BINNENLAND. De Spellingvereenvoudiging Gemeenteraad van Amsterdam DONDERDAG 31 MEI 1934 EERSTE BLAD PAG BUITENLAND DE ONTWAPENINGSKWESTIE Een felle Fransche aanval op Engeland en Duitschland In de zitting van gisteren van de hoofd commissie der Ontwapeningsconferentie was liet eerst het woord aan den Bntsdn'ii minister van Buitenlandsche Zaken, Sir John Simon, die een verzoening van de standpunten van Frankrijk en Duitschland de belangrijkste voorbereiding noemde voor een algemeene overeenstemming. Vervol gens gaf hij een overzicht van den stand van zaken. Hij gelooft niet, dat wanneer liet der conferentie niet mogelijk zal zijn het eens te Worden over de voorstellen, welke luiden, zooals in het Britsche memorandum, een ontwapeningsconventie is te verwezen lijken. De Britsche regeering wordt in deze op- Vatting gesterkt door het zeer interessante memorandum, dat op deze conferentie is ingediend door de delegaties van Denemar ken, Spanje. Noorwegen, Zweden en Zwit serland. De belangrijkste richtlijnen van dit document schijnen die van het Engelsche memorandum nabij te komen. Ook moet Simon constatecren, dat in deelen van het plan-Mac Donald de veiligheid wordt be handeld op een wijze, waarvan hij hoopt, dat zij de sympathie en medewerking der Yereenigde Staten zal vinden. In dit op zicht hebben zeer zeker allen de belang rijke verklaring aangehoord van den Ame- rikaanschen gevolmachtigde. De Britsche regeering is vastbesloten haar geheele kracht en haar geheelen invloed aan te wenden, opdat een algemeen inter nationaal verdrag over de wapening tot stand komt. wanneer een dergelijk verdrag onder de bestaande omstandigheden op een of andere wijze kan worden tot stand ge bracht. Wanneer de ontwapeningsconferentie slechts voor discussiedocleinden in het le ven zou worden gehouden, zouden wij ons den weg sluiten voor alle nieuwe pogingen, welke eventueel noodig zouden kunnen zijn. Doch wanneer de conferentie geen werke- lijken stap voorwaarts kan doen, worden niettemin de voorwaarden ter wereld gewij zigd. Europa moet met nieuwe gevaren re kening houden. Ten slotte wekte Simon op de conventie van 1923 direct te ratificeeren en van kracht te verklaren. Barthou spreekt De Franschman Barthou was in zijn re devoering fel op Engeland en Duitschland. Den Engelschen hield hij eenige harde waar heden voor, o.a. dat de Engelschen thans zulk pen belangstelling toonen voor het vei ligheidsvraagstuk, nu het blijkt, dat lan den, die door legers en vloten beveiligd wor- den gevaar loopen uit de lucht. Eveneens leverde Barthou critiek op de houding van Engeland ten opzichte van de volkenbonds- BARTHOU conventie van 1925 over den wapenhandel. Daarna richtte Barthou zijn aanval op Duitschland, dat uit den Volkenbond getre den is, en hij vraagt, of daarom de princi pes van 14 Oct 1933 niet meer geldig zijn, om verder te vervolgen: Groote mogendhe den zijn in vervolg o'p langdurige pogingen thans eensgezind over een verstandig, on partijdig en aannemelijk systeem. Duitsch land weigert en omdat Duitschland weigert, zouden wij willen proclameeren, dat dit systeem onaannemelijk is? Zijn wij zoo ver gekomen, dat er een mogendheid is, die te gelijkertijd onzichtbaar en tegenwoordig is, en wanneer u mij toestaat dit beeld te ge bruiken, juist door haar afwezigheid aan- wezend is?, dus een mogendheid die niet hier is, die uit den Volkenbond is getreden, die daarom geen verantwoordelijkheid heeft en die alle rechten zonder overeenkomstige plichten heeft? En zou het em'/irbo dit woord is en voque het deze mogendheid, den Volkenbond en de Ontwapeningsconfe rentie niet'mogelijk maken tot een oplos sing te komen Zijn wij zoover, dat wij geen systeem hebben, waarover wij kunnen be raadslagen? Frankrijk blijft het standpunt getrouw, tiat het sedert de opening der Ontwape ningsconferentie heeft ingenomen, n.l. dat der Ontwapeningsconferentie zelf. Dit stand punt is gebaseerd op art. 8 van het pact, dat president Henderson heeft aangeroerd. De Britsche regeering vraagt ons. of wij Voor het geval, dat bindende uitvoerings garanties aanwezig zouden zijn, het plan Van 29 Januari zouden aannemen. Er zijn