Een bemind en groot Indisch
burger gaat heen
MAANDAG 16 JULI 1934
EERSTE BLAD PAG. 2 F
t'.
BUITENLAND
ALGEMEENE STAKING
TE SAN FRANCISCO
GROOTE TROEPENMACHT
GEREQUIREERD
De grootste havenstad aan de Westkust
iVau de Vereen. Staten, San Francisco, kort
weg ook wel Frisco genoemd, gaat een don
kere toekomst tegemoet.
Meer dan eens geteisterd door een aard
beving of vloedgolf, wordt deze groote stad
thans bedreigd door een algemeene staking.
Nadat toch de commissie van arbitrage
Vergeefsche bemiddelingspogingen had ge
daan, heeft de stakingsleiding besloten de
algemeene staking te proclameeren, welke
heden zou ingaan.
63 stemerechtigde vertegenwoordigers van
Vakvereenigingcn "verklaarden zich vóór de
algemeene staking en drie tegen.
Nadat Zondag in den loop van den
'dag nog 19 vakvereenigingen zich
voor de algemeene staking hadden uit
gesproken, kan thans worden aange
nomen, dat deze heden doorgaat.
Naast 65.000 in vakvereenigingen ge
organiseerde arbeiders te San Fran
cisco en 40-000 te Oakland zullen
47.000 ongeorganiseerde arbeiders di
rect of indirect gedwongen zijn het
werk neer te leggen, zoodat de alge
meene staking in het geheel 150.000
arbeiders zal omvatten. Er zijn 4000
transportarbeiders in staking. Ook do
kellners zijn in staking gegaan.
De grootste staking sinds 1920
Het is de grootste staking na de
Pullman-staking, welke veertien jaar
geleden te Chicago plaats vond.
J San Francisco maakt door de ver
t keersstaking en het gebrek aan ben-
I cine den indruk van een doode stad.
Omtrent een eventueel ingrijpen
Van Roosevelt, die door den marine-
radiodienst op de hoogte wordt ge
houden, verluidt officieel nog niets.
Niettemin is het vertrek van den tor
pedojager Alden, welke van San
•Diego de post zou brengen naar den
president, uitgesteld. In plaats daar
van is de geheele post voor Roosevelt
poste restante San Francisco gezon
den. Roosevelt be\ indt zich aan boord
Van een kruiser op een vacantiereis
- naar de Hawai-eilanden in de Stille
Zuidzee.
De toestand wordt zeer critiek ge
noemd. De haven wordt door 2000
leden der nationale garde bewaakt,
terwijl 4000 man in reserve worden
gehouden. Vrachtauto's met soldaten
patronilleeren reeds door de voor*
naamste straten der stad. Bovendien
zijn nog 500 man hulppolitie in dienst
genomen.
De burgemeester heeft Verklaard,
i een onbeperkt gebruik te zullen maken
van alle rechten, die hij op grond yah
i den noodtoestand heeft.
De toestand zeer critiek
jL- Verschillende restaurant zijn reeds
gesloten. De hotels hebben slechts
voor twee dagen levensmiddelen in
voorraad. De levensmiddelenzaken
j hebben den verkoop beperkt. Bij ge
brek aan benzine kunnen duizenden
auto's niet worden gebruikt. Voor de
j' politie, brandweer en de vitale be-
i drijven is van overheidswege een ben*
zinedepöt ingericht.
Van versch vleesch, benzine, fruit' en
groenten zijn de voorraden zóó geslonken,
dat zij nog nauwelijks voor één k twee da
gen reiken. In de hotels, welke nog geopend
Bijn, dient men nog slechts in hoofdzaak
{nenu's op, samengesteld uit blikgroenten.
Bij de boeren in de omgeving koopt men
levensmiddelen.
De directeur van den dierentuin krijgt
IFoor zijn dieren echter vleesch, dank zij
zijn dreigement, dat hij imet zijn leeuwen
ten tijgers de straat zou optrekken. De be-
poodigde 400 kilo vleesch per dag zullen
Worden doorgelaten.
Mochten ook de beambten der veerdien
sten zich bij de staking aansluiten, dan
zullen honderdduizenden, die in de stad
.werken, niet in staat zijn hun kantoren te
bereiken,
Dynamietvondsten en botsingen
J De paniek-stemming onder de bevolking
peemt toe, daar men in geval van een al
gemeene staking vreest voor een gebrek
aan levensmiddelen en het uitbreken van
epidemieën.
De directie van den Southern Pacific
Spoorweg heeft besloten, de spoorbanen ex-
itra te bewaken, daar er berichten zijn bin
nengekomen, volgens welke communistische
(elementen voornemens zijn de spo^brug-
gen te vernielen.
Te Portland in Oregon zijn talrijke pam
fletten van revolutionnairen inhoud .ver-
•spreid.
Te Los Angeles is het tot een ernstige
botsing gekomen tusschen drie honderd
slakende havenarbeiders en werkwilligen,
waarbij vier personen door schoten ernstig
zijn gewond.
Te San Rafael (40 K.M. ten Noorden van
Frisco) is in een particuliere woning een
hoeveelheid dynamiet gevonden. Een per
soon is gearresteerd.
