kerken in Nederland, welk
jaarboek als voornaamste bron gebruikt
werd bij deze bewerking.
Op 1 Januari 1934 is het aantal gestegen
tot 745.
Gaan we de groei na, dan zien we voor
de jaren 1834: 1 predikant, 1844: 45, 1854:
106, 1864: 161, 1874: 217, 1884: 267, 1894:'433,
1904: 539, 1924: 549, 1934: 745 predikanten.
In de eerste vijftig jaren is er een con
stante groei van 5060 predikanten per 10
jaar. Er worden regelmatig Kerken geïn
stalleerd, en vacante plaatsen worden be
zet.
Dit gaat zoo tot 1886: het jaar van de
Doleantie.
Het aantal predikanten stijgt nu ecrtlge
jaren vrij snel, er komnn ongeveer 45 pre
dikanten over uit de Ned. Herv. Kerk.
Maar dit alleen verklaart niet de toename
an 166 predikanten in het decennium 1884
-1894.
De sterke toename moet veeleer gezien
'orden als vrucht van de Stichting det
Vrije Universiteit in 1S80.
Dr. Kuyper vestigde voortdurend de aan
dacht van het Gereformeerde volk op de
studie in 't algemeen en zeer speciaal op
die der theologie.
Velen in den lande nemen den oproep tor
harte, en zenden hun zoon naar 't Gymna
sium, met het doel hun jongen „dominéé te
laten worden". Maar vóór dit doel bereikt
zal zijn, moeten 11 jaren van studie vooraf
gaan: 6 jaar op 't gymnasium en 5 jaar
studie aan de V.U. En de statistiek beves
tigt volkomen de historie: juist van 1892
n met 1896 is een zeer groote aanwas
op te merken.
Reeds in 1896 komt er een inzinking. Er
in dat jaar slechts een toename van 6
predikanten. Wel is het aantal candidaten,
dat de pastorie ingaat grooter, daar het ge
tal 6 de vermeerdering aangeeft; het aan
tal dus boven hen, die stierven of geëmeri-
teerd werden.
De jaren na 1898 geven rijker oogst, 't
aantal vermeerdert weer; zelfs is er een toe-
ame van 23 in 1901.
Dan is de groei tot staan gekomen: het
aantal candidaten per jaar is vrijwel even
groot als dat van gestorven predikanten en
geëmeriteerden.
In 1905 zijn er 542 predikanten, in 1924:
19.
Aan den historicus wordt het overgelaten
de oorzaak van dit verschijnsel na te speu
ren. Merkwaardig mag het heeten, dat in
de economisch-rustige jaren 18941912 het
aantal van hen, die zich tot het predikant
ambt geroepen gevoelen niet grooter is.
Het jaar 1914 brengt verandering:
Tien jaar*) later, 1924, vangt de stijging
in, met 50 predikanten in dat jaar. Van
19 in 1924 wordt dit 738 in 1934, waarbij
het aantal emeriteeringen en sterfgevallen
moet gerekend. Ook het aantal emeriti stijgt
die jaren zeer snel, gelijk hieronder blijkt.
De historicus ga na of wereldoorlog of
hoog-conjunctuur, waardoor mede het aan
tal gymnasia en lycea beduidend toenam,
op dezen snellen en sterken groei invloed
had.
Emeriti.
In 1846 wordt voor het eerst aan een der
predikanten emeritaat verleend. 14 jaar blijft
hij de eenige: dan komt er één bij. De toe
name per 10 jaar is als volgt:
In het jaar 1834: 0 aantal emeriti, 1844: 0,
1854: 1, 1864: 4, 1874: 6, 1884: 8, 1894: 30,
1904 54, 1914: 53, 1924 91, 1934: 122 emeriti.
We merken op, dat de eerste 50 jaren na
de Afscheiding bijna geen der predikanten
emeritus wordt.
Er is een tekort aan predikanten; de pre
dikant blijft in actieven dienst. We vinden
bijv. dat van de S6 die van 1834 tot 1 Jan.
1849 bevestigd werden, 20 gedurende meer
dan 40 jaren dienden, terwijl 2 na 50, 2 na
53, 1 na 54 en 2 na 55 dienstjaren werden
geëmeriteerd.
