DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
■werkt vénvarrend. "Andere wetten gelden
voor bepaalde terreinen en kringen en deze
bestrijkt alles. Hier is de eisoh Gods. Elk
levein heeft zijn eigen aard; ook de staat;
maar het gaat hier over de eisch, die tot
deii monsch komt. De levenswet van de
staat moet in vérband gebracht worden met
de religieus-zedelijke wet; het eigen ambt
'der overheid moet apart onderzocht worden
en kan uit de' religieus-zedelijke wet niet afge
leid worden.
Gij zult niet doodslaan, is geen abstract be
grip; Rome spreekt wellicht terecht van: gij
zult niet onrechtmatig dooden. Dat gebod
kan niet zonder meer toegepast worden op
dooden en oorlog voeren. Het richt zich al
lereerst tot het individu.
Het reoht om te gebieden ontleent de
Overheid ook aan het gebod voor den onder
daan om de machtcd onderdanig te zijn.
Rom. 13 behoort ook tot de zedewet. Daarom
is het vijfde gebod ook een grond van het
Overheidsgezag; de ingeschapen zedowet
geeft het besef, dat de Overheid gehoorzaamd
moet worden. Om Gods wil; en daarom mèg
de Overheid het eischen. Daarom heeft Bruin
ner ongelijk, dte alleen uitgaat van de
schel ijkc rode. Dan zoi} (het gelen Goddelijke
instelliiig zijn. Dank zij de gemeene gratia
is nog iets van de zedewct in aller hart over
gebleven; ook met betrekking tot de Over
heid.
God openbaart zich aan ons op mcnsc.he-
lijke wijze: Hij geeft zijn geboden in men
schel ij ko taal en daarom zijn uitzonder in
gen mogelijk; naar onze bevatting, niet
naar zijn wezen.
Als God van ons vraagt ook slechte Over
heden te gehoorzamen, impliceert dat na
tuurlijk niet, dat God die Overheid het
recht geeft om willekeurig op te treden.
Die gehoorzaamheid houdt echter op, als
wij in strijd zouden komen met de geboden
Gods. De weigering moet natuurlijk rusten
op een welgefundeerde overtuiging; waar-
hij dwaling mogelijk is: vaccinatie, vrouwen
kiesrecht. Positief redht kan onrecht zijn
souvereiniteit in eigen kring kan daarin
geen ordening brengen.
Prof. Dooyeweerd: En de Kerk in
Duitschland dan?
Mr. B ij 1 e v e 1 dr En als de Overheid zegt.;
gij zult uw kinderen opvoeden in Room-
sche zin?
Prof. Ridderhos: Dan heslist het
feit, dat God mijn Souverein is en mij ge
biedt het anders te doen; mijn souvereini
teit is dan niet in 't gedrang.
De vraag, of de historie' normatieve
waarde heeft, was thans eigenlijk niet aan
de orde. De geschiedenis is zeker norma
tief, norm-gevend., 't is maar de vraag hoe.
Dd schepping is normatief; maar anders
Arolgt uit het feit niet, dat liet zoo blijven
moet In de historie spreeflot de leiding
Gods; maar ze is zonder meer niet norm
gevend.
In de historie vormt zich wél positief
recht; maar niet steeds in overeenstem
ming met de zedewet. Het menschelijk recht
moet terugvallen op het gebod Gods.
Bi*unner maakt geen onderscheid tus-
sohen de instelling en het gdbod èn de
zonde der mensehen daarin.
Spr. handhaaft de laatste stelling om
'daarmee aan Ie geven, wat in art 36 in
positieve zin Aan de roeping der overheid
wordt gezegd (uitgezonderd de uitroeiing
der afgoderij). Karei de Groote, die Christen
werd, "had uitgebreider roeping dan de te
genwoordige Overheid. Zij kan onder be
paalde omstandigheden de Christelijke reli
gie hebben te bevorderen. Vooral bij primi
tieve volksontwikkeling kan daï ihet geval
zijn; later wordt het andere.
Hoewel het in elkaar vloeit, moet onder
scheiden worden tusschea de eere Gods en
het heil des volk®.
„De ordinantiën Gods" hebben vaak een
ruimere beteekenis dan de Wet Gods; maar
de religieus-zedelijke wet is de rechtstrcek-
sche eisch Gods, die ons verantwoordelijk
stelt.
Onder de natuur worden ook mensch en
geschiedenis begrepen; de laatste leert ons
ook de leiding Gods bij het licht der
Schrift; maar in de geschiedenis kunnen
we God niet narekenen.
De positieve roeping der overheid om de
Chr. religie te bevorderen, brengt niet mee,
dat zij negatief anti-Christelijke propagan
da moet bestrijden. Met geweld kan de
overheid de dwaling niet bestrijden; terecht
werden deze woorden in art. 36 geschrapt.
Vrijheid van consciëntie in volstrokte zin
is er niet: de overheid mag b.v. de meest-
ergeiTijke godslastering niet toelateD; het
is de vraag, hoe de overheid haar roeping
bepaalt.
Op motieven van staatsrechterlijken aard
kan natuurlijk het communisme uit de Ka
mer geweerd worden; doch dat is een
andere kwestie.