antwoordne, die gemakkelijk zijn. Herin nert u zich evenwel het principe der rechts gelijkheid in een regiem van veiligheid. Wat is hiervan terecht gekomen? Men houdt het ons voor, maar wat is uit de veiligheids maatregelen geworden? Het is gevaarlijk een principieele toestemming te verlcenen, welke niet door de feiten worden bevestigd. Einde Maart heeft de Duitsche regeering haar begrooting gepubliceerd. Daarin stond Verborgen, dat dè Duitsche regeering voor 1934 haar militaire uitgaven ik wijs erop slechts van deze te spreken met 2>/2 mil liard Mark verhoogde. Wij waren toen bezig de kwestie der uitvoeringsgaranties te rege len. Wij stonden toen met de Britsche re geering in onderhandeling, welke tot een oplossing zou hebben kunnen leiden. Dit is de situatie en wij zouden toegeven? Wij zouden afzien van ieder systeem, dat niet direct en absoluut door Duitschland wordt goedgekeurd? De situatie zou wor den, dat een mogendheid, omdat zij de Ont wapeningsconferentie bruusk en brutaal had verlaten, ons commandeert, ons haar wil opdringt. Wat mij betreft, ik weiger zulks. Vervolgens wees Barthou erop, dat Frank rijk zijn militaire credieten met 17 pet. heeft verminderd en 't budget van Duitsch land voor de Rijksweer met 33 pet. is ver hoogd. De Duitsche luchtvaartbegrooting is Verhoogd met 160 pet. Ten slotte merkte Barthou op: Wij heb ben een concreet plan, dat men niet kan wegwerken door er over te zwijgen. Het be staak Het is het plan tot bewapeningsbe grenzing, begrenzing van alle bewapenin gen, van 1 Januari 1934. Het zit in uw stuk ken. Waarom het stilzwijgend over te slaan, het door oen formule, waardoor het niet aan de orde komt, te veroordeelen? De zitting verdaagd tot Vrijdag De voorzitter der Ontwapeningsconferen tie deelde .Woensdagavond laat mede, dat een aantal delegaties hem verzocht had, hun eenigen tijd te geven om de huidige situatie te overzien, zoodat hij besloten heeft, dat de hoofdcommissie morgenmid dag weer zal bijeenkomen. Reeds bij den aanvang van de zitting heeft Henderson een beroep gedaan op de delegaties om. zich zoo spoedig mogelijk op de sprekerslijst te laten inschrijven, aange zien andets de duur en ontwikkeling dei- debatten niet te overzien zou zijn. gespannen toestand in mandsjoekwo Uit Moskou wordt gemeld: Ten Westen van het dorp Krestovzvijenskaia merkte de Sovjet-Russische grenswachter op 27 Mei op een afstand van 6 meter van. den Rus- sischen Amoer-oever een sleepboot op, die een boot sleepte onder Mandsjoerijsche vlag, stroomopwaarts gaande. Na twee waarschu- wingschoten venvijderde het schip zich van den Sovjet-oever en zette koers in de rich ting van Sachalian. Op 28 Mei voer een eveneens onder de vlag van Mandsjoekwo varend schip, dat 'n tweede schip sleepte de monding in van de Zeia-rivier, welke geheel op Sovjet-grond gebied stroomL Dit schip voer ongeveer 1 K.M. stroomopwaarts met geringe snelhe.i t op een afstand van 30 tot 25 meter van de Sovjet-oevers, terwijl voortdurend vanaf de brug van liet schip foto's genomen werden. Zonder acht te slaan op een tweetal waar schuwingsschoten, die door de grenswach ten werden gelost, zette het schip zijn tocht langs de Sovjetoevers voort en eerst toen direct op het schip geschoten werd, wijzig de dit zijn koers en voer naar de Amoer. Men meldt uit Cliarbin: In verband met de gebeurtenissen op de Amoer heerscht er in Mandsjoekwo een gespannen toestand, temeer daar algemeen wordt beweerd, dat de Sovjettroepen systematisch op alleMand- joerijsche schepen vuren, welke gebruik maken van het vaarwater van de Amoer. DE ONLUSTEN IN DE VEREEN. STATEN De toestand in Toledo, waai- de vorige week zoo veel relletjes hebben plaats ge vonden, waarhij veel bloed vloeide, is nog steeds gespannen en alle pogingen tot be middeling tusschen de Electric Autolie Company en de werknemers zijn tot dus verre mislukt Charles P. Taft. de federale bemiddelaar heeit scherpe critiek uitgeoefend op :1e maatschappij, daar deze verschillende com promissen verworpen had, welke de vak- vereenigingsleiders bereid waren te aan vaarden. Nog steeds dreigt een algemeene staking. Te Rio G;-nde in Texas heeft de politie "n politieke bijeenkomst uiteengejaagd, waar bij zij gebruik maakte van de vuurwapenen Twee personen werden gedood, zes gewond DE SAARKWESTIE. Voor de volksstemming in het Saargebied is nog geen oplossing gevonden, al heet het, dat het ontwerp-ra-pport over deze kwestie aan de Volkenbondsleden nog deze week zal worden verzonden en men de stemming Januari a.s. wil doen houden. Frankrijk geeft don eisch van een internationale po litie nog niet op. DE STOPZETTING DER JAPANSCHE IMMIGRATIE IN BRAZILIË. In officieele rapporten van den Japan- sehen ambassadeur en de consuls in Bra zilië wordt betreurd, dat de Braziliaansche Wetgevende Vergadering een wetsontwerp heeft afgehandeld tegen de Japansche im migratie. Asahi meldt, dat ambassadeur Hatashi uit Brazilië den minister van buitenland sche zaken telegrafisch verlof heeft ge vraagd naar Japan terug keeren, aange zien hij zich verantwoordelijk acht voor de aanneming van de ajiti-Japansche immi- gratieweL EEN LEEUWENPLAAG IN OOST-AFRIKA Geheele districten rond Mozambique in Portugeesch Oost-Afrika worden door hon gerige leeuwen geteisterd. Tc Villa Machado is een vrouw door een leeuw verslonden en verscheidene kinderen en oudere inboorlingen worden vermist. De autoriteiten hebben een groote premie uitgeloofd voor eiken dooden leeuw, die aangebracht wordt, doch onder de inboor lingen is zulk een paniek uitgebroken, dat zij al hun eigendommen in den steek laten en naar de Europeescho nederzettingen vluchten. BOSCHBRANDEN IN AMERIKA Uit New-Y<ffk wordt gemeld: De fcosch- brand in de Ariondack-bergen heeft zich ontwikkeld tot de grootste welke sedert 190S is voorgekomen. Reeds is een ontzag lijke hoeveelheid waardevol hout geheel vernietigd. Twee plaatsen worden door de vlammen bedreigd. Ook uit Canada komen berichten ovet groote hoschhranden in Oost-Manitoba en Noord-Ontario. In Nonvalk in Ohio woedt eveneens een groote boschbrand, welke talrijke nederzet tingen in gevaar brengt. In Charleston in Zuid-Carolina heeft een tornado groote schade aangericht. De wer velstorm ging gepaard met een springvloed BUITENGEWONE HITTE IN ENG.-INDIE Volgens te Londen uit Engelsch-Indië ontvangen berichten uit Madras bedroeg de hitte aldaar bijna 110 graden F. Men acht deze buitengewone hitte mede verantwoor delijk voor een brand te Surampalli nabij Bezwada, waarbij twaalf personen den dood vonden in de vlammen, welke drie honderd huizen vernielde. Tengevolge van de lange droogte was er vrijwel geen water beschikbaar voor het blusschen van het EEN NUTTIG WERK VOOR WERKVERRUIMING Ten behoeve van de verhooging van den zeedij'k ven den Beciuspolder aan de Een dracht (Z.), heeft, naar wij vernemen, de commissie voor werkverruiming een bedrag van 90 in de vereischte uitgaven aan ar- beidsloonen verleend. De eigenaar van den polder heeft zelf de noodige materialen als oement, zand, ijzer, enz. te betalen, welke materiaJen door hem van de binmen'landsehe producenten zullen worden afgenomen. De dijksverhooging zel ve, welke wordt gemaakt volgens het be kende systeem-De Muralt, nader verbeterd door den Ir W. Karnp te 's-Gravenhage, kost ongeveer een vierde deel van een ophooging met grond. Met de bespaarde gelden zullen in Noord-Brabant andere werken worden gesubsidieerd. EEN MOOIE MEEVALLER DE GEMEENTE jENGWIRDEN ONTVANGT NOG 13000 De gemeente Aïngwirdcn werd indertijd door haar ontvanger, den inmiddels overle den heer P. opgelicht voor een vrij aanzien lijk bedrag, gepleegd in do jaren 1917—192 en wel f 19.329,89. De rechtbank te Leeuwarden wees echter hiervan maar f 10.346,46 toe. Het. Hof vernietigde dit vonnis en achtte alleen de posten over de laatste dienstjaren voor toewijzing vatbaar voorzoover deze niet reeds opgenomen waren in de door Ged. Staten goedgekeurde rekeningen, ver meerderd met 5 rente vanaf 6 April 1926 en de helft der aan de zijde van de gemeen te gillende onkosten. De Hooge Raad heeft evenwel dit arrest verworpen en de heer P. veroordeeld in de in cassatie vallende kosten. Naar wij thans vernemen hebben de er ven van de heer P. thans aan dc gemeente uitbetaald dc som van f 12.996,85. VEREEN. „HET HOOGELAND" JAARVERSLAG 