WOENSDAG 23 MEI 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Tc Oud-Vossemeer, W. van
Gricthuijzen, cand. tc Staphorst. Te Dinteloord,
J. Bus te Bergschcnhoek. Te Nuis-Niebert, H.
J. Engelkes te Wommels.
Bedankt: Voor Renswoude. Garderen, Ben
schop, Nieuwpoort, Poortvliet, Arnemuiden en
Sprang, C. van den Boogert, cand. te Sommelsdljk.
Voor Noordeloos en Willige Langerak, B. van
Ginkel, cand. te Zeist.
Aangenomen: Naar Idsegahuizen-Piaam,
W. de Jong, cand, te Katwijk aan Zee. Naar
Marken, D. Westerveld, cand. te "s-Graveland.
Naar Zuid-Beijerland, C. van den Boogert, cand.
tc Sommelsdijk.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Loppersum, G. van Duinen,
0. I. Legerpred. met verlof hier te lande.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
In de overvolle Schinkelkerk te Amsterdam
Is Zondagavond Dr. K. Sietsma, gekomen van
Eindhoven, bevestigd in den Dienst des Woords
bij de Geref. Kerk van Amsterdam-Zuid, wier
derde predikant hij is.
De bevestiger, Ds. H. S. Bouma, had tot tekst
gekozen 1 Petrus 1:12. Aan het einde van den
dienst zong de gemeente den bevestigden predikant
j toe de tekende woorden uit Psalm 134.
Namens het Gemeentebestuur was aanwezig
j wethouder G. Baas Kzn., namens de classis Dr. B.
Wielenga.
Morgenavond zal Dr. Sietsma in de Raphaël-
kerk zijne intrede doen.
I Zondag j.l. werd ds. A. Lute ij n, overge
komen van Vlaardingen, door ds. van der Graaf
van Nijkerk des morgens in de Ned. Hervormde
kerk te Nijkerk bevestigd. De bevestiger had tot
tekst: Hand 2:3. Na de beantwoording der
vragen werd de bevestigde predikant toegezon
gen Ps. 13:3. Des namiddags ten 2 uur verbond
de nieuwe leeraar zich aan de gemeente met een
predikatie naar aanleiding van Hand. 8 35, waar
bij hi) de gemeente bepaalde bij de taak van den
evangeliedienaar. Aanwezig waren Ds. Keiler, van
Nijkerkerveen; Ds. van Amstel, van Putten: Ds.
Israël, van Hattem en Ds. Baans, van Hedel. Toe
gesproken werd de nieuwe leeraar door den plaat
selijken predikant Ds. van der Graaf en Ds. van
Amstel, terwijl in de consistorie-kamer zijn zwager
Ds. Israël hem hartelijk toesprak. De gemeente
•zong aan het einde op verzoek van Ds. van Am
stel hem toe Ps. 20 1
Zondag j.l. nam Ds. H. Th. van Munster af-
I scheid van de Geref. Kerk van Drachten, na een
verblijf van ruim 4 jaren. Hij bediende het woord
uit Hand. 2 4a: „En zij werden allen vervuld
met den Heiligen Geest". De afscheidspreek werd
in beide kerkgebouwen gehouden. Toespraken
werden gehouden door Ds. Staal namens den Ker-
Kerkeraad en Ds. Reyenga, van Ureterp namens
de Classis. Ds. van Munster zal 3 Juni zijn intrede
doen te Gorinchem.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
Door de Classis Assen der Geref. Kerken is pré
paratoir geëxamineerd en beroepbaar verklaard
de heer G. F. Snel. Gaarne zal cand. Snel des
Zondags de kerken dienen en een eventueel beroep
terstond in overweging nemen. Zijn adres is: Gro-
Bingerweg 427, Haulerwijk (Fr.).
De heer F. A. Westhoff te 's-Gravenhage, is
toegelaten tot de Evangeliebediening in de Ned.
Herv. Kerk.
KORTE BERICHTEN
Door de Geref. Kerk te Zevenhoven (de
plaats van dr. J. G. Ubbink) werd een accoord
aangegaan, voorloopig voor een jaar, met den
I emeritus-predikant van Haarlem Ds. K. J. Cremer,
I wonende te Utrecht om voor deze gemeente hulp-
I diensten te verrichten.
CHR. GEREF. KERK TE ZWAAGWEST-
EINDE
De nieuwe kerk der Chr. Ger. Gem., te Zwaag-
westeinde, wordt Woensdag 30 Mei, officieel in
gebruik genomen. Het gebouw, dat op een der
mooiste standen, in 't floreerende dorp is verrezen,
is een sieraad voor de omgeving. Het bevat on
geveer 450 zitplaatsen, en heel gemakkelijk kan dit
aantal tot 900 worden uitgebreid. Verschillende
sprekers hopen bij de ingebruikneming het woord
GRAFSTEEN Ds. J. W. v. REE
Het Comité voor een graf met zerk voor wijlen
Ds. J. W. v. Ree, Chr. Geref. predikant te 's-Gra
venhage, deelt mede, dat de overdracht van het
graf zal plaats vinden op Zaterdag 2 Juni a.s. op
de begraafplaats Nieuw Eyk en Duynen te 's-Gra-
I venhage.
Alle Gemeenteleden, Catechisanten en verdere
belangstellenden kunnen hierbij tegenwoordig zijn.
EMERITAAT Ds. BOLLAND
Het Prov. Kerkbestuur van N.-Holland heeft
Ds. A. El H. Bolland, pred. te Schellinkhout (cl.
Hoorn) met ingang van 1 Juni 1934 eervol eme
ritaat verleend. Gezondheidsredenen hebben Ds.
