JHriutn? geitedj* (Cmtraut w Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden ïn Omstreken Is de N.S.B. Christelijk? BRONWATER abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending 430 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 77» ct Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 No. 5188 WOENSDAG 6 JUNlI 1934 15e Jaargang SUrtjertentiEprijjeri Van 1 tot 5 regels1.177» Elke regel meer 0.22 Ingezonden Mededeelingen van 1—5. regels t230 Elke regel meer 0.45 Handelsadvertentiën per regel 0.177» Bij contract belangrijke korting Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 IE zich heden voor minstens één jaar op ons blad abonneert, ontvangt al de nummers, welke In de maand Juni verschijnen, GRATIS. Het abonnement gaat dan I Juli a.s. In. Aanbrengers van nieuwe lezers hebben recht op een keurige premie, in denzelfden stijl, als men van ons gewend is, en waarvoor wij zoo vel e vriendelijke woorden van dank In ontvangst mogen nemen. Elders in dit nummer vindt men een inteekenbillet ter invulling. Abonné's geve men op aan de Administratie van NIEUWE LEIDSCHE COURANT. EEN BEWOGEN CONGRES ..De gemeenteraden worden niet lan ger samengesteld uit de beste en be kwaamste burgers"; „de helft van de bur gemeesters zijn prullen"; „dit zijn niet te weerspreken feiten" Men weet het, kranten durven veel te schrijven, maar het bovenstaande zou zeker niet uit onze pen kunnen vloeien, als...... een burgemeester het niet eerst geschreven en daarna deze stellingen instantelijk ver dedigd had in een vergadering van raads leden. „Verdedigd" is eigenlijk het juiste woord niet: de prae-adviseerende burge meester heeft volstaan met te herhalen, dat dit „niet te weerleggen feiten" zijn. Een en ander geschiedde op een congres ivan de Federatie van Bonden, en Centrales yan R.K. Gemeenteraadsleden in Nederland. Het was een belangrijke bijeenkomst door de behandeling van het onderwerp: „De raad, het college van B. en W. en de burge meester in hun onderlinge verhouding", waarover prae-adviezen waren uitgebracht door mr. D. F. Pont, burgemeester van Hil- legom en de heeren R. A. L. M. H. Schoepp uit Grave en mr. C. Ch. A. van Haren, se cretaris van de Federatie en directeur van baar adviesbureau. Het was ook, volgens de verslagen in de roomsch-kath. pers een bewogen congres en da,t valt niet te verwonderen» als-men .be denkt, dat de hoorders-raadsleden op eèn wijze, als hierboven geschetst is, werden, getracteerd en gekwalificeerd. Ook de niet- aanwezige burgemeesters, die het verslag, lezen, zullen evenmin met waardeering van het weinig-vleiende oordeel kennis hebben genomen, dat ze voor de helft „prullen" zijn; en allicht stellen ze de vraag aan den autoritairen prae-adviseur; tot welke helft behoort gij zelf? Nu behoeft men maar een half uurtje met den burgemeester van Hillegom geconfe reerd te hebben, om te weten, dat hij zeer .vrijmoedige uitspraken aandurft; maar men is dan nog niet overtuigd dat zijn autori tair optreden op „niet te weerspreken fei ten" steunt. Hoe het zij, wij verstaan het, dat ten congresse zeer scherpe critiek geleverd werd op eèn prae-advies van dezen burgemees ter, die van de stelling uitging, dat de libe rale raadsleden van vroeger veel knapper, eerlijker en onpartijdiger waren dan de be stuurders, die thans ten gevolge van het algemeen kiesrecht aan het hoofd der ge meente staan. Met steeds klimmende verbazing, om niet te zeggen met afkeer aldus