1933. Het Jubieum-Comité, dat na ons jubileum in 1932 besloot met zijn arbeid door te gaan tot het bedrag voor een vierde kolonie bij een zou zijn, zag zich tot zijn groot leedwe zen genoodzaakt zijn arbeid te beëindigen, aldus het jaarverslag van „Het Hoogeland". Ook hier waren het de moeilijke tijden die het onmogelijk maakten het beoogde doel te bereiken. Na lang beraad en overleg mot het De partement van Justitie, besloot het bestuur de kolonie „Wilhelminahoeve" te Gr. Op ende voor de verpleging van jeugdige ver oordeelden beschikbaar te stellen. De verpleegden, die op de kolonie „Wil helminahoeve" waren er ouder dan 22 jaar waren, werden naar de andere kolonies overgebracht, zoodat „Wilhelminahoeve" voor de nieuwe soort verpleegden open stond. Uit een reclasseeringsoogpunt werd het niet wenschelijk geacht dat deze groep ver pleegden zou verkeeren tusschen een groep van personen, die reeds langer in het leven hadden rondgezien en allicht een besmet tingsgevaar zouden opleveren voor dc jeug digen. Als hulp voor den reclasseeringsambte- naar werd dcor het bestuur aangewezen de heer A. J. Broersma, die tot dusver aan het Propaganda-bureau verbonden was. De tijden zijn donker op allerlei terrein, niet het minst voor een philanthropische vereeniging. Eenerzijds wordt de roep om hulp voor velen, die dreigen onder te gaan, steeds grooter. De crisis maakt ook haar slacht offers voor onze kolonies. Anderzijds wordt het steeds moeilijker, .n de inkomsten op zulk een peil te hou den, dat de arbeid in de kolonies onge stoord kan worden voortgezet. HET ZESTIG MILLIOEN-FONDS NAAR MEER WERK EN MINDER LOON NEDERLANDS POSITIE IN DE WERELD Blijkens het Voorloopig Verslag der Eer ste Kamer inzake het zgn. 60 millioenfonds hadden vele leden grocte waardeering voor de strekking van het wetsontwerp. Loonpolitiek. Vele leden konden zich niet vereenigen met de loonpolitiek van de regeering. Dc regeering, zoo zeiden zij, spreekt het wel te gen, maar de practijk leidt er toch toe, dat van hoogerhand loonsverlaging wordt be vorderd. Deze leden drongen er op aan, dat de regeering alvorens tot verdere loonsverlaging te dwingen, nogmaals zal willen overwegen, of deze wel ge rechtvaardigd is. Sommige leden betoogden, dat loons verlaging niet 'mogelijk is, indien de kosten van het levensonderhoud niet tevens tot daling worden gebracht. Enkele leden wezen op 't groote verschil, hetwelk hier te lande nog steeds bestaat tusschen groot- en kleinhandelsprijzen. Een onhoudbare positie? Enkele leden betoogden, dat, indien de re geering de loonen wil aantasten, zij ook op vermindering der vaste lasten bedacht moet zijn. Alle landen zijn den weg der deva luatie opgegaan, behalve Zwitserland en Nederland. De vraag mag worden gesteld of Nederland niet in een on houdbare positie komt te verkeeren. Aangedrongen werd op krachtige bescherming van de Nederlandsche industrie tegen de destructieve con currentie van het buitenland. De re geering zal krachtiger gebruik moeten miken van de verdedigingsmiddelen, welke de Staten-Generaal haar op haar voorstel hebben verschaft. De schroef aangedraaid Ten aanzien van de steunverleening werd de opmerking gemaakt, dat het bedrag van den steun het loon op den voet volgt. Zoo is tengevolge van de daling van het loon de steun in Twenthe reeds verlaagd van 13 tot 11, en indien het loon verder moet dalen, zal ook de steun nogmaals wor den verminderd. Naar het oordeel van som mige leden kan dit niet worden gedoogd, aangezien dit een ethisch ontoelaatbare handeling zou zijn. Aard der werken Verscheidene leden wenschten te worden ingelicht aangaande de aard der werken, welker uitvoering der regeering voorne mens is te bevorderen. Eenige leden maak te bezwaar tegen de samenstelling van het bestuur van het Werkfonds, aangezien daarin niet vertegenwoordigers van de vak centrale zitting zullen hebben. DE KWESTIE VAN DE KOSTEN Zal de spelling ook buiten het Onderwijs worden ingevoerd? De Vereeniging van Nederlandsche Ge meenten heeft aan den Minister van Onder wijs een brief geschreven over dc voorge nomen vereenvoudiging van de schrijfwijze van het NWerlandsch. Het komt