m
Chilisalpeter
o
„HANSA"
Voor Voeder- en
Suikerbieten
VLAMPIJPEN
NS PRAATUURTJE
LAND- EJ, TU1NB0VW No. 240
veenkoloniale haverziekte
op de kleihoudende gronden
door Ir. J. G. MASCHAUPT.
De veenkoloniale haverziekte is op de
rand- en veengronden een goed bekend ver
schijnsel; dit wil echter niet zeggen, dat
men er reeds in slaagde een afdoende ver
klaring voor dit verschijnsel te geven.
Reeds meer dan 25 jaren geleden gelukte
het S jol le ma en Hudig niet alleen de
oorzaken van het veelvuldig optreden dezer
riekte in de Veenkoloniën op te sporen, maar
ook om de middelen ter bestrijding aan te
geven. Deze bestrijdingsmiddelen waren zoo
afdoende, dat sedert dien de haverziekte
haar directe praktische beteekenis vrijwel
geheel verloor: ieder landbouwer op de
zand- en veengronden is in staat er voor te
zorgen, dat hij geen schade lijdt door deze
ziekte. Als baken in zee blijft de haverziekte
haar beteekenis echter behouden: treden de
symptomen op dan weet men, voor zoover
grondonderzoek dit niet reeds eerder geleerd
had, dat men bij de bemesting van koers
moet veranderen, een beetje meer den
„zuren" kant moet houden.
Het verschijnsel der haverziekte heeft op
de kleigronden niet in dezelfde mate de aan
dacht getrokken als op de veen- en zand
gronden; de reden zal wel zijn, dat op de
klei de ziekte doorgaans een veel minder
ernstig karakter had dan in de Veen
koloniën en waarschijnlijk meestal niet zoo
regelmatig op dezelfde perceelen terugkeer
de. De ziekte moge dus practisch voor de
kleigronden in het algemeen van weinig be
teekenis zijn, het verschijnsel verdient des-
al niettemin onze aandacht, omdat het een
aanwijzing kan zijn bij de keuze der mest
stoffen en bij de beantwoording van de
vraag, of bekalking in een bepaald geval al
of niet gewenscht is. Wij meenen dus nog
maals de aandacht op dit ziekteverschijnsel
te moeten vestigen, voor zoover het de klei
houdende gronden betreft.
In den loop der jaren hebben wij de haver
ziekte op zeer uiteenloopende typen van klei
houdende gronden waargenomen. Hierbij
werden wij meermalen door (schijnbare)
tegenstrijdigheden getroffen en niet ten on
rechte sprak dan ook onlangs een Duitsch
onderzoeker van het raadsel der „Dörr-
fleckenkrankheit", zooals men de haverziek
te in Duitsehland noemt.
Rondom Bedum (prov. Gron.), waar het
verschijnsel waarschijnlijk reeds meer dan
een halve eeuw bekend is, hebben wij kun
nen constateeren, dat de ziekte voornamelijk
daar optreedt, waar de grond veel kalk
heeft verloren en de structuur van den
grond dientengevolge minder goed is ge
worden. Bij proeven met een tweetal van
dergelijke gronden bleek, dat de kwaal door
een flinke bekalking genezen kan worden.
Dit lijkt op het eerste gezicht vreemd, daar
op de zand- en veengronden de haverziekte
juist optreedt tengevolge van de aanwending
van te veel kalk en kalkhoudende meststof
fen. Maar er is aan den anderen kant ook
weer een zekere overeenstemming in zoo
verre als men ook op de genoemde kleigron
den minder last van de ziekte heeft, wanneer
men, in plaats van chilisalpeter, zwavel-
AFRASTERING VAN WEIDEN
STAALDRAAD VLECHTWERK
Prima verzinkt onovertroffen sterk
Nu ook verkrijgbaar op rollen van elke
lengte tot 100 Meters aan een stuk
Gemakkeli.'ke aanleg zonder speciaal
werktuig! Groote besparing aan palen!
Prijs vanaf ƒ13.— per 100 strekkende
Meter voor vee-weiden.
HANSA, Blerick/Venlo, Ottostr. 7,
Telefoon Venlo 840
zuren ammoniak gebruikt, terwijl mangaan-
sulfaat ook hier genezend werkt.
