DONDERDAG 24 MEI 1934
EEKSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
I Tweetal: Te 's-Gravenzande, H. Velema te
Drachten en P. de Smit te Utrecht.
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Vlaardingen (vac. A. Luteyn),
A. D. Dönselmann te Meppel, A. Hymans te Nij-
yerdal en Th. G. Tonon te Pijnacker.
Beroepen: Te Nieuwerkerk a. d. IJssel
van Ginkel, cand. te Zeist. Te Oldebroek
yan Asch te Wierden (2e pred. plaats).
INTREDE Dr E. SIETSMA
I Onder izeer groote belangstelling beeft
gisteravond dn de Raphaëlplcinkerk Dr. K.
Sliet sim a zijn intrede gedaan als derde
predikant van de Geref. Kerk van Amst""
dam-Zuid.
Dr. Sietsma koos als tekst 1 Gor. 12 3
wees in zijn voorafspraak op de eigenaar
dige situatie, waarin de Dienaar des Woords
verkeert, wanneer hij na zijn bevestiging m
een nieuwe gemeente voor de eerste maal t
1 Evangelie in haar midden predikt. Ook al
bestaat geen twijfel of de nieuwe Dienaar
den vollen raad Gods bedoelt te brengen, dan
i blijft in en uur van intrede toch de span-
ning in de Gemeente boe de -redikinjf zijn
zal, hoe de methode en de aard hiervan zal
wezen. De prediker zal zijn een van de vele
instrumenten om de weldaden Gods uit te
stallen, maar bij de eeniheidi des Geestes blij
ven toch de vele gaven.
Men verwacht daarom een program: boe
de nieuwe prediker den tijd, waarin hij staat,
ziet; zal hij de objectieve waarheid predi
ken, hart. en gemoed treffen, verstand en wil
bevredigen, en zal zijn persoonlijke ziels
ervaring warmte en gloed aan de .prediking
geven?
Spr. komt evenwel niet met een program,
Hij heeft alleen te verkondingen wat de Geest
lot de Gemeente zegt en daarom wil hij m
dit uur den aangegeven tekst, ontvouwen en
spreken over: Jezus en de Geest in de predi
king van het Woord.
Dit Schriftwoord, zette Dr. S. nu i.n zijn
predikatie uiteen,, trekt een scherpe schei
dingslijn. wijst aan een zuivere toetssteen en
openbaart een zegenrijke han
Aan het slot der prediking zette de nieuwe
leeraar uiteen, dat de prediking voor ouden
en jongen, voor boetvaardigen en hoovaar-
digen, voor de gemeente in haar samen
komsten en voor den enkeling thuis die
hetzelfde Evangelie is, en de groote taak der
Pinkstergemeente van dezen tijd is een be
lijden van Jezus den Heere door den Heili-
Geest.
Na bet zingen van Ps. 71 10, richtte Dr.
Sietsma zich tot den Kerk,eraad en de ge
meente. Zeer moeilijke jaren heeft de ge
meente meegemaakt, maar God heeft U in
stand gehouden. Vele belijders der waarheid
voege God haar toe.
In het. bijzonder richtte hij zich tot de jon
geren, terwijl een woord van da.nk werd ge
sproken tot afgevaardigden van classis, ge-
aabuurde kerken en tot den vertegenwoordi
ger van het college van B. en W.
Ds. H. S. Bouma, de oudste predikant
der gemeente, sprak de blijdschap der ge
meente uit over de komst van Dr. Sietsma.
Vanavond hébben, zeide spr., de gemeente
en den nieuwen Dienaar elkander gevon
den in de eenheid des Geestes. De beide pre
dikanten van Zuid, die in groote harmonie
arbeiden, begroeten met dankbaar vertrou
wen hun collega.
Op verzoek van Ds. Bouma zong nu de ge
meente staande Ps. 72 11.
Oni half elf ging de talrijke sohare uit-
Ds. A. W. VOORS
Op 17 Juni a.s. zal het 40 jaren geleden zijn, dat
Ds. A. W. Voors, dir. der Marthastichting te
Alphen a. d. Rijn, te 'Heino de Evangeliebediening
aanvaardde. Ds. .Voors is thans 66 jaar, en heeft
van 1899—1907 de gemeente van Wolvega ge
diend. Sedert 23 Aug. 1909 Is hij, behalve Direc
teur der Martha-stichting, predikant bij de Ge-
istlchtsgemeente te Alphen a. d. Rijn. Het verband
tusschen -de Ned. Herv. Kerk als gestichtsgemeente
èn de Marthastichting is in 1929 bij Synodaal be
sluit verlengd tot 1939.
DE KERKSTRIJD IN DIHT SCHLAND
„Geen landsbisschoppen meer"
In aansluiting op wat wij gisteren schreven over
Se met belangstelling tegemoet geziene houding der
Duitsch Evangel. Kerken in Württemberg, is
reeds thans te vermelden, dat die kerken blijkens
het verslag in de Essener Nationale Zeitung in een
rede van den rijksbisschop Ludwig Müller, te
Essen gehouden, de verklaring te incasseeren had
den, dat „gelijk de opperhoogheid der landen op
het rijk overging, er zoo ook in de Duitsche Evan
gelische kerk binnenkort geen landsbisschoppen
meer zouden zijn".
