Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | 3 juli 1934 | pagina 6

Gemeenteraad van Leiden

DINSDAG 3 'JULI 1934

TWEEDE BLAD PAG. 6

De directie van de Stedelijke Lichtfabrieken
r-'articuliere of vereenigings-arbeiderswoningbouw
Geschorste behandeling van het reglement van orde
De Raad maakt een aanvang met de behandeling van
het voorstel tot demping van het Levendaal, de verbree
ding van de Zoeterwoudsche Singel en de doortrekking
van de Mariënpoelstraat en de Oegstgeesterlaan
Het afscheid van den heer Huurman

Voorzitter de Burgemeester, Mr. A. v. d.
SandeyBakhuyzen. Enkele adressen inzake
het ontwerp ambtenarenreglement en een
aantal amendementen inzake dit ontwerp
zullen worden behandeld tegelijk met dit
reglement. Een adres van Mr. L. Weyl met
liet verzoek om in den nieuwen Stadhuis
toren een carillon-spel aan te brengen wordt
voor kennisgeving aangenomen. Op informa
ties van raadsleden deelt de Voorzitter mede
dat 't steeds in de bedoeling heeft gelegen
en nog ligt om in de nieuwe Stadhuistoren
een carillon-spel aan te brengen. Enkele
adressen inzake het voorstel tot demping
van het Levendaal zullen bij het desbetref
fend agendapunt worden behandeld. Een
interpellatie van den heer Kuypers inzake
jiensioenkorting met ingang van 1 Juli wordt
toegevoegd aan de agenda.

In behandeling komt daarna de gedrukte
agenda. In de eerste plaats bet voorstel van
de suppletoire agenda tot het aangaan van
een tweetal geldleeningen.

Wordt aangenomen z.h.s.

1. Onderzoek van den geloofsbrief van het
nieuw benoemde raadslid, de heer A. J.
Schoneveld.

Nadat de vergadering eenige oogenblikken
ïs gesehorst adviseert de ingestelde com
missie tot toelating van den heer Sclione-
.veld als raadslid. Daartoe wordt besloten.

De directie der Lichtfabrieken

2. a. Herstemming over artikel I van de
Verordening, houdende wijziging van de ver
ordening betreffende de wedden van ambte
maren in dienst van de gemeente Leiden en
voortzetting van de behandeling van die ver
ordening;

Het artikel wordt aangenomen met 18 te
gen 17 stemmen. Tegen stemden de s.d.a.p.
en de heeren Bosman, v. Weizen, v. Eecke,
Eikerbout, Tobé en Vos.

b. Eindstemming over het voorstel tot
vaststelling van een verordening op het .be
heer van de bedrijven der gemeente Leiden
en van een verordening op het beheer van
het Grondbedrijf der gemeente Leiden en tot
wijziging van de verordening betreffende de
wedden van ambtenaren in dienst van de
gemeente Leiden, in zijn geheel;

Aangenomen z.h.s. De heer Van Weizen
wensóht geacht te worden tegen te hebben
gestemd.

c. Benoeming van den hoofdingenieur bij
'de Stedelijke Fabrieken van Gas en Electri-
oiteit, Ir F. Stokhuyzen, tot adjunct-directeur
ider Fabrieken;

Benoemd wordt de heer Stokhuyzen.

d. Benoeming van den hoofdboekhouder
tier afdeeling administratie van de genoemde
fabrieken, W. Wigge rs, tot administrateur,
hoofd der genoemde afdeeling.

i Benoemd wordt de heer W. Wiggers.

Arbeiderswoningbouw

i 3. Voorstel;

1 a. tot beschikbaarstelling van gelden ten
fcehoeve van straataanleg op het aan de
gemeente toebehoorend terrein ten Oosten
- van de van Speijkstraat;

b tot verkoop aan H. P. Jansen van de
perceelen bouwterrein ten Oosten van de
Kortenaerstraat, kad. bekend Gemeente
Leiden, Sectie N Nis 334 ged. en 335 ged.;

c. tot verkoop aan H. C. de Jong van het1
perceel bouwterrein, ten Oosten van den
sub b. bedoelden grond, kad. 'bekend Gemeen
te Leiden, Sectie N Nis 334 ged. en 335 ged.;

d. om het adres van het bestuur van de i
woningbouwvereeniging „Eensgezindheid"
inzake het te harer beschikking stellen van
den sub b bedoelden grond als afgedaan te
beschouwen.

De heer Koolstra (s.d.) meent dat de
Leidsche bouwers hebben willen aantoonen
dat de particuliere bouw van arbeiderswonin
gen goedkooper is dan vereenigingsbouw.
Tegenover dit standpunt houdt Spr. een
pleidooi voor vereenigingsbouw. Spr. wijst
erop dat in de jaren na de oorlog de par
ticulieren zich aan de arbeiderswoningbouw
nimmer gelegen hebben laten liggen. Nu
de villabouw en de bouw van middenstands
woningen niets meer oplevert gaat men
zich op de arbeiderswoningbouw toeleggen.
Bouwen de particulieren goedkooper? De
onderhavige woningen zullen komen op
i 3200. De vereenigingswoningen kosten
i 3500. De woningen van de particulieren
zullen echter verkocht moeten worden. Spr.
heeft uitgerekend dat ze zullen komen op
f 3481. De lasten voor de bouwers worden
ongeveer f 6.50 per week. Arbeiders hebben
dus niets aan deze bouw. De woningen van
een vereeniging zouden, komen op f 5 huur
per week. Spr. is er tegen om deze bouw aan
particulieren over te laten. Bij de Regeering
moet worden aangedrongen op goedkoopere
arbeiderswoningbouw. ITet gemeentebestuur
werkt in dit opzicht niet mee.