adressanten voor dat invoering van de veranderde schrijfwijze alleen dan te rechtvaardigen is. indien omtrent de kwestie van de kosten, waarvan sommigen meenen dat ze belang rijk zullen zijn, alle onzekerheid is wegge nomen; derhalve alleen, indien Cc regeering maatregelen heeft getroffen, waardoor et- zekerheid bestaat, dat aan de overheidskas sen geen nieuwê lasten worden opgelogd. Voorts zou het gewenscht zijn dat (le re geering aan üe gemeente- en schoolbesturen een uiteenzetting gal van de wijze, waarop do overgang van de oude naar de nieuwe sch lijf wijze zou kunnen plaats hebben. Daar uit zullen de gemeentebesturen dan tevens kunnen afleiden, dat zij geheel in de lijn der regeering handelen indien zij niet on middellijk iot vervanging der tol dusver ge bruikte 'boeken door andere in de nieuwe spelling overgaan voor de scholen van het openbaar onderwijs, terwijl voorts de school besturen uit een dergelijke uiteenzetting zullen kunnen afleiden, dat aanvragen om nieuwe boeken, uitsluitend of hoofdzakelijk als gevolg van de verandering in de spelling, zullen moeten worden beschouwd als de normale eischen, aan het geven van onder wijs te stellen, te overschrijden. Zooals men Woensdag in ons blad heeft kunnen lezen, is de minister van plan te waken tegen liet maken van koeten. Dit zei hij ter geruststelling van uitgevers. Nog voordat deze uitlating van den Minister in druk was verschenen zij is, zooals men weet een herhaling van wat reeds in zijn radiorede door Z. Exc is gezegd heeft de directie van de N.V. Joh. Ykemia's Uitgevers Mij. een uiteenzetting verspreid, waarin zij als haar meening te kennen geeft, dat de theorie in deze van de practijk nogal zal verschillen. In een enkel blad is reeds een stem op gegaan van een inzender, die de raad gaf, •dat de bladen tegen de minister zonden moeten zegeen „non possumus" wij kun nen niet. Het zou n.l. gaan om „het behoud van ons mooie Nederiandsch". Deze voor stelling gaat natuurlijk mank aan het in deze dagen veel voorkomende euvel, dal men niet onderscheidt tusschen taal en spelling. Niemand denkt er aan onze moe dertaal te wijzigen. Alleen wil men de schrijfwijze wat meer met de werkelijkheid in overeenstemming brengen. Een geheel ander advies geeft dan ook De Volkskrant Zij merkt op, dat de pers indertijd de sprong gemaakt heeft van Sie- genbeek naar De Vries en Tè Winkel, en dat dan ook de nieuwe sprong zal moeten worden gemaakt. De pers „kan pruttelen en uitstellen, maar aan de sprong zelf kan ze tenslotte niet ontkomen. „Daarom zegt het gezond verstand: doe het gewillig en doe het aanstonds tegelijk met de school. „Zoq is ons naar we meenens nuchter en zakelijk landpunt, ingegeven door het be lang van het kind en van de volksklasse." In dezelfde geest schrijft in De Vaandrager het orgaan van de Bond van Ned. Herv. Jongelingsvereen. op Geref. grondslag, de Kroniekschrijver. „Persoonlijk zijn we", zoo zegt hij, ,,geen ijveraar voor de nieuwe spel ling. maar als het wet wordt, schrijven we vanaf September de nieuwe spelling in onze Kroniek; daar kunt ge op rekenen. Want orde gaat voor gevoel." HET KEFFERTJE Op de Dameskroniek zagen we voor eeni ge jaren reeds een mechanische hond. die loopen kon. Dat er een electrische waak hond is, kunnen we regelmatig op de ad vertentiepagina constateeren. Maar dat ei ook een mechanisch hondje is, dat voor een belastingambtenaar dezelfde functie ver richt als de lokeend voor den kooiker en de koerduif voor den duivenmelker; dat wist u zeker nog niet. Toch is zoo'n keffertje ergens in functie. In zekere niet onvermaarde gemeente in ons land heeft men gelijk te doen gebrui kelijk en winstgevend is ook de belas ting op honden stevig verhoogd; vooral de luxe-hondjes worden zwaar getroffen. Gevolg: het aantal inwoners, dat geboekt wordt in de burgerlijke Stand van Canis familiaris, daalde plotseling zeer aanmerke lijk. Ongetwijfeld was dit tot op zekere hoogte te begrijpen, want de politie wist, dat vele leden van het beroemde geslacht een vroeg en ontijdige dood gestorven waren. Maar afdoende en alle® verklarend was deze wetenschap niet. Alles wees opbe lastingontduiking. En dat gedoogt