De Württembergsche landsblsschop dr. Wurm
Wordt reeds zeer belemmerd in zijn publieke werk
zaamheid. Op last van de landsoverheid is elke
jpublicatic in Württemberg hem onmogelijk. De
geloofsbeweging der Duitsche Ghristenen daaren
tegen heeft alle publicatiegelegenheden tot haar
beschikking.
De Beiersche landsbisschop dr. Meiser wordt in
Beieren tot dusver in zijn publicatie niet belem-
AFSCHEID Dr. J. H. BAVTNCK
In verband met zijn terugkeer naar Ned. Indië,
Waar hij als docent aan de Opleidingsschool te
Djokja zal optreden, heeft Dr. J. H. Bavinck af
scheid genomen van de Geref. Kerk van Wasse
naar, welke hij gedurende zijn verlof heeft gediend.
Hij sprak over Ef. 4 30. Na den dienst heeft Dr.
J. C. Rullman hem toegesproken en hem als stof
felijk bewijs van de genegenheid der gemeente aan
geboden een enveloppe met inhoud (al's reispen
ning) en een prismakijker.
De gemeente zong Dr. Bavinck en zijn gezin de
Zegenbede uit Ps. 121 toe, waarop hij nog een
dankwoord sprak.
LOS-VAN-ROME-BEWEGING
Uit Hallein in Oostenrijk, Braunau aan de Inn
in Oostenrijk (de geboorteplaats van Adolf Hitler)
en het district Aussig in Tsjecho-Slowakije
mén, dat de laatste dagen groote getallen Roomsch-
Katholieken tot de Evangelische kerk overgi
te Hallein in Bad Gastein meer dan 100 volwas
senen tegelijk, te Braunau eveneens meer dan 100
tegelijk, in het Tsjechische district Aussig 532 vol
wassenen tegelijk.
Ds. J. H. BEUMEE
Aan Ds. J. H. Beumee, Geref. predikant te 2e
Elxloérmond, is door zijn dokter eenigen tijd vol
komen rust voorgeschreven, zoodat hij voorloopig
niet kan optreden in den Dienst des Woords.
EMERITAAT-Ds. C. WAARDENBURG
De Ned. Herv. predikant van Bruinisse, Ds. C.
Waardenburg, is voornemens in dit najaar zijn
emeritaat te nemen. Hij is thans 64 Jaar oud, wer
in 1893 candidaat en heeft gestaan te Goedereed<
St. Annalönd (1898) en sinds 5 Aug. 1900 t
Bruinisse.
KERKORGEL
Op den len Pinksterdag werd in de Geref. Kerk
te Hoek (Z.) het nieuwe kerkorgel in gebruik ge
steld, bij welke gelegenheid het werd bespeeld di
den heer Missu, orgaflist der Geref. Kerk te Zae
slag (Z.).
Het werd gebouwd door de firma Valckx i
Kouteren 6 Co., te Rotterdam, volgens het pneu
matisch kegelladesysteenu
HOUSEPARTY TE ZANDVOORT
Het verschijnen van het bock V. C.
Kitchen: Ik was een volslagen Heiden, valt
samen met deze house-party.
Al diegenen die niet naar Zandvoort
konden gaan, kunnen toch nu meeleven
met het werk van de Oxford-beweging door
zich te verdiepen in dit uitnemende boek
Het stelt de practische waarde van deze
beweging voor oogen. Uw boekhandelaar
heeft het voorhanden. Prijs 2,25 gebonden.
Uitgave van G. F. Callenbacli, N ij kerk.
(Adv.)
ZENDING EN PHILANTHROPIE
ZENDING GEREF. KERKEN IN H. V.
In het orgaan der Geref. Kerken H.V. lezen wij
/er de van die Kerken uitgaande Zending:
Bij den aanvang van Ds. Hilderings arbeid
aren er op Oost-Java nog slechts een viertal
er kleine groepjes Christen-Chineezen: n.l. ii
Malang, Bangil, Modjosarie en Modjokerto, plaat-
iie voor Java niet al te ver uit elkaar liggen,
zoodat deze groepjes één kerk met één kerkeraad
konden vormen. Dat was het begin van de or
ganisatie.
Daar bleef het echter niet bij. De groepjes gin
gen zich niet alleen uitbreiden, maar er ontston
den ook nieuwe groepjes, waarvan sommige op
groote afstand. Daarom werd verleden jaar
overgegaan tot de vorming van drie verschillende
kerken: Malang, Bangil c.a. en Djatiroto c.a. Hier
door was meteen de noodzakelijkheid van een
kerkverband en van een „meerdere" vergadering
ontstaan. Daartoe vergaderden nu op 22 Febr. 1.1.
Bangil ten huize van pandita Oei Soei Tiong
de afgevaardigden der verschillende kerken. Deze
idering heet de Tai Hwee of Groote Verga
dering. Men kwam overeen, bij eventueele sterke
uitbreiding van het aantal kerken over geheel
Oost-Java, de kerken te verdeelen in districten,
net een districtsvergadering of „Khoe Hwee",
wij dus classis noemen, terwijl de nu nog al
leen bestaande Tai Hwee dan te vergelijken is
de boven de classis staande Synode. De kerk-
n wordt dus gelijk aan de onze. Daarna werd
voorzitter der Tai Hwee gekozen pandita Oei
Soei Tiong, die een hartelijk openingswoord sprak.
r vergadering bleek; voorts, dat zeven ver
schillende groepen reeds een aparte gemeente
;n vormen, n:l. Behalve de drié bovengenoem
de, ook: Modjosarie, Modjokerto, Probolinggo-
Kraksaan en Bondowoso.