Na 1884 is er een regelmatige toename,
tot 57 in 1905. Het aantal blijft tot 1917 om
de bij de 55, daarna constateeren we een
geleidelijke vermeerdering, van 1922—1923
een zeer sterke stijging tot 106 in laatstge
noemd jaar, onmiddellijk gevolgd door een
daling tot 93 in 1929. De jaren 1932 en 1933
geven een stijging tot 122.
Vergelijking met de officieele gegevens in
de Jaarboeken, geeft afwijkende getallen:
daarin staat voor 1934 bijv. een aantal van
145 emeriti vermeld. Het verschil wordt ver
klaard, door het feit, dat in het jaarboek
onder de Emeriti staan opgenomen, zij, die
hoogleeraar, geestelijk verzorger of legerprc-
dikant zijn. Bij de bovengenoemde bereke
ning zijn deze categoriën huiten beschou
wing gelaten, daar zij niet onder Art. 31
D.K. vallen.
Een vergelijking van de toename van het
aantal predikanten, met dat der emeriti,
geeft de navolgende cijfers:
In het jaar 1854: 0.94 aantal emeriti, 1864:
48, 1874: 2.76, 1884: 2.99, 1894: 6.93, 1904:
10.02, 1914 9.46, 1924: 16.58, 1934: 16.38 eme
riti, tegenover 100 dienstdoende predikanten.
Dienstjaren der predikanten.
Bij de berekening van het gezamenlijk
totaal aantal dienstjaren zijn ook opgeno
men de jaren, die sommige predikanten in
de Ned. Herv. Kerk dienden. De dienstja-
der hoogleeraren werden piet opgeno
men, ten einde een zoo zuiver mogelijk over
zicht van het aantal gemiddeld dienstjaren
per predikant en emeritus te verkrijgen.
Van 14 Oct. 1834 tot 1 Januari 1934 over
leden 656 predikanten, (dienstdoende en
emeriti) waaronder 17 die geëmeriteerd wer
den uit hoofde van hun hoogleeraar zijn
aan de Theol. School of aan de V.U.
Tesamen hadden de 639 overledenen 17427
dienstjaren; 't welk per predikant een ge
middelde geeft van 27.3 jaar. (Van één pre
dikant zijn de dienstjaren niet bekend).
Niet allen mochten 27 jaar als predikant
dienen. 135 stierven met minder dan 15
dienstjaren; 6 ontvielen binnen één jaar
aan hun gezin en arbeid; waarvan één nog
geen twee maanden, en een ander 28 dagen
na den dag van bevestiging en intrede.
Van de op 1 Januari 1934 639 overleden
predikanten hebben 296 gedurende korter
of langer tijd van hun rust als emeritus
genoten: tesamen 2218 jaren, 't geen gemid
deld 7.5 jaar is. 12 van hen overleden reeds
in het zelfde jaar van hun emeriteering.
Emeriti-jaren.
Het op 1 Januari 1934 aantal emeriti-jaren
der in leven zijnde emeriti-predikanten be
droeg 903 jaar; per emeritus is dit gemid
deld 7.4 jaar.
Een vergelijking van dit gemiddelde 7.4
jaar, met dat der overleden emeriti, 7.5 jaar,
bevestigt de uitkomst der statistici, dat de
gemiddelde leeftijdsgrens hooger komt te
liggen.
Van de 122 emeriti in leven, was de ge
middelde diensttijd 34.7. 61 dienden 40 jaar
of langer, terwijl aan 61 eerder emeritaat
moest worden verleend.
Aantal leden der Geref. Kerken.
De samenstellers van deze statistiek be
treuren het, dat zij de juiste gegevens be
trekking hebbende op het aantal leden der
Geref. Kerken niet in hun bezit konden
krijgen.
I-Iet aantal volgens de volkstellingen was:
In het jaar 18S9: 181017, 1899 361129, 1909:
491451, 1920: 571834, 1930: 638372.
Het Jaarboek echter geeft geheel andere
uitkomsten. Dit gaf bijv. voor 1930 een aan
tal van 570959, terwijl de volkstelling op 31
December 1930 het aantal behoorende tot de
Geref. Kerken 638372 opgeeft.
Daar dit verschil 67413 bedraagt rijst het
vermoeden, dat nog velen in den lande bij de
volkstelling zich als behoorende tot de Geref.