Bolland gedwongen dit emeritaat aan te vragen.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND
De berichtgeving uit Dultschland vanwege den
Rijksbisschop en het Geestelijk Ministerie laat niet
na, bij herhaling te wijzen op den voortgang der
pogingen tot voltooiing van de Rijkseenheidskerk.
Na Pruisen, Saksen, Hessen-Nassau en Hannover
hebben thans ook Thüringen en Sleeswijk-Holstein
hun kerkelijke zelfstandigheid opgegeven en zich
onder den rijksbisschop gesteld. En met belang
stelling ziet men uit naar de houding, welke de
landskcrken van Beleren en Württemberg zullen
In Pommeren
Intusschen is het, bij wijze van evenwicht in de
berichtgeving, van nut, er op te letten, dat nog tal
van landskerken niet meegaan in de van hoo-
gerhand gewenschte richting.
Zoo meldt de Ref. Kirchenzt. thans, dat te Stet
tin de Evangelische Belijdenis-Synode van Pom
meren vergaderd heeft en zich in de rij der
vrije Evangel. Synoden binnen de Duitsch-Evang.
Kerk heeft geschaard. Op 7 Mei j.l. waren 25 Sy
node-leden van de groep „Evangelie en Kerk"
bijeen, die openlijk hebben verklaard, dat de po
ging, om een uiterlijke orde, onafhankelijk van het
wezen en de verkondiging der Kerk in te stellen,
„den geest van Christus weerspreekt en dusdoen
de haar bijbelsche en naar de belijdenis gerichte
grondslagen bedreigt". „Zoolang de onverdedig
bare afzettingen en schorsingen voortduren, kan
samenwerking met de Duitsche Christenen geen
werkelijke eenheid tot stand brengen". „Alleen het
in gehoorzaamheid gegeven getuigenis van het
oordeel en de genade van Christus uit kracht des
Heiligen Geestes maakt de opdracht der Kerk
In Westfalen
Van dezelfde trouw aan de Belijdenis getuigt
een verklaring, gepubliceerd namens 40.000 onder
tekenaars door de Westfaalsche Belijdenis-
Synode. Op Hemelvaartsdag heeft de vergadering
van presbyters te Siegen o.m. uitgesproken, dat de
presbyteriale-Synodale opbouw der Kerk een nooit
op te geven grondstelling der Gereformeerde belijde
nis is. Deswege eischt men. in overeenstemming
met de besluiten der Belijdenis-Synode van 29
April en met de verklaring van haar President
Pastor Koch van 2 Mei. het onmiddellijk herstel
van de in de belijdenis en recht gefundeerde grond
slagen der Kerk.
Hetzelfde bericht vermeldt, dat tengevolge van
den toeneming der handteekeningen tot 98 pet.
oer gemeenteleden boven de 24 jaar, thans tal van
groepen der Duitsche Christenen totaal zijn ver-
Verzet tegen den Rijksbisschop.
De Duitsche belijdeniskerken hebben den 7en
Mei j.l. een samenkomst te Kassei gehad ter bespre
king van de situatie gelijk die thans in de Duitsche
Evangelische kerk ontstaan is en publiceeren als
resultaat dezer besprekingen thans een proclamatie
aan alle Duitsche Evangelische Christenen.
Daarin verklaren zij zich genoodzaakt, aan het
tegenwoordige rijkskerkregiment, het karakter van
een werkelijke evangelische kerkenlëiding te ont
zeggen. Wij willen de éénc, geestelijk geleide Duit
sche Evangelische kerk, duidelijk en sterk in het
belijden van het evangelie, gehoorzaam aan den
Koning der kerk en daarom ook trouw in den
dienst voor volk en staat. Maar wij weigeren ons
te onderwerpen: 1. aan een onwettige machtsre-
geering, die op willekeur en niet op de bezworen
kerkgrondwet steunt: 2. aan een ongeestelijke lei
ding, die zich niet aan het Woord Gods, maar aan
menscheliijke maatstaven houdt; 3. aan een onevan
gelische onderdrukking van het geweten, die de
vrije verkondiging van het Woord zoekt te ver
hinderen.
Verder verklaren de Belijdeniskerken, dat Zij
aan verordeningen, die met de belijdenis en de
kerkgrondwet strijdig zijn, geen gevolg zullen
„Wij verzoeken en vermanen allen, die van zins
zijn met ons te gaan, om plaatselijke telijdenisge-
meenschappen te vormen zonder bet lidmaatschap
der kerk te beëindigen. Zoodra ons de tijd gekomen
schijnt, zullen wij tot een gemeenschappelijk be-
lijdenishandelen oproepen. God zegene ons werk.
dat alleen om zijner eere wil ondernomen wo^dt."
De Duitsche Geloolsbeweging
Bij wijze van tegenhanger vermelden wij nog de
organisatie der Duitsche Geloofsbeweging onder
één leiding, waartoe op een vergadering te
Schwarzfeld is besloten. Deze beweging staat
voortaan onder leiding van Prof. Hauer van Tü-
bingen. Haar beginselverklaring is van onverdach-
ten bloede: „De Duitsche geloofsgemeenschap wil
de religieuse vernieuwing van het volk op grond
slag van het erfgoed van den Duitschen aard. De
Duitscfle aard is in goddelijke oorsprong een voort
vloeisel uit den Eeuwigen, dien wij gehoorzamen;
daarin alleen zijn Woord en Gebruik gebonden.
Hem gehoorzamen beteekent, zijn leven op Duit
sche wijzï leven."
KERKORGELFABRIEK
M'IPIERIMC
©©REHSECHT
ZENDING EN PHILANTROPIE
ZENDING GEREF. KERKEN Z.-HOLLAND
Inzake de ongesteldheid van Ds. van Eyk
wordt vernomen, dat hij in Februari j.l. eenige
weken rust had moeten nemen voor aderontstz-
king. Daarna heeft hij gewrichtsontsteking gekre
gen. Op zijn ruststoel kon hij toen eenig werk
doen. Inmiddels schijnt hij nog ernstiger ziek ge
worden tc zijn en allen arbeid te hebben moeten
onderlaten.