Frisco, de belegerde stad
Men meldt nader uit San Francisco:
De algemeene staking te San Francisco,
Öie hedenochtend om 8 uur is begonnen,
neemt de voorpagina's van alle dagbladen
in beslag en verdringt alle andere gebeurte
nissen.
Reeds gisteren maakte San Francisco den
indruk van een belegerde stad, die niemand
durfde te verlaten, omdat het niet zeker was
pf men zou kunnen terugkeeren.
De stopzetting van het tramverkeer begon
reeds vroeg. Dc levensmiddelenwinkels, die
uitverkocht waren, spijkerden deuren en ra
men dicht Een voorzorgsmaatregel die ge
rechtvaardigd was, met het oog op het rond-
loopen van vele gevaarlijke elementen. Hoe
wel de stakers zelf door middel van de vor
ming van veiligheidscommissies excessen
trachtten te voorkomen, is het reeds tot ver
schillende botsingen gekomen.
In de omgeving van de dokken is de Na
tionale Garde met steenen bekogeld, waar
op zij vuur gaf. Door een misverstand is 'n
dokwachter door een bajonetsteek levensge
vaarlijk gewond.
Gebrek aan levensmiddelen
Daar zich reeds een gebrek aan levens
middelen doet gevoelen, tracht het stakings
comité de bevolking, die ongerust begint te
w orden, te kalmereen door de aankondiging
dat een aantal restaurants geopend zal blij
ven. Daarentegen wijzen de bladen er op
dat deze restaurants hoogstens 3000 perso
nen zouden kunnen bedienen op een totale
bevolking van 700.000 zielen.
De arbeiders der electrische centrale heb
ben bekend gemaakt, dat zij de stemming
over de staking willen uitstellen, daar hot
verbreken van de stroomtoevoer ook de al
arminrichting der brandweer in de geheele
stad onbruikbaar zou maken.
Desondanks ziet het gemeentebestuur
verdere ontwikkeling der dingen niet groote
bezorgdheid tegemoet, daar de vrees groeit
dat het hier betreft een revolutie-aanslag
van de geheele Westkust, waartegen de ge
matigde leiders der vakvereenigingen meer
en meer aan invloed zouden vérliezen.
Voor de handhaving der orde staan be
halve de politie, die met 300 man versterkt
is, en de Nationale Garde, ongeveer 1000
militairen ter beschikking.
De nationale Garde in het geweer.
Gouverneur Meriam heeft bekend ge
maakt, dat er opnieuw 1500 man van de
Nationale Garde zijn gerequireerd, waar
door de sterkte der Nationale Garde te San
Francisco is gestegen tot ongeveer 4500 man.
De Gouverneur heeft voorloopig afgezien
van het afkondigen van de staat van be
leg. Hij heeft echter verklaard dat de troe
pen de levensmiddelentoevoer zullen ver
zekeren.
De sombere stemming waarmee men in
de Ver. Staten de stakers te San Francicso
olgt lijkt niet overdreven, wanneer men
acht slaat op de onrustbarende berichten
die uit andere havensteden en. industrie
centra komea.
De stakingskoorts elders.
Te Portland (Oregon) heeft de toestand
zich -toegesptiit. Men verwacht da* daar de
algemeene staking zal worden uitgeroepen.
Te Houston in Texas zijn bij relletjes van
stakende dokwerkers drie negers doodge
schoten.
In Birmingham in Allabama wordt ge
meld, dat de textielarbeiders daar tot een
staking in den geheelen staat zijn overge-
In politieke kringen gelooft men dat in
dien niet spoedig een einde aan de staking
komt een ingrijpen van de militairen voor
de handhaving der orde nauwelijks kan
worden vermeden, nlhtans voor het intact
houden van het postvervoer en zoo noodig
ook voor dc beveiliging der levensmiddelen
transporten,
DE TOESTAND IN ZUID-AFRIKA
VERBETERT ZIENDEROOGEN
Een belangstellende lezer stelde ons op de
hoogte van twee brieven, door hem ontvan
gen uit Zuid-Afrika waarin blijkt hoezeer
de toestand -daar vehbetert.
Een schrrven kwam uit Pretoria, en daar
wordt in meegedeeld d.d 22 Juni.
„De toestanden worden hier veel beter. De
zakenmensohen hebben meer vertrouwen, de
boeren komen weer van buiten in de stad.
hetgeen aan de hotels en winkels ten goede
komt. Er wordt druk gebouwd. De ijzer-
staalfabriek, welke sedert verleden jaar
weiken, geven brood. Het aantal werkloozen
is tot een klein aantal teruggeloopen en
nieuwe schema's worden dagelijks uitge
bracht om speciaal de jongeren aan den
slag te krijgen. Het jongensbataljon (waar
schijnlijk zorg voor 'onge werkloozen, red.)
doet goed werk en op de huishoudschool voor
meisjes, die wij begonnen zijn, wei-den in een
paar jaar tijds 190 meisjes aan goede ver
diensten .geholpen."
