De orkaanramp in San Salvador DINSDAG 12 JUNI 1934 EERSTE BLAD PAG, 2 buitenland D£ COMMISSIES INGESTELD ONTMOETING VAN TWEE DICTATORS Zeer de aandacht trekt het. eerst bij ge ruchte vernomen, tegengesproken, maar nu met stelligheid vermelde bericht, dat de Duitsche rijkskanselier Adolf Hitler zich naar Italië zal begeven teneinde met Mus solini een onderhoud te hebben. De bijeenkomst zou op 14 Juni a.s. zijn be paald, in de koninklijke villa Stra, tus- schën Venetië en Padua. Uit Rome wordt nog gemeld, dat te Venetië wonende Duitsohe nationaal-soria- listcn Zaterdag j.l. een bijeenkomst hebben gehad met het hoofd der Berlijnsche politie, die Zondag weer naar Berlijn is terugge keerd Een nader bericht meldt, dat Hitler ver gezeld van Von Neurath a.s. Vrijdag te Venetië zou aankomen en dat de bespre kingen nog denzelfden dag zouden be ginnen. Uit Berlijn komt voorts de mededeeling, dat het "vliegtuig, dat bestemd is Hitier langs onbekende route naar Italië te bren gen reeds gereed staat. Het oogenblik va» vertrek wordt strikt geheim gehouden, evenals de plaats waar de bijeenkomst zal plaats hebben. Deze geheimzinnigheid doet heelemaal niet vreemd aan. Een man die in het bui tenland zoo vele verbitterde vijanden heeft zittm afs Hitier reist per vliegtuig langs onbekende route en met onnauwkeurige be stemming het veiligst. Nog beter ware naar het schijnt geweest, wanneer men de reis iii: het geheel niet had aangekondigd en achteraf had meegedeeld, dat het onderhoud had plaats gehad en de heer Hitier alweer in Berlijn teruggekeerd was. Er zit echter in zulk een bezoek ook een belangrijk demonstratie-element, zoowel voor "Duitschland als voor Italië en* dit kan onder meer geleid hebben tot de vroegtijdi ge publicatie van liet voornemen van Duce en Führer om elkander te ontmoeten. Waar het onderhoud over zal gaan? D;\t zullen de heeren in gééri geval vooraf en waarschijnlijk in hef geheel niet, althans niet wat de bijzonderheden betreft., bekend maken. Dat Hitler naar Mussolini gaat en niet, anderom, Mussolini naar Hitier komt, wijst er in elk geval wel op, dat het Duitsehe belang bij de komende bespreking zal do- mineeren. Natuurlijk weet men „in politieke krin gen" te Beilijn een ruim begrip! reeds dat het gaan zal over le de ontwapenings kwestie, 2e over Oostenrijk en 3e over den terugkeer van Duitschland naar Genève. Dat deze buLtenlaudsche vraagpunten w«l op den voorgrond zullen staan, willen wij aannpmen. Vooral omdat de Duitsobe mi nister van buitenlandsche zaken Hitier vergezellen zal. Zal Hitier evenwel ook niet gaarne eens enkele woorden met zijn collega-dictator wenschen te wisselen over den binnenland- schen gang van zaken, waarover den laat- sten tijd nogal eens dingen verluiden, die minder opwekkend zijn dap wij uit de eer ste periode van feesten en opwekkingsrede voeringen gewend zijn geworden? Er rust een geweldige last op da schouders van den huldigen Duitschen Rijkskanselier. Een last, dien liij, wel in een vast geloof aan zijn systeem, voor zichzelf heeft opgeëisaht, maar die aan de geestkracht van een mensehonkind enorme eischen stelt Het is (lus niet onwaarschijnlijk, dat Hit- Ier ^yntnegr ervaren collega eens gaarne wil raadplegen ook over Zijn inzichten in ze k (WOyjiineulandsche vraagstukken van den topimrw van den nationaal-socialisti- schei: staat die Hitier en zijn helpers steeds-Tiet naast aan het hart gelegen heb ben, cn die op het oogenblik van zeer drin genden aard schijnen te worden, nu de financieele toestand van het Duitsche rijk mot den dag ernstiger wordt. Voor vertrouwelijke gesprekken zal er aJ- le gelegenheid zijn. want niet alleen is Von Neutrath. oud-gezant te Rome, uitstekend met liet Italiaanseh op de hoogte, doch spreekt ook Mussolini do Duitsche taal vrij goed. Hoe liet zij. de ontmoeting tusschen de twee groote dictators van Europa zal een feit van meer dan gewone beteekenis zijn. ITALIË EN HONGARIJE DOEN NIET MEE Discussie over de veilighiedskwestie DE ALGEMEENE COMMISSIE SINE DIE VERDAAGD. De algemeene commissie der Ontwape ningsconferentie heeft gisteren het werk afgedaan, dat door het bureau voor haar ge reed was gemaakt. Na korte beraadslaging heeft zij de vier in de compromis-resolutie van Zaterdag