De heer Eikerbout (a.r.) begrijpt niet
üat deze grond thans aan particulieren
tvordt toegewezen. De wethouder heeft meer
analen de toezegging gedaan dat deze grond
voor „Eensgezindheid" zou worden bestemd.
Waarom is men nu plotseling veranderd?
De huizen door de vereenigingen te bouwen
zijn iets duurder, maar dat maakt weinig
uit. Een kinderspeeltuin fer plaatse is geen
overbodige luxe. Daar wordt nu weer een
gedeelte van af genomen. Er is alles voor
om de bouw aan „Eensgezindheid" in han
den te geven. De vereeniging heeft reeds 'n
belangrijk offer gebracht door een bijdrage
in de kosten van de demping van een sloot
in die omgeving. Dat komt thans ten goede
aan de bouwers. Spr. wil niet zeggen dat
de wethouder zijn medewerking aan ver
eenigingsbouw niet geeft, maar toch gelooft
hij dat door vluggere afdoening van zaken
voor de bouwvereeniging iets te bereiken
ware geweest.

De heer v. Wel zen (comm.) zegt dat
'de arbeiderswoningbouw een bron tot spe
culatie begint te worden. De overheid moet
dit tegengaan en de vereenigingswoning-
bouw bevorderen.

De heer Van Es (a.r.) is van meening
dat het belang van de gemeente meebrengt
dat de grond wordt verkocht aan particu
lieren. De verkoop brengt direct geld in 't
laatje en dat is in dezen tijd niet te ver
smaden. Er is niet veel kans op dat 4e
Begeering een voorschot voor de bouw door
een vereeniging zal verstrekken. Wanneer
men dit voorschot probeert te krijgen en
de adspirant-koopers zien intussohen van
de koop af dan is men verder van huis. De
Baad dient het zekere voor het onzekere te
nemen.

De heer Wilbrink (c.h.) wijst er op
Bat in den vooroorlogstijd de woningbouw-
vereenigingen bouwden met toeslag van rijk
en gemeente. Zij hebben wel do zaak geor
ganiseerd, maar de overheid heeft betaald.
Men kan dus moeilijk 'n verwijt richten, tot

de particuliere bouwers dat zij niet ge
bouwd hebben in dien tijd. De verwijten van
den heer Kooistra gaan niet op. M at nu het
onderhavige voorstel betreft merkt Spr. op
dat het zeer begrijpelijk is dat de overheid
voor het oogenblik de arbeiderswoningbouw
wil loslaten, nu de particulieren zich hoe
langer hoe meer op dit terrein gaan bewe
gen. Mat er voor bezwaar tegen is dat de
arbeiders zich een eigen woning opsparen,
begrijpt Spr. niet. Spaarzame arbeiders vor
men de minste risico voor de gemeente. Nu
de centrale regeering geen medewerking
wil verleenen voor woniugbouw is er alles
voor om de grond aan particulieren te ver
koopen. Er blijft dan geen geld renteloos
liggen. Geen grond blijft braak liggen. Het
brengt werkverruiming. Het beteekent ook
woningverruiming en een aanleiding te
meer voor huurverlagiug. Spr. zal gaarne
zijn stem aan het voortel geven.

De heer Bergers (r.k.) steunt eveneens
liet voorstel van B. en W. De woningbouw
vereenigingen moesten eigenlijk deze goed
koope woningbouw toejuichen. Spr. prijst
het in de arbeiders wanneer zij een huisje
koopen en op die manier hun spaargeld be
leggen. Deze goedkoope bouw komt aan de
arbeiders ten goede. Spr. is er hartelijk

De lieer Schüller (s.d.) ontkent, dat de
particuliere bouwers goedkooper kunnen bou
wen dan de vereenigingen. Spr. weet wel
wat er te koop is in de bouwerswereld. In-
zijn tegenwoordige functie doet Spr. nog
meer aan deze materie dan toen hij nog in
het particuliere bedrijf was.

Wethouder Splinter; Toen deed je er
heelemaal niets aan.

De heer Schüller heeft het over den
tijd toen hij nog jongmaatje was.

De Voorzitter: Wilt u uw biografie
zoo kort mogelijk maken?

De heer Schüller: Ik heb een goede
leerschool gehad in de C. v. F.

De heer Bosman: Hij was altijd een
moeilijke leerling!

Wethouder Splinter wijst er op dat B.
en W. zich zeer veel moeite hebben gegeven
om de vereenigingsbouw te bevorderen. Er
zullen echter nog slechts enkele plannen
aan de orde komen, alleen die van „Tuin
stadwijk", „Ons Belang en „Werkmanswo
ningen". De rest komt bij de Regeering niet
meer in aanmerking. Daar heeft men zich
bij neer te leggen. Dat de exploitatie van
particuliere woningen duurder zou zijn ont
kent Spr. Voor arbeiders die willen sparen
zijn ze uitstekend geschikt. Spr. wijst er
voorts op dat reeds meerdere malen grond
aan particulieren is verkocht, b.v. in de
Kooi. Een toezegging, aan „Eensgezindheid"
is inderdaad gedaan, cn deze toezegging is
de gemeente geheel nagekomen. De kinder
speelplaats blijft even groot als aanvanke
lijk was geprojecteerd. De slootdemping was
een voordeel voor de vereeniging zelf. Als
het. voorstel van B. en W. verworpen wordt
blijft de grond braak liggen. Ten slotte
wijst Spr. er op dat er op 't oogonblik een
woningoverschot is van 537. Er zijn momen
teel 819 woningen in aanbouw. Daaronder
zijn vele kleine woningen.

