jlinuur £riïtsdjf Gfourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden 3n Omstreken
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zend'ig4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij voortritbetaling
Losse-nummers 5 cl. met Zondagsblad 7'/2 cf.
iel afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5253
Bureau: Breestr-iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1934
15e Jaargang
abbertrntieprïjjrn:
Van I tot 5 regels 1.17r/»
Elke regel meer0.22'/a
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiën per regel 0.17'/a
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
CIJFERS, DIE NIET LIEGEN
Zoo ongemerkt en onzerzijds eigenlijk te
gen wil en dank zijn we de laatste dagen
weer veel met de schoolkwestie bezig.
Vele voorstanders van het openbaar on
derwijs roepen gedurig „ach en wee" over
de „achteruitzetting" van dit onderwijs,
maar cijfers, die niet liegen, geven zij niet.
Dit doet echter wel het onpartijdige Cen
traal Bureau voor de Statistiek; doch deze
cijfers geven geen bevestiging van de
klacht; veeleer een pertinente tegenspraak.
Het antwoord op de vraag, hoeveel het on
derwijs in 1930 kostte, spreekt ten deze dui
delijke taal.
Voor het openbaar en bizonder lager onder
wijs werd door Rijk en gemeenten over het
Jaar 1930 in totaal de kapitale som van
ruim f 143 milliocn uitgegeven. Het leeu
wenaandeel der uitgaven werd voor salaris-
Ben besteed. De personeelsuitgaven bedroe
gen f 106 millioen of bijna 75 pCt. van het
totaal; de materieele exploitatiekosten vroe
gen f 36.5 millioen of ruim 25 pCt. Berekend
per inwoner besteedde Nederland voor dc
Jagere school f 18.-.
Deelt men de totaal-kosten door het totaal
Bantal leerlingen dan blijkt een leerling
gemiddeld f 115.te kosten.
Nu lette men echter op de splitsing van
tieze cijfers.
Het openbaar onderwijs eischte van deze
143 millioen niet minder dan f 62.7 mil
lioen of 44 op; het bizonder onderwijs
kreeg f S0.4 millioen of 56
Op zich zelf zeggen deze cijfers nog niet
Veel. Immers, op deze verdeeling valt niets
Ban te merken, wanneer 44 der kinderen
ide openbare en 56 de bizondere school
bezoekt
Echter, dat is niet het geval. Want dc
Bpenbare school werd bezocht door 475 dui
zend kinderen en de bizondere door ruim
Ï73000. -Waaruit volgens de regel van Bart
jens volgt, dat een leerling der O. S. f 132.
per jaar kost en een leerling der bizondere
slechts f 104.—.
Met dit verschil valt toch vooral in deze
tijden niet te gekscheren. En het spreekt
nog duidelijker tot ons, als we de voor de
hand liggende conclusie trekken, dat op de
onderwijsuitgaven ongeveer 13 millioen be
zuinigd zou kunnen worden, wanneer het
openbaar onderwijs niet duurder was
dan het bizonder
Deze cijfers, die niet liegen, zijn zeer leer
zaam en het onthouden waard. Het bizon
der onderwijs is goedkooper, veel goedkoo-
per dan het openbare.
Dit blijkt ook uit de cijfers voor boven
tallige onderwijzers. Voor dit doel gaven de
gemeenten in 1930 nog f 11.4 millioen uit.
Op zich zelf is dat een aardig bedrag en
hoewel het in de meeste gevallen goed be
steed geld is, begrijpt toch iedereen, dat er
in crisistijd op bezuinigd moet worden.
Echter, wanneer zulks gebeurt, dan hoort
inen velen weeklagen: het bizonder onder
wijs bezuinigt hier veel minder dan het
openbaar.
Ja, dat zal wel waar zijn; want voor
boventallige en vakonderwijzers betaalden
'de gemeenten per leerling van de openbare
school f 10.30 en per leerling van de bizon
dere slechts f 3.
Nochtans schrijft de Vrijz. Dem.: Men
begrijpt dat er offers gebracht moeten wor
den; „maar men had verwacht, dat van de
kant van de bizondere schoolbesturen een
zelfde begrijpen, eenzelfde opofferingsgezind
heid snel zou gebleken zijn; dat men ook
daar het middel der concentratie van scho
len uit eigen beweging zou hebben toege
past. Men merkt er niets van".
Misschien begrijpt echter ook deze schrij
ver bij eenig nadenken, dat. men makke
lijker f 5.— terug kan geven, wanneer men
.f 10.— ontving, dan wanneer men slechts
3.mocht incasseeren. Reken het zeli
maar na.
