rodO
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1934
DERDE BLAD PAG. P
EERSTE KAMER
Begrooting van Defensie
aangenomen
Koning Albert van 'België herdacht In Memoriam
J. M. F. L. Steger Ned. Ind. Conversieleeningswet
Vergadering van 22 Februari 1934.
Onze Senaat kwam gisteravond half negen
Zaterdag j.l. heeft België, een zware slag
getroffen. Zijne Majesteit Koning Albert, die
zich geheel in dienst van zijn land stelde,
er voor leefde, en wier. het in zeer bange,
jaren veel is verschuldigd, werd in volle
levensJkracht door een noodlottig ongeval
plotseling tot hooger leven geroepen.
Ik houd er mij van overtuigd, uitdruk
king te geven aan de gevoelens van de Eer
ste Kamer der Staten?,Generaal. wanneer ik
zog, dat zij deelt in de verslagenheid en do
smart van onze naburen over het ontstel
lend, tragisch heengaan van eon plichtge
trouwen Vorst, voh wjen Zijne onderdanen
ook in de toekomst nog groote verwachtin
gen koesterden.
MINISTER DECKERS sloot zich hiorbtj in de
volijendo bewoordingen aan:
Namens dc Regeeiing sluit ik mij gaarne
aan bij de woorden, door U aan de nage
dachtenis van Koning Albert I gewijd. Ook
de Regeering beleefde heden, nu de Belgen
hun grooten en geliefden Vorst ten grave
voerden, een dag van oprechten rouw. Zij
veieenigt zich met het requieseat in pace,
dat onz',1 Zuiderburen, in diepe droefheid,
hun Koning hebben toegebeten.
Iu' memoriam J, M. F. L. Steger
Do VOORZITTER hield daarna de volgende
De Kr.mov zal met groot leedwezen het af
sterven hebben vernomen van den Directeur
van de Stenografische Inrichting van de beide
Kamers der Staten-Generaal.
Na eon langdurig, berustend en moedig ge-
BINNENLAND
APELDOORN EN DE N.C.R.V.
Naar wij vernemen, heeft dezer dagen te Ede
een conferentie plaats gehad van twee leden van
het hoofdbestuur van de Nederlandsche Christe
lijke Radiovereenig'ng en een deputatie van het
voorloo-pige bestuur van den kring te Apeldoorn
van Hervormde leden der Ned. Ohr. Rad o-ver-
eemging, welke kring ziah na afloop van den in
dep zcpicr 1933 te Apeldoorn gehouden landdag
der N.C.R.V. heeft, gevormd, op grond vau den
naar zijn inzien te Gereformeerden inslag van de
bestuurslichamen der N.C.R.V.
In deze conferentie is het adres besproken
■waarin genoemde kring zijn wenschen en grieven
bad uiteengezet. De kwestie heeft daarin voor
belde partijen voorloopig een bevredigende oplos
sing gevonden.
Dat het dagelijksche bestuur geheel uit leden der
Gereformeerde kerk bestaat, werd van hoofdbe
stuurszijde als grief aanvaard. Den kring werd de
toezegging gedaan dat getracht zal worden daarin
een redelijke wijziging te verkrijgen. Doch dit is
een aangcles-enheid, waarover de bestuurslichamen
van de N.C.R.V. nader zullen moeten beslissen.
De genoemde kring wil de ontwikkel ng der
onderhavige zaken aanzien, alvorens te besluiten
over zijn opheffing of voortbestaan.
GEMEENTERAAD VAN AMEIDE
De gemeenteraad van Ameide heeft 'n dc plaats
van den afgetreden wethouder, den heer J. v. d.
Hek (a.r.) gekozen den heer N. den Oudsten
(a.r.).
NED. BOND VAN J.V. OP G.G.
De a-s. Bondsdag van de Ned. Bond van J.V. op
G.G. zal Hemelvaartsdag te Zwolle in 3 gebouwen
worden gehouden. Onderwerp voor de morgen
vergadering is: Wat is primcipieele Staatkunde
naar Calvinistische beschouwing?. Inleiders dc
heeren A. van Rijn. J. P. Kögeler en I. Stap. On
derwerp voor de middagvergadering: Geestelijke
Vrijheid. Referenten Prof Dr. G. Ch. Aaldens, Dr.
