DONDERDAG 8 FEBRUARI 193d
TWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Leiden bren
gen ter algemeene kennis, dat door hen de besl s-
sing op het verzoek van D. van Tongeren, om
vergunning tot het oprichten ven een koek- en
banketbakkerij in het perceeü Hoogewoerd no. 53,
kadastraal bekend Sectie D no. 899, is verdaagd.
Leiden. 8 Februari 1934.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
PERSONEELSVOORWAARDEN
BIJ DE NUTRIX-FABRIEK
Eenigen tijd geleden plaatsten wij een communi
qué van de drie samenwerkende organisaties van
gezeDen in het Bakkers-, Chocolade- en Sulker-
werkersbedrijf, inzake de arbeidsvoorwaarden bij
de Biscuitfabriek „Nutrix" alhier.
Gisteravond plaa'ste het personeel van deze
fabriek een spontaan ingezonden stuk in ons b
waarin werd medegedeeld, dat speciaal de pi;
sing van bet sk)t van dit communiqué, waarin
gesproken werd van een onmenschelljke houding
van de Directie en van .bet op'lchten van
klein tip'e van de ellende, die in deze fabriek
wordt geleden" buiten medeweten en zeer tot spijl
van het personeel had p'.aats gehad.
Dit ingezonden stukje gaf ons aanleiding om
eens meer objectieve inlichtingen over deze kwes
tie in te winnen en wij moeten eerlijk bekennen,
dat het ons spijt d:; niet eerder te hebben gedaan
Het lijdt geen twijfel of ia dat geval was het com-
monlqué niet geplaatst geworden.
Wij kunnen bet optreden van de drie bonden
a!lerm:nst bewonderen. Blijkbaar zijn zij veront
waardigd geweest over het feit, dat de directie
van „Nutrix" hun vertegenwoordigers niet heeft
willen ontvangen en dat beeft hun aanle'ding ge
noeg gegeven om dit wrange, onzakelijke com
muniqué aan de bCaden toe te zenden. Er moeten
tooh wel zeer gegronde redenen bestaan om over
onmenschelijkheid en ellende in een fabriek te
spreien. Deze redenen waren er o.i. niet. De bon
der wis en niets af van de interne aangelegenheden
van het bedrijf, zooals uit hun publicat'c trouwens
blijkt. Zij weten niet met welke groote moeilijk
heden de fabriek heeft te kampen, al kunnen zij
dit In dezen tijd toch wed eenigszins vermoeden.
Zli konden Èdh hoogstens beklagen over de wei
gering van de dlreo.ie om hun vertegenwoordigers
te ontvangen, maar zij doen dat in sarcastische en
onzakelijke termen, die aan ernstige vakorganisa
ties ten eenenmale onwaardig zijn. Zl) verwijten
de directie, dat zij over het personeel beslist zon
der het daarin te kennen. Maar wat is dat dan
voor een metbode. dat zij zelf dingen publiceeren.
waar bet personeel geen kennis van heeft en die
het personeel zelf betreurt? Aan de fou* die zij
anderen verwijten, maken zij zich zie If schuldig.
Duidelijk is ons gebieken. dat de beschuldigingen
van de bonden op zeer slechte informaties berus
ten en her. personeel van „Nutrix" is en gros dan
ook heelemaal niet over dit optreden gesticht.
Nogmaals: wij hadden dit van serieuse vakorgani
saties niet verwacht en wij betreuren het. dat we
ons in een onbewaakt oogenbVk te goeder trouw
voor d't karretje hebben la'.en spannen, allermeest
omdat op deze wijze het belang noch van het
bedrijf nerh van de arbeiders In dat bedrijf wordt
bevorderd.
GEMEENTELIJK RADIO DISTRIBUTIE
BEDRIJF
Naar wij vernemen zal door het G R.D. op Vrij
dag 9 Februari a..v, tusschen 20 en 23 uur een lo
cale uitzending worden verzorgd, waaraan mede
werken: bet Kernkoor (35 jongens) o.l.v. den heer
M. L. Opdam; de heer M. L. Opdam (p ano): The
Rhytmlcs o.!.v. den heer Henry A. J. Frank (amu
sementsmuziek)
DIPLOMA HASCO-RELIEF
De heer J J. v. Weerlee. Ghr. Rietkerken. Joh.
Bey en B. A. Hartevekd alhier hebben te Schoon
hoven de Hasconceer-cursus gevolgd en hebben
hot diploma „Hasoo-relief" ontvangen, de eerste
drie roet de aanteekening uitmuntend, de laatste met
de aanteekening zeer goed. Hasconceren is een
nieuwe techniek voor binnen-decoratie.
BENOEMING
Met ingang van 1 April 1934 is mej. H. B
A. Heyse benoemd tot adjunct-directrice
aan de opembnre leeszaal en bibliotheek,
„ncuvens" alhier.
ARBEIDSONGEVAL
De 24-jarige J. F. v. R. te Oegstgeest is gister
middag bij het landscheppen op het Utrecfctsche
Veer door een schop tegen het hoofd getroffen,
waardoor een vrij ernstige wonde o.itstood Na in
de apotheek van de fa. Blanken op Hoopewocra
verbonden te zijn. is hi| door den E. H. D. naar
het Acad. Ziekenhuis gebracht.
VERNIELZUCHTIGE VLECHTER
Voor het Haagsche gerechtshof stond te
recht de (B-jarige vlechter M. D. te Leiden
appellant van een vonnis van den politie
rechter die hem wegens vernieling, mishan
deling en het wegmaken van eens anders
goed, veroordeelde tot één maand gevange
nisstraf. Door het O.M. was ec-n geldboete
van f 20 subs. 10 dagen .alsmede een voor
waardelijke straf van twee maanden ge
eischt.