BINNENLAND.
Jhr. Mr. Dr. A. RöELL 70 JAAR.
Vandaag viert de Commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland, Jhr. Mr. Dr. A.
R e 11 zijn 70sten verjaardag. Na in Zwol
le bij de provinciale griffie werkzaam te
zijn geweest werd hij in 1898 burgemeester
van Leeuwarden, in 1904 burgemeester van
Arnhem en in 1910 burgemeester van Am
sterdam, als hoedanig hij in 1915 aftrad, in
welk jaar zijn benoeming volgde tot Com
missaris der Koningin.
Hij is een regent geweest van den ouden
stempel en een man van veelzijdige arbeid
en werkkracht.
BOOTTREIN M. S. „CHR. HUYGENS"
De trein, in aansluiting p het op 21 Aug.
as. van Genua vertrekkende motorschip
Christiaan Huygens zal Donderdagmorgen
23 Augustus 0111 8.55 uur van Den Haag S.S.
.vertrekken. Vertrek van Utrecht C.S. 9.58
,van Arnhem 10.54, v. Nijmegen 11.31 Vertrek
van den aansluitend en trein naar Utrecht
van Amsterdam C.S. 8-23. van Amsterdam
W.P. 8,47. De aansluitende trein van Rot
terdam vertrekt om 814 u Aankomst te
Genua Vrijdagmorgen as. te 7.31 u.
D. H DOEKSENf
Op 67-jarigen leeftijd is in het Diaeones-
Benhuis te Leeuwarden overleden de heer
D. H. Doek san,oud-burgemeester van
(Terschelling,-
Vliegveld Apeldoorn-Deventer
Op liet gemeentehuis van Twello hebben
besprekingen plaats gehad inz. de stichting
van een streekvliegveld in de gemeente
Voorst en wel in de buurtschap „De Tenge",
ten N. van den rijksweg Deventer-Apel-
doorn.
Door de deelneming van de verschillende
gemeenten in het kapitaal van de onderne
ming hoopt men naast dc moreele steun
van de gemeenten liet werk (dit is het ega-
liseercn en drainccren van den grond) als
rijkswerk verschaffing te doen uitvoeren, zoo
dat hierop dan de rijkssubsidie zou worden
verkregen, waarop bij de begrooting is gere
kend. Bij eventueclc aanneming van de plan
nen hoopt men liet werk nog dezen win
ter uit te voeren, zoodat het vliegveld in den
Zomer vdh 1935 kan worden geopend.
Het terrein ligt op ongeveer 7 K.M. van
Deventer, ongeveer 6 K.M. van de Apel-
doornsclie Kanaalbrug in den Rijksweg en
ruim 16 K. M. van Zutphen.
DE NOODTOESTAND DER GARNALEN-
VISSCHERS.
Op vragen van het Kamerlid Van Dis,
betreffende den noodtoestand in de garna-
lenvissclierij, heeft de Minister van Econo
mische Zaken geantwoord, dat het een punt
van ernstige overweging uitmaakt, om op
grond van de Landbouvv-Crisis-vvet maatre
gelen te treffen, welke er toe kunnen lei
den, dat aan de moordende concurrentie
een einde komt en de visschers in de gele
genheid gesteld worden hun bedrijf voort
te zetten, voor zooveel zulks in verband
met den beperkten afzet mogelijk zal blijken.
NEDERLANDSCH GEZINSBOEE
Dezer dagen zal bij de Nieuwe Uitgevers
Maatschappij, Maasstraat 6 te Amsterdam
verschijnen „Het Nederlandsche Gezineboek"
dat, indien de bedoeling van den samen
steller verwezenlijkt wordt, uitgereikt zal
worden aan hen, die zich in den onder
trouw begeven.
Het initiatief tot dit werk is genomen
door den heer A. J. G. P. Septer, die in het
hoofdstuk Gezin en Wet het „Bevolkings
register en den Burgerlijken Stand" heeft
behandeld, en de geheele uitvoering heelt
geleid.
Daar het de bedoeling is dit werk gratis
te verspreiden, zal getracht worden door
een stichting de geregelde uitgave te ver
zekeren en voor de toekomst op peil te
houden. Deze stichting zal bijdragen van
autoriteiten, vereenigingen, particulieren
enz., centraal beheeren. Ter bestrijding van
de kosten zal verder aan Nederlandsche
ondernemingen de gelegenheid worden ge
boden om op gepaste wijze een reclame in
het boek te doen opnemen.
