$limm ^riiterljc öTouraitt
Dagelijks verschijne nd Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken
BINNENLAND.
De Spellingvereenvoudiging
HOLLANDIA WATER
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5181
8ureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 29 MEI 1934
15e Jaargang
abbertentieprij?en:
Van I tot 5 regels 1.17'/«
Elke regel meer f 0.22' h
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regelsf 2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiën per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend0.10
BENEPEN TEGENWERKING
Met het bijschrift „Help ons!" werd onze
aandacht gevestigd op een Groningsche
Brief in het weekblad „Patrimonium".
De zaak is deze: het verhond van deze
naam stichtte en beheert in het noorden des
lands Tehuizen voor tewerkgestelden.
Kort na de opening der twee nieuwe Te
huizen, die te Rhederveld en te Laudei
marke, kwam bij het Comité, dat de Tehui
zen beheert, het verzoek van de direct-e der
Arbeiderspers in om ook enkele exempla
ren van het „Volksblad van Groningen eri
Drenthe" op de leestafels te leggen. De bla
den zouden gratis beschikbaar worden ge
steld.
Het Comité echter berichtte niet aan het
verzoek te kunnen voldoen, omdat de be
ginselen, welke in het Volksblad geleerd
worden, in -strijd zijn met de beginselen
waardoor Patrimonium zijn arbeid wenschl
te zien gedragen.
Dat was te veel, dan de directie van de
roode pers verdragen kon. En onmiddellijk
werd een stevige, doch even benepen actie
ingezet, om deze beginscltrouw betaald te
zetten.
Toen het comité zich om subsidie tot de
ruim vijftig gemeenten wendde, welke bij
d3 Centrale Werkverschaffing zijn aange
sloten, werden de roode raadsfracties ge-
instrueeio het geven van een bijdrage (een
halve cent per inwoner) zooveel mogelijk
tegen te werken. En zij deden het in de
regel met succes: „de leestafels in de Te-
hu'zen waien eenzijdig".
In de stad Groningen ging het niet an
ders. Van reclitsche zijde werd met klem
van redenen betoogd, dat het niet aangaat
en ook ü.et gebruikelijk is om aan subsi
die-verleen ing de voorwaarde te verbinden
in strijd met het beginsel te handelen, maar
het mocht niet baten. De linksche fracties
stelden zich onder de leiding der sociaal
democraten en het gevraagde subsidie van
ongeveer f 200.— werd geweigerd.
Natuurlijk denkt het comité er niet aan
om het beginsel op zij te schuiven ter wille
van het subsidie; doch waar ook het rijk
do bijdrage met f 750.heeft verminderd
en heel wat gemeenten geen bijdrage mo
gen verleenen, zit het comité met een ge-
iaarnd tekort van f 1750.—.
Een geraamd tekort; ja, want het co
mité hoopt, dat het particulier initiatief uit
Christelijke kringen een werkelijk tekort
zal verhoeden, en het comité in staat zal
stellen zijn zegenrijk werk voort te zetten.
EEN DUISTER RAPPORT
In het begin van dit jaar heeft het hoofd
bestuur van het Ned. Onderwijzers Genoot
schap een commissie ingesteld om rapport
uit te brengen over de positie der openbare
school. Deze commissie heeft onlangs een
uitvoerig gedocumenteerd rapport samen
gesteld, waarin zij niet minder dan twintig
conclusies verdedigt.
Het is begrijpelijk, dat wij van deze con
clusies met groote belangstelling kennis
namen.
Bij de lezing van de eerste stellingen
kregen we de indruk, dat het rapport een
heilzaam tegenwicht zou bieden tegen het
dolle en dwaze drijven, dat vooral onder de
inspiratie van „Volksonderwijs" staat
Immers, het doet weldadig aan, wanneer
men leest: „De uitspraak: de voorstanders
van openbaar onderwijs verklaren zich te
gen de pacificatie, acht de commissie ver
keerd"; want inderdaad aan zoo'n nega
tieve uitspraak heeft men niets.
Ook vonden we het ferm en flink, dat de
commissie „de wettelijke positie van de
openbare school volkomen juist bepaald
acht" in Grondwet en regeeringscircülaire
en dat zij in de „achteruitgang van de
openbare school na 1920 voor de voorstan
ders van openbaar onderwijs geen reden tot
bezorgdheid voor de toekomst van dit on
derwijs" ziet.
