$lkuw ^riïtsdjr (irnimnt Dagelijks verschijne nd Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken Gratis lezen tot 1 October BINNENLAND. BRONWATER abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevesligd is 235 Franco per posl 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zendingf 4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> cL Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestriat 123 Telefoon 271Q (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 5278 WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1934 15e Jaargang gbbertentieprijjrn: Van 1 tot 5 regels 1.17'/* Elke regel meer 022'I* Ingezonden Mededeelinger» van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Handelsadvertentiên per regel 0.17 Bij contract belangrijke korting Voor het bevragen aan '1 bureau woidl berekend0.10 Wie zich heden op ons blad abonneert met ingang van i October a.s., ontvangt de tot dien datum verschijnende, nummers gratis. Vriendelijk verzoek op te geven, of men per kwartaal of per week wenscht te betalen De namen geve men op aan De Administratie van dit blad DE MILLIOENENNOTA De economische les De Minister van Financiën plaagt ons idit jaar niet met berekeningen en puzzles, zooals 't vorig jaar. De millioenennota is kort en zakelijk; de minister is niet over matig pessimistisch, maar natuurlijk ook niet optimistisch. Zijn redeneering is eigenlijk zoo: wij heben met noodverban den de begrooting zooveel mogelijk slui tend gemaakt; thans is ongeveer de tijd gekomen om te zakken op zóó laag ni veau, dat het begrootingsevenwicht zon der kunstgrepen wordt gevonden. Want „alleen op deze wijze zal de ver- eischte verlaging der productiekosten kunnen worden verkregen, die noodzake lijk is voor de versterking der positie van het bedrijfsleven en de vermindering der werkloosheid." Echter, dat gaat maar niet op eenmaal. We hebben b.v. meer jaren noodig, dan we aanvankelijk dachten om het reuze- tekort op de Spoorwegen te dekken. En, er is meer. „Zoo staat de Regeering thans weder voor de noodzakelijkheid om de buitenge wone moeilijkheden, waarin de Neder- landsche scheepvaart, dit bij uitstek na tionaal bedrijf, reeds geruime tijd ver keert, in zoodanige mate te verlichten, dat voor de ondergang wordt behoed wat behoort te blijven bestaan". 1 Bezuiniging is daarom eerste eisch. Want van belastingverhooging mag geen sprake meer zijn. „De hooge lasten vormen een zeer ern stige belemmering voor het Nederland- sche volk in zijn thans zoo moeilijke strijd om het bestaan. Alle takken van het be drijfsleven worden daardoor geschaad, de exportbedrijven worden in hun concur rentiemogelijkheden op de buitenlandsche markten geknot, de bedrijven, die voor de binnenlandsche markt werken, voelen deze schadelijke factor op twee wijzen le. in hun te hooge productiekosten en 2e in de verminderde koopkracht hunner af nemers, die een te groot deel van hun toch reeds verminderd inkomen aan den fiscus moeten afstaan. Van deze situatie worden in bijzonder sterke mate de arbei ders de dupe, daar zij onmiddelh'jk tot vermeerdering der werkloosheid voelt. Voorts wordt door te hooge belastin gen de kapitaalvorming sterk benadeeld.' Wie schamper mocht lachen bij dit woord, vergete niet, dat we thans niets doen dan interen, hetgeen in vroeger jaren is overgelegd en opgespaard; wanneer er niet meer gespaard kan v den, komen we in armoeland te leven, Dit is zoo ongeveer de economische les. welke minister Oud ons voorhoudt. En het resultaat van de toepassing zijner leer