De heer Kooistra repliceert ep noemt
het een praatje dat particulieren goedkoo
per bouwen. Het principe van het voorstel
is onjuist. Merkwaardig noemt Spr. het dat
de hoofdinspecteur van Volksgezondheid, de
heer v. d. Kaa, tevergeefs heeft moeten wach
Ten op inlichtingen van B. en W. inzake
woningbouwplannen. Dat is niet bevorder
lijk voor een goede gang van zaken. Spr.
dient een amendement in dat de voorwaar
de wordt gesteld, dat de huren der wonin
gen niet hooger mogen zijn dan f 5 per week.
I De Voorzitter ontzenuwt met tal van
.rgumenten het verwijt van den heer Kooi-
itra, bij zijn repliek genoemd.

De heer Eiker bout repliceert eveneens,
ierwijl de heer Lom bert (r.k) de veréeni
;ingsbouw verdedigt. De bouw van 'n goede
.rbeiderswoning en de exploitatie daarvan
het best toe te vertrouwen aan de woning
mwvereenigingen. Spr. is daarom tegen het
•oorstel van B. en W.

De heer v. Rosmalen (c.h.) wil eieren
oor zijn geld kiezen. Als het Rijk toch niet
steunt en er van vereenigingsbouw niets kan
;omen, is het 't best deze particuliere bouw.
e steunen.

De heer Wilbrink bestrijdt het amen-
emenit-iKooistra. Men kan de particuliere
liet aan eeni prijs binden. Denk eens aan
ventueele inflatie. Ook wethouder S p 1 i n-
er bestrijdt dit voorstel-Kooistra op de-
:elfde gronden.

Het voorstel van B. en W. sub. a. wordt
aangenomen z.h.st

Het voorstel Kooistra* wordt verworpen
net 21 tegen 13 stemmen. Voor stemden de
s.d.a.p. en de heeren v. Weizen, Vos en El-
terbout.

Het voorstel van B. en W. sub. b. wordt
tangenomen met 20 tegen 14 stemmen.
Tegen stemden de s.d.a.p. en de heeren
Weizen, Vos, Eikerbout en LomberL
De rest van het voorstel van B. en W.
svordt aangenomen. z.h.sL

Het reglement van orde

Voorstel tot wijziging van het Reglement
van Orde voor de vergaderingen van den
Raad der gemeente Leiden.

Algemeene 'beschouwingen worden niet
gehouden.

Bij de artikelsgewijze behandeling komen
enkele amendementen van den heer Vos
aan de orde. Deze amendementen zijn
hoofdzakelijk van redactioneelen aard. B.
en W. stellen naar aanleiding van zulk een
amendement voor de aankondiging der
raadsvergaderingen niet meer te doen
plaats hebben In een of meer plaatselijke
bladen, maar alleen op het Raadhuis. Dit
maakt, naar Wethouder Goslinga toelicht,
een einde aan een bevoorreohting van het
Leidsch Dagblad dat alleen voor deze aan
kondiging een vergoeding ontving. De bla
den ontvangen allen do raadsagenda, dus
in 't vervolg alleen als bericht. Het amende
ment wordt aangenomen.

De heer Groeneveld verdedigt een
amendement om de notulen der vergaderin
gen te doen vervallen. Het gedrukte ver
slag is voldoende. Dat kan opgelegd worden
als notulen.

De Voorzitter antwoordt dat de heer
Groeneveld de notulen wat erg kleineert.
Archivarisch hebben die notulen groote be-
teekenis. Het steno-analytisch verslag als
notuleji te aanvaarden, vindt spr. onjuist.
Het is gevaarlijk daaraan een officieel ka
rakter te geven.

De heer Groeneveld acht hot noodig over
dit voorstel ook nog in tweede cn derde
t instantie to spreken. Daarna .wordt het

verworpen met alleen de stem van den heer
Groeneveld voor.

De vergadering wordt daarna geschorst
tot 's avonds kwart over acht.

AVONDZITTING
De demping van 't Levendaal

In de avondzitting wordt de behandeling
van het gewijzigde Reglement van Orde, in
verband met afwezigheid van den Burge
meester geschorst on komt aan de orde:

5. Voorstel in zake het dempen van het
Levendaal c.a., het doortrekken van de Oeest
geesterlaan en de Mariènpoelstraat c.a„ als
mede tot het vaststellen van do desbetref
fende begroot ings regelingen en van veror
deningen resp. op de heffing en de invorde
ring van een belasting onder den naam van
„Baatbelasting Levendaal" te Leiden.

Hierbij komt tevens in behandeling;

6. Interpellatie van den heer van Stralen
inzake de demping van het Levendaal cn do
doortrekking van de Mariënpoelstraat

Ook komt tegelijk in behandeling een
voorstel van den heer Schüller om te be
sluiten sub 1 en 2 van het ingekomen stuk
no. 139, dd. 14 Juni 1934, aldus te lozen: le.
over te gaan tot het dempen va_p het Leven
daal tusschen Steenschuur en de ie Binnen
vestgraeht; 2e. dat voor het maken van een
verbindingsweg tusschen het Levendaal cn
d» Utrcchtschebrug de rooilijnen van het
Levendaal dienen te worden aangehouden
en daarom de perceelen Plantage no. 9 en
Plantsoen no. 21 aan te koopen of te ont
eigenen.

De lieer Ma n d e r s (r.k.) begrijpt niet de
motieven die er toe geleid hebben om het
Levendaal niet tot aan de Steenschuur te
dempen. De kosten daarvan zouden slechts
weinig meer bedragen hebben. Dat dit laat
ste stukje een typisch stukje stadsschool
zou zijn, kan Spr. niet inzien. Integendeel.
Het stukje zal ook erg vervuilen en de
klachten zullen opnieuw loskomen. Dat het
laatste stukje gedempt wordt is ook een be
lang voor het verkeer. Zeer gevoegelijk kan
ook de zgn. Groenebrug uit hot plan blijven.

