Om de vrijheid der Kerk
WOENSDAG 17 JANUARI 1934
DERDE BLAD PAG. 10
KERKNIEUWS
DE GER. SYNODE VAN BARMEN
STAAT EENSTEMMIG ACHTER
KARL BARTH
Het „geweldregime" wordt, als o.nver-
eenigbaar met het wezen der Kerk,
absoluut afgewezen
Alle groepen willen echter de eenheid
der Kerk In dat opzicht is geen
gprake van een nederlaag van het
Nationaal-Socialisme
RONDOM DE RIJKSBISSCHOP
Bij het algemeen verwachte aftreden van
den Duitschen' Rijksbisschop Ludwig Mul
ler is een overzicht van den toestand, die
dit aftreden onafwendbaar doet schijnen,
■oowel, politiek, als, kerkelijk van belang.
Wat de Lutherschen betreft, de meerder
heid natuurlijk der Kerk, staat het zoo, dat
degene, die door de Luthersche Kerkelijke
leiders aan den Rijksbisschop werd voor
gedragen voor benoeming tot Kerkminister
Pr. Lauerer, de rector der Neuendettelsauer
inrichtingen, geweigerd heeft dit ambt te
aanvaarden, omdat bepaalde door de Lu
thersche bisschoppen voor de uitoefening
van dit ambt gestelde voorwaarden door
den Rijksbisschop niet vervuld werden. De
Rijksbisschop kan inmiddels geen Kerk
minister benoemen dan op voordracht der
bisschoppen. Zoodoende droeg Ludwig Mül-
ler de Kerkministerlijke functie voor de
Luthersche aangelegenheden „commissa-
risch" op aan Ds. Klein uit Grafengehaigan
Dpper-Frankenland, een vroegere leider der
Duitsche Christenen in Beieren, doch te
-Weimer niet lang geleden uit deze beweging
getreden, Ds. Klein wordt echter door de
Luthersche bisschoppen niet erkend.
Wat de Gereformeerden betreft, deze heb
ben n i e t den koers gevolgd welk e
de Geref. Kerkminister Otto We-
f ber volgde, die zoolang mogelijk den
"H Rijksbisschop trouw bleef en trouw wilde
blijven. Op een Kerkvergadering te Barmen,
li 3 4 en 5 Jan. j.l., kwam dit zeer sterk uit.
Men stelde zich niet achter Otto Weber,
maar achter Prof. Dr. Karl Earth, die
sterk tegenover het regime van Ludwig
Müller staat. Otto Weber trad inmiddels
if als Kerkminister. De Gereformeerden
droegen in zijn plaats voor den predikant
Udo Smi dt, doch deze is door den Rijks-
lisschop nog niet benoemd. Buiten de voor
dracht om kan Ludwig Müller echter nie
mand benoemen.
De Geunieerden (Kerken der Oud-Pruisi-
sche Unie) willen in plaats van Prof. Dr.
1 Beyer een leidende figuur uit het Geuni-
Jeerde Westen, welke figuur niet hardop ge-
f noemd wordt, doch ook hun voordracht stuit
op het verzet van Ludwig Müller
f Ten slotte is de eenige zetel in het Kerlc-
ministerie, die niet volkomen onhoudbare
toestanden gaf, de zetel van het juridisch
Mid Dr. Werner. Deze echter is door de
[geschiedenis met Dr. Kr au se min of
ïmeer in moeiten geraakt (als vice-president
In 1 wan de Oud-Pruisische Uniekerken, wel-
Jke "hinctie door het juridisch lid van het
Kerkministerie vervuld wordt).
Is zoodoende het Kerkmimstene niet in
staat zijn taak te vervullen, het conflict
over deze bestuursorganisatie staat niet
alleen. Inzake Ludwig Müllers overeen
komst over de Christelijke jeug el-
ver eeni ging en met Baldur von
S c h i r a c h en het daarmee gepaard gaand
ontsldg van Dr. Erich St an ge, hebben de
bisschoppen der Kerk bij monde van den
Beierschen bisschop Dr. M eis er aan den
I Rijksbisschop meegedeeld, d a t z ij z ij n
beleid in dit opzicht niet onder
steunen en nieuwe onderhandelingen
noodzakelijk achten. De nieuwe Jugend-
pfarrer Zahn, door den Rijksbisschop be
noemd, is daardoor eveneens onmogelijk
geworden.