de Utrecht- sche wethouder, de heer Smulders heb ik kennis genomen van de aan arrogantie grenzende vrijmoedigheid waarop de heer Pont een veroordeelend vonnis velt over d e gemeenteraadsleden en d e wethouders. Zoo nu en dan wel eens met de reserve „de goede niet te na gesproken", doch overigens zeer generaliseerend en kleineerend. Niet minder kras was de heer Nivard, de Rotterdamsche wethouder, toen hij tegen den heer Pont in het krijt trad. Het lijkt soms of we hier te doón hebben met een jongeman, die mogelijk wel geschiedenis lieëft bestudeerd, doch de gevolgen van zijn conclusies niet heeft overwogen en niet ziet in ,wejk, een toestand hij ons brengen zal. De prae-adviseur heeft groote waardee ring voor het verleden en voor het heden gróote minachting; merkte deze op en niet geheel zonder reden. Want de heer Pont schijnt twee dingen heèlemaal over het hoofd te zien: primo, dat vroeger de verdeeling der raadszetels geschiedde in de besloten socië teit der liberale notabelen, en secundo, dat de tegenwoordige gemeente raden honderd ingewikkelde en moeilijke problemen te verwerken krijgen tegen de vroegere één. Wie vooral dat laatste bedenkt, zal dank baar erkennen, dat ook eenvoudige raads leden heel vaak blijk geven van een juist inzicht in en een scherp oordeel over ge meentezaken. AMBTELIJKE MISLEIDING? Het geval te Laren, de uitzetting der Duitschers, blijft aan de orde. Het revolu tionair-socialistische kamerlid heeft weer een interpellatie aangevraagd; eenige leden der Eerste Kamer bemoeien er zich mee; de roode pers blijft de Larensche autoritei ten vervolgen en dezer dagen heeft ook de N. Rott. Crt. gelegenheid gegeven om be schuldigingen aan het adres van de politie te publiceeren. Dit laatste maakt natuurlijk meer indruk dan 't interview, dat de roode pers onlangs had met een der over de grens gezette deel nemers. Want terecht merkt de Tij d op: „Het feit, dat een internationaal onrust stoker niet per se eerder op zijn woord be hoeft te worden geloofd dan onder eede staande Nederlandsche politiemenschen, en de omstandigheid, dat de sociaal-democrati sche pers de reputatie geniet, dat zij derge lijke gevallen gaarne als sensaticschotcls opdischt, waren oorzaak, dat dit interview niet zoo insloeg als was bedoeld." De sensatie-zucht is nu eenmaal bekend. Ze kwam b.v. nog pas aan het woord, toen de roode pers, ter bestrijding van hetgeen „de Tel." geschreven had, opmerkte: „Het hlad praat den minister na, dat de Larensche vergaderden agitatie voerden en een. geheim congres hielden. De eene bewe ring is al even zinneloos als de andere. Een geheel besloten-bijeenkomst, voert toch geen agitatie. Treurige onzin. En als een beslo ten conferentie een „geheim congres" is, dan zijn bijv. de jaarlijksche Amersfoort- sche conferenties der R.K, Staatspartij en de bestuursvergaderingen en afdeelingsver gaderingen van iedere partij ook geheime congressen."- De minister, heeft, met zooveel nadruk op het „geheime" karakter van deze bijeen komst gewezen, dat de dikke woorden van de roode pers nog weinig overtuigend zijn. Echter, mocht blijken uit betrouwbare ge gevens, dat hier sprake is van ambtelijke misleiding, d.w.z. dat de autoriteiten te La ren den minister opzettelijk onjuist hebben ingelicht, dan zou de situatie geheel ver anderen. Want zeker past streng en vooral preven tief optreden tegen internationale agitato ren; vooral ook, omdat de roode pers zelf meedeelt, dat men naar België uitgewezen wilde worden om daar de conferentie, welke te Laren verhinderd was, voort te zetten; maar tegen schending van het asylrecht protesteert ons volk evenzeer als tegen opzettelijke valsche voorlichting door officieele instanties. Of dit geschied is, laten wij in 't midden. We zijn met ons oordeel zoo gauw niet klaar; maar nu twijfel gewekt is aan de in- formatiés, welke de minister doorgaf, is meer licht gewenscht. BINNENLAND DE NED.