Een moeilijk punt blijft of de overheid
universiteiten, waar het ongeloof geleerd
wordt, mag subsidieeren.
Met Dr. Colijn is spr. het eens, dat art,
3 niet onverwijld moet worden her-
ai en, al is revisie gewenscht,
Spr. dankt Prof. de Hartogh voor de kos
telijke aanvulling. Aan Mr. Noteboom ant
woordt spr., dat de geschiedenis ons wel
leert, wie de overheid is; en dan komt de
yraag, of dat een zegen of een vloek is.
In de bestaande rechtsorde kan men in
absolute zin niet iets normatiefs zien; het
eigendomsrecht bewijst niet, dat het privaat
bezit altijd moet blijven.
De geschiedenis leert ons veel; maar
daar boven staat de norm van de wet
Gods, waaraan alles gekeurd moet worden.
Zulks geldt ook van de autonomie; daar
is een sterke band aan de historie, doch
Haarom behoeft het zoo niet te blijven.
Brunner zei ja en neen en het neen
krijgt de kracht; het ware beter alleen
neen te zeggen; dan worden er minder
hoorders verleid.
Op grond van het feit, dat gehoorzaam
heid aan Philips in strijd was met Gods
Woord, verdedigen wij de revolutie; Brun
ner rekent alleen met de wettigheid. Dat
is zuiver revolutionair.
Het gebod Gods geldt voor ons in alle
kwaliteiten; maar de geboden richten zich
niet op gelijke wijze tot iedereen.
Spr. acht het onjuist, dat men het woord
„absoluut" uit de filosofische dieventaal
invoert in deze bespreking; de filosofen moe
ten voor hun begrip dan maar een ander
woord uitvinden.
(applaus).
De Voorzitter acht een nudero be
spreking van deze stof noodzakelijk; echter
dient dat later te geschieden. Het C.C. zal
overwegen of en hoe dat moet geschieden.
Spr. brengt een eere-saluut aan Prof. Rid
derbos en vraagt publiceering van zijn re
feraat in Anti-rev. Staatkunde.
(applaus).
Prof. Ridderbos heeft daarbij volle vrij
heid om zijn opinie nog eenigszins te ver
duidelijken; speciaal wat" stelling 20 betreft
Art. 3 -van Ons Program stelt nog meerdere
vragen aan de orde. Voortgaande studie is
noodig.
BUITENLAND
Te koud
Litwinof zelf heeft nu een beetje roei
het eten van Gonèvo gegooid omdat,
het hem niet warm genoeg opgedischt
wordt!
Zoo gaat het wanneer men met halve
Oosterlingen wil handelen. Als de kooper
„graag" is en zijn lust aan den koop nog
achter uiterlijke koelheid tracht te verbev
gen, gaat de koopman zich onwillig -toonen
en doen alsof het een heele gunst is, dat
men van hem koopen mag. Doel is dan
een zoo hoog mogelijken prijs te bedingen.
En die prijs is in het geval van den Jood-
schen bolsjewist. FinkelsteinLitwinof,
„warmer" uitnoodiging, omdathij daar
beter mee bij de Russische bevolking
den dag zal kunnen komen. Aan deze voor
gegeven overweging is natuurlijk weinig
waarde te hechten. In een land zonder
vrije meeningsuiting, waar een minderheid
met geweld zijn gezag aan het volk op
drukt, zal men zich wat storen aan den
indruk, dien men met een bepaald besluit
op de bevolking maakt! Wat er dén achter
zit? Wij denken, dat de hoeren van Mos
kou al om te beginnen een proef willen
nemen om de intensiteit van het verlan
gen der uitnoodigende mogendheden eens
te weten te komen. Als de proef lukt -
en waarom zou ze niet lukken! dan
hebben zij hun propaganda-materiaal met
een aardig gegeven vermeerderd en althans
een bruikbaar argument om vele door hun
houding verblufte communisten in de
overige wereld een toontje lager te doen
zingen. „Ziet hoe noodig de kapitalistische
wereld ons, den staat van de toekomst,
had", kan dan, meer dan tevoren nog, de
leus worden.
Zooals gezegd, Moskou zal zijn zin wel
krijgen. Men zal de „koele" uitnoodiging
wel een beetje opwarmen of wellicht, naai
De Valera's aanbeveling, de gewone proce
dure kiezen. Het resultaat zal wel het
zelfde blijven, nl. dat Sovjet-Rusland lid
van den Volkenbond wordt.
En dan kan het OosH-ocarnopact aan de
beurt komen, dat in wezen een Fransche
manoeuvre is om Duitschland, dat zichzelf
al in zekeren zin geïsoleerd heeft, nog ver
der af te sluiten.
En inmiddels heeft Hitier voor de eer
van het Oost-Locarno-pact bedankt, zoolang
Duitschland niet als gelijkberechtigd er
kend is. Hij heeft, dit op zichzelf be
schouwd, groot gelijk. Want de proceduro
van Barthou is: eerst moet Duitschland
zich aansluiten bij het pact en daarna zul
len we wel eens overwegen of het de z.g.
gelijkberechtiging zal kunnen verkrijgen.