aangegeven commissies samengesteld. Du grootste aandacht concentreerde zich op de vorming van een veiligheidscommissie. Met algemeene stemmen werd tot voor zitter dezer veiligheids-commissie benoemd do Grioksöhe gedelegeerde Po li tis Italië en Hongarije maakten reserves. Zij zullen zich in deze commissie slechts dooi* een „waarnemer" laten vertegenwoordigen. De Italiaansche gedelegeerde achtte voort zetting van het commissiewerk n.l. overbo dig zoolang Duitschland niet is terugge keerd en de Hongaarsche wees erop, dat de veiligheid door ontwapening moet nage. streefd wordien en zei dat regionale verdra gen zouden terugvoeren tot't oude stelsel der bondgenootschappen en dus juist onveilig heid zouden scheppen. Massigli antwoordde namens Frankrijk, dat nu Frankrijks universeel veiligheids verdrag verworpen is, de eenige overgebla- ven methode bestaat in regionale verdragen. De Engelsche gedelegeerde verklaarde, dat Engeland bereid is aan de vergaderin gen van de veiligheidscommissie deel te ne men, doch met dien verstande, dat Enge land geen verdere regionale verplichtingen meer op zich zal nemen dan het bij het Lo- carnoverdrag reeds aangegaan heeft. Litwinoff zijnerzijds liet uitkomen, dat hij de hoop op veiligheidsverdragen tusschen verschillende continenten, wanneer een maal de veiligheid in Europa zou zijn geor ganiseerd, nog niet heeft opgegeven. Voorts werd een nieuwe commissie be noemd voor de ten uitvoerlegging der con trole en garanties. De reeds bestaande com missie „voor algemeene beschikkingen" js met deze taak belast. Zij blijft onder presi dium van den Belg Bourquin. Ook Neder land is in deze commissie vertegenwoordigd. Vervolgens werd de commissie voor lucht vaartaangelegenheden onder voorzitterschap van Madariaga bevestigd, evenals de com missie voor de controle der fabricage van wapens en den handel in wapens. Henderson deelde mede, dat het Russi sche voorstel de ontwapenings-conferentie te reorganiseeren in een „vredesconferentie" ter kennis is gebracht van alle in de hoofd commissie vertegenwoordigde regeeringen. Nadat Henderson nog een beroep op de regeeringen had gedaan om zoo spoedig mogelijk in onderhandelingen te treden over de politieke moeilijkheden en in het bijzonder over den terugkeer van Duitsch land, werd de zitting der algemeene com missie verdaagd. Het tijdstip voor het bijeenkomen van elk der benoemde commissies is niet bepaald Het js zelfs de vraag of de commissies wel aan het werk zullen gaan zoolang de „poli tieke moeilijkheden" nog bestaan. De algemeene commissie zelf zal ook wel niet meer bijeenkomen voor de September- vergadering van den Volkenbond. DE KABINETSCRISIS IN BELGIE DE EROUOEVILLE DREIGT DE FORMATIE OP TE GEVEN. Do Broqueville was er gisteravond nog niet erin geslagd een regeering samen te stellen. Dit is vooral toe te schrijven aan particuliere belangen, welke door verschil lende fracties als desiderata naar voren worden gebracht, zonder dal daarbij reke ning wordt gehouden met het algemeen be lang en verder aan het feit. dat de liberalen nog steeds onderling over de verdeeling der portefeuilles aan het krakeelen zijn. Gisteravond verklaarde De Broqueville aan de pers, dat hij, als hij er uiterlijk he den niet in is geslaagd een nieuwe regee- ring te vormen, voor de opdracht oni een_ nieuw kabinet samen te stellen zal bedao-" ken. HET VERMISTE VLIEGTUIG GEVONDEN VERBRAND. DE INZITTENDEN DOOD. Uit New-York: Zooals gemeld, werd in den Maandagnacht op den top van een berg in den staat New-York een flakkerend vuur waargenomen. Er werd onmiddelijk ge dacht aan een groot vliegtuig, dat sedert Zaterdag vermist wordt. Aan boord van dat vliegtuig bevonden zich zeven personen. Onverwijld werden met vliegtuigen na sporingen verricht. De berichten luidden aanvankelijk gunstig. Het vliegtuig zou ge vonden zijn op den bijna 3100 nieter hoogen Black Doineberg in het Catskill-gebergte en reeds gister, zoo heertte het, hoopte men do bemanning te redden Helaas zijn deze verwachtingen teleurge steld. Nadere telegrammen melden nl., dat liet in het Catskill-gebregte verdwenen vliegtuig in de buurt van Livingston, in der. staat New-York, verbrand is teruggevonden. Alle inzittenden waren dood. ERNSTIG VLIEGTUIG