De Oegstgeesterlaan heeft Spr. voorgesteld
door te trekken op de bestaande breedte, nl.
25 M. Spr. dacht dat het logisch was. Men
handhaaft deze breedte niet omdat cle Oegst
geesterlaan zijn bestemming verloren zou
hebben. Dat kan Spr. niet inzien. Het ver
keer zal hem zijn bestemming doen behou
den. Ook aesthetisch zal een smallere door
trekking van de Oegstgeesterlaan een onbe
vredigende oplossing geven. Dat de 25 M.
oplossing duurder zou zijn acht Spr. niet
juist. De bouwgrond aan een laan van 25
M. is meer waard dan aan een laan van 15
M. Bovendien behoeft de geheele breedte
niet bestraat te worden Om de verschillen
de werken uit te voeren hij wijze van werk
verschaffing heeft veel voor. De loonen zijn
niet hoog, maar het is in elk geval beter
loon te ontvangen voor geleverd werk dan
steun te trekken. Daarom zal Spr. zich neer
leggen bij deze wijzo van uitvoering.

De heer Van Stralen (s.d.) zegt dat op
aestlietischc en technische gronden langen
tijd de demping van het Levendaal is tegen
gehouden. Eenige jaren geleden was finan
cieel de uitvoering nog zeer wel mogelijk.
De te lange voorbereiding heeft daarin ech
ter verandering gebracht. Toch gelooft Spr.
dat de demping nog op de gewone finan-
cieele wijze mogelijk is. B. en W. hebben
zich echter vastgezogen op het standpunt
dat zooveel mogelijk alles in werkverschaf
fing moet worden uitgevoerd. De fractie
van Spr. heeft daartegen ernstig bezwaar.
De loonen in werkverschaffing (40 cL per
uur) zijn veel te laag. Het betreft hier een
normaal en zeer urgent werk. Ook de ge
schoolde arbeiders zullen voor 40 ct. moeten
arbeiden. Dat is f 19.20 per week. Men hevfi
gepoogd thans bij deze werkverschaffings
objecten de aannemers in te schakelen. Dat
is gelukt. Een poging om de geschoolde ar
beiders hooger loon te geven is mislukt De
arbeiders zijn weer onder tafel gewerkt
Spr. maakt er B. en W. een verwijt van dat
zij onvoldoende hebben medegewerkt om
voor de arbeiders iets te bereiken. Spr.'s in
terpellatie is ook op een onaangename wijze
onmogelijk gemaakt Een ernstig woord van
afkeur is hier zeker op zijn plaats. B. en
W. hebben aan den Minister medegedeeld,
dat tegen de wijze van uitvoering in den
Raad hoegenaamd geen oppositie zou rij
zen. Wordt de s.d.a.p. aan de kant gesteld?
Zijn dat tweede-rangs burgers? Waar moet
het heen met het loonpeil? Met een bloe
dend hart zal de s.d. fractie tegen dit voor
stel moeten stemmen. Spr. wil echter nog
een poging doen om dit te voorkomen en
stelt voor om het werk bij normale aanbe
steding uit te voeren. Voorts stelt Spr. voor
om de Raad te doen uitspreken aan B. en
W. op te dragen aan do Regeering een bij
drage te vragen uit het zgn. Werkfonds.

Weihouder R o m ij n: Dan duurt het nog
drie jaar.

De heer v. Stralen: Dat is dan een
schandaal en moet u ze maar eens porren.
Spr. stelt in de derde plaats voor de loo
nen voor de geschoolde en vakarbeiders in
overeenstemming te brengen met do be
staande collectieve contracten. In de vierde
plaats dient Spr. een voorstel in om het
verbreeden der Utrechtschebrug in elk ge
val op normale wijze uit te voeren. Dit zijn
de pogingen die de fractie wil dogji om te
redden wat er te redden valt. Als deze po
gingen mislukken zal de s.d. fractie tegen
het voorstel stemmen.

De heer Schüller (s.d.) zegt dat B. en
W. genegeer4 hebben het raadsbesluit om
het geheele Levendaal te dempen.

De Voorzitter: Dit voorstel is in
prae-advies gegaan.

De heer Schüller verdedigt zijn voor
stel om de beide perceelen naast de nauwe
doorgang van af Levendaal naar Plantsoen
aan to koopen. Deze doorgang is 6.50 M.
breed. Het kan daar niet anders als een
kerkhof worden. Laat men thans een af
doende oplossing maken. Spr. verdedigt
voorts zijn voorstel om ook het stukje Steen
schuurBarbarabrug to dempen. Spr. sluit
zich in dit opzicht aan bij het rapport van
den directeur van Gemeentewerken. B. en
W. beroepen zich op de meerdere kosten.
Maar waarom verzwijgen zij dat binnen
kort groote kosten zullen ontstaan voor ver
betering van do walmuren? Het blijvende
stukje Levendaal zal verschrikkelijk gaan
vervuilen. Spr. citeert verschillende des
kundigen om dit aan te toonen. 't Bezwaar
van de Leidsche Vereeniging van Indus-
trieelen, dat de aanvoer van materialen per
schip zal worden onmogelijk gemaakt, legt
geen gewicht in de schaal, evenmin als de
andere bezwaren van deze vereeniging.

stel van B. en W. zooals het er ligt, wat be
treft de demping van het Levendaal. Laat
de Raad afwachten wat B. en W. wenschen
voor te stellen inzake het nog resteerende
ongedempte gedeelte van het Levendaal. Het
betoog van den heer Manders omtrent de
breedte van het door te trekken gedeelte
van de Oegstgeesterlaan heeft op Spr. wel
indruk gemaakt. In de verwachting, dat het
Levendaal op normale wijze zou worden
uitgevoerd is Spr. teleurgesteld. Dat 't werk
moet worden, uitgevoerd in werkverschaf
fing is een groote schaduw over dit voor-
stel. Als het voorstel-Van Stralen zou wor
den aangenomen, zal er echter voorloopig
niets gebeuren. Dat is nog erger. Het hetere

is hier de vijand van het goede. Tegen het
instellen van de baatbelasting heeft Spr. be
zwaar. In elk geval moeten alleen de ge
bouwen belast worden die inderdaad baat
hebben bij de demping. De fabrieken b.v.
hebben geen cent baat bij de demping. Als
de Raad de baatbelasting aanvaardt, dient
voor de fabrieken zeker een uitzondering
gemaakt te worden.