Dr. van Leersum is in ons land terugge
keerd. De gezondheidstoestand van zijn vrouw
is minder goed cn maakt het advies van een spe
cialiteit in*Holland noodzakelijk. Het zal van dat
advies afhangen, of hij weer naar Indië zal kun
nen terugkeeren. t
ZENDINGSDAG CLASSIS KLUNDERT
De Zendings- en Evangelisatiedag van de classis
Klundert zal gehouden worden 27 Juni, op de be
kende plaats: in het Liesbosch tc Breda. Als spre
kers zullen optreden: Ds. F. Guillaume, van Klun
dert: openingswoord. Ds. C. Kapteyn Dz., van
Amsterdam: „Schetsen uit de practijk van de Jo-
denzending". In de middagvergadering zal gespro
ken worden door Dr. W. G. Harrenstein, van
Amsterdam: „Indië roept". Ds. F. A. den Boeft,
van Rotterdam: „Verlies naar binnen, winst naar
buiten", Ds. H. Canning: Slotwoord.
ZENDING IN SURINAME
Hoezeer sommige Zendingskringen te kampen
hebben met financieele nooden, blijkt uit het be
richt, dat de in Oegstgeest opgeleide Zendeling
Endert, die dezen winter voor verdere taalstudie
in Engeland heeft doorgebracht,' niet kan uitgaan.
Zendeling Bielke uit Paramaribo schrijft over br.
Endert en zijn a.s. vrouw: „Wij hebben het geld
>r de uitreis niet en zijn niet in staat om hun
voor hun uitzet te geven. Ze zijn ook bereid
zonder uitzet heen te gaan en bieden zich aan,
derde klasse te reizen. Dit kost ca. f 500 voor bei
den. Reeds kwam een groot gedeelte van het be-
noodigde binnen",
DE VAN WIJHE-BANK
Zaterdagmiddag is te Apeldoorn in het gemeen
telijk landgoed „Marialust" onthuld, ter nagedach
tenis van den heer M. van Wijhe Eznin leven
oud-directeur van „Hoenderloo" en wethouder der
gemeente Apeldoorn, een monumentale bank, ge
schonken door vrienden en vereerders.
De tegenwoordige directeur van „Hoenderloo".
de heer A. Ienhoff, heeft daarbij het woord ge
voerd en de bank overgedragen aan het Gemeen
tebestuur, namens hetwelk de burgemeester, mr.
W. Roosmale Nepveu, het monument aanvaard
heeft. Verder hebben nog gesproken Ds. M. C.
van Wijhe. Ned. Herv. predikant te Vught, als
familielid; Dr. A. de Moll van Otterloo. namens
het bestuur der stichting „Hoenderloo"; Ds. O. G.
Heldring, namens de Vereeniging van directeuren
en directrices van particuliere en rijksopvoedings
gestichten en Mr. A. de GraaP, namens den Cen
traal Bond van Inwendige Zending en Chr. Phi-
lantropische inrichtingen.
Namens de familie heeft de heer D. H. van
Wijhe van Zwolle voor de eer aan de gaven en
de persoonlijkheid van zijn broeder, bedankt.
Het ontwerp van de bank, die in een medaillon
van brons de beeltenis van den heer M. van
Wijhe draagt, is van den beeldhouwer P. Puype.
te Apeldoorn.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen mevr. H. Kruit, geboren Dethmcrs.
overleden te Stadskanaal heeft aan de Baptisten
gemeente te Stadskanaal een legaat vermaakt
groot i 3000, vrij van successierechten.
CONTINENTALE ZENDINGS
CONFERENTIE
Volkskerken op het Zendingsveld
De in 1866 door Emil Zahn en Gustav War-
neck gestich Contin. Zendingsconferentie is van
3 tot 7 Mei te Bremen gehouden. Aan de orde is
o.a. geweest het leggen van een nauwer contact
tusschen de deelnemende landen; als gevolg der
besprekingen is de mogelijkheid op de vorming
van een Continentale Zendingsraad, als schakel
tusschen den Intern. Zendingsraad, grooter ge
worden. In dit verband werd door Prof. Julius
Richter de vraag behandeld; waarin onderscheidt
zich de Continentale Zending van de Angelsak
sische? Hij vatte zijn meening in deze nota samen:
A. Negatief: 1. Afwijzing van de leuze: de evan
gelisatie der wereld in dit geslacht; 2. afwijzing
van het Amerikaansche ideaal der democratie; 3.
afwijzing van de „social gospel" (het eenzijdig na
druk leggen op den maatschappelijken kant van
het evangelie). B. Positief: 1. Het zich gronden
op den bodem der H. Schrift; 2. de speciale oplei
ding van zendelingen in seminaria; 3. de stichting
van volkskerken op het zendingsveld.
Aan deze-volkskerken heeft de Conferentie bij
zondere aandacht gewijd. Daarnaast is breedvoe
rig gesproken over de Zendings- e 1 s c h e n en de
Zendings-f i n a n c i e n. Deze in overeenstem
ming te brengen, vraagt voortdurende en in deze
crisistijd toenemende zorg. Door internationale sa-
meriwerking meent men de oplossing nader te zul
len komen.