Een staat die zichzelf respecteert laat zich
niet zóó behandelen. En de Franschen
weten dat ook best. Juist daardoor weten
zij voorloopig nog den door het Verdrag
van Versailles geschapen toestand te doen
voortduren, .~i
Textielstaking in Amerika
Men maakt ook uit Saylesville meddin;
van nieuwe onlusten. Er zijn twee peiwmeri
zwaar gewond door schoten van soldaten.
De oplossing van hot conflict schijnt ver-*
der af dan ooit. De arbitrage-commissie bJljft
groructekgen voor den vredie zoeken, doch
wordt ckmnbij belemmerd door het terug
trekken d'er arbeidersvertegenwopndig ere,
Groote verbittering der stakers
NEW-YORK, 13 Sept. Te Sagesville zijn
tjlians door de Nationale garde de eerste
schoten gelost. Twaalfhonderd man troepen
der Nationale garde en 2/3 gedeelte van da
staatsmilitie doen thans dienst ter handha
ving van de orde, waarbij zij volledige oor-
kgsuitmsting dragen.
De verbittering onder de stakene is thans
zóó hoog gestegen, dat zij zelfs niet uit het
veld worden geslagen door het gebruik van
traangassen en onpasselijk makende gassen
en dat zij zich krachtdadig tegen de troepen
en de politie verzetten, waarbij zij zich ala
regel vain straatsteenen als projectielen be
dienen. Men acht het geenszins uitgesloten,
dat thans spoedig de staat van beleg zal wor
den afgekondigd.
In verband niet het schieten door de troe
pen op de stekers, waarbij weliswaar v >or-
eerst in de lucht werd geschoten, hebben de
stakingsleiders aich gister gewend tot presi
dent Roosevelt, met het verzoek een strikt
venbod uit te vaardigen voor gebruik van
vuurwapenen tegen rustige postere.
De stakingsleiding is thans pessimis'.isch
gestemd ten opzichte van de mogelijkheid
ven het treffen eener spoedige overeenkomst
tueschen beide partijen, ondanks het feit, dat
de textielbemiddelingscommissie de hvio.o
nog geenszins opgeeft en haar cmdienhan.de-
lingen voortzet.
Schuschnigg aan
het woord
Toch algemeen debat te Genève
SUBSIDIES AAN AMERIKA'S
KOOPVAARDIJVLOOT
HYDEPARK (New York), 13 Sept. Roose
velt heeft verklaard, dat hij er groote waarde
aan heoht dat de Amerikaansclie koopvaardij
vloot gehandhaafd blijft en dat zoo noodig
de subsidies worden voortgezet ten einde het
voortbestaan der koopvaardij te verzekeren.
LITAUSCH DORP DOOR BRAND
VERWOEST
Uit Kowno: Het in het Noorden van Lit-
tauen gelegen plaatsje Lucke bij Telsje
staat sedert Dinsdag in brand. Het dorp,
dat 1200 inwoners telt. bestaat slechts uit
houten huizen. Ondanks het energiek in
grijpen van alle naburige brandweercorpsen
was het plaatsje gistermorgen voor drie
kwart verwoest. Ook de synagoge is in
vlammen opgegaan. Mqn is er in geslaagd
paal en perk aan do verwoesting te stellen.
De ooi-zaak van den brand is nog niet bekend
MUSSOLINI TUSSCHEN DE DE AVANT-
GARDISTEN
ROME, 12 Sept. Mussolini heeft gister
morgen een bezoek gebracht aan de Campo
Duco waar 25000 avnnt-gardisten, jonge fas
sisten van liIS jaar verzameld zijn.
Staande in zijn auto, reed Mussolini langs
de gelederen ën beantwoordde het gejuich
met den Romeinschen groet. Twee legioe
nen defileerden vervolgens met ee'n nieuwen
parade-pas langs hem heen.
De vijftiende Volkenbondevergadering is
gisteren toch nog aan de algemeone debat
ten begonnen.
Bondsraad Molta wijdde na de opening
der zitting woorden van nagedaohtenis aan
Dollfuss en Scialoja, terwijl de vergadering
zich van de zetels verhief.
Dan spraik de Oostenrijksche bondskanse
lier Schuschnigg. Hij dankte voor het eer
betoon aan den gloeienden patriot en goe
den Europeaan Dr Dollfuss en wees toen op
do beteekenis van Oostenrijk ondanks het
kleine bevolkingscijfer, daar het, een brand
punt is van de Europeesche gedachte on het
snijpunt van de groote stroomingen van
West. naar Oost en Noord naar Zuid en
omgekeerd. Het is niet, alleen Oostenrijks
eigen belang dat het onafhankelijk blijft
Zijn regeering is van plan, die onafhanke
lijkheid te blijven verdedigen. Oostenrijk is
levensvatbaar als men het veroorlooft te
leven. Hij bestreed voorts de gedachte, dat
er in Oostenrijk sprake is van dictatuur.