De bisschoppen zijn thans eenigermate in
twee kampen georganiseerd, het ééne kamp
onder leiding van Dr. M eis er, den Beier
schen bisschop, bij wien zich aansloten de
bisschoppen van Wurtemberg, Hannover,
Oldenburg en Hamburg en de leiders dei-
Kerken van Reüss-Greiz en Schaumburg-
Lippe, Baden en Westfalen. Voorts worden
ook tot deze groep gerekend de nieuwe bis
schop van Thüringen Dr. S a s s e en eenige
bisschoppen van Pruisische provinciale
Kerken. Dit kamp heeft het „B e k n_t t-
nisfront", stelt als hoofdeisch, dat de
Kerk op confessioneele basis zal rusten en
leidt het verzet tegen het Duitsch-Christe-
ttfeïj lijk radicalisme.
Het andere kamp is de bond der
„Deutschchristlichen Bischöfe".
Deze staan onder leiding van den Saksi
sch en bisschop Dr. Coch en den acht da
gen geleden door Ludwig Müller plechtig
bevestigden Holsteinschen bisschop P a ul-
sen en hebben de Saksische 28 artikelen,
onlangs door Dr. Coch opgesteld, als een
uitï Kerkprggram nevens de confessie aanvaard,
-j zoodat de tegenstelling onder de bisschop-
pen vrij scherp is geformuleerd en een
schisma 'in zich sluit, indien geen oplossing
Ton slotte is de toestand nog belang
rijk verscherpt, doordat de Rijksbis
schop de vlak voor Kerstmis uitgevaar
digde kerkelijke wetten plotseling op
4 Januari voor ingetrokken verklaarde,
zonder daarin de Kerkelijke
leiders te kennen. De bisschoppen
van Beieren en Wurtenberg, Dr Meiser
en DrWurms hebben daarna deze intrek
king voor onwettig verklaard, de publi
catie in hun landen afgewezen en den
Rijksminister van binnenlandsche zaken
die als beschermheer van orde en rust
betreffende kerkelijke aangelegenheden
geldt mededeeling gedaan van den toe
stand Dit optreden is des te opmerkelij
ker, omdat het juist Dr Meiser en Dr
Wurm en hun medestanders waren, die
indertijd de verkiezing van Ludwig
Müller tot. Rijksbisschop hebben moge
lijk gemaakt. Dr Wurm was zelfs zijn
sterkste propagandist. Ludwig Müller
heeft zelf zijn positie onmogelijk ge
maakt, voornamelijk door zijn nu eens
verzoenend en dan weer dictatoriaal op
treden, dat ten slotte hem allen steun
deed verliesen.
De toestand is thans zoo, dat alle
groepen de eenheid der Kerk
willen. In dit opzicht is er e e n spra
ke van een nederlaag van het
n a t i o n a a 1-s o c.i a 1 i s m e, integendeel
Adolf Hitler heeft indertijd verklaard,
dat één ding hem interesseerde, nl., dat
de Protestantsche kerk in Duitschland
één werd. In dit opzicht staan alle
groepen zonder onderscheid achter hem.
En in de hoofdzaak, nl. de eenheid dei-
Kerk, kan het nationaal-socialisme bogen
op een zege, die onder de Kerkelijke
groepen ook innerlijk op overtuigende
wijze aan den dag treedt. Dat ;n de Kerk
echter dictatoriale allures, te .minder nu
ze tegen de wensclien en overtuigingen
van de overgroote meerderheid in/aan,
niet geduld worden, is eveneens duide
lijk en dat het nationaal-socialis-ne het
„Führerprincipe" in dit opzicht ziet schip
breuk lijden oo de geestelijke vrij-
heid van den Christen, is een
nederlaag, die meer op het debet valt
van liet nationaal-socialisme zelf dan op
het slachtoffer van het Fütirerpriiicipo
Ludwig Müller.
