DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
Utrecht,
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Hoornsterzwaag c.a., P. ten
Have te Noordlaren.
Bedankt: Voor Ovezande— Driewegen, J. van
der Wiel te Qostkapelle. Voor Suawoude en
Tietjerk, A. J. Westra Hoekzema te Mljosheeren-
DCX)PSGEZ. GEM.
Beroepen: Te Oldeboer. A. P. v. d. Water,
secr. Intern. School v. Wijsbegeerte te Amersfoort.
TOEGELATEN TOT DE EVANGELIE
BEDIENING
Het provinciaal kerkbestuur van Drente heeft tot
d_ Evangelie-bediening in de Ned. Herv. Kerk
toegelaten den heer G. P a s m a. ca ad. te Gronin
gen, thans wenende te Bunoik,
Het Provinciaal Kerkbestuur van Overljsel
heeft tot de evangeliebediening toegelaten den
heer H. J. G r o e n e w e g e n. theologisch candi-
daat aan de Rijksuniversiteit te Leiden, wonende
fr-Gr
n h a g e.
voor geloof en inrich-
Lausanne gehouden. De
s, dat dit comité ieder
de volgende wereldcon-
Om firvancleele redenen
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. W. Kool, Ned. Herv. predikant te
B e e s d, hoopt afscheid te nemen op 14 Oct.
a.s. en zijn intrede te Gramsbergen te
doen op 21 Oct. Bevestiger is Ds. H. Dekker,
te Apeldoorn.
Ds. G. C. C GEIJSKES f
Op 59-jarigen leeftijd is te Berlicum over
leden. ds. G. C. C. Geijskes. pred. der Ncd. Herv.
Gemeente aldaar. Ds. Geijskes is candidaat ge
worden in 1901 en heeft de gemeenten van Cats
en Zoelmond gediend, eer hij op 9 Mei 1915 zijn
intrede te Berlicum deed. Hij was ook Godsdienst
leeraar in het Krankzinnigengesticht te Coudewater
Dr. HENRY BEETS GERIDDERD
In aansluiting op ons bericht inzake de onder
scheiding van den Amerikaanschen vriend van
Nederland Dr. Henry Beets, is nog wetenswaar
dig. dat zijn naam was voorgedragen door de
Nederl. ministers van buiten- en binnen!, zaken;
het is de erkenning voor zijn diensten aan Ne
derland bewezen, door het Nederlandsche volk
met zijn tradities bij 'het volk van Amerika bekend
te maken en omgekeerd de kennis van Amerika in
Nederland te verbreiden. Mr. Jacob Steketee, de
Nederlandsche consul in Grand Rapids, gaf offi
cieel bericht aan Dr. Beets van de hooge onder
scheiding, die hem te beurt viel. De formeele
decoratie zou begin September plaats hebben In
het hoofdgebouw van Calvin College.
VRIJE EVANG. GEMEENTE.
Men meldt ons:
Te IJ m u i d e n is onder leiding van den
Eerw. heer A. G. Visser een Vrije Evange
lisatie opgericht, welke geregeld samenkom
sten houdt des Zondags. Eenige ex-leden van
de Bapt. Gemeente te IJmuiden hebben mede
de leiding.
OECUMENISCHE CONFERENTIE
Te Lausanne is van 37 dezer gehouden de
samenkomst va:
Oecumenische Conferenti
tmg der Kerk, in 1927
oorspronkelijke opzet v
jaar ter voorbereiding v
ferentie vergaderen zoi
was het echter sedert 1931 niet meer bijeenge
komen.
De thans gehouden samenkomsten waren ten
deefè bezet met redevoeringen over de Kerk en
het Woord Gods, de Kerk en de Wereld e.d.; ten
deele met de voorbereiding der Wereldconferentie
in 1937. De voorzitter (de aartsbisschop van York,
Dr. Temple) heeft erop gewezen dat de Lau-
6anne-beweging alleen een arena wil zijn om zich
uit te spreken en om elkaar beter te leeren kennen.
Zij kan slechts voorarbeid voor de hereenlging
van de kerken leveren; de hereenlging zelf zal
•alleen door de kerken kunnen geschieden. Beslui
ten, waarbij de kerken tot «en bepaalden arbeid
opgeroepen worden, mag de conferentie niet
Een definitief programma werd nog niet vast
gesteld. Besloten werd dat het uitvoerend comité
op de volgende bijeenkomst van het voortzettings
comité in 1935 definitieve voorstellen indienen zal.
In het uitvoerend comité heeft ook dr. W. A
Visser "t Hooft, secretaris van den Wereldbond
van Christen-studenten-vereenlgingen te Genève,
KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND
Vredesvoorstellen van Luthersche zijde
De Beijersche landsbisschop <fr. Measer, een der
voormannen van de belijdenisbeweging in Dultsch-
üand, heeft vredesvoorstellen van belangrijken aard
bij de kerkleiding ingediend, d'en volgenden in
houd hebbende (verkort)
1. Wat de organisatie betreft: De aaneenslui
ting van kleinere landskerken met overeenkomsti
ge n belijdenisaard wordt in aansluiting aan de
«lieuw-indeeling van het rijk bevorderd; tegenstre
vende landskerken kunnen tot aansluiting gedwon
gen worden. De rijksbisschop kan den landsbis-
schoppen verordeningen geven, voorzoover 'het de
doorvoering van rijkskerkwetten betreft. Wets
ontwerpen van landskerken, welke algemeene
6trekking hebben moeten voor haar publieeering
aan de rijldkerkleiding worden voorgelegd. Wordt
de Augsburgsche confessie ook tot ccofessie van
de rijkskerk verheven, zcodat deze een Luthersche
rijkskerk wordt, dan kon de positie van den rijks
bisschop belangrijk versterkt worden, met dien
verstande, dat de vrijheid der Gereformeerden in
belijdenis, liturgie en kerkinrichting gehandhaafd
blijven.