De economische crisis heeft ook bijgedragen
tot versterking van het radicalisme en een
rustige grondwetsherziening'bemoeilijkt. Het
nieuwe Oostenrijk moet althans in de ge
legenheid gesteld worden zijn grenzen te
verdedigen. Oostenrijk heeft niet de midde
len gehad om te verhinderen, dat politieke
bewegingen, die haar oorsprong buiten zijn
grenzen hadden, een reactie hebben uitge
oefend.
De nieuwe Oostenrijksche grondwet kan
geenszins reactionair genoemd worden. De
opstanden in Februari en Juli zijn met ille
gale wapenen gevoerd, over welker her
komst bij niet zou spreken. In Juli was dan
de kanselier en de schepper van het nieuwe
Oostenrijk ten offer gevallen aan een arg
listige en van to voren beraamde misdaad,
die met brutaliteit zonder weerga is uitge
voerd. De Oostenrijksche regeering heeft zich
tegenover haar binrienlandsche tegenstan
ders nooit laten leiden door wraakgevoel.
De partijen in Oostenrijk behooren tot het
verleden en pogingen om ze' weer op ie
richten, zijn reactionair.
De gedachte der autarkie wees Schusch
nigg van de hand. Zijn land streeft er
reeds 6edert jaren naar zijn economischen
invloed uit te breiden en zich nieuwe mark
ten voor zijn productie te verschaffen. De
onderhandelingen, die gevoerd zijn met twee
nabuuretaten, hebben gelukkig tot goede
resultaten .gevoerd, dank zij den energieken
arbeid van den chef der Italiaansche regee
ring, die zoo nauw mogelijk heeft, samen
gewerkt met. Dollfuss en den Hongaarschen
ministerpresident. Na er nogmaals op ge
wezen to hebben, dat Oostenrijk niet slechts
voor zijn eigen bestaan strijdt, maar tege
lijkertijd da juist begrepen belangen van al
zijn buren dient, verzocht de bondskanselier,
dat de Volkenbondsvcrgadering de nooden
van Oostenrijk zal begrijpen en hulp zal
verlecnen.
Do Valera vóór Rnslands toelating.
Na Schuschnigg sprak de Valera over
sovjet-Ruslands toetreden tot den Volken
bond.
Ofschoon de vertegenwoordiger van een
katholiek en godsdienstig land, zou de Va-
toch voor de toelating van Rvisland
stemmen, aangezien het in het belang van
den wereldvrede zijn zal. dat een zoo mach
tige staat tot den Volkenbond toetreedt, al
dus spr.
De Valera hoopte echter, dat de sovjet-
regeering dezelfde godsdienstvrijheid voort
aan aan alle inwoners van sovjet-Ruslaud
zal toekennen, die het aan de Amerikaan
sclie staatsburgers in dit land heeft toege
zegd.
De Valera waarschuwde er tegen in hot
belang van den Volkenbond en van sovjet-
Rusland zelf, dat de geheime beraadslagin
gen in de hotelkamers en elders over de
wijze van uitnoodiging aan sovjet-Rusland
van don Volkenbond langdurig zouden wor
den voortgezet. Hij gaf den raad, dat, de
kwestie thans openlijk in den Volkembonds-
raad zal worden gebracht, opdat de volken
niet denken, dat hier intriges worden ge
pleegd.
De Valera wenschte in het algemeen be
lang tevens, dat de gewone reglementaire
weg voor de behandeling van sovjet-Rus
lands toetreding zal worden gevolgd. Er
moet vermeden worden, dat de minderheid
over onderdrukking van de vrijheid van het
woord zou kunnen klagen. Hij drong ten
slotte nog aan op een bespreking van de
kwestie in de zesde, de politieke, commissie.
ALUMINIUM
PROFIELEN
R. H. I. W. A., Groenendaal 102
voor de BOUWBEDRIJVEN
TELEF. 53809 ROTTERDAM
Simon terug naar Londen
LONDEN, 13 Sept. Volgen® de bladen zal
Siir John Simon Zaterdag naar Londen terug
keepen, waarna de leiding der Britsche dele
gatie zal worden overgenomen dioor Sir Eden.
Een non-mtervenTiepact voor Oostenrijk
LONDEN. 13 Sept.. Uit Genève wordt ge
meld, dat aldaar verluidt dat de groote mo
gendheden op voorstel van Italië zouden
overwegen een voorstel aan te nemen waar
bij de groote mogendheden de aangrenzen-
do staten van Oostenrijk zouden uitnood.i-
gen een pact e onderteekenen, waar zij de
verplichtingen op zich nemen niet te inter-
venieeren in Oostenrijksche aangelegenhe
den. Duitschland zal natuurlijk mede wor
den uitgenoodigd tot dit pact toe te treden.
Van het Duitsche antwoord zal het af
hangen welke maatregelen de in aanmer
king komende staten zullen nemen.
Bondskanselier Schuschnigg heeft bezoe
ken gebracht bij Sir John Simon, Barthou
en baron Morsi. Deze laatste heeft een lang
durig onderhoud gehad met Simon.
Ook Polen weigert het Locarnopact
LONDEN, 13 Sept. Volgens de Daily Te
legraph heeft de Poolsche minister van
buitenlandsche zaken. Beek, de Britsche re-
gearing via den Lord groot zegelbewaarder
Eden medegedeeld, dat Polen definitief
heeft besloten niet deel te nemen aan het
Oost-Loc a rnopact.