ONGELUK IN PARIJS. PARIJS, 12 Juni. Een Fransch bombarde- ments-vliegtuig voor nachtvluchten, dat met een bemanning van zes koppen Maandag avond was opgestegen voor het houden van een nachtelijke oefentocht van Reims, trachtte kort na het starten, in verband met moeilijkheden met de motoren, een noodlanding te maken. Daarbij kwam het in botsing met het dak van een huis, waar na het tegen den grond sloeg. De benzine tank vloog in brand en onmiddellijk daarop stond het geheele groote vliegtuig in lich ter laaie. Twee inzittenden kwamen in de vlammen om, twee werden zwaar gewond, twee anderen konden nog bijtijds uit het b.andendo vliegtuig komen. TREIN TEGEN AUTOBUS TALRIJKE DOODEN BIJ BOTSING OP OVERWEG IN SPANJE. Uit Madrid: Er zijn minstens 21 personen gedood bij een gruwelijk spoorwegongeluk bij La Pola de Gordon, bij de stad Leon in Noord-Span je, toen de express van Madrid naai- de provincie Asturië op een overweg tegen een autocar botste. De autocar, die 31 personen bevatte, werd in een rivier geworpen. Nader: Onmiddellijk na de botsing kon den 16 lijken geborgen worden, tegelijk met 10 gewonden. Van de gewonden zijn er in- tussclien drie bezweken. DE 40-URENWEEK KANS OP AANNEMING DER CON VENTIE VERKLEIND Uit Genève wordt aan de Msb. gemeld: Op de achttiende internationale arbeids- conferentie heeft gisteren de commissie, voor de 40-urige arbeidsweek met 86 tegen 23 stemmen het voorstel aangenomen van de arbeidersgroep en van de regeering van Ar gentinië om uit het ontwerp conventie van het internationale arbeidsbureau 't artikel te schrappen, dat kleine bedrijven, met nie* meer dan zes arbeiders van de bepalingeD der conventie uitzondert. Deze stemming schijnt er op te wijzen dat de arbeidersgroep en de andere voorstan ders der conventie van de afwezigheid der werkgevers in de commissie gebruik willen maken om den tekst van de bepalingen van het internationale arbeidsbureau nog te ver scherpen. Het is duidelijk, dat zij' daardoor de kans vergrooten, d&t de conventie later in de voltallige conferentie, wanneer de werk- geversgroep weder mede zqI stemmen, de vereischte twee derden meerderheid niet zal verkrijgen, daar het door de wijzigingen in de commissie voor de regeeringen steeds moeilijker zal worden ten gunste van de conventie te stemmen. De commissie voor de bespreking van de rapporten der regeeringen die ingediend zijn op grond van artikel 408 van het Ver drag van Versailles over de naleving der door haar geratificeerde conventies heeft gisteren een eerste bijeenkomst gehouden en onzen landgenoot Serrarens tot haar ondervoorzitter gekozen. DE POLITIEKE MOORD TE NANKING Naar gemeld werd, is de Japansdhe vice- sul te Nanking, Kuramoto geheeten, ver moord, althans ontvoerd door Chineesche politieke terroristen. Kuramoto zou verscheidene dagen door onbekenden gevolgd zijn. Hij had de aan- dachi der Chineesche autoriteiten onlangs gevestigd op de toenemende anti-Japansche agitatie te Nanking. Do Chineesahe autoriteiten hebben een beloonirg van 10.000 dollar gesteld op de terugvinding van den Japanschen vice- consul. Inmiddels zijn twee Japan°che oorlogs scliepen voor Nanking verschenen. I DE 15-JUNITERMIJN Uit Washington: Tsjecho-Slowakije en Bel eië hebben officieel te Washington doen weten, dat zij den 15-Junitermijn der oor logsschulden niet zullen voldoen. 2000 DOODEN ALLEEN IN DE OMGEVING DER HOOFDSTAD Ook 500 dooden in Honduras Uit New York: Naar .Associated Press" uit San Salvador meldt, is het aantal slachtoffers van de noodweer-catastrofe ve»l hooger dan aanvankelijk vermoed werd. Alléén reeds in de omgeving van de stad San Salvador moet het aantal dooden op 2000 worden geschat. Een vlieger heeft een vlucht ge maakt 'boven het geteisterd gebied. Hij rapporteerde dat gansohe dorpen verwoest zijn. Uit een rivier zag hij den romp van een vissdhersstoomschip, dat door den storm overvallen werd, uit het water omhoog steken. Overal in den omtrek is groote scha de aangericht Het gebied van La Li'hertad is na La Union wel het zwaarst geteisterd. Ook daar zijn gan- sche dorpen verwoest De president van San Salvador heeft een groote hulpactie op touw gezet Hij heeft tevens een verordening uit gevaardigd, waarbij veiboden wordt dat de