2. Wat belijdenis en eeredienst betreft. De boven
coder 1 genoemde voorstellen moeten verbonden
worden met de noodige waarborgen voor vrijheid
en eeredienst der landskerken, n.l aldus, dat de
rijksbisschop zender de landsbisschoppen gehoord
te hebben geen voor het rechtsleven der kerk prin
cipieel 'belangrijke verordeningen treft; dat de
rijksbisschop, die voor levenslang gekozen ls, zijn
ambt neer te leggen heeft, indien de landsbisschop-
pen of de nationale synodes hem het vertrouwen
opzeggen; dat de gewone wetgevende macht in de
hand der nationale synode zal liggen; het 'geestelijk
ministerie kan slechts voorloopige wetten maken;
dat de leden van het geestelijk ministerie eerst
dan dcor den rijksbisschop benoemd worden, als
de voordrachten der landsbisschoppen een vol
doende meerderheid daartoe hebben opgeleverd;
z ij voeren him ambt als hoofdambt; dat de grond
wet der kerk in zaken van belijdenis en eeredienst
niet veranderd kan worden en de landskerk be
slist wat onder belijdenis en eeredienst te
Aan deze voorstellen voegt de Beijersche lands-
bLschop echter één voorwaarde toe. n.l.
vooraf de tegenwoordige ke
geering aftreedt en dat zoo zij daar!
bereid is. aan de leden der Duitsche Evangelische
kerk gelegenheid gegeven worde (instemming)
zich vrij uit te spreken over de vraag in
handen de leiding van de Duitsche Evangelische
kerk gelegd moet worden.
Tenslotte doet dr. Meiser een beroep op een
rijksminister van binnenlandsche zaken. dr. Frick,
om het daarheen te leiden, dat een en ander ver
wezenlijkt wordt.
KORTE BERICHTEN.
De afdeeling Koudum van het Ned.
Bijbelgenootschap zal haar jaarvergadering
houden op 27 Sept. a.s. te Hindeloopen. In de
bidstond, aan deze jaarvergadering vooraf
gaande, die gehouden wordt in de bed. Herv.
HERV. GEREF. PREDIKANTEN
VERGADERING
Heden te Utrecht
in vergadering bijeen
Vandaag Is in „Pays Bas" te Utrecht de
le vergadering gehouden van de Herv. Geref
Predikantenvereeniging.
Ds. H. 0. R o s c a m A b b i n g van Am-
hem hield de openingsrede, naar aanleiding
van het onderwerp:
„Opening der tijden".
Spreker stippelde drie lijnen uit:
1. Over de wereld, die een vreeselyke
nachttijd tegemoet snelt.
2. Over de Gemeente van Jezus
Christus, die straks haar avondtijd
krijgt, waarin het voor haar licht wezen zal.
3. Over Ne d e r 1 a n d, door God voorbe
stemd tot een bijzondere roeping in de ont
wikkeling van het Koninkrijk Gods in het
laatste der dagen.
De nachttijd der wereld. Het fas
cisme (in wezen heidensch), snel tot een
wereldbeweging geworden, is één van de
teekenen der tijden.
Spr. wijst op het beeld in Nebukadnezara
droom gezien, speciaal op de voeten met de
tien teenen^ bestaande uit leem (volkswil)
waarin des ijzers vastigheid is (het oude,
harde Romeinsche staatsgezag). In verband
o.a. met Dan. 7 en Openb. 13 zal het oud
Romeinsche rijk hersteld worden, in den
vorm van een Europeeschen Statenbond, aan
het hoofd waarvan de Anti-Christ komt, in
wiens stelsel en persoon, alle Anti-Christe
lijke stelsels en personen, van de Apostolische
•uw af, zich culmineeren zullen
Ontzettende vervolgingen breken dan loa
Deze dingen liggen reeds aan den horizon
van het huidige geslacht. Het martelaars-
zaad is reeds geboren. De eerste wording
van een en ander is reeds te zien. Iets weer
houdt de volledige Openbaring van de Anti-
Chr. macht. De Anti-Christ is waarschijnlijk
reeds op aarde.
avondtijd der Gemeente var
s Christus. Die tijd loopt niet ge
heel parallel met den nachttijd aer wereld;
veeleer gaat de avond der gemeente, aan de
nacht der wereld vooraf. De avondtijd is het
einde van den dag der Evangelieverkondiging
Het licht van den Heiligen Geest breekt met
kracht en glans door. Zijn vuur vlamt weer
hoog op, de profetie van Joel op het
Pinksterfeest aanvankelijk vervuld gaat
dan volledig in vervulling. De Bruid wordt
versierd met gaven; de eerste zwakke ritse
lingen van den Geest zyn reeds te bespeu
ren; zwak en daarom licht en duisternis
dooreengemengd. De avondtijd loopt uit op
het suizen eener zachte stilte,
n de Heere is. Voor de gemeente
breekt aan het einde van den avond de mor
genglans van den eeuwigen dag door. De
ij z e maagden gaan in.
Nederland. God is ook een God, Die
Zich verborgen houdt. Hij verrast. Nergens
wordt dit land in de Heilige Schrift genoemd
Volledige opening der Heilige Schrift voor
dezen tyd, wijst echter dwingend, onontkoom
baar Nederland aan tot een bijzondere roe
ping. Die opening der Schrift geeft Spreker
ditmaal niet. Kerk (Ned. Herv.) en Staat
worden in Nederland door Christus weer op
gericht, opdat Nederland worde in Zyne
Hand als een instrument om: a. voor te be
reiden en mogelijk te maken, den avondtijd
der gemeente en b. opdat Nederland een toe
vluchtsoord worde, als de vreeselyke nacht
over de wereld aanbreekt.