Kerken inschrijven, zonder daartoe te belmo
ren; maar ook, dat nog vele Kerken niet
volkomen nauwkeurig aan de samenstellers
van het Jaarboek hun ledental opgeven.
Aannemende, dat de cijfers in het Jaar
boek opgenomen dichter bij de werkelijk
heid liggen, dan die der volkstelling, kun
nen cl» volgende cijfers over de laatste 12
jaar een beeld geven van groei en toename:
jaar aamt. ge>r. Index dienstd. pr. lnd. em. ind
1922 504435 100 547 100 81 100
1926 548695 108.8 598 109.3 106 130.9
1930 570959 113.2 673 123.- 95 117.7
1934 604139 119.7 745 1362 122 150.6
Dat hier 'n voorbereidingstijd van 10 en
niet van 11 jaar staat genoemd is geba
seerd op het feit, dat na 1918 een zeer groote
toename te constateeren viel van jongelui,
die na toelatingsexamen aan de Theol.
School of de V.U. hun theol. studie aanvin
gen.
hij niet een beroep op de leiders van het
Mohammedanisme in deze 'anden om met
verdubbelden ijver aan den opbouw van
i geestesrichting te arbeiden, opdat men
sterk zal staan in den 6trijd; maar een
beroep op de Overheid om der Zending de/e
schrede voorwaarts onmogelijk te maken.
Immers wat werd gevraagd? Slechts dit
eene: Dat de Zending haar intrede niet in
de Malangsche C.B.Z. zou doen. Waarbij als
argument dan de omstandigheid, dat er in
zendingshospitalen geestelijke dwang gevon
den wordt, dienst moest doen.
Hiertegenover zet het blad de strijd, eer-
.k en open aanvaard, die vrijwaren zal
tegen een afglijden naar de zelfkanten van
verdachtmaking. Dan ook kunnen de strij
denden in volle harmonie aan den opbouw
dezer landen medewerken.
„Laat nu niemand zeggen, dat dit een
droombeeld is.
Er is reeds werkelijkheid.
Men leze maar eens met aandacht bet
volgende citaat, dat via „The Moslem
World" van Juli 1934 ontleend is aan de
„Indian Witnese". En men vergelijke.
In December 1933 kwam een groote Con
ferentie van „The Methodist Episcopal
Church" in Hyderabad in Britsch-Indië bij-
Tot recht verstand diene, dat Hydera
bad één van de grootste „native states" van
Britsch-Indië is, een bevolking van 12 mii-
lioen zielen telt, waarvan 10 millioen Hin
does zijn, terwijl de rest (de heerschende
klasse) Mohammedaansch is. Op de boven
genoemde confeientie nu was als gast aan-
ezig de particuliere secretaris van den
Nizam van Hyderabad. De Nizam is een der
bekendste Mohammedaansche vorsten in de
Mohammedaansche wereld. In dat Moham
medaansche rijk nu werkt dt Methodistische
zending; zij ontvangt er finaneieelen steun
i-oor het onderwijs en de medische Zending.
En het is in het verband van onze arti-
ZENDING EN PHILANTR0PIE
DE BADA-ZENDING
De jaarlijksche algemeene vergadering der
Bada-Zending in Midden-Celebes wordt dit jaar
te Almelo gehouden op 11 Oct. a.s.
kelen wel zeer de moeite waard om aan te
halen, wat die particuliere secretaris van
den Mohammdaanschen vorst op die Chris
telijke conferentie sprak. Wij citeeren;
„Ik ben zeer gevoelig voor de mij aan
gedane eer om mij uit te noodigen deze
vergadering toe te spreken. Met groot ge
noegen heb ik deze uitnoodiging aangeno
men, daar ze mij .gelegenheid geeft om mijn
persoonlijke en officieele appreciatie uit te
6preken voor het voortreffelijke werk op
onderwijsgebied, dat door de Christelijke
Zending in het gebied van den Nizam wordt
verricht, in het bijzonder door de Methodist
Episcopal Church. Deze uitdrukking
appreciatie doe ik in mijn kwaliteit
Moslim, daarin volgende de voorschriften
van mijn eigen godsdienst (tevens de gods
dienst van onzen Vorst), welke steun en er
kenning voorschrijft van alle goed werk,
door wie ook gedaan. Ook volg ik hierin de
traditie van alle Mohammedaansche Regee
ringen in India en elders welke hooggehou
den en de medewerking van Christelijke
zendelingen hebben welkom geheeten op hei
wijde veld der menschlievende activiteit
dat binnen de arbeidssfeer van elke Regee
ring komt ofschoon geen enkele Regeering
dat werk zoo humaan en snel kan doen als
toegewijd particulier initiatief gelijk dat der
Zending."