14DE SOCIALE ONTWIKKEL!! .GS WEEK
Van 58 Juni te Utrecht
Door de Commissie voor sociale ontwikkeling
vart maatschappelijke werkers wordt van 58
Juni te Utrecht (in Hotel des Pays-Bas) een so
ciale ontwikkelingsweek belegd, waar een wel
voorzien menu de bezoekers wacht. Daar zullen
spreken over: „Moeilijke Gezinnen. Volkshuisves
ting en Arbeidstherapie" Mr. J. Bakhuizen van den
Brink, tc 's-Gravenhage; over: „Barmhartigheids-
werk" Majoor M. M. Scherer. Directrice van den
Barmhartigheidspost van het Leger des He;ls te 's-
Gravenhage: over: „De onbekende zijde van
Parijs" Majoor C. Bosch, van het Barmhartig-
heidswerk van het Leger des Heils te Parijs (met
lichtbeelden).
Verder wordt gesproken over: „De Psychotech
niek der Beroepskeuze" door Dr. T. Kuiper, te
Amsterdam; over: „Het Paedologisch Irstitiut en
zijn werk" door Prof. Dr. J. Waterink, te Araster
dam; over: „De Psychologische achtergrond van
aanleg, milieu en opvoeding" door Dr. H. C. Val-
kema Blouw, te Oosterbeek; over: „Het werk van
het Nederlandsche Roode Kruis" door Mr. Dr. F.
W. Donker Curtius. :e 's-Gravenhagc Secr.-Gen.
van het Nederl. Roode Kruis (met film); over:
.Praktisch Christendom" door Pastoor E. Lager-
wey, van de Oud-Katholieke Kerk te Utrecht. Als
laatste spreker treedt op met het onderwerp: „Le
vensmoed" Prof. Dr. A. H. de Hartog, te Ams er-
dam.
Aan deze Conference worden diverse bezoeken
verbonden.
SAMENWERKING IN ZU3D-AFRIKA
Ter Synode van de Transvaalsche Ned. Geref.
Kerken, waarvan wij op 17 Mei j.l. een en ander
hebben medegedeeld, is ook ter tafel gewêest een
verzoek van de Geref. Kerk om samenwerking op
het gebied der Zending. De Ned. Herv. en de
Geref. Kerk in Transvaal zijn ongeveer even sterk
in zielental als de Ncd. Geref. en ook daarom
heeft de Synode haar verlangen naar de nauwste
en openhartigste samenwerking met die Kerken
uitgesproken. Als die samenwerking er komt
op dit oogenblik is men nog maar aan 't „verken
nen" mag men hopen, dat de verdeeldheid der
kerken niet zal overgeplant worden op het natu
rellen-gebied.
UTRECHTSCHE ZENDINGSVEREENIGING
Ter gelegenheid van de herdenking van het 75-
jarig bestaan der Utrechtsche Zendingsvereeniging
op Dinsdag 29 Mei zullen het bestuur en de leden
dezer vereeniging door B. en W. van Utrecht des.
namiddags kwart over vier in de St. Michaelskapel
worden ontvangen.
PASTOR FETLER IN AMSTERDAM
De stichter van het Russisch Zendings-Genoot-
schap Pastor W. Fetler, uit Riga. die veroordeeld
werd naar Siberië en verbannen werd uit Rusland,
zal binnenkort enkele lezingen houden in Amster
dam. Er zullen drie middag- en drie avondsaraen-
komsten gehouden worden en wel op Vrijdag 25.
Zaterdag 26 en Zondag 27 Mei. telkens om 3 en
8 uur n.m. in de Engelsche Kerk, Begijnhof, Am
sterdam.
Schoolnieuws.
DE THEOL. KWEEKSCHOOL TE
STELLENBOSCH 75 JAAR
Het feit. dat op 1 Nov. 1859 de Theologische
Kweekschool te Stellenbosch is ingewijd, zal van
4—6 December a.s. feestelijk herdacht worden. Op
het programma staan o.m. het aanbrengen van een
gedenkplaat in het voorportaal van het getouw
der Kweekschool en het uitgeven van een ge
denkboek. De feestrede zal gehouden worden door
Prof. A. Moorrees.
SCHOOLDAG VOOR WEST-BRABANT
De afdeelingen „Brabants Westhoek" en „Bre
da en Omstreken" der Ver. van Chr. Onderwij
zers hebben het plan opgevat voor West-Bra
bant een Scholenbond op tc richten. Daartoe zal
op 30 Mei a.s. te Breda in het Tehuis voor Mili
tairen, Keizerstraat 3a, vergaderd worden.
De lieer A. de Jcng, van 's-Gravenhage, zal
doel' en nut van een Scholenbond nader uiteen
zetten, terwijl Ds. H. Jansen, Veldprediker in Al-
gemeenen Dienst te 's-Gravenhage zal spreken
over: „De roeping van de Chr. School in dezen
tijd".
DE VER. VOOR CHR. NATIONAAL
SCHOOLONDERWIJS
En dc onderwijzers-opleiding.
De Hoofd-Commissic der Ver. voor Chr. Natio
naal Schoolonderwijs besloot, vóór zij van de bij
komende bijzondere bepalingen van het te ver
wachten wetsontwerp en de bijzondere inzichten
van den Minister kennis kon nemen, in het belang
van een 5-jarige Kweekschool het volgend adres
tc verzenden aan dc leden van de Tweede Kamer;
dat zij met verwijzing naar haar Memorie van
Toelichting bij dit verzoekschrift een beroep doet
op Uw medewerking als Lid der Staten^Generaal
om Z.E. te steunen in zijn plan om de geprojec
teerde 5-jarige kweekschool ten spoedigste in te
voeren in plaats van de 3-jarige, die naar de
meening van genoemde Hoofdcommissie geen
waarborg biedt voor de behoorlijke opleiding, of
zoo dit niet mogelijk mocht zijn Uw invloed te
willen aanwenden dat de 4-jarige Kweekschool
blijve bestaan.
SCHOOLJUBILEUM WOUBRUGGE
Hedenavond zal in een samenkomst in de Ned.