Zoodoende heeft de crisis in de Kerk al
gemeen-politieke beteekenis en l'.ijkt de
Duitsch-Evangelische Kerk met haar onver
wachte veerkracht en vitaliteit, van groote
beteekenis te zijn voor de verdere geschie
denis van het nationaal-socialisme.
GEREF. SYNODE TE BARMEN
EENSTEMMIG ACHTER KARL BARTH
Van de Geref. Synode, welke 3 en 4 Jan.
te Barmen in Duitschland bijeenkwam, ont-
leenen wij aan het thaps ontvangen verslag,
dat tot praeseswerd gekozen D r Hu m-
b u r g dat vervolgens Dr Wilhelm Kolf
ha us te Vlotho een voordracht hield over
de kerkelijke gebeurtenissen van het jaar
1933 en daarna Prof. Dr Karl Bar tb
zijn reeds eerder in ons land gepubliceerde
beginselverklaring voorlas en in bespreking
gaf (welke zich scherp richt tegen de Ge-
loofsbeweging der Duitsche. Christenen en
tegen de wijze, waarop het huidig Kerk-
regirne de macht veroverd heeft). De bespre
kingen leidden tot het resultaat, dat een
stemmig de volgende resolutie werd aange
nomen:
.J)e in vrije Geref. Synode vergaderde
320 Gereformeerde ouderlingen en predi
kanten uit 167 Evangelische Gemeenten
van Duitschland, verklaren, dat de door
hen aangehoorde, door Prof. Dr Karl
Barth opgestelde Verklaring over
de rechte verhouding van de
reformatorische!) elijdenistot
de Duitsche Evangel. Kerk in
dezen tijd aan de waarheid der Hei
lige Schrift beantwoordt en door hen
dankbaar voor hun verantwoording ge
nomen wordt".
Na uitvoerige besprekingen werd s mid
dags van den tweeden dag besloten deze
verklaring in naam der Synode aan den
Rijkspresidënt den Rijkskanselier en deu
Rijksminister van binnenlandsche zaken te
zenden met begeleidend schrijven. Aan den
Rijksbisschop werd in een uitvoerig tele
gram het oordeel der Synode gemeld en
inzonderheid geprotesteerd tegen zijn in
grijpen in het Ghristelijk jeugdwerk. Do
Synode, aldus het telegram, sloot zich wél
aan bij de richtliniën voor den jeugdarbeid.
welke het rijksministerie van binnenland
sche zaken 8 Juli 1933 uitvaardigde, niet
echter bij het ingrijpen van den rijksbis
schop in het jeugdwerk en eischt, dat de
noodlottige gevolgen van dit o n k e rk el ij k
en onrechtmatig ingrijpen zoo
spoedig mogelijk te niet gedaan worden.
Na afloop der synode sprak Prof. Dr
Karl Barth 'savonds voor do Barmen-
sche Genyeente.
DE GEREF. BOND TE BARMEN
Op 5 Januari, na afloop van de Geref.
Synode, die 3 en 4 Jan. aldaar samenkwam,
vergaderde te Barmen de Geref. Bond in
Duiif-sdhland. Gedurende de thans bijna 50
jaren, dat de Bond bestaat, kwam nimmer
zulk een ontzaglijk aantal leden bijeen als
thans, vastbesiloten om in eensgezindheid
positie te kiezen.
Een eeirste besluit luidde als volgt: „De
Algemeens vergadering van den Geref. Bond
verklaart het lidmaatschap van de Geloofs-
beweging der Duitsche Christenen niet
voor vereenigbaer met de Belijdenis
grondslagen van den Bond. Leden van de
Geloofsbeweging dor Duitsche Christenen
houden als zoodanig op leden van den Geref
Bond te zijn".