Intusschen is bekend geworden, dat de Re-
geering het verzoek, in de motie Wiwoho
vervat niet heeft ingewilligd.
Met 1 October e.k. wordt de C. B. Z.
te Malang aan de Zending over
gedragen.
Met deze beslissing zullen degenen, wier
meening in dit artikel is weergegeven, zich
verheugen en wij met hen.
KERK EN NIEUW-MALTHUSIANISME
De classis Den Haag heeft besloten vt
het rapport eener commisise over de pi-opagan
da van de N. Malth. Bond een groot aantal
exemplaren te doen drukken ten behoeve der
kerkeraadsleden in de classis en over de uit
gave van dit rapport in de volgende vergade
ring der classis verder te handelen.
EXAMENS WISKUNDE (L. O.)
DEN HAAG. Gesl. de heer D. de Jongh te
Nederhemert.
EXAMENS SPRAAKKUNDIGE
DEN HAAG: Geslaagd de heeren P. J. Evert-
5. Den Haag; J. A. Leusink. Wagenlngen; R.
i. Gaasbeek. Utrecht; de dames G. Brunings.
:otterdam ;J. van Praag. Amsterdam. Voor lip
lozen: de dames Joh. de Zwaan, Den Haag; H.
'ermeer, Rotterdam en de heer F. v. Amels-
oort, 's-Hertogenbosch.
POLITIE-DIPLOMA
(Alg. Ned. Politiebond). Geëx. 151 cand.. afge-
vezen 102. Het diploma met aanteelcening ver
vierven: P A M Halmans. Den Bosch; F v d
Hogen. EiJsden; R J Greve. Meedhuizen. H Ham
GIFTEN EN LEGATEN
In de Geref. Kerk te Scheveningen
werd een bankbiljet van duizend gulden
gecollecteerd voor de Diaconie.
Te Middelburg heeft mej. E. Tou-
tenhoofd, overleden in het Rusthuis aan het
Noordbolwerk aldaar, vrij van successie
rechten gelegateerd aan de Geref. Kerk
f 1000, de diaconie f 300, het rusthuis f 209
en de zending f 500.
Door wijlen den heer H. H. v. Kraanen
is gelegateerd aan de Diaconie der Herv.
Gemeente te Renkum f 500, aan de Herv.
School f 500 en aan de Herv. Kerk te Heel-
eveneens f 500.
Te Oostzaan heeft wijlen de heer
B. Schuitemaker gelegateerd aan de Ned.
Herv. Gem. aldaar 5Vó H.A. weiland; aan
het verpleeghuis 3 H.A. en aan de Herv.
Evangelisatie 1 H.A. weiland; aan de Chr.
school, de Vacantiekolonie en het zieken
fonds Draagt elkanders lasten, elk f 2000.
Schoolnieuws.
DE MEDISCHE ZENDING
IN NEDERL.-INDIE
De C.B.Z. te Malang
Aan de Zending overgedragen
H
In een derde artikel, aan dij onderwerp
gewijd, houdt de Banier rich in 't bijzonder
bezig met de beteekenis, welke de strijd
tusschen Christendom en Islam heeft ten
gunste van beide denkrichtingen. Het blad
ontkent, dat de steun, die het Volksraadlid
Wiwoho van zijn medeleden ontving voor
zijn in den aanvang van ons artikel
noemde motie, werkelijk den l6lam ten goe
de komt.
„In de eerst« plaats niet, omdat een ieder
die de tegenstelling tusschen Christendom
en Islam liever verdoezelt en verbergt, daar
mede zoowel aan het karakter van het
Christendom als aan dat van den Islam
ernstig afbreuk doet. Wie zou meenen, dat
deze beide machten hier te lande stig
naast elkander zouden kunnen bestaan zon
der met elkander in botsing te komen, geeft
daarmede blijk in het geestelijk Jeruzalem
dezer gewesten ulslagen vreemdeling te
rijn.