De tweede brief is afkomstig uit Belfast in
Transvaal en vermeldt:
Sinds November 1933 vanaf dat de regen
kwam, is alles hier zeer veranderd ten goede
in Zuid-Afrika. De velden staan overal
prachtig. Het vee en de schapen zijn zeer
weer vet. De financieele toestand is zeer veel
verbeterd. Alles is beter geworden. De han
del ook. De regeering heeft een overschot
zes millioen pond. Verschillende belas
tingen wenden dientengevolge automatisch
verlaagd. In de goudmijnen gaat het verba
zend goed. Nieuwe mijnen worden bewerkt
Alles leeft weer. De boer krijgt 'hooger prijs
oor zijn producten en in het algemeen mo
gen wij niet. klagen.
Zeer terecht zegt de vriendelijke lezer, die
ons bovenstaande mededeelingen deed, dat
het goed is in deze tijden van depressie om
ook eens andere geluiden te laten hooren-
Laat ons hopen, dat ook spoedig van Ne*
land hetzelfde getuigd kan worden, als het'
geen onze Zuid-Afrikaansche vrienden over
hun land berichten.
DE VLOOTBESPREKINGEN
UITGESTELD
Men meldt uit Tokio:
Van gezaghebbende zijde Verluidt» dat
Groot- Brittannië, de Vereenigde Staten en
Japan tot overeenstmming zijn gekomen en
de voorbereidende vlootbesprekingen te
Londen tot October a.s. hebben uitgesteld.
Er zijn tusschen Engeland en Amerika
moeilijkheden gerezen. Overeenstemming
kon niet verkregen. Engeland en Frankrijk
hebben verschil over de duikbooten. Ameri
ka is niet tevreden over Japan en Italië en
Frankrijk zijn het ook niet eens.
JULES RENKIN t.
Men meldt uit Brussel: De vroegere mi
nisterpresident Jules Renkin is Zaterdag
morgen op 71-jarige leftijd overleden.
De heer Renkin heeft jarenlang in de
Belgische politiek een belangrijke rol ge
speeld. Vooral heeft hij zich verdientelijt:
gemaakt voor kwesties de Congo betreffen
de, terwijl hij groote belangstelling had voor
het talenvraagstuk.
Dr. SACK GEARRESTEERD
Dr. Sack, de verdediger van Torgler In het
v. d. Lubbc-proces. is om onbekende rede
nen gearresteerd, volgens de Neue Züricher
Zcitung.
SVEN HEDIN IN VEILIGHEID
Te Tokio is een bericht uit Oeroemtsji
ontvangen; volgens hetwelk Sven Hedin en
zijn gezelschap zich in veiligheid bevinden.
De Britsche consul-generaal te Kashgar
heeft den Britschen gezant te Peking me
degedeeld* dat Sven Hedin zijn onderzoe
kingswerk denkt soort te zetten.
GEVECHTEN EN AANSLAGEN
IN OOSTENRIJK
Zondagmiddag heeft een duizendtal com
munisten en voormalige leden van den ont
bonden republikeinschen Schutzbund in een
bosch to Kaltenlengeben bij Weenen een
geheime vergadering gehouden ter herden
king van de gebeurtenissen te Weenen op
15 Juli 1927. De vergadering werd door
politie en gendarmerie verrast en er ont
stond een verbitterd gevecht, waarbij door
beide partijen van vuurwapenen gebruik
gemaakt werd. Drie communisten werden
gedood. Het aantal gewonden is -niet be
kond. Door het verzet der demonstranten
kon slechts één hunner gearresteerd worden
Uit het officieele communiqué blijkt, dat
de autoriteiten van de bijeenkomst op de
hoogte waren gekomen doordat hun de laat
ste dagen een hoeveelheid propaganda
materiaal in handen viel. De betoogers bo
den weerstand totdat de aanwezige politie
macht door een groote groep gendarmerie
versterkt werd. Toen namen zij de wijk in
de bossehen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
om 10 minuten vóór 12 werd plotseling de
electrische stroom veitbroken van het ge
heele Weensdhe tramnet, zoodat plotseling
alle wagens bleven stilstaan, terwijl tegelij
kertijd in zes Weensche districten het elee
trische licht uitging.
Eerst vreesde men voor een grooten aan
slag op electriciteitswerken, maar spoedig
bleek dat men hier te doen had met een
ernstige daad van communistische sabo
tage en dat een der sterkstroomleidingen
was onderbroken en beschadigd door een
bomaanslag.
Te Weenen zijn drie onbekenden binnen
gedrongen/ in de woning van een zederen
Cornelius Zider, dien zij door revolverscho
ten doodden. Men vermoedt, dat het hier
een politieken moord betreft.
Te Moesern in Tirol is door een dyna*
mietont/ploffing in een kerk het altaar ver
nield evenals andere voorwerpen. In de
kerkmuur ontstond een gat van twee meter,
terwijl het dak gedeeltelijk is ingestort,
EEN HOLENSTAD ONTDEKT.
sche Nationale Museum gelukt de sporen
In samenwerking met het gemeentebe
stuur -te Banhida is het aan het Hongaar-
van een oeroude holstad open te leggen in
het Gërecse gebergte. De stad, die geheel
uit holwoningen bestond, bevond zich in 't
zuidelijke gedeelte van het gebergte. Men
vond verschillende gehouwen steengereed
schappen, verder uit dierlijke gebeenten ver-
digde werktuigen e.a. De opgravingen
hebben zeer veel dierlijke en plantkundige
overblijfselen aan het licht gebracht.