-INDISCHE HANDELS BETREKKINGEN ONTVANGST DER JAPANSCHE GEDELEGEERDEN BATAVIA, 5 Juni. (Aneta). De Gouver neur-Generaal van Ned.-Indië heeft tijdens de lunch, welke ten paleize plaats vond in verband met de aankomst van de Japansche delegatie, er in een rede op gewezen, dat de arbeid, welke gedaan moet worden, waar schijnlijk niet zonder moeilijkheden zal zijn. Het zou oneerlijk zijn, zelfs kortzichtig, om niet te realiseeren en te erkennen, dat er inderdaad tegenstrijdige belangen bestaan, doch daar tegenover staan veel meer belan gen, die parallel loopen. De moeilijkheden, welke ontstonden, kwamen niet van binnen, doch van bui ten. Ik ben niet zeker, dat uw land zich dit voldoende bewust is. In ieder geval heeft uw pers in de laatste maanden niet vriendelijk over ons geschreven. Het eenige, wat wij gedaan hebben, is maatregelen nemen, die noodzakelijk zijn voor de handhaving en de beveili ging van de economische structuur van dit land. De Nederlandsche Regeering heeft onze inzichten ten volle gedeeld. Maar dat betee- kent niet, dat ge hier niet zult vinden den geest van goeden wil en den ernstigen wensch tot samenwerking. Deze leeft in onze delegatie en ik ben er zeker van, dat gij met deze delegatie een succesvol en bevredigend resultaat zult kunnen bereiken. Hierna stelde de Gouverneur-Generaal een dronk in op het succes van de conferentie. REDE VAN Prof. Dr K. SCHILDER TE DORDRECHT De N.S.B. op drie belangrijke punten getoetst De Hoofdleiding wenschte niet te debatteeren Op uitnoodiging van een comité, steld uit personen van uiteenloopende ker kelijke en politieke richting, sprak - gieter avond Prof. Dr K. Schilder in de'geheel bezette Kunstmin-zaal te. Dordrecht,'over de vraag: Is de N.S.B. Christelijk? De samenkomst stond onder leiding, van den heer A. j. Scheurkogel, die in, zijn openingswoord o.m. meedeelde, dat de'hoofd leiding der N.S.B. aan de uitnoodiging om te komen debatteeren, geen gevolg heeft gegeven. Spr. wilde daarover- niet smalen maar kan het zich zeer goed voorstellen:' dat men weigerde. (Applaus). Rede Prof. Schilder Hierna w as 't woord aan Prof.'S chi'ld eri Vooral thans wordt veel gesproken over de vraag, aldus ving spr. aan, of een men- schelijke beweging of organisatie,.omdat ze menscbelijk is, wel Christelijk' kan zijn. Sommigen beweren, dat het echte dat: wit Christus is, nooit'kan samenvallen met wat menschel ijk is. Vele jonge mensohen zeggen daarom, dat een Christelijke politiek onmo gelijk is en loopen naar de N.S.B. Maar'dan moeten ze het wel merkwaardig vinden, dat de N.S.B. steeds meer nadruk legt op haar Christelijkheid'! Ze zégt zelfs: onze ethiek- is identiek met de Christelijke ethiek. Maar wie zegt: wij zijn Christelijk, die zij naar het woord der Schrift bereid aan een iegelijn rekenschap af te leggen van dó hoop die Alö gevraagd wordt: is u die u zegt zijn, en als dat dan betreft datgene c krachtens zijn aard aille gedragingen en heel de houding moet beheerechen, dan moet men bereid zijn daarover