I
MELKTROEBELEN
Wordt door pijn U 't slapen belet,
dan komt rust door 'n AKKER-CACHET
MAANDAG 12 FEBRUARI 1934
TWEEDE BLAD PAG. 5
De eerste dagen na zijn kabinetsvorming werd Doumergue, de nieuwe
Fransche ministerpresident, steeds door een groot aantal journalisten
opgewacht.
Soldaten, die te Parijs gelegerd zijn, hebben hun nachtkwartier in het Cirque d'Hiver,
't Paleis te Hsinking, waar 1 Maart
de kroningsplechtigheid van Poe-Ji
zal plaats Hébben.
Geheimzinnigheden van de consumptiemelk
Wat standandiseeren is Ook met boter
is het niet pluis
Als de samenleving verambtenaart begint
alles stroef en stram te loopen. Men krijgt
geen vlotte gang meer van het ingewikkeld
J aderenstelsel van de maatschappij.
Ambtenarij brengt mee een binden aan
bepaalde regels voor wat tot dusver zich
vrij kon bewegen. En hoe ingewikkelder
een bepaalde zaak is, die in handen van
ambtenaren komt, hoe meer men krijgt re
gel op regel, gebod op gebod, hier een wei
nig, daar een weinig. We zeggen hiermede
heelemaal geen kwaad van den ambtenaar.
Dat zijn vaak de meest brave $n beste men-
schen, welke er zijn, die echter door het pu
bliek aangezien worden voor de lastposten.
Doch dat is zoo niet. Het stelsel is de last
post en de ambtenaar, die de uitgevaardig
de regels en besluiten toepast doet niets
meer dan zijn plicht. En iemand die zijn
plicht doet moet niet gesmaad worden, om
dat hij zijn plicht doet. Mag nooit verweten
worden, dat hij doet wat hem opgedragen
wordt.
Ook de boeren en tuinders van thans, die
van alle kanten onder allerlei ambtenarij
.Vallen moeten dit wel bedenken.
Al is het in te denken, dat een leider van
een vrij bedrijf als de boerderij (en ook de
tuinderij) is, wel eens kitteloorig wordt, als
een ambtenaar, zijn plicht doende, zich met
dat bedrijf bemoeit, toch moet hij dat nooit
wreken op dien ambtenaar. Men bereikt
daar niets anders mee, dan dat men een
onschuldige treft, iemand, die doet wat hem
is opgedragen.
De crisis in de land- en tuinbouwbedrijven
is gekomen en heeft die bedrijven m de
branding van de tijdzorgen geworpen, waar
in ze dreigen ten onder te gaan. Van hooger
hand is ingegrepen, ook op verzoek, drin
gend verzoek der betrokkenen. De geheele
maatschappij staat of valt met het staan of
vallen van de plattelandsbevolking. Dat was j
mede een argument om in te grijpen.
Maar dat ingrijpen kan ook zóó zijn, dat
het alleronaangenaamst is, dat is nog
daaraan toe, doch dat het meer schade
doet dan wel noodig is, of wel zoo, dat men
allerlei misstanden ziet ontstaan of bepaal
de onderdeelen noodeloos schade berokkent
en de schijn wekt met min of meer groo-
te zekerheid, dat het niet enkel schijn is
dat er iets niet in de haak is.
Daar hebt ge de crisis-varkenswet, waar
van indertijd bij het inwerking treden ge
zegd werd, dat het de meest volmaakte of
ideale wet was. Nu als van een wet gezegd
wordt, dat ze menschelijkerwijs gesproken
volmaakt is, dan weten we het wel. Zoo
werd indertijd ook eens van een kieswet ge
sproken, doch de praktijk was iets anders.
Daar hebt ge ook de Crisis-Zuivehvet. Een
Jaar geleden zaten we midden in de marga
rinemengers- of melangeursmisère.
We werden daarin getrokken, doch heb
ben ons daar toen van af gewend, ook al,
omdat het geen landbouwaangelegenheid
was en dus niet op onzen weg lag, mede
omdat we ons niet voor een belangenkar-
retje willen laten spannen.