Dr. GEREKE VEROORDEELD TOT
2V2 JAAR GEVANGENISSTRAF.
In het proces tegen den vroegeren rijks
commissaris Dr. Gereke heeft de voorzitter
van de achtste strafkamer van het Berlijn-
sche Landsgerechtshof het volgende vonnis
gewezen: Dr. Gereke wordt wegens bedrog
in twee gevallen veroordeeld tot 2Vé jaar
gvangenisstraf. Een jaar en drie maanden
van het voorarrest worden in aftrek ge
bracht. Het hechtenisbevel wordt om de
zelfde redenen als tot dusverre gehand
haafd. De medebeklaagde Freygang is yrij-
gesprokem
DE OUDE HOOFDSTAD DER PARTHEN.
Steeds werd verondersteld, dat de oude
hoofdstad der Parthen, het oude Nessa,
aan de grens van Turkmenië, thans Sovjet-
bezit, in Perzië lag.
De Parthen waren 'n nomadisch volk ten
Oosten van de Kaspische zee. Ongeveer 200
jaar voor Christus' geboorte vormden zij een
onafhankelijk rijk, dat zich krachtig wist te
verdedigen tegen de Romeinen. Ongeveer
200 jaar na Christus' geboorte werden de
Parthen door de Perzen overwonnen.
Eenige jaren geleden werd de aandacht
gevestigd op reusachtige heuvels aan den
voet van het gebergte Kepet-Daga in de na
bijheid van het dorp Bagir. Onder leiding
van den archeoloog Basjkiroff zijn op die
plaats de eerste opgravingen geschied. Al
lereerst werd een oude Parthische tempel
ontdekt Op het oogenblik zijn reeds de
machtige zuilen en het voorhof van den
tempel blootgelegd. Tal van voorwerpen
zijn gevonden. Ook zijn onderaardsche be-
vloeiingskanalen, oude straten en een ko
ninklijk paleis ontdekt,
Het staatje Andorra in de Pyreneeën ont
dekte Donderdagmorgen tot zijn verrassing
dat de Algemeene Raad ontbonden was en
dat het land geregeerd werd door een vorst,
die zich zelf had aangesteld, terwijl tevens
bleek, dat het land „in oorlog" was met
den bisschop van Urgel, die tezamen met
den Franschen president de titel van Co-
Prince van Andorra draagt Althans, dit.
was de inhoud van de „proclamatie" die
uitgevaardigd was door den „Graaf van
Oranje", baron de Skossyreff, die zichzelf
noemde „Boris I, vorst der Valleien van
Andorra en Regent van Zijne Majesteit, den
koning van Frankrijk".
Een jaar geleden hield Boris, baron de
Skossyreff, die zegt in Nederland te zijn ge
boren, verblijft te Palma op Majorka, waar
hij voor een edelman doorging. Als beroep
gaf hij op leeraar in het Engelsch en in de
lichamelijke opvoeding, terwijl hij tevens
zeide den titel van kapitein te dragen. In
den loop van enkele maanden heeft de ba
ron, kapitein, professor en vorst een heele
carrière in Andorra doorloopen, tot hij on
geveer twee maanden geleden op staanden
voet uit het landje werd gezet in opdracht
van de beide Co-Princes.
In bovengenoemde „proclamatie" ver
klaart deze fantast in gezwollen taal den
„oorlog" aan den bisschop van Urgel en
roept hij zich zelf uit tot souverein vorst
van Andorra en tot censor over het geloof.
De nieuwe B'raziliaansche grondwet be
paalt, dat echtscheidingen volstrekt verbo
den zijn. Kerkelijke huwelijken zullen de
zelfde geldigheid hebben als burgerlijke.
DE EMIGRATIE NAAR BRAZILIË
De emigratie uit andere landen naar Bra
zilië zal automatisch worden beperkt door
een clausule, welke in sommige kringen
wordt gemeend te zijn gericht tegen Japan-
sche emigranten, ofschoon officieel ver
klaard wordt, dat dit niet het geval is.
Men meldt uit Genève: Volgens nog niet
bevestigde geruchten is Sovjet-Rusland
voornemens binnen veertien dagen zijn op
neming ia den Volkenbond officieel te .ver
zoeken.
UIT TROPISCH NEDERLAND
Frontvorming in de Indische Gemeenteraden
|(Van onzen Indischen correspondent.)'
Bataivia. 3 Juli 1934.
Tweeden Pinksterdag te Ngamplang bij
Garoet vertoevende, vertelde een van mijn
kennissen, dat hij dien dag zijn chef, mr. J.
J. Schricke, directeur van het departement
van Justitie te Bandoeng had gesproken,
die hem zijn benoeming tot professor to
Leiden had medegedeeld met de blijdschap
van den man. wien een roem in het geestc-
lijko leven méér beduidt dan alle stoffelijke
schatten. Wie in Indië, die dezen zeer be
gaafden man kent, was niet, toen den vol
genden dag de kranten het bericht van zijn
benoeming verspreidden mede verheugd
voor hem, al viel over die vreugde de scha
duw van het verlies zijner geliefde per
soonlijkheid voor Indië? En morgen reeds
zal hij met zijn familie op de Huygens dit
land verlaten, dat zoo vele jaren ik meen
een twintigtal van zijn krachten cn in
zichten heeft geprofiteerd, eerst als rechter
lijk ambtenaar, voorzitter van een land
raad, en voorts als secretaris, ambtenaar bij
Onderwijs, regeeringsgemac-htigde bij den
Volksraad voor algemeene zaken en ten
slotte leider van het justitieele departement.