verantwoording te doen 't Was in dit geval bovendien gemakkelijk, omdat men van tevoren de hoofdzaken wist van wat spr. zou zeggen, wijl in Utrecht, naar spr. hetzelide onderwerp behandelde, een stenogram werd opgenomen. En als men dan bovendien een heele staf van leiders en denkers en professoren en studenten heeft, dan vraagt spr. of-het weigeren van debat een teeken van zwakheid s of kracht? Lr is allerlei in de woorden en daden der N.S.3., dat.de vraag of ze Christelijk actueel maakt. Zoo. zegt ze, dat. de -n-vor- mings-gedachten die Italië en Dnitechiand veranderden, in Nederlaqdschen geest trióK teil worden verwerkelijkt. Voorbijgaand, dat dit een tegenspraak is in ziohzélven, is het voor ons een vraag ve-n leven of dood, welke dan die grondbeginselen en hervormings gedachten zijn. Spr. citeert nog een derde uitspraak: Wij vragen van onze leden slechts gevoel en besef van saamhoorigheid, maar niet waar op zij dat gronden. Dat haalt een streep door de eerste uit spraak, maar niet door de tweede. Het is reeds op zichzelf onchristelijk, te zeggen: dat wat ons samenbindt, maken we los van z'n gronden, van het diepere levens beginsel. Dat is het demonische in Italië en Duitschland, dat men de schare bijge bracht heeft een eaamhoorigheidsmytihe zon der te vragen naar de grond van die saam hoorigheid. De N.S.B. zegt verder in een harer brochu res, dat het leidend beginsel onmiddellijk aan de rede wordt ontleend en dat het daar om niet noodig is, zich in de wetenschappe lijke dialectiek van ethische staatsprincipes te verdiepen. Dit is ten eerste wetenschappelijke hum bug, want onmiddelliijk uit de rede is er niets. Maar dit is verder heelamaal niet Christelijk, want de mensch mag niet leven, uit eigen rede, wijl de zonde haar heeft ver dorven. De rede kaai slechts dan iets zeg gen van de wijsheid Gods, wanneer ze wordt overwonnen door Gods Woord. Laten de jonge mensohen weten wat ze doen, want het zal niet- voor niets zijn, dat men in zijn, mooie jonge leven heenloopt over de vr^ag of het staatsbeleid mag geput uit de rede of moet. vragen naar de beginselen van Gods Woord. 9e Ideeënfilosofle Om drie punten concentreert spr. dan zijn betoog: 1. De N.S.B. sluit zich aan bij de Ideeën- filosofie, die reeds eeuwen kwaad deed aan het Christendom. Deze ligt achter de nog steeds niet herroepen broohure 3 van de N.S.B. Volgens dit Idealisme is elke staat een meer of min geslaagde verwerkelijking van de staat in het algemeen, van de staats idee. Dan ook die van Rusland. Indien alle staten de staatsidee realiseeren, zijn alle staten familie van elkaar. Maar waar valt dan de scheiding van Christelijk en niet- Christelijk? Met verwerping van de Ideeënfilosofie luis teren we naar Maleachie's woord, diat er ver schil is tuechen dien die God dient en dien die Hem niet dient. Er is een staatsinrich ting, die beantwoordt aan Gods wet en Woord en wil, en er is er een, die hot niet doet. En dan is Rusland een onchristelijke staatsvorm, en moeten we in Holland zoeken een staatsvorm, waarin God wel ge diend wordt. Tegen Rusland kunnen we zoo principe stellen en daarom praxis. Dat kan niet op het standpunt der Ideeënfilosofie, want dan is Rusland familie van de Hol- landsehe staat. Daarom kan de N.S.B. nooit orincipieel vechten tegen Marxisme en com munisme, ai kan ze het wei teg?n de uit wassen, zooals spr. zelf in Duitschland con stat eerde. Maar het is niet voldoende het nkruid van bo"en ai te snijder