Zoo dachten wij er ook over. Als elk kind,
dat er werkelijk hoort, als leerling bij het
bizonder onderwijs is ingeschreven, dan
zullen er nog steeds belangrijke groepen
overblijven, welke op de openbare school
zijn aangewezen. En heusch, wij zullen de
voorstanders van dit onderwijs geen stroo-
breed in de. weg leggen, als zij op gepaste
wijze propaganda maken voor hun doel.
Echter, stemmen de eerste conclusies tot
een milde beoordeeling, al spoedig komt de
overgang.
Zoo vreezen wij, dat 't nog al moeilijk zal
vallen aan de commissie om te b e w ij z e n,
dat „de bepalingen voor de bouw van nieu
we openbare scholen, voorgeschreven in de
wet van 4 Aug. 1933 en de opheffing van
de vele openbare scholen, niet zijn in over
eenstemming met art 195 der grondwet".
Erger wordt het als de commissie op het
versleten en vermolmde standpunt gaat
staan, dat „het onderwijs eigenlijk in han
den der overheid behoort te zijn" en dat zij
vervolgens het fabeltje napraat: de pacifi
catie hoeft „de verbrokkeling van ons on
derwijs in de hand gewerkt": „Het onder
wijs wordt daardoor onnoodig duur, terwijl
een economisch beheer en een goede distri
butie van scholen niet meer mogelijk is".
\yw rwht»n juist; dat de maatregelen
van minister Marchant een goede distribu
tie van scholen bedoelde en bevorderde.
Beslist achterlijk stelde de commissie zich
echter aan, toen zij de meening lanceerde,
dat „de voortgezette ontwikkeling van ons
onderwijs in particuliere richting niet be
vorderlijk kan zijn voor de staatseenheid
en de volkstucht zal ondermijnen".
Dat is een sprookje uit lang vervlogen
dagen, toen men, net als nu weer, het noo-
dig oordeelde, „dat het onderwijs geheel
onttrokken wordt aan de invloed der partij
politiek"; weshalve men voorstelt, om „een
centrale instantie" de bevoegdheid te ge
ven, „sectarisch onderwijs" te weren, con
centratie bij het bizonder onderwijs op te
leggen, en het aantal bezwarende bepalin
gen voor de bouw van bizondere scholen te
vergrooten.
Aldus het duistere rapport van een stu
die-commissie uit de voorstanders van
openbaar onderwijs, die zich nog steeds
verbeelden, dat zij toch eigenlijk eerste-klas
burfgers zijn in een vrijzinnig-liberaal Ne
derland.
DAT IS BRUTAAL
In het maandblad van „Volksonderwijs"
vertelt een sarcastisch aangelegde dame
iets over „een gereformeerde hit" in Kapelle
De geschiedenis is, volgens haar
lezing, in 't kort aldus, dat „de broeders
der Gereformeerde school" een bedrag van
f 150.— tegen behoorlijke rente aan een
kramerijen-koopman leenden om een hit te
koopen, op voorwaarde, dat deze man zijn
kinderen van de openbare school zou ne
men en naar de Christelijke zenden.
Ter verklaring staat er nog bij, dat du
man het tevergeefs aan de onderwijzers der
openbare school gevraagd had en voorts,
dat „het leerlingencijfer van de bizondere
school bleek te dalen tot het fatale getal,
waai op een leerkracht gevaarlobpt en dan
doet „men" rare sprongen".
Hoeveel en wat er waar is van dit ver
haal kunnen we niet zeggen. We vonden
het niet de moeite waard informaties in te
winnen. Maar onze eerste gedachte, toen
we dit schimperige stukje lazen, was deze,
dat vrouwelijke logica soms toch wel van
een bizonder soort is.
Immers we hebben er iéts over ge
schreven kon men in een vorig nummer
van ditzelfde maandblad lezen, dat „Volks
onderwijs" zelf o. m. steun verleende aan
een woonwagengezin en subsidie aan een
autobusonderneming, alleen en uitsluitend
met het doel tot en met de fatale datum
enkele leerlingen te behouden voor de open
bare school, welke anders een leerkracht
zou moeten missen.