I E. D. Kraan en Ds. G Sikkel. De opwekkende
j rede zal worden gehouden door Ds S. W. Bos,
Ds. H. A. Munnik en Ds. S. Wouters. Tegen de
gedachte, om aan het slot van den Bondsdag een
eenhe dsdemonstratde te houden werden door bet
Bondsbestuur principieele en practische bezwaren
aangevoerd. Zoo mogelijk zal een de*l van een
der namiddagvergaderingen per radio worden uit-
gezonden.
E>e huishoudelijke vergadering zal aanvangen
kwart over 6 Woensdagavond vóór den Bonds-
j dag. De inrichting van deze vergadering Z3l zoo-
I dan:g zijn, dat de behandeling »an voorsccllen en
jaarverslagen tot haar recht komt en de vergade
ring tijdig zal zijn afgeloopen. O.a. za' het voor
lezen van geschreven redevoeringen niet meer
worden toegelaten.
ring. Jn dankbaarheid bliu't zij dezen
dings vollen hoofdambtenaar gedenken.
Het absenteïsme op 16 Februari
Opnieuw nam de VOORZITTER hiei
irband
Toen in de vergadi
der Rü'kabef
j.l. liet wetsontwerp betreffende
e Hoofdstuk der
zou komen, s
>ra de stemming uit te stellen tot. nade
rr. Pothuis-Smit
bleek, dat niet minder dai
Met het bekende gevolg.
Dat zulks plaats kan h
begrootlngsarbeid, 's nam
-or koi
leden ontbraken,
i midden in dei
s vóór vttjf uur
- allergewichtigst
landsoelang als de defen-'e
rr.nte bedenkelijk absenteïsme.
'r Tndo^nie" b-n-de"
p deze tijden, waarin het parlem-
ihlllende zliden
den, doch ook cföor daden dat
n? tot hi
Bovenal I
Ire stolse.
hevige en wel geslaagd i
•ewtldir
dier
:aken hier immer -
De Defensie-bcgrooting In stemming
srd de_Defensiebegrootlng in stern.
De vestingbegrooting voor 19S4 en de b.
rrootlng van het Staatsbedrijf der ArtllTori.
nrientingen voor 1934, worden zonder debat e
Ned.-Ind. Conversie-leenlngwet
in de afdeellngen
De Kamer ging v.
oor het onderzoek ..JÜHPPP9
.-üzislng en aanvulling der Nederl.-Indischi
verdaagd tot het
echte
asp*1"
Sommigen zeggen
dit is even goed als Aspirin
Zij profiteeren van den naam Aspirin -
op uw kosten. Ga daar niet op in
Eisch de echte Aspirin met
Bayer-krnis en met den oranje
band om de verpakking!
luitond verkrijgbaar in de
HET ONTSLAG-H. VOORDEWIND
BLIJFT GEHANDHAAFD
De Centrale raad van beroep heeft gisteren uit
spraak gedaan in zake het bero=n van den heer H.
Voordewind tegen zijn ontslag als inso-cteur eerstj
klasse van den topografischen dienst van het de-
pa rem ent van defensie.
Het ambtenarengerecht had het beroep onge
grond verklaard.
De centrale raad van beroeip heeft
eenigd met de uitspraak van it ambtenarenge
recht, dat dit beroep
GEEN ADVOCATEN NOODIG
De Rotterdam sche correspondent van de nat.-
socialist sche „Vö'klscher Becbachter" schrijft
zijn blad van Dinsdag j.l. een brief, waaraan
het volgende ontleenen:
„Hier (nl. in Holland) is geen ernstig s
beheer met de begeleidende „schandaal-affai
res". waarmede de weg naar een regeer:ngsber-
vorm', ng zou kunnen worden gebaand. Hier
vindt men geen „gecompromitteerde" regeerings
personen en wanneer iets de grens van het toe
laatbare overschrijdt, dan grijpt de justitie ge
woonlijk spoedig en scherp in". En verder: „Bo
vendien zijn de ambtenaren niet omkoopbaar
ook zijn er geen andere vuile zaakjes".
Aangenomen, dat het bovenstaande citaat, door
ons aan de roode pers ontleend (men moet zoc
voorzichtig zijn tegenwoordig!) volkomen juist is
dat Ir. Mussert dezer dagen geheel onnoodig ad
vocaten opriep om Nederlandsche Dreyfus- en Sta-
visky-affaires te onthullen.
Wij hebben hier wel zwendelaars en oplichters,
aar geen corrupte regeering en geen omkoopbare
rechters of ambtenaren.
De koninklijke crypte in de Onze Lieve Vrouwekerk te Laekert, waar 't stoffelijk over
schot van koning Alb-t ritst. Links de toni be van keizerin Charlotte, rechts de plaats
waar 's konings kist is bijgezet en later zijn tombe komt.