De heer Coster (r.k.) kant zich tegen
de baatbelasting. Andere grachtdempingen
zijn ook verricht in het algemeen belang.
Daar heeft men niet gehoord van baatbelas
ting. Als inwoners gedupeerd worden, wordt
de schade hun toch ook .niet vergoed.

De heer De Reede (c.h.) heeft eveneens
bezwaar tegen de baatbelasting. Het doel
van de demping is verbetering der volksge
zondheid,, kostenbesparing wat onderhoud
en reiniging betreft en vooral verkeersver
betering. Moeten nu alleen de menschen in
de kosten bijdragen die toevallig aan de
gedempte gracht wonen? Het is de vraag
of zij voordeel zullen hebben vun de dem
ping. De Hoogewoerdbewoners zullen er b.v.
veel meer voordcel van hebben. Vele Leven
daalbewoners zullen zelfs door de demping
worden geschaad. Wat is in vredesnaam de
rechtsgrond van een baatbelasting? Spr. kan
die niet vinden en zal tegen dit gedeelte
van het voorstel stemmen.

De heer V a n W elzen (comm.) is ook
voor de geheele demping van. het Leven
daal en ook voor de aankoop van de per
ceelen in het Plantsoen. De uitvoering bij
wijze van werkverschaffing keurt Spr. af. Er
kan toch een geldleening voor dit werk wor
den gesloten. Er is geld genoeg te krijgen.
Een loon van 40 cent is een hoon aan de
arbeidersklasse. Als dit loon dan nog maar
betaald wordtl Want ook daaraan twijfelt
Spr. Men kan er later wel tariefwerk van
maken. De voorstellen van den heer Van
Stralen zijn zeer naïef. De arbeiders moeten
togen het voorstel van B. en W. in verzet
komen.

Het is aan de Leidsche arbeiders om uit
te maken of zij onder deze voorwaarden
aan 't werk willen. De bezwaren tegen fS
baatbelasting geopperd zijn niet steekhou
dend. Spr. vreest echter dat de baatbelas
ting niet alleen de industrieën zal treffen,
maar ook de bewoners in den vorm van
hooeere huren.

Spr. dient een voorstel in om deze huur
verhooging tegen te gaan door middel van
een door B. en W. te ontwerpen regeling.

De heer Wilbrink (c.h.) was de eerste
in ciezen Raad die zich uitte tegen het uit
voeren van werk in werkverschaffing, ook
toen de sociaal-democraten daar nog glad
voor waren. De toestanden waren toen ech
ter anders dan nu. Als Spr. thans voor dit
voorstel zal stemmen is dat op grcyid van
do wenschelijkheid dat er thans iets ge
beurt. We kunnen het voorstel nu wel af
kammen, maar dat beteekent weer langdu
rig uitstel. De s.d.a.p. heeft de verantwoorde
lijkheid voor het bestuur der gemeente niet
willen aanvaarden. Dat is het gemakkelijkst
Maar de rechterzijde kan' zich van kritiek
van roode zijde weinig aantrekken. Er zijn
bezwaren tegen de wijze van uitvoering,
maar er zal niets aan te doen zijn en daar
om dient men het voorstel te aanvaarden.
De regeeringssubsidie kan niet worden ge
mist. En het wordt nu eindelijk eens tijd
dat het werk wordt uitgevoerd. Demping
van het overige gedeelte van het Levendaal
is wenschelijk, maar aanneming van een
voorstel daartoo zou momenteel de uitvoering
vertragen. B. en W. moeten gelegenheid krij
gen om plannen daartoe nader uit te wer
ken en ook tot het verbeteren van de nau
we doorgang bij het Plantsoen. Spr. .voelt
er iets voor om de Oegstgeesterlaan op 25
M. breedte te houden.

Hoe staat het met een èventueel tunnel
plan bij de Maredijk? Als daarop kans be
staat zou Spr. de Oegstgeesterlaan op de
zelfde breedte willen doortrekken. Als dfe
baatbelasting zou worden aangenomen zou
Spr. evenals de heer Wilmer de industrieën
daarvan willen uitzonderen.

De heer Groeneveld (s.d.) vraagt hoe
het gaan zal met de trambaan. Deze dient
toch verlegd te worden naar het Levendaal.
Anders zal de Hoogewoerd nog weinig wor
den ontlast. De nauwe doorgang bij het
Plantsoen is uit den booze. Dat is een „val"
voor het \erkeer. Waarom niet direct de
benoodigde perceelen aangekocht?

De heer Huurman (a.r.) is het met ver
schillende sprekers eens dat hier half werk
wordt verricht. Het is onbevredigend dat bij
het Plantsoen geen radicale oplossing is ge
vonden en dat niet het Levendaal in eens
geheer* gedempt wordt. Spr. kan zich ook
met de wijze van uitvoering moeilijk vereeni
gen. Dit werk is dringend noodig en alles
had in het werk moeten worden gesteld
om het werk op gewone wijze uit te voe
ren. Spr. is tegen de baatbelasting. Wie
heeft baat bij deze demping? Men wordt op
het Levendaal stankvrij. Maar daarvoor he
hoeft men toch niet te betalen?

