SCHAAKRUBRIEK
fi
VRIJDAG 24 AUGUSTUS 1934
TWEEDE BLAD PAG 7
KOSTEN VAN HET ONDERWIJS IN DE VIER
GROOTE STEDEN
I.
In de serie publicaties over de financiën
van Amsterdam, Rotterdam, 's-Gi'avenhage,
en Utrecht is verschenen No. 4. dat uitge
breid cijfermateriaal geeft over ünde
w ij s, Kunsten en VV e t e n s c ha pp e n
iil de vier grootste steden van ons land ge
durende de jaren 1924—1931.
Achtereenvolgens bevatten de vorige drie
publicaties: Proeve eener vergelijkende al-
gemeene statistiek van de financien der
vier groote steden, uitgekomen in November
1928; een speciale statistiek van de cijfers
voor Volkegezondheid, Armenzorg, Maat
schappelijke Steun en Voorzorg, die in 1930
het licht zag; een statistische beschouwing
yan het hoofdstuk Openbare Veiligheid
over de jaren 19211929.
Evenals deze publicaties is ook de thans
Verschenen uitgave (Overdruk uit „Gemeen
tcbestuur" van N. Samsom N.V., Alphen a.
d. Rijn) bewerkt door een voor dit doei in
dertijd benoemde commissie van hoofd
ambtenaren uit de vier gemeenten, waar
van voorzitter is Mr, Dr.. J. H. van Zanten,
directeur van het Bureau van Statistiek te
Amsterdam, welk bureau evenals de vorige
malen de verzamelde gegevens heeft samen
gevoegd.
Een belangrijk deel van den inhoud van
het interessante boekje (45 pag.) wordt in
genomen door tabellen, die een gespecifi
ceerd overzicht bieden van de uitgaven en
ontvangsten op het gebied van het onder
wijs in zijn vollen omvang over de ge
noemde acht jaren. In totaal beslaat de in
houd 114 pagina's. Beschouwt men 192-4 als
een topjaar van de toen langzaam inzinken
de hoogconjunctuur, dan ziet men over het
algemeen een teruggang in de cijfers ge
durende de daarna volgende eerste twee,
drie jaren. De laatste cijferkolommen de-
door 1931 schier overal wederom topcijfers
door 1931 schie roveral wederom topcijfers
te zien geeft, die de cijfers van acht jaren
terug meermalen aanmerkelijk overtreffen
Te veel vermoeien met cijfer^ zullen wij
onze lezers niet, maar eenige getallen (waar
bij wij het guldeneteeken weglaten) willen
twe hier toch gaarne geven.
De uitgaven voor het
openbaar voorbereidend lager
onderwijs
Eadden fieï volgende verloop:
Den
A'daim R'daim Haag Utrecht
1924 950.556 1.028.043 669.418 180.945
1925 892.220 907.868 733.345 173.943
1926 944.397 883.809 784.966 173.230
1927 983.438 924.570 8 44.557 154.390
1928 1.132.523 976.455 909.058 104.483
1929 1.238.690 968.102 923.977 61.665
1930 1.301.014 1.043.580 9 44.299 49.056
1931 1.442.651 1.024.117 996.917 45.278
Per hoofd der gemiddelde bevolking;
1931
1.8S
1.78
1.74
2.16
2.25
Deze cijfeife geven een beeld van zuiver
gemeentelijke bemoeiing, omdat een wette
lijke verplichting tot het verstrekken van
(voorbereidend lager onderwijs aan de ge
meenten niet is opgelegd. Utrecht heeft
deze bemoeiing beëindigd zoowel ten aan
zien van het openbaar als ten opzichte van
het bijzonder voorbereidend lager onder
wijs met ingang van 1 Maart 1928. Bij be
sluit van den Raad van 14 November 1930
%verd evenwel bepaald, dat te beginnen met
1931 wederom subsidie zou worden ver
leend aan het bijzonder voorbereidend
lager onderwijs.
Leerzaam worden de hier verstrekte cij
fers vooral, wanneer men ze vergelijkt met
Üe overeenkomstige gegevens voor het
bijzonder voorbereidend lager
onderwijs,
SaE geeü rechtsgelijkheid heeft, maar ge
bonden ie aan een subsidie-stelsel, hetwelk
ertjn ontwikkeling fnuikt.
X,
R.
'e-G.
U-
Ï024
282.266
267.697
243.442
129.7S4
1925
1926
371.904
333.383
412.180
129.809
330.927
368.883
554.472
144.356
1927
1928
385.047
472.751
455.035
125.788
442.963
499.248
507.706
23.295
1929
438.352
598.968
570.785
155
1930
585.66-4
644.895
586.559
246
1931
625,4-45
676.023
603.831
134.754
Pee Eoofd der gemiddelde
bevolking:
X.
R.
's-G.
U.
1924
0.40
0.50
0.63
0.87
1925
0.52
0.61
1.04
0.87
1926
0.46
0.66
1.37
0.96
1927
1928
0.53
0.83
1.10
0.83
0.60
0.87
1.21
0.15
1929
0.59
1.03
1.33
0.001
1930
0.78
1.10
1.34
0.002
1931
0.82
1.15
1.36
0.87
De
laatste jaren zijn te
Amsrerdam en
Rotterdam voor het bijz. vojrb. 1. o. gun
stiger geweest, te 's-Gravenhage wa.s dit
reeds eerder het geval. Bevvoudurcnswaard
is de vitaliteit van het bijz. voorb. 1. o. te
Utrecht, dat, ondanks drie moeilijke jaren,
ten slotte zijn mooie positie kon heroveren.