is, dat hij met een sluitende be groot i n g voor het forum van ons volk verschijnt. Nu ja, het gaat nog wel zoo'n beetje met kunst en vliegwerk en een enkele opheldering lijkt ons nog wel gewenscht voor we het heeleinaal gelooven kunnen We zouden dat aldus willen omschrijven: Volgens de ramingcijfers zou 1934 een tekort opleveren van f 30 millioen. Onder dezelfde omstandigheden blijft dit voor 1935. Maar dan komen er nog zoo veel „tekorten" bij. dat het totaal geraam de tekort voor 1935 ruim f92 millioen zou bedragen. Worden de tijdelijke hef fingen gecontinueerd en keuren Staten-Generaal nog verschillende be zuinigingen goed, dan wordt dit tekort op een paar ton na. weggewerkt. Echter, na ietwat vluchtige kennisne ming van de cijfers vragen wij ons af: is hierbij nu rekening gehouden met de achterstand, welke reeds thans bij de op brengst der belastingen geconstateerd moet worden? Die achterstand, vooral veroorzaakt door de tegenvallende omzet belasting, bedraagt nu al om en bij de 30 millioen. Hoe zal dat gedekt worden? Men kan het ook anders zeggen. De Regeering raamt de opbrengst der Inkomstenbelasting op 61 millioen, dat is 6 millioen meer dan in 1934. Dit is te begrijpen, omdat de crisis-op- centen op de Gemeentefonds- en de Ver mogensbelasting met een geraamd be drag van ruim 19 millioen tot heden ten kwamen aan het Gemeentefonds; doch nu, voor wat het eerste deel betreft, omgezet zullen worden in opcenten op de Rijksinkomstenbelasting. Dat is dus duidelijk. Maar wat ons b.v; heelemaal niet helder is, dat is de raming van de o m z e t-belasting, welke op gelijk peil als het vorig jaar is gehou den, nl. f 81 millioen; terwijl ze van maand tot maand tegenvalt. De invoerrechten worden ook 11 mil lioen hooger geraamd en de zegel- en re gistratierechten samen 4 millioen. Wij ho pen, dat deze ramingen niet te optimis tisch zijn Tegenover deze gehandhaafde mid delen staan eenige bezuinigingen op de uitgaven; doch in wezen lijken ze ons niet bijster groot. Wij loopen even de officieele lijst na: Het Huis der Koningin vraagt f 300.000 minder; Justitie f 500.000; Onderwijs 6 millioen; Financiën 62 millioen (bijzon dere wijzigingen in de opstelling): De fensie f 100.000; Waterstaat 15 mil lioen. Daarentegen vraagt Binnenlandsche Zaken 4 millioen meer; Nat. Schuld 49 millioen; Econ. Zaken 12 millioen en Koloniën 13 millioen (bijdrage van 12 mill, voor de Indische vloot). We wijzen nog eens op Defensie; het einde ij fer is nog lager dan 't vorig jaar; we wijzen echter ook op de totale cijfers van de verschillende hoofdstuk ken; welke te denken geven. Niet geheel terecht schreef o.i. de Mi nister: onder overigens gelijke omstandig heden als in 1934. Maar die omstandig heden worden met de dag slechter. Dat leest men ook in de millioenennota. Ondanks dat raamt men de meeste mid delen op hetzelfde, soms een hooger be drag dan voor 1934. En het resultaat is, dat uit de belastingen moet worden op gebracht een som van 493 millioen, zijnde 6 millioen meer dan dit jaar; dat uit de overige middelen moet komen 138 mil lioen of 5 millioen minder dan 't vorig jaar, zoodat de bevolking moet opbren gen 631 milioen, ruim één millioen meer dan thans. En zulks hoewel herhaaldelijk verze kerd is en bij de raming der Inkomsten- Korte inhoud van de Millioenen-Nota In de Millioenen-Nota becijfert de Minister van Financiën het begrootings- tekort 1935 voor den gewonen dienst op 92.992.886. De Regeering stelt zich voor dit deficit als volgt te dekken: A. Bezuiniging op uitgaven. Vermindering