Tenslotte wijst spreker op de Synodale
Organisatie, waarin de Herv. Kerk, als in
een gevangenis opgesloten zit, naar het
rechtvaardig oordeel Gods, Die toeliet dat
Koning Willem I, als cipier haar daarin op
sloot. Oploopen tegen de muren baat niet.
Omgekeerd heeft de gevangenis (Syn. Orga
nisatie) niet over wel en wee der gevangene
(Kerk), te beschikken. Dat doet alleen Chris
tus, Die sluit en niemand opent, Die opent
i niemand sluit.
De Heert zal voor u stryden en gy zult
stille zyn.
n k, van Ouderkerk
bodem, zooals Ds. Schumacher schreef, maar
vruchten des Geestes op den akke» der nieuwe
ischheid, die door Christus van den vloek vrij
Daarom zijn deze vruchten Gode aangenaam.
Echter kunnen de vruchten vel* zijn en kan noch-
ie eerste liefde verlaten zijn. Op dezen my
stieken achtergrond, op den verborgen omgang
met God in een leven van gebed en geloof en
liefde hebben de practici immer grooten nadruk
gelegd.
In bet leven van geloof en liefde is een opwas-
n mogelijk. De Cat. spreekt van een hoe 1 a n-
„er hoe meer de zonde afsterven. Voor de
Èractijk der godzaligheid is dit van beteckenu.
>it opwassen tracht men te bereiken door ook ip
het geestelijk leven van vaste orde en regel ge
bruik te maken, niet alsof men over den Geest
wilde beschikken maar omdat God zelf een God
van orde en regel is.
De vragen, door de practijk der godzaligheid
in de orde gesteld, zijn in onze dagen actueel.
Want in heel de huidige theologie gaat het om
het werk van den H. Geest. Daar ligt ook de
actualiteit van de Zwitsohersche theologen. De
openbaring Gods in de Schrift en door de Kerk
ligt mede op dit terrein van het werk des GeesteS.
Evenals het werk des Geestes in en aan de ge-
loovigen.
De voorstelling van Barth in dezen moet echter
als onschriftuurlijk worden afgewezen. De critiek
van Ds. Noordmans, die schreef, dat de Kerk van
Barth iets weg heeft van een spookhuis, waar God
af en toe een oogenblik verschijnt en van Brun-
ner, die oordeelt, dat de openbaringsgedachte van
Barth die van de geestdrijvers nabij komt, is vol
komen gerechtvaardigd. Christus belooft zijn kerk
niet alleen den H. Geest, maar belooft tevens, dat
Hij bij haar bij v e n zal. Daarom is er in de
harben der geloovigen een b 1 ij v e n d en voort
gaand werk des H. Geestes. Op dit b 1 ij vend
werk des Geestes rust de practijk der godzaligheid.
De practijk Ar godzaligheid.
Het onderwerp !s historisch bepaald. Niet over
de godzalgheid in de practijk des levens wordt
gehandeld maar van dte geestesstrooming. die in
de kerken van het geref. protestantisme vooral :.o
de 17e eeuw sterk werd en wier vertegenwoordi
gers practid of practicyns werden genoemd.
Deze strooming is met het p-ëtiisme van de
volgende eeuw niet te vereenzelvigen.
De practici nemen hun uitgangspunt in het
leven des geloofs en houden zich bezig m<
vraag „hoe het leven Gode te wijden".
De piëtisten daarentegen vragen niet in de
plaats, hoe als een christen te leven maar hoi
christen te worden.
lor de practici is de onderhouding van Gods
■geboden op alle terrein des levens van de grootst'
ibeteekenis. De piëtist daarentegen kent de we
'hoofdzakelijk uit het eerste der 3 stukken, die de
noemt. Daarom klaagt hij wel over het verval
separatistisch van aard kent hij geen her-
vonmingsdrang.
Eenerzijds leggen de practici alle nadruk op
are godsvrucht en het innige verkeer met God.
In dit opzioht zijn zij verwant aan de mystieken,
Zij onderscheiden zich echter van de mystieken
door een nuchter realisme, waardoor de onderhou
ding van Gods Wet een oroote plaats heeft
godzaligheid des levens. Voetius noemt de theolo-
gia practica ook theologia moralis.
De theologia practica doet allerlei vragen
rijzen, die in de tegenwoordige stand der theolog:
m de orde van den dag zijn.
Vooral de vrienden van Kohl'brugge en Barth
die grooten nadruk leggen op het kwalita-
ieve onderscheid tussehen Schepper en schepsel
n op het zondaar zijn van den geloovige, zi
de practijk der godzaligheid een afwijking van het
oorspronkelijk protestantisme. Het geloof wordt
door hen niet gezien als een positieve kracht
maar wordt meer van de negatieve zijde benaderd.
In elk geval is hun zienswijze niet die van de
Dordtsche Synode. Dat wordt door prof. Haitjema
openlijk erkendi, die in Dordt reeds ziet beginnen
de afglijding naar de overbelasting van het vrc
wedergeboren, uitverkoren subject. Daarmedi
tevens het verschil aangewezen tussehen de gees
tesrichting van den Geref. Bond eenerzijds en dit
van de Ccnf. Vereeniging en vrienden van Kohl-
brugge anderzijds De mannen van den Geref. Bond
zijn Geesteskinderen van Dordt. Zij leggen met de
practici sterken nadruk op ware godsvrucht en
een godzalig leven. Daarom vreezen zij de scholas
tiek, die reeds over Dordt haar schaduwen liet
vallen én daarna tot sterke ontwikkeling kwam
als reactie het piëtisme voortbracht
Uit de Schrift wordt aanoetoond. hoe het
qeloof in Christus, aan hetwelk de zalighe-'d ver
bonden is, een algeheele verandering van den
mensoh medebrengt, zoodat hii vruchten voort
brengt. de bekeering waardig. Deze vruchten zijr
niet goed zaad, ontsproten op een vervloekten
kerk, zal voorgaan Ds. A. J. v. D y k, Geref.
pred. te Koudum.