prijzen van levensmiddelen ver hoogd worden; terwijl bovendien de invoerrechten op eenige levensmidde len voor den tijd van drie maanden worden opgeheven. Volgens de „New York Times" zou het dorp Agua Caliente met zijn 250 inwoners totaal verdwenen zijn ten gevolge van een aardverschuiving. Zestig percent ran de gebouwen der stad Santo Thomas zou verwoest zijn Er is voor millioenen dollars schado aangericht Uit Boston: Volgens een radio-bericht aan de „United Fruit Company" alhier moet de stad Ocotopeque (Honduras) zijn verwoest. Bij de overstroomingen in dit gebied zijn vijf honderd mensohen om het leven gekomen. Uit New-York: Volgens een nader bericht van de „New-York-Times" uit San Salvador is tengevolge van den wervelstorm en de daardoor veroorzaakte overstroomingen het dorp Agua Caliente met zijn 250 inwoners geheel van den aardbodem verdwenen. Ook in de stad St. Thomas zijn de gevolgen zeer ernstig en werd meer dan de helft van alle gebouwen verwoest De schade bedraagt verscheidene millioenen dollar. 3000 dooden? PANAMA, 12 Juni. Reizigers, die per vliegtuig alhier zijn aangekomen, vertellen, dat het aantal dooden tengevolge van de overstrooming en wervelstorm-catastrophe van Agua Caliente in den staat San Salva dor ruim 3000 bedraagt. Op het meer van Gija en Coatepeque drijven heele kudden ossen, koeien, schapen, geiten en ander vee. De waterspiegel der nieren is met bijna 10 meter gestegen. De koffieoogst kan als go- heel vernield worden beschouwd. STEEDS NIEUWE AANSLAGEN IN OOSTENRIJK SLECHTS EEN BEGIN VAN DE TERREUR? Uit Weenen d.'d. 11 Juni: Volgens de laatste mededeelingen van de veiligheids politie is in den afgeloopen nacht op de spoorlijn van Triest nabij Steinhaus bij den Semmering wederom èen dynamdetaanslag gepleegd. Het spoorwegverkeer werd eerst in stand gehouden door overstappen. Men slaagde er eohter in binnen korten tijd de spoorlijn weer te -herstellen, zoodat het verkeer weer normaal kan plaats vinden. In de verschillende bondslanden zijn ver der in den loop van den laatst en nacht nog meer dynamietaanslagen gepleegd. In Vorarlberg bij Bludenz werd een tele graafpaal door een ecrasietbom vernield. Bij Paternion in Karinthie is het tot bot singen gekomen met leden van de stoim- scharen. Te Liefering (Salziburg) werden bij een kerkelijke plechtigheid rookbommen ge worpen. Er zijn vier personen gearresteerd. Op de Turkenschans te Weenen zijn vier papieren bommen tot ontploffing gebracht. Bij Aschbach op het traject Amstetten Linz is een spoorrail vernield. De directeur van een papierfabriek 4e Aimstetten is ge arresteerd. In Beneden-Oostenrijk zijn op tal van plaatsen telegraaflijnen vernield. Verder deelt de veiligheidspolitie mede. dat te Weenen in den loop van den nacht een omvangrijk wapendepot in beslag is genomen, waarbij de politie 117 handgrana ten, bommen en helsche machines in han den vielen. De politie verklaart, dat het hierbij gaat om dezelfde helsche machines, die in de laatste dagen gebruikt zijn bij (Je dynamietaanslagen op spoorbruggen en spoorlijnen. Hoewel de reeks van dynamietaanslagen en andere daden van terreur, welke in de laatste dagen vrijwel zonder ophouden ge pleegd zijn, over het geheel genomen slechts geringe schade hebljen aangericht, acht men toch in regeeringskringen den toestand bui tengewoon ernstig, temeer daar men van meoning is, dat de gebeurtenissen van de laatste paar dagen slechts een inleidling vor men op wat nog te wachten staat Het groote aantal bommen en explosieven, dat door de regeering bij nationaal-socialis ten in beslag is genomen, heeft n.l. de over tuiging gevestigd, dat de nationaal-socialis- ten heel wat meer zouden kunnen doen, wanneer daartoe op een gegeven oogenblik instructie mocht worden gegeven. Vandaar de soherpe afweermaatregelen waartoe de regeering besloten heeft. GRUWELIJKE MOORDPARTIJ In Susanville, in Californië, heeft een gruwelijke moordpartij plaats gegrepen. Een blijkbaar plotseling razend geworden man, een z.g. amokmaker, rende het huis binnen van zekeren Sazio, wiens vrouw en twintig-jarige dochter hij neerstak. Daarop liep hij de straat op, waar hij den zoon van Sazio en een meisje eveneens met messte ken doodde. De amokmaker ontkwam De politie heeft