DE SIGARENINDUSTRIE
Een klein-fabrikant in de sigarenindustrie schrijft
Langzamer desorganiseert de mach'ne de sigaren-
industrie. Er komen machines over de grenzen, die
per week 45COO geheel afgewerkte sigaren afleve
ren en door drie meisjes bediend worden.
Duilschland levert ze. maar plaatst ze zeil
niet, om de werkloosheid niet te vergrooten.
W Ij doen het wel. Wij hebben straks enkele
groote bedrijven en ook du.zende werkloozen.
De Tabakswet 1934 ademt een geest van een
zijdige voorlichting. Alleen sigaren beneden 3J^
K.G. per 1000 zijn volgens de wet machinaal ge
maakt. De millioenen machinaal gemaakte wikkels
en complete sigaren in de prijsklassen van 3 tot 5
5 ets. boven 3J^ K.G. per 1000,. die wekelijks
gefabriceerd worden en waarmede thans de markt
is overvoerd, tellen dus niet mee en zijn in de
nieuwe belasting gelijk gesteld met handwerk.
Dit is voor de groot-industrie een nieuw terrein,
waarop zich tot nu toe vrijwel alleen de klein-
fabrikant, die zich thans verdrongen ziet, bewoog.
Noodgedwongen nam deze zijn toevlucht, gelet op
de lage tabaksprijzen en het feit, dat de minder
kapitaalkrachtige consument ook genoegen neem
met ongedroogde en onverpakte sigaren, tot e*"
prijsklasse van 2 en 2V£ cent, dit ondanks de zeer
lage winst.
Ook deze plaats wordt hen nog betwist, want
op I Maart brengt de wet als nieuwe attractie
minimum-prijs voor niet machinaal gemaakte siga
ren van 3 ct. wat buiten de groot-industrie
gevraagd en nog minder gewenscht wordt.
Van deze plaats is hij dus weer verjaagd en het
mindere koopkrachtige publiek wordt dus wettelijk
toegeschreven naar den machinalen fabrikant
Meer wil ik er niet van zeggen en gaarne laat
ik het oordeel aan den lezer over. Uitvoeriger heb
ik mijn zienswijze op 5 pagina's folio-schrift den
Minister van Financiën kenbaar gemaakt.
BEDRIJFSRAAD SCHILDERSBEDRIJF
Dezer dagen zyn vertegenwoordigers van
alle besturen van partijen in de Collectieve
Arbeidsovereenkomst voor het Schildersbedrijf
op verzoek van het Hoofdbestuur van den
R.-K. Schilderspatroonsbond en den Ned. Chr.
Schilderspatroonsbond, in vergadering te Den
Haag bijeengekomen, teneinde na te gaan of
het noodzakelijk en mogelijk is een bed rij fs-
raad, op den grondslag van de bedrijfsraden-
wet, tot stand te brengen. Na uitvoerige be
sprekingen werd overeengekomen, dat de
hoofdbesturen, voor zoover noodzakelijk, zich
binnenkort in eioen kring zullen beraden,
na degenen, die in beginsel bereid zijn as
oprichting van een bedrijfsraad mede te
ken, op 21 Maart a,s. opnieuw nader overleg
zullen plegen. Indien besturen van partijen
overeenstemming bereiken, zullen zoo spoedig
mogelijk maatregelen worden getroffen, die
tot het stichten van den bedrijfsraad kunnen
leiden.
VOOR HET HOOG MILITAIR GERECHTSHOF
Commandant „Zeven Provinciën"
staat terecht
Eén jaar gevangenisstraf geëischt
EX-COMMANDANT EIKENBOOM
STAAT TERECHT
Onder zeer veel belangstelling van
militaire- en rechterlijke autoriteiten
heeft het Hoqc Militair Gerechtshof
Donderdag behandeld de zaak tegen den
ex-commandant van „De Zeven Pro
vinciën" P. Eikenboom, wien ten laste
is gelegd grove nalatigheid, roeke
loosheid en onnadenkendheid, tenge
volge waarvan het schip door opsian
delingen kon worden overvallen en
vermeesterd.
De President vroeg of aan beklaagde
alles voorbijgegaan was wat gebeurd was
te Soerabaja en de vergadering van het
personeel te Sabang.
Beklaagde antwoordde, dat in Soera
baja een demonstratie geheel mislukt was
en aan boord van „De Zeven Provinciën"
alles rustig was.