Benoemd tot hulpprediker by de Ned.
Herv. Gemeente te Vorden de heer S. L.
Hoogebrink, Cand. tot den H. Dienst te
Beets (Fr.).
De Geref. Kerk van N a a 1 d w ij k (ei
van Waalwijk, zooals in een deel der oplage
stond) zal weer een hulpprediker aanstellen.
NEDERL ZONDAGSSCHOOL-
VEREENIGING
68e Jaarvergadering te
Eindhoven
in ens blad van gisteren gaven we reeds ge
deeltelijk verslag van de te Eindhoven gehouden
6Se jaarvergadering der Nederl. Zondagssohool-
Vereeniging.
De openingsrede van den Véreenigings-voorzit-
r Ds. J. Ph. Eggink, van Delfshaven, voerde
tot titel
De bron onzer arbeidsvreugde.
Gevaar te loopen te vertragen en toch ni
willen vertragen, deze stemming aldus spreker
in II Kor. 4 beschreven, kennen ook wij als
Zcndagsschoolpersoneel. Een der voornaamste
voorwaarden tot het voortbestaan der Zcodags-
school is altijd de vreugde in het werk gev
Maar de neiging om te vertragen en te versagen
krijgt vat op ons, wanneer wij zien. le op onszelf,
2e op de minderen, 3e op den tijdgeest.
Toch geven wij 't geliefde werk niet op. Juist
in deren tijd heeft ons volkskind de Zondags
school noodig. Week aan week wordt het bewijs
geleverd, wat met vrij willigen trouwen arbeid
bereikt kan worden. Arbeidsvreugde is tegenw
;en allesbehalve vanzelfsprekend iets. Doof
contracten of reglementen kan zij niet gewekt
worden, evenmin uit gunstige of minder gunstige
uitwendige omstandigheden. Van binnen-uit moet
:ij gewerkt en ontwikkeld worden. De bronr,
rnzer arbeidsvreugde vinden wij bovenal in Chris
tus, die voor ons werk de verantwoordelijkheid
draagt en Wiens mede-arbeiders wij mogen zijn;
in de leiding des Heiligen Geestes, die ons een
Geest ls der kracht, dér liefde en der tucht; in
het voortdurend contact met den Bijbel, die
ons telkens het woord bevestigt: „Ik ben vrooiljk
Uwe belofte, als een, die een grooten buit
vindt".
Uit al deze bronnen putten wij steeds weer de
lust tot, de vreugde in het heilige werk. En daar-
«m nemen wij Paul us' woord over:
„Daarom, dewijl wij deze bediening hebben
aar de barmhartigheid, die ons geschied ls, zoo
■ertragen wij niet'.
Bestuursverkiezing.
Tot leden van het Bestuur zijn gekozen:
Jkvr. C. Repelaer van Driel (Den
Haag)Dr. J. Lammerts van Bue
(Zetten), Ds. E. van Meer (Utrecht), Ds.
A. C. van Uchelen (Meppel), Mevr. A. M.
K. Korff—Adrian (Leiden), E. Miïet
St. Aubin (Amsterdam) en Joh. J.
s e 1 i n g (Amsterdam). De volgende Jaar
vergadering zal te Arnhem worden gehou-
Telegrammen werden vervolgens gezonden
an H.M. de Koningin en aan de oud-voorzitter
an de NjZ.V., Dr. Marang.
Daarna werd naar Valkenswaard gereden,
aar de koffiemaaltijd werd gebruikt en waar
verschillende, afgevaardigden lvet woord
den. Na de koffiemaaltijd werd een wandeling
gemaakt in het Natuurpark.
Te 3 uur werd de middagvergadering
ópend, waar na het verslag van den penning
meester, die helaas over een tekort moest
spreken, D r. P. B1 a a u w, uit Hemmen, zyn
rede hield over: „Kerk of School", en- waarin
gesproken werd over het brengen der kinderen
tot Jezus. De Zondag is de dag des Heeren,
ook voor de kinderen, opdat zij Hem zullen
aanbidden. De Heere Jezus zegt zelf: Dezulken
is het Koninkrijk Gods.
Avondsamenkomst.
Des avonds kwam men bijeen fn de Nieuwe
Kerk. D s. Muller sprak een openingswoord
naar aanleiding van Philipp. 4 6, waarna
Ds. G. Bos, van Dedemsvaart, sprak ov
Zondagsschool en Chr. Gemeente.
Het is, aldus Spr„ vanzelfsprekend, dat wy
op deze laatste avond van de Jaarvergadering
der N.Z.V., enkele oogenblikken bezig zijn met
het onderwerp: IZondagsschool en Chr. ge
meente.
Meet de Chr. gemeente ter plaatse/-wil de
N.Z.V. spreken over haar arbeid en Gods
gezicht zoeken; waarmede zy tevens haai*
houding aangeeft, waarin de NjZ.V. haar mooi
en gezegend jeugdwerk doet. Wordt echter
reëel beleefd door beiden, dat zij by elkaar
hooren en samenkomen in Gods huis? En we
ten zy', die de Zondagsschoolarbeid doen, zich
gedragen door de levende belangstelling
krachtigen steun der gemeente?