Wij hebben hier aandacht gevraagd voor
«den principieelen kant dezer cijfers,
die, gelijk gezegd, alleen ten aanzien van
het voorbereidend lager onderwijs, zuiver
ep reken.
De voortstanders van het bijzonder onder
wijs hebben hier nog een belangrijke taak
le vervullen om ook op dit gebied de rechts
gelijkheid van openbaar en bijzonder onder
wijs voor de publieke kassen te verzekeren.
Ven de overige, meer zakelijke cijfers
over de afgeloopen jaren geven wij alleen
die van het lager onderwij s, waar
voor de rechtsgelijkheid wèl geldt, maar
dat door de gemeentebesturen, wat het open
baar onderwijs betreft, op eigen kosten is
vertroeteld, hetgeen intusschen den groei
(van het bijzonder onderwijs niet heeft be
lemmerd.
Men lette in dit verband op den concur-
ïentie-factor van gemeentewege (Utrecht
(uitgezonderd) door middel van het open
baar voorbereidend- lager onder
lijs, Alsmede pp de frappante verschillen!
A.
R.
's-Gr.
U.
1924
870.509
1.187.643
1.393.858
173.962
1925
989.277
927.861
1.257.309
284.864
1926
912.735
942.1-24
1.143.997
175.943
1927
1.328.450
1.408.873
1.900.527
390.928
1928
1.448.013
1.206.600
1.675.695
469.453
1029
1.591.199
1.305.670
2.024.625
400.463
1930
2.0S3.341
1.107.911
2.094.823
726.016
1931
2.112.474
1.700.326
2.848.668
645.418
Per
hoofd der
gemiddelde bevolking:
A.
R.
's-G.
U.
1924
1.23
2.20
3.60
1.17
1925
1.38
1.69
3.18
1.90
1926
1.26
1.69
2.83
1.17
1927
1.82
2.48
4.61
2.58
1928
1.96
2.10
3.98
3.10
1 De uitgaven voor het"
openbaar lager onderwijs
hebben bedragen:
A. R. 's-Gr*.
1924 2.979.356 2.251.113 2.242.092 302.878
1925 2.839.819 1.455.960 1.939.649 389.
1926 3.766.114 2.309.647 1.805.984 536.931
1927 4.822.034 2.627.615 2.047.514 427.969
1928 4.289.135 2.674.337 2.080.187 421.971
1929 4.833.659 2.687.389 2.186.970 437.313
1930 4.206.437 2.747.87.: 2.268.104 452.566
1931 4.475.266 2.677.428 2.425.276 483.824
hoofd der gemiddelde bevolking:
A. R. 's-G. U.
Per
1921
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
Voor hef
bijzonder lager onderwijs
zijn de cijfers de volgende;
5.58
5.87
4.70
4.56
2.77
4.15
In een tweede artikel komen wij met cij
fers over den toestand van het onderwijs
op 31 December 1931, waarbij (evenals trou
wens voor het bovenstaande) de opmerking
niet achterweg emag blijven, dat hierin
onder invloed van de moeilijke tijdsomstan
digheden meenmalen ingrijpende verande
ringen moesten worden aangebracht.
VRIJWILLIGERS OPGEROEPEN
De nood dringt tot de daad
De kommandant van het Leger des Heils
i Nederland, de heer Bouwe Vlas, verzoekt
ons opname van het volgende, waaraan we
gaarne voldoen:
To know the need should prompt the deed!
Zoo ooit, dan eischt de nood der tijden
nudaden! Allen spreken over dien
nood, de dagbladen schrijven er over, maar
dat alles brengt ons niet verder. Toenemen
de werkloosheid, verlaagde steunuitkeerin-
gen dompelen een groot aantal onzer mede-
menschen, dat met den dag angstwekkend
toeneemt, dieper in zorg, armoede en ellen
de. Wij huiveren bij de gedachte aan den
naderenden winter, die voor duizenden
landgenooten een verschrikking worden zal,
want ellende en ai-moede worden ondrage
lijk als men daarenboven nog koud en ver
kleumd is. En toch hebben duizenden geen
ander uitzicht dan koude en gebrek in de
komende wintermaanden. De kinderen zul
len thuis verkleumen, omdat de brandstof
niet voor de geheele week toereikend zal
zijn; men verkleumt des nachts omdat er
niet voldoende dekens zijn; men verkleumt
op straat omdat men geen voldoende on
der- noch bovenkleeren, geen warme jas of
mantel heeft, noch behoorlijke schoenen om
op te loopen.
Want aangenomen dat onze menschen
geen voedselgebrek zullen lijden, toch is het
helaas maar al te waar, dat velen gebrek
zullen hebben aan kleeding, deksel en
schoeisel. Nu is het nog zomer. Het is warm;
men denkt slechts aan vacantie, en toch
eischt de nood, die binnen enkele maanden
ons van alle kanten zal bespringen n u een
daad, een krachtdaad, waardoor straks het
leed van duizenden verzacht kan worden.
Ik stel voor de geheele organisatie van
het Leger des Heils met zijn meer dan veer
tigjarige ervaring ter beschikking te stel
len van een Nationale Bond van
Barmhartigheid, waarvan ieder,
wiens hart hunkert naar een daad, actief
werkend lid kan worden. Het Leger des
Heils heeft zijn vertakkingen over het ge
heele land verspreid, en deze actie moet ook
in iedere plaats van eenige beteekenis ge
organiseerd worden. Hiertoe zal het Leger
den eersten stoot geven, die ten doel heeft,
dat een tienmaal grooter Leger van Vrij
willigers zich zal aanmelden om straks de
oorspronkelijke organisatie ei-van over te
nemen en te vervolmaken.