onze eeuw niet. Vroeger was het regel, nu moet het uitzondering worden. Wat te doen? De politie kon geen speciale opsporingsdienst naar „onbelaste" en „frau duleuze" honden instellen. De deurwaarder vindt, dat hij wel bejvoners op straat kan zetten, maar geen honden van de straal halen Daar meldde zich plotseling een geestes kind van den „Rattenvanger van Hameien". Hij bood aan tegen een bescheiden premie- de verscholen honden op te sporen. Hoe? Ja, dat was zijn zakengeheim. Bur gemeester en Wethouders moesten dat maar afwachten: hij vroeg immers slechts pro visie. Top, zei het college. De man kreeg een aanstelling als onbezoldigd rijksveldwach ter en begon zijn ai-bei d. Aldus: hij loopt dc straat in en belt aan. „Juffrouw, ik hen van de belasting en kom informeeren, of u een hondje hebt". Ant woord: „neen, meneer". „Zoc juffrouw", zegt de man laconiek; maar plotseling klinkt het in de gang: waf-woef, waf-woef; waf-waf-wafEn het is, alsof er uit de keuken een echo klinkt; het verborgen huishondje hoort bekende klanken en geeft antwoord. „O, zoo juffrouw, zegt de man, er is toch een hond in huis. Heeft hij een belasting penning? Neen? dan moet ik u bekeuren." En hij gaat. In drie weken tijds heeft hij zoo veel meer dan honderd „wilde" honden opge spoord en meer dan duizend gulden belas tinggeld binnen gebrachttegen een be scheiden. maar nü behoorlijke provisie. Hij gaat van huis tot huis, bijna. En, als hij 't noodig vindt, laat hij het mechanische keffertje in zijn zak blaffen: waf-woei, waf- woef; waf-waf-waf! DE BEGROOTING VOOR HET LOOPENDE JAAR In de zitting van gV>termiddag van den Ge meenteraad van Amsterdam, heeft de burge meester, Dr. W. de V1 u gt, medegedeeld, dat het College nog niet gereed is met de voor stellen ten opzichte van de begrooting-voor het loopende jaar, die, naar men weet, door Gedep. Staten is afgekeurd. In den loop dezer week zullen de Raadsleden deze voorstellen kunnen tegemoet zien en Woensdag 6 Juni worden ze in den Raad behandeld. Twee interpellaties van de communisten heb ben den Raad wederom opgehouden. De eerste was van den heer Huizing a, die interpel- leeren wilde over het optreden van een politie agent in West, waar een gerechtelijke inbe slagname moest plaats hebben en de bewoner zich op zulk een wijze verzette, dat de agent zyn revolver trok en den man ernstig wondde. De b u r g e me ester zeide bezwaar tegen een interpellatie als deze te hebben, deelde den Raad mede, dat de agent verklaarde uit noodweer te hebben gehandeld. De zaak handen van de justitie, en te zijner tijd zal de burgemeester een nota tot den Raad ricl Het voorstel van den voorzitter om de ii terpellatie van de agenda af te voeren, werd met overgroote meerderheid aangenomen. De heer W ij n k o o p oreerde in zyn inter pellatie over het „muilbanden van de kunst", omdat twee schilderstukken van een tentoon stelling van de „Onafhankelijken" in het Ste delijk Museum een paar maanden geleden zijn geweerd. Hy sprak evenwel alleen over schilderstuk, dat wegens beieedigende strek king voor een bevriende mogendheid was ge weigerd. Het stelde nl. voor dat S.A.-mannen een Jood met het hakenkruis op de ontbloote borst brandmerken. Dit was, zette wethouder Boiseevain (v.-b.) uiteen, geen symbolische voorstelling, maar moest wel den indruk wekken alsof deze foltering inderdaad heeft plaats gehad. Om deze reden hadden B. en W. bezwaar gemaakt tegen expositie van dit doek in het Stedelijk Museum. De interpellant poogde de zaak wel wat op te blazen, maar dat ging hem slecht af, dat de discussie van weinig beteekenis bleef en een motie van afkeuring met overgroote meerderheid is verworpen. De agenda leverde gisteren verder niets van beteekenis op. Ook voor heden is ze zeer belangrijk. De voordracht tot herziening van de Politieverordening is wel van groot belang, maar deze zal in de Raadsvergadering heden wel niet aan de orde kunnen komen, dat er te veel klein goed is. HET LIDWOORD „DE" Reeds citeerden we een artikeltje over het adres V&n binnen- en buitenlandsche professoren aan de r.'k. Universiteit te Nij megen. Thans schrijft P. Gerlaoh Royen O.F.M. over hetzelfde