„Maar vervolgens ook niet, wijl de aan
vaarding van dien strijd zoowel in het voor
deel van den Islam als van het Christen
dom is. Een ieder, die in het Westen weten
schappelijk of geestelijk is gevormd, weet of
behoort althans te weten, welke zegeningen
het vrije geestelijk ruilverkeer aan dat Wes
ten heeft gebracht. Dat vrije geestelijk ruil
verkeer vrucht van Renaissance en Re
formatie is de bron geweest, waaruit de
Wesïersche beschaving van de laatste vier
eeuwen is ontsproten."
De heer Y'iwoho c.s. nu hebben den strijd
niet aanvaard. Tegenover de schrede
waarts van de (medische Zending)
INAUGUREELE REDE Dr. W. A. GODDIJN
De inaugureele rede van den nieuwbenoemden
buitengewonen hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
te Leiden in de pharmacografie, galenische phar-
marie en receptuur Dr. W. A. Goddijn is bepaald
op Vrijdag 9 November a.s. te 4 uur n.m.
Prof. Dr. VERRIJN STUART
Het ligt in het voornemen van prof. dr. M. G.
Verrijn Stuart op Maandag 8 Oct. a.s. des mid
dags om 3 uur in het gebouw van de Nederland
sche Handels Hoogeschool te Rotterdam een laatste
college te geven teneinde van zijn leerlingen en de
bestuurders van de Hooge School en van
ambtsgenooten afscheid te nemen, alvorens
Utrecht zijn inaugureele rede te houden.
NAJAARSCONFERENTIE VER. VAN
GODSDIENSTIGE OPVOEDING
De Vereen ging van godsdienstige opvoediog
organiseert voor leden en belangstellenden
1315 Oct. een conferentie op Woudschoten te
Zeist. Verschillende onderwerpen zullen besproken
worden, betrekking hebbende op de godsdienstige
opvoeding der rijpende jeugd. Sprekers zijn: dr. J.
van der Spek te Poortugaal over: „De psycholo
gie van het religieuse leven in de praepuberteit"
mevrouw Knottenbelt-Palmboom te Bilthoven ove:
,,De(n) invloed van het gezin op de religieuse
opvoeding", de heer A. M. Brouwer Jr. te Utrecht
over: „Geestelijke stroomingen die de jeugd
hinderen tot Christus te komen", ir. P. Telder te
Zeist over „Christus en de jongeren".
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door mej.
A. W. D. Smelt, secretaresse der jeugdkerksectie,
Laan van Mecrdervoort 642 te Den Haag.
BIJZ. NEUTRALE SCHOLEN
De N.R.C. meent te weten, dat de openbare
lagere school te Hoog-Keppel in een bijzondei
De Chr. Schoolbond in de Alblasserwaard, de
Vijfheerenlanden en 't Land van Altena hoopt
Woensdag 26 September a.s. een schooldag
houden in de zaal van „De Doelen" te Gorinchem.
Alsdan hopen op te treden dr. H. J. Honders,
Wassenaar, met a's onderwerp; „Levensstijl"
dr, K. Dijk van "s Gravenhage, met het onderwerp:
„De strijd die blijft".
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Ouderkerk a. d. IJssel (Lageweg,
hoofd M. Vlasblom) G. F. Goudriaan aldaar
als kw. met akte voor tijdelijk.
Stadskanaal (Chr. U.L.O.-school)
J Kloeze, onderwijzer Dr. A. Kuyperschool
te Groningen.
STICHTING BIJZONDERE SCHOOL BIJ
HOOGEVEEN
Door het bestuur der Schoolvereenigicg „Noord
en Omstreken" teNoordsche Schut bij Hoo-
geveen was bij den Raad der gemeente Hoogeveen
een aanvrage ingekomen om de benoodigde gelder
te mogen ontvangen voor de stichting van eer
bijzondere school.
De Raad heeft afwijzend op de aanvrage be
schikt. Van dit Raadsbesluit kwamen bij Ged.
Staten in beroep het betrokken Schoolbestuur. P.
Kooiman en drie andere leden van den Raad. Ged.