Ons volk is een barmhartig volk deze
poging zal/een reusachtig succes worden,
zal ernom veel leed verzachten, maar het
begin moet n u gemaakt worden. Het woord
„Wie twee rokken heeft, deele hem mede,
die er geen heeft, en wie spijze heeft doe
dsgelijks" is in dezen tijd weerman bijzonde
re beteekenis geworden.
De Bond van Barmhartigheid zal tot doel
hebben, dat de geest, die uit dit woord
spreekt, weer vaardig zal worden over ons
volk, kortom, dat men zich vrijwillig als
Lid van den Bond zal aanmelden, zoodat
straks de Leden van den Nationalen Bond
'an Barmhartigheid huis aan huis kleeren
en dekens en schoeisel in ontvangst zullen
kunnen nemen, die dan, na behoorlijk on
derzoek gedistribueerd zullen worden aan
gezinnen, waar de nood het grootst is.
Allereerst zijn nu menschen noodig, die
zich vrijwillig aanmelden als lid van den
Bond van Barmhartigheid, om straks deze
goederen te verzamelen; anderen, die hun
auto's ter beschikking willen stellen, of hun
vrijen tijd geven voor administratief werk
voor het doen van huisbezoek voor het
inrichten der localiteiten voor het sorteeren,
herstellen en distribueeren der goederen,
enz. enz.
En nu mijn oproep tot de daad! Ik vraag
over het geheele land om vrijwilligers
let wei, om niets anders dan vrijwilligers!
Ik vraag om vrijwilligers zonder
onderscheid van kleur of rich
ting, want het geldt hier den algemeenen
nood! Ieder die bij de eventueele distribu
tie der goederen niet direct belanghebbende
is; vrijen tijd en gaven ter beschikking kan
stellen, kan en moet zich n u opgeven als
„Vrijwillig lid van den Nationalen Bond
van Barmhartigheid". Aan ons Hoofdkwar
tier Prins Hendrikkade 49—51 te Am-
Probleem no. 412
A. ELLERMAN
na
M
i
ch
H
m
i
m
16
l
m
i
fk
Ui
a d c e i g h
Wit begint en geeft in twee zetten mat
Wit (11): Kc7, Db2, Tc8, Te5, Ld8, Pe6, Pe7,
pi.aö, d7, g4, g-6
Zwart (7)Kh8, Tbl, Tc4, Lg2, Lh2, Pdl, pi.c5
Probleem no. 413
Van: E. MYHRE
!i
1
m
M
-
i
M,
abcdefgb
Wit begint en geeft in drie zetten mat
Wit (6): Kfl, Dc7, Lf3, Pe2, Ph7, pi.h3
Zwart (3)Ke6, Te4, p.ie3
Oplossing van probleem no. 410
Van: N. EASTER
Wit (9): Khl, Ddl, Tc4, Tc5, Lel, Lf3, Pd4,
Pg8, pi.f2
iZw. (7)Kh4, Dd8, La8, Lb8, Pd5, Pg7, pi.h3
Mat in twee zetten
Sleutelzet: 1. Lf3h5
Oplossing van probleem no. 411
Van: Dr. E. ZEPLER en Dr. A. KRAEMER
Wit (5): Kg6, Ta7, Lfl, Pf4, Ph3
Zwart (5)Khl, Lc3, pi.b3, f3, h2
Mat in vier zetten
Sleutelzet: 1. Ta7—al
Op TLXal volgt 2. Ld3 b2 3. Lbl
f2 4. Le4t
Hierbij de fraaie partij, die Dr. Aljechin
(wit) en Dr. Laeker te Zürich hebben gespeeld.
1. d2d4 d7d5 2. c2—c4 e7—e6 3. Pgl—
f3 Pg8—<f6 4. Pblc3 Lf8e7 5. Lel—g6
Pb6—f7 6. e2e3 0—0 7. Tal—cl c7—c6 8.
Lfl)d3 d5Xc4 9. Ld3Xc4 Pb7—d5 10. Lb5
Xe7 Dd8Xe7 11. Pc3e4! (vermijdt den ruil
der paarden. Op 00 zou volgen Pc3f 12.
Tc3f e5 met bevrijding van het zwarte spel.
Na den tekstzet, welke Aljechin ook verschil
lende malen in den tweekamp met Capablanca
aanwendde, is deze bevrijding veel lastiger ge
worden) 11Pd5—f6 12. Pe4g3 efi—
e5 (zwart moet nrobeeren los te komen; een
bezwaar van den tekstzet is natuurlijk, dat
veld f5 vrij komt) 13. 00 e5Xd4 14. Pg3
f5 De7d8 15. Pf3Xd4 Pd7—e5 16. Lc4—b3
LcSXf5 17. Pd4Xf5 (hier is het kritieke
ment der party. Moet zwart al of niet konin-
sterdam verwacht ik stroomen brieven
uit het geheele land brieven gemerkt
„Nationale Bond van Barmhartigheid",
van personen, die zich aanmelden, liefst met
zooveel mogelijk bijzonderheden, welke ter
zake dienende zijn en het organiseeren van
een en ander zullen vergemakkelijken. Eind
September zal de aanvankelijke organisatie
geheel klaar zijn. Als dan de winter komt,
vindt hij den Bond van Barmhartigheid ge
heel paraat, mits u zich aanmeldt als lid.