Niet op alle kalkarme kleigronden treedt
echter de haverziekte op en omgekeerd zijn
niet alle kalkrijke klei- en zavelgronden vrij
van deze ziekte. Voor dit laatste verwijzen
wij naar den Anna Paulownapolder en naar
enkele jongere Zeeuwsche polders waar op
kalkrijke grond de ziekte voorkomt. Ook in
Groningen werd het verschijnsel enkele
malen op kalkrijke jonge zavelgronden
waargenomen. Een direct verband tusschen
kalkgehalte \an den grond en haverziekte
bestaat er dus niet.
Geheel anders dan de eigenlijke kleigron
den, waarvoor een laag humusgehalte nor
maal is, gedragen zich de z.g.n. „roodoorn-
gronden". Onder roodoorn verstaat men in
Groningen zeeklei die zich in een dunne laag
op veen of darg heeft afgezet en in vroegere
tijden diep in het water lag. Deze gronden
hebben een hoog humusgehalte (6—15%)
en zijn tengevolge van ijzerafzetting (naar
men aanneemt, uit het water der aangren
zende veengebieden) meer of minder rood
gekleurd. Op deze roodoorngronden kunnen
reeds kleine hoeveelheden kalk de haver
ziekte te voorschijn roepen of reeds voor
komende lichte ziekteverschijnselen zeer
verergeren.
Andere typen van humusrijke en venige
kleigronden vertoonden bij onze proeven na
bekalking niet zoo spoedig en minder dui
delijk de verschijnselen van de haverziekte.
Soms werd een minder gunstige invloed
eener bekalking waargenomen zonder dat er
van de bekende verschijnselen der haver
ziekte sprake was, ook al was de kalkgift
klein in verhouding tot de hoeveelheid noo-
dig voor neutralisatie van den grond. Dit
geval deed zich o.a. voor bij een venigen
kleigrond uit Harkstede (prov. Groningen)
terwijl bij een dergelijken grond uit Zeven
hoven (prov. Zuid-Holland) met een vrij
wel gelijk kleigehalte (47 en een ongeveer
even hoog humusgehalte (41 bekalking
6teeds zeer gunstig werkte. In het laatste
geval trad de haverziekte eerst na 7 jaren
op bij de bakken met grond die buitenge
woon veel kalk ontvingen, n.l. 30.000 Kg.
CaO per hectare.
Bij een zure Maasklei uit Geffen (N.-Br.),
met 52 klei, 12 humus en een kalktoe-
stand 9, werd sedert 1924 nog nimmer in
vloed der bekalking bespeurd, hoewel deze
bij een der proefbakken tot 13000 Kg. CaO
per hectare werd opgevoerd. Bij deze proef
waren de gewassen steeds op alle bakken
uitstekend.
Dit zoo verschillend gedrag der humus
rijke en venige kleigronden ten opzichte van
kalk brengt onzekerheid mede bij het geven
van adviezen omtrent bekalking. De moei-
lijkfieid wordt doorgaans omzeild door tot
voorzichtigheid bij bekalking aan te sporen,
d.w.z., deze aanvankelijk slechts proefsge
wijze met niet te groote hoeveelheden uit
te voeren. Het is echter te verwachten, dat
men bij kennismaking met een grooter aan
tal gevallen op verschillende typen van
humusrijke kleigronden, ook in deze ver
schijnselen langzamerhand een lijn zal ont
dekken en dat onze kennis omtrent deze
gronden grooter zal worden. Wij meenden
daarom goed te doen nogmaals de aandacht
op deze verschijnselen te vestigen; het Rijks-
landbouwproefstation houdt zich zeer aan
bevolen voor mededeelingen omtrent het op
treden van de veenkoloniale haverziekte op
kleihoudende gronden en over ongunstige
resultaten (met of zonder het optreden van
de haverziekte) speciaal bij humusrijke en
venige kleigronden door bekalking verkre
gen. Wij zullen het zeer op prijs stellen in
dien degenen, die over ervaringen in de aan
gegeven richting beschikken daarvan mede
deel ing doen aan het Rijkslandbouwproel-
station te Groningen.
De aandacht zij er ten slotte op gevestigd,
dat de verschijnselen der veenkoloniale
haverziekfe bij granen gewoonlijk tegen het
einde van Mei beginnen op te treden; het is
dus thans tijd om aandacht aan het ver
schijnsel te gaan wijden.