Zoowel de President als de beklaagde
zijn zeer slecht te \erstaan, zoodat gedeel
ten van het proces voor de pers verloren
6 De President wijst, erop, dat op het
schip ook eenige voorvallen hadden - plaats
gehad. Als de beklaagde die gecombineerd
had zou hij een juist inzicht hebben moe
ten krijgen in de. mentaliteit der beman
ning.
De President, resumeerde een en an
der uit de dagvaarding en ging de feiten
zooals die zich voordeden, na.
Beklaagde gaf toe. dat te Soerabaja des
tijds een gespannen toestand heerschte en
dat niet was aan te nemen, dat de beman
van de .Zeven Provinciën" niet zou heb
ben deelgenomen aan de daar gehouden
'gaderingen.
)e eerste weken van de reis is er niets
gebeurd. Om en bij 25 Januari zijn de r
lijkheden begonnen.
De President (die uiterst moeilijk te
verstaan is) wijst o.m. op de vergadering
van het personeel te Sabang: waar de coin
mandant buiten gehouden werd. Beklaagd-»
had toch moeten weten dat er iets broeide.
Is dat alles aan U voorbij gegaan?
Beklaagde: Ik heb de heele zaak be
oordeeld naar het gebeuren on Soerabaja en
het niet-gebeuren aan boord.
President: Dat begrijp ik niet. Er wa
ren toch aan boord ook ernst ge dingen ge-
beu rd
Beklaagde: In Soerabaja was een de
monstratie volkomen mislukt en het was op
de .Zeven" volkomen rustic:.
President: Maar u kon toch weten,
dat de bemanning verstandhouding onder
hield met de besturen in Soerabaja.
ekiaagde: Ik heb verschillende repri
mandes gegeven aan onderofficieren omdat
zij inlicht ngen vroegen buiten mij om.
Hij verklaart nog op vragen van den pre
sident. dat hij geen ernstiger dingen had
vreesd dan dienstweigering.
(Ook de beklaagde is zeer slecht te ver
staan. Daardoor gaan gede'ten van het pro
ces voor de pers verloren).
Den dag, voorafgaande aan den opstand,
is er nog uitstekend gewerkt
President: Dat is iets anders. Men kan
uitstekend werken juist om niet te laten mer
ken, dat er een samenspanning bestond.
Ieder geval op zichzelf, dat op het schip
plaats had, was niet zoo ernstig, maar wan
neer u al die voorvallen had gecombineerd,
zou u toch een juist denkbeeld hebben moe
ten krijgen van de mentaliteit der beman
ning. Vindt U nu achteraf niet dat u ern
stige verzuimen heeft gemaakt?
Beklaagde ie niet te verstaan.
Generaal Belzer: Wanneer zich mas
sale dienstweigering zou hebben voorge
daan. was de eerste officier dan op de
hoogte met hetgeen u wenschte, dat er ge-
gebeuren zou als u niet aan boord was?
Beklaagde: Ja, maar wij achtten al
leen mogelijk partieele dienstweigering,
b.v. door een groep van 10 man. De officie^
ren wisten krachtons de voorschriften hoe
zij optreden moesten.
Generaal 3 el zer: Had u die voorschrif
ten met de officieren behandeld?
Beklaagde: Dat niet
Vervolgens wordt overgegaan tot het ver
hoor der getuigen.
Het eerst wordt gehoord de gep. generaaJ-
majoor Ned. Indiische leger H. Behrene
Deze verklaart, dat bij het leger veel meer
contact bestaat tusschen meerderen en min
deren. De inlander wordt door de meerde
ren bij het leger beter begrepen dan bij do
marine. Of dit verschil in omgang
betreft, weet getuige niet- Getuige heeft
aan ovenste Eikenboom gevraagd, of er iets
bijzondere te verwachten was te Medan. De
ovenste heeft toen geantwoord, dat de stem
ming aan boord ven zijn schip zóó uitste
kend was, dat er geen bijzondere gebeurte
nissen te venvachten waren. Aan getuie»
is verteld, dat de ■•ergodering van schepe
lingen te Sabang door de politie is uiteen
gejaagd. Aap overste Eikenboom zijn toen
door de politie foto's getoond van de eigen
lijke raddraaiers.
Getuige ontving overste Eikenboom in
zijn woning te Oleh-ieh, toen overste Eiken
boom mededeelde aan getuige, dat er een
idioot bericht was binnengekomen van een
dronken korporaal, die verteld had, dat
men er met het schip vandoor was. Overste
Eikenboom vertelde toen, dat dit onmoge
lijk het geval kon zijn, omdat men niet
eens de ankers zou kunnen lo6 krijgen.