In de laatste maanden is één van de za
ken, die iets meer dan gewone belangstel-
ling van ons vraagt, de melkerij.
En daarover willen wij nu eens het een
cn ander mededeelën.
Niet over alles wat aan de Crisis-Zuivel-
wet enz. vast zit. Dat zou een tamelijk uit
voerige brochure worden, misschien wel een
omvangrijk boekdeel.
Wij willen ons bepalen bij een enkel on
derdeel er van, met
Men weet, of misschien weet men het ook
niet, er zijn taxemelkers, consumptiemel
kers, industriemelkers, contractboeren en
veilingboeren. Men heeft minimumprijzen,
kwaliteitsprijzen, contractprijzen, geen prij
zen, lage prijzen enneen hooge prijzen
heeft men niet wij spreken over prijzen
voor de boeren, niet over die voor de con
sumenten Men heeft heffing, afdracht,
toeslag. Men heeft leveranciers, grossiers,
slijters. Men heeft gemeenten met of zonder
consumptiemelkregeling. Men heeft gros
siers-fabrikanten, slijters-fabrikanten, en fa
brikanten zonder meer. Er zijn zelfkazende,
zelf karnende en zelfventende boeren. Ja wat
heeft men al niet!
Zooals men ziet is hier het eldorado voor
den rasechten ambtenaar. Voor iedere groep
of categorie een vakje, dus veel vakjes, veel
boeken, veel papieren, veel gevallen, waar
men geen weg mee weet, veel staten, veel
contróle, enveel overtredingen, bewust
meer nog, onbewust. Overtredin
gen, die geen overtredingen zijn, en dezelfde
vertredingen, die wel overtredingen zijn.
Raakt ge de kluts kwijt /an deze redenee
ring? We hadden niet anders verwacht.
Zelf raken we in dezen chaos ook de kluts
wel eens kwijt.
En er zijn ook onder de ingewijden, die
het juiste spoor niet meer schijnen te we
ten en
industriemelk in de consumptie
brengen. Industriemelk moet natuurlijk
oor industrie gebruikt worden. Ook de in
dustriemelk, die door veilingboeren op de
veilingen verkocht wordt aan de hoogste
bieders. Aan consumptiemelk worden hoo-
gere eischen gesteld ener moet geld
voor de Crisis Zuivel Centrale van betaald
worden.
Het is echter een publiek geheim, dat er
ook industriemelk voor de consumptie ge
bruikt wordt. Misschien kan een kleine his
torie dit verduidelijken. Enkele belangheb
benden bij de melkregeling reden eenige
weken geleden achter een met melkbussen
volgeladen groote vrachtauto aan. die naar
een onzer groote steden ging. De labels aan
deze bussen wezen er op, dat de inhoud in
dustriemelk was, op een veiling gekocht.
Met begrijpelijke nieuwsgierigheid waar
toch deze „industrie"melk zou blijven, bleef
men de vrachtauto volgen, die verdween bij
de aflaadplaats vaneen der grootste
melkinrichtingen dier stad.
Nu is het waar, dat groote melkinrichtin
gen vooral des Zaterdags bij een gewone
dagleverantie te kort komen, omdat op dien
dag bijna dubbel zooveel melk geleverd moet
worden aan de particulieren met het oog op
den Zondag. Deze inrichtingen, die veel can-
tracten met de boeren hebben loopen, ont
vang enechter des Maandags vèel teveel
melk, als n.l. de Zondagsmelk ook in hun
contract is begrepen. Deze over-melk moet
dan wel door hen als industriemelk ver
werkt worden. En zoo zou het eene het an
dere weer kunnen goedmaken. Dat zou
kunnen.
Maar als industriemelk zoo maar in
de consumptie gebracht kan worden
dan rijst dadelijk de vraag of dit dan
alleen maar Zaterdags gebeurd en al
leen maar in zoon hoeveelheid, als er
Maandags weer over is. De verleiding
is natuurlijk al te groot om ook an
dere dagen en in ongelimiteerde hoe
veelheden deze (goedkoopere) melk in
de straathandel te brengen.