onderwerp in de Maasbode: In de strijd om de n dreigt ihet lidwoord de een beetje over bet paard getild te wor den. Zoo lezen we in Dc Tijd, Het Cen trum enz., dat „de Nijimeegsche professoren tegen afsohafifng der buigings-n" hebben geadresseerd. Daarentegen schreef D e Maasbode zonder de „Schrijven van Nij- meegsche hoogleeraren en lectoren aan mi nister Marchant". Ik wil in deze lidwoord kwestie allerminst als de autoriteit gelden, zelfs niet als een autoriteit; we hebben in De Maasbode autoriteit genoeg. Verleden week hadden eveneens in De T ij d „de letterkundigen" Marchant hun meening te kennen gegeven. In het Alg. Handelsblad hadden „de studenten" zich inzake het jongste spellingsvoorstel uitge sproken. Toch kwamen slechts een paar eenlingen, eventueel „vertegenwoordigers" van het Corps te Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Groningen aan het woord. Maar het Corps, en zeker een enkeling daarvan, is bezwaar lik met de studenten te vereenzelvigen. In tussen menen we te weten, dat er behalve de vier genoemde universiteiten en hoge scholen nog meer gelijke inrichtingen be staan. Ook „de letterkundigen" moet de goege meente wel imponeeren .voorzover deze do kracht van „de" weet te beseffen Wat „de Nijmeegsche professoren" be treft, moge worden opgemerkt, dat bij de „ondergeteekenden" van het Nijmeegse adres de volgende namen ontbreken: T. Brandsma, O. Carm., Gerard Brom, D. Franses O F M, J H E J Hoogveld, R L Jansen O P, J B Kors O P, G Kreling O P, W Lampen O F M, A Pompen O F M, F J Th Rutten, F J M de Waele, om van lectoren te zwijgen. Ook missen we de naam van purof. Kosch, omdat deze buitenlandse geleerde niet waarschijnlik in de mening volhardde, dat „het erfdeel onzer vaderen" niet met het erfdeel zijner vaderen kon geïdentificeerd worden. Bovendien zal hij in het land v hij gastvrijheid geniet, uit bescheidenheid zich niet geroepen hebben gevoeld, om Mi nister Marchant iets onder de ogen te bren gen. De hoogleraren Th. Baader, J. Dagens, E. Drerup, P. Heinisoh voelen zich blijkbaar reeds zo één met hun grootnederlandse kol lega's, dat ze eensgezind met een deel dezer zij aan zij voor „het erfdeel onzer vaderen" konden in de bres springen. Wij zeggen dit met klem, omdat wij geenszins de gedaohtc willen wekken, als of deze buitenlanders het adres slechts v.luch tig zouden gelezen hebben. En nog minder, alsof ze niet met ervenveel kennis van zaken als de meeste grootnodeiiandse onderteke naars, zou (Pen kunnen oordeelen over d e taal kundige kwestie der naamvals-n. Imimers Minister Marchant wil niet „de algeheele afschaffing der buigings-n". maar alleen de akkusativiese naamvals-n tot haar ware ver houdingen terugbrengen. DE CHR. BOEREN- EN TUINDERS BOND JAARVERGADERING TE MIDDELBURG Ditmaal kwam de C.B.T.B. in het verre Zuiden in Mid-delbung bijeen. Verleden jaar was het te Groningen en daarvoor in Alk maar. Het is een goede gewoonte om op deze wijze te handelen met het houden der jaar vergaderingen. Telkens een andere plaats heeft weer zijn aantrekkelijkheden en vooral de gebruikelijke en veelal leerzame exour- sies, dje in afwijking met andere land- en tuinbouw organisaties de C.B.T.B. steeds den tweeden dag houdt, trekken de groote deel nam. Ditmaal werd (voor het eerst) een' avondvergadering gehouden om enkele huishoudelijke zeken af te doen. Daarop werd besproken hpt jaar Weerbericht. Het dunne pijltje geeft den vorlgen stand Hoogste stand te Stettin 768.7. Laagste stand te Isafjord 731.9. Stand vanmorgen half twaalf 763.7. WEERBER7CHT Zwakke tot matige O. wind, helder tot licht of half bewolkt, droog weer, behoudens geringe kans op onweer in het Z.\ iets warmer. BUITENLANDSCH WEERBERICHT De hooge luchtdruk heeft, zich vooral over Scandinavië uitgebreid en de depressie in het N.W. trok W.