President: Was de overste toen nog
in de gelegenheid met een sloep bij hel
schip te komen?
Getuige meent van niet
President: Maar is het schip toen
weer niet dichter bij den wal gekomen'
Getuige: Inderdaad, het 6chip is eerst
rondgevaren.
President: Waarom is de overste
Eikenboom dan niet direct in een sloep ge
gaan, er lagen toch sloepen gereed?
Getuige: De eenige manier om bij het
schip te komen was door middel van een
.gouvernementevaartuig. Dit was echter on
gewapend. Er moeeten dus eerst wapenen
verschaft worden.
President: Hadden die wapenen er
niet eer kunnen zijn?
Getuige: Neen, dat was pietmogelijk
Er weren wapenen in de buurt, maar dan
had getuige zijn eigen troep moeten ont
wapenen. Dat kooi onder geen enkele voor
waarde. omdat getuige niet wist hoe de
muiterij zou werken op de Atjeli-bevolkiiig
Bovendien waren er schepelingen achter
gebleven. Die waren hoogst onbetrouwbaar
Hadden die dan gewapend moeter worden
Getuige heeft gezegd tegen overste Eiken
boom: Zoek er 40 man uit, die U wel be
trouwbaar acht, Eén en ander heeft
oponthoud gegeven.
De President doet eenige onvoretaan
bare vragen.
Getuige protesteert ertegen, dat oe
president het zóó voorstelt, alsof het heter
ware geweest, de wapens van den eigen
troep onmiddellijk beschikbaar te stellen.
Dit zou te eenen male onverantwoordelijk
geweest zijn. Het was toch niet te voorzien
boe de bevolking van Atj h op den opstand
zou roageeren. Achteraf is het gemakkelijk
praten en kan men zeggen, dat er niets ge-
beu rd is.
Getuige vertelt, dat toen bij met den Gou
verneur v. Aken en overste Eikenboom naar
den steiger ging, de overste Eikenboom
hoogst zenuwachtig was.
B e klaagde ontkent dit.
Get Behrens: Het was er een groote
herrie en een groot deel der achtergebleven
schepelingen was dronken. Getuige heeft
eerst infanterie uit Cota Radja laten komen
om het schip te overmeesteren. Maar toen
hij zag, dat het schip reeds een uur ondei
stoom was, heeft getuige de manschappen
weer afbesteld, omdat hij met infanterie
geen varend schip kan overmeesteren.
Getuige vraagt, of hij nog een opmerking
mag maken.
De President: Als die niet van politie-
ken aard is.
Getuige: Hetgeen op Oleh-leh gebeurd
is. heeft, afgescheiden van het oordeel over
het optreden van den commandant, een dl
pen ondergrond
Do President: Dit houdt maar zijdi
lings verband met het gebeurde. U behoeft
daarover niets te zeggen.
De volgende en laatste getuige is de luit
tor zee 2e kl. A. P. L. de Gelder. Op ver
zoek van den verdediger, mr R o I a n d u s
H a g e d o o r n, 1 egt getuige verklaringen
af over de stemming aan boord. Getuige
heeft de reis meegemaakt. Hij is ook al
slecht te verstaan en zegt o.m., dat de stem
ming goed was. Met de inlanders was goed
om te gaan. Ze waren stil. Get heeft niets
aan hen gemerkt. Na de dienstweigering
werden de gesprekken wat stugger.
President: Hebt U grmerkt. dat de
bemanning intens meeleefde met de gebeur
tenissen te Soerabaja?
Getuige: Neen. Alleen merkte ik, dat
de inlanders wat mat waren. F.r waren wel
enkele menschen, die hun dienst wat non
chalanter deden.
Verdediger: Wat was getuige's mee
ning over den korporaal v. A., die het be
richt van de muiterij overbracht?
Getuige: Zeer onbevredigend. Hij was
een vrij onbruikbaar mensch. Hij behoorde
tot de slechtste soorten van korporaals.
President: Men moet zich er over ver
hazen, dat zoo iemand korporaal is.
Verdediger: Is er op den avond van
4 Februari een verdacht groot narital man
schappen niet gaan passagieren, maar aan
boord gebleven?
Getuige: Het passagieren ging zijn nor
malen gang, Getuige verklaart nog, dat de
muitere vrij gemakkelijk aan munitie kon
den komen.
Generaal Belzer: Ts dit alles uw
persoonlijke meening of ook de meening van
de overige officieren?