Men zou kunnen zeggen: quod licet Jovi,
non licet bovi; wat de Jupiter van het open
baar onderwijs mag doen, is hit of os van
de bizondere school nog niet veroorloofd;
maar daarmee zouden we min of meer er
kennen, dat het voornaam staat met het
denkend deel der natie voor de openbare
school te kiezen; en ook de zonderlinge
logica, welke „Volksonderwijs" er op na
houdt, zou reeds voldoende zijn om ons dit
te beletten.
Er valt alleen van te zeggen: dat is bru
taal!
DE PRINSES NAAR ENGELAND
Prinses Juliana gaat weer eeuige weken
bij haar nicht, prinses Alice gravin van
Athlone, in Kensington Palace te Londen,
loigeéren. Zij wordt er 15 Juni venvacht.
GEEN HAZARDSPELEN MEER
Den laatsten tijd heeft de regeering onder
scheidene adressen ontvangen, waarin, in
het bijzonder voor wat betreft badplaatsen,
toestemming werd verzocht voor de exploi
tatie van spelen, welke overeenkomst ver
toonen met het z.g. Straperlospel.
Op die adressen is bericht, dat de regee
ring in geen enkel opzicht aan de gedane
verzoeken kan tegemoetkomen, doch dat
integendeel, wanneer de omstandigheden
daartoe aanleiding mochten geven, zoude
moeten worden overwogen om nadere wette
lijke voorzieningen op dit gebied in het le
ven te roepen.
ORDENING VAN HET BEDRIJFS
LEVEN
Naar de „Msb." uit betrouwbare bron ver
neemt. werkt het Departement van Econo
mische Zaken aan een wetsontwerp, dat aan
do regoering macht verleent, ordenend op
to treden in het bedrijfsleven in dezer voege
dat zij afspraken in bepaalde bedrijven bin
dend zal kunnen verklaren en ook vernieti
gen.
Men betreedt hiermee een weg, waarop
schier alle landen met kartelwetgevingen
reeds zijn voortgegaan, Engeland uitgezon
derd, waar trouwens ljeel andere rechtsbe
ginselen heerschen.
De wet, welke ook in verband met de han
delspolitiek, o.a. de contingenteering, moet
worden gezien, zal nog van bescheiden en
niet te grooten omvang zijn;
Minister Marchant over de tot nu toe
ingekomen critiek
De datum van invoering De spelling
van de Bijbel
Naar aanleiding van het voorstel tot ver
eenvoudiging van onze spelling zijn verschil
lende adressen aan de Minister toegezonden
Enkele onderwijs-organisaties hebben ad
haesie betuigd, anderen hebben bezwaren
gemaakt. Over 't algemeen houden de voor
standers van Vereenvoudiging zich nogal op
de achtergrond. Wat daarvan de reden is,
rs ons onbekend. Misschien wil men de
strijd niet te zeer verscherpen en vertrouwt
men aan de Minister de verdediging van de
plannen zelf voldoende toe. Bovendien, is
nog nooit een wetsvoorstel ingediend zonder
dat er bezwaren tegen in kwamen. Het zou
dus wel verwondering moeten baren, ais
dat nu niet het geval was.
De Commissie voor Taal- en Letterkunde
van de Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde richt zich tot de Minister met
de volgende opmerkingen:
le. De eenzijdige samenstelling der Com
missie van Advies zoowel als de overijling,
waarmede het ministerieele voorstel dreigt
te worden ingevoerd, zijn geen waarborg,
dat deze spellingsregeling die bevrediging
zal wekkken, welke hiermede beoogd wordt.
Het is af te keuren, indien dit voorstel in
zijn huldigen vorm op korten termijn zou
worden ingevoerd.
2e. Daar de spelling niet alleen een onder
wijszaak is, maar allen aangaat, die zich
van het Nederiandsch als voertaal hunner
gedachten bedienen, dient het oordeel te
worden ingewonnen van verschillende let
terkundige en wetenschaopelijke corporaties
(de Akademie van Wetenschappen, de re
dactie van het Woordenboek der Ned. Taal,
de Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde, een zoo breed mogelijken kring van
gezaghebbenden).