echter een individu ge arresteerd. dat zeer ernstig van de moord daad verdacht wordt. STEEDS HOOFDPIJNEN De marteling na geëindigd „Ik werd gemarteld door hoofdpijnen; dik wijls werd ik er duizelig van, zoodat ik slecht zien kon. Ik hob een zittend leven, ben corrector op een drukkerij. Ik nam een serieuze proef met Kruschen Salts en van toen af aan begon ik een ander mensch te worden. De hoofdpijnen en duizeligheid ver- aen. En het vreemdste is voor mij, dat 'eer beter zie. Want een bril. die ik een jaar geleden opzij legde, omdat hij niet sterk genoeg was, kan ik nu weer gebrui ken. Ik had ook last van slechten bloeds omloop. Vroeg in den wintermorgen placht ik de theemiu^s tc gebruiken, om wat leven in mijn vingers te krijgen. Nu ben ik 58 en neem het geheele jaar door een koud bad, heb een uitstekenden eetlust en voel me al tijd even fit vervuld van energie, die me het leven tot een plezier maakt." G. F. te C. Meestal beginnen de hoofdpijnen wanneer w inwendige machine niet goed function- neert wanneer Uw afvoerorganen onvol doende werken en Uw organisme niet meer vrij houden van afvalstoffen. Het gevolg is, dat onzuiverheden in Uw bloed komen. Laa' daarom de zes zouten van Kruschen Uw af voerorganen nieren en ingewanden aansporen tot regelmatige werking, zooals dit voor een gezond lichaam noodig is. De „kleine, dagelijksche dosis" Kruschen Salts zorgt dat alle afvalstoffen geregeld en vol komen uit het lichaam verwijderd worden. Het gevolg van deze inwendige schoonheid is, dat verfrischt en vernieuwd bloed door Uw aderen stroomt U voelt zich gezonder en energieker, vrij van hoofdpijnen, ver moeidheid, zwaarlijvigheid en dergelijke hinderlijke kwaaltjes. Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten k 0.90 en 1.60 per flacon, omzetbelasting inbegrepen. Let op, dat op het etiket op de flesoh zoo wel als op de bndtenverpakking de naam Rowntree Handels Maatschappij Amsterdam oorkomt. (Adv.) TWEE NEGERS GELYNCHT Uit Now-Tork wordt gemeld: Twee jonge negers, die ex-van beschuldigd werden, een blanke vrouw te hebben aangerand, zijn door een woedende volksmenigte bij Lam bert in den staat Missisippi gelyncht. Daar het de overheid ter oore was geko men, dat de inwoners van Lambert de ge vangenis wilden bestormen, werd besloten, de negers per auto en onder krachtige be waking naar de gevangenis van Clarsdale over te brengen. De menigte, waaronder zich verscheidene vrouwen bevonden, wachtte de auto buiten de stad op. Onge veer tweehonderd gewapende en gemasker de mannen overweldigden de escorteerende politie en enkele minuten later waren de beide negers op het terrein van een spoor brug opgehangen en werden hun lijken doorzeefd met geweer- en revolverkogels. De politie heeft een onderzoek ingesteld, doch naar de locale pers meldt, kan niet verwacht worden, dat de daders zullen wor den gearresteerd, „aangezien de meest op den voorgrond tredende burgers aan den lynchmoord hebben deelgenomen". GROOTE BRAND TE HANKOW 21 personen omgekomen In Hankow (China) heeft een groote brand gewoed, waarbij 221 personen om het leven zijn gekomen. Honderd vijf en dertig huizen werden in de asch gelegd. BANDIETEN-OVERVAL IN MANDSJOERIJE Zeven dooden Uit Hsinking: Vijf Japansche soldaten en twee bedienden zijn gedood en drie gewond bij een aanval welke bandieten pleegden op een gezelschap van vijftig studenten van het Japansche landbouwinstituut te Tsjing- pohoe, die op 9 Juni een bezoek brachten aan Nanhoetau in de provincie Kirin. Geen der studenten werd gedeerd. De jongelie den werden geëscorteerd door soldaten. BINNENLAND OFFICIEELE BERICHTEN ONDERSCHEIDINGEN mille Lubber >egekend de aan de Orde van Oranje Nas verbonden Eeregiedallle ln zilver aan strafzaken van de rechtbank te Haarlem plaatsvervangend lid Mr. E. H. F. W. Schaeck Alathons, rechter. -eferendaris de Bij Kon, Beslui bureau benoemd tot mKooper ln vasten d C. A. Oudemans, thans lnkooper op ar overeenkomst; J. Pettingit, J. van Pleters D. Haverman on C. A. Schuil, allen thai sisten't-inkoopor op arbeidsovereenkomst. ACCOUNTANTSDIENST Bü beschikking van den minister van I :16n is ingetrokken de verplaatsing van iccountant der directe belastingen H. Mar 'an Leeuwarden naar Rottrdam. LANDMACHT