GIFTEN EN LEGATEN
Ten baté van de vereenlging „Het evangelie in
Spanje" kwam een legaat in van duizend gulden
onder letters J. H. P. te Rijswijk (Z.H.).
HET EVANGELIE OP ONZE MAILBOOTEN
In het weekbl. „Timotheüs" wijst de hoofdred.,
de heer J. N. Voorhoeve, die het comfort en de
verzorging van onze mailbooten bewondert, op
één gebrek: waarom wordt er in geen enkel op
zicht blijk gegeven, dat deze mailbooten uitgaan
Christelijke landen? „Wij vonden een priester
der Roomsch-Katholieke Kerk aan boord (van de
Dempo) en eiken, morgen vroeg was er dienst.
Maar wat werd er van Protestantsche zijde ge
daan? En toch waren er zendelingen aan boord.
Geen enkele dag was er gelegenheid, naar een
korte prediking of voorlezing uit de Heilige
Schrift te hooren. Ook de Zondag ging voorbij als
alle andere dagen. En toch: zouden niet velen, die
nu alleen vermaken met spel en conversatie,
het op prijs stellen, als er dagelijks of ten min
ste Zondags gelegenheid was, een korte dienst
bij te wonen, misschien met gelegenheid tot het
«tellea van VTagen? E|r is een dokter aan boord.
Voor het lichaam wordt dus gezorgd door de
voortreffelijk geoutilleerde maatschappijen. Maar
voor de ziel en den geest? En toch moeten ziel,
geest en lichaam onberispelijk bewaard worden tot
op de komst des Heeren",
Bruin doorzon
wind en zee-
Slank door
Richters
Kruidenthee
Alleen een slonk,
lenig lichaam, van
alle overbodige
veHagen bevrijd,
doef U hef leven
In volle teugen
genieten.
Drinkf regelmalig
Dr. Richters
Kruidenthee
tel- behoud van
Uw jeugdige
frischheid en een
bloeiend uiterlijk.
Bij Apolh. en Drog.
f 1.50 en f 0.80,
(sterk f 1.75) per
pakje
VERBAND GEREF. EVANGELI
SATIE-COMMISSIES
JAARVERGADERING OP
WOUDSCHOTEN
Daarna is een Zomerconferentie
gehouden
Van 23 tot 25 Mei wordt op Woudschoten een
Conferentie voor Geref. Evaogelisatie gehouden.
Op den eersten dag had de jaarvergadering plaats
van het Verband van Geref. Evangelisatie Com
missies, onder leiding van den voorzitter, Ds. T. J.
Hagen van Delft. Aan het jaarverslag van den
secretaris, Ds. J. R. Goris van Apeldoorn, ontlee-
nen wij het vólgende:
Het jaarboekje 1933 bevatte de namen van 188
aangesloten commissies. Thans is het getal van 200
■aangesloten commissies reeds overschreden. Twee
buitenlandsche commissies, nl. Duisburg-Ruhrort
en Brussel traden toe. Slechts weinig commissies
zijn er thans nog, die daadwerkelijk evangeliseeren
en nog niet bij het Verband zijn aangesloten.
Het aantal donateurs is nog niet beduidend ge
stegen. Wel valt er meer belangstelling te consta-
eren van de zijde der kerken.
In het bestuur kwam dit jaar een wijziging, door
dat de heer den iBoeft zich genoodzaakt zag, om
gezondheidsredenen als Bestuurslid te bedanken.
Wij weten, aldus Ds. Goris, dat dit hem zwaar
gevallen is. De arbeid der Evangelisatie heeft lange
jaren de liefde van zijn hart gehad en met de vele
talenten door God hem toebetrouwd heeft hij zich
aan het werk gegeven.
De N.C.R.V. kon dit jaar slechts één uitzend-
avend toestaan. Dit jaar was de beurt aan Hen
gelo, Op 7 Mei 1.1. vond de uitzending plaats. Ver
der verzorgde het Verband op verzoek van de
N.C.R.V. nog eenige Zondagmiddaguitzendingen
et Evangeliseerend karakter.
„Stemmen des heils", een zangbundel, samenge
steld door Ds. Douma van Arnhem, kwam dit jaar
uit in een tweede, geheel omgewerkte druk.
Een handboek ten dienste van de Evangelisatie-
arbeid is thans in wording. De leiding berust bij
Prof. Dr. F. W. Grosheide. Het handboek zal be-
i uit een algemeen, een historisch en een prac-
tisch deel.
Na nog eenige mededeelingen te hebben gegeven
'er het Meisjeswerk, een apologetisch tijdschrift,
lectuurbeoordeeling, de Filippus-kalender, het rap
port aan de Synode en de Zomerconferentie, be
sluit de secretaris zijn jaarverslag met de wensch
de arbeid van het Verband almeer daartoe
moge dienen, dat de medewerkers elkander sterken
in bemoedigen in het moeilijk maar ook heerlijk
Evangelisatiewerk.
De begrooting, beraamd op f 1200.—, werd
aangenomen.