Binnenkort zou hij het hoogste ambt, dat
voor den Indischen landsdienaar is wegge
legd, n.l. lid van den Raad van Indië, heb
ben verworven als de kroon op zijn arbeid.
Hij heeft dit niet gewild en toen Leiden
hem riep om de plaats van Van Vollenho
ven te vervullen, aanvaardde hij dit profes
soraat als een nóg mooier kroon.
Twaalf jaar geleden deed hij als regee-
ringsgemachtigde voor algemeene zaken
zijn intrede in den Volksraad, cn het is
wel merkwaardig, dat hij in een zijner eer
ste redevoeringen moest spreken van een
regeeringspolitiek, „die thans noodgedwon
gen in het teeken der bezuiniging staat"
(26 Juni 1922), terwijl zijn afscheidsrede,
gister in dezen raad, eindigde met de ver
klaring, dat zijn gedachten, hoewel hij zich
met een kort woord op een individueel
stukje verleden, heden cn toekomst con
centreerde, zich toch niet konden losmaken
van de zware depressie, welke op ons In
dië rust en de donkere wolken, welke zich
aan den horizon samenpakken.
Het was een treffende rede, deze laatste,
die niet, als zoovele voorgaande, voor de
vuist weg en ondanks dat in voortreffe
lijke n stijl, werd uitgesproken. Was de
spreker wellicht bevreesd, dat zijn gevoe
lens hem andere zouden beletten, de juiste
woorden te kiezen? Ook nu werd het een
bewogen rede, waarvan de weerklank in de
afscheidswoorden van den voorzitter, mr.
Spit toch van zoodanige kracht was, dat
het den scheidenden directeur moeilijk viel,
zich te behcerechen. Jammer, dat een voor
Indië zoo zeldzaam oogenblik als dit af
scheidswoorden worden hier veel gespro
ken, maai' zelden van een inhoud als deze
slechts door zijn echtgenoote en den
vice-president van den Raad van Indië, dr.
Meyer Ranneft, buiten de journalisten cn
de volksraadsleden, werd bijgewoond. Want
dergelijke momenten zijn te kostbaar, om
ze niet zoo algemeen mogelijk genoten te
wenschen!
Mr. Schrieke memoreerde de groote wij
ziging in de constitutioneele positie van In
dië, die zich kort vóór hij naar het depar
tement van Justitie werd geroepen, voltrok
ken had, n.l. dat de wetgeving was gelegd
in handen van den landvoogd, in overeen
stemming met den Volksraad. „Deze wets
wijziging", aldus spiv „legde voor de wet
gevende macht hier te tende een wijd ter
rein open, waarop een bovcnmenschelijke
taak op uitvoering wacht. Aan die taak is
het mij gegeven geweest, naar dc matie mij
ner krachten, mee te werken." Hij sprak
uit, „dat de resultaten, die bereikt zijn, in
zeer belangrijke mate te danken zijn, mijne
heeren leden -van den Volksraad, aan uw
belangstelling, uw voorlichting, uw opbou
wende critiek; soms aan uw actief ingrijpen
steeds aan uw steun. Er heeft zich daar
bij tusschen u en mij een overeenstemming
des geestes ontwikkeld, waarvoor ik tot het
einde mijner levensjaren erkentelijk zal
zijn." Dit gold niet alleen de Europeesche
leden, ook de inheemsche. Deze laatsten be
treuren het algemeen, dat een man als
Schrieke niet te venvarren met zijn
broer, dr. B. Schrieke, directeur van Onder
wijs en Eeredienst, die thans ook met ver
lof is die hen zoo goed begreep en in zijn
functie vooral het belang van Indië op het
oog had, door Nederland wordt opgeëischt,
al is het dan ook, dat zijn afscheid, naar
hijzelf zeide, slechts een gedeeltelijk karak
ter draagt, aangezien immers wat zal blij-
en vereenen is: „uw werk, dat ik al
ware het alleen professioneel ook in de
toekomst zal hebben te volgen, te bestudee-
ren en gelukkige omstandigheid mon
deling te expliceeren aan de jongere gene
ratie. Dit is mijn stille vreugde, ook op den
dag van heden." Geestig waren de woorden
die hij aan de verschillende voorzitters van
den Volksraad wijdde: mr. dr. Schuman.
wiens vaderlijke en desondanks, of wellicht
juist daarom ietwat geduchte hoede, later
Melis Stoke zou inspireeren tot een poëem
over zijn koele blikken, waarop een rijm
woord volgde, dat spr. niet waagde in het
geheugen terug te roepen; mr. Neytzell de
Wilde, wiens leiding didactisöh-paedago-
gisch was, terwijl de heer Meyer Ranneft,
zijn opvolger, meer voorliefde voor de anec-
dotisch-paradoxale methode had en de hui
dige functionaris beide systemen vereenigt.