De consumptiemelker, die zoowel door hy
giënische maatregelen, door bedrijfsinrich
ting, door fokken van uitmuntend vee, in
één woord, door de bijzondere zorg, die hij
aan de melk besteedt, en waarvoor jaren
gewerkt, ziet zich hier benadeeld door hen
die profiteeren van de goedkoopere prijzen,
waarmede de leveranciers van een „groote
plas" tevreden-moeten zijn.
Als dan de industriemelk gelijkgesteld
mag worden aan de consumptiemelk,
om dan maar niet dadelijk dat verschil op
geheven en alle melk over één kam gescho
ren? Dan verwekten zulke eigenaardige
praktijken ook geen ergernissen meer. Nu
moet alles weer apart verordonneerd wor-
Maar als industriemelk anders is dan
consumptiemelk. dan ook geen door de vin
gers zien bij overtreding der ordonnantiën.
En autoriteiten weten, dat er op deze wijze
geknoeid wordt.
Maar nog erger weten ze. Zoo bijvoorbeeld
dat
consumptiemelk eerst ten deelo
ontroomd
Dat noemt men „standaardiseeren", om
dat bij Koninklijk Besluit tot toepassing
an art. 14 en 15 der Warenwet, het z.g.
„Melkbesluit" voor consumptiemelk een be
paalde „standaard" is vastgesteld, n.l. dat
minstens 24 vet in de droge stof, dat
2,88 vet in de melk moet bevatten.
Het is natuurlijk een goede bepaling, dat
een minimum vetgehalte voorgeschreven is.
AI is het dan ook aan de lage kant. En dat het
de lage kant is, is voor meerderen, die
consumptiemelk in handen hebben, 't zij als
detailverkooper, 't zij als grossier of zuivel-
inrichting, een reden om de consumptie
melk eerst een „bewerking" te laten onder
gaan.
Al zegt nu het zoo pas genoemde Melk
besluit ook, dat van consumptiemelk niets
mag zijn onttrokken noch toegevoegd, toch
gebeurt dit en, naar ons medegedeeld werd,
niet zoo weinig ook.
Wij hebben het ontroomen van con
sumptiemelk met eigen oogen gezien
en men was, hoewel men wist, dat het
voor de pers was, dat wij kwamen, er
heelemaal niet schroomvallig voor,
om ons toe te laten en alles te laten
zien.
Men gaat heel eenvoudig te werk. Al de
melk, die men heeft, tot op het bedoelde vet
gehalte ontroomen is niet noodig. Dat zou
te omslachtig zijn nu het heel gemakkelijk
anders kan, door n.l. een vooraf bepaald ge
deelte geheel te ontroomen en deze door de
andere melk te mengen. Dat men hier dus
alle beide bepalingen van het Melkbesluit
overtreedt door af te halen en bij te voegen
speelt geen rol, het resultaat is hetzelfde als
alleen „onttrekken" van een gedeelte
het vet.
Van de melk, die men heeft van eigen be
drijf of van vaste leveranciers of gekocht op
de veilingen, wordt een monster genomen
om het vetgehalte te bepalen. Dit bedroeg
in ons geval 3,2 Met een gehalte van 2,a
is aan de wet voldaan, dus er kon wat af.
De hoeveelheid melk die op dat oogenblik
„bewerkt" werd bedroeg ongeveer 1400 L.
Hiervan kon 1400 maal 0,3 vet afgeroomd
worden of 4,2 K.G. room. Deze 4,2 K.G. room
is aanwezig in 4.2 3.2 X 100 ruim 130 L.
melk.
Men gaat nu alleen 130 L. melk geheel
ontroomen en voegt de ontroomde hoeveel
heid, ongeveer 125 L., bij de niet ontroomde
melk, die men overhad n.l. 1270 L.
Door deze manipulatie heeft men terwijl
men cle volle prijs voor de consumptiemelk
kan blijven vragen, een hoeveelheid room
van 4.2 K.G. verkregen, welke als room ver
kocht wordt of gekarnd wordt, waardoor
men 4.75 K.G. boter verkrijgt.