Nu volgen enkele mededeelingen. Tot zijn groot
genoegen kan de Voorzitter meededen, dat de
Filippus-kalender dit jaar aan de Evangelisatie-
lissies wordt geleverd voor de luttele prijs van
f 0.15. Meer dan 10.000 exemplaren zijn reeds
besteld. Daarna vestigt de Voorzitter de aandacht
op de nieuwe Zangbundel „Stemmen des Heils",
van ook losse tekstboekjes en zelfs losse
tekstblaadjes verkrijgbaar worden gesteld.
Een apologetisch tijdschrift, dat in dezen tijd
er noodzakelijk is, zal over eenigen tijd het
licht zien, daar de voorbereidingsplannen reeds
isteren vorm hebben verkregen.
Bij de bestuursverkiezing werden Ds. W. A.
Wiersinga en Ds. D. Ringnalda, die aan de beurt
aftreden waren, herkozen. In de vacature-den
Boeft werd bij acclamatie gekozen de heer Dijkstra
uit Eindhoven.
Hierna werd gepauzeerd.
Rede Ds. Wiersinga.
In de middagvergadering sprak Ds. W. As
Wiersinga van Loosduinen over het onderwerp:
we banen voor oas jongens- en meisjeswerk.
Spr. begint zijn referaat met er op te wijzen, dat
dit jeugdwerk allerwege door onze commissies
reeds is aangepakt. Het blijkt niet moeilijk de
jongens en meisjes te krijgen, maar wel ze blijvend
binden. Bij nadere oriëntatie is het nu noodig
i het bestaande uit te gaan, om tot het moge
lijke te komen. Deze arbeid wil komen tot een
eigen' clubleven, dat de jonge menschen tot de
goede keuze brengt.
De eerste moeilijkheid is het gezin, waaruit de
jonge menschen komen. Daarom is beïnvloeding
het gezin ten nutte van de jongeren en straks
door de jongeren eerste eisch.
Middelen worden aangewezen om dit te bevor
deren. Op de clubs moet de bijbelbespreking hoofd
zaak blijven, al verdient de hulpdienst ook meer
volle aandacht dan thans. De methode van
de driehoeksmeisjes heeft te dezen opzichte wel
ts góéds.
Nadruk moet vallen op het persoonlijk contact
et onze jongens en meisjes. Om dit te bevorde
rt moeten niet te groote groepen weer gesplitst
clubjes met aparte leiders. Voor de ouderen
kunnen clubjes worden gehouden bij den leider
Deze kan men dan uitbouwen tot clubs, waar
de jongeren weer zelfstandig meewerken bij de
bijbelbespreking, behandeling van kerkgeschiede-
In den zomer moeten de leden worden vastge
houden door wandelingen, waarbij het persoonlijk
intact weer nieuwe kansen krijgt.
Zoo krijgen de leiders meer innerlijke bevredi
ging en is het mogelijk de jonge menschen in de
veelal beslissende tijd van hun leven voor de
goede keuze te plaatsen.
OPENING DER ZOMERCONFERENTIE
Nadat het Baarnsche Evangelisatiekoor eenige
liederen ten gehoore had gebracht, was het woord
Ds. W. A. Wiersinga. Spr. begon met voor
te lezen Mare. 2: 1 12. Naar aanleiding hiervan
wijst Spr. er op, dat Jezus macht heeft de zonden
te vergeven.
Daarna hield Ds. H. Thomas een opwekkende
rede over het onderwerp: „Het werk dat ons hier
samenbrengt".
Rede Ds. Thomas.
Br zijn, aldus spr., bedrijven, die mislukken,
anneer dc bedrijvers zich niet telkens op roepiDg
taak ten ernstigste bezinnen.
Daartoe behoort de Evangelisatie.
Wij moeten immers aan hen, die naast ons ver
vreemd ten doode wankelen, brengen Jezus Chrls-
i, den Gekruisigde, de kracht Gods en de wijs
heid Gods: d.w.z. wij moeten Zijn Evangelie laten
hooren en zien.
Dat Evangelie is het middel. H ij is het doel.
De goede Herder moet in ons optreden te hoo
rn, te zien, te proeven vallen, doordat Zijn liefde,
e nooit wordt beschaamd in ons werkt.
Dat wil wat zeggen!
Het ideaal moeten we nooit verzaken. Onver
mijdelijk gevolg is, dat we ons zelf verbazend te
genvallen: maar zoo behoort het: de goede Herder
wil zulken gebruiken. Hij gruwt van de automaat.
De Evangelisatie sljiit niet uit heilige taktiek. Er
oet inspanning zijn om te wekken aandacht, be
langstelling, vertrouwen of desnoods weerspraak
protest. Voorbeeld van de Evangelische tacticus
is: Paulus op de Areopagus, Jezus bij de put van
Sichar. Hier gaat de natuur vooraan. Die Samari-
taansche vrouw evangeliseerde zelf ook met takt:
die oefent ook indruk en invloed door haar getui
genis van wat Jezus aan haar gedaan ha^l. Het
iddel blijft het Evangelie. Maar dat moet niet
orden gebracht door „de mechanische mensch"
(Moderne kunstenarij op een radio-tentoonstel
ling). Het verloste hart moet kloppen in ons werk
door omhoog naar de menschen heen.