D. bad op 2 October propagandisten van
Nat Herstel een courant en een tasch ont
rukt en ze nvshandeld.
Het O.M. bij het Haagsche Gerechtshof
eischte bevestiging van het vonnis.
Uitspraak 21 Februari a.s.
DE ORANJE GARDE
De met zooveel succes opgerichte Oranje
Garde zal deze week haar werkzaamheden
voortzetten en vergadert Zaterdagavond 7.30
in Rehoboth. Daar zal er dus voor degenen
die op de Propnganda-avond teleurgesteld
zijn, gelegenheid zijn zich op te geven als
lid. Naar wij vernemen zijn er plannen in
voorbereiding voor een grootere propngan-
davetgadering in het eind van deze maand.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN': Johanneï Cornelia z v H
Uentink ?n Th C G Voeren Hendrik Rei
v .1 H v Os en Chr Heil Johannc-s Jac<
i v A N v Wouw en P J Zee Koop z
Brouwer on J B Groesitamp Jan z v D
lei-aum "n J Imthotn Wllhelmlna Adrlai
j L W Grimbergen en W Schaap C'un-1
a v Santen en G Vos Hendrik P
A C de Goede en M v RoUon Rcglna Gernrdr
Maria d v A A JKoppers en M W Noordover -
Bastl.-ien Jan v 13 .T Huurman en N' O Metz
OVERLEDEN- E M Nachtegollcr—Verhi u*!ï"
wede 81 Jr E H Bag^on. zn 22 mnd H l
Vlervant Tukker—Thueró. wedo 85 Jr
GEHUWD: I> Bonnet en x Tosko L Fa.
vier on J Freke C Japf~n en K J Verboor
F W Me 11 era en M C Montagno H C I
riaimetier en A M Slootjes J de Roo en
M Wesnelmnn D Siermt wodr en D Geeb«r
gesch J B Veonewilk en Th P v d Akker -
J Riethoven en I J Banazky L vLu.ju-rer
en F. v Putten
ONDERTROUWD; T Hogerwaard 25 jr r.n
V Lamm« 25 Jr
DE LEIDSCHE ACADEMIE VAN
1806 TOT 1815
TENTOONSTELLING IN 'T ACADEMISCH
HISTORISCH MUSEUM
Na de rectorale rede ter gelegenheid vai
de dies-viering van de Leidsehe Universi
te.it heeft gisternv ddag in 'het Academisch
Historisch Musc jti de opening plaats gp-
had van een tentoonstelling gewijd aan de
Leidsehe Academie in de veelbewogen jaren
1S061S15. Er is in deze jaren heel wat ge
beurd. dat interessante stof voor een ten
toonstelling oplevert. Een kort historisch
overzicht moge dit aantoonen.
Als in 1795 de Franschen hier komen, is
de Leidsehe Universiteit nog in haar bevoor
rechte positie, met eigpn vrij onafhanke-
li-jk bestuur, eigen rechtspraak, vrijstelling
van talrijke financleele én andore lasten
Men voelt wel dat het zoo niet blijven kan
maar tot nu toe heeft de Academie aan de
stormen het hoofd geboden; doch eerlang
zal het een na het ander verdwijnen. Dok
loed van do landsregeering doet zich
sterker voelen dan die van de Staten van
Holland voordien, en de Leidsehe Universi
teit wordt van do eerste en eenigc, één uit
meerderen.
Dan komt in 1808 het Koninkrijk Holland,
net nog sterker eoncentrat e Het ziin zeer
moeilijke jaren: een welwillend, maar mach
teloos Vorst, die aan Leiden poogt te laten
wat hij kan maar die de Universiteit toch
niet kan verheffen. De ramn \an het kruit
schip treft ook de Universiteit zwaar, niet
enkel materieel, maar ook door den dood
van twee harer beste professoren. De titel
„Universitatas Regiae Hollandiae" is een
pleistertje on de wonde, 's Konincs plan, om
on de Ruïne een Universiteitsgebouw te
stichten is niet verder dan „de eerste steen"
gekomen.
Het Hooger Onderwiis zelve echter eisrihte
herz enipg; een krachtiger vorst zou. in gun
stiger ti'den. ze zeker hebben kunnen in
voeren thans bleef het bij de instel!in
eener Commissie, onder voorzitterschap va'
.T. Meerman van Dalem, wier werk echter
aan het z.g. Organiek Besluit van 1815 ten
goede is gekomen.
In J'-'li 1810 wordt Hollend hij Frankrijk
Ingelijfd; diat een krachtiger invoering van
de Fransche administratie ook de Univer
siteit zal omvatten, weet men; hoe het zal
worden, weet men niet. Brugmans. 8 Febr
1810 als Rector Magnificus opgetreden, heeft
op de nieuwe inrichting der Universiteit wier
Rector hij tot aan de val van Napoleon ge
bleven is. grootcn invloed uitgeoefend, en hij
heeft van haar Hollanrlseh karakter gered,
wat er nog te redden viel. Maar zij werd de
gelijk verfranscht. In Juni 1811 kwamen Cu-
vier en Noël in opdracht van den Minister
van Binnenladsche Zaken, de Montalivet.
naar Holland om rapport over den toesta ml
van het Hooger Onderwiis hier te lande int
te brengen; en 22 Oct. 1811 volgt het decreet
van Napoleon, waaifb'j Leiden en Groningen
deel uitmakende van de. Univerisité do 1'
Empire, behouden bleven, terwjjl Utrecht
tot Eeole Secondaire verlaagd werd
Het nieuwe statuut voor de I^idsche Uni-
ersite t werd 9 Augustus 1812 door den
Grand-Maitre der Université Impériale, de
Fontanes vastgesteld en 3 Nov. van dat ianr
had de plechtige instelling plaats. Curatoren
en Senaat werden vervangpn door een Con-
soil Académicrue. I-Iet toezicht on de Univer
siteit voerde de „Inspecteur-genera! de l'Unl
ve.nslté Impériale de Hollands, Van den Ende
onder wien twee inspecteurs, de vroegere
Amsterdamse lie professor Van Swind.cn en
de bibliothecaris der Koni nklijke Bibliotheek
Flampnt werkzaam waren. De vijf Facultei
ten echter, elk bestunvrd door een doyen.