Got. De Gelder: Ik meen, dat de an
dere officieren dezelfde meening zijn toege
daan Ook Rosschart heeft nooit insubordi
natie gepleegd. Onder de muiters waren
&UBRIE*
ZATERDAG 24 FEBRUARI
HUIZEN 301.5 M.
K-R.O.
8.03—9.15 Morgenconcert.
10.001130 Gramofoonmuriek.
11.3012.00 Godsdienstig halfuurtje door
kapelaan J. H. A. Hendriks.
12.00 Tijdsein.
12.01 12.15 n.ra. Politieberidhten.
12.15—1.00 rum. Lunchconcert door de Kro-
boys o.l.v. Piet Lustenhouwer.
1.001.15 n.m. Gramofoonmuziek.
1.15—1.45 non. De Kro-boys (vervolg).
I.452.00 n.m. Verzorging van den zender.
2.00—2.30 n.m. Halfuurtje voor de rijpere
jeugd. „Winter en Ijsvermaak", door Lid-
wlua Diepenbrock.
230—4.00 n.m. Kinderuurtje door mevr.
Sophie NuwenbuisVan der Rijst en mevr.
Corrie Marres—Van der Ven.
4.00—4.30 non. Orkest oJ.v. Marinus van
't Woud.
4 30—5.00 n.m. Cursus schriftverbetering
door mevr. M. Reiber-Nan (XVHIe les).
5-00530 non. Orkest
5305.45 n.m. Esperantomeuws door P.
Heilker.
5.45 —6.20 om. Orkest oJ.v. Marinus van
't Woud (vervolg).
6.206.45 o .ni. Journalistiek weekoverzicht
door Paul de Waart.
6.45—7.00 non. Orkest oJ.v. Marinus van
't Woud (vervolg).
7.00—7.15 non. Politieberidhten.
7.15-735 uil Kaïholieke Radio Volks
universiteit (IV slot). „Keerpunten in de
geschiedenis, keerpunten in de staatsopvat
ting", door Drs. A. J. M. van Dal.
7.35—7.45 n.m. Gramofoonmuziek.
7.45—8.00 non. R.K.F.-kwartiertje.
8,00—11.00 n.m. „Die Entführun-g aus dem
Serail", opera in drie bedrijven (4 taferee-
len) van W. A. Mozart, naar het libretto
van C. F. Bretzner oJ.v. Bruno Walter. Na
de eerste acte te pl.m. 8.45: Nieuwsberichten
van het Persbureau Vaz Dias. Van 8.50—
9.05: Gramofoonmuziek. Na de tweede acte
van. 10.0510.15: Gramofoonmuziek. 10.15:
Nieuwsberichten van het Persbureau Vaz
Dias. Van 10.20—10.25; Gramofoonmuziek.
II.00—12.00 nm. Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 1C75 M.
VA.<A
5.00 Tijdsein.
8.01 Gramofoonmuziek.
VA.R.A
10.15 Uitzending voor de arbeiders in de
continubedrijven- Klein-orkest oJ.v. Hugo de
12.00 Tijdsein.
12.01 non. De Notenkrakers o.l.v. Daaf
Wins
2.00 n.m. Platen dezer maand. (Gramofoon
muziek).
2.30 n.m. „Het ontwaakte Oosten". Lezing
door Prof. J. van Gelderen.
250 n.m. De Flierefluiters o.l.v. Jan van der
Horst.
3.30 non. Van het witte doek. Filmkwar
tiertje door M. Sluyser.
3.45 n.m. Overschakelen naar den zender
Kootwijk.
4.00 non. Beoefening der huismuziek. Samen
werking tusschen huiskamer en studio o.Lv.
Piet Tiggers.
430 n-m. Kinderkoor .De krekeltjes", o.l.v.
Leida Hulscher. Aan den vleugel: Jo Kick-
hefer. Spoorwegspel. Dessau. Vertaling: Nel
Bakker.
4.45 n.m. Orgelspel door Cor Steyn.
5.00 n.m. Kinderkoor „De Krekeltjes" o.l.v.
Leida Hulscher. Aan den vleugel: Jo Kick-
hefer.
5.15 non. Orgelspel door Cor Steyn.
5.30 n.m. Populaire gramofoonplaatjes.
6.00 n.m. Letterkundig overzicht door A. M.
de Jong. De waterman, Arthur van Schen-
del.