Staten hebben thans met gegrondverklaring
daartegen ingestelde beroepen het Raadsbesluit
van 15 Maart 1934 vernietigd en bepaald, dat
de stichting van een School als door het School
bestuur verlangd, alsnog 's Raads medewerking
behoort te worden verleend.
Examens
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gepromoveerd op proefschrift „Onderzoekingen
over het hooren in lawaai", tot doctor in de
geneeskunde du heer F. J. M. Pannekoek, geb.
te 's-Gravenhage.
ACADEMISCHE EXAMENS
T RECHT,
heer J. J. H.
der Ree te Rotterdam.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl. Doet. ex. wis- en natuurkunde, hoofd
vak plantkunde, de heer F. G. P. Nagel;
rink"" Vel p f A J de Haan. Zutfen; J Haan dijk,
Den Helder; K d«. Heer, Den Helder; J de Haan
Ternaard: A J van Grootheest, Schoonhoven; E
Hekkers, Velp; J B Harmsen, Notter. J Habins
Hindriks, Leeuwarden; J W Z Groothuteminfc.
Eibergen: J B Hevdens, Nieuwersluis; E Hieter
Zevenbergen: J H J Hekkert. Harderwijk; H J
Groothuis. Hengelo (O.): P Hetjstra, Harder-
wtlk. S Holtjer, Schoonebeek; G J P H van
Hemsbergen, Haarlem: C v Haaren, Vlaardin-
gerambaeht: J Guyt. Volendam: J I Hollebrs--'-
Delft; C T Kazewlnkel. Valtherm
Utrecht; D H.
Chr. Heil
Miilingen: M Tenham. Lun-
J Heiting, Hoogezand; J G H Holt-
Rechtzaken.
EEN OPRUIER
In hoogeg beroep stond voor het Amsterdam*
sche gen htshof terecht een werklooze arbei-
der, die. toen uit een stempellokaal te Haa.rle.-n
een man werd verwijderd had geroepen: .je
hoofd gebruiken en naar den wetnouder gaan
en daar en paar ruiten stukslaan, daa wordt Je
De ^politierechter had den man veroordeeld
tot 2 maanden gevangenisstraf. Het O. Al. had
3 maanden geüischt
Na raadkamer besloot het hof het Leger dea
Hells op te dragen tegen 16 Oct. a-s. een rap*
port over den man uit te brengen.
ECONOMIE EN FINANCIEN.
Reorganisatie Mulier-concern
Na herwaardeering van de
bezittingen, een verlies
van 30.946.886.—
6 pet. obligaties ontvangen f 400.
3 pet. obligaties en f 300.
comm. aandeelen
Verlies 1933 f 2.752.484.—
(v.j. 2.967.139-—)
Aan het jaarverslag over 1933 der C.V.
/m. H. Müller en Co antieenen wij het
volgende:
Evenals vorige jaren zijn in de balans en
winst- cn verliesrekening vervat de cijfers
van de Commanditaire Vennootschap Wm
H. Müller Co en die der drie groepen,
welke tezamen het concern vormen, t. *v.'
a. het scheepvaart- en ertsbedrijf Wm H.
Müller Co N.V. te Rotterdam;
b. de mijnbelangen, hoofdzakelijk givor-
gentreerd bij Wm II. Müller Co s Alg. Mijn
bouw-Mij N.V.;
c. diverse belangen, vertegenwoord' gel
door maatschappijen van meer bepetklcn
werkkring.
In verband met de voorstellen tot recon
structie, die reeds eerder in uitzicht wot den
gesteld en die thans bij den Trustee van de
obligatiehoudere zijn ingediend, hebben wij
bij het opmaken van de balans rekening
gehouden met de bijzondere afschrijvingen,
welke noodig zijn om de boekwaarde van
de bezittingen in overeenstemming te bren
gen met de daaraan bij de reconstructie
toe te kennen waarde.
Het bedrijf, na bestrijding van
alle onkosten, dooh zonder rekening
te houden met afschrijvingen en
rente op vlottende schulden en
obligatie leeningen, liet in 1933 een
ovenschot van 774.730 (v. j. 852.775)
Daartegenover staan in de aller
eerste plaats de normale afschrij
vingen ad ƒ730.108 (v. j. ƒ727.829)
en de rente op vlottende schulden
en obligatieleningen ad ƒ1.154.330
(1.185.332) totaal ƒ1.884.498 (1.913.161)
waardoor het hierboven genoemde
overechot verandert in een tekort
van ƒ1.109.788 (1.060.386).