van Pensioenlasten 3.000.000. Bezuinigingen op Onderwijs10.200.000. Wetsontwerp Financieele verhouding Rijk-Gemeenten 20.270.128. Vermindering Tekort Verkeersfonds17.500.000. Vermindering van de lasten der Sociale Verzekering 14.000.000. Bezuiniging op de Weermacht 5.000.000. B. Middelen. Opcenten op de Rijksinkomstenbelasting 19.260.000. Heffing belasting op het vermogen in de doode hand 3.000.000. Wetsontwerpen Besloten Vennootschappen en Crisis inkomstenbelasting Pro Memorie. Hierna valt nog te dekken een bedrag van 92.230.128.— 762.758.— Uitvoerige bijzonderheden treffen onze lezers aan op blz. 9. Uren lang hebben vele duizenden gisteren in Den Haag moeten wachten. Maar ze 'deden het graag en kortten zich den tijd met 't zingen'van vaderlandsche liederen. j J J óotf rtfn.dM n/rn rfooT' JfixiffV i taAÉ LVI A, ^1 i belasting duidelijk wordt, dat het volks inkomen gestadig terugloopt. Zeker dezelfde opbrengst is noodig. omdat b.v. de rente der staatsschuld 36 millioen en de aflossing 14 millioen meer vraagt, als ook de Arbeidersverzekering 12 millioen. Dit laatste ten gevo'ge van wettelijke voorschriften waarbij voor 1935 de bijdragen van het Invalidkeits- fonds en het Ouderdomsfonds resp. met f 6.500.000 en f 5.370 000 worden ver hoogd; voorts: werkverschaffing en steun verleening f 466.000; waarvan f 105.000 voor personeele en materieeie uitgaven, f 250.000 voor bijdragen voor moreele steun, f 100.000 voor subsidie aan het Nationaal-Crisis-Comité en f 10.000 voor steun aan academiscn gevormden: en Volksgezondheid f 1.200.000. Dit alles is volmaakt juist. En er wordt dan ook bezuinigd: b.v. op Armwezen f 700.000; op Lager Onderwijs 5 millioen en op het andere onderwijs f 800.000. Doch, hoe wordt de rest gevonden? We wezen er in 't voorbijgaan reeds op: bijdragen van gepensionneerden voor gezinspensioen: 3 millioen; bezuinigingen op wachtgelden en onderwijzersopleiding: 10 millioen; wijziging financieele verhou ding: 20 millioen; verkeersfonds: 17 mil lioen; verlaging annuïteit ouderdoms- en invaliditeitsfonds: 14 millioen; capitula- tenstelsel en afschaffing vooroefeningen: 5 millioen. Terwijl voorts gerekend wordt op meer inkomsten door verschuiving der opcenten op het gemeentefonds en 3 mil lioen belasting uit de doode hand. Dit alles zal wel noodig en bereikbaar zijn. Maar wat blijkbaar voor de Regee ring niet te bereiken is, dat is de bezui niging door reorganisatie en inperking van boven af. Gaat men de verschillende hoofdstuk ken na, dan zijn de uitgaven voor on derscheiden departementen wat de ad ministratieve kosten van het departement zelf betreft verhoogd. Dit is zoo bij Justitie, Financiën, Sociale Zaken en Koloniën; tot op zekere hoogte ook voor andere departementen. Dat is niet geruststelend. Het schijnt vaak of men juist daar, waar men moet gaan, het noodzakelijk geachte lagere niveau maar niet bereiken kan. Hardnekkig verdedigde de minister van Justitie de inkomsten van de leden van de Raad van State; bij lagere besturen wordt vaak aangedrongen op bescherming van de hoogere salarissen; Ged. Staten Utrecht meenden nog pas, dat zij met een ng van 5 konden volstaan in plaats van een gelijk percentage als voor lagere ambtenaren en werklieden; weelde in het huis van den commissaris wordt sterk verdedigd; over cumulatie moet men maar liever niet praten, dat vinden velen onstichtelijk. Het voorbeeld van rang- en salarisver- hooging van een ambtenaar, die zoo'n mooi plan voor salarisverlaging had op gemaakt, sticht echter ook niet. Wij steunen de