Deze boter brengt (de prijs was toen
nog 50 cent) f 2.37V& op. Maar ook hier weet
men wel wat meer te krijgen, waarover
straks.
Bovenstaande berekening 'is aan de heel
zuinige kant, want er wordt per dag door
degenen, die zich hier onledig mee houden,
veel meer dan 1400 L. verwerkt. Bovendien
is een vetgehalte van 3,2 wel wat laag. Er
zijn genoeg gevallen, dat het 3,6 is en ieder
tiende deel van een procent is hier voordeel
Was in het bovengenoemde geval het vet
gehalte 3,6 geweest, wat meerdere malen het
geval was geweest, zooals ons werd mede
gedeeld, dan had de in ons bijzijn verwerk
te 1400 L. (een deel van de dagontvangst)
precies tweemaal zooveel voordeel gegeven.
Opvallend was het, dat enkele flesschen
melk van andere inrichtingen, door ons in
een melkzaak in een stad gekocht en mee
gebracht, bij onderzoek ook maar 2,9 vet
bevatten. Wij hebben daaruit onze conclu
sies getrokken voor de leveranciers van deze
melk, die ons bekend zijn. Trouwens uit
Brabant worden vrachtauto's vol gestan
daardiseerde consumptiemelk verkocht raar
de groote steden, die groote plassen melk
kunnen gebruiken. En men kan melk van
elk vetgehalte koopen bij meerdere leveran
ciers in Brabant
Dit standaardiseeren heeft nog een ander
voordeel. Het mes kan hier aan twee kan
ten snijden. Ook
bij de boter heeft ontduiking plaats.
Bij de boter, die van deze room, welke
aan de consumptiemelk onttrokken is, be
reid wordt maakt men een winst van ruim
41 cent per K.G.
Er is op boter zooals men weet een hef
fing die den laatsten tijd 1 gulden per K.G.
bedraagt (elke week wordt deze heffing op
nieuw vastgesteld). Van deze heffing wordt
ruim 58 cent als toeslag op de melk aan de
boeren gegeven. De rest. ongeveer 41 cent,
gaat naar de Crisis Zuivel Centrale, waarde
binnengekom. n gelden gefinancierd worden, j
Deze wordt ook bespaard, zoodat de winst I
is 50 41 91 cent per K.G. In ons geval
f 4.32 voor even 130 L. contifugeeren en de
room karnen.
Dat de „heffing" is betaald wordt door
middel van zegels, die op de boter gehecht
worden, kenbaar gemaakt Maar er gaan
heel wat vaten boter ongezegeld over de pu
blieke wegen en naar de winkels, die daar
door goedkoope boter kunnen leveren.
Waarmede we niet willen zeggen, dat alle
goedkoop aangeboden boter z.g. smokkel-
boter is: ook koelhuisboter kan goedkooper
geleverd worden.
En heel brutaal wordt daarbij soms te
werk gegaan. Zoo hoorden we dezer dagen,
dat bij een inrichting terwijl de inspecteur
en een of twee controleurs in die inrichting
aanwezig waren, een aantal vaten ongeze
gelde boter op een auto geladen en verzon
den werden.
Van boter, die verkocht wordt aan klein
handelaren, die deze in het klein verkoo-
pen, wordt het groote merk (voor een vat)
afgehaald. De boter, die bij kleinere hoeveel
heden verkocht wordt dan 1 K.G. behoeft
geen zegel of merk. Dit botermerk kan des
noods weer dienen voor de bovenbedoelde
clandestine gemaakte boter. Ze worden zelfs
verhandeld, wordt beweerd door geloofwaar
dige personen. Voor de kleine handelaren,
sen vat boter verkoopen in kleinere
hoeveelheden van één K.G. en grooter. wel
ke wel een merk moeten hebben, zijn in
ruil voor het groote merk kleinere merken
z.g. overpakmerken te bekomen, die niet
/an van „heffing" afweet. We hoorden daar
/an treffende staaltjes.