EU Kon. besluit is op zUn verzoek een rol 'ontslag uit den militairen dienst verleend ervekapitein lr. C. F. AI. DuUzingi het 15e regim lerie do eervol ontslagen res Dujjzlngs voornoemd en tot peclale dienst irtll- re-kapitein _i; bü d< sten bestemd zUn voor d( lerle-lnrlchtlngen is op hun verzoek een eervol ontslag uit den militairen dienst verleend i Heerde v rle en aan den reserve-kap Kamp van het 8o regiment li is op hun verzoek een eervc milltairer. dienst verleend aan tein A. E. Dudok van Heel ment veldartillerie. A. J.J. peclale bü de il. In C. M B. ntslag uit den reserve-kapi- het 8e regl- rr de reserve- het 19e C. H. Rc-velmr.r regiment infanterie A. J. M. flw 13e regiment infanterie en J. S. van Mesdag van het le regiment huzaren is op hun verzoek een eervol ontslag militairen dienst verleend aan Jen reserv speciale diensten S M.D. Vals CONSULAIRE DIENST Bü Kon. besluit is de heer L. van der Spoel ontslagen als consul der Nederlanden te Colombo. SPELLINGVEREENVOUDIGING Men schrijft ons van onderwijszijde: Het lijkt wel ironie; spellinguereenuoudi- ginrj! En de verwarring wordt al grooter. Er is een echte spellingoorlog ontbrand. Wel is er opgemerkt, dat deze spelling strijd precies een herhaling is van die bij de invoering van De Vries en Te Winkel, maar dat thans de stri'd op hooger peil staat en de toon tegenover de tegenstanders tam mer is. Onze Taaltuinheeft een aantal opstel len bij elkaar gebracht, welke elk afzonder lijk en in hun totaliteit een aanval bedoelen t.e zijn op het voorstel-Marchant. Dr. Jac. van Ginneken zegt iets over de geschiedenis der drie geslachten in Neder land. Prof. Overdiep verdedigt het nog imeer ver warring stichtende voorstel van het Comité voor Eenheid in de schrijfwijze „waarvan (hij) voorzitter (is)", om mannelijk te noe men stammen van zwalkke werkwoorden, die, een krachtig, snel, plotseling, hevig, vijandig, smadelijk doen, bewegen of geluid geven. Terecht had Prof. de Vooys gevraagd, of men dan voortaan den (mann el ijken) tik moet onderscheiden van de (vrouwelijke) tik, naarmate hij of zij afstraffend om de ooren of vriendelijk op de schouder neerkomt. Overdiep erkent, dat dit zeker in zijn be doeling ligt.... Lastig voor de kinderen? Gewis, maar „daarover heeft, liet Comité voor Eenheid zich niet in de allereerste plaats bezorgd gemaakt." We zouden hartgrondig wenschen, dat men nu toch eens ophield met die tusschen- dingen, die compromisvoorstellen, die nie mand bevredigen en de chaos vergrooten. Het verwijt van Prof. Schrijnen, dat deze chaos te wijten zou ziin aan de onderwijzers, die er „de voorkeur aan geven den tijd te vullen met het laten leeren van allerlei bui tenissige aardrijkskundige namen en met het oplossen van rekensommen over lekkende kranen en fietsers met tegenwind", bewijst dat Prof. Schrijnen maar wat daast over een zaak, waarvan hij geen kennis heeft. Vooral dat „de tijd vullen" is kostelijk! Als of er geen door het schooltoezicht goedge keurde lesroosters en leerplans bestonden, die nauwkeurig de wijze, waarop de school tijd besteed moet worden, stipuleeren. Prof. Schrijnen erkent, dat men „over 't algemeen den indruk lorijgt, dat het geslacht in de werkelijk algemeene Nederlandsche kultureele en ook vulgaire omgangstaal ach teruitgaat". Hij wil dit proces echter laten groeien en niet forceeren: (Onvergeeflijk zou Biet zijn door dwang ïze geslachten met wortel en tak van over heidswege te willen uitroeien. Móéten zij te gronde gaan, het zij zoo, maar dan geen ontijdigen, geweldadiigon dood". Prof. van Mierlo bespreekt de regels 8 en 5 van het voorstel-Marchant, met name van VTaamsch standpunt. De totale afschaffing van de buigings-n vindt hij een verarming der taal: „In de Nederlandsche uitspraak ls niets zoo leelijk als die voortdurende doffe e-ont- ploffingen. Het wordt soms, bij een lezing*) bij een voordracht, op het tooneel. onuit staanbaar. En nu gaat men nog goedschiks die doffe e's met volle ladingen in de taal binnensmokkelen: bij het lidwoord, de aan wijzende voornaamwoorden, de bijvoeglijke naamwoorden, alle!" Voorts meent Prof. van Mierlo. dat het weglaten der buigings-n de weg baant tot het uitwisschen der geslachten, iets wat de Vlamingen niet willen