Regeering gaarne, zeer gaarne zelfs; en we zien er niet tegen op onaangename, harde maatregelen te verdedigen, als het moet; m men in hoogere kringen dan ook een voorbeeld geven; we denken met name ook aan de hooge spoorwegambtenaren. Dat ontbreekt aan deze millioenennota en dat moet gezegd. Vele bezuinigingen beteekenen slechts verschuiving of uitstel: 't zijn nog noodverbanden. „De Regeering stelt zich voor de maat regelen tot verdere verlaging van het budget, voor zoover zij de goedkeuring der wetgevende macht behoeven, zoo mogelijk in één wetsontwerp samenge voegd, aan de Staten-Generaal voor te leggen, wier medewerking zij bij een zoo bij uitstek nationaal werk stellig ver wacht". We kunnen slechts de hoop uitspreken, dat deze complete combinatie niet lang op zich laat wachten en dat de Re geering de Staten Generaal tot wezenlijk nationaal werk roept. LATE WIJSHEID De sociaal-democraten hebben giste ren in grooten getale de plechtigheid in de Ridderzaal bijgewoond. De koers is radicaal gewijzigd. Wij zouden daarvoor slechts vreugde hebben en verder zwijgen, als de heer Albarda niet de behoefte had gevoeld aan zijn volgelingen duidelijk te maken, wéar- om men thans wel aanwezig was. .Voorat de. jeugd had iLi-e.rin' eengeuzen aahdeeli Hij schrijft: De jaarlijksche opening van de zitting der Staten-Generaal is geen hofreceptie. De beide Kamers begeven zich niet naar het paleis van het wettjge staatshoofd voor een betuiging van onderdanigheid de drager van de Kroon begeeft zich naar dé vereenigde vergadering der béi de Kamers om een plicht te vervullen. De artikelen in de Grondwet, welke over de Kameropèning handalen zijn de waarborgen voor een gewichtig recht des volks. Of zijn gekozen vertegenwoordi ging zal bijeenkomen, om te beraadslagen en te besluiten over de belangen des volks, hangt ni^f van koninklijk welgeva'- len af. De drager der koninklijke waar digheid is verplicht op een bepaalden dag dé zitting der Staten-Generaal te openen, zoodat de vertegenwoordigers des volks hun taak ter hand kunnen nemen. De openingsplechtigheid is dus voor ieder die haar beteekenis begrijpt ,een huldiging van een zeer voornaam volks recht in de democratische staat Wel, wel, mag men vragen, leert gij die wijsheid nu pas? Waarom hebt gij in verleden de democratie dan zoo slecht gediend door halsstarrig weg te blijven? Hebt ge er toen niets van begrepen? Het antwoord van den heer Albarda luidt: Ditmaal heeft de fractie alle bijkomsti ge overwegingen doen wijken voor de principieele opvatting dat de vereenigde vergadering in de Ridderzaal 't karakter bezit van een manifestatie der volks rechten. Jaar en dag heeft men dus die manifes tatie der volksrechten genegeerd. Hoe kun de heeren dat tegenover de partij verantwoorden? En hoe weergaloos... bru taal is het van den heer Albarda om te schrijven: De vijanden der democratie mogen in onze aanwezigheid een bewijs zien, dat de S.D.A.P. al de volksrechten, die in onze Grondwet zijn verankerd, wil be waren en tegen hen zal verdedigen. De „vijanden der democratie" hebben deze dus sedert jaren tegen de S. D. A. P. verdedigd en de heeren komente laat; hopeloos te laat. Maar wie laat wijs wordt oert meestal het hoogste woord. treden, met applaus ontvangen en meteen op één der voornaamste plaatsen gezet, als permanent lid van den Volkenbondsraad. Het goed-klinkende maar onoprechte ar gument voor deze handelwijze is geweest, dat de Volkenbond hierdoor speciaal als v r e d e s-organisatie versterkt wordt, nu Duitschland en Japan zijn