on niet «1» wortel aan te tasten. „De idee zelve doei zich gelden als ethi sche macht in onze hersenen", zoo zegt de N.S.B. Deze uitspraak is een nic av bewijs men hier niol rust op de b ''em van Gods wet, en ten onrecht» zegt: wij zijn niet autonoom, maai' erkennen God ais de dri.f kracht der natie. Door ztiAk een Wus tracht men zand te strooien .in de oosten van het jonge bloed» dat men va» ons wil aftrekken. Prof. Dr. K. SCHILDER Niet awtonoom? Maar dan ook onder Gods wet! en niet een vage idee die ethische macht wordt in onze hersenen! Want geen enkel terrein staat los var. Gods heilige wet. Evolutietheorie 2:,'De Ideeënfilosofie leidt tot evolutie theorie. In genoemde brochure 3 wordt ge zegd: „de samenleving is in al zijn factoren van economischen aard en in het cultuurle ven is voortdurende evolutie'; en verder: „de samenleving is een proces van zelf bevrijding der menschheid uit de dierlijke natuurlijkheid tot het wü echt menschelijke leven". Hier wordt' duidelijk gekozen voor een evolutiebegrip dat onaanvaardbaar, is voor wie met Gods Woord wil rekenen. 't. Is op zichzelf reèds dwaasheid, want indien er tasechen mensclren dier ontwik kelingsdraden zijn,-dan is het echt men- echelijke een, fictie. Christelijk is, te zeggen: God bevrijdt. De samen lering zelfbevrijding te iioemen, is onchristelijk. Ontwikkeling van hot dierlijke naar het menschelijke aan te nemen, is eveneens onchristelijk. Eerst maakt men Rusland en Nederland familie, en dan de 'aap en de mensch. En verder is vergeestelijken (en ook ver stoffelijken) verkraohten. Alles is goed wan neer het is ma-ar z'n aard. Daarom is Christelijk een politiek, die elke levenskring eigen aard laat houden. Maar onchristelijk is de staatsopvatting, die principieel stof en geest tegenover elkaar plaatst en spreekt van vergéestelijken. De N.S.B. wil een economisch sociale Kamer en een cultuurkamer (kerk, weten schap, kunst). Door kerk bij cultuur onder te brengen, en het economische en sociale van de kerk los te maken, wordt eohter en passant heel het Christendom over boord ge worpen. Saam vattend met'het onder één genoemde zegt dus de N.S.B.het.algemeene is in het bijzondere, alles is in evolutie, en. wat zich ontwikkelt, ontwikkelt z i - h, het gegeven wordt, daarin reeds erkend als te bewaren. Dit alles geeft een gruwelijk syncretisme te zien, maar maakt onmogelijk met Maleadhi te onderscheiden tusschen dien die God dient en dien die Hem niet dient. Evenails bij het eenste punt, blijkt ook hier, dat rood en zwart dooreenloopen. Christen dom en heidendom worden aldus vereen zelvigd. Als alles zich ontwikkelt door een imma- nesrte levenskracht, wordt het onmogelijk alle genegenheid te toetsen aan Gods Woord. „Het fascisme is mogelijk bij elke vorm vair religie, wat trouwens van elke staat: vorm kan worden gezegd", zoo schreef Volk en Vaderland. Maar dan is ook de Russische staatsvorm te verbinden met de Nederland- .sche geloofsbelijdenis Humanisme Ten derde vestigde spr. de a andacht op het humanistisch karakter der N.S.B. Ails de staat verwerkelijking is van de staatsidee, dan toch ook de religie van de algemeene religie-idee, het gezin gezinsidee enz. Maar wie geeft dan de staat het reoht over al die uitgewerkte ideeën de te spelen? Hier neemt de Ideeënfiloso fie de vorm aan van de wilsverheerlijking vain den vrijen mensch. De algemeene men- schenwjj wordt tot staatsalmaoht verheven. Vrij ismen als de individueele wil zijn