6.20 run. Volksliederen door „De Wiele
waal", zanggroep der Amsterdamsche A.J.C.
o.Lv. Piet Tiggers. Uit de roode jeugdbe
weging. Nico Bloemendaai spreekt over:
..Het jaar 1934 het jaar der activiteit". -
Volksliederen.
7.00 n.m. Causerie over .De Kunst in nood"
Luc Willink spreekt over de uitgave van
standaa rdwerk.
7.15 om. Muzikaal allerlei mm.v.: Joh.
Jong. orgel. Jan Mulder, saxofoon. Jan Vo
gel, piano. Jules Hagenaar Jr.. trompet. Joop
Carlquist, hawaiian-guitaar. Eug. Charmon
accordeon, zang en piano,
8.00 nm. Herhaling S.O.S.-berichten, Vaz
Dias en Varia.
8.15 n.m .VARA-orkest o.!.v. Hugo de
Groot, m.m.v. Ellen Schwarz, zang.
9.00 n.m. Prijsvraag. Dr. Last-Post, de be
kende medewerker van „De Arbeiderspers
geeft college in het puzzlen.
9.20 nm. VARA-orkest o.l.v. Hugo de
Groot. m.mm. Ellen Schwarz, zang.
9.50 n.m. Toespraak door G. J. Zwertbroek.
10.00 nm. „De fideele boer", zangspel van
Victor Leon. Muziek van Leo Fall. Het
Residentie-Operette-Gezelschap. Uitzending
laatste gedeelte uit Theater Carré te Am
sterdam.
1130 nm. Gramofoonmuziek.
12.00 nm. Sluiting.
STRAATSBURG 349.2 M.
5.20 n-m. Pasdeloup-concert.
850 n.m. „FortunioTekst naar de Musset.
Muziek van Messager.
BEROMüNSTER 539.6 M.
7.35 n.m. Walter Rehberg speelt piano
sonates van Beethoven
DAVENTRY 1500 M.
8.20 n.m. Music-Hall-prograimma.
9.55 n.m. Eric Coates-concert o.l.v. den com
ponist.
ROME 420.8 M
8.20 nm. Opera-uitzending.
Het requisitoir.
Mr. Brants herinnerde eerst aan de
wetsartikelen, die op deze zaak betrekking
hebben. De maximumstraf is 5 jaar.
De muiters waren hier in den zin der wet
„vijand". Den beklaagdo wordt ten laste ge
logd, dat door zijn schuld een schip door
den vijand is vermeesterd.
Voor ik over de schuld van beklaagde
spreek, dien ik de omstandigheden in
oogenschouw te nemen.
De bijzondere omstandigheden waren de
ontevredenheid onder de schepelingen over
salarismaatregelen.
Uitvloeisel daarvan waren de gebeurtenis
sen te Soerabaja en later op de Zeven Pro
vinciën.
Eind December werd een algemeenc ver
gadering gehouden, die een onbehoorlijk te
legram aan den Minister van Defensie
richtte.
Daarop is een conferentie gehouden bij
den Vlootvoogd met alle commandanten
van oorlogsbodems. Op die conferentie is
ook gevraagd of bij verzet van de wapens
gebruik mocht worden gemaakt.
Cp die vergadering wordt het ongeluk
kige teelegram van den Minister van De
fensie bekend, waarin de salarisverlaging
wordt uitgesteld. De schepelingen schreven
dit succes toe aan hun onbehoorlijk tele
gram en dat is dan ook zoo.
De „Zeven Provinciën'' had een slechten
naam. Dit alleen al had den commandant
tot groote waakzaamheid moeten leiden.
Op 25 Januari wordt een van de salaris-
kortingen bekend. 27 Januari komt men te
Sabang aan. De Vlootvoogd waarschuwt en
beveelt het radiostation te bewaken.
Nu spijt het mij te moeten zeggen, dat
de commandant halfslachtige maatregelen
heeft genomen.
Do luit de Vos van Steenwijk was niet
voldoende bekend met radiotelegrafie. De
bemanning heeft telegrammen ontvangen
en verzonden.
Op 3 Februari te Oloh-Leh komt het be
richt cler massale dienstweigering. Toe
stand rustig. De commandant zegt zijn of
ficieren tactvol op te treden.
De mindere schepelingen weigeren ge
hoor te geven aan uitnoodigingen voor fees
lelijkheden. Bij het baksgewijze aantreden
doen zich geen bizonderheden voor. De
commandant maakt plannen om 's avonds
aan wal te blijven. De equipage weet van
niets.