De heer Eiker bout (a.r.) vindt het ook
jammer dat niet het geheele Levendaal in
eens gedempt wordt. Vertraging van de
zaak door aanneming van het voorstel-
Schüller is echter nog meer ongewenscht.
Misschien kan een voorstel door B. en W.
in prae-advies worden genomen, terwijl met
het voorgestelde werk reeds aangevangen
wordt. De verbreeding van de Utrechtsche
brug dient niet in werkverschaffing te wor
den uitgevoerd. Spr. wijst, er op dat ook de
Commissie voor Werkverschaffing daar op
aangedrongen heeft. Spr. vraagt wat de be
doeling is van B. en W. Als werkverschaf
fing wat de brug betreft, goedkooper blijkt,
wat zullen B. en W. dan doen? Spr. be
strijdt de voorstellen-Van Stralen, 't Werk
zou daardoor vertraagd worden. Wat betreft
het Werkfonds, dat is geen suppletiefonds,
zooals de heer Van Stralen schijnt te den
ken. Het werk heelemaal uit het Werkfonds
trachten te doen bekostigen, zou jaren uit
stel vergen.

De heer Verwey verdedigt de baatbelas!
ting. De rechtsgrond daarvoor is tevinden
in de Gemeentewet zelve. In de panden opj
het Levendaal is in de laatste jaren een'
levendige handel gevoerd. Dat is toch wol
een bewijs dat de eigenaren van de panden
bij de demping zijn gebaat Het Levendaal.
gaat een toegangspoort vormen voor een zich
steeds uitbreidende stadswijk. Men kan te-i
gen elke belasting bezwaren aanvoeren,!
maar deze zijn in dit geval niet overwegend.

De heer Bosman (lib.) juicht de voor
stellen van B. en W. toe. \Verkverschaffing
is de eenige mogelijkheid* en ieder woord
daar verder over gesproken is noodelooze
praat. Spr. is tegen doortrekking van do
Oegstgeesterlaan op dezelfde breedte. Dat
geeft noodelooze kosten. Uit verkeersoog-
punt is het niet noodig. Spr. voelt niets voor
de baatbelasting. De trechter bij het Plant
soen kan Spr. evenmin bekoren.

De heer Tobé legt zich noode bij de wijze
van uitvoering van het werk neer. Er is
echter geen andere mogelijkheid. Spr. vraagt
een suppletie voor groote gezinnen van ar
beiders die in de werkverschaffing werken

De verdere behandeling wordt daarna ge
schorst tot de volgende vergadering.

7. Voorstel tot wijziging van de verorde
ning. houdende voorwaarden van opneming
en verpleging van lijders in hot Krankzinni
gengesticht „Endegeest" en de afdeeling voor
jeugdige zwakzinnigen „Voorgeest" te Oegst-
geest.

Aangenomen Z.h.s.

Suppletoire agenda:

Voorstel tot .verhooging van verschillen

J.H.SCHAAY& ZONEN N.V.

ROTTERDAM TELEFOON 2I9F0

DEPOSITO'S

EFFECTEN

ASSURANTIËN
SAFE DEPOSIT

VER. VAN GASFABRIKANTEN
IN NEDERLAND

Radio Nieuws-

DINSDAG 3 JUNI
Programma 3: 8—12.20 Keulen: 12.20—15.20
London Reg: 15.2017.2o Kalundborg oi Ln\em
burg; 17.20—10.20 Brusac-1 VI; 19.20—20.2u Lu
xemburg; 20 20—afl.: Brussel VI.

Programma 1: 8.208.50 Parite Radio; 12.21»
14.05 Luxemburg; 14.0517-35 Daventry; 17.35
18.15 Eender Eng. „Nat" zenders; 18.1518 50
Doutschl-scnder; 18.5020.20 Daventry; 20.20
22.45 Luxemburg; 22.46—afl.: Daventr

WOENSDAG 4 JULI
Programma 3: 812.2o Keulen; 12 20—15.20
Londen Reg; 15.20—17.20 Kalundborg óf Luxem
burg; 17.20—19.20 Bruswel VI; 19.20—20.50 Lu
xemburg; 20.50afl.; Keulen

Programma 4; 8.20—8.50 ParUs Radio; 10 35—
11.50 Par Us R; 12.2017.20 Daventry; 17120
19.25 Brussel Fr: 19.25—21.05 Deventry; 2tOD—
23 ParUs Radio; 23—afl.: Daventry

DONDERDAG 5 JULI
Programma 3: 8—12 20 Keulen; 12.20—14.20
Luxemburg; 14.35— 17.2(j Kalundborg of Luxem
burg: 17.20—17.50 Brussel VI; 17.50—18.20 Keu
len: 18.2019.20 Brussel Fr; 19.20—20.20 Lu
xemburg: 20.20—21 10 Boedapest of Luxemburg;
21.10—afloop; Keplen

Programma 4: 8.20—8.50 Parijs Radio; 10.35—
11.50 Parlis R; 12.20—14.20 Daventry; 14.20
17.35 Londen Rog; 17.3518 20 Een der Eng.
„National" zenders; 18.20—1'9.30 Brussel VI;
19.3020 Loc ultz Sportpraatj9 door don hoer
J. G. A Janssen ijournallBt)20—afl.: Daventry

VRIJDAG 6 JULI
Programma 3; 8L2.20 Keulen; 12.2011.20
Brussel Fr; 14 2015.20 Londen Reg: 15.20
17 20 Kalundborg of Luxemburg; 17.2019.20
Brussel Fr; 19.20—23 Luxemburg; 23—afl.:

Programma 4; 8 20—8.50 Parijs Radio: 10.35—
11.50 ParUs R. 12.20—17.35 Daventry; 17 35
18.20 Een der Eng. ..Nat.' zenders; 18.20—19.35
Brussel VI; 19.35—21.20 Daventry; 21.20—afl
Boedapest of Londen Rog

ZATERDAG 7 JULI
Programma 3: 8—15.50 Keuion; 15.50—18 Ka
lundborg of Luxemburg; 1819.20 Brus«el VI;
19.20—23 Luxemburg; 23—afl.: Keulen

8.20—8.50 Parijs Radio; 10.3b—

de posten der begrooting dienst 1933, waar
■van de raming te laag is gebleken en tot
toevoeging van eenige nieuwe punten aan
die begrooting.