Wijdt aandacht aan uw vee
Ook in de weide
Wie zijn dieren wil beschermen tegen de
nadeelige gevolgen van horzeJlarven en
cchurflmijtcn, zongt, dat tijdig een behande
ling wuidt toegepast, met een ufdiend mid
del. Nu is gebleken dat horzcline zoowel de
echurftmijten als de horzellarven onschade
lijk maakt en bovendien de zwermende
vliegen afweert.
In deze maand kotmen er nog veel worm-
bulten tot ontw ikkeling; de larven, die hier
uit te voorschijn komen, verpoppen zich en
na ongeveer een maand of langer ontslaap
uit die poppen de runderhorzels, die zooveel
onrust komen veroorzaken onder het vee
tijdens de drukkend warme zomerdagen.
Daarom is het van groot belang de behan
deling nu uog eens te herhalen, hetgeen
vooral met een vloeibaar middel al heel ge
makkelijk is. Er behoeven geen haren te wor
den weggeknipt, mot behup van een hard
borsteltje, wordt dit middel na omsohudden
flink over de bulten gewreven. Vooral ver-
ruime men ook niet de dieren die last heb
ben van schurft, tevens onder handen ie
nemen.
En laat het zich aanzien, dat er bij heete
dagen veel vliegen zullen zwermen, dan
smeert men met de volle hand, rug, hals,
kruis en zijvlakken van den buik met liorz*
line in. Al blijven dan niet alle vliegen weg,
de dieren zullen er in elk geval weinig lest
van hebben, niet gaan birzen, doch rustig
blijven in de weide en de gewone hoveelheid
melk geven, wet anders niet het gerval is,
zooals alle veehouders wel bij ervaring we
ten.
D
,e Finsche inkuilmethode
en boter- en kaasgebreken
Voorloopig nog niet al te enthousiast
Door ons is melding gemaakt van de uit
slag van de enquête, die ingesteld is om de
meening van practici over de gevolgen van
de inkrimping van den veestapel te verne
men. Aan het slot ven het rapport waren
een 20-bal conclusies opgenomen.
In de laatste vier conokisies wetrdt ge
sproken over de Finsche methode van in
kuilen. die zooals conclusie 17 luidt „waar
schijnlijk op de duur van groote beteekenis
kan worden.''
In het „Officieel Orgaan van den Alge-
meenen Nederland60hen ZuiveLbond" wordt
door Kr. naar aanleiding dezer conclusies
opgemerkt dat de zuivelbereidens tegenover
het inkuilen en wel speciaal tegenover de
Finsche methode, voorloopig niet erg
enthousiast staan en van oordeel zijn, dat
eerst dan tot een intensieve propaganda zal
kunnen worden oveigegaan, indien tevens
door proeven is uitgewezen, dat de gevaren,
welke t.a.v. de kwaliteit der zuivelproducten
aan het voederen ven kuilvoer zijn verbon
den, grootendeels zijn ondervangen. Tot dus
verre is dit nog niet het geval.
Neg het vorige jaar heeft Dr Brouwer van
het Rijkslandbouwproefstation te Hoorn in
de te Wageningen gehouden Landbouwweek
als zijn meening te kennen gegeven, dat „de
techniek van het inkuilen nog niet zoozeer
gevorderd is dat schadelijke nevenwerkin
gen op boter en kaas in de practijk regel
matig kunnen worden vermeden. Zoolang
dit niet het geval i6 kan men het inkuilen
niet onvoorwaardelijk aanbevelen."
Deze meening zal zijn gebaseerd op de ge
gevens eener later verschenen publicatie
vpn Ir. Ven Beyniuan en Dr Pette over het
„Bacteriologisch onderzoek van een aantal
volgens de mineraalzuurmethode gemaakte
kuiLhoopen". De conclusie van dit onder
zoek, waarvan een referaat ie opgenomen in
O. O. No. 49 van 6 Dec. 1933, laat geen twijfel
over omtrent, het gevaar van met mineraal-
zuur ingekuilde groenvoedere voor onze kaas
bereiding. Zij luidt als volgt:
„Het onderzoek van een aantal met be
hulp van zoutzuur geënsuleerde groenvoe-
dens heeft aangetoond, dat de voedering van
een product, hetwelk een zuurgraad heeft,
uitgedrukt, door een pH lager dan 4, nog
zeer wel gevaar kan opleveren voor boter-
zuurgist.ingen in de kaas. Er is reden om
aan te nemen, dat de boterzuurbacteriën in
mineraalzure ensilages door de afwezigheid
van andere bacteriesoorten gevaarlijker voor
de kaasbereiding zijn dan die in Holland-
sche kuilen." (Cursiveering van Red. O.O.)