Afgaande op de mededeelingen van
secretaris der N.Z.V. baart de toestand zooate
ze is, zorg. De mutaties in het korps Zondags-
schoolonderwijzers zijn zorgwekkend groot
vele scholen in de groote steden worden geslo
ten. Daarbij heerscht er een ernstige misvat
ting omtrent de verhouding van Zondagsschool
en C-hr. school en wordt de (Zondagsschool dik-
wijlis gesloten als er een Chr. school wordt ge
sticht. Onder het personeel der Zondagsscholen
vormen de Chr. onderwyzers(essen) nog geen
10% meer.
Het Chr. onderwijs heeft wellicht in de jaren
van stryd en moeite, meer zegen voor kerk
volk gebracht dan nu in dezen tijd. Spr. wijst
hierbij op het ernstige van den toestand, als de
kerk niet geestelijk en zedelijk mededraagt ge
heel deze pracht arbeid voor het kind
leiding van het zleleleven van het kind,
geeft in handen van anderen met wie zij geen
contact heeft. Als de Chr. kerk iets log laat,
weigert zy dienst, waar het haar opgelegd is
te verkondigen het Evangelie der schepping,
verlossing en voleindiging. iZoo ook moet de
Zondagsschool staan binnen de kerk, welk con
tact niet anders dan tot grooten zegen kan zijn
En wahr in ieder geval gen toenemende moei
lijkheid blykt te bestaan, mag onze blik op
de werkelijkheid niet worden vertroebeld. Al
zal het veeltijds schijnen, alsof Kerk en (Zon
dagsschool, alles voor elkander zijn en soms
door één en dezelfde persoon worden gediend;
werkelijkheid zegt dit nog niets. Als de
Zondagsschool in zorgwekkende omstandighe-
dan wijet dit op nood, en wel nood der
Chr. gemeente.
Spr. geeft daarna een omschrijving van het
geen wordt verstaan onder zielszorg, met
welke term een zaak wordt aangeduid, die op
den bodem van het Christendom is ontstaan.
Zielszorg is aldus te omschrijven!: het pogen
om menschen te helpen, zoodat zij God in hun
leven zien, Zyn woord hooren en IZyn wil beter
verstaan kunnen. Het is negatief; wegnemen
van allerlei belemmeringen; positief: het mee
dragen en mee zoeken in Chr. liefde. Eigenlijk
is dit niet positief maar reglatief, het positieve
is er omdat God er is in Jezus Christus door
den H. Geest. Deze zielszorg is nooit zonder
Chr. gemeente te denken. Al het werk dat van
haar uitgaat is in de zielszorg opgenomen.
Voor de Chr. gemeente is alle arbeid die ge
schiedt, om Christus wil; en met name de ar
beid voor het kind uitermate belangrijk. En
waar de Zondagsschool een belangrijk deel van
deze arbeid op zich neemt, daar zal de Ge
meente dit werk moeten dragen door haar le
vendige belangstelling en door haar gebed.
Spr. geeft vervolgens een omschrijving van
den arbeid voor het kind door de gemeente,
waaruit blijken moet dat het woord van God
ons zelf is: een lamp voor onzen voet en
een licht op ons pad. Dan zal de arbeid tot
ryken zegen zyn.
Eggink sprak hierna een slotwoord,
waarna de samenkomst, die door zang van een
kinderkoor, onder leiding van den heer P. de
gesloten werd.
ZENDING EN PHILANTROPIE
GIFTEN EN LEGATEN.
Wijlen mevr. de wed. W. v. Akkeren-
Wielenga te Sneek heeft gelegateerd
in de Ned. Herv. Gem. aldaar f 1500, waar
in f 1000 voor de Diaconie en aan de Ver.
>or Chr. Belangen aldaar f 500.
Wijlen mevr. de wed. A. F. Ch. Sch
m p t, overleden te Hi 1 v e r s u m, heeft
in het Visschers Weduwen en Weezenfonds
te Vlaardingen f 1000 gelegateerd, vry
rechten.
Schoolnieuws.
THEOLOGISCHE SCHOOL
TE APELDOORN
Overdracht Rectoraat
Gistermorgen had de overdracht, plaat»
ven het Rectoraat aan de Theol. School der
Chr. Gei'ef. Kerk te Apeldoorn. De aftredend?
Rector Prof. G. Wisse had als onderwerp
zijner rede:
Christus-prediklng bij het Modernisme
dat
kelijik modernisme
Prof. Wisse
zijn philoeofisch
«heol. uitgangs
punt een vrucht
der Aufklarung
is. Het zoekt een
synthese tussehen
religie en cultuur.
Dit modernisme
kent zijn phason.
In het historisch
overzicht onder
scheidde spr. lid
zgn. oud-liberalis-
me (nieit politiek
te verstaan).
Groninger school
(Hofstede die Groot
c met haar
„hlstoria unher-
salis" is de „his-
toria Divlna in-
STAKING VEREENIGDE BLIK-
FABRIEKEN TE KROMMENIE.
Naar wij vernemen ls Woensdagmiddag
door de stakers bij de Vereenigde Blikfa-
hrieken te Krommenie besloten met in
gang van heden aan het werk te gaan, op
le voorwaarde, dat do directie met de
akorganisatics zal onderhandelen, als de
arbeiders liet werk hervat zullen hebben.
VEREEN. VAN DEN. CHR. HANDELDE.