't Is zoo. dat als er bepalingen en wetten
gemaakt zijn er altijd overtredingen komen
en soms heel geraffineerde.
Dat bij de zuivelregelingen er overtredin
gen zouden komen is te begrijpen, doch het
loopt op deze door ons uit de praktijk be
schreven wijze wel heel kras in de gaten.
Toen Al va hier kwam gebruikte hij de
uitdrukking, dat hij de Nederlanders wel
zou kneden als boter. Hij ervoer, dat als
men boter te veel knijpt het tusschen de
vingers door geperst wordt en zoo aan de
toegedachte bewerking ontkomt.
De ervaring van thans is evengelijk, als
men te krachtig in het zuivelbedrijf ingrijpt
dan bereikt men niet heelemaal het resul
taat, dat men zich gedacht had.
Misschien dat de Regeering, die dit alles
ook wel weet, deze aangelegenheid eens
goed onder de oogeji wil zien.
ROFFELRIJMENm
Het peil der politie
RUMOERIGE N.S.B.-VERG ADERING
In de gem. Susteren had de N.S.B. kring
Limburg, een vergadering uitgeschreven,
waarin naast de leider van Limburg, ook de
heer Kok. uit A'dam, zou spreken. Geduren
de de rede van den heer Kok werd de zaal,
waarin een 100-tal personen aanwezig waren
rumoerig, en er werden uitroepen over de
gebeurtenissen .in Duitschland gehoord.
De burgemeester van Susteren moest ten
slotte de vergadering opheffen en de zaal
do "i ontruimen.
Alweer Zaandam! Ja, beste man,
Omdat het heusch niet anders kan
Ik knip dit 'fraai bericht hier uit
Waarop mijn oogen zijn gestuit;
Gestuit; want wie zoo'n stukje ziet
Gelooft z'n eigen oogen niet.
De man van de Moderne Bond
(Een onderdeel van 't roode front)
Blijkt als politieman wat mans: i
Hij grijpt de zeldzaam schoone kans,
Het jubileum-K. ter Laan,
Om kranig van zich af te slaan
Meneer de Burgemeester! zeit
De sabelspecialiteit,
U jubileert! GefeelciteerdH
De Roode Bond desespereert
(De wanhoop drijft tot razernij,
Dit moet er tusschen haakjes bij!):.
Nu het salaris wordt gekort
Wordt er terecht bij ons gemord;
Het peil van de politie gaat
Omlaag, met de betalingsstaat;
U dringt ons, tot uw eigen strop,
De weg van de corruptie op!
De weg (zie bovenstaand bericht)
Van „handje open, mondje dicht"!...
Wat was het antivoord van Ter Laan?,
Is hij verbolgen opgestaan?
Berispte hij dien sluiven kwant
Voor zoo'n blamage van zijn stand?
De Burgemeester zou eens zien
Den Haag wist nog wel raad misschien.1
Ik weet niet of ik vragen mag:
Is dat misschien Modern Gezag?
En de politie-v et eraan,
Neemt hij die vuistslag voetstoots aan?,
(Nadruk verboden.) LEO LENS,
MOBILISATIEHERDENKING.
Het ligt in het voornemen van de directie
/an het Nederlandsch Leger Museum up
het Kasteel Doorwerth, om ter herdenking
van de mobilisatie in 1914, dezen zomer in
het Museum een tentoonstelling te houden.
WERKVERSCHAFFING WITTEVEEN.
De schorsing ingetrokken
De Minister van Sociale Zaken heeft da
schorsing van de ongeveer 500 tewerkge-
stelden m de werkverschaffing Het Witte-
veen ingetrokken, zoodat de betrokken ar
beiders heden weer het werk zullen her-,
vatten. f
Nu de pijlers van de nieuwe Waalbrug aan den Lentschen oever voor
Nijmegen zoover gereed zijn, wordt onmiddellijk begonnen met de ver
schillende bouwmaterialen naar den Nijmeegschen kant te brengen.
De huizen aan den Schillerring in Berlijn-Reinic kendorf-Ost verloren door 'n gewéldigen rukwind
hun daken.