3e. Met het oog op de regeling der bui-
gings-n dient een nader voorstel te worden
uitgewerkt door een commissie, waarin, be
halve voorstanders der oude spelling en der
spelling-Kollevvijn, vertegenwoordigers voor
Vlaanderen en leden van het Comité voor
Eenheid in de Schrijfwijze van het Neder
landsch zitting zullen hebben.
De Rijksleerarenvereeniging heeft in haar
jaarvergadering besloten, instemming te be
tuigen met de door den Minister van Onder
wijs K. en W. voorgestelde oplossing van het
spellingvraagstuk; zij vertrouwt, dat de
Minister de invoering van de nieuwe spel
ling met September a.s. met kracht zal be
vorderen.
Naar aanleiding van de van vele zijden
gekomen bezwaren heeft de Msb. met Minis
ter Marchant een onderhoud gehad.
Op een vraag naar de verhouding van de
minister tot het kabinet, antwoordde deze:
„Men doet het voorkomen, alsof mijn toe
leg is, zoowel de Ministerraad als het volk
van Nederland en België te overrompelen.
Men wil weten, hoe de Ministerraad tegen
over de vraag staat en wat totdusver in de
Ministerraad is ge:chinL il het nog we1
eens herhalen. Ik tvas overtuigd, dat het
scheppen van orde op dit gebied noodzake
lijk was. Met het oog op de ervarin^ van
mijn ambtsvoorgangeimi. Waszink, wilde
ik echter geen moeite doen, indien de Minis
terraad niet bereid zou zijn, een aannemelijk
compromis te aanvaarden als officieele
schrijfwijze. Daarom stelde ik de vraag: Is
de Ministerraad daartoe bereid, indien wij
zullen komen tot een aannemelijk compro
mis? Het antwoord luidde bevestigend. Toen
ben ik aan het wel'k getogen, heb de com
missie benoemd en daarna de verantwoor
delijkheid aanvaard voor het door haar ont
worpen compromis. Bij een volgende bespre
king in de Ministerraad is besloten, het com
promis te publiceeren en de critiek af to
wachten, voor d'at een definitief besluit zou
worden genomen. Daartegen had rhel
minste bezwaar. Aldus is geschied. Ziedaar
alles, wat in de Ministerraad is voorgeval
len".
Gevraagd naar de datum van invoering,
waarvan de minister in zijn radio-rede zou
gezegd hebben, dat deze op 1 Sept. zou plaats
hebben, zei de minister het volgende:
„Zoals u het formuleert, heb ik het niet
gezegd. Men met name drukkers en uit
gevers vroeg zekerheid. Dat is volko
men verklaarbaar. Zodra een voornemen tot
wijziging is gepubliceerd, zijn de uitgevers
huiverig om een boek, dat onderhanden is in
de afgesleten spelling van De Vries en Te
Winkel, af te werken. Zij vrezen minder af
zet, als de nieuwe schrijfwijze zal zijn inge
voerd. Dit had zelfs lijdelijke werkloosheid
van zetters tengevolge. Daarom heb ik ge
zegd: absolute zekerheid kan ik niet geven:
de critiek wordt afgewacht en er is overleg
gaande met de Vlamingen. Wilt gij onder die
omstandigheden echter het maximum van
zekerheid, dat ik kan geven: „Rekent er dan
op, dat met September voor het onderwijs
de schrijfwijze van het compromis wordt
ingevoerd." Kón ik iets anders zeggen?
Nu heb ik al onder meer een adres van
alle organisaties van werkgevers in het
drukkersbedrijf ontvangen. Onafhankelijk
van de vraag, of de regeling wenselijk is of
juist, dringen zij op zo spoedig mogelijke in
voering aan, nu de zaak aan de orde is. De
organisaties van leerkrachten doen hetzelfde
Allen zien naar de invoering reikhalzend
uit. Moet ik, die verantwoordelijk ben voor
de goede gang van zaken bij het onderwijs,
zelf overtuigd van de juistheid van de ge-
ronden oplossing, dan niettemin van het
scheppen van orde afzien of dit uitstellen?
Mr. Zimmerman heeft in een artikel in
de Tel. gevraagd of nu het Wilhelmus en ook
de Bijbel zouden moeten worden overge-
speld.