eigen algemeenheid wil. Die algemeene wil is een fictie, evengoed als de N.S.B. de internationale wil van Marx fictie noemt. Die algemeene wil, die een afgod wordt, is niet anders dan een uit- broedsel van kwade filosofieën. Reeds in de eerste eeuwen streed de kerk tegen de Ideeènfilisofie, die zich openbaarde in de Gnostiek, die God en Christus maakte tot ideeën( en de Zoonheid stelde in plaats van den Persoon des Zoons. Maar de God, die de wereld schiep was een Persoon, en de Zoon, niet de Zoonheid moet ons vrij maken. Geen vage idee van alge meene mensohenwil, maar een concreet zich stellen tegenover den God van Doop en Avondmaal en Kruis. Geen zelfontwikkeling en zelfbevrijding, maar beleven van de woorden: Heer, Die over ons *e zeggen heeft. Consequent moet de N.S.B. uitkomen bij steatsabsolutisme, al zegt ze'ook, dit niet te willen. Allerlei eigen uitlatingen toonen aan, dat ze daar terecht komt De algemeene wil, zich manifesteerend in de 6taat, ver klaart men tot recht De staatsmacht is het hoogste recht God Zelf echter vereenzelvigt nooit Zijn deugden, maakt macht niet tot recht, maar handhaaft in alles Zijn wet. Zelfs aan satan betoont Hij niet Zijn macht als Zijn Zoon niet het recht bevredigt. God gebruikt nooit macht zonder tegelijk recht te handhaven. Wie is dan Mussert of Hitler of Mussolini of wie ook, dat hij zou durven wat God niet durft, macht maken tot recht? Zo verbinden zonder wet? Zulk een staatsmacht «reeft de kerk slechts een plaats omdat het hem behaagt. Maar op dergelijke priviiege-brieven stelt de kerk geen prijs. Het staatsabsolutisme kan nooit de basis zijn voor het aanvaarden van de plaats der kerk. Zoo vloeit alles saam in de vraag: Wat dunkt u van den Christus? Gelooft ge in God den Almachtigen Schepper van hemel en aarde als Wetgever voor elke kring? Indien ja, dan terug naar de kerk en belijdenis en niet en nooit de N.S.B. Gelooft ge in Jezus Christus onzen Heere, van Wien we knechten zijn? Indien ja, dan terug naar kerk en belijdenis en niet en nooit naar de N.S.B. Tenslotte: gelooft ge in den H. Geest, di neemt uit Christus en zoo rijp maakt voo de laatste strijd en de antithese? Zoo ja, dan terug, naar kerk en belijdenis, en niet nooit naar de N S.B., dat nieuwe heidendom. Na. deze rede werd staande gezongen: Zij zullen het niet hebben. Van de gelegenheid tot vragen stellen werd geen gebruik ge maakt, waarop na een kort slotwoord van Prof. Schilder en het zingen van het tweede couplet van het Wilhelmus de vergadering door den heer G. van Dijk met dankgebed werd beëindigd. DE SPELLINGVEREENVOUDIGING De Nederlandsche Zuid Afrikaansche Ver- eeniging heeft onderstaande brief gezonden aan den Ministerraad inzake de voorgestelde vereenvoudigde spélling van de Nederland sche taal en de wenschelijkheid van invoe ring daarvan, met het oog op Zuid-Afnka. „Naar aanleiding van de onder de auspi ciën van Zijne Excellentie den Minister van Onderwijs beraamde en onlangs bekend ge maakte plannen tot vereenvoudiging van spelling der Nederlandsche taal, veroorlooft het hoofdbestuur van de Nederlandsd>Zuid- Afrikaansche Vereenigtng zich het volgende te brengen onder de aandacht van de Raad van Ministers: In de Unie frail Zuid-Afrika is, naast het Engêlsch, als officeele taal ook het Neder landsch erkend, zoowel in zijn zgn. „öoog- hollandsche" als in zijn Afrikaansche vorm. Die Hooghollandsche vorm in de vervol ge hier Nederlandsch te noemen wordt in Zuid-Afrika