Te beginnen met de grootste gemeenten,
zal geleidelijk de verstrekking over het ge
heele land plaats hebben.
Nadere inlichtingen worden verstrekt
door den heer Septer, Jacob Obrechtstr. 88,
Amsterdam.
Aanbesteding
Door het Bestuur der Woningbouwver-
eeniging „Patrimonium" te Loosrïuinen, is
h et hou wen van 86 woningen aan het Noten
plein. de Okikernoot- en de Kokosnoot straal
te 'sGravenhage gegund voor f194.200. aan
de N. V. Aannemersbedrijf van G. Bergs-
hoeff te Alphen a. d. Rijn
Gemengd Nieuws.
LOONSVERLAGING IN DE TEXTIEL
NIJVERHEID
Door de fa. Jansen en Tilanus te Vriezen-
veen is tegen 1 Oct. a.s. een loonsverlaging
aangekondigd varieerende van 5 tot 10 pCt.
voor al het personeel, zoowel kantoor als
fabriekspersoneel.
CONCERT MET EEN NATOONTJE
Met een bierglas er op losl
Terwijl Zaterdagavond de muziek vereen.
„Prins Hendrik" te Aalst in samenwerking
met de muziekverecn. „Door Eensgezind
heid" te Zuilichem, een concert gaf bij het
café A. Gijbe, is een vechtpartijtje ontstaan
tussolien W. A. v. V. en K. L., beiden te
Zuilichem. De oorzaak schijnt ontstaan te
zijn, doordat v. V., een jongere broer van L.,
ook daar aanwezig zou hebben getreiterd,
en L., die meende als eigen rechter te moe
ten optreden, v. V. zoodanig met een bier
glas bewerkte, dat het bloed uit zeven Avon
den spatte. Op last van de politie is hij per
auto naar een geneesheer vervoerd. Daar
proces-verbaal tegen de querulanten is op
gemaakt, zal dit concert voor hen waar
schijnlijk nog wel een natoontje hebben.
GRAANOOGST VERNIETIGD
Door het afbranden van landbouwschuren
Gistermiddag Averd de brandweer te Drei-
schor (Z.) gealarmeerd voer een brand,
welke Avas uitgebroken op het erf van den
landbouwer G. J. Klompe. gelegen aan de
Zonnemairsche Dijk. De handspuit Averd met
een auto naar het bedreigde perceel gesleept.
Daar voldoende bluschwater ontbrak be
paalde men zich tot het nathouden van de
Avoning, die tegen de groote landbouwschuur
welke, evenals de kapschuur, in lichter laaie
stond, Avas aangebouwd. Beide schuren,
Avelke gevuld Avaien met de pas binnenge
haalde graanoogst, zijn geheel afgebrand.
Het. Avoonhuis kon Avorden gespaard. Het
vee bevond zich buiten. Ook de brandweer
van Zonnemaire heeft assistentie verleend.
De brand is vermoedelijk ontstaan door
het warmloopen van een pot van den drijfas
aran de dorschmaohine. De .groote schade
Avordt door verzekering gedekt.
DE BRAND AAN DE CEINTUURBAAN
Verdachten in vrijheid gesteld
De beide verdachten van de brandstich
ting in café Kulmbach aan de Ceintuurbaan
te Amsterdam, moeder en zoon, zijn door
de rechtbank uit de preventieve hechtenis
ontslagen. Beide verdachten Averden bijge
staan door Mr. S. B. de LeeuAv.-
Groote brand tc Helmond
Bewoners in nachtgewaad gevlucht.
In den afgeloopen nacht ontstond door on
bekende oorzaak brand in de Heistraat te
Helmond in het Avoonhuis van de familie
Van Grootel, dat door het vuur geheel werd
vernield. Het „Gordijnenhuis", een gordij
nen-zaak, bewoond door den heer W. v. Riet,
brandde eveneens uit.
De coiffeurszaak van den heer Van der
Horst Averd door waterschade ernstig be
schadigd. Te half twee werd de heer Van
Grootel door het geknetter van vuur en een
verstikkende rook wakker. De achterzijde
van het Avoonhuis was ïeeds een groote
vlammenzee, waardoor men zich niet meer
in veiligheid kon stellen. Nadat vrouw
twee kinderen waren gewekt, moest men
door het dakraam vluchten. Via het dal;
raam van naastgelegen coiffeurszaak stelde
men zich in veiligheid. De familie Van der
Horst, die uit 8 personen bestaat, lag nog
te bed, toen de familie van Grootel voor het
dakraam stond. Men vluchtte met achter
lating van- de geheele inboedel. In het gor
dijnenhuis werden de beAvoners door
verstikkende rook eveneens wakker. Er bleef
niets anders over dan in nachtgewaad naar
buiten te vluchten. De vrijwillige brand
Aveer had het vuur na één uur gebluscht.