waren zelfstandige lichamen, zonder ecni?
onderling verband; do vroegere zwade
toga's werden vervangen door gekleurde.
elke faculteit verschillend. De Acade
mische Vierschaar, laatste overblijfsel van
de zelfstandigheid der oude Universiteit, had
reeds 2S Febr. haar laatste zitting gehouden
Lang heeft deze toestand niot geduurd: na
Leipzig herneemt ook de Leidsehe Universi
teit haar plaats, en bij decreet van Willem 1
ordt 4 December 1813 de oude Hoogeschool
hersteld.
Wat nu de tentoonstelling zelf betreft:
in de vitrines van het Museum zijn de do
cumenten, die op het tijdperk 1806—1815 be
trekking hebben overzichtelijk gerangschikt.
Men heeft zich slechts tot het allermerk
waardigste kunnen beperken, maar daar
door is de expositie dan ook zeer interessant
geworden.
In de eerste plaats zijn er verschiillen.de ori-
gmeele Koninklijke beslui ten, rapporten en
brieven die betrekking hebben op hot ont
werp eener organisatie om het Hooger On
derwijs onder het regiem- van Koning Lode-
wijik Napoleon'; voorts stukken die betrek
king hebben op de ramp van het kruitschip,
w.o. bv. een brief van Willem Blderdijk
aan zijn schoonmoeder om haar mede te
doelen dat hij hij do ramp is gespaard ge
bleven. verschillende plannen van Koning
Lodewijk om de gedachtenis aan de ramp
levendig te houden (een reusachtige obe
lisk) enz. In de derde plaats is er een afdee-
gewijd aan de Leidsehe Academie als
Koninklijke IJnivers'teit van Holland, waar
bij een flinke plaats is ingeruimd om de
plannen van den Koning tot het houwen
an een nieuw Academiegebouw, waarvan
al evenm n als van de obelisk veel terecht
gekomen. Daarna is aandacht besteed aan
de opbouw der Keizerlijke Academie onder
het Keizerrijk (1810—1813), de plechtige in-,
wijding (3 Nov. 1812) en het Academisen
leven van d'ien tijd. De vierde hoofdgroep
handelt over hot heistel der onafhankelijk
heid 1S131815) met merkwaardige docu
menten over de eerste dagen der bevrijding,
over het Academisch statuut en de I/eidschc,
jagers, terwijl tenslotte een afdecling is ge
wijd aan het studentenleven.
De wanden zijn bekleed met de portretten
van de hoogleeraren uit die jaj-en en van
andere personen, die in dien tijd een belang
rijke rol hebben gespoeld. Ook verschillende
andere herinneringen, als vaandels, stem
pels. ordelinten enz. treft men bij de ten
toonstelling aan. De interessante expositie
dagelijks geopend ('behalve Zondags) ven
1012.30 en van 25 uur tot 24 Maart a.s
De entree is kosteloos-
Bij de officieele opening werd allereerst
het woord gevoerd door dr. P. C. Mo 1 h u y-
sen. Aan zijn rede :s het volgende ontleend:
Toespraak dr. P. C, Molhuysen
De Fransdie tijd heeft ons land veel el
lende bezorgd, maar ook veel goeds nage
laten. Voor do Leidsohe Universiteit heeft
hij weinig opgebouwd, maar heel veel af
gebroken, dat reeds lang vergaan was en
dringend om verMering vroeg, en iieAf»
den grondslag gelogd, waarop de nieuwe
Universiteit kon worden opgetrokken.
Aan de bevoorrechte posite dier Univer
siteit heeft hij een eiude gemaakt, \Vat.
dringend noodig was, want de toestand van
1575 deugde niet meer voor 1795. En al is
het toenmaals ook bPtreurd en wensehten
bij de herstelling onzer onafhankelijkheid
velen in Leiden tot den ouden toestand te
mogen terugkeeren, wij kunnen jr ons
slechts in verheugen, dat het m et gebeurd
is. en.dat do herstelde Universiteit zich
breed heeft kunnen ontwikkelen.
U vindt hier langs de wanden portretten
DE 359STE DIES NATALSS DER
LEIDSCHE UNIVERSITEIT
INTERESSANTE RECTORALE
ORATIE
Over economie en samenleving
Ter gelegenheid van den 359s(en verjaar-
jaardag van de Leidsehe l'niversiteit heeft
hedenmiddag in het Groot-Auditorium
het Academiegebouw in tegenwoordigheid
van tal van autoriteiten uit het Universi
taire leven, de rector-magnifieus, prof. mr.
D. v. B 1 o m een rede uitgesproken over het
onderwerp: „Economie en samenleving".
Onze maatschappij beklaagt zich, aldus
ving spr. aan, over haar economisten en
menig economist beklaagt zich over zijn
maatschappij.
De maatschappij, ziek als zij zich voelt en
is. zoekt haar heelmeester, maar vindt hem
niet. Te velen immers vindt zij, elk met
eigen diagnose, elk met eigen therapie.
Waar liggen de oorzaken van haar kwalen?
Is het ziektegeval méér vertoond of is het
nieuw'? Is het van voorbijgaanden aard ai
sleepend? Heeft onze samenleving vrijheid
noodig of gebondenheid (en dan wat voor
gebondenheid?) in haar economische leven?