Herv. Kerk van Woubrugge het 70-jarig bestaan
der Chr. School aldaar herdacht worden. Na het
openingswoord van Ds. J. Jellema, Ned. Herv.
predikant, spreken dc heeren H. de Boer, hoofd
der school en P. J. Gijsman, die vroeger hoofd der
school geweest is: het slotwoord wordt gesproken
door Ds. D. Nauta, pred. der Geref. Kerk van
Woubrugge.
FRONTMAKERS AAN 'T WERK
Ten vervolge op de verwijzing naar de Amers-
foortsche frontmakers, kunnen we thans het licht
laten vallen op het troosteloos geschrijf der Haar-
lemsche. Deze laten een circulaire verspreiden,
waarin we o.m. de volgende zinsnede aantreffen:
„Zij (de openbare school) geeft een kind de gou
den kern van Christus' leer'. Deze vrij
moedigheid vindt haar pendant in de volgende:
Wilt gij uw kind laten onderwijzen in de leer
van uw kerkgenootschap? Ook de Open
bare School geeft u de gelegenheid, maar buiten
het klasseverband'
Geen wonder, dat de opstellers van dit docu
ment „zoo vrij zijn" (ja, wel héél vrij!), de open
bare schoolde meest Christelijke" te noemen.
Maar met dat al: als de blinde den blinde leidt,
vallen beiden in de sloot. Weswege wij de ma
nier. waarop men dat ir. Haarlem voorbereidt,
meende te moeten aanwijzen.
488 SOLLICITANTEN
Voor de betrekking van werkmeester aan de
binnenkort te Hengelo (O.) te openen werkinrich
ting van de „Vereen. Nazorg voor leerlingen van
het Buitengewoon L.O.", hebben zich 488 sollici
tanten aangemeld,
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Tot onderwijzeres, te Katwijk aan Zee (tijdel.),
Mej. J. Goldschmidt, te Bodegraven (wachtg.).
CHR. BEWAARSCHOOL-
ONDERWIJS
JAARVERGADERING TE UTRECHT
Vanda-iR 'S Utrecht de dertiende jaar
vergadering \an den Bond van Versn»ig.n-
iren voor Christelijk Bewaarschoolondai wijs
in Nederland gehouden.
Nadat .de vergadering op de gebruikelijke
wijze was gtojxnd, sprak de voorzit*e.*, Jc
he-*r Joh. Zuidmeer van Rotterdam een
openingsrede uit, waarin hij opriep iet
„mobilisatie
Hij wees erop, dat sedert de vorige jaar
vergadering er trots den crisistoestand in
verschillende gemeenten toch nog enkele
nieuwe Christelijke bewaarscholen zijn op
gericht. „Maar juist omdat, we zoo dank
baar zijn voor- en ons verheugen in dc re
gelmatig toenemende ontwikkeling van ons
Christelijk bewaarschoolonderwijs willen
we behouden wat ons, na een moeitevollen
strijd, mede als vrucht van onze actie, is
geschonken, om dit kostbaar bezit als een
erfstuk aan het volgend geslacht te kunnen
overdragen".
Als voorstanders van Christelijk Onder
wijs, zoo ging de heer Zuidmeer voort, zien
we dit onderwijs als één geheel, want ook
ons Christelijke bewaarschoolonderwijs
staat in allernauwst verband met het ge-
heele Christelijk onderwijs in ons land. Én
nu dreigen er speciaal voor onze Bewaar
scholen ernstige gevaren, die we onder de
oogen hebben te zien. Want al mocht er ai
op hoog bevel een enkele lagere school zijn
opgeheven, clit heeft niet tengevolge, dat de
leerlingen dier scholen van onderwijs zijn
verstoken. Daarin voorziet trouwens dc
Leerplichtwet. Deze kinderen worden toch
in andere Lagere Scholen opgenomen. Zoo
staat liet echter niet met onze bewaarscho
len
Het terugtrekken van de helpende hand
der gemeentelijke Overheid zal torh in
menig geval dc opheffing van bewaarscho
len tengevolge hebben, waardoor de kleu
ters van bewaarschoolonderwijs geheel ver
stoken blijven, daar, veel meer als hij de
lagere school, dc ligging der school ten op
zichte van de woonplaats der leerlingen
een factor van beteekenis is. Er is reden
om te vreezgn, dat de drang tot losmaking
van den band tusschen de gemeenten cn
hot bewaarschoolonderwijs niet alleen ont
staat uit de droeve noodzakelijkheid tot be
zuiniging.
M anneer dn genomen of nog te vreezen
maatregelen tegen liet bewaarschoolonder
wijs onder den druk der crisis alleen ten
gevolge zouden hebben, dat dc gemeenten
ophielden zelf openbare bewaarscholen te
exploiteercn en deze scholen aan het parti
culier initiatief overgaven met verleening
van een matigen financieelen of niatcriee-
len steun, dan zou dit geheel in de lijn lig
gen van ons streven, en uit het oogpunt
van een goede onderwijspolitiek toejuiching
verdienen, daar het de Overheidsscliool zou
doen verdwijnen. De raag is nog, of in de
grootere gemeenten zich hierbij geen moei
lijkheden zouden voordoen.
Maar als de genieenten het bewaarschool
onderwijs geheel zouden loslaten, dan komt
de zaak anders te staan en moet het parti
culiere initiatief zich aangorden om wat
dreigt te vallen in stand houden.
In een dezer dagen door prof. Casimir tc
Rotterdam uitgesproken rede over „de nood
zakelijkheid van scholen voor den Kleuter
leeftijd" heeft deze den nadruk gelegd op
de maatschappelijke taak, die het voorbe
reidend onderwijs allereerst vervult. Maar
voor ons staat de religieuze taak der
bewaarschool op den voorgrond. Het eeuwig
belang der kinderen gaat uit boven hun tij
delijk belang. Door ons moet gepoogd wor
den de grootere Christelijke onderwijs
organisaties te doordringen van het beset,
dat ook zij hier, vooral in dezen tijd, een
roeping hebben te vervullen ter bescher
ming van de Christelijke bewaarschool,
waar deze wordt bedreigd, omdat haar
voortbestaan onmisbaar is in een wel geor
ganiseerd Christelijk schoolwezen.