Aangenomen z.h.s. De punten 8, 9 en 10
worden aangehouden.

De heer Kuipers krijgt gelegenheid tot
het stellen van de volgende vragen:

lo. Is het juist, dat B. en W. hebben aan
gekondigd, dat met ingang van 1 Juli 1934
de pensioenkorting van het gem. personeel
met 1 y2 pet. zal worden verhoogd?

2o. Indien vraag 1 bevestigend moet wor
den beantwoord, achten B. en W. het dan
niet gewenscht, alvorens daartoe over te
gaan, eerst de ambtenaren- en werklieden
commissie te raadplegen?

Wethouder Tep.e zal op deze vragen in
de volgende vergadering antwoorden.

Afscheid van den heer Huurman

Aan het eind van de vergadering spreekt
de Voorzitter hartelijke woorden van
afscheid tot den heer Huurman. Het spijt
Spr. dat hij den Raad gaat verlaten. Zeer
veel heeft hij voor de gemeente gedaan. In
verschillende commissies heeft hij beteeke-
nisvol werk verricht. Hij heeft de gave de
dingen kort en kernachtig to zeggen. Hij
kent Leiden als weinig anderen en zijn ad
viezen waren steeds van iie grootste waar
de. Hij hoopt dat het den heer Huurman
verder in Leiden goed moge gaan (applaus).

De heer Huurman spreekt enkele woor
den van dank voor deze waardeerende woor
den en voor de vriendschap van den Raad.
Spr. dankte ook de ambtenaren voor de van
hen steeds ondervonden medewerking.

Daarna sluiting. t

STADSNIEUWS

RAADSAGENDA

De Raajd' dezer gemeente zal vergaderen
op Maandag 9 Jiuli 1934, des namiddags te
twee uur, in het gebouw „Tot Nut van 't
Algemeen". De vergadering zal, zoo noodig
wondien voortgezet: op Maandag 9 Juli, des
avonds te 8 uur; op Dinsdag 10 Juli des na
middags te 2 uur en op Dinsdag 10 Juli des
avonds te 8 uur.

SPREEKUUR WETHOUDER.

Wethouder Goslinga js morgen wegens
uitstedigheid verhinderd spreekuur te nou-,
den.

62ste

ALGEM. VERGADERING
TE LEIDEN

CONVERSATIE-DIPLOMA'S

Zaterdag Jl. heeft de Vereeniging „Ready"
in de bovenzalen van Restaurant La Bagatel
le te 's Grovenhage de eerste examens doen
afnemen ter verkrijging van de door deze
Vereeniging onlangs ingestelde Conversatie-
Diploma's. De commissie bestond uitsluitend
uit gediplomeerde buitenlanders, die zich
met elke candidaat 15 minuten onderhiel
den over verschillende onderwerpen uit het
dagelij'ksdh leven en in het bijzonder een
indruk trachtten te verkrijgen van der can-
didaten bekwaamheid om vreemdelingen te
woord te staan en zich in het buitenland
zijnde gemakkelijk te bewegen. Bij de
beoordeelinig werd gelet op beschaafde uit
spraak, kennis van het idioom en gramma
ticale zuiverheid.

Van de Ready School te Leiden slaagden:
de heer J A A Butijn (Fransoh), mej. J G
Wouidstra^ de heer AJvd Voort en de heer
J A A Butijn (Engelsoh).

GESLAAGD.

Geslaagd voor het ,JL.I.T,E.H."-examen
Duitsche Handelscorrespondentie J. Kwaad
gras, leerling van den heer H. P. B. Schu
bert, Lijsterstraat 19, alhier.

Vandaag en morgen houdt de Vereeniging
van Gasfabrikanten in Nederland in „Den
Burcht" haar 62ste algemeene vergadering
onder voorzitterschap van Ir. M. v d Horst
van de Westergasfabriek te Amsterdam.
Gisteravond zijn de deelnemers in de Laken
hal ontvangen door het gemeentebestuur.

Ontvangst van het gemeentebestuur.

De talrijke gasfabriekdirecteuren werden
in de Papezalen van de Lakenhal ontvan
gen door den burgemeester mr, A v d Saude
Bakhuyzen en den gemeente-secretaris mr.
dr C E van Strijen.

De burgemeester heette de aanwezigen
hartelijk welkom en zeide het te betreuren,
dat wegens de raadsvergadering het gemeen
tebestuur niet voltalliger ter verwelkoming
kon aanwezig zijn. Het is mij een groot ge
noegen, aldus de burgemeester, dat u dit
jaar voor uwe vergadering Leiden heeft ge
kozen, omdat twee hoofdfiguren van uw ver
eeniging zoo nauw aan onze stad zijn ver
bonden :de eere-voorzitter de heer O. S. Knott-
nerus en de voorzitter ir. NL v d Horst, die
beide oud-Leidenaar zijn terwijl, de laatste
als zoon van een vroegeren directeur der
Leidsche Gasfabriek zelfs een oud vriend
van mij is uit mijn schooljaren. Ook omdat
Leiden een der eerste, zoo niet de allereerste
gasfabriek is geweest in ons land, verheugt
het mij, dat deze vergadering in de Sleutel
stad gehouden wordt.

De voorzitter der vereeniging, ir. M. v d
Horst, dankte hierna voor de vriendelijke
ontvangst.

Nadat den gasten veryerschingen waren
aangeboden, vertrokken zij per autobus naar
Noorchvijk waar zij deze vergaderdagen zul
len logeeren.