In het „Gordijnenhuis" ging een opgesla
gen voorraad pluches en gordijnenstof ver
loren. De drie a,aneengrenzende huizen
welke vrijwel werden vernield, zijn eigen
dom van den heer Leloup. De inboedels van
de bewoners konden niet Avorden gered. De
brandschade wordt door verzekering gedekt.
Een mysterieuze inbraak
AMSTERDAMSCH REISBUREAU VOOR
17.000 GEDUPEERD
Toen gistermorgen het personeel van het Reis
bureau Lissenne, gevestigd aan de Leidschestraal
te Amsterdam, aan den arbeid wilde gaan, kwam
men tot een zeer vreemde ontdekking. Het bleek,
dat de brandkast, welke zich bevindt in een kel
derruimte onder de winkel- en kantoorruimte, waar
plaatskaarten etc. worden verkocht, op een kier
stond. Men kan zich den schrik van het personeel
indenken. Onmiddellijk werd de directie en de po
litie op de hoogte gesteld. Er bleek een bedrag
van ruim f 17.000 te zijn verdwenen.
Het vreemde van het geval is, dat dit „vakwerk"
op dusdanige wijze werd verricht, dat nergens
sporen van braak werden aangetroffen. Geen enkel
slot bleek krachtdadig verbroken te zijn, geen ruit
werd ingedrukt. Vermoedelijk heeft (hebben) de
dader(s) gewerkt met goed nagemaakte sleutels,
want ook de sloten zijn volkomen intact gebleven
De eenige aanduiding, dat er vreemde, onwelkome
reizigers zijn geweest, was het feit, dat de brand-
kastdeur openstond ende contanten verdwe-
De dieven hebben voldoenden tijd gehad om
rustig en zonder overhaasting hun slag te slaan.
Zondag wordt op het kantoor niet gewerkt. Het
personeel is Zaterdagavond om half acht vertrok
ken. Het is het meest waarschijnlijke, dat de in
braak gepleegd is in den laten Zaterdagavond of
in den nacht van Zaterdag op Zondag. De inbre
kers zullen waarschijnlijk kalm met een sleutel door
de voordeur naar binnen zijn gegaan.
Eenmaal binnen hebben de daders het is vrij
zeker, dat er meer dan één is geweest gemak
kelijk spel gehad.
Een speciale bewakingsdienst is er niet en uit
het feit. dat er goed-passende valsche sleutels zijn
gebruikt en de inbrekers hun weg gemakkelijk heb
ben gevonden, mag worden afgeleid, dat de daders
uitstekend van de situatie op de hoogte zijn ge
weest en dat zij hun voorbereidselen goed hebben
getroffen. Ook is het natuurlijk niet onmogelijk,
dat het hier een gewone diefstal zonder braak be
treft.
Het gestolen bedrag bestaat uit bankpapier en
zilvergeld.
Het personeel is aan een uitvoerig verhoor on
derworpen, zonder dat dit nog veel licht op deze
mysterieuse zaak heeft geworpen.
Een benauwde avond
Gisteravond ruim 8 uur kAvam tijdens het
storm-Aveer in de haven van Enkhuizen bin
nen liet motor-visschersvaartuig E.H. 104,
met. slechts één man aan boord. De beide
andere opvarenden, de schipper S. de Beer
en diens knecht, S. v. d. Werf, hadden zich
ee in het „Wagenpad" tusschen Enk
huizen en Stavoren in het kleine vletje be
geven om de netten te schieten. Dit vaar
tuigje is plotseling in een zware bui ver
dwenen.
Nadat de bui was afgedreven kon de man
die aan boord gebleven Avas, bet scheepje
nergens meer ontdekken. Na lang en vruch
teloos zoeken is hij naar Enkhuizen terugge
Omstreeks half negen is, daar men nog
niets van de mannen had gehoord, de sleep
boot „En Avant" uitgevaren om de vermiste
vlet te zoeken. Echter tevergeefs.