Praat er niet over er is genoeg gepraat
maar meld u aan en doe het n ul
I-Richting-Y erkeer
Dit roode bord met
witte streep beteekent:
gesloten voor alle ver
keer in deze richting
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
COOP. SUIKERFABRIEK „DINTELOORD"
Nabetaling van ƒ0.75 por
100 Kg. suiker
Naar gemeld wordt, hebben de leden van de
Ooöp. Beetwortelisuikerfabriek en raffinaderij
„Diintedxxxrd" bericht ontvangen van het be
stuur. dat nog een nabetaling ven 75 cent per
100 Kg. suiker voor geleverde bleten zal ge
schieden over de nu afgeloopen campagne»,
zoowel voor die bieten die mèt als zonder
garantie werden geleverd.
HESSA RUBBER-MLJ
Nagenoeg alle stukken door
aandeelhouders genomen
Bij de gehouden insahrijving op de uitgifte
van f 500.000 51 In aandeelen converteerbare
obligatiSn en 136.000 aandeetlen In de N.V.
Hossa Rubber-Mij. werden nagenoeg alle stuk
ken door aandeelhouders genomen.
KOLONIËN
DE VOORTZETTING VAN DE NIVAS
BATAVIA, 23 Aug. (Aneta). De „Java-
3de"verneemt Inzake de enquête over d;e wer
king van de N.I.V.A.S., dat h Ierop een hoogst
bevredigend aantal antwoorden zijn ontvangen.
ginnen ruilen? Het eindspel is iets gunstiger
voor wit, omdat het paard naar d6 kan komen,
maar blijkens het vervolg was dit zwarts
beste kans geweest) 17Dd8~b6 18.
Ddl—d6 Pe5d7 19. Tfl—dl Ta8—d8 20. Dd6
g3 (dwingt de zwarte stelling tot een ver
zwakking) 20g7g6 21. Dg3g5 Kg8
h8 22. Pf5d6 (zwart krijgt geen rost)
22Kh8g7 23. e3—e4 Pf6—g8 24.
Tdl—d3 f7f6 (verliest onmiddellijk, maar
zwart staat in ieder geval hopeloos) 25. Pd6
f5f Kg7—h8 26. Dg5Xg6ü zwart geeft, daar
na hg6: 27. Th3f en mat volgt. Een fraaie
partij
De laatste partij van Euwe op het iZüricher
tournooi verliep ais volgt:
Wit: HANS JOHNER Kwart: M. EUWE
Spaansche partij
T. e2e4 e7—e5 2. Pgl—f3 Ph8—c6
Lfl—b5 a7a6 4. Lb5—a4 Pg8—f6 5. 0—0
Pf6Xe4 6. d2d4 b7—b5 7. La4—b3 d7—d5
8. d4Xe5 Lc8—e6 9. c2—«3 Lf8e7
Tfl—el 0—0 11. Pbl—d2 Pe4-c5 12. Lb3—
c2 d5d4 (bevrijdt het zwarte spel); 13. c3X
d4 Pc6Xd4 14. Pf3Xd4 Dd8Xd4 15. Ddl—
e2 Tf8d8 16. Pd2—f3 Dd4—c4 17. De2X
c4 Le6Xc4 18. Lel—e3 (merkwaardig genoeg
liep deze partij tot hier volkomen gelijk met
de partij JoasEuwe uit de vierde ronde. Joss
zette hier met Lg5 voort. Zwart staat er in dit
einspel het beste voor, omdat hij de m
derheid op den koninginnevleugel heeft)
Pc5e6 19. Lc2e4 Lc4d5
Le4Xd5 Td8Xd5 21. Tel—dl Ta8—d8
TdlXd5 Td8Xd5 23. Kgl—fl Kg8—f8 24. Tal
_cl c7c7 25. Kfl—e2 Kf8e8; 26. Tel—dl
(wit heeft de kasteelen geruild, om de n
derheid op den koninginnevleugel niet
zwaar te doen wegen. Zwart heeft zich echter
intusschen een ander voordeel verschaft, nl.
de zwakte van e5. De zwarte koning kan nog
juist op tijd naar d5 komen) 26Td5X
dl 27. Ke2Xdl Ke8—d7 28. Pf3—d2 (om e5
met f4 te beschermen) 28g7g5?
(verhindert f4) 29. f2—f3 (niet direct g2—g3
wegens g5g4) 29Kd7c6 30. g2g3
Kc6d5 31. f3—f4 g5Xf4 32. g3Xf4 P
d4 33. Pd2fl (na rail op d4 zou de zwarte
koning zeer sterk komen te staan) 33.
Kd5e4 34. Kdl—d2 Pd4—f5 35. Pfl—g3f
(op 35. Ke2 volgt Pe3: 36. P«3: c4! en
Niet 36Kf4: wegens 37. Pd5f) 35.
Pf5Xg3 36. h2Xg3 Ke4—f3 37. Kd2—
f4—f5 h7h5 (een afmattende
wedloop) 39. Le3h6 h5 h4 40. f5f6
Le7—d3 41. e5e6 (wit verovert nu
zwarten raadsheer, maar moet spoedig zijn
eigen raadsheer voor den vijandelijken h-pion
geven) 41f7Xe6 42. f6f7 LdSe7
43. f7—f8D Le7Xf8 44. Lh6Xf8 h4—h3 45.
Lf8Xc5 (in de verwachting dat zwart n'
zou spelen, waarna Ld6f minstenis remise
maakt. Zwart beschikt echter over een onver-
wachten zet, welke de partij in eens beslist.
Had wit direct 45. Ld6j gespeeld, dan was na
Kg2 de partij eveneens voor zwart gewonnen
geweest) 45e6—e5! Wit geeft op.
want hij kan den zwarten h-pion niet meer
tegenhouden. Op 46. Ld6 volgt nl. Kf4 en
46. LglKg2.
CORRESPONDENTIE
Daar ik gedurende enkele weken geen vast
adres heb, hoop ik correspondentie die in
middels gaarne te Amsterdam wordt inge
wacht later te beantwoorden.