In het evangeliseeren moeten geen geschilpunten
der belijders naar voren gebracht worden. Zoo
weinig mogelijk bagage! Geen franje. Anecdotes
enz. mogen gebruikt, doch sober; het moet dan
duidelijk wezen, dat ze slechts tot bevestiging van
het Evangelie dienen. Ze moeten niet door opzich
tige pronk de aandacht in beslag nemen en breed
uit voor het Evangelie gaan staan.
■Geen geleerde vertoogen, maar het hongerige
volk lieflijk roepen tot de maaltijd: de deuren der
zaal wijd openzetten, opdat de geur zelfs de voor-
bijgaanden streelt.
Daarom moeten we ons gedurig voorbereiden en
toerusten, opdat wa ootmoedige, vroolijke, over-
gevene uitdragers van het Evangelie mogen zijn,
en Christus mogen brengen aan de melaatschen, dc
lammen, de overspelligen en vooral de braven.
Maar hoe zullen wij Christus laten zien, Indien
we Hem niet keni^n, met Hem géén gemeenschap
onderhouden?
Alleen, indien die gemeenschap er is, hebben we
vuur; en aan vuurwèrk hoe langer zoo minder
behoefte.
Het ééne noodige! Wel moeten we de vele din
gen in de Evangelisatie behartigen, maar naar hun
■Het eene noodige moeten we bestendig kii
het is niet, dat wij zorgen voor Jezus, maar
Hij zorgt voor ons.
Dan zitten we aan de bron en drinken. En dan
is er niet de mechanische mensch, die „optreedt",
wanneer op een knopje wordt gedrukt, maar de
organische mensch, die door het leven, dat is ook:
door de liefde bewogen wordt.
Hierop volgde een zeer geanimeerde bespreking,
waaraan door niet minder dan 16 personen werd
deelgenomen. Op de vraag, hoe bij de door Ds.
Wiersinga voorgestelde splitsing, agn de daartoe
benoodigde leiders was te komen, antwoordde
referent, dat hiervoor allereerst onze christelijke
onderwijzers in aanmerking komen. Maar dan zijn
er ook veje belijdeniscatechisanten, die na hur
belijdenis zeer gaarne op één of andere wijze aar
de Evangelisatie willen wijden.
Een door een der sprekers opgeworpen plan oir
te komen tot instelling van een permanente com
missie voor jeugdwerk, juicht Spr. zeer toe.
Tenslotte werd er in de discussie nog op ge
wezen, hoeveel te bereiken valt, door de jongens
en meisjes op geregelde tijden een middag of avond
in enze Christelijke huisgezinnen te ontvangen.
Nadat Ds. Goris namens de vergadering Ds.
Hagen heeft gedankt voor al al zijn leidende en
organiseerende arbeid gedurende de afgeloopen 6
jaar en ook deze dag verricht, wordt de vergade-
rinq na het zingen van Ps. 119:3 gesloten.
Tenslotte werd de dag gesloten door Ds. J.
Overduin van Kampen.
Schoolnieuws»
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Tot onderwijzeres aan de Herv. School te
Ambt Vollenhove (hoofd C. J. v. Oosten
rijk), Mej. E. Franken te Wijhe.
VEREENEG1NG VAN CHRIST.
ONDERWIJZERS(ESSEN)
81e ALGEMEENE VERGADERING
TE HAARLEM
De vergadering van de Vereen, van Chr.
Onderwijzers en Onderwijzeressen in Neder
land en Overzeesche Bezittingen werd te
Haarlem voortgezet..
In de zitting Van .gistermorgen die te 10 u.
aanving, werd medegedeeld de uitslag van
de verkiezing'voor een lid van het hoofdbe
stuur. In de plaats van den heer B. Visscher,
hoofd te Garijp, die wegens periodieke aftre
ding niet herkiesbaar was, bleek gekozen
de heer A. T j o e 1 k e r, hoofd te Surliuister-
veen.
Het. itraditioneele rapport van de afd. 's-
Gravenhage over het graf van Groen van
Prinsterer legde ook nu getuigenis af van
de piëteit der christelijke onderwijzers voor
de laatste rustplaats van den grooten strij
der voor den Bijbel op de school, wiens
sterfdag het juist gisteren was.
Daarna was 't woord aan den heer W. 't
Hooft, hoofd eener Chr. school te Goes, die
een referaat leverde over het onderwerp:
Moderne jeugd,
waarvan reeds een resumé is gegeven.
Aan de hierop volgende gedachtenwisse-
ling werd vooreerst deelgenomen door den
heer Van Aal ten (Arnhem) die dc vraag
stelde of het onderscheid tusschen de jeugd
van thans en van alle tijden nu wel zoo
groot is, dat men van een wezenlijk verschil
>u kunnen spreken.
De heer Van Oosten ('s Gravenzainde)
wenschte te weten hoe de houding der on
derwijzers moet zijn tegenover de kleine
kinderen.
De heer Schreuder (Heemstede) wees
op het valsche en zuivere idealisme, dooi
den referent volgens spr. te weinig onder
scheiden.
De heer Van And e 1 (Utrecht) stelde de
vraag hoe de referent denkt over de Zon
dagsheiliging in onze Christelijke gezinnen.
Deze spr. oordeélde het ondragelijk, dat
op Christelijke feestdagen de jeugd door
groote bijeenkomsten enz. uit de gezinnen
wordt gehaald.