Maar allereerst moet deze oproep dc b o-
s turen onzer Christelijke bewaarscholen
opwekken om aan de spits te staan van
onze weermacht
Van het onderwijzend personeel on
zer scholen mag worden verwacht, dat ook
zij mede optrekken in den strijd, om in de
kringen van «1e ouders hunner leerlingen
de liefde en offervaardigheid voor de Chris
telijke Bewaarschool op te, wekken en daar
bij met moed en volharding te dragen de
versobering van haar eigen maatschappe
lijk bestaan zoo die gedurende den strijd
onafwendbaar mocht zijn.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
UTRECHT. Cand. ex. godgeleerdheidde hee
ren H. van Vliet. I. Sahipper en C. J. Gall.
AMSTERDAM. Aocountantscxamen de heer E.
VISSCHERIJ-EXAMENS
's-GRAVENHAGE. Stuurlieden en schipper?.
Geslaagd a.I«s schipp?r stoomzeevlsschersviar-
tuigen: D. Bal. A. Bruin, C. Vink en M. den
Duik, van Schevening^nD. Konijn, van Eg-
mond aan Zee: J. van Rooyen. van Katwijk aan
Zee: en C. v d Loly. van Vlaardingen: als stuur
man: A van Duyvenvoorde. J. van Duyvenbode.
C. Krawenoord en D. Meesemaker, van Katwijk
aan Zee; J. van der Plas. van IJmulden: F. Kor-
pershoek en H. J. Poot. van Vlaardingen; en D.
Toet van Scheven-in gen.
Kunst en Letteren.
J. C. BUNGE OVERLEDEN
Voorzitter van de Wagnervereenlging
Te Aerdenhout, waar hij op zijn buiten
ziek lag, is op 69-jarigen leeftijd overleden,
de heer J. C. Bunge, een zeer bekende figuur
in handels- en muziekkringen.
De overledene, die voor het muziekleven
in ons land zeer veel gedaan heeft, was
voorzitter van de Wagncrvereeniging, van
welke instelling korten tijd geleden het gou
den jubileum is herdacht. De heer Bunge
was toen reeds ernstig ziek.
RADIO MONUMENT TE EINDHOVEN
Herinnering aan de eerste radio-toespraak
der Koningin tot Indië
Ter herinering aan het feit, dat de Konin
gin voor de eerste maal via de radio tot
Indië heeft gesproken zal binnenkort in het
Elsenpark te Eindhoven een monument
worden gesticht, ontworpen door den Haag-
schen ingenieur dr. Roosenburg, en uitge
voerd door den beeldhouwer Alb. Termote
uit Voorburg.
De voorstelling, die het monument geeft,
is geheel zinnebeeldig. Het voetstuk is laag
en \lak en heeft den vorm van een pijl
punt Op het uiterste daarvan is een bol ge
plaatst, waarvan een vrouwefig-uur horizon
taal de ruimte insnelt. Dq^ vrouwefiguur
houdt één hand als een trompet voor den
geopenden mond, om het geluid van haai
stem te richten. De figuur wordt •weerspie
geld in een vijver, die den vorm van een
hart heeft.
Deze vrouwefiguur is ongeveer vijf meter
lang en zweeft op ongeveer vijf meter hoog
te boven het water.
Aan de achterzijde van het monument zal
de inscriptie worden aangebracht, vermel
dende het eerste gesprek van de Koningin.
Het voetstuk wordt van baksteen met aan
de achterzijde de inscriptie in graniet, ge
flankeerd door twee voorstellingen, dc een
de uitzending met de microfoon, de tweede
de ontvangst met den luidspreker.
De bovenzijde van liet voetstuk is met
koper bedekt en heeft geleidende motieven
naar den bo! op de -uitsterste punt, waarvan
het beeld in brons wegijlt. Beide zullen een
lichtgroene kleur van koperhydroxyde krij
gen en aan elkaar verbonden zijn.
Handelsberichten
AMERIKAANSCHE MARKTEN
NEW-YORK. 22 MEI
81 nt Vor. a
TARWE No. 1 Manitoba 79 79
No. 2 Harde winter 101— ltu V
No. 2 Roode winter 99— 39li
MAIS. No. 2 Mixed West 58— 5S>-
ROGGE. No. 2 loco 56i>5\
MEEL. Springclear 6.25 0.2,
KOFFIE. De termUnmarkt opende prbsh.
del 10.73 10.78
r Ulï 10.87 10.88
KATOEN. De termiinmarkt opende priishou-
lend en 3 p. hooger en steeg daarna op a«uikoo
«en door den handel en door commissie-huizen,
vegens beperkt aanbod en over liet algemeen
runstig weder; de blnnenlandsche loco vraag
vas traag en .Tapan deed goede aankoopen in
iet Z.W.; vervolgens reageerde de markt tengc
■olge van den teleurstellenden zilverboortschap
•n in verband met de flauwe fondsenma: kt. her
aankoopen door den
11.55
11.30
11.31
.SUIKER. Slot kalm.
dei 1.5
ruli 1.52
RUBBER. Slot pri)3houdend.
del 12.67
ruli 12.82
CHICAGO. 22 MEI
in li c. lager, daalde ds
>en, herstelde zich op berichten betreffende tn-
iectenschade. verliep vervolgens in sympathi0
net tarwe en sloot nauwelijks prijshoudend,
dei 49 >4 4 9'4
ruli 51% 51%
HAVER. Slot prijshoudend,
dei 34 *4 33
lull 35 Ti 35%
ROGGE Siot prijshoudend.