Ook de mededeelingen over goede oplossin
gen moeten nog overstaan.
Tournooi te Leningrad
Omtrent de 5e ronde kan nog
deeld worden: Botwiimik is nog steeds ziek:
dc partij BotwinikEuwe is daarom uitge
steld Naar verwacht mag worden zal na de
zesde ronde een dag besteed worden om de
afgebroken partijen uit te spelen. Is Botwin
nik dan nog niet hersteld, dan zal bij waar
schijnlijk van de deelnemerslijst geschrapt
moeten worden.
De stand is voor Eeuwe 3 en niet V/z zoo
als gisteren vermeld werd.
i een enquête om l
tent
HIkoJ
S, --an regeeringsinmenglng.
De „Java-Bode" deedt verder mede. dat,
erband met de vraag, wat zal moeten gaacb
den. wanneer de termijn van overeenkomst
voor de N.I.VJLS. ia afgeloopen, la besloten
het bespreken dezer kwestie met vertegenwc
digere van suikerbelangen te Djokjakarta, a
moederlijk in de 2e helft van Se«pt. - -
is getracht diooi
Zienswijze te vernemen ren aanzien van iw
meest belangrijke kwesties, welke zich voor
doen. Hiertoe zijn vragenlijsten rondgezonden
170 antwoorden binnenkwamen. BehaJ
ve het reeds medegedeeldo omtrent de stem
ming bij de voornaamste groep, blijkt eer
andere groep te bestaan, dJe een regeling
den duur van twee jaren, al dan
niet met een regeling van den afzet. Eei
groep wenscht een productie-regeling
regeering ov&r langen termijn. De regeling
van den verkoop zou dan afhankelijk zijn
hetgeen diïe productieregeling noodzakelijk
maakt,
DE EERSTE JAVASCHE LUCIFERS-
FABRIEK
Zoo spoedig mogelijk zullen ook
iabrieken elders op Java en in
de Buitengewesten worden op
gericht
Het „Bat. Nbl." meldt, dat de directie der
Eerste Javasahe Lucifersfabriek te Malang
over gevorderd is met de voorbeneidin-
r de oprichting der fabriek, dat binnen
kort de overbrenging der machines naar Ma-
lang kan wordlen verwacht.
Het is de bedoeling der dllrectie het Malang-
sohe bedrijf, dat slechts in een zevende van het
luolfeiwerbruilk van Indlë kan voorzien, zoo
-dig mogelijk uit te breiden met fabrieken
elders op Java en in de buitengewesten. Hoofd
zakelijk hangt de beslissing op de plaatsen van
verdere vestiging af van liet gemakkelijk ver
krijgen van geschikte houtsoorten voor de
fabriek, hetgeen thains nog in studie is.
Wat Oost-Java betreft, heeft de luoifens-
fabriek de zekerheid, dat liet boschwezen voor
de levering van meen dan 100.000 M3 kan zorg
dragen uit zichtbaren voorraad, waardoor het
bedrijf aldaar gedurende de eerste vijftig jaren
- m deze grondstof kan worden voorzien.
Wat den verkoop van het product aangaat,
kan slechts gezegd worden, dat deze reeds ver
zekerd is. daar de Mij zich alleen maar toelegt
kwaliteit, en een der grootste
lelsfirma's zich voor den verkoop
interesseert.
De directie roemt ten zeerste de medewer
king, welke zij van Indische regeeringsonganen
mooht ontvangen.
In plaats van den oorspronkelijken kapitaal-
opzet van 150.000, zal het kapitaal verhoogd
dienen te worden, in verband met het zooveel
uitgebreider terrein van actie, tewijl ook in
verband daamede in het beheer der N.V. een
verandering is gekomen, zoodat thans in plaats
van de commissarissen een Raad van Beheer
de directie zal terzijde staan.
Daarin zullen o.a. de beide huidige commls-
heeren P. Timmer en C. L. Lammers
;etel i
BANDOENGSCHE CHININEFABRIEK
De Baandoengsche Chinlnefabri ek verdiende
ver 1933 een ^edrag yam <245.236 te©en,
220.900 over het vorige jaar. Een dividend
van 13% werd gedeclareerd tegen llï% over
1932. Het is en blijft een bevredigend dividend
vooral wanneer men het object in aanmerking
neemt. Meer en meer wil men van het product
gemeen belang is, den stempel van winstobject
wegnemen.
BUITENLAND
Bankenreorganisatie in België
Tevens vérstrekkende plannen tot
credietverruiming
Sedert eenigen tijd heeft de Regeering i
België plannen ln bewerking, welke moeten
lelden tot een aigemeene credietverruiming en
onediet.
totale
het
stelsel van de gemengde banken zal gaan
dwijnen. Er zullen namelijk in de toek.
nog maar twee soorten
zgn. depositobanken die het gewone bankbedrijf
uitoefenen en voorts zakenbanken, die zich
voornamelijk zullen bezig houden n
cieriiiig vam Industrieele bedrijven.
Het ligt in de eerste plaats in
de door de banken aan de industrie verstrekte
een bedrag van ca. fr. 3 milliard hebben bereikt
weder liquide te maken. Hiervoor zal gebruik
worden gemaakt van de Nat. MIJ. voor Credi
aan de Nijverheid (Société Nationale de Credit
k lTndustrie), welke naar gelang van behoefte
3 door den staat gewaarborgde obligaties
uitgeven. Ze «telt deze voor de banken besc
baar tegen afgifte van de bevroren vorderingen
waarop de industrie-debiteuren een rente
goeden van 4J 41%, in ieder geval een zooda
nige rente, dat met inbegrip van alle kosten,
de rentelast niet meer zal bedragen dan 5%.
tegen de 7 k 71%, die thans betaald wordt. De
banken, weLke zich hiermede een belangrijke
rente-opoffering getroosten, zullen hiertegen
over echter de haar venstnekte 3% obligaties
kunnen onderbrengen bij de Nationale
van België, zoo dut zij voor bevroren credJeten
middelen beschikbaar krijgen ter
hoogera rente in rekening zal mogen worden
gebracht, dan dat deze met alle inbegrepen
onkosten meer dan 5 zal bedragen.