EN INDUSTR. MIDDENSTAND
het jaarverslag van bovengenoemd a
vereeniging blijkt, dat het aantal afdeellngen
bleef staan, dat het ledental daalde, later
wat opkwam en thans met de vakgroepen
00 staat.
versla# geeft o.a. een overal oh t van d«
laamheden van het hoofdbestuur er. van
entraal bureau, met \|tks leiding de hees
K. Meima, oud-voorzitter, belast werd.
STOPZETTING VAN EEN GLAS
FABRIEK
Te Nieuw-Buimen Ls aan het geheele perso
neel van de glasfabriek A. J. Bakker ontslag
aangezegd wegens overproductie. Dit beteekent
dat het aantal werkloozen met een paar hon
derd wordt vermeerderd.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
Het aantal nieuw ingeschreven studenten aan c
Techn. Hoogeschool te Delft voor het studieja;
1934/1935 bedroeg gedurende de drie eerste i«
schrijvingsdagen 247 (187) en wel voor Civiel
ingenieur 44 (33): Bouwkundig ingenieur 24 (15)
Werktuigkundig ingenieur 64 (39); Scheepsbouw
kundig ingenieur 3 (0): Electrotechisch ingenieur
45 (41); Scheikundig ingenieur 37 (41); Mijninge
nieur 6 (7); Natuurkundig ingenieur 18 (9); Alle
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Aan de school voor C.V.O. te Delfzijl
aangesteld tot kweekeling met akte de heer
H. Prins te S p ij k.
Aan de Herv. school te S p ij k is benoemd
tot kweekeling met akte de heer H. Top,
wachtgelder.
Tot tijdelijk leeraar in de lichamelijke op
voeding voor den cursus 1934-35 is aan het
Stedelijk gymnasium te Haarlem benoemd
de heer D. P h. Immer, aldaar.
Mej. W. H. de Groot, onderwijzeres
de Chr. school te Amerongen is benoemd
aan de Koningin Emmaschool te A p e 1 -
Tot kweekeling met akte is aan de Joh.
Calvynschool in de Keizerstraat te Gouda
benoemd de heer J. Rietveld te Moor
drecht.
Tot kweekeling met akte aan de Chr.
school te Ti en hoven (U.) is benoemd de
heer W. Duyker te Westbroek.
DE „DURE" BIJZONDERE SCHOOL
Sprekende cijfers
De legende van de dure bijzondere school ver
heugt ach oog in een vrij goede gezondheid, al
nemen de krachten regelmatig af. Stellig werkt
hiertoe mee een berekening, als gemaakt door de
Bend van Chr. Schoolverenigingen te Amster
dam.
Zi) betreft de sommen welke het Bijzonder On
derwijs in Amsterdam in de 9 jaren vanaf 1922
t.e.m. 1930 (vanaf inwerkingtreding der L.O.-Wet
1920 t.e.m. het laatste dienstjaar waarover de
uitgaven der Gemeente Amsterdam zijn vastge
steld) alleen aan exploitatiekosten nv.nder heeft
uitgegeven dan waarop men recht had naar ver
houding van de uitgaven in de betreffende jaren
door de Gemeente Amsterdam gedaan voor het
Openbaar Onderwijs. Men kwam tot de volgende
Bespaard in de 3-jarige periode
1922 t.e.m. 1924 (113 scholen)
(voor 1922 zit hierin een gedeelte
i-oor bespaard op vakonderwijs) 786.698.
Bespaard in de 3-jarige periode
1925 tem. 1927 (122 scholen) - 202.610.70
Bespaard in de 3-jarlpe periode
192S t.e.m. 1930 (125 scholen) - 264986.89
etiltutionie generiB Wmmami", !»et oud. mo
dernisme (Opzoomer c.s.) natuurreligio on
het nieuw-niodernisme (Roeeeingh c.s.) met
zijn pant'heïstisdien inslag. Bij al deze rich
tingen is kenmerkend, dat Christus niet uls
Bong in satdsifactorischen zin geldt. Aangaan
de de historiciteit onderscheidde spreker:
1. Jezus heeft nooit geleefd (Dreus b.v.;, 2.
Jezus' historiciteit erkend zonder een eigen
lijke Christologie, de zgn. Jezus Theologie
Windisah b.v.), 3. Jezus' historiciteit ver
bonden met een zekere Christologie, na Zijn
dood ontstaan, de Christus-idee uit de ge
meente, 4. de voorat el ling in Hegel-Bollanrl,
v. d. Berg von Eisinga. Dat al dit modern sine
geen Christus-prediklng heeft in satlsfactie-
©cteriologidohen zin berust in laatste instan
tie op naturalistisch ongeloof, wat spr. bree
der toelichtte. Vervolgens gaf hij een eriti-
Bohe beschouwing van de hoofdmanieren
waarop het modernisme zgn. Christus pre
dikt, op de oudere wijze, waar Christus zelf
niet de iimhiciud der Christologie is, maar de
drager en prediker oener moFftliache religie.
Hier vindt men geen op lessing voor het
eoh'Uld'vraagst/uk. Daarbij is opklimmen tot
di ehoogte van Christus' eigen leven öf
mogelijk, óf we kunnen ook buiten
Christel Ijken cirkel zoo iets bereiken, liet
Buddlhisime is ook 'n verlossinigsleer. De leer
van de zonde is bij dit modernisme dan ook
door en door onjuist Het oud-modornisme
kan neg ©preken onder invloeden van de
bestaande orthodoxie van een zich coufor-
meeren aan Jezus als Iets schoons. Thans
zouden b.v. mevr. Ludendorff c.a. u icte
anders vertellen. Dan de Hegel-Bollanrt-
methode. De religie wordt verfiloöofeerd; of
liever omgekeerd.
Stichtelijkheid en Waarheid
De ga.n®óhe zaak komt bij deze richting
(hierop neer, dat deze prediking alleen da
„stichtelijk" kan heeten in de taal der „ge
voelvolle voorstelling" voorgedragen, wan
neer wat de prediker zelf bedoelt niet
waar zij. Van tweeën één: wie do beg rip a-
filosofie zelf machtig ie, blijft welhaast von
onder deze Christus-prediking weg óf die de
realiteit van zonde on godögemis kent, zul
ten slotte den inhoud missen, waar zijn ziel
naar hligt. Voorts de Christus-prediklng no ai-
de zgn. „Aftrek-methode" (Windiech e.