Een tweede besluit was, diat do Geref.
Bond éénstemmig de op de beide vorige da
gen dioor de Geref. Synode aanvaarde aan-
el uiting aan Karl Barth's '.verkla
ring" ook voor de verantwoording van den
Geref. Botmd nam.
Daarna volgde een nieuwe verkiezing van
het bestuur, dat nu gereconstrueerd moest
worden. Vier heeren, onder wie de voorzat
ter Dr Lang en de aftredende Kerkminis
ter Otto Weber wenschten geen herkie
zing. Het bestuur werd thans aldus: Di
Hess eE 1 be r f e 1 d., voorzitter; Dr Wil
helm K o 1 f h a usV 1 o t h o, vice-voorz.
Ds Adolf Lauffs, secretaris; Remko YV.
Si eb el, penningmeester; Prof. Dr Bredt
Dr Hollweg, Ds A. YV. Langenoh 1,
Piof. Dr Karl Barth, Dr Baumann, Ds
B k e en Ds O b e n d i e c k. De laat6te
viea* werden nieuw gekozen. De aftredende
voorzitter Dr Lang werd eere-voorzitter.
Duidelijk hebben de Gereformeer
den- door den koers van Otto Weber
te verruilen voor dien van Karl Bartlh,
zich gesteld tegenover de Kerkregee-
ning van het moment en dit .geweld-
regime" als onvereenigbaar met hel
wezen der Kerk absoluut afgewe
zen.
DE THEOLOGISCHE SCHOOL
TE ELBERFELD
Het bestuur der Geref. Theotl. School te
Eüberfeld (director de afgetreden Kerkmi
nister Otto Weber) besloot zich geheel en
ai aan te sluiten bij de besluiten, welke de
Geref. Synode en de algemeene vergadering
van den Geref. Bond in Duitsoluland 3, 4 en
5 Januari te Barmen genomen hebben.
Blijkbaar gaat Otto Weber met de koens-
varfl egging, welke geschied is, mede. Weber
trouwens staat niet tegenover Karl Barth,'
maar heeft zoolang mogelijk het compromis
met de Kenknegeering geprobeerd, terwijl
Barth dit afwee6. Nu het compromis geheel
vervalDen is, zijn bedden weer vereendgd met
uiteraard Kaull Barth in de leiding.
CONFLICTEN IN DE DUITSCHE
KERK
Uit de verwarde lijst van oonflieten welke
de Duitsche Evamgelisohe Kerk thans als
dagelijksch buflletin uitgeven kan en waar-
bil de •Beurleubten" en geschorsten van
heden, de weder- in hun functie heretelden
van morgen zijn, stippen we een conflict te
Wiesbaden aan, waar acht predikanten
der stad. die te zamen met 55 andere Ne-s-
sauscbe predikanten den „kerkgevolmach-
tigde" Ds Dietrich als zoodanig weiger
den te erkennen, door Ds Dietrich „in
verhoor" werden genomen en onder de
tuoh.t gesteld met dreiging van volgende
.•Beuaiaubung'' of ontslag. De 13 andere
Wiesbaxtener predikanten zijn nu tegen deze
„rechtspraak" in verzet gegaan en de ge
meenteleden hebben onder leiding van een
advocaat een Evange'.isch-Kerkelijke liga tot
bescherming van de vrijheid der kerk op
gericht.
Ook in Mecklenburg spant het op
vele plaatsen. Daar is cammissarisohe,
ydeuteohchristliohe" leiding door Dr Fiedler
te Celle, door den rijksbisschop aangewezen
in plaats van den al eveneens afgetreden
Landsbieschop Dr Rendtorff.
KERK EN STAAT IN
DUITSCHLAND
Zaterdag vond te Berlijn een zeer lang
durige vergadering van de verschillende z.g.