>t kaasgebrek dat door de boterzuur
bacteriën veroorzaakt wordt, heeft een sterk
waardedrukkenden invloed op de kaas en
de kans moet dan ook zeer groot worden
geacht, dat de besparing op krachtvoeder,
welke met de nieuwe wijze van inkuilen te
bereiken zal zijn, geheel te niet gedaan
wordt door geringere ontvangsten aan melk-
geld. Door den Landbouwvooriiohtings-
dienst is bij het opstellen van deze nota uit
het oog vertoren dat het vraagstuk der
groenvoederconserveeiring niet uitsluitend
een voeder-economsiche kwestie is, dooh dat
daaraan tevens een zuiveltechnische zijde
is verbonden, welke van niet minder groot
financieel belang is. Wij betreuren dat dit
punt niet in de conclusies is aangeroerd en
meenen daarom de restrictie te moeten toe
voegen, dat een intensieve propaganda voor
de Finsche inkuilmethode eeist dan verent
woord zal zijn, wanneer het proefstadium,
waarin deze methode zioh thans nog bevindt
ook voor de zuivelindustrie gunstig is ver-
loopen.
Jodiumgiften aan de planten
Groeibespoediging
Kwaliteitsverbetering
Bacteriebestrijding
Onder leiding van Dr. Bertram worden
te WeLhenstephan sedert 1924, dus nu
reeds 10 jaren lang, proeven genomen met
het doel na te gaan de beteekenis van Jo
dium in Chilisalpeter. Dr. Bertram komt
thans tot de volgende conclusies:
Door nauwkeurige bemestingsproeven
met Jodium (pot en veldproeven, en water
cultures) ên vergelijkende proeven met na
tronsalpeter en Chilisalpeter is definitiet
komen vast te staan, dat het mogelijk is,
Jodium te doen opnemen, in zekere geval
len zelfs in groote hoeveelheden, door de
voornaamste planten, die mens- h en dier
tot voedsel dienen en dat de iWrekkelijk
kleine hoeveelheden Jodium in Chilisalpe
ter worden opgenomen en behouden dooi
de planten. Het is daarom alleszins ge
rechtvaardigd om het Jodiumgehalte In
Chilisalpeter als een bijzonder voordeel
van deze stikstofmest te beschouwen.
De Jodiumproeven alsmede de bemes
tingsproeven hebben aangetoond, dat bie
ten en gras, bemest met Jodium, een gun-
stigen invloed hebben op ontwikkeling, al-
gemeene gezondheidstoestand en sexueel
leven der dieren.
Bemestingsproeven op groentegewassen.
Naast de Jodiumbemcstingsproeven van de
Afdeeling Landbouwchemie van de Techni
sche Hoogeschool te Weihenstephan, wei
den door Dr. Vogel van het Tuinbouwln-
stituut te Weihenstephan ook Jodiumbe-
mestingsproeven op groentegewassen ge
nomen gedurende 1929-32, waarvan de re
sultaten in tabel 6 zijn opgenomen.
Bij zekere groentegewassen werd een
snellere groei en een verbetering van kwa
liteit bereikt door Jodiumbemesting. Du
geld in het bijzonder voor radijs, salade en
bloemkool. Deze resultaten werden beves
tigd door een bemestingsproef met Jodium
dit jaar op groote schaal uitgevoerd op het
vrije veld in de tuinbouwstreek van Bonn.
Als gevolg van deze proeven werd een
spoediging van groei van 1014 dagen be-
Neemt het zekere
voor het onzekere en koopt BIJ ONS
UW GLAS In de betere kwaliteit!
54 ruiten 51.5 x 38 c.M. 6.00 p. kist
5#.5 x 48,5 6.00
43 x325 6.50
38 29.5 6.00
59.5x38 650
■■HHM21 141x73 „16.00
Dubbeldik glas Niet franco Kisten gratis
v. d. BURGH's Glashandel
Tel. 15 Maasland (Z.-H.)
Het Natuurproduct Chilisalpeter verbetert niet
alleen een te lagen Kalktoestand, maar oefent
voorts een waardevolle nevenwerking uit door zijn
gehalte aan Jodium, Borium, Magnesium,
Kalium, Natrium.
Het regelmatige gebruik van CHILISALPETER voorkomt o.a.
het optreden van hartrot.