Maar ihet meest trof het slot dezer
rede, toen hij, herinnerend aan de zware
tijden, eenige woorden, die onder de vooraf
gaande persoonlijke o\/erdenking in hem
levend waren geworden, overluid wilde
spreken. Ze zijn oud en bekend, toch kan ik
niet nalaten ze hier te herhalen:
„Want God, de Heer, zoo goed, zoo mild,
Is 't allen tijd' een zon en schild,
Hij zal genade en eere geven."
Dergelijke klanken zijn van de Indische
regeeringsbanken te zeldzaam, dan dat ze
niet even herhaald zouden worden. Men be
hoeft hieruit nog niet. te besluiten, dat Lei
den in Schrieke een Christelijken professor
ontvangt, om er toch verheugd over te zijn,
dat het in oogenblikken van groote betceke-
nis en ontroering psalmwoorden zijn die in
dezen predikantszoon alleen naar waarde
zijn gevoelens kunnen vertolk'—.
Temeer verheugden deze woorden op den
dag van gisteren, toen te Batavia de Chris
telijke partijen een zware nederlaag leden
bij de gemeenteraadsverkiezingen, nadat ze
ook in andere plaatsen reeds het onderspit
hadden gedolven. Slechts in Mr. Cornel is,
/Bandoeng cn Malang komen er ook afge-
•digden van het Christelijk volksdeel in
de gemeenteraden. Overigens is het aller-
wege de .combinatie Vaderiandsche Club—
Indo-Europeeseh Verbond, die de overwin
ning heeft behaald. Samen bezetten deze
partijen nu alle 15 voor do Europeanen be
schikbare zetels in den raad te Batavia.
Er is een vrij hevige verkiezingsstrijd ge
voerd, doeken en pamfletten verkondigden
den volke, hoe men moest stemmen en het
zal vooral wel de leuze „geen rood in den
raad" zijn geweest, die V.C. cn I.E.V. te Ba
tavia ongeveer 2/3 van het totaal aantal
stemmen deden behalen. De andere par
tijen hadden zich tot een stembusaccoord
vereenigd, nadat er eerst ook met V.C. en
I.E.V. getracht was tot een vergelijk te ko
men. Wij hebben hier nJ. nog het meer
derheidsstelsel en het wachten is op de
evenredige vertegenwoordiging. Bovendien
heeft de oneenigheid onder de Roomsch-
Katholieken ook geen goed gedaan aan
den uitslag.
De verbonden partijen, C.S.P., P.E.B.,
B.D.K. en KN..I. de nieuwe R.K partij
bleven gezamenlijk ver in de minder
heid. Vooral het samengaan met de Bata-
viasche Kiesvereenginig, op wie het epithe
ton „rood" van de tegenstanders sloeg, hoe
wel deze vereeniging zelfs Christelijke can-
didaten had, zal veel kiezers op het blank-
bruine blok V.C.I.E.V. hebben doen stem
men. In het bijzonder de groote kracht van
het I.E.V, heeft het de thans sterk achter
uitgaande Vaderiandsche Club mogelijk ge
maakt., zooveel zetels te kunnen gaan be
zetten.
Overigens trekke men uit dezen uitslag
niet de conclusie, dat men in Indië prin
cipieel nu zoo fier uit den hoek komt. Want
het belang heeft zeker hier een woordje
meegesproken cn niet te vergeten ook het
rasgevoel. De Vaderiandsche Club en het
I.E.V. zijn één in hun verlangen naar een
sterk front tegenover de inlandsche frac
ties, in het bijzonder de nationalisten, en
hiermee heeft beginsel weinig te maken.
Men voelt zich, tijdelijk zoowel als blijvend,
in de eerste plaats Nederlander en dat is
natuurlijk goed, dat doen de leden van
C.S.P. en K.N.I, ook, maar bij V,C, en S.E.V,
is het meer de zucht tot macht, tot het zich
doen gelden als Nederlander, en de vrees,
dat men op den duur door de inlanders
verdrongen zal worden, die spreken
In tusschen belooft dit blank-bruine front,
dit Nederlandsche nationalisme tegenover
het inlandsche nationalisme, nu niet be
paald een gelukkige samenwerking in het
belang der gemeenten, waar dit blok de
Europeesche zetels zal bezetten gedurende
de eerste vier jaar. En ook niet voor den
Volksraad, welker leden volgend jaar voor
een deel door de gemeenteraden zullen wor
den gekozen. Gelukkig, dat de G.G. door
zijn benoemingsrecht de gebreken van ons
kiesstelsel althans voor den Volksraad
eenigszins kan herstellen.
ECONOMIE EN FINANCIËN
BINNENLAND
4 EMISSIE UTRECHT
Toewijzing op de vrije inschrijvingen
gering
Van het recht vam voorkeur hij de Inschrij
ving op de uitgifte van 17.325.000 4 obliga
tion. comvensielejening 1934 der gemeente
Utreoht, werd een zoo ruim gebruik gemaakt,
dat de toewijzing op de vrije inechrijviugen
zeer gering zal zijn.