bevorderen. Ook tegen liet vervallen der ch helbben zij bezwaar. Dit gedeelte van Pater van Mierlo's betoog lijkt ons niet het sterkste. Dat het aantal ge schreven woorden er door vergroot wordt, wat hindert dat? Uit het zinsverband wordt de beteekenis immers toch duidelijk? Dat zich met het woord mens het woord pens zou gaan associëeren, lijkt ons een dwaze motiveering. En waarom Van Mierlo nu juist als Vlaming bezwaar heeft tegen het vervallen van de ch. laat hij te raden over. ,Het gaat om het onderwijs", heeft Mi nister Marchant in zijn radio-rede gezegd. Accoord! Maar C. J. Magielse heeft volkomen gelijk, wanneer hij juist in het belang van dat on derwijs en de kinderen opkomt tegen een voor een Minister van Kunsten wel onbegrij pelijk voorstel: „Geen beter middel, om de kinderen in te wijden in de Nieuwe Spel- ling, dan de correctie van hun eigen leer boekje door de kinderen zelf als toepassing van het geleerde." Welk onderwijzer, die voelt voor netheid en zuinigheid op zijn spullen en tracht ook zijn leerlingen dat gevoel in te prenten,, zal zelfs op voorstel van een Minister zoo'n knoei partij voor zijn rekening willen nemen? H. G. J. Schillemans neemt het op voor de categorie, die door de overhaaste, dwin gende invoerina- van het voorstel-Marchant het meest gedupeerd wordt: de schoolboek- uitgevers. „Geen nood, de oude boeken kun nen gerust opgebruikt worden", zegt de Mi nister. Maar de millioenen boekjes, die in de voorraadschuren der uitgevers ligger zul- len als kachelbrandstof kunnen worden ge bruikt: „Indien dit geschiedt, dan zal blij ken, dat door den minister van onderwijs een kapitaalvernietiging wordt bevorderd, die in deze economisch slechte tijden onver antwoordelijk genoemd moet worden". Brusse, Rotterdam. BURGEMEESTERS EN SECRE TARISSEN NIEUWE KRING IN DE RIJNSTREEK OPGERICHT Men schrijft ons uit Alphen a. d. Rijn: Ons land heeft verschillende kringen van Burgemeesters en Secretarissen, diie voor gemeenschappelijke belangen van veel nut blijken. Zoo is er om. een kring „Haarlemmer meer", een kring „Gouda en Omstr." enz. Van deze laatste heeft de heer P. A. C 1 ij n. burgemeester onzer gemeente, het nut gezien en ondervonden als burgemeester van Boskoop. Gezien de praktijk heeft onze burgemees ter pogingen gedaan om tot kringvorming te komen in de Rijnstreek. Deze pogingen zijn geslaagd. In een vergadering, gehouden alhier, wa ren aanwezig burgemeesters en secretaris sen van een twaalftal gemeenten, n.l. Al phen a. d. Rijn, Bodegraven, Hazenswoude, Leiderdorp, Leimuiden, Nicuwveen, Nieuw koop. Rijnzatenvoude, Ter Aar, Woubrugge, Koudekerk en Zwammerdam. Tot voorzitter werd gekozen de heer P. A. Co lijn, burgemeester van Alphen a. d. Rijn en tot secr. de heer J. E. Bodd ens Hosang, burgemeester ran Woubrugge. De „Kring van Burgemeesters en Secreta rissen in de Rijnstreek" zal nog wel grooter worden daar getracht zal worden, bestuur ders uit gemeenten die niet ter vergadering "-0"en. tot toetreding te bewegen. Weerbericht BAROMETERSTAND Hoogste siand te Aberdeen 766.1. Laagste stand te Vardö 744.1. Stand vanmorgen halftwaalf 764.2. WEERBER'CHT Zwakke tot matige "wind uit N. richtingen, BUITENLANDSCH WEERBERICHT In het N.O. deel van het waarnemings gebied volgen de daal- en stijggebieden van de luchtdruk elkaar regelmatig op. Elke volgende depressie schijnt echter van meer heteekenis en brentrt opnieuw koude lucht- massa's uit het Poolgebied met zich. Inmid dels blijft de luchtdruk hoog in oen lang gerekt strookvormig gebied van Groenland, over de Britsche eilanden tot over Spanje en Portugal. Terwijl de N. winden langs de Oostzijde van deze rug van hooge luchtdruk W.