Tot groote opluchting van de visschersbe-
volking zijn echter de vermiste visschers
's avonds om 10 uur komen opdagen. Zij
hadden in hun vletje al roeiende de Holland
sche kust Aveten tc bereiken en zijn te An-
dijk aan de dijk-glooiing geland. Vandaar
hadden zij zich te voet naar Enkhuizen be-
STAKING AAN BOORD VAN HET
GRIEKSCHE S.S. OROPOS
Gisteravond zijn tien leden van de Griek-
sche poli tietroepen te Vlissingen aangeko
men om aan boord van het Grieksche stoom
schip „Oropos", Avaarop ,naar men aa'eet een
staking is uitgebroken, welke twintig opva
renden omvat ,de orde te handhaven. Er is
ook voldoende reddingsmateriaal en een
aantal bedden aan boord gebracht. Vermoe
delijk zou het schip vannacht van de reede
van Vlissingen naar Griekenland vertrekken
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN
In den afgeloopen nacht is ook het tweede
kind van de familie M., dat Vrijdag j.I. met
nog twee andere kinderen van een bal con
van de woning aan de De Wittenkade te
Amsterdam- is gevallen,- overleden.-
VISSCHERSSCHEPEN IN
DEN STORM
Motorkotter
op het Scheveningsche
Noorderhoofd geloopen
Twee andere nog
behouden binnen
„Het is nogal raak", zeiden Ave te
gen elkaar, toen Ave ons gistermiddag
door de Haagschc straten begaven en
de AA'ind alle moeite deed ons tot stil
stand te brengen.
Aanvankelijk beschouAvden Ave het
als een pretje; vochten met dien
wind. Maar toen we door een stads
wijk kwamen, waar het zand nog
niet heelemaal met steenen bedekt is,
hadden we er meteen genoeg van.
De scherpe korreltjes sneden venijnig in
het gezicht. De oogen raakten voller en vol
ler. Op 't laatst Averd het een Avare kwel
ling, Avanneer Ave even het hoofd rechtop
moesten richten, om te zien of we niet door
een auto of tram overreden dreigden te
worden
In een zandstorm.
We kwamen onder meer over het Hobbe-
Biaplein, waar Ave in de buurt het was
het terrein langs de Herman Costerstraat
een soort Avoestijn, of beter een zand
storm ontdekten. Tientallen meters hoog
vloog het mulle pulver de lucht in. En een
oogenblik richtten we verwijten aan Van
Speykstraat 75, het bureau van Stadsont
wikkeling en Volkshuisvesting
Maar eigenlijk Avas het in geen enkele
straat uit te houden. Met name op de glad
de asfaltAvegen, waar niets tusschen de
steenen verdwijnen kan, dwarrelde het vuil
als een tol in het rond, om dan plotseling
door een zuigenden luchtstroom boven de
daken der huizen te worden uitgevoerd.
Zoo Avas het in dc stad.
Zou de zee op Scheveningen nu ook niet
spoken?
We wilden er het antwoord op hebben
en maakten daarom gebruik van lijn 11,
die ons binnen Aveinige oogenblikken aan
het uiteinde van de boulevard naarzettc.
Het zag er al zwart van dc menschen.
Visschersschepen in nood!
De Sch. 36 bevond zich ter hoogte van
den vuurtoren op een paar K.M. afstand
van de kust. Het schokkertje had de vlag
geheschen, hetgeen beteekende, dat het
dreigend hulp noodig had. Geweldig slin
gerde het heen en Aveer. Nu eens leek het,
of het achteruitging. Dan weer scheen het
eensklaps een honderd meter vooruit te
liegen. Men kon het duidelijk zien. dat het
worstelen was, daar aan boord.
Reddingsboot vaart uit.
De reddingboot „Zeemanshoop" was in
middels al uitgevaren. Gemakkelijk ging
het niet. En het Avas dan ook zeer de
raag, of hulp bieden mogelijk zou zijn.
De visschers en a isschersvrouwen, die in
groote getale hun huisjes hadden verlaten,
en in spanning het gedobber gade sloegen,
varen niet degenen, die het hoogste woord
oerden. Hoe zou het ook kunnen, waar bij
elen onder deze omstandigheden allerlei
treurige herinneringen moesten opkomen.
Zij lieten daarom voor het meerendeel de
badgasten en Hagenaars maar de gesprek
ken voeren. Was het voor sommigen van
dezen eigenlijk niet een klein beetje sen-
Die ernst op de schippersgezichten had
ons tienmaal meer te zegen, dan de vertrok
ken gezichten van een Avelgedaan clubje
strandhezoekers; dat toch altijd nog gele
genheid vond, een flauw grapje te verkoo-
De schipper van de SCH. 36 zag in-
tusschen echter kans, nadat de „Zeemans
hoop" hem aan de loefzijde eenige dekking
had gegeven, om op eigen kracht den ge-
aarlijken hoek hij de noordelijke haven-
pier te passeeren. Onder een hoera van 't
toegestroomde publiek voer daarop de SCH.