Op deze wijze hoopt men de Jaarlijksohe las-
fns 200 mil-
Doel van het plan la herstel van het ver
wen en het crediet. Op deze wijze hoopt de
Regeering mede te werken tot verlaging van
de kostprijs.
Gelukt het plam. dan zal België, volgens de
overtuiging van den Belgischen Minister
Financiën Sap. een groote stap verder geraakt
zijn op den weg, die het uit de crisis moet
TARWECONFERENTIE TE LONDEN
De bestaande overeenkomst
verlengd tot 1937
Te Looiden werd sinds
arwecomf eren tie e
de internationale i
handelingen hebben geen vlot verloop gehad.
de vaststelling der definitieve uitvoerquota
de diverse Landen. Deze kwestie zal thans bij
de regeer In gen andermaal onder oqgen worden
pe&t* blJ elkamder ho°I>t komen ^n'jJoeda-
Echter heeft de oonferentie toch wel
zooverre resultaat opgeleverd, dat de bestaande
overeenkomst, die 31 Juli 1935 afloopt, zal
den verlengd tot 31 Juli 1937. Verder zijn e
aanvullingen in de overeenkomst aangebracht.
Handelsberichten
AMERTKAAMSCHE MARKTEH
TARWE No. 1 Manitoba
No. 2 Harde wintere 113%
No. 2 Roode winter 108%
MAIS. No. 2 Mixed Weest 82%
108%
8 z%
80%
ROGGE No. 2 loco
MEEL Springcleear
KOFFIE. De tetrmjjnmarkt opende prijshou
dend, verliep daarna in kleurlooze houding
gen0 de ongeanimeerde locomarkt terwtll ei
ge verkoopen door commissiehuizen geabL
beerd werden door den handel en door locale
belangen en sloot prijshoudend.
Rio. No. 7 loco 9% 9%
Santos No. 4 loco 12% 11%
Rlo contract:
September 7.95 7.9(5
December 8,12 8.07
Sant'.a no. i contract:
September 10.96 10.99
Lecember 11.02 10.95
KATOEN. De terxnünmarkt opende nauwelijks
prijshoudend en 3 p. lager en was aanvankelijk
der stemming te Liverpool geneutraliseerd werd
aarzelend, waarbij de invloed der prijshouden
der sttemmlng te Liverpool geneutraliseerd
werd door berichten van verderen regenval in
Oklahoma. Arkansas „n Texa„ Penhandle, doch
het aanbod wa3 gering en de markt herstelde
zich matig op aankoopen door den handel en
door den handel en door commissiehulzen; de
marktnam vervolgens een afwachtende houding
aan en steeg tenslotte verder in aankoopen
doo.r het Verre Oosten en dekkingen. Slot priieh
Middling Upland 13 40
13.15
RUBBER. Slot lusteloos»
CHICAGO, 23 AUGUSTUS
TARWE. De termtjnmarkt opend9 prijshou
dend en %c. lager en aadldedaarna op welda-
digen regenval ln het ZWl eenige realisaties er
winstnemingen, terwijl later aankoopen dooi
locobelangen Plaat3 vonden, alsook aankoopen
die aan grootere beroepshandelaars werden to
geschreven; vervolgen,, verliep de markt 1
sympathie met Winnipeg en sloot traag.
Heden Vot no
September 103% 104%
December 104% 1U5%
MAIS. De termtjnmarkt opende prijshoudend
en onveranderd, daalde daarna, herstelde zich
OPnSi?ede voor versc5eplng. Slot nauw.
76%
.77%
76%
78%
69%
61%
December
HAVER. Slot traag.
September 49%
December 60%
ROGGE. Slot traag.
September 84% 35%
December 8657^
PROVISIEN: De termijnmarkt opende pr'jah.
8.90
8.76 8 99
WINNIPEG. 23 AUGUSTUS
TARWE. De termtjnmarkt daalde op hedge-
locale winstnemingen. herstelde
>ret ln de Noordoltlke
October
December
ROGGE per October
166% 168—
BUENOS-ATRES, 23 AUGUSTUS
Heden Vor. «lot
TARWE per September
14.70
ROSARIO, 23 AUGUSTUS
TARWE por September
October
MAIS per September
October
LIJNZAAD per September
Heden Vor. slot
HET AMERIKAANSCHE CENSUSRAPPORT
WASHINGTON. 23 Aug. (R. O.) KATOEN»
Volgens het ttweede rapport van het Census-
bureau waren tot 16 Aug. J.l. gezuiverd 334.000
balen, tegen 459.911 bn op 16 Aug. 1933, 251.451
16 Aug. 1932 en 99.608 bn op 16 Aug '31
Rivierberichten
HANSWEERT, 23 AUGUSTUS
an Meel; Telegraaf 18, v d Maat
Ancor, Oosterewaal
AMSTERDAM: st Amstel 12: Onderneming,
mite; Keeltje. de Bruin; st Stad Amsterdam 3.