De heer Van Popta (IJmuiden) zeide
moeilijk met den referent te kunnen instem
men, die zulk een groot verschil maakte
tusschen den tijd vóór en na 1914. Spr. vond
den tijd vóór 1914 niet zoo knus, en betoog
de, dat onder de jeugd, die onze scholen be
zoekt, de verschillen niet zoo groot zijn, al is
er ontwikkeling. Het verschil zag spr. meer
onder de ouderen, omdat die teleurgesteld
zijn door de verstandsverheerlijking van de
vorige eeuw. Thans moet worden gewaar
schuwd tegen verheerlijking van de daad.
De heer Van Wieringen (Marken)
concludeerde als jongere uit het referaat,
de ouderen veel schuld hebben. Hoe kun
nen de jongeren zich nu, vroeg hij, wachten
voor de fouten der ouderen?
In zijn 'beantwoording lichtte de heer 't
EI oo ft zijn referaat hier een daar nader
toe, en merkte o.m. op, dat in zijn omgeving
90 van de jeugd nog bewandelt de Daden
van voorheen, maar er is toch ritseling, ook
in het boerenleven.
Tot den jongeren debater zeide hij, dat ook
de levenshouding der jongeren tegenover de
besproken problemen die van deemoed dient
te zijn, terwijl de referent ten slotte er den
nadruk op legde, dat door het Christelijk
onderwijs ook de moderne jeugd buiten onze
kringen moet worden gebracht onder den
Invloed van het Evangelie.
Te twee uur kwam men voor de laatste
maal bijeen.
Spreker was Ds. PGdeVeijMestdagh
van Rotterdam, die refereerde over het on
derwerp
De beteekenis van het Christelijk
onderwijs voor het geestelijk
leven van ons volk.
De stellingen, waarop de referent zijn be
toog baseerde, zijn reeds opgenomen.
Debet werd over dc retïe niet gevoerd,
VEREENIGING VOOR CHR. NAT.
SCHOOLONDERWIJS
DE 726 ALGEM. VERGADERING
Onder presidium van Ds. M. van Grieken
Ned. Herv. predikant te Rotterdam, werd heden te
Utrecht de 72e algemeene vergadering van de ver-
eeniging voor Chr. Nat. Schoolonderwijs gehou-
De Voorzitter opende hedenmorgen om 11 uur
de vergadering op gebruikelijke wijze en sprak een
openingswoord.
De jaarverslagen van secr. en penningm., de
heeren R. V e n e m a, te Amsterdam, en Mr. D.
W. O. A. Schut, eveneens te Amsterdam, be
reids in druk verschenen, werden eveneens goedge-
De aftredende bestuursleden, de heeren Ds. T.
Ferwerda en R. Venema, werden herkozen.
De verschillende inspecteurs der vereeniging,
wier rapporten eveneens in het jaarverslag werden
opgenomen, deden enkele mededeelingen over hun
In de middagvergadering refereerde de heer H.
J. v. W ij 1 e n, rustend directeur van de Kweek
school met den Bijbel te Rotterdam, over „Onze
scholen en het geroep om nieuwe Schooltypen".
Referaat H. J. van Wijlen
Ref. teekende zijn gehoor verschillende school
typen, eersC de school van Neill (in Engeland),
van de school in Yasoraïa Poliana, de school
van Tolstoy, die te S:rakow Kinsko in Czecho-
slowakije, alle scholen waar de tucht negatief is,
d.w.z. waar de onderwijzer zooveel mogelijk terug
treedt, zijn leiding zich niet laat geiden, vaak zelfs
critiek en correctie niet worden toegelaten. Zij
staan allen op consequent naturalistische basis, wen
schen niet anders dan dat het kind zich uite, leve
in vrijheid, zuiver spontaan.
Eenzelfde beginsel draagt de school van Mon-
tessori en Miss Pankhurst, alleen is hier de vrijla
ting meer gericht op het onderwijs, het intellec-
tueele leven. Er is hier, vooral na 1900, een rijke
verscheidenheid van meer of minder doorgevoerde
erkenning der spontaniteit in allerlei vorm.
Onze scholen in de 17e en 18e eeuw hadden
weinig algemeen typeerends; er waren goede, ook
veel slechte: er heerschte meest een harde orde.
Het typeerende was, dat ze er waren. Nederland
was het scholenland, andere landen stonden verre
achter bij ons.
Ook onze scholen met den Bijbel in de I9e en
20e eeuw toonen weinig bijzonder kenmerkends in
haar totaalverschijning; ze moesten strijden in ar
moe en onder smaad en ook in zware concurrentie.
Bovendien was intusschen het klassikale stelsel
het typeerende geworden, dat uiterst eenvoudig
van vorm, groote voordeelen bood. Naar binnen
hadden onze scholen met den Bijbel als kenmerk
een goede verzorging der historische vakken. Maar
een eigen doorgevoerd schooltype komt er dan
niet. Aan het voorbeeld vafl Pestalozzi laat spr.
zien hoe zoo'n schooltype ontstond en zich ver
breidde in de innige verbinding van ongekende,
zich zelf vergetende liefde voor het kind van phi-
losofischen zin en van rustelooze arbeid voor pro
paganda. Zoo bi] Pestalozzi, zoo bij Fröbel,
bij Decroly en vele anderen.