De voorzitter hoeft de vergadering van
morgen geopend met het uitspreken van een
uitvoerige rede.

De openingsrede.

Spr. heette de aanwezigen hartelijk wel
kom, in het bijzonder den burgemeester,
mr. A van de Sande Bakhuyzen en den.
eenigen vertegenwoordiger van de buiten-
landsche zustervereenigingen den heer
Van der Maatea, als vertegenwoordiger
der Zweedsche Vereeniging van Gasfabri
kanten. Spr. herdacht vervolgens wijlen de
Koningin-Moeder en de vele verliezen, db
de Vereeniging in het afgeioopen jaar heb
ben getroffen; in het bijzonder herdacht spr.
het overleden eere-lid ir. Bakhuis, den oud-
voorzitter. den heer J. G. van Niftrik, en het
eere-lid, den heer H. R de Breuk.

Vervolgens gewaagde spr. van de eenige
jubilea die hebben plaats gehad en van de
vele moeilijkheden, die de invoering van
de Omzetbelasting voor de bedrijven heeft
opgeleverd. Zeer uitvoerig besprak spr. ver.
volgens de werkzaamheden in de verschil
lende commissies.

Over de ontwikkeling van het gasdebiet,
aldus vervolgde spr., kan ik t'bt mijn leed
wezen op cit oogemblik niet zulk een opti
mistisch geluid doen hooren als mijn voor
ganger op deze plaats steeds vermochten te
doen. Het is toch een onmiskenbaar feit, dat
de snelle vooruitgang, welke liet gebruik
van gas sedert den wereldoorlog heeft ge
kenmerkt den laatsten tijd tot staan is ge
komen. Het behoort ongetwijfeld tot onze
taak dit feit ernstig onder het oog te zien,
de oorzaken daarvan op te sporen «a maat
regelen te 'beramen om deze oorzaken op te
heffen.

Spr. concludeert, dat de gasindustrie tha:is
een moeilijken tijd doorleeft en vrijwel op
ieder afzetgebied een hevige concurrentie
ondervindt

Spr. houdt het voor noodzakelijk, dat de
gemiddelde prijs welke in de aan het uit
breken van den oorlog in 1914 voorafgaande
jaren heeft gegolden zijnde 7 ct. per M3 voor
het gewone huishoudelijke verbruik en dus
ook voor het muntgas weder in eere wordt
hersteld. Tot de conclusie, dat de thans ge1-
dende prijs voor deze doeleinden to hoog fs.
aldus spr., komt men ook, wanner men de
marge beschouwt tusschen dezen prijs en
den kostenden prijs van het gas in den
meter van den gasverbruiker geleverd.. Deze
toch is in de laatste jaren dank zij de voort
durende daling der grondstoffen en de
streng doorgevoerde mechanisatie van het
bedrijf geleidelijk gedaald en zal, nu in den
loop van het vorig jaar en in het begin van
1934 de loonen en salarissen van het perso
neel in overheidsdienst eveneens belangrijk
zijn teruggegaan, dit jaar nog tneer terug-
loopen.

Onze gasbedrijven staan zonder uitzonde
ring op een gezonde financieele basis en
kunnen de ongunst der tijden beter dan
menige andere tak van industrie in Neder
land trotseeren. Stilstand is echter achter
uitgang en het is daarom dringend nood
zakelijk dat wij de handen ineenslaan om de
oogenblikkelijk ingetreden stilstand weder
en stijging te doen verkeeren. Met den
wensch, dat hierin spoedig zal mogen wor
den geslaagd, verklaarde spr. de 62ste Age-
meene Vergadering voor geopend.

De jaarverslagen.

Na de opening kwamen de verslagen aan
de orde, zooals deze zijn afgedrukt in het
officieel orgaan der vereeniging „Het Gas".
Aan het jaarverslag van den secretaris, den
heer ir. J P Vader uit Rotterdam, is het
volgende ontleend;

Het aantal leden, waarmede van 1932 in

i33 werd overgegaan, bedroeg 7 eereleden
en 259 gewone leden, te zamen 266 leden.

Aan het einde van het dienstjaar zijn, ten
gevolge van nieuwe toetredingen, door
overlijden cn opzeggingen, deze aantallen
geworden tot 7 eereleden en 261 gewone le
den, totaal 268 leden. De moeilijke tijdsomstan
digheden hebben niet nagelaten ook op onze
Vereeniging hun stempel te drukken. De
verschillende regeeringsmaatregelen eisohten
uit den aard der zaak een verhoogde acti
viteit van ons bestuur, terwijl de verminder
de inkomsten, hoewel nog niet verontrus
tend, tot bezuiniging dwongen. De kwestie
gas of electriciteit stond meer dan ooit in
het brandpunt der belangstelling Aan de
Gasstichting werd een onderzoek opge
dragen naar het nuttig effect en het ver
mogen van een gascomfoor en een electri-
sche kookplaat, waarvan de resultaten ge
publiceerd werden in Het Gas van 1 Maart
1933. Een 'Ommissie werd in het leven ge
roepen, ter bestudeering van de mogelijkheid
om te geraken tot standaardtypen gasmeters.
De Vereeniging was vertegenwoordigd in een
commissie, welke was ingesteld om de even
tueels oprichting van een Nederlandsche
bui zengieterij te overwegen.

Hierna kwamen de verslagen van den
penningmeester, van de commissies, van het
orgaan en van de verschillende diensten en
van de afdeelingen in lehandeling, die alle
werden goedgekeurd. De totale lasten voor
1934 werden begroo' op f 15.760 en voor 1935
f 14.585, terwijl rle ontvangsten op dezelfde
bedragen begroot worden. De bezittingen
per 31 December 1933 waren in totaal
f 34.714, terwijl het kapitaal op dien datum
f 20.000bedroeg en f 10.940 in het reserve-
'fonds was gestort.