ROERMOND: Henri, Heymans; Maas,, v d Wal
IJMUIDEN- Stormvogel. Verboom
DORDRECHT: Hendrik, Vegter; Mathildee,
Goudswaaid
DEEST: Ambitie 2, de Jonge
ZWIJNDRECHT: Dieren. Schut
OUDE TONGE: De tijd leert alles. Kievit
MIDDELBURG: Goede verwachtting, de Haag
OUDERKERK: Machieneteen 14, van Troost
GUUDA: Charitas. de Ronde
DORDRECHT- Zeeumeeuw. Bolhuig
UTRECHT: Cornelia, Witte
ST. FILIPSLAND; Adriana, Faasse
MIDDELHARNIS: Adriana. Faasse
OOSTERHOUT: Eben Haezer.
Schmit: Herschel. Muhlenberg Yvonne, Beer,
Sijalude. de Vries; St Antonius. de Brouwer; RU
do, Neve; Condor, Herinx; Edelweiss 18. de
Vree; Ehmeralda, W'enimera; Maphta 3, Parni-
cke, Presto, Marjott; Niger, Lonz; La Brie. Kor-
nel; Asterie, Verberght, Golgottha, Engelen; Lu
gano, Verschelden; Melanie, Smolders; Ida, de
Ridder; Lairence. Brüs; Bertha. v d Heuvel;
Anlverpia 2, HuUasens; Commercial 3, Drlessen,
Franklin. Jansens; La Patitence 4, v d Meer*
sche- Roland, Ehrenfried; Petre, Schmitt: Cuba,
Erlenbach; Alisa. Meurs; Jacobus, van Doode-
waard: Elisabeth. Buitendijk; Edouard, v d San
Madeleine. Kriesels.
BELGIE: stt Telegraaf 5. Petroneella, Bau*
ens; Ivy 3. Verberght; Jose 2, de Bakker; An-
ttoon, erboom: Odilia. den Dikken; Hoop op ze
gen. Waardenburg Catharina. Schot; Ooedo
gunst, den Boef: Jama, Fluytt; Johan, Verwö-
"--ilakom; I«->•«'•
Oran. Kress;
i, oicm. «i-iooo, Sarens; Gra-_
Dieu; de Bock Pres Bonnardel. Baumann; Marti
nus, Nelis Aschaffenburg. Tannhauser; Judo.
Maas; Mathilde. v d Bosch; Angelina, Weekers
Jan Vermeer, van HooyweeghenCito. Koendera
Rheinfahrt 97. Mussig; Flandria, Willems; Ju
lienne. v Ourtie: Lueneburg. Richtetr; Madelel
ne. v d Meersche; Roelof je. Hartman: Ideaal.
Burgunder; Eüaa. Maas; Rival. Janssena, An
na, Bu ks Luctor. Slager; Emil, Willaert.
LOBITH, 23 Augustus 193-L
Gepasseerd voor des middags 12 uur en be»
ROTTERDAM: st Nolly; st St. John? st,
Norvi; st. Diana; st. Kibo; st Barba; st Sagaa
st Siegfried; st. Janna; st Skadi; Këthe,,
Schlemmer; Heinrioh Friede, RitterGadang*
Keijzer; Otma, Tromp; Kriemhllde; Dekkejrj
Edelweiss 17, Schlaat; Adriana, v. Bochoven^
Winschermann 54, Eimer; Truro, Meij; M. SUn*
nes 44, Dovermann; Seam 12, Strausch; Rhena*
nia, Baan; Fanto II, Seltel; Duprez, de Keilzera
St. Antonius, KreutschenHerkules H, Ver*
meeren; Cimbria, HaentjflsAMSTERDAMS
Treue, Uhler; LEEUWARDEN: Risico. Frans-
bergen; KOUDEKERK a. RIJN: Nieuwe Zorg,
Bloemberg; HOORN: Groenendaal, Peters:
DORDRECHT: st. Albatros; st Sully; st Goli
ath; st Moselle; ZWIJNDRECHT: Mathieu.
Zimmerman; VLAARDINGEN: Florida, Landa;
WAPENVELD: Drie Gebroeders. Mooy; PAN
HEEL: st. Bego; ROERMOND: Trijntje, Buis
man: KOEWEIDE: Broedertrouw, de Bener;
DEN HAAG: Emmanuel. Stoter; ALKMAAR:
Adrianus. Geurts; ZOETERWOUDE: Deo Glo
ria, Smit; ZUTPHEN: Freya CaterselsCa
tharina, HubensVLIEREËDE: Wilhelmlna.
Dekker; LOCHEM: Tijd ls geld. Ruitenberg:
BUIKSLOOT: Paraat Voikerf RAAMSIX^k:
VEER; Neeltje, Ruitenberg; NIEUWEMEERj
En Avant Baatiaanse; GORINCHEM: Combi-
natie. de Ree; BERGEN OP ZOOM: Westfalen,
Ziflmans; BREDA: C S M 6, Leeuwestein; SLUIS
KIL: Terborgh, Dopk; AMERSFOORT: Veran-
derlng, MeirienSAS VAN GENTMozart. Hoek
stra; ZWOLLERKERSPEL: Lastdrager, Schoen-
makers; ROOSENDAAL: Marie, de Bot: WOU-
n^D^T T; Zeldengoed 3, Wijnbelt; APEL
DOORN: Hendrik Willem, Eerland; UTRECHT
Corma, v. d. Wjjngaart; ZWARTSLUIS: Anna,
F^£stra; TILBURG: Adrianus, v. Setten;
BELGIe: Bermna, v. d. Putte; Mannheim 70,
Bley; Maria, de Roeck; Celina, Smet; August,
v. Baardwijk; Maria, Wendt; Penelope, Hav-
Caasiopee, HeggenBrazarille, Madert; Hebee,
Hartenbach; Maxkomannia, v. d. Made; St An
tonius, Savelkoul; Johanna, Roeiofs; Gonda, Sa-
velkoul; st. Ideaal; Rupel, Verstraeten; Scaldia
L Rochtus; Ooralie. Seeldrayers; Jupiter, Schme-
zer; st Trio; Slnco 5. Vervliet; Julia, de Dek-
her, Dlar, Poppeher; Geziena, Hamstra; Baden
v 1 Mannheim 210. Welker; Christina,
w.ls.rt.s
Macte Animo, Prins fat" Willem *2l
v(^pas3eerd na des middags 12 uur en bestemd
M^?iTTER?A^:,8t- Droma: 8t- Petronella; at,
Noldma, st. Maja; st. Harmonie; st Theodo
ras; st Wllle-m Marie; Vondel, VerwenWianco.