Kerkelijke leiders plaats, waar in de eerste
plaats de leiders der voormalige landsker-
ken aan het woord kwamen. Het schijnt,
dat de organisaties, die op het oogenblik in
den strijd in de Duitsche Kerk op den voor
grond treden, officieel niet vertegenwoor
digd waren. De overgroote meerderheid der
vergadering bleek op het orthodoxe stand
punt te staan. Er is dan ook geen sprake
van, dat een poging zal worden ondernomen
door eenige concessie aan de Duitsch-Chris-
telijke richting (met den klemtoon op de
eerste lettergreep) een compromis tusschen
de verschillende richtingen te bevorderen.
De overgroote meerderheid der aanwezigen
wil den wede in de Kerk zoo spoedig mo
gelijk herstellen. Over den weg hiertoe is
men het echter nog niet geiheel eens gewor
den. De vergadering werd verdaagd, zonder
dat er positieve resultaten waren bereikt.
Zij heeft echter kunnen voorkomen- dat er
een protestverklaring tegen den Rijksbis
schop van den kansel werd voorgelezen,
wat van bepaallde zijde was voorgesteld. De
kerkdiensten verliepen oven-al xustig. Ver-
moedeilijik zal op Zaterdag 20 dezer een
nieuwe vergadering plaats vinden, die dan,
zooals men hoopt, de rust in de Kerk zal
doen wederkeeren.
Wij vernemen nog, dat er nog een beroep
op Keukmindster Weber, de Calvinistische
medewerker van Rijksbisschop Müller,
werd gedaan, zich wederom voor het ambt
ven Kerkminister beschikbaar te stellen; Dr
Weber moet dit echten- geweigerd hebben.
DR KRAUSE BIJ DE GERMANEN
De bekende Dr Krause, wiens „Sportpakst
kundgebung" (rede in het Sportpaleis te Ber
lijn) zuilik een geweldige reactie tegen de
-,Geloofsbeweging der Duitsche Christenen"
in het teven riep en die toen wegens zijn
radicalisme, in die -ede gebleken, door den
Rijksbisschop afgezet wend udit zijn ambt,
heeft zich bij de „Germanen" gevoegd (groep
Prof. Dr Ernst Bengimamn). Op de komende
Berlijnsohe vergadering van de „Vereeniging
voor Germaansohe oer- en voorgeschiedenis"
spreekt Dr Krause over: „Das Ringen urn
den art eigenen Glauben" (Den strijd om het
bij ons ras passende geloof) en Prof. Dr
Ernst Bergma.nn, over: ,'Heideneche theolo
gie". In deze kringen wil men het Christen
dom vervangen door een oer-gerraaanech
Duitsch godsgeloof. Deize beweging heeft in
de Duitsch-Evangelische Kerk haar invloed
thans eohter goeddeels verloren.
AMSTERDAM
DE TELEFOONSTORING
Zooals een en ander zich thans laat aanzien,
kan verwacht worden, dat de storingen vóór
half Februari zijn opgeheven.
Aan een groep van plm. 1000 abonné's, die
door bepaalde kabels waren aangesloten en
dientengevolge door een wijziging van hun
telefoonnummers weer een telefoonaansluiting
konden krijgen is de vraag gesteld of zij er
prijs op stelden onmiddellijk geholpen te wor
den, onder voorwaarde, dat hun telefoonnum
mer blijvend gewijzigd werd. Ongeveer de
helft van deze groep abonné's heeft van deze
mogelijkheid gebruik gemaakt en kan dus
weer binnen enkele dagen telefoneeren. De
andere helft vond de bezwaren, welke aan een
nummerwijziging zijn verbonden, te groot,
zoodat deze abanné's nog eenige weken ge
stoord zullen blijven.
DE MISLUKTE BEROOVING Op DEN
STADIONWEG
Het onderzoek der politie van het bureau
Overtoom in de zaak van de Zaterdagmorgen
op den Stadionweg bij de Discusstraat ge
pleegde poging tot berooving van den penning
meester van een metaalbewerkersorganisatie,
heeft geleid tot de arrestatie van een chauf
feur van een taxi-onderneming, tegen wien
verdenking bestaat, dat hjj de bestuurder is
geweest van de auto, waarmede de aanvallers
gevlucht zijn.