36 de haven in.
De strijd van de SCH. 177
Anders zou het gaan met den schokker
SCIL 177, die kort na de SCH. 36 Avilde
binnenvaren, doch in tegenstelling met
eerstgenoemd schip geen noodsein had ge
geven, De „Zeemanshoop", waarop men de
SCH. 177 had zien aankomen, doch Avaar-
op men blijkbaar niet verwachtte, dat het
de SCH. 177 anders zou vergaan dan de
SCH. 36, Avas achter de SCH. 36 ook naar
binnen gegaan, doch de reddingboot moest
ijlings terugkeeren, toen gezien Averd, dat
de SCH. 177 ter hoogte van het noordelijk
havenhoofd door een zware grondzee werd
gegrepen en tegen den kop van het haven
hoofd bij het lichtbaken werd gesmakt In
een oogenblik was het zeil aan flarden en
het schip door het schuren over de steenen
an het havenhoofd zoo lek als een zeef ge
worden. De reddingboot kon niets doen en
zelfs geen poging in het Averk stellen om
de bemanning te redden, daar het gevaar
groot Avas, dat de „Zeemanshoop" eveneens
op het havenhoofd zou worden gezet.
Hulp van den wal
Van den Aval af waren inmiddels eer.
groot aantal Scheyeningers te hulp geko
men met lijnen en andere reddingsmidde
len. Zij smaakten de voldoening, om de ge
heele bemanning, bestaande uit vier kop
en een tienjarig kleinzoontje van den
schipper, te redden, door middel van een
eigengemaakte „Broek".
Eerst werd het kleinzoontje, de jongen
Bruin, gered, vervolgens dc zestigjarige
schipper Blok zelf en daarna werden de
twee zoons en dc schoonzoon van den
schipper op dezelfde AA'ijze gered.
Het Avaren angstige oogenblikken, telkens
als tusschen de stortzeeën door de schip
breukelingen tusschen het schommelende
schip en liet havenhoofd zAveefden, doch al
les liep gelukkig goed af.
De meeste moeite veroorzaakte de red
ding van den laatst achtergeblevene, daar
deze middels een primitieve katrol-inrich
ting naar land moest Avorden getrokken.
Al dien tijd bleef de reddingboot in de na
bijheid, terwijl de G.G.D, met tAvee auto's
onmiddellijk ter plaatse Avas gekomen om
zoo noodig medische hulp te verleenen.
Een luid gejuich
Een luid gejuich ging op, toen de laatste
opvarende was gered. Er waren geen ge
wonden, wel was een van de zoons Blok
overspannen. Allen werden door den G.G.D.
huiswaarts gebracht.
De schokker 177 die vermoedelijk ge
heel is verloren, daar het door de beko
men lekkages wel niet mogelijk zal zijn het
vaartuig af te brengen Avas verzekerd.
De redding duurde in totaal ongeveer
een half uur, gedurende welken tijd het
publiek tot vele duizenden was aangczAvol-
len.
Gevaarlijke helling
Wielrijdster maakt zwaren val
Gistermiddag te ongeveer tAvee uur kAvam
een gezelschap uit Roermond, dat onbekend
Avas met de zeer gevaarlijke helling, per
fiets de Cauberg nabij Valkenburg afrijden.
De 20-jarige mej. E. Coenen verloor de macht
over het stuur en viel met het hoofd tegen
een steenen muur van het Israëlitisch kerk
hof. Met een ernstige schedelfractuur en een
ZAvare hersenschudding is zij opgenomen en
overgebracht naar het ziekenhuis te Heerlen.
Hartjesdag in Amsterdam
Het was gister Hartjesdag in Amsterdam. Het is
echter niet tot buitensporigheden gekomen. Wel is
er ondanks het verbod van de politie in dc volks
buurten van het Muiderpoortkwartier, de Indische
buurt, de Kinderbuurt, in West en ook aan
overkant van het IJ veel vuurwerk afgestoken. Het
geknal was zoo nu en dan niet van de lucht. De
politie bepaalde zich ertoe om de groepen opge
schoten jongens en het nieuwsgierige publiek, ge
stadig in beweging te houden, zoodat zich nergens
volksoploopen van eenige beteekenis konden vor-
Op de „bedreigde" punten, b.v. bij het Dapper-
plein en ook in de Kinkerbuurt, stonden flink be
mande overvalauto's geposteerd, die op het eerste
signaal zich in beweging zetten, om waar dit noo
dig was, in te grijpen. Telkens patrouilleerden zij
door de straten en overal was hun verschijning al
leen reeds voldoende om de samenscholende groe
pen uiteen te jagen.