Fok^wL s°na F^scher: Hel^ Siegmund;
rokko, Rosenbrand; Pax, Gapp; Avanti, Rutt-
I Mosterd ijk; H. SUrrnes 12.
d V- DoPPent>®cker; Baden
8, Schmidt; R. Karcher 67, Steern; Binnen-
rmptr2UTerTl'v; ARNHEM: st. Frauenlob; DOR
DRECHT: st. Vauban; at. La Place- st d'Alem-
.d'. Broek: Coraj'. Wodli;
VLISSÏNGENTantns. Wlllemse; ALPHEN a.
m Wiliemina, Liefbroer; MOERDIJK: Ve-
?ademfker: Anna, v. Gent; STAMPERS-
LOBITH: VitaUs, Hulsman
ttGENTrevillion, Nalbach; EINDHO
VEN: Agnes BooyGELDERMALSEN Anna,
VLIER0FFnrT?E(iHT D ,VerwissehnS. Schut:
VLIEREEDE: Luctor, Bakema; Ras Nova. Kie
per; MAASBRACHT; H. Stinnes 19 Vlllmann-
FortunaGBlomR SchmiU' GORInSSmJ
BELGIë: st Jeanne d'Arc; st. Japlco; Ster
der Zee. Nauwelaert; Maja. Taekema; Cora,
LobbestaelEduard. Verberght
Gabrlelle, Vranken; Maria, v. Messem Arbon.
Verberght; Diana, Cop; Marcel, v. d. Wijgerd
DUITSCHLAND: Gean, Veenma; Matterhorn,
Moray; Freiburg, Engelhardt; st Badenla 17:
Spes, Ruitenberg; st. Rijn en Schelde; Wuta,
Verhoeven; Josco, Sterlln; Albertina, Lerck;
Karei Eugen, Boodts; st Mathilde; Aquador, de
Wachter; Franz Michael. Zaum; Poolster, Borma
st Fiat 7; Seam I. Salgendorf; st Taurus 2;
Urania, Erlenbach; Eben Haezer, v. d. Molen;
Wendelina, Lukassen; Johanna Godefrlda, Klerk;
Nooit Gedacht v. d. Pot; st Escautl; Paul,
Orth; Wilhelm, Groningen; st Argara; Elisa
beth, Panjer; Shakespeare, v. Schoeil; St The-
resia, v. d. Elshout; Davina, Klinken; Brlse,
Laufer; Rival, v. Heubelen; st Fortuna; Helios,
Bakker; Rhenus 41. Schmitt; Aleida, Scholing;
st Industrie 5; st. Partout; Pijnacker, Jonker;
Madonna, Heyitjes; Corma, Verhoeven; Wou-
trina Adriana, Leeuwenstein; st. Johan; Wal-
sum 25, v. Dongen; Waieum 31, Durinck; st. Ma
ria Hendriks; Wlsand, Kikkert; st BeU; st-
Westfalie; Henrica Adriana, Valkenburg; Cor
nelia, Vermeulen; Cor. Heijboer; st. Mosel; st-
Borusslast. Harmonie 2; Wijkdienst 13, v. d-
Meer; Aletta Geertralda, de Jong; st Atla; Nl-
belhelm, v. d. Pluijm; D A P G 12, Klrdorf:
Amice, CapelleveenRoma, Ruitenberg.
i bestemd
Gepassoerd na des middags 12 t
oor:
DUITSCHLAND: st Lena; st Markgraaf- sti
Verandering; Elisabeth, de Brunn; Metropole.
Rupp; st 'a Bosch 2; Sylvie, v. Aussem Thea
Eduard, Leunis; Annie, Heerklotz; Rival, Cor
net; Domburg, Rink; Renovatie. Osterspeer; st
>an AntonieGelderland 15, Groen; Rantgundla,
a 't Hooff; st. Stachelhaus 5; Luisenhof, Hoek;
Wilhelm, Baumer; Elise Stacnelhaus, Wasch:
Constantin 6. Mayer; Neptunus. Driesch; «t
Noordkaap; Charles. Watzeels; Fluviale 7. Pols;
Jacobs, do Vries; Erna, Jans: Zita, Hagenak;
st Gretha; Avanti. Nalback; Jacobs, Kramer;
st Frederik; Cornelia, Ghijsberts; Emilie, Mus-
sig; Eendracht v. Asperen; Gerardus, Zuur-
overste; Gebr. Straum 4. LudeWlgs; St. Marla-
Willemsen; Sletskeliena, Pomp; st Seine; Claude
Bernard, Ponsen; Alidor, Cleerbout; Jeane, Fran
cois; Comptoh- 23, Bier; Helena, de Bruijn; Wil
lemskade, Stlchelbruid; Turquoise, Kramer; st
Cornells; Rosa 2, de Potter; Slamat Magnus:
Aswrsols, d'Hoogej. Risico, Dekker,