HULPVER. VOOR GEREF. SCHOOL*
ONDERWIJS TE SCHEVENINGEN
Uitg. van 50.000 41/2 obl. 100
Bij de N.V. Het Amst. Effectenkantoor en de
fa. Ingwersen en Co.. res>p. te 's-Gravenhage en
te Amsterdam, staat de inschrijving open op
een 4j obligatieleentaig 1934 groot 50.000
tegen den koers van 100 ten laste van de
- neerd School -
leennlg wordt
tot vervroegde
Het doel der
leen log is een aanvang te maken met de aflos
sing van een hypothecaire geldleening, welke
la afgesloten tegen een hoogere rentevoet dan
de thans geldende, en verder ter financiering
vam salarissen voor boventallige onderwijzers,
welke gelden eerst later van de gemeente te
rn. Storting 1 Augustus 1934.
estuu/r heeft aan deze leening een bij-
verbnden.
■niglnig heeft Jaarlijks van de ge-
Iravenlhaig© te vorderen de rente over
de per 1 jan. 1922 getaxeerde waarde der aan
de vereeniging toebehoorende schoolgebouwen.
Van die vorderingen wordt door ln pandgeviog
een gedeelte ton behoeve van de houders der
stukken dezer leenlng verbanden. Krachtens
die in pandgevarag ontvangt de trustee dezer
leening jaarlijks rechtstreeks van de gemeente
•s-Gravenhsge een bedrag ad ƒ3100. waardoor
de betaling van de rente en van de aflossing
dezer leening gewaarborgd is. Dat deel van de
ƒ3100, hetwelk niet vo<
afgelost in 30 Jaar. Het
aflossing wordt voorbehi
meen te 'a-Gravend
op bedraj
500.
aflos
MACHINEFABRIEK JAFFA
Drie flinke orders ontvangen
De N.V. Machinefabriek Ja/ffa te Utredht heeft
eenige flinike orders ontvangen. De directie
van den Rijkswaterstaat te Terneuzen droeg
haar op de vervaardiging van de ed ec trom och&-
nlsche bewegingsiurLcditingen voor 3 draai
bruggen over het kanaal GentTerneuzen met
daarbij belhoorende elecbriecfh te bewegen sluit-
boomen: door de directie van den Rijkswater
staat Twente-kanalen te Zutfen, werd haar
opgedragen do vervaardiging van dc electro-
meehanisohe beweg in gsin rich ting voor de deuren
en sluizen en door de directie der Staatsmijnen
te Hoerden twee grijpkranen voor de kolen-
laadhaven te SteIJn .(Limburg).
N.V* VERZEKERING MIJ* AZIE
Een uitkeering van 5
Aan het verslag over 1933 der N.V. Verzeke
ring-Mij Azië te Rotterdam ontleenen wij het
volgende:
De omstandigheden zijn ook voor het assu-
ranli©bedrijf niet gunstig, vooraJl wegens den
teruggang in premie-inkomen tengevolge van
do algemeen© daling der verzekerde objecten.
Inrt/ussohen mogen wij over het jaar-resultaat
nog niet ontevreden zijn.
Naar ons oordeel zijn onze reserves voor loo-
pendo risico's en schaden behoorlijk berekend.
Op het effectenbezit hebben wij een verlies
geloden van 8.133.70, hetwelk wij hebben af
geschreven op de reserve voor koersverschillen,
welke wij daarna uit de winst weder aanvulden
met 8.210.17 en aldus brachten op rond 15.500
De winst- en verliesrekening sluit met een
winstcijfer ad 22.349.70. waaruit o.m .een uit
keering ad 5 over het verplicht gestorte be
drag zal mogelijk zijn.
N.V. OOST-BORNEO MIJ.
.Hgt het I11 het voor-
an het bestuur der N.V. Oost-Borneo-
nadat de jaarstukken over 1933 op de
van aandeelhouders zullen zijn goed-
Weerbericht.
Hoogste stand te Havre 768.8.
Laagste stand te Thorshavm 755.7.
Stand vanmorgen halftwaalf 767.0. 1
WEERBER7CHT
Zwakke tot matige, wellicht later toena
men de Z. tot W. wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of geen regen, iets warmer.
AARDAPPELZIEKTE
In Biet etmaal van 11 op 12 Juli is op do
Zuid-I-Iollandsahe eilanden en in Zeeland do
weerstoestand gunstig geweest voor het op
treden van aardappelziekte.
In het etmaal van des avonds 13 tot des
avonds 14 Juli is in Friesland de weersge
steldheid gunstig geweest voor het optreden
van aardappelziekte.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
Sinds gisteren ïs de luchtdruk overal ge
stegen. Het minst in het O. en W., het meest
in Denemarken en Z.-iScandinavi Op het
geheele vasteland en op de Britse .e eilanden
heerscht mooi weer met aangen me tempe
raturen. In Frankrijk hier en daar onder
normaal. Daarentegen heerscht groote hitte
iai het Oosten, meer bepaaldelijk in het N.O.,
zoodat de grootste hitte wordt gevonden in
Finland on een der stations binnen de Pool
cirkel, welke de hoofdstations van het ge
heele waarnemingsgebied heeft (26 gr. C. te
Sodankyla, 14 gr. C. te Rennes en Zurich).