sloot prijshoudend.
t ArgentiJnache be-
HAVER per Mei
Juli
LIJNZAAD per Mei
155% 155%
ROSARIO. 22 MEI
TARWE per Juni
Juli
MAIS per Juni
Juli
LIJNZAAD per Juni
BUENOS-AYRES, 22 MEI
Hoden
TARWE per Juni 5.83
Augu3tua 6.93
MAIS per Juni 4.61
Augustus 4.87
HAVER per Juli 3,95
LIJNZAAD per Juni 14.20
Augustus 14.49
Slot Vor. -slot
Rivierberichten
HANSWEERT, 22 MEI
Gepasst
ROTTE
UTRECHT:
ROTTERDAM: Eugenn
Splttaels: Jupiter. Asmutli, Mannheim 174. Mon
•3ieur; Nautilu3 16. Wanders; Baden 57, Junker;
Mannheim 192. Hermann. Bndenia 18. st; Mala
lo. van Regenmortel: Kduard, v d Sand»; Emile
Willaert; Padua. Boodts; Georgine. Lobbustal;
Progres. Dhoogc: U.vttenkool 3. Huyghc.
-- Comptolr 24. Gorrit
loo; De Hoop.
slander; Meteor. Janssen; In
Deo Confido. Brouwer; Johan. Verwtimcren;
Luhn. Vcrduijn, Leonidas 4, Hu 83cn.
21 Mei:
ROTTERDAM Trio. Hooglander; Gejoca, Kool
BELGIE: De st. Telegraaf 5. 12 en 20. Stad
Amsterdam 4. 6 en 8. Broedertrouw 9. Kriem-
hils Rheinfahrt 96. Ihrlg; Marie. WQckmans.
ans; Gei
de
Segers: Deux
Soeurs. v d Velde: Marie. Lauwers; Ja;a. Fleer-
ackers; Romeo, de Klinpe: Wlladcor, Norbaert;
Wlljo, Avontuur; Ideaal. Markus: P&ugo. Pau
wels. Joma. van Meel; Telegraaf 17. Bout. Con
current 3 v d Helden La Réunion. Friedmann:
Medium. Bondewel Shamrock 2. Mlnnebo: Ha
noi. Gebhardt; Goude Gunst, den Boei; Al vei-
na. de Geus; Laurence, v d Broeck Goeben,
SchrothUmbcrto de Jong; Bram, Kemeencers;
Cornelia v Gent; Maria Antonla v d Vliet
Stormvogel. Verboom Geroo MolewUk; Groot
handel, v d Kruyt; Sulphur, Duut,
nella- st.' Johan: st Dulast. Fiat Vol. 15; st.
Fiat ol. 11: st. Fiat Vol. 14; st. Frigga; st. Mar.a
Cornelia: st. Johanna; st. Willem III; st. Dirkje
st Marie: st. VatnaH. Sticines 18. WiUmann;
Alekto, Wagner: Credo. Müssig: Teja, Plasman;
Steenbank. Brand: Neptun 20. Wasch: D A P G 2
Gross: W. v. Drie! 60. Arlëns; W. v. Drie! 50.
v Geffen: Margaretha. v. Deelen: Emma Her
mann, Andernach: Anna. Verschuren: St. Joseph
KeimerMelphonene. Siegmund; Antigone. P.o-
berts; AVida. Drager; Johan en Anna. Scheers;
Maria. Wiltons; Delft. Lesage; Salvinia. Dekker;
Rheinland, Stevens; Karanc. Poot: Nieuwendijk
Hollenberg; Neptun 13. Kin:"
peller; Voltai: fcjrf-
v. He tut: Amater
'ALPHEN a-d. RIJN: Agnes. v. d. Wens;
Fvoels-or, Me'nen; MAASSLUIS: St. Antoine.
Ru'lens; DORDRECHT: st. Albatros; st. Henry;
st Mazerinst. Nanny; st. Elsa: Kanaal vaart 14,
Krehs; VLISSINGEN: Tello, Hoefnagel; MAAS-
BR ACH: Lloyd 7. Heck; NEDERWEERT: Le-
vina, do Paepe; ALKMAAR: Anca. Eleveld;
ZIIPE: Johanna Jentina; TILBURG: Jannetje.
VeldhuizenIJMUIDEN: Sindoek. de Jong:
Gf'ES- Vine Jose, v DoodewaardDEN HEL
DER: Rea, Eer.sen: GORINCHEM: Alberdlna.
Pib-ijns; DELFT: Adri, de Boo; NIJMEGEN:
C-ada.ng. Ketjzer:
BEI.GIë: Baden 24. Jaspers; Mutuel, v. Mes-
e«mPcrvagor, de Boom: Naphta 1. Hommel;
Antonin, RycauarlMarie Jeanne, IJzerman;
Fluvia'e 2-S, Eedet: Licorne. Sluimer; Maria.
Mettlach; Diana, Mettlach; Sevlgne. Ferurer;
Anna, Looysche'.derHenrica. v. Beers: Tran
sport 63, Antstatt; Wongo, Rietveld; Sani 14. do
mPH Baan;
vLlSSINGEN: Victor Hugo.
Hoogers; STEENWIJKJacoba Vogel; NIJME-
GEN-ROTTERDAMHamei n. Meijer; VLAAK-
DINGEN Olievos, Bon; NIJMEGEN: Hoop op
Zegen. Steenstra.
EMMERIK. 20 Mek
Gepasseerd en bestemd voor:
DUITSCHLAND: Jacoba, Vogel: Pieternolla.
W. v. Dri,
Theant, Cornells»
Stellmacher; St.
galitheMarinus. Verberght;
esterlinck; Frederik, Wlllems; st.