„Ja", zei de minister, „die (d.i. de Bijbel)
pas mooi! Ik heb hier een uitgave van
1S60, vier jaar vóór De Vries en Te Winkel,
„op last van de Hoog Mogende Heeren Sta
ten Generaal der Vereenigde Nederlanden,
en volgens besluit van de Synode-Nationaal,
gehouden te Dordrecht, in de jaren
MDCXVIII en MDCXIX, uit de oorspronke
lijke talen in onze Nederlandsche getrouwe-
wjk overgezet". Dat is onze Statenbijbel
Maar dan volgt: „Ingerigt overeenkomstig
de thans gebruikelijke taal en spelling". De
heer Zimmerman schrijft, dat de Bijbel het
plechtanker is voor onze taal, het eenige
drukwerk in tienduizenden woningen en
vraagt, of de Regeering zektpr is, dat hij ook
zal worden overgezet in de spelling van het
compromis. Maar nu mag ik toch opmerken,
dat de spelling van de Statenbijbel een ge
heel andere is dan die van de heer Zimmer
man, evenals trouwens de spelling van de
uitgave van 1860. Deze maakt dienst en paal
vrouwelijk, schrijft profeteren wat de
heron nu een gruwel van nieuwigheid zou
den vinden en regt en gerigt en droogt
en zaaijen en tigchelen en vlugtte en sluijer
en gezigt vier jaar vóór De Vrie. en Te
Winkel! Ik weet niet, of daarna de Bijbel in
het De Vries en Te Winkel is uitgegeven
maar dat doet er niet toe. Of degenen, die
de schrijfwijze van de Bijbel vaststellen, in
een nieuwe uitgave het compromis willen
volgen, moeten zij weten. De kerken zullen
zelf weten, hoe de gebeden en gezangen
worden geschreven. Daarmede heeft de Re
geering niets te maken. Deze vragen zijn
niet aan de orde. De voorlichters behoeven
dus niet te schrijven: „Al deze bezwaren
zijn niet besproken en overdacht".
HET VERKEER OP GOEREE
EN OVERFLAKKEE
Vereolienen is het rapport van die com
missie, ingesteld bij besluit van Ged. Statei
van Zuid-Holland d.d. 29/30 Maart 1932, tot
onderzoek van het verkeeirsvraagstuk op
Goeroe en Overflakkee.
De conclusies luiden:
le. Uit economisch oogpunt is het niet ver
antwoord het trambedrijf op het eiland Goe
ree in stand te houden. De belangen van het
eiland eischen evenwel, dat het trambedrijf
niet mag worden gestaakt, dan op voorwaar
de. dat de veerdienst MiddelharnisHelle-
voetsluis gereorganiseerd wordt.
2e Het trambedrijf behoort voorzoover het
betreft het vervoer van personen vervangen
te worden door een gecentraliseerd autobus
bedrijf, waarmede in de behoeften van het
verkeer op genoegzame wijze kan worden
3e. Dit autobusbedrijf zal georganiseerd
moeten worden in den vorm van een Ge
mengd Overheidsbedrijf, waarin vertegen
woordigd zijn de gemeenten van het eiland
en de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij
4e. Het vrachtvervoer worde overgelaten
aan de regeling door de belanghebbenden,
hetzij te water per veerboot en schip, hetzij
tc land per vrachtauto, zonder dat het tref
fen van voorzieningen van Overheidswege
vooralsnog noodig voorkomt.
5e. Overgegaan wordt tot 'n reorganisatie
van de veerverbinding Middelharnis(.haven)-
He'.levoetsluis, waardoor verbetering van de
veergelegenheid zoowel wat de inrichting
van de veerboot als het aantal vaarten be
treft, gepaard mét verlaging van de tarieven
mogelijk wordt.
6e. Het veerbedrijf Middelharnis(havén)—
Hellevoetsluis zal georganiseerd moeten wor
den in den vorm van een Gemengd Over
heidsbedrijf, waarin vertegenwoordigd zijn
de gemeenten van het eiland, de Rotterdam
sche Tramweg-Maatschappij, de Provincie
Zuid-Holland en eventueel het Rijk.