De hoogst herigstations in de Alpen melden
tempera tuien om het vriespunt (Zugspitze
0 gr.; .Tungfrau joch 1 gr. onder 0). In Zuid- I
Duitsdhland op de Middelgebergten vielen
hier en daar onweerregens Op de Noordzee. 1
en in Ierland vielen matige hoeveelheden. I
De ontwikkeling van het gebied van ihooge
luchtdruk geeft aanleiding tot herstel van I
mooi zomerweer op het vasteland van West-
Europa.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
17 JULI.
Van 's avonds 9.42 uur tot 's morgens 4.31 uuï
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rheinfelden 2.17 2.46
Brei9ach 1.71 1.46
Kehl 2.65 2.65
Maian 3.95 3.97
Diedeshelm 0."?7 0.30
Mannheim 2.70 2.69
Lohr 0.60 0.60
Mainz 0.26 0.31
Bingen l 46 ].46
Caub 1.52 1.54
EDI 9 1.03 1.04
Coblena 1.56 1.04
Trier 0.27 0.30
Keulen 1.05 3.04
Rührort 0.46 0.43
Wesel 0.82 0.75
Emmerik 0.82 0.51
Dusseldorf 1.05 1.04
Venlo
Lobith
Nijmegen
St Andries
Arnhem
10.73 10.71
9.35 9,44
7.08 7,15
1.82 2,17
7.18 7.25
Vreeswijk lw 0.00 0,19
Westervoort 7.77 7,84
Deventer 1 65 1,71
Kampen -0.06 -0,06
Eysden 40.42 40.37
Grevenblcht 27.52 27.43
Venlo 10.73 10.71
Grave fsluis) 3.47 3.54
St Andries 0.22 0,00
Gorkum 1.54 1.64
Dordrecht 1.20 1.21
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amsterdamsche tüd)
Delfzijl 2.32
Terschelling 11.. 1
Haningen 0.15
Den Helder lo.ClO
IJmniden 6.12
H.vHolland 5.26
Scheveningen 6.46
Rotterdam 7.39
14.34 Hellevoetsl. 6.13 1836
Willemstad 7.14 19.30
12.30 Brouwersh. 4.25 17.48
22.40 Zierikzee 6.01 18.08
18.35 Wemeldinge 6.24 1839
17.56 Vlissingen 4.37 16.48
19.16 Terneuzen 5.07 17.22
19.38 Hansweert 5.52 17.57
-fatieptai aan de orde te stellen, hetwelk In het
kort op het volgende neerkomt:
1. zoowel op de pref. ale op de grew. aand.
zal een afstempeling worden verricht van een
zeker percentage van het nominale bedrag der
aandeelen; vermoedelijk zal dit percentage op
25 worden bepaald:
b bij deze afstempeltaig zullen de thans be
staande aanspraken op de winst zoowel van
houders van de pref. aand. als van houder.- vén
de gew. aand. voUedig intact worden gelat mi.
Het cum. pref. div. zal derhalve op 60 per
aandeel blijven gehandhaafd, terwijl daarna uit
de winst op de gew. aand. eveneens voor zoo
ver als mogelijk zal zijn f 60 per aandeel zal
worden uitgekeerd.
Eerst nadat dus zoowel op de pref. aand. aid
op de gew. aand. utt de jaarlijks vast te stellen
winst een primair dividend varf 6(1 per aan
deel zal zijn uitgekeerd, zal er sprake zijn
van overwinst welke alsdan verdeeld zal wor
den overeenkomstig de thans geldende statu-»
taiie bepalingen.
KOLONIËN
NIV^.S.SUIKERVERKOOPEN
32000 tons naar Britsch-Indid
SOERABAJA. 13 Juli. (Aneta). De N.I.V.AS.
Indië. indien bestemd voor de AVe.5tku^*t^ea
3 60 en voor de Oostkust tegen 3.70.
SOERABAJA, 14 Juli. (Aneta). De N.I.V.A.S»
verkocht voor export 16.300 tons sup. naar Br.»
Indië, Indien bestc-md voor de AVestkust tegen'
3 60, indien bestemd voor de Oostkust tegen
3.70, en 1726 tons afgek. superieur.
BUITENLAND
DE POSITIE VAN Dr SCHACHT
Zou buitengewoon wankel ziju
De Berlijnche correspondent van de .Llnzer
Tagespost". die nauwe relaties onderhoudt met
voorname nationaal-sociallstlsche kringen, meldt
da de positie van Dr Schacht, de president van
de Duitsohe Rijksbank, zeer wankel is. Met
name zouden de Transferbesprekingen te Lon
den gevoerd zijn buiten Schacht om. Men maakt
zich dan ook ernstig bezorgd over de positie
van de Reichsmark. De correspondent besluit:
Een hervorming van het ministerie zal niet
kunnen voorkomen, dat het onweer zal los
barsten, dat zich thans reeds aan den horizon.'
afteekent.
De algemeene geestestoestand in Dultschiarid
laat niet veeel goeds vea-wachten, want men
begint zich rekenschap te geven van hot feit,
dat het natlonaal-aoclalisme ernstig in gebreke
blijft om dc beloften in te lassen die aan het
Duitsohe volk zijn gedaan.