Waair hier de prediking enikel en alleen tT
c-ntrieah is geworden, kan een Jood
auilk een Ghristus-prediiking leveren. Men
maakt hier feitelijk van Jezus eerst een mei
dennen dominee, om dan te decrotecron, dit
en dat is legende; en daarna Christus te jiri
diken geheel humanistisch. Dat de „Jezus'
prediking hier de „Christus"-prediking ver
vangt als een toonbeeld hoe men door den
dood tot leven heen moet ls al evenmin van
aarde.
Nietfzedhe zal ons dan leeren, dat de Jezus-
figuiu.r nog andera kan gewaardeerd dan u's
poed-agogiisdh en bezielend en godsrijk-idealis
tisch. Zulk een waai'de aan Jezus toe tc
kennen, kon alleen dan, als Hij werd erkend
als een goddelijk persoon. Wie echter deze
exegese verwerpt, kan niet volstaan met de
Jezus-prediking. Bakounin b.v. zal liet
Christendom or juist om verwerpen als ver
lammend voor de sociale worsteling. Overi
gens kaai men voor zulke idealistisch-morali-
scihe motieven van prediking ook terecht bij
Brahmanen en Budidihisten.
„Christus alles en niets"
Ten ©lotte, de Christus van het nieuwe mo
dernisme (Roeesingh) met zijn „Christus is
voor mij alles en niets", berust ten princi
pale op pantheïstiaoh-theosofieche beschou
wingen, welke afgewezen worden op grond
reeds vam de immencrote critiek, welke zulk
pantheïsme treft, hetgeen spr. breeder uit
eenzette, waarna hij het voorrecht prees, dat
de aloude bijbelsche gereformeerde Christus
prediking ook aan deze Theol. School wordt
gedoceerd, wijzende op de groote verantwoor
delijkheid ten deze.
Hierop volgde de gebruikelijke vermelding
van eenige schooldata, waarna Prof. Wisse
het Rectoraat overdroeg aan zijn opvolger
Prof. J. XV. Ge els.
De rede verschijnt heden in dmik bij do
firma Kemink en Zoon te Utrecht.
UIT HET SOCIALE LEVEN
ECONOMIE EN FINANCIEN
Goud naar Amerika
Zooals bekend verondersteld mag worderi
heeft de Ned. Bank sedert Maart 1933^ geen
goud voor uitvoer naar de V.S. van Noord-
Amerika beschikbaar gesteld. Naar wy verne
men zal de Nederlandsche Bank in de vervolge
weer goud door uitvoer naar bedoeld land ver-
koopen op hun gebruikelijke voorwaarden, wan
neer de stand van de wisselkoers te New-York
daartoe aanleiding geeft. Hierby wordt echter
het voorbehoud gemaakt, dat de V.S. van N.
Amerika de goudwaarden en de dollars hand
haven op de thans geldende basis en wederkee-
rig goud blyven afgeven voor de uitvoer in
Nederland, zoodat het gouduitvoei punt is be-
GEMEENTE TILBURG
Conversie-operatia
Het gemeentebestuur van Tilburg heeft da
Spaarbank te Rotterdam, met we'ke
luwteHkng In 1325 een 4} kening gfoob
ƒ250.000 werd aangegaan, bereid gevonden, het
nog res-tewende deel dezer leening ad 213 000
vanaf 1 Jon. 1935 te laten doorlo-open tegen een
rentevergoeding van 4 De ailossi,nguvoor-
waarden blijven ooi veranderd.
zekord voor ongeveer 560.000. Het grootste
gedeelte van dit bedrag, naar verluidt 500.000
of meer. le bij Lloyde en bij Engeleche nnx-n
ondergebracht Voor aoover bekend, bod het
achlp geen goud aan boord,
CREDIETBANK VOOR NEDERLAND
IN LIQ.
De liquidatie-commissie der Credietbank Vooi»
Nederland, maakt bekend, dot de besehlkb-ue
middelen een derde uitkoering op de obllgatiën
mogelijk maken van 2 De betaling aal ge
schieden vanaf 13 Sept. 1931.
U. S. STEELCORPORATION
De afleveringen in Augustus
De U. 9. Steelcorporatlcti
Hjlc/rée ik
liepen
maande-
de afleveringen. Deio he
in de maand Aug. 378.000 ton tejr?n
ton iin Juli en 086.000 ton i
izlnklng heeft dus
i Juni. De
als i
gelijkt
ïfl-everingen In Aug. 668.000 ton 'oe-
3 teruggang loopt dus bedenkelijk
de 50 toe.
mandelijksche publicatie geeft
Industrie. In i
de bedrljvtghel
opslcht waren we er neei
oen maandelijks een opgave
dus ruim 1/4 mdllioen gulden.
Dit betreft uitsluitend de Exploitatiekosten, en
dan nog maar alleen voor die scholen wier wette
lijke 3-jaarHjksdhe afrekeningstermijnen eindigden
resp. in 1924. 1927 en 1930.
EXAMENS
SCHOONSCHRIJVEN M- O*
Leasen, Zutfen; R. W. de Vrlee, Elburs
NOTARIAAT
DEN HAAO. Geslaagd vow dee4 I: de heeren
T C. Akkerman. Den Haag, en A. F. Kuhn.
Amersfoort, on voor deel II de heer G. J. Brou
wer te Dieren.
MACHINISTEN
DEN HAAG. Gesl.: voor diploma B, do ee-
ren W. van der Graaf en D. Hubbellng. beiden
te Rotterdam en voor het theoretisch gedeoite
v.nn diploma C de heer W. Vollemans, te Am-
GYMNASTIEK
"UTRECHT. Gessl.: de heeren A. Guollé. te
Utrecht: J A. "Wa.rmtnk te Almelo: J. B. Schrei
uw te Amsterdam: en H. Scholten te Delfzijl.