-waarts terug. Oveir Frankrijk en de Golf van Biscaye logt een gebied waar de barometer overal op plan. 761 mM. staat, en waar slechts op een enkele plaats regen van beteekenis wordt gemeld (Toulouse 9 mM.) De Oostenwinden zullen dus in onze omgeving aanhouden en verdere stijging van temperatuur brengen. Geheel Duitschland heeft zonnii? w°er met hooge temperatuur in het midden en Z. In Frankrijk en Zwitser land is de luciht bedekt, maar is opklaring te wachten. Ook de Britsche e landen hebben fraai weer. In Scandinavië is de lucht nog bedekt en valt nog regen in het N. TEMPERATUUR Staond vanmórgen halftwaaïf 18.2 C VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN OP HEBBEN 1 JUNI. Van 's avonds 9.40 uur tot 's morgens 4.16 uur WATERSTANDEN RIVIEREN Heden Vorig Heden Vorig Rhelnfelden 2.n-3 2.01 Maastricht 40.40 40.8C Breisach 1.01 1.04 Venln 10.78 10.83 K'shl 2.18 2.15 Lobith 8.98 9,01 Maxau 0.00 3.F0 Nijmegen 6.74 6,78 Diedesheim 0.00 0.40 St Andries 1.80 2, Mannheim 2.14 2.14 Arnhem 6.86 6. Lohr 0.82 0.81 Vreeswijk lw 0.01 0, Mainz 0.00 0.05 Westervoort 7.49 7,5i Ringen 115 1.15 Deventer 143 i,fO Caub 1.17 1.17 Kampen -0.15 -0,13 F.ms 0.00 1.05 Eysden 00.00 46.07 Coblens 1.24 1.24 Grevenbicht 27.68 27, Trier 0.06 0.06 Venlo 10.78 10, Keulen 0.73 0.71 Grave (sluis) 4.13 4.21 Riihrort 0.76 0.75 St Andries 0.60 0,75 Wesel 0.00 l.ll Gorkum 1.28 1,42 Emmerik 0.00 0.12 Dordrocht Lil 1,13 Dusseldorf 0.00 0.10 HOOGWATER NED. ZEEHAVENS (Oude Amsterdamsche tUd) 1 Juni Delfzijl 1.37 13.49 HellevoetsL Terschelling U.02 23.3i Willemstad Haringen 11.5s Den Helder 9.35 22.20 I.lmuiUen 5.16 17.47 H.vHoIland 4.25 li.ui u Scheveningen 5.45 18.21 Terneuzen Rotterdam 6.47 18.58 Hansweert Brouwersh. Zierikzee i Wemeldinge l Vlissingen verslag van den secretaris-penningmeeetes waarvan we reeds medodeeling rieden, ter wijl eveneens voorgestelde statutenwijzigin gen wenden behandeld en goedgekeurd. Zoo werd in de statuten vastgelegd, duit de Boatd 't voorgestelde doel mede zal trachten te be reiken door 't bevorderen van de goede ver standhouding tusschen werkgeveis en werk nemers, met name door het afsluiten van cd!lectievo arbeidsovereenkomsten. Teven® werd door deze etauitenwijziging de inriohting van de Bond gereorganiseerd. Niet meer uit individueele leden, doch uit provinciale afdeelingen zaj dc bond bestaan, die als gewone leden aangemerkt zullen worden, terwijl als buitengewcaie leden toe gelaten kunnen worden rechtspersoonlijk heid bezittende nationale of gewestelijke vereenigingen of insteliingen, die ten doel hebben ue behartiging van één of meer bij zondere stoffelijke of geestelijke belangen van den boeren- en tuindereetand. Ook kent de Bond nog begunstigers. Als gevolg hiervan moesten de statuten in veel opzichten veranderd worden, wat in deze avondvergadering geschiedde. Vandaag heeft de eigenlijke jaarvergade ring plaats. De voorzitter, Prof. Mr. P. A. Diepenhorst te Amsterdam, hield 'zijn openingsrede, terwijl Prof Mr. P. S. Ger- brandy sprak over „Maatschappelijke or dening en landbouwcrisis". Daarop komen: we morgen terug. COÖPERATIEVE CENTRALE BOERENLEENBANK Dc Coöp. Centrale Boerenleenbank te Eind hoven hield haar jaarvergadering. In zón ope ningswoord wees de voorzitter van het Bestuur op, dat de noodtoestand op het platteland ...are eischen stelde. De. opbrengst aan bodem- productie. die in 1928 ongeveer 1500 millioen gulden bedroegen, waarvan voor 725 millioen gulden werd uitgevoerd, is thans tot op een derde inge3chrompeld. ing en erkentelijkheid moet betuigd r Ver, -aanpassing zullen -chen noodig zón. daar dc steun niet blu- ,-end kan worden verleendj Daarop zal de boe enleenbank als credietinstituut zich ook moeten stellen. Dg gToote moeilü'kheid blüft int -latteland; velen hc dan honderd pre niet; zeker 13, dat 1 :ief beheer heeft rate positie ge- er-3terking dezer houden. Toch drong spr. innaai pi us aansprairci uic.ieiasronas, oearoe- Hen per 31 December 1933 f 9.677.694.31 buiten bechouwin-g gelaten de reserve van f 72S.533.-18 oor effectenkoersverschillen. Nadat over deze rede breedvoerig van ge dachten was gewisseld keurde do vergadering de balans en verlies- en winstrekening goed. •hróving van f 71.987.74 utu.veuren blüft f 121.246.60 over. rserve. f 9321.59 aan de gemeenschappelijke :ring van f 150.000 Drdt f 91.358.21 1 or het dividend van 6 pet. blüft dan f 15906 -.-ciilkbaar en f 4660-80 ter dispo3ltle van do algem. vergadering.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 2