In 'de kwestie van Ruslands toetreding tot
den Volkenbond hebben zich nieuwe moei
lijkheden voorgedaan, doordat de Russen be
zwaren hebben ingebracht tegen den voor-
loopigen tekst der uitnoodiging. Nieuwe
onderhandelingen zijn daardoor noodig ge
worden, zoodat vertraging is ingetreden.
Litwinof wilde zijn regeering raadplegen,
daar hij zelf den tekst te koel vond, om op
grond van dezen tekst het Russische volk
te kunnen overtuigen dat de sovjet-regeering
niet mag weigeren aan de uitnoodiging ge
volg te geven.
Ten aanzien van de procedure schijnen
de groote mogendheden thans in to zien, dat
liet, overeenkomstig den raad, dien de Va
lera in de volkcnbondsvergadering gegèven
heeft, in ieders belang wensohelijk is, niet
af te wijken van de gebruikelijke proce
dure. waar Zwitserland op de nauwgezette
inachtneming daarvan aandringt
De Franscheh sehijnen zich dus niet
langer tegen een bespreking in de zesde
commissie te zullen verzetten.
Baltlsche Pact geteekend.
Woensdagavond is te Genève geteekend
het verdrag tussdlren Estland, Letland en
Littauen In de inleiding wordt er de na
druk op gelegd, dat het streven der drie
landen gericht zal zijn op de bevordering
der onderlinge samenwerking en do tot
stand bringing van een hechteren band
tusschen de Baltisohe staten, om bi] te dra
gen tot de handhaving en verzekering van
den vrede.
De negen artikelen bevatten de verplich
tingen der drie regeeringon zioh mot elkan
der te verstaan over alle kwesties in zake
de buitenlandsche politiek.
Ten minste twee malen per jaar zullen
conferenties der ministers va/n Buitenland
sche Zaken der drie landen plaats vinden,
Do drie landen verplichten zich reeds
thans elkander wedeTzijds den tekst mede te
dealen der verdragen, welke zij onderling
en mot andere staten hebben gesloten. Het
onderhavige verdrag is aangegaan voor don
tijd van 10 jaren, doch kan eon jour voor
het e'.vpireereri worden opgezegd. Ook an
dere stalen zullen tot dit verdrag kunnen
toetreden.
Amerika's wapenindustrie
De chemische oorlogsindustrie.
Uit Washington: De commissie van onder
zoek naar de gebruiken der wapenindustrie
heeft gister do zaken van het chemische
concern Dupont behandeld. Daarbij bleek,
dat Dupont van 1914 tot 1918 voor 1245 mil-
lioen dollars opdrachten had uitgevoerd voor
oorlogsdoeleinden.
Dupont keerde in 1916 100 pet., in 1917 51
pet en in 1018 26 pet. dividend uit.
De knceieriji der vliegtuigindustrie
Uit Washington: Uit de verdere verhoo-
ren voor de commissie van onderzoek naar
de gebruiken in de wapenindustrie is geble
ken, dat gebruik werd gemaakt van leger-
vliegers en dat de industrie haar vliegtuig
typen in het Verre Oosten en in Europa liet
demonstreer en.
Eenige jaren geleden zou zelfs geprobeerd
zijn van het ministerie van Oorlog toestem
ming te krijgen een Amerikaansch vlicg-
kampschip voor dit doel naar Zuid-Amerika
te zenden om het hoofd te bieden aan do
Britsche concurrentie.
Toen bij het verhoor verder werd
verklaard, dat de chef van den gene-
ral-en staf Glas Arthur tijdens het be
zoek aan Turkije in 1932 Amerikaan
sclie wapenuitvoeren naar Turkije
heeft begunstigd, riep de voorzitter
der commissie, senator Nye, uit: Het
lijkt wel alsof het ministerie van Oor
log en Marine door de regeering werd
betaald om verkoopsorganisaties voor
particuliere ondernemingen te vormen.
Jachtvliegtuigen naar China
Volgens de Herald Tribune heeft een Ca-
lifornische maatschappij naar China 22 ul
tra-moderne jachtvliegtuigen verkocht. Het
zijn eendokkers, die oen grooter actieradius
hebben dan de Amerilcaansche toestellen.
Deze toestellen zouden 450 K.G, bommen
kuunen vervoeren. Zij zijn met machine
geweren bewapend. Zij zouden bij volle be
lasting 3200 KM. kunnen afleggen.
Na vruclitelooze pogingon te hebben
daan deze toestellen aan de regeering
Vereonigde Staten to verkoopon, zou de
maatschappij er toe zijn overgegaan dit
nieuwe type in het buitenland te plaatsen.
y. W. G. A.