uitgetreden, ten einde zooals Sovjet-bladen schrijven de handen vrij te hebben voor oorlog. Wij laten deze opmerking ten aanzien van het imperialistische Japan ddér, doch merken op, dat deze beschuldiging aan het adres van Duitschland allerminst te bewij- Opkomen voor gelijk recht met an dere mogendheden is nog geen onvrede- lievendheid. Wie dat gelijke recht weigert en dat is vooral het, naar eigen verklaring, zoo roerend-oprecht-vredeüevende Frankrijk kweekt eerder oorlogsgevaar aan dan degeen, die daarvoor opkomt en de toe kenning daarvan als conditie voor verdere samenwerking stelt. Het stemt ons inmiddels tot dankbaar heid, dat de Nederlandsche regeering, wier houding, toen wij ons boven aangehaald artikel schreven, nog onbekend was, zich tegen de toelating van Sovjet-Rusland heeft uitgesproken. y Niet „onthouding van stemming' haar gebaar, dat op vrees voor consequentie zou hebben gewezen. Een duidelijk „neen' heeft geklonken uit den mond, die Neder lands woord te Genève sprak. En dat „neen" was de slotsom op het pleidooi van den Zwitserschen afgevaardig de, bondsraad Motta, waarin niet werd ge schroomd om met groote kracht stelling te nemen tegen een land, dat voor de verbrei ding van het communisme strijdt oor „de ontkenning van alle gedachten, waarop ons wezen en ons leven berusten". Zeker, hier past dankbaarheid. Al sluit deze houding onzer regeering logisch aan bij haar hardnekkige weigering om diplomatieke koorden te spannen tus- schen Den Haag en Moskou. is het Voordeeligste Smakelijkste en Geneeskrachtigsto H0LLANDSCHE TAFELWATER HoofdtL R'damsche Biercentrale Tel. 41850. NEDERLANDS „NEEN" GENEVE Voor ruim anderhalve week voelden we ons gedrongen in een hoofdartikel ons standpunt te bepalen ten aanzien van de kwestie van de toelating van Sovjet-Rus- land in den Volkenbond. Wij hebben toen gewezen op de onwaar achtigheid, die wij meenden op te merken ijl het streven van enkele groote mogend heden naar het binnenhalen van de bolsje wistische grootmacht binnen de organisatie der volken te Genève. Tevens wezen wij op de ernstige gevaren, welke daaraan voor West-Europa verbonden zijn. De strekking van ons betoog was onze hartelijke wensch, dat de minderheid, die zou blijken niet-gediend te zijn van het voorgenomen tragisch experiment, een dui delijk geluid zou doen hooren en dat Neder land zich bij die minderheid zou bevinden. „Het kloeke voorbeeld van het kleine Zwitserland" zoo schreven wij „behoort naar onze overtuiging door Nederland ge volgd te worden en een duidelijk „neen' moet klinken tegenover de kortzichtige en met geen hoogere beginselen rekenende po litiek der groote mogendheden". De beslissing aangaande Ruslands toe lating is thans volgens onze verwachting gevallen. Het bolsjewisme, met zijn ver derfelijke propaganda, is te Genève binnen gehaald. De uitgesproken vijand der chris telijke cultuur is met groote voorkomend heid verzocht tot den Volkenbond toe te De Veiligheidsweek der K.N.A.G. Van 24—30 September as, De jaarlijksche Veiligheidsweek der Kon. Ned. Automobiel Club, welke tot nu toe ls in de maand October werd gehouden, zal ditmaal iets vroeger plaatsvinden, melijk reeds aanstaande week dus van 24 tot 30 September a.s. Deze vervroeging houdt verband met het feit, dat de tournee van de Veiligheidslaan. waarmede de K.N.A.C. dit jaar vrijwel heel het land heeft afgereisd, in die zelfde week worden beëindigd. Gezien de enorme belangstelling, welke deze Veiligheidslaan overal heeft mogen ondervinden, heeft de K.N.A.C. gemeend goed te doen, het verblijf van de Veiügheidslaan te Rotterdam, dat te vens het slot vormt van de zoo succesvolle tournee te laten samenvallen met haar Vei ligheidsweek waardoor niet alleen in de Maasstad, maar ook in alle grootere en kleinere steden van ons land nog eens extra de aandacht wordt gevestigd op de noodzakelijkheid om de automobiel op ge regelde tijden en met bijzondere zorg te la ten onderzoeken, Voornaamste Nieuws. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen Blz. 2 Prinsjesdag in Den Haag. H.M. de Koningin en Prinses Juliana hebben een rijtoer door de Resi- dentie gemaakt, waarbij het tot een indrukwek' kende manifestatie van Oranjetrouw kwam. De begrooting vo Jaarvergadering r het Wegenfonds 1935. n de Nevas. Sovjet-Rusland heeft gisteren zijn intrede in Genève gedaan. Nederland was onder de drie te genstemmende staten. De Valera pleitte na de toelating onmiddellijk voor godsdienstvrijheid ia Rusland. Litwinof zweeg daarover evenwel. i Amerika gaan naar Cellenbouw in de Zweedsche weermacht. Blz. 3 Prof. Mr. V. H. Rutgers heeft heden het i toraat der Vrije Universiteit te Amsterdam oi gedragen aan Prof. Dr. J. Wille. Blz. 5 Gistermiddag heeft ook de Eerste Kamer ver gaderd. Besloten is een Adres van Antwoord op de Troonrede te verzenden. De Tweede Kamer heeft gister wfcer Jhr. Mr. Ruys de Beerenbrouck nr. 1 geplaatst op de nomi- voor bet voorzitterschap. blz. 9 De Rijksbegrooting voor 1935 wijst op de gc- one dienst een bedrag aan van ruim 724 millioen gulden. H^t nadeelig saldo bedraagt bijna 93 mil lioen. De kapitaaldienst wijst aan aan uitgaven 58.5 millioen en een nadeelig saldo van 36.5 ten. Verschillende maatregelen worden tot dekking voorgesteld. Bid. 10 De afzonderlijke hoofdstukken van de Rijksbe grooting 1935. Ingediend is een wetsontwerp tot instelling van een werkloosheidssubsidiefonds, ter tegemoetko ming aan de gemeenten in haar uitgaven, voort spruitend uit de werkloosheid. De opvoeding Uwer kinderen ZONDER MUZIEK is NIET compleet! Mr. D. HUDIG t In den ouderdom van 62 jaar is te Amster dam overleden, mr. D. H u d i g, secretaris directeur van het Nederlandsch Instituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw. De heer Hudig is werkzaam geweest bij het Centraal Bureau voor sociale adviezen, waarvan 10 jaar als directeur. In 1918 werd het Nederlandsch Instituut voor Volkshuis vesting opgericht, van welk lichaam hij voor zitter werd. Eenige jaren later werd hij secretaris-di recteur van dit instituut. De heer Hudig was lid van verschillende commissies en lichamen, o.a. van den Zuiderzeeraad, schoon heidscommissies, Nationale Woningraad, Gezondheidsraad e.a. Baron Rengers van W armenhuizen Benoemd tot grootmeester der Prinses Naar wij vernemen heeft H.M. de Konin gin met ingang van IS September 1934 E. H. Juckema van Burmania baron Rengors van Warmenhuizen, kamerheer in buitengewo nen dienst ter beschikking en Hofmaar schalk van wijlen H.M. de Koningin-Moeder op de meest eervolle wijze ontheven van zijn ter beschikking stelling van en ambt van Hofmaarschalk bij wijlen H. M. de Koningin- Moeder, onder dankbetuiging voor de door hem in zijn verschillende werkkringen aan wijlen H.M. de Koningin-Moeder bewezen diensten. Tevens heeft H.M. de Koningin hem be noemd tot dienstdoend Grootmeester van H. K. H. Prinses Juiiana. De Zeeuwen zijn van ouds warme Oranjeklanten. Ook gisteren waren ze weer in grooten getale naar Den Haag gekomen en-juichten de Koninklijke familie hartelijk toe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1