Doet zij wijs, voor haar ruilverkeer vast te
houden aan het goud, of naar het zilver te
rug te gaan, of naar goud plus zilver, of
alle edelmetaal te ontadelen en een in be
ginsel metaal-loos geldstelsel te aanvaar
den? Over elk dezer vragen, vatbaar vooi
vermeerdering en tot allerhande schakee-
rina en samenvoeging zich leenend. wordt
heftig getwist. En dit in de kamer van den
zieke, wiens toch reeds geschokte gemoeds
rust in blijvenden staat van stoornis dreigt
te gaan verkeeren.
Doen beide partijen, dp maatschappij, die
vreest, trots of door veelheid van dokters te
zullen bezwijken, cn de economisten, die
zu-h veronachtzaamd achten, terecht be
klag?
Geen van beiden, naar spr. voorkomt.
De economische wetenschap is reactie op
economische misstanden, kind van den
nood. Maar, uit de feiten die zij wil ver
klaren en gaarne verhelpon. geboortig, is zij
bij deze feiten, die ïumiddels alweer dooi
andere zijn achterhaald, noodwendig ach
ter. Iteeds dit inzicht kan bijdragen tot be
grip van haar impopulariteit, als nieuwe
feiten ons komen overrompelen en overstel
pen, die de wetenschap de groot te moeite
heeft aanstonds te boeken, te verwerken en
te begrijpen.
Hit „wij kennen ten deele en wij profe-
teeren ten deele" van 1 Corinthe 13 9 geldt
ook vooi do economie. Van deze waarhein
bobben noch de schare, noch de profeten de
draagkracht immer -uist gemeten.
De schare had mogen zoggen: indien gij
dechls ten deele kent en profeteert, dan
dringt ons. bij het aanvaarden van leiding
uwerzijds, zelfbehoud tot voorbehoud, dan
vertrouwen wij u niet meer dan een stuk
van de leiding toe.
Jegens de schare nu zou het onbillijk
zijn. t zeggen, dat zij de economisten bui
ten alle leiding hpeft gebonden. Sporen van
doorwerking van theoretisch inzicht in de
economische practijk zijn waarneembaar;
maar lij sporen blijft, het. Het deel in de
leiding, aan de economie toebedeeld, is krap
cpmeten. van de economische profeten had
de economische practijk licht meer profijt
kunnen trekken.
Nu die der profeten. Dezen hadden zich
mogen gedragen als de verstandige arts. die
zich niet uitgeeft voor onfeilbaar en juist
hierdoor vertrouwen wekt. Het is zuiver
menseheli,ik. berispelijk en toch beminne
lijk. dat zij bijwijlen verzuimen vergeten
dan wel opzettelijk nalaten hun goeden
road ie verzwakken door voorbehouden.
Een geschiedenis als die der economie,
waaruit spr. enkele grej»en deed, moest
haar beoefenaren voorzichtig maken. Onze
wetenschap heeft nog een lang leven vóór
den boeg. Wij kunnen, noch mogen ver
wachten. dat dit een leven van stilstand zal
zijn: op verdere ontwikkeling is onze ver
wachting gericht. Dit echter sluit aanhou
dende zelf-correctie der wetenschap in.
Jegens de economisten zou het onbillijk
zijn. tc zeggen, dat de economie der negen
tiende cn der twintigste eeuw niets van dit
alles, dat tot voorzichtigheid in het formu-
lceren var uitspraken maant, heeft gevoeld.
Al lang had zij abonnement op de woorden
..ceteris paribus", waarmee zij, haar wetten
re.digeerende, wilde aanduiden, dat die re
gels van steevast gebeuren alleen opgingen
in de zeer bepaalde onderstelling, dat sto
rende invloeden afwezig zouden blijven; de
-oorden bedoelden uitdrukkelijk te waar
schuwen tegen overschatting dier regels in
de wereld der feitelijkheden; beoogden te
zeggen, dat de gedane uitspraak wel een
eindweegs opschoot in de richting der waar
heid maar haar nog niet afleverde in vol
dragen staat.
Men is wetenschappelijk volmaakt ver
antwoord met rustig en naarstig aan zijn
jtatische constructies voort te werken, we
tende, dat op deze het wachten is, het
wachten van hen, die na ons komen en
■oor hun dynamische constructies hierbij
zullen gehaat zijn. Men is zelfs niet verant
woord, dit na te laten. Maar evenmin is
men verantwoord, zijn statische resultaten
aan de bestaande maatschappij voor te leg
gen als basis voor regels van gedrag.
De negentiende- en twintigste-eeuwsche
voor het meerendeel LT allen wel hekend;
en dan een keur van documenten en voor-
•pen, stempels, boe-ken, platen; herin
neringen aan het kruitschip, portretten van
hen. die een rol in de geschiedenis der Uni-
ersitelt in die jaren gespeeld hebben. Veel
is er voor het oog minder aantrekkelijk,
maar de catalogus onzer tentoonstelling
moet niet enkel als een gids bij het bezoek
maar ook als handleiding bij het bestudee-
ren van die jaren beschouwd worden. Hij is
het werk van onze secretaresse, Mevrouw
Ideuburg en ons lid. den heer van der Biill
cien alle lof voor de samenstelling toe
komt.
Gedachtig aan het vers van Horatlus, dat
hetgeen men ziet meer indruk maakt dan
dat wat men hoort, zal ik uw aandacht
niet langer in beslag nemen. Een woord
dank alleen nog aan de personen, in
stellingen en lichamen, die hun kostbaar
heden voor onze tentoonstelling hebben
?n afstaan; aan het Leidsehe Universi-
teitsfonds, dat ons wederom geldelijk steun-
sn aan do secretaresse, conservatrice van
ons museum, dte met onvolprezen ijver ook
ditmaal weer alles heeft bijeengezocht en
bij eon gebracht en hier zoo keurig heeft ge
rangschikt en ten slotte aan U Mr. J. Lim
burg, die ons de eer hebt willen aandoen,
deze tentoonstelling namens curatoren te
openen.