Vergadering van de Wereldraad
Dezer dagen kwam de Wereldraad van de
Wereldbond van Christelijke Jonge Vrouwen
Vereenigingen (Y W C A) te Genève bijeen,
onder voorzitterschap van Jkvr. C. M van
Asch van Wijk. Ilct aantal aangesloten ver
eenigingen is thans op 35 gekomen, terwijl
onderhet extension department nog 16 lan
den ressorteeren. De vereenigingen van Fin
tand en Zuid-Afrika traden uit, omdat mon
zich niet met bet oe'cumenische standpunt
van de Bond kan vëreenigen Bij de ver
kiezingen voor hot Uitvoerend Comité bleek
dat dit Comité edn veel intemationaler ka
rakter heeft gekregen. Er zijn onder de 23
leden 15 nationaliteiten te vinden, waarvan
3 uit bet Ve'rre Oosten en 1 uit Australië.
Langdurige en ernstige besprekingen, al
dus de Ned., werden gewijd aan de werkwij
ze, die de Y.W.C.A, in de eerstkomende jaren
moet volgen. Zeer beslist werd uitgesproken
dat in een wereld, die door oeconomische
vragen wordt ontredderd, dn beheersciit
wordt door krachten, die een nieuwen vorm
willen geven aan nationale en internationale
houdingen, als eersto verantwoordelijk
heid geldt de versterking van het Christelijk
geloof, zoowel voor 't persoonlijke loven als
voor de Maatschappij.Ze er sterk werd gevoeld
dat dit inhoudt dat er telkens vernieuwde
overgave aan Jezus Christus noodig is en
moed om de gevolgen te dragen van do toe
passing van Zijn beginselen in (bet leven.
Eerst dan zal de YWCA ee'n beweging zijn,
die iets te zeggen heeft in de verbijstering
van dezen tijd. Erkend werd dat de kracht
van hdt Communisme en van het Nationalis
me, welke bewegingen iets in zich hebben
dat verwant genoemd mag worden aan reli-
gieuse gevoelens, er toe drijft edn meer le
vende uitdrukking te geven aan het Christe
lijk geloof. De ernst waarmee dit alles tot
uiting kwam liet niet na grooten indruk te
maken. Ook de plaats, die de Vrouw heeft
in te nemen, en dc dienst, die een vrouwen
beweging als deze voor het welzijn der sa
menleving kan geven, zal duidelijker moe
ten worden ingezien.
Ook bij deze bespreking viel op da.t hdt
internationaal karakter van den Wereld
bond steeds sterker naar voren komt. Kort
geleden nog voelden Amerika en Engeland
het als zendingsplicht secretaressen te stu
ren naar het Verre Oosten om daar de YWCA
te stichten als hulp voor de meisjes. Thans
worden deze secretaressen deels ook uit
financieele overwegingen meier en meer te
ruggeroepen, en komt daarvoor in de plaats
een uitwisseling van dienst aan elkaar, die
nieuw en verblijdend is, een dieper beteeke
nis geeft aan de internationale saamhoorig-
Hier mag zeker worden ingevoegd dat ook
ons land zijn verantwoordelijkheid heeft ge
voeld en reeds sinds 1929 geld beschikbaar
heeft gesteld om in Ned. Indiö een secreta
rosse te hebben voor het YWGA-werk. Mej.
C. II C Gunning is daar werkzaam. Neder
land heeft geenerlei zeggingschap over I
arbeid, er is in lndië een geheel eigen
Do volgende vergadering van de Wereld
raad zal in 1938 in het Verre Oosten plaats
hebben.
Weerbericht.
Hoogste stand te Sarma 776.6.
Laagste stand te Isafjord 742.8.
Stand vanmorgen half twaalf 769.0
weerverwachting
Zwakke tot matige N.O. tot Z.O. wind,
helder tot licht of half bewolkt, waarschijn
lijk droog wanm weer.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 21.4 C.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rhelnfelden 0,00 3.50
Breisach 0.00 2.87
Itehl
Maxan
Diedeshelm
Mannheim
Bin gen
Cnub
Coblens
Trior
hhhrort
Wesel
Emmerik
Dusseldorf
3.78 4 8
0.00 5.60
0.i'0 1.12
4.57 4.05
0.77 0.73
1 78 0.06
2.37 1.É8
2 62 2.05
1.10 1.05
2.36 1.96
-0.06 0.12
Venlo
Lobith 9.96 9.95
Nijmegen 7.64 7,63
St Andries 2,30 2.47
Arnhem 7.68 7.67
Vreeswijk Iw 0.29 0,82
Wester voort 8.26 8,24
Deventer 2.05 2,08
Kampen -0.21 -0.17
Eysden 45.75 45.75
Grevenblcht 27.44 27.45
Venlo 10.73 10.72
Grave (sluis) 3.48 3,70
8t Andries 0.35 0.64
Gorkum 0.00 0,00
Dordrecht 0.00 0,00
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amsterdamsche tUd)
14 Sept.
2.10 14.20 Hellevoetsl. 5.48 18.09
Willemstad 6.45 19.05
Brouwersh. 5.00 17,21
Zierikzee 5.32 17.45
Wemeldinge 5.58 18,12
Vlissingen 4.07 16.24
Terneuzen 4.39 16,67
Hansweert 6.23 17,35
Delfzijl
Terschelling 11.35 23.!