7e. De inrichting van een veerdienst van
Ooltgensplaat naar Dintelsas (Numansdorp^
wordt door de streek als een aangelegenheid
van groot belang beschouwd en verdient der
halve ernstige overweging.
Nu evenwel de oprichting van een behoor
lijk uitgeruste veerdienst van Ooltgensplaat
naar Dintelsas (Numansdorp) onmogelijk
schijnt, worde eventueel getracht voorshands
de totstandkoming van een beperkte veer
verbinding van de Galatheesche sluis naar
Dintelsas (Numansdorp) te bevorderen.
De Commissie is van meening, dat het met
het oog op de voorbereiding van de uitvoe
ring van de door haar aanbevolen plannen,
wellicht op den weg van het Provinciaal Be
stuur van Zuid-Holland zou kunnen liggen
om zich na zich in beginsel van de instem
ming van den Minister van Waterstaat te
hebben verzekerd te wenden tot de Rotter
damsche Tramweg-Maatschappij en de be
trokken gemeentebesturen.
V.U. STUDENTEN BEZOEKEN
ROTTERDAM
Gister werd door ongeveer 40 studenlen
aan de juridische faculteit te Amsterdam,
onder leiding van Prof. Dr. P. A. Diepen
horst een bezoek gebracht aan Rotterdam,
op uilnoodiging van den heer L. A. van
Gun ster en. 's Morgens werd het gezel
schap in het Raadhuis ontvangen door den
gemeente-secretaris den heer M Smeding,
die het bezoek door het monumentale ge
bouw rondleidde. Daarna was het telefoui-
sche alarmsysteem der Rotterdamchse brand
weer aan de beurt, waarbij uitvoerig het
onderscheid tusschen de principes der
brandbestrijding te Rotterdam en te Amster
dam werd aangegeven. Als steeds bleek, dat
de vriendelijke gastheer voor een niet ge
ring gedelete zijn hart aan deze instelling
verloren had.
Een rondvaart door de havens volgde
's middags, aan welke rondvaart tevens een
bezoek aan de Graansilo aan de Maashaevn
verbonden was. Zeer werd geprofiteerd van
de kennis van den heer v. Gunsteren op
scheepvartkundig gebied.
De dag werd besloten met een gemeen
schappelijke maaltijd, waaraan door ver
schillende studenten hartelijke woorden
werden gericht tot de heeren Prof. Dr. Die
penhorst en Van Gunsteren .terwijl deze
zich niet onbetuigd lieten.
EEN PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING
De heer P N. L. Staal, onderdirecteur
der NV. Philips' Gloeilampenfabrieken, te
Eindhoven, is benoemd tot ridder in de orde
van den H. Gregcrius de Groote.
HAAGSCHE BURGEMEESTER
GAAT HEEN
NEEMT AFSCHEID
VAN DE GEMEENTERAAD
Onze Haagsche redacteur schrijft ons:
Burgemeester Bosch van Rosenthal heeft
afscheid van den Haagschen Raad genomen
met een hem typeerende rede.
"l een verklaring te hebben gegeven van
zijn reeds na drie en een half jaar scheiden
van de Residentie de gelegenheid werd
tevens waargenomen om de duimzuigerij van
enkele geruchten-fabrikanten, die zich inte
ressant willen voordoen, aan de kaak te
stellen wees de burgemeester op de in
spanning, die tegenworcfclg het goed vervul
len van het burgemeestersambt vordert en
stelde hij zijn eigen opvatting daaromtrent
in het licht
Openhartig als altijd schonk hij ook aan
dacht aan zijn bekende impulsiviteit. Ds
verontschuldigende woorden in dit verband
gesproken, waren even kenmerkend als over
bodig.
Want cn het is gelukig later tot twee
malen toe gezegd juist 's burgemeesters
ontvankelijkheid maakte hem tot een leider
der raadsvergaderingen, aan wien men zich
BURGEMEESTER
BOSCH VAN ROSENTHAL
met genoegen onderwierp en naar wien ieder
met smaak luisterde. Zijn figuur, zijn woord,
zijn gebaar, zijn gehamer gaf menigmaal
kleur en accent, leven en richting aan het
debat. Het Was telkens weer een genot hem
bezig te zien en te hooren op een wijze, die
getuigde van zijn groote talenten als be
stuurder en debater, van zijn degelijke en
omvangrijke kennis der aan de orde zijnde
materie, waarmee zijn intens volgen der
discussie ongetwijfeld samenhing.