Do heer Limburg nam hierna het woord
waarbij hij woorden van dank sprak voor
allen, die tot de inrichting van deze ten
toonstelling hebben bijeenue.dragen. Spreker
■crklaardc dc tentoonstel 1 ng ten slotte
oor geopend. Deze werd hierna bezichtigd.
economie heeft in het marxisme, van Marx
—Engels tot en met I-Iilferding, een mach
tige dynamische poging gekend tot maat
schappelijk kennen en profeteeren beide;
een, naar ik meen, voorbarige poging; wat
insluit; verwerpelijkheid. Van alle kanten
is dit stelsel, dat het socialisme voorzegde
nog moor dan bepleitte, het latend groeien
in het lichaam van onze nog niet socialis
tische maatschappij, die e-ens het zou moe
ten haren en zelve hierbij het leven laten,
aangevochten. Op de ontwikkeling der eco
nomische wetenschap heeft deze grontsche
conceptie inmiddels uitermate hexruchteno
gewerkt. In dat verband stelt spr. de
vraag: Voorzooverre niet-economische mo
tieven drijven naar daden, welke tevens
uitwerking zullen hebben van economi-
schen aard, welke taak is dan bij het voor
afgaand overleg nog weggelegd voor de eco
nomisten? In zekeren zin nauwkeurig de
zelfde als wanneer het vraagstuk geen an
dere dan economische aspecten hiedt: de
taak van voorlichten. Het verschil is noch
tans dit, dat de functie van voorlichten
hier beter die van bijlichten wordt genoemd:
en dit onderscheid kan diep gaan.
De maatschappelijke levenspractijk zou
zich ook niet uitsluitend naar economische
leefregels willen richten. Noch zou zij dit
mogen doen.
Spr. waagt zich daarna voor een oogen-
blik op het terrein van het zeer actueele.
F.én gegeven, dat de geschiedenis ons op
tafel heeft gelegd en dat onmiddellijk ver
band houdt met het dominoeren van de
fensie-overwegingen in de handelspolitiek,
is het streven, land vóór, land na, naar
autarkie. liet beteekent ontwrichting, of,
als men wil, halve stopzetting van het we-
reld-distrihutie-apparaat. Niemand loochent,
dat het stelsel dit inhoudt; oneens is men
het alleen over zijn goed of kwaad.
Ziet spr. wèl, dan zoekt men, als vanouds,
de deugden van het stelsel: economisch in
behoud of aanwinst van eigen productie
vermogen; en, niet- of half-economisch, in
de noodzaak, in deze onveilige wereld te
drijven op eigen kracht, noodzaak die moet
heen helpen over economisch bezwaar. Dit
bezwaar zoekt men in het half onbenut la
ten van wat de wereld aan mogelijkheid
van onderling hulpbetoon biedt. Voorts
meent spr. een poging te ontwaren om af
te dingen op deze bedenkelijkheid, met een
voorstelling van zaken, welker juistheid
aan twijfel onderhevig is.
Het productie- araat der menschheid is
scheef gegroeid; i. ar voortbrengend vermo
gen uit en vermeerdert zich wel, maar de
menschheid zelve trekt hiervan te geringo
baat
Zij jammert, dat ruim wordt voortge
bracht, maar dat zij tegelijkertijd naar het
voortbrengsel moet blijven hunkeren, tot
hongerens toe. En als ooit terecht is ge
klaagd, dan hier, want de hiermee aange
wezen fout van onstelselmatigheid in onze
samenleving is een van de bedenkelijkste,
die een maatschappij kan vertoonen. en
wordt, nog verergerd door de omstandigheid,
dat de verklaring van dit schromelijk te
kort aan nuttig rendement van een machi
ne, waaraan technisch vernuft, noch kosten
gespaard zijn, met wat spr. opmerkte zeker
niet volledie is gegeven en het er niet naai
lijkt, dat iets, zelfs maar zweemend naar
een verklnring, algemeen beaamd, noch iets,
maar lijkend op een geneesmiddel, dat
kans heeft, algemeen te worden aanvaard,
in afzienbaren tijd kan worden tegemoet
gezien
.Uit dit alles is voor het óogenblik bemoe
diging niet te putten.
Indien beide vragen, die spr. in zijn
aanhef voorlegde, of de maatschappij jegens
de economisten en of de ekonomisten iegens
de maatschappij gegronde reden hebben om
zich te beklagen, in hoofdzaak ontkennend
moeten worden beantwoord, dan vleit hij
zich geen oogenblik met de hoop. dat dit
antwoord in eenig opzicht tevreden stelt.
Het zou een heel wat dankbaarder werk
zijn, de economische wetenschap inderdaad
in gebreke te stellen. Had men recht, haar
toe te voegen, dat zij is gebleven heneden
haar taak, heneden wat in redelijkheid van
haar mocht worden verwacht, hoop op in
keer van de beschuldigde en op haar beter
schap binnen afzienbaren tijd zou dan in
deze uitspraak liggen besloten. En tevens
was er dan de kans, dat de maatschappij
tot beter luisteren en tot meer volgzaam
heid kwam.
Tot geen dezer twee verwachtingen durft
spr. zich opwerken.
De economische wetenschap zie ik als on
voldragen. Maar dit beteekent niet, dat het
haar hapert aan levens- cn groeikracht..