Bovendien bleek een afschrijving op onze
erts voorna den noodzakelijk van ƒ87.377 (v.
j. 438.556). Het tekort steeg hierdoor tot
ƒ1.197.146 (v. j. .fl.49S.942).
De koersverliezen, ontstaan door de dep re
ciatie van den U.S.A.-dollar (ƒ205.095), ver
minderd met winsten op den verkoop van
effecten, onroerende goederen, enz. bedroe
gen ƒ163.666 (7.957), totaal ƒ1.360.813 <v. j.
1.506.900).
Buitengewone afschrijvingen en reservee
ringen na aftrek van eenige vrijgekomen
bijzondere reserves toegepast overeenkom
stig de methode van waardeering, die ook
1931 en 1932 weril gevolgd, beliepen
1.441.348 (1.485.003).
Aandeel minderheidsaandeel'h. ƒ49.677.
Het saldo tekort voor 1933 beliep
mitsdien, op basis van dezellde
methode van waardeering, die in
1931 en 1932 werd toegepast
2.752.484 (2.967.139) tengevolga
waarvan het deficit, dat per 31 Dec.
1932 ƒ9.392.577 bedroeg, steeg tot
12.145.061.
Verlies na herwaardeering
ƒ30.9 millioen
De C.V. Wm H. Müller Co berichtte ai
N.V. Alg. Administratie- en Trustlca/ntoo:
Trustee van de 5 leening 1909 en 6 leening
1928 ten laste van de genoemde C.V. en
5 leening 1913 ten laste van Wm H.
6 Co'a Alg. Mijmbouw-Mtj N.V. o.m.. d
itructievoorsteMen door de
in gesteld, eventueel im
clideerd* balans per
203.000. wa
'igt in de bedoeling hiervan een bedrag
id 173 000 aan te wenden als eerste
aan de Reserverekening (ten laste waar
reconstructie-kosten zullen worden ge-
zoodat overblijft 11.400.000.
-genover staan uit 15000 6 X. obligaties
9 en 449 5% obliga-
lor 31 October 1934. Het
sacht thans tot reorgani.
i bestaande 1
wordt
C.V. zijn ge)
nkele bel:
e buitengewi
aakt. De:
.n tasting
Ook kan de boekwoa.n
:e actiefposten niet lang
hetgeen onvermljdeli,
afschrijvingen not
iredletwaardighe
regelen
erlaj
De herwaardeering van de verschillende
activa leidde, na aftrek van vrijkomende
reserves tot een bijzondere afsohrijving
9.591.592, in welk bedrag begrepen is de t
afschrijving van de mijnbelangen ia Chili, die
tot 31 Dec. 1933 te boek stonden voor rond
5.500.000.
Opgemerkt zij hierbij, dat zulks niet betee-
kent dat laatstgenoemde belangen als w
loos worden beschouwd; men moet zich
wel vertrouwd maken mot het feit, dat d
totaal gewijzigde omstandigheden res
van dit mljnbezit veel moeilijker geworden is
en aan exploitatie in eigen behet
niet kan worden gedacht
Bovendien werd het noodzakelijk geacht den
post Mijnbouwreohten en Goodwill groot
9.210.323, voornamelijk betrekkit;
op de overwaarde van de aandeelen
Müller Co N.V. te Rotterdam, niet langer op
da balans te handhaven.
Uit het bovenstaande volgt, dat het verlli
per 21 December 1233, na herwaardeerlng va
de bezittingen 30.9-16.886 bedraagt
Het verlies overtreft het uit
staande kapitaal
9281882 5% obli
ties 1913. De bei
C.V Wm. Muller en Co., de laatste
n Wm H. Muller en Co-s ALg. Mijn-
N.V.. voor welke ie C.V. Wm. H,
ri 6 obligat
sekerheden compe-
909 en 1913. gewone commanditaire aandeelen
lullen ontvangen.