Spr. behandelde dan het Bijbelsch beginsel in de
tucht, dat het conflict niet zal zoeken, doch ook
niet stelselmatig mijdt, dat de roede, de vrees
vaardt als tijdelijk hulpmiddel in de tuch?, dat zijn
vrede zoekt te leggen op het kind in het geioc
Gods eer naar Zijn ordinantiën.
In de didactiek staat de school met den Bijbel
anders dan de naturalistische school. Zij heeft
woord, een boodschap te zeggea* de boodschap
des heils in Christus, de heilige historie, dan
het kind luisteren. Ook hier moeten onze scholen
in lucht en in onderwijs verscheidenheid toonen,
eenvormigheid is armoede.
Maar onze Ned. scholen, ook onze scholen met
den Bijbel, hebben het. dank zij het doorgevoerde
klassikale stelsel, zwaar te pakken met die een
vormigheid, kweekbodem voor armoe, ook armo
aan paedagogisch enthousiasme. Tegen die armo
stak treffend af het vuur van Prof. Gerbrandi'
betoog, dat ons met een ruk opvoerde uit de laagte
onzer crisiszorgen in een ideëele paedagogische
sfeer. Tegenover die zuiver paedagogische c
dienden bij mannen als wij al die alledaagsche
siszorgen niet te wegen. De gespannenheid van
betoog herinnerde wel eens teveel aan de manii
uit de dagen der Aufklarung, toen men ook het
liefst ging staan met de rug naar de historie, tra
ditie en waardeering. Toch mag spr. zulk eer
paedagogische stratosfeer-vlucht wel. Meer dan de
lauwheid t.o.v. de 5-jarige kweekschool, die spr.
herinnerde aan meerdere lauwe momenten in
historie. Spr. geeft toe, dat de volksvertegenwoor
diging niet zonder meer het worgrecht van
staande kweekscholen aan de Regeering kan toe
staan. Spr. verwacht echter dat de wijzen
wijzen middenweg vinden zullen. Hij hoopt dat
juist met het oog op den vrijeren uitbloei: ook
van het Chr. onderwijs, uitkomend in rijke ty
peerende verscheidenheid, de verbeterde vakoplei
ding van onze onderwijzers nu haar beslag krijge.
Mocht dat niet lukken dan zullen wij het ijveren
tegen eenvormigheid in schooltype maar overlaten
aan het buitenland en zelf liever braaf en rustig
blijven knikkebollen!
De voorzitter dankte den Inl. voor
betoog, waarop eenige discussie volgde waarr
vergadering op gebruikelijke wijze werd gesloten.
SCHETSEN BIJB. GESCHIEDENIS
Van deze bekende uitgave van Mazijks Uitge
vers-bureau te Rotterdam ontvingen we weer een
•tal schetsen. Die voor het Oude Testament
naderen haar voltooiing.
We blijven deze uitgave met belangstelling
volgen en hartelijk aanbevelen.
de voorzitter dankte den spreker voor zijn
betoog en onderstreepte wat deze had ge
zegd over de schoone taak van den Chris-
telijken onderwijzer.
De voorzitter sprak nu een slotwoord,
waarin hij de afd. Kennemerland dankte
voor haar goede zorgen.
Namens de Unie van Christelijke Onderwij
.:ers(essen) voerde nog het woord de heer
P. C. Bos, van Utrecht.
Daarna is de vergadering met gezang en
gebed gesloten.
CHR. VOLKSONDERWIJS
Algemeene vergadering te Haarlem
BELEID EN OFFERVAARDIGHEID
ZIJN NOODIG
Heden werd in het Concertgebouw te Haar
lem de algemeene vergadering gehouden van
de Ver. voor Chr. Volksonderwijs, onder lei
van den voors., P r o f. D r. W. J. A a 1 d e r s,
van Groningen. De vergadering was druk be-
De Voorzitter opende de vergadering, waar
na hy de openingsrede hield.
Openingsrede
Spr. herdacht in de eerste plaats Jhr. Mr.
L. M. Rutgers van Rozenburg die van 1906
—1914 inspecteur en van 1914—1934 lid van
het hoofdbestuur is geweest en om zijn trouw
en belangstelling hoog werd gewaardeerd.
Ook werd een woord gericht tot den'heer K.
Brants, die op 1 Mei 1.1. als hoofdinspecteur
van het L.O. is afgetreden en nu, als secre
taris van het H.B. en leider van het bureau,
zfjn volle kracht in dienst van C. V. O. moge
Ktellen. Een krachtige leiding is zeer noodig,
by den groei der vereeniging en bij de moei
lijke vragen, waarvoor zij komt te staan.
Thans zijn 546 scholen en 5 kweekscholen
aangesloten. C. V. O. moet conserveerend,
maar ook offensief werkzam zijn. Er ligt nog
terrein open. En de eischen. versobering en
concentratie beteekepen beleid en offervaar
digheid. Vooral de U.L.O.-scholen en de oplei
ding geven reden tot waakzaamheid. En daar
om is saambinding zoo noodig.