Haar korte geschiedenis valt samen met die
van een tijdperk in de geschiedenis der
menschheid, dat er een van ongekend snelle
en ongekend grondige veranderingen juist
op economisch gebied is geweest. Het zou
een wonder mogen hpeten, indien de pas
geboren wetenschap deze ontwikkeling tege
lijk had kunnen bijhouden, vermeesteren en
leiden. Haar tot grief te maken, dat zij dit
wonder niet heeft volbracht, is miskenning
van de grenzen, gesteld aan de vermogens
van den mensehelijken geest.
Wij mogen tevreden zijn. als wij deze
wetenschap zien voortschrijden. F.n tot deze
tevredenheid is er reden. Niemand, die haar
gang bespiedt, ontgaat haar groei. Zij ls
rijper en zij is heter bewerktuigd dan onze
vaderen haar hebben gekend.
Bezwijken de economisten voor don aan
drang van huiten en van binnen, voor deze
verleiding tot overhaasting en zelfoverschat
ting, hen wacht applaus. Bezwijken zij niet,
hen wacht de stilte van de onverschillig
heid of het gemor van de teleurstelling. Zij
zouden geen menschen zijn, als zij niet at
en toe bezweken; zij zouden geen w ijzen
zijn, als zij hun wetenschap niet durfden
te dienen met den eisch: laat ons den tijd!
Na afloop van de rectorale oratie .werd
een receptie gehouden door den Senaat van
de Universiteit in huize Bruins. De stu
denten hielden een voorjool. Hierop en op
de verdere feestelijkheden bomen we mor
gen terug.
PELIKAANCOLLECTE
De opbrengst van de Pelikaan-collecte en
do speldjesverkoop heeft in onze stad opge
bracht f 604.97.
Uit den Omtrek
ALPHEN AAN DEN RUN
AGENDA RAADSVERGADERING
Mnandog 12 Febr. a.s hoopt de raad dei-
gemeente tc vergaderen. De agenda ver
in pldt om.:
Voorstel van B. en W. tot het aangaan
•nor overeenkomst met het destructiebe
drijf „Gekro" N. V. te Ovcrschic, voor de
destructie van afgekeurd vee en vleesch.
Voorstel van B. on W. tot watervoorzie
ning aan bewoners van den Otweg en de
Nesse.
Voorstel van B. en W. tot opheffing van
de Openbare lagere School te Aarlander-
veen en in verband daarmee, eervol ontslag
aan onderwijzend personeel.
Voorstel \an B. cn W. inzake het verlee-
ncn van eervol ontslag aan een overcom
plete leerkracht «Ier openbaro school voor
G L O. aan den Oudshoornscheweg.
Voorstel van B. en W. tot verlaging der
pachtprijzen voor eigendommen der ge
meente over 1933
MIDDENSTAND
Onder leiding van den heer D. Raaphorst.
Sr-, voorzitter, hield de vereen, voor Handel
dr. en Industr. Middenstand een druk be
zochte ledenvergadering in hotel „Centraal
Na opening en lezing notulen werd goed
gekeurd het bestuursvoorstel tot royeering
van enkele leden.
De secr. van de Winkelweek Comm., de
heer J H. Benard, gaf een uitvoerig verslag
over de gehouden Winkelweek ,-Koopt in Al
phen". Alleszins geslaagd is deze Winkel
week. en de resultaten waren gunstig, ter
wijl er een batig saldo is.
Voor meerder contact met het publiek
werd besloten deze Commissie die oorspron
kelijk benoemd was voor de Winkelweo'
1933, als blijvende Commissie te handhaven,
waarmede de betreffende heeren genoegen
namen-
Over het onderwerp: „Verbruikscoöperatie
en Middenstandscoöperatic" sprak de heer
G J v d Kolk- waarbij zoowel voor- als na-
deelen aangegeven werden.
„VORM OF WEZEN"
Hedenavond (Donderdag) hoopt Ds. W. J.
Lokhorst van Hilversum in het Vereeni-
gingsgebouw Julianastraat voor de afd. Al
phen aan den Rijn van den Geref- Bond "e
spreken over het onderwerp: „Vorm of
Wezen".
BIJBELLEZING
Vrijdagavond 9 Febr. a.s hoopt de he/v
J. N- Voorhoeve, hoofdredacteur van h°t
weekblad „Timotheus" in het vergaderlok val
Raadhuisstraat, de laatste van een driusl
Bijbellezingen te houden over 't onderwerp:
„Hot eeuwige leven hebben en het eeuwige
leven grijpen".
KOUDEKERK
AANRIJDING
Gistermorgen werd de petroleumventer
Helling, op den Hoogen Rijndijk, tegenover
het gemeentehuis, met zijn handkar aange
reden door een vrachtauto van P. B. v. V.
afkomstig uit Delft. De man zelf kwam er
goed af, doch een 10 a 50 liter petroleum
kwam op de straat terecht, hetgeen de be
stuurder beloofde te zullen vergoeden.
KATWIJK AAN DEN RIJN
In de Geref. kerk hielden de J.V. „Pred.
12 la" en de M.V. „Ps. 90 17b" op G. G.
hun gecombineerde jaarvergadering.
De eere-voorzitter, Ds. H. Meijering, die de
leiding ven dezen avond op zich had geuo-
mon, opende op de gewone wijze en sprak
hierna, een ernstig en kernachtig openings
woord
Hierna bracht de heer P. v. d. Perk Jzn
als secretaris van de J.V. het jaarverslag
uit. Dit verslag sprak van groei en uit
bouw van het vereenigingsleven. Het leden
aantal is geklommen tot 40. De vereeniging
is gesplitst in twee afdeelingen, die beiden
Vrijdagavond in verschillende lokaliteiten
vergaderen. Hierdoor verkrijgt men. dat het
dubbele aantal onderwerpen wordt behan
deld en ieder der leden meer werk levert.