-Europa koel en dinoog weer geven, met hier en daar onweersregen op het con tinent, beweegt zich langs de W. zijde een zeer warme luchtst.roomring naar het N., die in Ierland hooge temperatuur geeft en ver moedelijk warmte brengt aan de kust van Groenland. Over West-Europa is het weer goed en gedeeltelijk bewolkt. Hooge tempe raturen worden alleen in het binnenland ge vonden. Groote veranderingen zijn er niet te wachten in de weerstoestand. TEMPERATUUR Stand vanmorgen halftwaalf 13.2 C, 13 JUNI. Van 's avonds 9.50 uur tot 's morgens 4.1Q uu£ WATERSTANDEN RIVIEREN Heden Vorig Heden Vorig Rheinfelden 0.00 2.11 Maastricht 40.02 40.72 Breisach 1.07 1.03 Venlo 10.76 10.87 Kehl 2.20 2.22 Lobith 9.01 8,99 Mnxan 3.61 a61 Nijmegen 6.74 6,72 Diedesheïm 0.33 032 St Andries 1.98 1,85 Mannheim 2.14 2.22 Arnhem 6.87 6.87 Lohr 0.78 0.80 Vreeswijk lw 0.11 0,09 Mainz 0.04 0.C0 Westervoort 7.48 7,48 116 1.21 Deventer 140 1,41 Canb 1.18 1.25 Kampen -0.08 -0,03 fms 1.05 1.07 Eysden 45.98 46.04 Coblens 1.27 1.31 Grevenbicht 27.84 27,85 Trier 0.03 0.10 Venlo 10.76 10,87 Keulen 0.80 0.78 Grave (sluts) 4 04 3.74 Rübrort f.75 0.74 St Andries 0.98 0.87 Wesel 1.12 1.(3 Gorkum 1.29 1,17 Ml 0.11 Dordrecht 1.00 0,89 HOOGWATER NED. ZEEHAVENS (Oude Amsterdamsche töd) 13 Juni Delfzijl 12.10 HellevoetsL Terschelling, 9.24 21.48 Willemstad Hart ingen 10.10 22.35 Brouwersh. Den Helder 7.55 20.LO Zierikzee IJmuiiien 3.44 16.11 Wemeldinge H. vHolland 3.01 15.27 Vlissingen Scheveningen 4.21 16.47 Terneuzen Rotterdam Kn* 5 16.09 0 17.04 7 15.21 5 15.56 5.01 17.26 Hansweert 3.19 1 HOUTBEWERKERS, MEUBELMAKERS, ENZ. IN MEMORIAM A. VAN DER HEIJDEN. Vandaag en morgen houdt de Bond van Ned. Chr. houtbewerkers, meubelmakers, behangers en aanverwante vakken zijn al gemeene vergadering in gebouw „Aurora" te Den Haag. Hedenmorgen te half 12 opende de waar nemend voorzitter, de heer J. van E ij k, de bijeenkomst met gebed en het lezen van Psalm 90. In zijn openingswoord herdacht de voorzitter het verscheiden van den Bondsvoorzitter, den heer A van der Heij den, de krachtige figuur, die met den Bond één was. Spr. schetste het karakter van v. d. Heijden als standvastig en vurig; hij was afkeerig van alle gemoedelijkheid. In zijn jeugd ondervond hij de hardheid van het leven van den arbeider, die rechteloos en weerloos stond tegenover zijn patroon. Door zijn organisatorisch talent wist hij de ar beiders te vereenigen, om zoo krachtens onze Chr. beginselen verbetering te brengen in de positie van den werkman. Nu zien we het resultaat van zijn werk, aldus spr., een Bond van ruim 3700 leden. Wij kunnen hem slechts de eere brengen, die hem toe komt, door zijn arbeid onverdroten voort t« zetten Spr. stond vervolgens stil bij den toestand in vele staten en de werkloosheid, ook in den Bond. Toch, aldus spr.. zijn er ook nog lichtstralen. Als vakorganisatie zijn wij staande gebleven, verschillende contracten werd nog afgesloten. Het past ons, God hiervoor te danken. Vervolgens werd het verleden, het heden en de toekomst bezien, de steeds meer veld winnende stroomingen besproken en de houding van den Bond hier tegenover. Laten wij waken en nuchter zijn, en al leen op God ons oog slaan voor de toe komst. Waakt vooral in dezen tijd voor ba- vestiging en versterking van de organisatie, en bedenkt, dat alleen een rots stand houdt temidden der kokende baren. Spr. wees op de bijzondere roeping van de chr. organisatie in dezen tijd. Thans zul len we kleur moeten bekennen. Reeds in de dagen van de oprichting van onze Meubel- makersbond stelde van der Heijden al9 eisch van ons beginsel, in tegenstelling met het klassestrijdbeginsel, het vrijwillig aan vaarden van loonsverlaging, indien dit noo dig bleek. Zijn wij thans in een dergelijken tijd dan is een eerste vereischte toenadering tus schen patroons en arbeiders. Niet terug tot den tijd van vraag en aanbod, tot de van bovenaf opgelegde loon- en arbeidsvoor waarden. Daar zullen we ons. zoolang wij bestaan, tegen verzetten. Doch voor overleg na juiste, eerlijke uiteenzetting van de toe standen zijn wij vatbaar; dat is eisch van ons beginsel. De arbeider is een schepsel Gods, een vrije burger, met een bepaalde taak en roeping. Het schijnt thans wel, of dat niet zoo is, maar dit vindt zijn oorzaak hierin, dat er aan de maatschap[ip|i>l<e sa menleving veel mankeert Niemand im mers tevergeefs geboren? God doet in Zijn voorzienig bestel alles op zijn tijd gebeuren. Spr. wekte ten slotte op, niet te verslap pen, de vaan der chr. vakbeweging hoog te houden, te denken aan de Duitsche vrien den. wier organisatie ineens is weggevaagd, en paraat te zijn. Na de medewerking van allen te hebben in^reepen tot het welsla gen der bijeenkomst, verklaarde spr. de vergadering voor geopend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 2