Afgewezen 4 oamdidia.ten.
KRAAMVERPLEGING
ROTTERDAM. (Gsm. Ziekenhuis a.d. Cool-
aiaigel). Geh. ex. tor verkrijging van die a«n-
teekHg voor kraémverpleglng. Ges!.de da
me-: G. A. Blankert, M. L, ten Hove. Z. Sief
for*. T. Stol, K. ,va» d«r Vaart, J. C. E. do
Land- en Tuinbouw.
EET-MELKBROOD-ACTIE
Op Ini tiatief van de Centrale Propaganda-
CommleeJa voor Melk brood in Friesland, werd
de vorige weeek te Aasen een vergadering ge-
'erbrulkecoöpe naties,
p te richten. Beh.-Uv<
rgauieaties z«l de n
raagd van de Chr. Boeren- ei
n do Bond vain Oud-Ueerllngen
ren algemeen v.i
de bovengenoeiiii
Tulnderwbonc
Drente. H«
men door don heer
de Drcntedhe Zulvelbond.
Than* zijn dus
Friesland. Utrecht, Groningen
les opgericht in
spoedig t
JUBILEUM
Op 2 November a.s. zal het zeventig jaar geleden
zijn dat de H a a g s c he a f d e e 1 i n g der V e r.
van Chr. Ond erwljzers(essen) werd op
gericht. Dit f«it zal 3 November worden herdacht.
Wij hebben
leiding
■n het bedrljvigheldspercentag'
Amorikaonache etao-lluduetria op onge-
8 werd gesteld, dan ls het wed dulde-
lat het herfstseizoen, waarop thans aller
s gevestigd, wel een «eer sterke opleTlnfC
n moet geven, wil de industrie weer op
-ndabeJ nlvea.u (en dat wordt bereikt ij
bedrljvigheiidspeuxcntage vaa rt 40 '/e),
gaan werken.
CULTUUR-MIJ WARINGIN
Uitgifte van nieuwe aandcolri
kele weken geled
reorganisatieplan der Cult
ïrlmgin. Deze recociatruotlevoorsuhen
l,n de algemeene aun deel houders verga-
aanvaard. Thans bericht de Raad aan
der N.V.. dut de In^ohrljvine wordt
:cld ten kantore der Ned. Ind. Èscomnto
Batavia, to Amsterdam en Den Hug
op Vrijdag 21 Sopt. op nom. 840,000 ge'.
ƒ31.
aandeelen. Do nieuwe a-nndeelen dealen
wlmct vnin.nf 1 jM.nu,Miri 1934.
betaling der toegewezen aandeelen moet
geschieden op 28 September.
Omtrent het verloop vim zaken in 1934 wordt
?t volgende medegedeeld:
De beplantingen best.mn uit: rubber 20481
.A. koffie 12985 H.A. kapok 50 H.A.. de öogst-
i min gen Zijn voor 1934: 1.610.974 kg. rubber,
ro.000 kg. koffie. Reeds werden geoogst Jan/,
ug 1.083.126 h.kg. rubber. 379.872 kg. koffie.
De rubberkootprijs bedroeg ln de eerste 8
eanden vau 1934 ca 81 ct per h. kg., frJXico
iva-afvoerhaven. De kofflekoetprija voor den
>gs=t 1933: 19.40 ct per h. kg.
Uit den oogst 1934 zijn verkookt en afwe
nkend 733 494 h. kg. rubber gemiddeld 11 t
?r h. kg. franco Java: 162 136 kg. koffie k ge-
iddeld 12J ct per h. kg. framco Java: alsmede
87.000 kg. rubber, standard crepe cn sheeXi a
Uit den oogst 1935 van de ondernemingen
s-sor Warlngm en Madjou werden vooruit-
-rkocht 150 ton* (304.800 h. kg.) «tuidenrd
epe tot d'en prij* van 52 ct per kg. lev. Jtv.u
t de provenucn van dnaen verkoop konn.n <io
praamde exploitatie-uitgaven voor 1935 Van
t noemde ondernemingen worden bestred-n,
rwij.1 ruim 200 tons <400.000h. kg.) rubber
en de productie vim genoemde twc« ond» r-
»mi«igen Voor vrijen varkoop overschiet, reke-
ultvoer-reiitrlc'tle vau ca 34
worden door
iull«n
De vooruitzichten zijn ongunstig
r-t bcdrljfsjner 1 Mei 1938-30 April
d door de Coöp. Ku<i«tme«tfabrleik te
ren ca. 208.000 tooe superfosfaat en
ie*»t*toffen geproduceerd waarvan aan
werd geleverd ca. 34.100 tons,
avelsuurfabrlek werkte, mede in ver-
de groote productie van de Superfes-
E-k. op volle capaciteit
bescheiden ov.
ehrljvlngen tc verdienen, dit Janr ko-
aXsohrlJvingen can klein bc-
te kort.
Het aantal belemmeringen, dat aan onzen
port wordt in dien weg gelegd, nam in het
reloopon jaar nog toe en het aantal Uuiden.
erheen de ultvpor than* nog mogelijk U ia
enst klein. Bovendien werd de blntienUmd-
H» markt no# verontrust door don aanvoer
a eenige partijen auperfoafaat uit Rusland,
dl*waar nam het weraldvsrbrulk van «uper
ulk ln Nederland toe,
wel eken met verleden Jaar,"
rboven gesolietete oorzaken 1* het voor
er^t moeilijk, on* deel van ddt meerder*
li'k te krijgen en 6o behouden.
richten on °imetLr Zij" dan ook do 1
ïadeelig Pr'
de