Nieuw studie-materiaal werd aangeschaft.
De bibliotheek bevat 104 studieboeken. Het
batig saldo der kas bedraagt f 58.87.
Nadat een zangkoor, bestaande uit leden
van de M.Veenige nummers ten gehoore
bad gebracht, deed de secretaresse van do
M.V.. mej. Corrie Zuiiderduijn, haar jaar
verslag hooren. Hoewel het ledenaantal nog
wat grooter kon zijn het bedraagt 28
sprak ook dit verslag van een opgewekt
vereenigingsleven. In kas in een klein ba
tig saldo, wat vooral in dezen tijd heel wat
zegt
Door den heer C. A. v. d. Gugten werd
behandeld het onderwerp: „De werkwijze
onzer J.V." en door mej. Kr. Wassenaar
„Abraham". Op beide onderwerpen, die van
uitstekende voorbereiding getuigden, volgde
nog een korte bespreking.
Mej. A. Elzenaar legde beslag op de aan
wezigen door een boeiende Noorsche sage,
terwijl de heer M. Srhnneveld 'n voordracht
ten beste gaf: „De zoon van den metsel-
diender". Hoewel de voordracht niet kort
was, verveelden de hoorders zich niet; iets
wat lang niet altijd gezegd kan worden.
Nadat nogmaals het znngkoor zich had
laten hooren, werden door afgevaardigden
van Kerkernad, Mnnnenvereeniging, Kna-
penvergadering en zustervereenigingen ge
luk wensohen aangeboden.
Tijdens de pauze werd koffie met toebe-
hooren rondgediend
Na de groote pauze hoorden we nog het
mooie onderwerp: „De zegen van den arbeid
en dc ontaarding door de zonde" van den
heer Jnc. Heemskerk.
Het verdere van den avond werd gevuld
met memorisatie, improvisatie, zang (ooi<
gemeenschappelijk), voordracht en ten slotte
een prachtig tableau, voorstellende M.V.
„Onze Vakken". Mej, Riek Meijering zong
met haar keurige altstem bij elk vak een
toepasselijk lied, daarbij begeleid op het
kerkorgel door mej. N. Wassenaar. Alle
aanwezigen hebben hiervan ongetwijfeld
bijzonder genoten.
Nadat de voorzitter van de J.V., de heer
C. Zuijderduijn Jr., nog voor een uitstekend
slotwoord had gezorgd, dankte Ds. Meije
ring alle medewerkers en werd deze schit-
ivond met dankgebed ge-
KATWIJK AAN ZEE
JAARFEEST DER MEISJESVEREEN. OP
G. G. „DIENT DEN HEERE MET
BLIJDSCHAP"
De 9e jaarvergadering werd in Irene ge
houden. en stond onder leiding van don
Eere-voorzitter Ds. Ingwersen Namens de
feestvierende vereeniging heette Ds. Ing
wersen allen welkom en sprak eenige woor
den naar aanleiding van het voorgelezen
Schriftgedeelte Pred XII. Wij moeten, zei-
de spr.. den Schepper gedenken in de dagen
onzer jongelingschap, dit geldt evenzeer
voor de meisjes. De mensch is geschapen
om God te eeren en to vreezen. Door den
zondeval is dit veranderd, maar God heeft
ons weer de genade gegeven. In het voor-
gelezeoe wordt gesproken over de kwade
dagen die komen. De dagen waarin wij le
ven ziin kwaad en zij zullen- nog slechter
worden tegen bet einde, als Christus komt.
In de mpisiesvereen. moot God worden ge
diend: zij heeft een krachtig bestuur om
haar in goede banen te leiden. Aan het j tor.
Radio Nieuws.
DONDERDAG 8 FEBRUARI
Programma 3: 812.20 Laogcnberg: 12 20
1.20 Brussel VI; H.20—15.20 West- of N^rth
Reg: 20.20—afl.: Luxembi» g; daarna Daventry;
Program» 4: 11 20—32.20 Kalundborg; 13.20—
130 Luxemburg: 14.3016.15 Kalundboig;
17.20—19.35 Brussel
16.15—17.20 Langei
Fr; 19.36
Tonloui
VRIJDAG 9 FEBRUARI
Programma 3: 8—J2 20 Lang-»nberg; 12.20—
13.35 Brussel VI: 13.35-14.25 Dai 'dgf
19.35 Midland Reg: 19.35—20 Kal
achau; 2022.20 Rome. 22.20—a
Programma 4: 11.20—12.20 KalundDorg:
—14.30 Luxemburg: 14.30—16.20 Kalundburg;
1620—17.20 Langenberg: 17 20—18.20 Brussel VI
182019.20 Langenberg: 19.20—20 Radio SuUeo
Roma.ide. 2M23 Locale Ultxending. waarson
medewerken: 1. Het Jongens Keinkoor o l.v.
den heer M. L. Opdam II De heer M L Opdnm
<piono-soli) III The Rhltmles
Henry Franke (amusementsm
Langenberg
luziek)); daani;
ZATERDAG 10 FEBRUARI
amma 3: 812 20 Langenberg: 12 20—»
iventry15.05afl.: London Reg
amma 4: 11.20—12.29 Kalundborg: 12,.""
Luxemburg:
Kalundbc:
1720—20.20 Brussel Fr: 20.20—21.45 ParüH K;
21.45—afl.: Langenberg
einde van het gelezene staat „Vrees God en
houd zijne genoden" Dit slaat ook op de
Vereen., die hoar nieuwe jaar is ingegaan,
Spr. wenschte tot siot allen een genoeglij
ken avond en een prettig samenzijn toe,
waarbij God dc lof en de heerlijkheid wor-
toeeehracht.