op de scholen en daarbuiten ook werkelijk gelezen, zij hel in beperkte Er worden in Zuid-.Afrika stommen ge hoord, die betoogen, dat ra eer kennis van het Nederlandsch voor de uitgroei van Afrikaansoh dringend noodig Is en dat wording van een eigen cultuur, afwijkende van de Engelsche beschaving bij den Afri kaner door geregelde kennisneming van het Nederlandsch bevorderd zal worden. Een belemmering ondervindt dit streven, dat hoog en laag onder zijn aimhangeis telt onder meer door het verschii in spelling stelsel in Nederland en in de Unie. Immers, terwijl in Nederland de regels van De Vries en Te Winkel gelden, met hun etymologi- schen grondslag, heeft men in Zuid-Afrika de schrijfwijze van 't Afrikaansoh gegrond op de beginselen, die in Nederland door de „Vereniging tot vereenvoudiging van Spelling" worden aangenomen, dw.z. men richt zich vooral na,ar de klank. Het hoofdbestuur meent nu, dat elke wij ziging in de spelling van co Nederlandsche taal, die het woordbeeld vereenvoudigt dichter brengt tot de gesproker klank, ook tengevolge za! hebben, dat de Afrikaner het Nederlandsch gemakkelijker zal lezen. Daar om zou het de voorge-telde Nederlandsche spelling graag tot stand z'eu komen. Rug gespraak met Zuid-Afrika heeft het echter in deze niet kunnen houden, zoodat het met de verklaring van zijn instemming niet bedoelt de opvattingen daar te lande volle dig weer te geven". EEN PAAR BROCHURES Over het Spellingvraagstuk is nu zoo lang zamerhand een stroom van lectuur versche- i. We willen van het een en ander eep bloend eziDg geven en enkele opmerkingen maken. Allereerst gaf de Nederlandsche Uitge versbond een boekje in het licht onder de titel: „Het spellingvraagstuk en de Uitge ver". Daarin worden tegen de bedoeling van de minister om de boekjes door de leerlin gen zelf te laten corrigeeren, bezwaren inge bracht. Gemeend wordt, dat dit niet zoo ge makkelijk zal gaan en dat o.m. de neiging groot zal zijn om letters te schrappeu, die wel moeten blijven. Verschillende andere bezwaren worden in deze brochure eveneens behandeld, zooals de hooge kosten die verbonden zijn aan hel rnieuwen van woordenlijsten. Besloten wordi met het afdrukken van verschillende adressen aan de Minister vau Onderwijs en aan de Voorzitter van de Ministerraad. Dr. Ger lach Royen heeft bij de uit gever J Mousses te Purmerend een brochu re doen verschijnen over „Het Sexuele-N- Komplex". Deze brochure is opgedragen aan minister Marchant Dr. Gerlarh Royen zegt. dat de verwar •ing tusschen ger us (de gèslachtsonderschej ding der woorden) een sekse weer actueel geworden is. Minister Terpstra heeft de vrij heid gegeven de buigings n weg te laten, be halve bij de namen van mannelijke perso nen de namen van dieren, die óf slechts mannelijk individu aanduiden óf een gebruikelijk aileidsel op -in voor het lelijk naast zich hebben, en voor samen stellingen van deze woorden. Dr. Gerlarh Royen betoogt in zijn werkje dat de voorschriften van Minister Terpstra tot tweeslachtigheid en willekeur moesten lei don, en tót dwaze cónsekwenties Hier moge iets van waar zijn, ontkend kan toch 0;i; ni«t worden, dat de voorschriften van is het Voordeeligste Smakelijkste en Geneeskrachtigsta HOLLANDSCHE TAFELWATER Hoofdd. R'damsche Biercentrale TeL 41850. Voornaamste Nieuws. Dit nummer bestaat uit DRIE bladert Prof. Dr. K. Schilder heeft gister tc Dordrecht een rede gehouden over het onderwerp „Is dc N.S.B. Christelijk?" Voor de