De Raad mocht zijn voorzitter gaarne en
wel verre van hem te critiseeren om zijn im
pulsiviteit en formalisme, hadden onze
stadsbestuurders daarvoor groote waar
deering. De Raad had het oor van den bur
gemeester, maar ook omgekeerd en voor het
form eel e in de leiding zal bij den Raad het
respect ongetwijfeld niet hebben ontbroken
Immers daardoor bleven de verhoudingen
zuiver en wie zoo noodig den teugel strak
aanhaalt, weet ook wanneer het wat lijden
kan. Dat heeft de Raad ervaren en daardoor
kan menig maal de gulle lach bij ernstig
werken worden getolereerd.
De sympathie voor de persoon en de waar
deering voor den arbeid van den burge
meester hebben o.i. op gelukkige wijze
tolking gevonden in de redevoeringen, waar
mee de oudste der wethouders en het oud
ste raadslid 's burgemeesters afscheidswoord
hebben beantwoord.
In beide toespraken kwam ook duidelijk uit
hoe noode de Raad zijn voorzitter ziet heen
gaan.
We kunnen dat begrijpen. Zelf denken we
er niet anders over, gelijk we reeds eerder
schreven en daarom kunnen we ons volko
men vinden in de stemmen, die uit den Raad
zijn opgeklonken.
Den Haag verliest een magistraat van
talent en bekwaamheid van toewijding en
Stuwende werkkracht, wiens heengaan we.
vooral in d?>zen tijd en in de bestaande om
standigheden, als een groot verlies voelen.
We hebben echter de beslissing der Regee
ring te eerbiedigen en op 's burgemeesters
besluit p-st ons geen critiek.
De provincie Utrecht mac worden gelukge-
wenscht me haar nieuwen commissaris en
voor onze eigen stad kunnen we slechts ho
pen, dat de nog onbekende nieuwe burge
meester in vee' za' overeenstemmen met den
man, die gaat, en wien we in het hooge
ambt, dat hem wacht, alle goeds en groote
voldoening toewenschen. Met minder dan
verloren wordt, kan Den Haag het eigenlijk
niet stellen.
EEN NIEUWE AMSTERDAMSCHE
BEGROOTING 1934?
Naar het „HandelsbL" verneemt, zouden
B. en W. voornemens zijn. indien de Raad
daaraan goedkeuring verleent bij Gedep.
Staten een nieuwe begrooting voor 't dienst
jaar-1934 in te dienen met intrekking van
de oorspronkelijke, tahns afgekeurde begroo-
ling èn de „suppletoire" nog 2.
De laatste zou dan in de nieuwe begroo
ting zijn verwerkt En behalve de 2.6 mil-
lïoen, waarin de „suppletoire" voorziet, ook
de 3V2 millioen. die de regeering voor 1934
minder zal bijdragen in de crisisuitgaven.
Dit laatste wordt mogelijk geacht wijl zee-
binnenkort de minister voor Sociale Zaken
aan de gemeentebesturen middels de provin
ciale dagelijksche besturen, zal voorschrij
ven in hoeverre de normen voor de steun-
uitkeeringen moeten worden verminderd. En
dit verminderde bedrag aan crisisuitkeering
zou voor Amsterdam de 3% millioen vrij
dicht benaderen.
IEDER RECHTGEAARD NEDERLANDER
DRINKT het Kalk- en Jodiumhoudend
HET BESTE TAFELWATER
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Bk. t
Prinses Juliana zal binnenkort naar Engeland
gaan.
De regeering blijft zich verzetten tegen Straperlo
en soortgelijke spelen.
Minister Marchant over het Spellingvoorstel.
De Haagsche burgemeester heeft afscheid geno
men van de Haagsche Gemeenteraad.
De heer A. Warnaar Jz. is heden geïnstalleerd
tot burgemeester van Hazerswoude.
Blz. 2
De Ontwapeningsconferentie weer in hoofdcom
missie bijeen.
De Duitsche Rijksminister Schmitt over Duitsch-
lands economie en de buitenwereld.