er eD daar hebben brandweer en politie
straatbrandjes moeten blusschen, zooals in dc Oos
tenburgermiddenstraat. in de 3e Kattenburger-
dwarsstraat. waar jongens een brandje in een on
bewoond perceel hadden gesticht: in de Joden
Houttuinen, waar een oude afgedankte auto in
brand was gestoken, op het Koekoeksplein, tn de
Fannius Scholtenstraat, op den Sloterweg, in de
Bankastraat en op vele andere plaatsen.
In vergelijking met de laatste jaren echter heeft
de „viering" \'an den Hartjesdag een tamelijk on
schuldig karakter gedragen.
Tegen 12 uur was in alle buurten de rust weer
gekeerd.
Een verlies voor Wierden
Gister is te Wierden (O.) de mooie molen van
den heer G. J. Weggeman op Molenbelt geheel
door brand vernield. Deze mo'en. die tot 1904 de
lam ,.de Poort" droeg en storvd te Oostzaan.
aar bij dienst deed als pelmolen, werd in dat
ar overgebracht naar Wierden.
Wierden heeft hiermee zijn eenigste molen ver-
De peel brandt weer
50 H.A. IN VLAMMEN
Gistermorgen is in de Peel. nabij Schepersberg
onder de gemeente Meyel (Limburg) een veen
brand ontstaan, welke door den feilen Zuidweste
lijken wind werd aangewakkerd en zich tegen den
rond uitstrekte over een gebied van 50 H.A.
Groote hoeveelheden voor vervoer gereed
staande turf werden een prooi der vlammen. Ook
is het vuur overgeslagen naar eenige in de nabij-
van het brandende terrein staande koren-
mijten Met het oog op de droogte en den hevigen
wind valt aan blusschen niet te denken. De ver
brande turf is niet verzekerd.
TRAGISCH ONGELUK TE TEGELEN
Gisteravond heeft te Tegelen een tragisch onge
luk plaats gehad.
Toen namelijk het vijfjarig zoontje van de fa
milie Linssen uit Tegelen aldaar bij een stilstaande
aan het spelen was, is het knaapje, volgens
ooggetuigen, onder den wagen gekropen.
Toen de chauffeur, die even afwezig was ge-
eest, terugkeerde, vermoedde hij niet, dat het
knaapje onder de auto lag. Bij het in beweging
zetten van de wagen is het jongetje onder de ach
terwielen terechtgekomen. De kleine bekwam zoo
danige verwondingen, dat hij in zorgwekkenden
toestand naar het ziekenhuis te Tegelen moest
worden overgebracht. Zijn toestand was Maandag
avond zeer zorgwekkend.
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL TE FRANEKER
Toen Zondagavond het 3 a 4-jarig meisje van
den heer P. te Franeker de rijweg wilde oversteken,
werd het meisje gegrepen door een luxe auto. be
stuurd door den aannemer B. te Heerenveen.
Zwaar gewond, met een gebroken been en hersen
schudding werd de kleine opgenomen en voor-
loopig verbonden door den mede in de auto zitten-
den veearts van Leeuwarden. Men vreest voor
het leven van het kind.
600 VULPENHOUDERS BUITGEMAAKT
Door inbraak of doordat zij zich hebben laten
insluiten, hebben tot nu toe onbekend gebleven
daders in een groote winkelzaak aan de Reguliers-
breestraat te Amsterdam niet minder dan zeshon
derd vulpenhouders buitgemaakt, tot een gezamen
lijke waarde van enkele duizenden guldens.
IN EEN TOBBE KOKEND WATER
GEVALLEN
Het 4-!-.rig zoontje van het echtpaar T S. te
Hengelo (O.), dat 'rijdag in een tobbe met ko
kend water is gevallen, is thans aan de gevolgen
overleden-
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
De Hartjesdag te Amsterdam verliep heel rustig.
Tijdens den storm van gisteravond is een motor-
kotter op het Scheveningsche Noorderhoofd ge
loopen; twee andere, die eveneens in nood ver
keerden, konden nog behouden binnenloopen.
Hitier kondigt in proclamaties een strijd aan om
dc nog ontbrekende lOpCt. der bevolking achter
zijn beweging te trekken.
Schuschnigg naar Italië.