DE PRIJZEN VAN CHILISALPETER ZUN THANS ZEER AANTREKKELIJKl
reikt en een aanzienlijke kwaliteitverbete
ring bij salade, radijs, bloemkool, koolraap
en tomaten.
Bemesting met Jodium vertoonde een
verbazend gunstige werking voor bestrij
ding van tomateukanker en stengelrot, wel
ke ziekten in die streek erg heerschen.
Veldjes bemest met Chilisalpeter en met
een toevoeging van Kalium-jodide bleven
immuun, terwijl de veldjes alleen bemest
met stalmest voor nagenoeg 100 pCt. waren
aangetast door tomatenkanker en stengel-
rot cn de veldjes alleen bemest met Chili
salpeter voor 20 pCt. Deze interessante
waarnemingen L>etreffende de voor de hand
liggende bijzondere werking van Jodium
als voorbehoedmiddel tegen tomatenkanker
en stengelrot zal volgend jaar worden ge
controleerd door proeven uit te voeren op
grooter schaal, zoowel op velden als onder
koudglas en in stookkassen. Wanneer Jo
dium ook in andere streken zou bewijzen
effectief te zijn als parasieten-dooder voor
deze gewassen, dan zou een nieuw gcbieu
open liggen voor het gebruik van Jodium.
Echter is het nog niet mogelijk hieromtrent
een definitieve meening uit te spreken,
tenzij de waarnemingen van dit jaar door
de proeven van het volgende jaar worden
bevestigd.
Het Weihenstephan Instituut heeft een
aantal monsters Chilisalpeter onderzocht
van diverse herkomst gedurende de perio
de 192o-'27 en het Jodiumgehalte dat ge
vonden werd, varieerde van 31.000 gamma
tot 276.000 gamma per K.G., voornamelijk
in den vorm van Jodaten. Jodiden en Jo-
daten werden gevonden in hoeveelheden
van 1000 gamma tot 57.000 gamma per K.G.
periodaten kwamen echter niet voor.
Yerhandeling en vervoer
van kruisbessen
De Inspecteur, Hoofd van den Planten-
ziektenkundigen Dienst vestigt de aandacht
van belanghebbenden erop, dat volgens art.
14 der Meeldauwwet het verboden is kruis
bessen, welke zijn aangetast door den Ame-
rikaanschen kruisbessenmeeldauw, te koop
aan te bieden, te verkoopen, af te leveren
of te vervoeren.
Volgens art. 17 van deze wet kan door
den Minister van Economische zaken dit
verbod voor zoover den verkoop en afleve
ring betreft en het vervoeren van zoodanige
vruchten naar inrichtingen, door den Mi«
nister aangewezen, worden opgeheven on
der de door dezen te stellen voorwaarden,
Op grond van dit artikel is tot nu toe
aan een tiental instellingen in ons land,
toestemming verleend voor den aankoop en
het vervoer van door Amerikaanscher
meeldauw aangetaste kruisbessen naai
hun fabriek.
Het is dus een ieder verboden aan ande
ren dan aan de bovenbedoelde inrichtingen
of hun vertegenwoordigers door Amert
kaanschen meeldauw aangetaste kruisbes-
sen te verkoopen of af te leveren.
In verband hiermede mogen deze bessen
dus ook op of door bemiddeling van tuin<
bouwveilingen slechts aan de daarvooi
aangewezen inrichtingen of hun vertegen-
woordigers worden verkocht en afgeleverd
De namen der inrichtingen, die vergun
ning hebben verkregen tot het koopen ei
onder bepaalde voorwaarden naar hun fa
briek vervoeren van door Amerikaanschei
meeldauw aangetaste kruisbessen worden
op aanvrage door den Plantenziektenkun
digen Dienst aan belanghebbenden med»
gedeeld.
Inrichtingen, die alsnog een vergunning
tot het koopen en vervoeren van aangetas
te bessen wenschen, kunnen deze a&nvra-
gen bij den Minister van Economisch»
Zaken,
Daar alleen door de stipte naleving van
bovengenoemde bepalingen de uitvoer van
door Amerikaanschen meeldauw aangetast
te kruisbessen kan worden voorkomenl
vertrouw ik, dat de tuinbouwveilingen hun
volledige medewerking daaraan zullen gej
Prima schoongemaakte
voor kasverwarming, afraste
ring, waterleiding, stalpalen enz.