Kracht en geweld kunnen bruut zijn en stof
felijk. Zij kunnen ook van anderen aard zyn en
bestaan in geld en positie, in rechtszekerheid
en aanzien, in organisatie en energie. Dit al
les ifi van belang, mits het ondergeschikt zij
aan en beoordeeld wordt door iets van andere
orde: Gods Geest. Als het er op aan komt
geestelijk werk te doen, zooals toch het onder
wijs is, zal dat alleen slagen onder leiding en
den drang van God en Zyn Geest. Een en
ander werd door Spr. toegelicht met verband
van Zacharia 4, waarin van den tempelbouw
van Zerubbabel sprake is en de Geest verge
leken wordt met de olie, die, gestadig van
boven afvloeiend, de lampen brandende houdt,
Wy staan in onze tijd voor ontzaglyke uitin
gen van kracht. Men denke aan de kracht van
het bolsjewieme in Rusland, van het natio-
naal-socialisroe in Duitschland. Dit alles maant
ons tot bezinning. Niet om met zulke vormen
van kracht en geweld en met den geest, die
ze drijft een wedstrijd aan te gaan. Maar om
ons te beroepen op den Heiligen Geest, door
wien hèt geschiedt, de bouw van Gods tempel,
de komst van Zyn Koninkrijk ook onder de
jeugd van ons volk. (Instemming).
Jaarverslag.
Hierna was het jaarverslag aan de orde van
behandeling. Wij ontleenen daaraan, dat het
bureau der vereeniging ruimer onderdak vond
en dat de vereeniging in tal van verwante or
ganisaties; vertegenwoordigd bleef. Het aan
tal behandelde zaken bedroeg 2538 in 1933 te
gen 2133 in 1932.
Het verslag van den penningmeester, den
heer C. W. F. Baron Mackay, burgemeester
van Nunspeet, vermeldt o.m., dat de verlies-
en winstrekening sluit met een eindcijfer van
f 21.680.62 en een batig saldo van f 5534.13.
De balans sluit met een eindcijfer van
f 116.882.65. Aan het jaarverslag is toege
voegd een uitvoerig verslag van den secreta
ris der inspectie van de vereeniging Ds. P. J,
Steinz, Ned. Herv. predikant te Go«5. De ver
slagen werden goedgekeurd. De contributie
voor de schoolbesturen werd vastgesteld op
f 5 per onderwijzer. De aftredende bestuurs
leden, de heeren Prof. Dr. W. J. Aalders, te
Groningen; J. C. Ligtvoet, chef Afd. L.O.
Financieel Dep. v. O. K. en W. en K. Brants,
rustend hoofdinspecteur bij het L.O., te Haar
lem, werden herkozen.
In de morgenvergadering deed de heer J.
Hobma enkele mededeelingen over de bewaar
scholen.
In de middagvergadering refereerde de heetf
IC. Brants, van Haarlem, over: „De hui
dige positie van Christelijk Volksonderwijs".
GEMEENTELIJKE PENSIONNAIRES
Een inwoner van Kootwijk, wiens twee kinderen
de R.K. Meisjesschool te Apeldoorn bezoeken,
heeft aan den Gemeenteraad van Apeldoorn ver
zocht om een tegemoetkoming in de kosten van
dat. door de afstand dure schoolbezoek. Hem werd
f 70 per jaar toegezegd. De adressant was hierme
de echter niet tevreden en ging in beroep bij Ged,
Staten, doch dezen verklaarden bet beroep onge
grond. Toen ging de vader hoogerop en verzocht
de Kroon om een beslissing, waarbij f 40 per
maand en per kind zou geworden. De Kroon heeft
f 150 per kind en per jaar toegestaan, te betalen
uit de Apeldoornsche Gemeentekas.
Het merkwaardige en voorzoover wij weten on
gewone is nu, dat dit geld niet dienen zal ter be
strijding van de onkosten van rijwielen (wat de
adressant bedoeld had), doch om de kinderen in
de gelegenheid te stellen in Apeldoornin pen
sion te gaan. En omdat de vader van geringe fi-
nancieele draagkracht is, zal de Gemeente
Apeldoorn dit pension moeten bekostigen.
EXAMENS
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN Bevor-i
erd tot doctor in de geneeskunde, op proef-
chrift getiteld: „Blijvende resultaten van
cheelzlen-operatles" volgens de methoden
an Prof. Dr. W. Koster Gzn., verricht in de
aren 18515 tot 1918. de heer P. M. Maul, geboren
e Curasao.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM,
proefschift: De hypopygla
•s-Gravenhage.
ACADEMISCHE EXAMENS
GEM UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM,
Geslaagd voor arts: de heeren J. W. Kalhorn,
geb. te Amsterdam, en B J J v. Dlnther. geb,
te Ose; eerste ged. artsex.: de heeren J. J.
Roos. Amsterdam; Tr. H W Schaffen». Arnhemj
H A Holl, Zotphen; M Llndenbergh, Krulnla-
gen en P Veenlng. Middenbeemster.
Doctoraal-ex&men wis- en natuurkunde,
hoofdvak dierkunde: de heer P. D. B. da Sllva,
en hoofdvak scheikunde: de heer E. F. René
m 0"'venaller; hoofdvak pharmacle: mej. 11
EXAMENS STUURMAN
•s-GRAVENHAGE. Geslaagd voor 1
Scherkogelvoor
F. Weste
de hi
de ht
B C A van den Oever.
EXAMENS APOTHEKERS ASSISTENT
,i.TLÏESII'L 0p«r!5B" G.
ilaagd. de dames E M A van Daal. te Nilme
ten: V'. Vermeulen, te Culemborg en J p Moe