Maar in kleuren en geuren hadden de
minderen een overval voorbereid. De i
mandant gaat van boord zonder maatrege
len te nemen. Voor en na heeft hij waar
schuwingen en aanwijzingen gekregen. Des
niettegenstaande heeft hij niets van bet ee
kenis gedaan! Wat beteekenen die rondes,
waarop de officieren de mannen alleen aan
den buitenkant bekeken!
Toon daar op een gegeven oogenblik de
statietrap geheschen werd, trok de luite
nant De Vos van Steenwijk zijn pistool en
riep: laat zakken of ik schiet En de trap
zakte.
Mr. Brants voert dan een pleidooi voor
den heer De Vos van Steenwijk. Hier en in
Indië is hij de zondebok geweest Maar hij
was de jongste officier aan boord en hij is
de eonige geweest, die ruggegraat getoond
heeft Als er meer zulke officieren geweest
waren als hij, zou er niets zijn gebeurd
Als niemand hem verdedigt, wil ik het
doen.
Als U met mij eens bent, dat de com
mandant der Zeven Provinciën verre geble
ven is beneden redelijke eischen, dan komt
de overweging der straf aan de orde.
Men kan verzachtende omstandigheden
Men kan in het voordeel van den
commandant laten gelden, dat het feit
niet van groote beteek en is was. De
muiterij was een operette. Ze hebben
mot de officieren onderhandeld. Ze heb
ben met den commandant getelegra
feerd. Ze waren beleedigd, toen zij com
munisten werden genoemd. Zij duch
ten, dat alle bedreigingen maar loos
alarm waren. Er zijn ernstiger muit-
rijen voorgekomen. Toch is deze ge
beurtenis een vlek op de vlag. Mr.
Brants requireerde één jaar gevan
genisstraf.
Het pleidooi
Mr. Rolandus Hagedoorn wees op
de stemming, die rondom deze zaak is ge
maakt, Beklaagde en ik, aldus pleiter, heb
ben naar dezen dag verlangd om eindelijk
een deskundig college te laten oordeelen.
De aanklacht zegt, dat het niet handelen
van Eikeboom de muiterij ten gevolge
heeft gehad.
Maar een rechtstreeksch en onmiddellijk
gevolg is niet aan te wijzen. De advocaat-
fiscaal heeft over dit verband niet gespro-
Wat verwachtte de Vlootvoogd? Deze ver
gadcring was maatgevend voor de commau
dunton der bodems.
Wij venvachten dienstweigering, is alles
wat er is gezegd.
Men verwachtte een demonstratieve
dienstweigering, en ging rustig Oudejaar
vieren. Daarvoor is met hij verantwoorde
lijk, maar zijn chefs.
De commandant moest ongewapend voor
den troep treden, en die toespreken. Dot
is voor mij onbegrijpelijk. Ik ben een leek,
maar dat men een paar officieren voor een
grooten troep, die dienst weigert, ongewa
pend laat staan, is voor mij onbegrijpelijk.
Als er eens wat gebeurd was. Wat hadden
de officieren dan moeten doen?
Eikeboom is naar boord gegaan en heeft
de bevelen opgevolgd. Hij verwachtte niets.
Toen dan ook op het van hooger hand
vastgestelde moment aan boord niets ge
beurde, was Eikeboom gerust.
Naar pleiter's overtuiging is or geen
schuld. E. heeft een vlekkeloozen staat van
dienst Spr. heeft daarom het requisitoir,
den eisch van den advocaat-fiscaal ais een
groote onverdiende hardheid gevoeld. Aan
overste E. is iets overkomen wat niemand
van de marine verwacht had. hij is een
slachtoffer geworden van het systeem, dat
de laatste jaren de oorzaak is geweest ysji
veel ellende bij de marine.
De aansprakelijken had men op het
Plein en het Binnenhof moeten zoeken.
Men heeft zich voortdurend schuldig
gemaakt aan de fout der zwakheid.
Spr. vraagt met grooten nadruk vrij
spraak voor zijn cliënt.
Na repliek van mr. Brants, die be
toogde, dat het beste bewijs, dat de maat
regelen van beklaagde tegen een overval
niet doeltreffend zijn geweest, werd gele
verd door het feit, dat do overval is ge
slaagd. en dupliek van den verdediger
verkreeg overste E. nog het woord. Hij
hield vol, dat hij de maatregelen had geno
men, die zakelijkerwijze noodig geacht
moesten worden. Een overval als is ge
schied was niet te voorzien.
De behandeling van de zaak werd hierna
gesloten en de uitspraak bepaald op Vrij
dag 9 Maart.