In alle diameters en in ieder
kwantum voorhanden.
Afrasteringsbuizen worden van
geboorde gaten voorzien om
draad door te trekken.
„TUBUS" Handel-Maatschappij IV
Veerschedijk C 271a
Hendrik-ldo-Ambacht
Tel. Dordrecht 6475. Na 6 u. 3193 Dordt
'k Heb even gebloosd dat doen verle
gen menschen heel licht want mij werd
door een allervriendelijkste gastvrouw ge
vraagd of mijn thee zoet genoeg was. En ze
was zoet. Zoeter dan ik ze thuis krijg ten
zij ik mij zelf inschenk. Maar ik moet eens
in mijn babbeltje me uitgelaten hebben als
een groot liefhebber van veel suiker. Van
daar de vraag, die me deed blozen. Maar ik
herinnerde het mij niet meer, dat ik mijn
diepste geheimenissen publiekelijk had ge
openbaard.
Wel herinnerde ik mij, hoe op de Indische
week in het laatst van het vorig jaar even
ter sprake kwam of
VERLAGING VAN SUIKERACCIJNS
HET SUIKERVERBRUIK ZOU BE
VORDEREN.
Dat was naar aanleiding van een referaat
van den heer J. M. van Bommel van Vloten
over de: Economische positie van de suiker.
Na afloop ervan vroeg de heer H. Lindeman
het oordeel van den spreker over een even-
tueele verlaging van den hoogen suiker
accijns, om daardoor het gebruik van suiker,
ook in de suikerverwerkende industrie, te
vergrooten. Hierop werd door den referent
geantwoord, dat de hooge suikeraccijns in
derdaad het suikerverbruik belemmert. Doch
verlaging zal niet waarschijnlijk zijn, met
het oog op 's lands financiën werd er in één
adem bijgevoegd.
Dit valt mijns inziens wel eenigszins te be
twijfelen. Zoo gauw als de suiker weer éen
of twee centen duurder wordt wordt ook het
aantal suikerkorreltjes dat in de thee of kof
fie. of waardan ook in, smaakbaar gecontin-
genteerd. En ik geloof zeker, dat als de ac
cijns eeh beduidend procent zou dalen het
verbruik met een even beduidend procent
zou stijgen. Wij consumeeren thans ca.
200.000.000 K.G. suiker per jaar (niet alleen
ter verzoeting van onze dranken en spijzen
doch ook voor suikerwerken). Dat kan nog
wel iets verhoogd.
De bietensteun maakt de suiker niet zoo
duur, zooals men nu wel eens hoort De ga
rantieprijs voor de verbouwers van bieten
van f 11 maakt dat de prijs voor prima sui
ker inclusief distributie-verpakkings en an
dere verkoopkosten geleverd kan worden
voor7 cent het pond aan de afnemers.
Dat meenden we even te moeten opmerken
in ons praatuurtje, nu ijs voor de zooveelste
maal merk, dat dit ook gelezen wordt door
particulieren.
Suiker is niet alleen een genot- ook een
voedingsmiddel. Dat wordt wel vaak ver
geten.
Dat melk ook een voedingsmiddel is zeg
gen ons de melkbekers \yel, met het van le
venswijsheid getuigend opschrift: Melk is
goed voor elk.
Dat is misschien wat afgezaagd en heeft
daarom geen reclamekracht meer.
IN ZWITSERLAND IS HET MELK-
VERBRUIK TWEEMAAL ZOO HOOG
ALS HIER
en desondanks gaat men nog voort daar
krachtig propaganda voor melkgebruik te
maken.
Het melkverbruik is bij ons per dag en per
persoon gemiddeld 0.3 L. en in Zwitserland
0.6 L. Op de scholen daar wordt den kinde
ren reeds lang een kop melk verstrekt. Dat
wil men nu vervangen door een flesch melk.
Men heeft reeds de ervaring opgedaan, dat
dit melkgebruik de volksgezondheid cn de
geestelijke ontwikkeling bevordert. Men
bindt daar den strijd aan tegen het gebruik
van koffie, thee, en chocolade, artikelen, die
ingevoerd worden. Ook laat men bij ma
noeuvres van het leger speciale melkauto'a
meerijden waarvan een druk gebruik ge
maakt wordt. Doch men wil met de propa
ganda nog meer tot de huishouding door
dringen.