Hariingon 12.15
Den Melder 9.50 22.20
Iimulden 5.53 18.13
M oek v. lloll. 5.03 17.28
Schevenlngen 6.23 18.48
Rotterdam 7.t8 19.17
De ramp der „Morro Castle"
De bergingswerkzaamheden
Uit New York: Hot stoomschip Morro
Castle was Woensdag in een toestand geko
men, dat met de bergingswerkzaamheden
en het zoeken naar de dooden een aanvang
kon worden gemaakt.
Van den op den vooravond van het onge
luk overleden kapitein, die in gala-uniform
op het bed in de kapiteinshut lag opgebaard,
restten nog slechts eenige verkoolde beende
ren over, zoomede de gouden uniformknoo-
pen.
Of het mogelijk zal zijn de in het zand
weggezonken boot weg te sleopen, is twijfel
achtig.
De brandstichting
Naar de bladen melden zal de president
het departement van Justitie opdragen na te
gaan of communistische kringen te New
York of Havanna betrokken zouden kunnen
zijn bij de brandstichting van de Morro
Castle.
Het aantal omgekomenen
Over het aantal dooden en gewonden zijn
opnieuw mededeelingen gedaan. 135 perso
nen zouden om het leven zijn gekomen of
worden vermist. Daaronder bevinden zich
93 passagiers.
Wat de ohef-radiotelegrafist vertelde
Gister is de chef van de radiotelegrafisten
van de Morro Castle door de commissie van
onderzoek gehoord. Hij verklaarde 30 minu
ten na het uitbreken van den brand op
dracht te hebben gekregen S.O.S.-seinen te
geven. De radiohut was op dat oogenblik
reeds zoodanig in rook gehuld, (lat hij zijn
werk gedurende 35 minuten heeft verricht
met een vochtige doek om het, hoofd ge
wikkeld. Van belang is do medcdeeling dat
onlangs twee nieuwe omployé's een bezwaar
schrift hebben gericht aan den kapitein,
waarin opmerkingen worden gemaakt over
de kwaliteit van hot eten, deze nersonen
hebben geprobeerd de andore leden dor be
manning er voor te winnen het protest te
teekenen.
Volgens dc mededooling van den chef-
marconist was de gezagvoerder, Wilmott,
zeer ontevreden over hot gedrag van deze
beide lieden. Hij noemde een van hen een
onruststoker en agitator van wie de kapitein
zich bij aankomst te New York wilde ont-
Aanslag op personentrein
in mandsjoekwo.
Uit Moekden: Bij Sipinen hebben Chine'e-
sche bandieten een trein tot ontsporing ge
bracht en beschoten. Tal van reizigers zijn
gedood of gewond.
Uit New-York: Op Rhode Island Is het op
nieuw tot ernstige stakingsonlusten geko
men. Met steenen gewapende stakers heli-
ben een aanval op een fabriek gedaan. Zij
werden door de nationale garde uiteenge
dreven. Elders werden samenscholingen
van 2000 stakers met traangas verspreid.
Met het oog op de voortdurende excessen
zet de door Roosevelt benoemde arbitrage
commissie haar verzoeningspogingen met
alle kracht voort.
HEVIGE AARDSCHOK OP SICILIË.
In de buurt van Catania en Syracuse (Si
cilië) is in den nacht op Dinsdag een he
vige aardschok waargenomen. De schade
blijkt slechts gering te zijn.
Gemengd Nieuws.
GRIJSAARD IN BRAND
Men meldt ons uit Dedemsvaart: De alleen
wonende 78-Jarlge S. van Hoohverf Luymes al
hier had zich sedert enkele dagen niet bulten zijn
woning vertoond, hetgeen bij de buren eenlg arg
waan wekte. De gemeentepolitie werd hiermede
vanmorgen in kennis gesteld en moest, daar bin
nen wel getuid werd gehoord doch geen deur werd
geopend, zich met geweld toegang tot de woning
verschaffen. Van Hoolwerf Luymes werd daar in
vrijwel bewusbeloozen toestand met brandwonden
overdekt op den grond aangetroffen. Voor het bed
stond een gedeeltelijk verbrande stoel terwijl een
petroleumHohtJe op den grond lag. Na voorloopig
verbonden te zijn werd hij naar het R.K. ziekenhuis
te Zwolle vervoerd. Vermoed wordt, dat de oude
man, toen hij het lichtje wilde dooven, uit zijn bed
Is gevallen, waardoor brand ontstaan is. Het on
geval moet reeds Zoodag hebben plaats gevonden
KINDEREN DOOR RATTEN GEBETEN
Bij een zekeren B. te Woerden zijn twee kin
deren van ongeveer 2 en 3 Jaar door ratten gebe
ten, De verwondingen In het gezicht waren van
dien aard, dat de kinderen onmiddellijk onder ge
neeskundige behandeling moesten worden gesteld.
Bereids zijn de burgemeester en de architect in
de bewuste woning geweest om den toestand ter
plaatse op te nemen.
VARKENS MET VALSCHE OORMERKEN
De politie te Ulft heeft te Varsseveld
Iemand op heetordaad betrapt bij het aan
brengen van valache oormerken bij var
kens. De man is naar Arnhem overgebracht
VALSCH BANKPAPIER.