BIz. 5
De kosten van het Lager Onderwijs (E*
Chauffeur verpletterd
Hedenmorgen om kAvart voor zeven
heeft op den hoek van de Caland-
straat en de Waldorpstraat, nabij het
viaduct-Vaillantlaan, te 'sGravenhage,
een ontzettend auto-ongeluk plaats
gehad, tengevolge Avaarvan de 27-
jarige chauffeur Jongebreur, wo
nende Hobbemastraat 74, op slag werd
gedood. Een andere chauffeur, H. S.
geheeten, die vermoedelijk de schuld
draagt van het tragisch gebeuren,
kwam met den schrik vrij.
Omtrent de toedracht van -heL_ongeluk
deelde een oogetuige ons mede, dat het
slachtoffer, die in dienst Avas bij de slage
rij van de firma Mussert uit het Westeinde,
zich met een auto op weg bevond naar het
abattoir. Hij kwam de Vaillantlaan afge
reden, ging onder het viaduct door en zag
plotseling van zijn linkerkant, vanuit de
Waldorpstraat, een andere auto mot groote
snelheid naderen. Het was een zand-auto
van de firma Van Eyk, welke gevestigd is
nabij de z.g.n. Zoutkeet op den Z.W. Bui
tensingel. tegenover de Lijnbaan.
Hoewel de. chauffeur van de fa. Mussert
dus eigenlijk den a oorrang had, trachtte hij
toch nog de zand-auto te laten passeeren.
omdat hem anders een botsing onvermijde
lijk leek. Jongebreur had echter zelf ook
een flinke vaart, zoodat hij niet in zijn po
ging slaagde, en beide wagens met een ge
weldig gekraak op elkaar vlogen.
Daar Jongebreur op het laatste nippertje
zag dat liet gevaar niet meer te keeren Avas,
sprong hij uit zijn wagen, hétgeen hij echter
met den dood heeft moeten betalen.
Zoowel de wagen van Van Eijk als die
van Mussert kantelde, waardoor jongebreur
door zijn eigen auto Averd getroffen en totaal
verpletterd.
De chauffeur S., die stil was blijven zitten.
Averd wel hevig door elkaar geschud, doch
kAvam er zonder letsel af. De schrik had
hem zóó te pakken, dat hij als een kind 't
hazenpad koos en tenslotte, geheel den
kluts kwijt zijnde, bij een familielid in de
buurt binnenA'iel.
Het durde niet lang. of de G.G.D. was ter
plaatse, waarop aanstonds begonnen werd
met het bergen van den doode. Later kwam
ook een kraanwagen van de politie er aan
te pas, die de twee zwaar beschadigde voer
tuigen heeft Aveggesleept.
Ondanks het voor Den Haag nog tamelijk
vroege uur, had zich toch al een groote
menschenmenigte rondom de plaats des on-
heiig verzameld. Het spreekt wel vanzelf,
dat de meesten diep onder den indruk 11a
afloop hun weg vervolgden.
DEN HAAG
Politieke propaganda op Scholen
EEN ENQUETE
De Bond ter behartiging van dc belangen van
het kind is aangezocht een onderzoek te willen
doen naar de belangrijke en veelbesproken kwest:c.
namelijk naar den aard en den omvang van poli
tieke propaganda en bemoeiingen in de (openbare)
school en daarna te overwegen, of er aanleiding
bestaat voor verdere actie.
De Bond heeft daarom vragenlijsten toegezonden
aan directies, hoofden en leerkrachten van onder
wijsinrichtingen.
De lijsten vragen antwoord op vragen als:
Wordt er onder dc leerlingen politieke propa
ganda gemaakt, zoo ja. voor welke richting? Op
welke wijze gebeurt dat? Gaat de propaganda uit
\jn de leerlingen zelf. of van anderen, o.a. ouders
of met hun medeweten? Mogen de leerlingen van
uw inrichting politieke onderscheidsteekenen dra
gen of op hun fiets aanbrengen? Lijdt de geest op
school onder de politieke stroomingen? Zoo ja.
op welke wijze is het kwaad tegen te gaan?
De tweede vraaglijst betreft de levenshouding
van de hedendaagsche rijpere jeugd. De vraoen
gaan over sexualiteit en sexueele verhoudingen,
het gzz nsleven. invloed van de school, lectuur,
godsdienst, politiek, bioscoop, sport, kampeeren.
coeducatie. en dergelijke. Verder wordt gevraagd,
of men in de verschijnselen ziet de komst van een
nieuw tijdperk en of men daarvan een gunstige of
ongunstige verwachting heeft.