Mej. M. van Tongeren bracht haar jaar
verslag als secretaresse uit Met dankbaar
heid werd daarin vermeld dat der vereeni-
gii g geen teden door den dood waren ont
vallen Onder applaus werd dank betuigd
aan mevr. Ingwersen, die elke week voor
do thee zorgde. Daar de Vereeniging zich
uitbreidde tot boven de 40 leden, werd iu
het afgcloopen besloten het bestuur met
een drietal leden te vermeerderen. Het be
stuur is nu als volgt samengesteld: Mej.
M. Baalbergen. te presidente, mej. Janna
Bonifaas 2e pres., mej. M. van Tongeren, le
secret., mej. Jo Parlevliet 2e secret mej.
C. Parlevliet Ld., 1e penningm., mej. C. Par
levliet Dd. 1e bibl.; mej. An. Ouwehand. 2e
bi hl..
In het verslag werd epn uitgaansdag in.
de duinen gememoreerd en het défilé in
Amsterdam voor de Koninklijke Familie
op 9 Sept.
Mej. C. PaiY'liet I-d.. deed verslag als
penninomeesteresse: er is een batig saldo
van f 125.
Mej. C. Parlevl'et Dd., gaf een overzicht
als bibliothecaresse van den staat der bi
bliotheek en deed opsomming van de aan
gekochte boeken. Ds. Ingwersen bracht na
mens allen de dames dank voor de uitge
brachte verslagen. Hierna werd gezongen
„Op het altaar Gods", waarbij mej. M. Bo
nefaas, evenals bij de verder gezongen liede
ren, voor de pianobegeleiding zorgde. Mei.
Baalbergen behandelde hei onderwerp „De
voorzienigheid Gods", waarover van ge
dachten gewisseld werd. Veel werk is be
steed aan eenigc tableaux, oa. ,.Het lich
tende spoor". Zij werden door alle aanwe
zigen op hoogen prijs aesteld. Door verschil
lende zustervereenigingen werden geluk-
wenschen overgebracht; namens de Kna-,
penvereen. .Samuel'" sprak de jongeh. N*.
Parlevliet, Mej. Corry Parlevliet gaf op
verdienstelijke wijze een stukje proza ten
beste; mej. Betty van Tongeren sprak over
„Trouw", als slot kwam een voordracht van
mej. Jo Parlevliet
In zijn slotwoord bracht Ds. Ingwersen
dank aan allo medewerkenden, de vereeni
ging mag terugzien op een uitstekend ge
slaagden avond.
AUGUSTINUS EN ONZE TIJD
In de Nieuwe Kerk sprak Ds. P. G. de
Veij Mestdagh van Rotterdam over „Augusti
nus en onzp tijd." De begaafde spreker be
handelde uitvoerig de levensgeschiedenis
van Augustinus en zijn beteeken is door allo
eeuwen heen, ook voor onzen tijd.
GEREF. BOND
Hedenavond half acht hoopt in de Ge-
meentezaal vonr den Geref. Bond op te tre
den Ds. Vroegindeweij, Ned. Hen-, pred. to
Wilnis.
LEIDERDORP
GEMEENTERAAD
De gemeenteraad zal vergaderen op Vrij
dag 9 Febr. a.s. des avonds 6.45 uur.
De agenda vermeldt o.m.
Extra hulp aan werkloozen; Wijziging
heffing trouwrechten; Grondaankoop voor
straatverbreeding; Overeenkomst inzake aan
sluiting straatkolken op de rioleering van
de Koningstraat; Benoeming lid Commissi e
van Toeizioht op het Lager Onderwijs, vaca
ture N. Koot: Voorstel verplaatsing brand-
spuith'uisje; Demping sloot hij den heer AL
van der Velden; Verbouw Raadhuis.
„DOOR EENDRACHT STERK"
De Eier- en Pluimveevereeniging .Door
Eendracht Sterk" hield een ledenvergade
ring. De voorzitter Burgemeester Brug, her
dacht den overleden secretaris den heer K.
Mol. Hierna werd aan de orde gesteld be
stuursverkiezing en uitbreiding van het be
stuur.
De voorzitter deelde mede, zich genoopt te
gevoelen, wijl hij niet over tijd beschikte om
bij elke veiling tegenwoordig te zijn, om af
te treden als voorzitter.
Tot .oorztter werd gekozen de heer P.
van der Kwaak, tot secretaris, de neer J. R.
van den Wijngaard, tot bestuursleden de
heeren J. Borreman en H. Liseraad. Namens
het bestuur stelde de heer Van der Kwaak
voor den aftredenden voorzitter, den burge
meester te benoemen tot eere-voorzitter. wat
deze onder dank aanvaardde.
Na een geanimeerde discussie over de ba-
langen der veiling, waarbij vooral de kwes
tie der slechte betalers onder de oogen
werd gei'-n, werden nieuwe maatregelen
vastgesteld.
Uit de opkomst der leden in den loop der
vergadering is een toenemende belangstel
ling voor de vereeniging gebleken.
De eere-voorzitter sloot de vergadering en
wenschte de vereeniging verder veel bloei
en groei toe.
WERKLOOZEN
Bij het agentschap der arbeidsbemiddeling
staan deze week ingeschreven: 17 bouwvak
arbeiders, 3 metaalbewerkers, 19 fa.hr eks-
arbciders, 1 kantoorbediende, 12 land- cn
tuimboimvarbeiders, 2 werksters, 2 transport
arbeiders 1 moiienbaas cn 1 bakker.
ERAND
Gistermiddag is door het warm-loopen
in een as van een machine brand ontstaan
in een gedeelte van dc Touw'nbriek. Uct
ann do fabriek toobHi noren de brnrilblnsch-
iddelen was mon het vuur spoedig mees-