Codos en Rossi hebben te New York moeten
landen wegens defect aan een motor,
In Roemenië blijft het kabinct-Tatarescoe aan;
boeren en liberalen hebben tot een gezamenlijke
actie tegen de regeering besloten.
De bommenterreur in Oostenrijk duurt voort.
Het aartsbisschoppelijk paleis te Fcldkirch is
thans aangevallen.
Een Macedonische betooging tc Sofia tegen de
nieuwe regeeriag is bloedig onderdrukt.
Blz. 3
Bij een auto-ongeluk bij Boxtel zijn drie ver
pleegsters ernstig gewond.
Damrubriek.
Blz. 9
Brief uit Tropisch Nederland.
De nieuwe Koningin Emma-klinick op „Meer cn
Bosch" te Heemstede.
Blz. 10
Heden is het 100 jaar geleden dat Ds. H. de
Cock door het Provinciaal Kerkbestuur werd af-
Klankfilmen XII.
BENEPEN TEGENWERKING
DE TEHUIZEN VAN PATRIMONIUM
Het Comité voor dè stichting en exploi-
teering van Tehuizen voor Tewerkgestelden
in het noorden des lands verzoekt ons mee
te deelen, dat bijdragen voor deze arbeid
welke door benepen tegenwerking bemoei
lijkt wordt, gaarne in ontvangst genomen,
worden door de heeren J. N. Spoelstra, voor
zitter van het Comité, Friesche Straatweg 25a
postrekening 203725, Groningen en M. H.
Lutter, penningmeester, Rabenihauptstraat
76a, Groningen, postrekening 95935.
EEN ANDER OORDEEL
HET RECHT TOT WERKSTAKING?
Ter aanvulling van ons bericht van gister
betreffende het oordeel van de Bond van
J.V. op G.G. over het hoek van» den heer A.
Schilder „Recht iot Werkstaking?", kunnen
wij ook melding maken van het standpunt
van den redacteur van het orgaan van de
Bond van Chr. Geref. J. V., Ds. L. H van
der Meiden. Deze begroet In een afzonderlijk
artikel in het laatstverschenen nummer van
„Luctor et Emergo" met blijdschap de ver
schijning van dit werk als een kloek woord
in deze tijd van verwording, verslapping
en afdwaling. Het boek wordt ter bestudee
ring ernstig aanbevolen. „Het, geeft goede
rijko inhoud; is voorzichtig gesteld; ziet de
dingen in Bijbelsch licht en uit het stand
punt des geloofs. De schrijver beoogt een
heilig doel- ons volk op de rechte paden te
leiden tot heerlijkheid Gods", aldus deze
redacteur.
Het. standpunt van beide redacteuren is
wel zeer varscheiden.
Gemengd Nieuws
EEN VERSTEKELING
Een jongen uit Groningen was stil aan
'boord van het te Delfzijl in lading liggende
F.ngelsche stoomschip ..Ethylene" gekropen,
met het plan de reis naar Londen als ver
stekeling mee te maken.
Nog voer dat men de loodsboot had be
reikt was hij al uit zijn schuilhoek te voor
schijn gekomen, daar hij zich thans reeds
veilig waande. Maar de verstekeling zag
zich genoodzaakt de reis met de loods mee
te maken, zoodat ze voor hem te Delfzijl is
begonnen en tevens geëindigd.
AUTO'S TE WATER
Een vrachtauto, waarin zich 15 Cura^aosche
negers, enkele blanke vrouwen en een paar
negerkinderen bevonden, begaf zich van Am
sterdam naar De Rjjp, naar een voetbalwed
strijd. Op den hoek van den Volgerweg en
Nekkerweg te Purmerend botste de auto in
volle vaart, tegen een luxe auto. Beide kwa
men in het water terecht- de vrachtauto boven
op den luxe-wagen. Door uitsnijding van het
J-'- van den luxe-wagen konden chauffeur en
passagiers gered worden. Van de vrachtauto
stak het achterstel nog boven water uit, zoo
dat dit gezelschap met den schrik vrij kwam.
Beide wagens werden totaal vernield en moes
ten naar Purmerend worden gesleept. Wonder
boven wonder werd niemand gewond.