Bij de posterijen te Mill is een valsch
bankbiljet van f 100 in bataling aangeno
men, J)o politie stelt eon onderzook in naar
de herkomst.
KINDERVERLAMMING
Te Gouda is ee'n 6-jarig meisje ter o(bser
vatie in het Van Iterson-Zieikenhuis opga
nomen waarbij vermoedelijk kinderverlam
ming Is geconstateerd.
UITVOER VAN KAAS NAAR SPANJE
Hot Crisi9 Zuivelbure'au, Laan van Meer
dervoort 81/, 's Gravenihage, verzoekt onder
nomingen, die in de jaren 1931, 1932 en 1933
Nedevlandsche Edammer-, Goudsche en/of
Loidsche kaas, voor eigen rekening hebben
verkocht en geleverd aan in Spanje, de
Balearen, de Canarisöhe Eilanden en de
Spnanscho Bezittingen gevestigde afnemers,
hun naam en adres omgaand aan zijn
bureau bekend te maken.
OVERTREDING VAN DE AUTEURSWET
Dc President van de Arronddssements Recht
bank te Amsterdam heeft in kort geding uitspraak
gedaan in de zaak van het beslag leggen op de
oplaag van de „Aethergids" namens de K.R.O.
door Mr. Witteman. Mr. M. Levenbaoh, optreden
de voor den uitgever van de „Aethergids", was in
kort geding bij den President van de Rechtbank
tegen deze beslaglegging opgekomen en had de
opheffing ervan gevraagd.
Door den President is het verzoek van Mr.
Levenbach afgewezen, op grond van het
feit, dat artikel 10 van de Auteurswet het
auteursrecht erkent op boeken, brochures, nieuws
bladen, tijdschriften en alle andere geschriften en
blijkens de memorie van toelichting de beteekenis
van de woorden „aille andere geschriften" ruim
moet worden opgevat, zoodat daar ook zeker
onder vallen programma's, zelfs al hebben die pro
gramma's geen enkele letterkundige of wetenschap
pelijke waarde.
De uitgever de heer P. Mulder Jr. werd veroor
deeld ln de proceskosten.
HAGELSCHADE
Behalve te Aagtekerke en andere plaatsen
in Zeeland heeft ook te Itenesse de hagelbui
van (Zaterdagavond groote schade aangericht.
Fruitkassen, glazen dakvensters en vensterrui
ten werden een gemakkelijke prooi van de on
gekend groote hageleteenen.
DE „VORST VAN GELEEN".
De „vorst van Geleen", mr, Leufkens, die
herhaaldelijk processen voerde over het
„vorstendom Geioen", dat volgens hem
krachtens afstamming hem persoonlijk toebe
hoorde, heeft thans zijn actie gestaakt, daar
hij als advocaat bij de rechtbank te Maas
tricht is toegelaten op belofte, dat hij zal
afzien van zijn .souvereiniteit" over Go-
leen.
EEN DIEVENBENDE OPGESPOORD.
De marechaussee te Doetinchem is een
belangrijke serie diefstallen op het spoor ge
komen, gepleegd ten nadeele van de emaille-
fabriek Beccon aldaar. Reeds hebben zes
arrestaties plaats gehad, vier personen zijn
in het huis van bewaring te Arnhem opge
Bloten. Met de twee anderen wordt het on
derzoek nog voortgezet. Meer aanhoudingen
zijn nog te vernachten. Alle betrokkenen
zijn op de fabriek werkzaam.
COOP. RAAD CONTRA „EIGEN HULP"
De president der Am ster dams öh e rechtbank
heeft uitspraak gedaan in het kort geding
'u^sohen den Coöp. Raad als etsoher contra
Btgion Hulp" alfl gedaagde. De kwestie beteft
het in bruikleen afstaan aan den Rnad. De daad
van ged.-iAgde die eischer heeft verhlndcivl
de«o_ kantoorlokalen te betreden, Is cmgeoor-
ïlt derhalve de kan-
in toe te laten, dat
in gebruik
either deze tot 1 Mei 1935
neemt. Bovendien veroordeeldi
gedaagde tot betaling van een
100 voor lederen dt_„,
deze kantoorlokalen vrij te geven.
de pi'es'denfc
dat zij in gebreke blijft
HET LICHT UITGEDRAAID
Officier eischt zes maanden gevangeniasiref
mldden.stra.at en omgeving in het donker".
hebben gezet. Hij zou in gezelschap van anderen
-.keringen der G.MB
>1 hebben opengemaakt.
1 zich do i
hebben gedraaid i
de stoppen
ben stukgegooid.
Veirdaohte erkondo het hem ten laste gelegde.
Uit getuigenverklaringen k décharge bleek, dat
de jongen goed bij zijn werkgevers stond aan
geschreven.
De Officier van Justitie, Mr van Dullemen,
a.chtto in zijn requisitoir .openlljko geweldple
ging met vereende krachten bewezen. Wijzende
op de ernstige gevolgen, maar rekening houden
de met de Jeugd en het overigens goede gedraaf
V" erd., vorderde hij een gevangenisstraf van
i den tijd in voor-