Op grond van deze overwegingen zal worden
•oorgasteJd. dat de huodera der 6 obligaties*
1928 voor bovengenoemd bedrag van 700 zul*
witvangen ƒ400 in oblgiaties en 300 la
command/itaire aandeelen, terwijl de houders
de 5% obligaties der leeningen-1909 en
1913 per obligatie zullen ontvangen 400 in
>mmsnditaire aandeelen.
Hiermede werd bereikt een ongeveer gelijk*
matige verdeeling tuseohe.i obligatie- en aan*
ilenkapitaal, vooral indien men de te vor*
n reserve-rekening hieirbij in aanmerking
De
.OOo" obligatie
aandeelen.
uit»
Grondslagen van het reconstructieplan
De grondgedachten
in hoofdzaken
elijkheid van de behe«
Instituut
ischetljk.
C.V. Wm H. Müller Co
it echter uitsluitend Holding
belang bij de N.V. Wit
worden
Müller Co te F
drijven van het o
nde bezittingen
bij de bezittingen, die vo
-king kcim.
treerd in Wm H. Müller 6
,'erkoop of liquida
te! mogelijk
nieuw beheererd
uitdrukWnJ J
•houdingen in de C.V. Wm H. MUI*
beer Mr A. F. Lodeizen te Wasse-
'ereid gevonden als zoodanig tot de
treden, uiteraard ouder beding, dat
oude schulden en verbintenissen
MUllei
Commissarissen t
C.V. toe te
hij voor d.
niet aansprakelijkulo.
N.V. Win H. Müller Co hem vrijwaart tegen
alle aanspraken, die uit hoofde van zijn hoe
danigheid van beheerend vennoot tegen hem
persoonlijk mochten worden geldend gemaakt.
0 j 2?oet, sroote invloed worden toegekend
fcaaü van Advies van de CV. Wm H.
Co resp. den Raad van Commissarissen
H. Müller Co N.V. te Rotterdam. Da
g van de leden van den Raad van
an de C.V Wm H. Müller Co (die
£j my— '-en van den Raad van
H. Müller Co N.V
vu<«" eerste maal in de door do
vergaderingen aan obligatiehouders als deel de-
reconstructie thans goed te keuren statuten.
Het reconstructieplan
^e^u^tructieplan bevat o.m. de volgende
I. De houders van de bestaande 200 Gawone
Aandeelen der C.V. Wm H. Müller Co (de
heer en mevr. Kröller) elk groot 5000. bedoeld
in arL 4 harer statuten, worden houders van
Uitgestelde Aaaideelen-B. zonder nominale
II. Aan de houders van de 6 Cumulatief
schap) i«i Uitgestelde Aandeelen-A zonder nomi*
III, Aan obligatiehouders wordt een regeling
voorgesteld als hierboven aangegeven. De rente
1928 wordt gesteld op 3
Jan. 1935. c.
i 3 afhankelijk i
in plaats van de bedoelde aandeelen van 100
te verlangen één obligaties van ƒ100 van de
C.V. Wm H. Müller Co uitgegeven onde- de-
•ls de nieuwe 3 °'0 obliga
te 15.000 bewijzen van uitgestelde rente, ver
vallende peT 1 Maart 1935. groot 12 per stuk
(coupon no llA). zullen van 1 Dec. 1934 af be
taalbaar worden gestelfl.
De bewijzen van uitgestelde rente, vervallen
de per 1 Febr 1935 re-sp. 1 Maart 1935 groot
I 10 per stuk. (coupi
IV.
de 5
Cols Alg. Mijn
- en coupon no 45A van de 5
909 der C.V. Win H Müller Co)
i 1 Dec. 1934 af betaalbaar gesteld,
houders van preferente aandeelen
gestelde
opleving komt en het beeld zichweer In gun-
e tl gen zin wijzigt, herstel van het thans vast-
srlies tot de mogelijkheden behoort.
Le wordt medegedeeld, dat. als deze
ctie wordt gotrigekeurd. op baals van
ngsten van 1933 en van de eer3te 8
van 1934 een rendemont binnen het
-n het mogelijke zal zijn gebracht.
BETALINGSVERKEER MET
DUITSCHLAND
De tekst van het verdrag
De Rijkepersdienct heeft de tekst gepubli
ceerd van het Nederlandsch-Duitsch ver
drag inzake het betalingsverkeer. Morgen
hopen wij hierop nader terug te komen.