Anja, Mannak; Elja. Verschepen:
EMMERIK. 21 Mei.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Die Oder, Becker; st. Pefra;
Mathilde, Geffens; Vanadis. Verschelden; Anna.
De Decker; Samiei, de Schepper; Nautilus S. do
Jager; Fleve, de Weers; Helena. Heijndrix; Vry-
heid, Last; Leender Feetc
Geluk; Zierich, WSrther; I
garetha. Held; st, Köln; st. Energie; Frano li,
do Looij; Gunther, Bartels; -Rolf Hubert, Gre-
ve; st. Borussia; Freiburg, Ulses; Oberaio,
KloptarPahi, v. Eugen; st. Marie; Fluviale,
v. Winsen; Indiana, de Bot; st. Droma; Ha
gen, de Brutjn: C. S. M. 5, de Graaf; Coad,
v. Oosten; Elisabeth Jacoba, Swtttjjnk.
Spel; Mar-
Philom
EIda;
Wilde; Piet
de Vriei
Mai
Hoc-i
Hofm
rt.
Inlgkeit, Schmitz; st. Doldo; Leopold 3^
Kegels; Ceiina. Janssens; Noordpool, Bussens;
Agora, BaestienFlandria. Willems; Wijkdienst
18, v. d. List; st. Chaude Befnard; Maria, Krles-
se'.sPandora. Visser; Diana II. Heiderick; Bin
nenvaart 16. Dodde; Lena Pieternella. Baay: stj
K. Vaart 9; Binnenvaart 29, v. d. Kolk: Frie-
drich, v. d. Ende; Greta. Dekkers: st. Presto 4;
Bavaria 26 Platz; Mannheim 226. Reineck: st„
Rehoboth; Kapt. Bulcke, Joos; Unitis VinbuH
Letjenaar; Theodor. Müssig; st. d'Alembert: Pres.,
Bonnardel, Baumann; Rhenania 43. Fucks; Rho-
nania 58. Schwarz; Fortschritt. Hucke: st.
Louvois; Nautilus I. Stoop: Senegal. Urmetser:
Hel ga. Grambow. Digna,
Elli, Wielitz: Jacob C:
Atlas 12, Hai
t. St. John
Anmarthe, Sch
Zens; st. Adrii
dracht; BadeT
Völki
st. Belgique; Vasco da Gama,
Brittania. Anstatt; st Ecn-
HoffmannRheinfahrt 83.
er; st. Franziska Maria; Marie. Hcuvei-
Manuheim 185, Roth; St Antonius, Balie-
drika, v. Wijngaarden; Wipi, Jiskoot; Kitlie„
Schlemmer; st Thuringiast. Sleipnir; Cathu-
rlna Adriana. Vegter; Hondecouter, Kommers;
Hobbema, Lodders; st. Attractie; Dahlia, Wem-
mors; Hendrika, v. d Zee; Willem, v. d. Berg;
at. Leo I; de Hoop. v. Enk; Emanuel, Kroon; 3
Gebroeders, Veltman; st Partout; Ther&se.
Rings; Matador, Kroon; st. Vergness; Naphta 6.
KilbneTrude, Willems; Stad Leuven v. Meel:
Kanaalvaart 13. PhilipplnEnergie, 'v. Waar-
denberg; st. TTelly; Susanna, Saerens; Esther,
v. Gaener Amicitia, Hümmel; Hans, de Geus;
Resoluto. Pols; Roelfina Heldina, v. Gent; Ho-
nette, Pols; Vios. Hulbers; Renee de Groot:
SUalude, de Vries; Voor den tyd. kornet; Jaco,
Keyzer; Johanna, Sanders; Ora et Labora Schui-
lenburg; Ahaed, v. Oost; Cornelia, Snijder; Petro-
nella, v. Steen; Rita, Römer; st. Barba; Ard-
joeno, Otjcnsst. Maria Hendrika; Ave Maria.
Zintmeyer; Dr. A. Spilker, Mezt; st. Victoria;
Meadjo, v. Emmerloot ;_Wa!sum 25. v. Dong<
Frieda. Ritter: Comptoir
mei; st. Maipo; Kawi, Dooyes; Korin
maker; sta 's-HertogenboschClamarant
her; Henrlette, Tack; Adelheid. Joho;
DUITSCHLAND: Adriana. de Heder; Gelrla 2,
wil,.8 w.A!9ne: ^Plha nl* Panike; Maria
"ar^anaNormandie. v. Heeswük; Pie-
ternel.a Wilhelmina. de Beijer; Aleida, Scholling-
sta Industrie 9; Nieuwe zorg. v. d. Ouden- «t
KurtUrt; st. Paula 2; Gruno. Pilon; Venut Ver
meulen; Backhuisen, de Reus: st. Dwina- st,
Newa; Rheinfahrt 101. Specht; Zola. de Wit; st,
Vauban; Jata, Geervliet; Aurora Becker- I en*
Braam; Putten, Fop; st Eldor; st. KoreT;
Kathe. Kessei; Garand. PUchlngcr;
H^fÜj?Ubb^Jï?an,: at- Jan Pillot: LJoyd 11.
Bruyn; Adriaan. Boom;
Hovestadt; 3
Beta
Padoui
Gebroeders. Verheul; Maria,
J?'na* Fr'kke" Fluviale. SchotJoseph. de*
It ?eüJ?an Joscf Everiert;
mi b:, Maria. Smit; San Antonio.
^?nLE 'za- PoIs: Avanti 4. Eem&ns; aC
fa^ke'T°nk',n. WeUbarth; Ruflor. Somers Aari
reh'r^ J?ankba*rheid de Jong; Negen
Gebroeders, de Jong; Fiat Voluntas 2. Langen-
berg; Markenburg. Kissel; Angerio Fonson-
gf«a-yss.sS&Si
Lek' WesterhoutSpes,