Dat was hier ook te doen. 't Is al vaak ge
probeerd een flinke reclame voor melkge
bruik in Nederland te beginnen, doch er Is
nog geen algemeene samenwerking. En die
moet er zijn. Men begrijpt wel dat het niet
aangaat, dat de eene groep kosten maakt,
waar andere groepen de baten van zullen
trekken.
Geen baten zullen er waarschijnlijk komen
uit het besluit om 350.000 biggen tot diermeel
te venverken.
DIT CRISIS-BIGGEN-DIERMEEL ZAL
EEN CONCURRENT WORDEN VAN
DE ONDERMELK
beweert een inzender in het Handelsblad. In
meerdere streken van ons land zijn de zui
velfabrieken gewoon 8085 pet. ondermelk
(centrifugemelk) terug te geven aan de vee
houders. Ook die fabrieken, welke géén on
dermelk teruggeven aan de veehouders, ko
men hoe langer hoe meer in moeilijkheden,
immers aan de eene zijde minder varkens,
dus minder ondermelk noodig en aan de
andere zijde, door het groote overschot van
de ondermelk, een geweldig aanbod hiervan,
zoodat momenteel reeds prijzen worden be
taald van 15—20 cent per 100 liter, franco
fabriek.
Wanneer nu straks nog diermeel disponi
bel komt van de 350.000 biggen en daarnaast
een groot aanbod van vischmeel, dan moet
Jr
DORDRECHT
Tuin-, Bloem- en Landbouwzaden
Vraagt onze nieuwe Voorjaarsprijsconrant
waarin opgenomen: Bloembollen, Groen-
téplanten, Poot-aardappelen, enz., enz.
UUiijMllUilUMaUlL
dit o.i. een verlagende werking hebben op
den vollemelk-prijs. Wij vreezen, dat wat aan
de ééne zijde wordt gewonnen, aan de an
dere zijde teniet gedaan wordt, tenzijer
spoedig een zoo groot mogelijke partij onder
melk uit de markt wordt genomen, en b.v.
als eiwithoudend'voer beschikbaar wordt ge
steld voor de kippenhouderij, hieruit volgt,
en m o e t noodzakelijk volgen een beperking
van invoer van eiwithoudende voederstoffen
(vischmeel enz.).
Daar zullen ze het allen niet mee eens zijn.
In een kunstmatig geregelde maatschappij
botsen allerlei belangen tegen elkaar en
krijgt men allerlei verwikkelingen De vrije
ontwikkeling van alles wordt tegengehou
den. Zoo wil men om bepaalde bedrijven het
bestaan te verlichten bij anderen het be
staan vernietigen. Nu gaan er geruchten dat
Dat kost de Zuid-Afrikaansehe boer
geld, doch de kunstmestproducent is Zuid-
Afrika, de African Explosives Industry
Ltd, zal er wel bij varen. Bedoeling is dat
deze het geheele Zuid-Afrikaansch gebruik
zal dekken. Tot dusver deed ze dit slechts
voor de helft. De andere helft kwam groo
tendeels uit Nederland.
Men wil een invoerrecht van 20 pet. op
superfosfaat, dat is 10 sh. per ton. Niet
alleen super, ook alle gemengde kunst
meststoffen zullen, zoo is het voorstel van
den Raad voor Handel en Nijverheid, met
20 pet. belast worden.
Dat lijkt dus niet zoo rooskleurig voor
de Nederlandsche superfosfaatfabrieken en
misschien zal dit van invloed zijn op den
prijs in ons land.
In Zuid-Afrika lijkt de algemeene toe
stand ook voor de landbouwbedrijven roos
kleuriger dan deze geweest is. De mais-
oogst belooft meer dan tweemaal zoo groot
te worden als bet vorig seizoen, 18% mil-
lioen zak tegen 8.3 millioen. In Arggntinië
Is het met de maisoogst minder goed ge
steld. Daar schat men deze op ruim 19 pet.
lager dan in 193233 en bijna 29 pet lager
dan gemiddeld de vijf laatste jaren.
Maar over een mogelijk veevoedertekort
behoeven wij ons, voorloopig althans, nog
geen zorgen te maken.