Scheepvaart zou een crcdiet van f 20 millioen beschikbaar worden gesteld. Blz. 2 Barthou houdt in bet bureau der Ontwapenings- conferentie een rede, die Henderson aanleiding geeft te dreigen met dc neerlegging van zijn voor zitterschap. Engelands nota inzake de schulden aan dc Vereen. Staten. De plechtige begrafenis van admiraal Togo to Tokio. Roosevelts plannen tot bestrijding van dc ge volgen der droogte. Blz. 3 De Bond van Vereenigingen voor Chr. Nijver heidsonderwijs houdt te Utrecht de algemeene ver gadering. Er zullen excursies worden georganiseerd met het instructievaartuig Prins Hendrik", Blz. 5 De Onderwijzersopleiding, door H. J. v. Wijlen» DE ROTTERDAMSCHE RAAD WILLIGT DE EISCH VAN GEDEP. STATEN NIET IN De Gemeenteraad van Rotterdam heeft het voorstel tot opvoering van het klasse gemiddelde voor de g. 1. o. A-scholen tot 40, met een maximum van 48, verworpen met-23 tegen 17 stemmen, Tegen stemden de S.D. en de heeren v. d. Lugt en Holst (C.H.). Reeser (V., P-), Hijman (V.B.). Reuderink (Comm.), van Burink Menist (R.S.P.) en van Dis (S.G.P.). Rotterdam, heeft dus aan den desbe- treffenden eisch van Ged Staten van Zuid-Holland niet willen voldoen. STEUN VOOR DE SCHEEPVAART EEN CREDIET VAN 20 MILLIOEN? Het Volk verneemt, dat de regeering het plan heeft, binnenkort aan het parlement een aanzienlijk crediet te vragen voor de ondersteuning van scheepvaart en scheepsbouw. Ons werd een bedrag genoemd tusschen de twintig en vijf en twintig millioen gulden. Deze steunverleening zou, ook voor wat den scheepsbouw betreft, staan huiten de bemoeiingen van het Werk- fonds-1934. Wel schijnt het in de he- doeling te liggen, voor de regeerings- hulp bepaalde voorwaarden te stellen o.a. met betrekking tot de arbeids voorwaarden van het persooneel, dat in de ondersteunde bedrijven werk zaam is. Prof. Dr. BERGER Naar wij vernemen is prof. dr. H. C L E erger, directeur van den veeartsenijkun- digeu dienst en hoofdinspecteur vau de Volksgezondheid lijdende aan ingewands ziekte. De behandelende geneesheer heeft absolute rust voorgeschreven. Minister Terpstra een zware slag hebben toegebracht aan de onbeperkte heerschappij van het spellingsysteem van de Vries en te Winkel, en de algeheele afschaffing van deze doode vorm hebben voorbereid. „Wie voor eenig of algeheel behoud is", aldus concludeert de schrijver, „van de ac- cusatief-n, mag zich voor die vormonderschei ding njet op eenig dialect, noch op eenige sexueele mannelijkheid beroepen. Hij heeft alleen rechi een Deroep te doen op on-nc- derlandsche willekeur van classicistische grammatici, voorheen en thans". En hij besluit: „Willen sommigen om cul- lureele of casueele, theologische of filosofi sche .artistieke of journalistieke, mercantiele of idealistische, aristocratische of demagogi sche psycho-artalytisehe of fascistische rhc- torische of r-ythmische, poëtische of classi cistische, archaïstische of juristische. dialee tische of exotische, pseudo-linguistische of post-historische. melodramatisohe of prozai- sche, of om welke andere denkbare of ondenk bare redenen de -n heelemaal niet of maar half prijsgeven, wij gunnen hun dat van gansehor harte. Alleen zouden wij mot Mar chant om eenvoudig=practische en zuiver-taa* kundige redenen, vooral de komende ge slachten van een officieele onwaarheid wil len bevrijden, en zoo alvast iets bijdragen tol de gezondmaking van ons moedertaal onderwijs".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1