Evenmin als over de bestaansreden van
we dezer dagen ,het verslag over
1933 toegezonden kregen. Dat in deze be
labberde tijden het ledental met 66 klimt
tot 2173 is een bewijs, dat de Proeftuin
voldoet. Dat er in 1932 bijna 2000 keer ad
vies gevraagd werd en in 1933 het aantal
adviezen zelfs naar de 2500 marcheert be
wijst, dat men vol vertrouwen is omtrent
dc waarde dezer adviezen. En dat op de
spreekuren van den Directeur-Consulent
steeds meer kweekers met zieke planten
en vruchten komen is een bewijs niet dat
er meer ziekte optreedt, doch dat het de
tuinders thans meer dan ooit te doen is
om kwaliteitsgoed te telen. Dat is, zegt
het Verslag terecht, een verblijdend ver
schijnsel. In betere jaren is zeker te wei
nig aandacht aan de kwaliteit besteed en
meer op de kwantiteit 0elet.
En bovendien spoedig advies vragen
over ziekteverschijnselen is het middel om
uitbreiding tegen te gaan.
Zeer behartigingswaard is de raad op
pag. 35 van dit Verslag gegeven om in
WARENHUIZEN EN KASSEN ZOO
VEEL MOGELIJK GECONCENTREER
DE MESTSTOFFEN
te geven als kalisalpeter, ammonsalpeter,
kalkammonsalpeter, 12-10-18 en 17-15-18.
Terwijl tevens de aandacht gevraagd
wordt voor zwavelzure kali dat 48 pet, te
gen Patentkali, dat 26 pet. kali bevat In
1934 zullen met zwavelzure kali op drui
ven en tomaten proeven genomen worden.
De tot dusverre meest gebruikte mest
stoffen als zwavelzure ammoniak, super,
patentkali cn 5-6-8 brengen daar ze een
betrekkelijk laag gehalte aan planten voe
dingsstoffen hebben, een groote hoevoel-
heid ballaststoffen in den bodem, wat in
grond onder glas dikwijls, fatale gevolgen
heeft, omdat deze grond niet doorspoeld
wordt met regenwater, dat door zijn hoog
gehalte aan koolzuur en zuurstof veel be
ter dan liet slootwater de zoutresten van
die ballaststoffen uitspoelt Er blijven dus
to groote zoutresten in den bodpm achter
met als gevolg het randen van sla, kleine,
fijne vruchten.
Er staan in dit verslag vele leerzame
dingen. Die bet ontvangen doen goed het
te lezen en die het niet ontvangen, omdat
ze geen lid nog zijn, doen goed om zoo
spoedig mogelijk lid te worden.
En misschien doet de leiding van den
Proeftuin goed om bij de bemestingsproe-
ven wat de fosforzuurgiften betreft, niet
enkel super, doch
De onderzoekingen van de laatste jaren
hebben over de werking van slakkenmeel
heel andere dingen geleerd, dan we voor1
heen leeraarden wat de snelle werkzaam-
heid, wat de beteekenis van de kalk, wat
de beteekenis van de nevenstoffen, die slak
kenmeel bevat, aangaat. Het viel ons op dat
zoowel in het verslag over 1930, als over de
volgende jaren 1931, 1932 en 1933 alleen su
per genoemd werd. Nu is super ongetwij
feld een goede meststof, doch slakkenmeel
niet minder. En in verband met de zoo pas
aangehaalde opmerking over de groote
massa's ballaststoffen, die met de gebruike
lijke meststoffen aan den grond gegeven
worden, zou slakkenmeel van tegenwoor
dige samenstelling en bereidingswijze mis
schien aanbeveling verdienen om eens
nauwgezette en doorgevoerde proeven te
nemen.
Van uit de verte oordeelend lijkt ons, dat
slakkenmeel met pl.m. 17 pet. fsforzuu,
pl.m. 50 pet, kalk, pl.m. 7 pet. kiezelzuur,
pl.m. 6 pet. Mongam en pl.m 3 pet. Mag-
neria, die, zooals we eenigen tijd geleden
neerschreven, ook hun beteekenis hebben
voor de werkzaamheden der stoffen in den
bodem, alleszins beproevenswaard is. Bal
laststoffen blijven er dus maar ongeveer
17 pet. en dan nog van o.i. onschuldigeq
aard. Bij super geeft men beduidend méér
ballaststoffen. Eenige malen zooveel.
't Is maar een bescheiden vingerwijzing-
De beteekenis van den Proeftuin „Z. H.
glasdistrict" achtten wij zoo groot, dat elke
geronde opmerking (en we meenen, dat
onze opmerking gegrond is) haar uitwer
king niet zal missen.
Tot de volgende week.
PRAATJESMAKER.