Later op den dag is ook een 40-jarige
kellner aangehouden, die er bij zijn verhoor
niet in geslaagd is een volledig alibi op te
geven. Aangenomen wordt ,dat drie personen
bij deze zaak betrokken zyn.
POOLSCHE DIENSTBODE STEELT f800
Een 18-jarig Poolsch meisje, dat als dienst
bode in betrekking was in de Valeriusstraat,
is uitgegaan en daar niet weer gekeerd. Met
haar is verdwenen een bedrag van f800 aan
bankbiljetten van f100 en kleiner geld. De
politie tracht haar nu op te sporen. Zij ver
moedt dat zij de wijk naar Duitschland heeft
genomen.
ERNSTIGE VAL
In een school aan de Nic. Beetsstraat, tus-
schen de Kinkerstraat en de Bellamystraat is
een 34-jarige werkster zóó ernstiggevallen,
dat zy een hersenschudding opliep. Door den
G.G.D. is zij naar het Wilhelihina Gasthuis
overgebracht.
VERDRONKEN
Uit het water van den Boerenwetering bij
de brug van den Nieuwe Wandelweg, is een
man opgehaald. Hij bleek reeds te zijn over
leden. Het lyk is overgebracht naar het Bin
nen Gasthuis.
Spoorwegen verdienen waardeering
Veilig, comiortabel en snel
Waar 't lied van den arbeid weerklinkt
De jacht van dezen tijd drijft ons voort.
Voorbij is de periode van de trekschuit,
van de diligence, en van de wandêlaars, die
mijlen verslonden te voet.
Alles moet mee met de jacht naar snel
heid, en de Spoorwegen ontkomen daaraan
niet, maar de directie van dit reuzenbedrijf
beseft, dat negentig kilometer per uur niets
meer is, en dat honderdtien, honderdtwintig,
honderveertig gehaald moet worden.
Binnenkort halen we die snelheid als dé
nieuwe Diesel electrische treinen in ge
bruik genomen worden.
YVie bij de verschillende fabrieken gezien
heeft de fabricage van deze nieuwe treinen,
moet bewondering hebben voor hetgeen ge
presteerd wordt door de Necierlandsche in
dustrie. Neem als voorbeeld slechts de
draaistelling, welke in gebruik is, en waar
in een wagon, welke in bewerking is, ge
draaid kan worden, al naar gelang de be
werking vordert. Het electrische lasschen is
eveneens iets zeer bijzonders. Hierbij is men,
naar ons de ingenieurs verzkerden, nog
slechts aan het beginpunt, want deze me
thode biedt zeer veel mogelijkheden. Het
kan zelfs zoover kQmen, dat men met bui
gen en vervormen een wagon als het ware
uit één stuk zal kunnen vervaardigen. Dat
reeds nu een enorme besparing aan ge
wicht verkregen wordt door het procédé van
het electrisch lasschen is een niet licht te
schatten voordeel.
De techniek schrijdt steeds voort in elk
opzicht. Een duidelijk bewijs daarvoor is de
automatische koppeling, welke toegepast zal
worden. Deze vinding is even vernuftig als
practisch. De man, die de treinen aan el
kaar koppelt, wordt uitgeschakeld, hetgeen
een besparing geeft zoowel aan arbeidcloon
als aan tijd. De treinen kunnen daardoor
veel sneller vertrekken, dan anders het ge
val is. De wagenvoerder rijdt zijn trein te
gen een anderen trein aan en automatisch
is alles gekoppeld. Moeten twee treinen ont
koppeld worclen, dan drukt de wagenvoor-
der met zijn voet op één pedaal en lucht- en
lichtleidingen en alle verbindingen zijn
automatisch losgemaakt.
Bij deze nieuwe treinen is geprofiteerd
van alle noviteiten, welke konden worden
aangewend. Voor d.e verkrijging van den
juisten vorm der treinen, zoodat de lucht-
weerstand zoo gering mogelijk werd, het
geen aan de snelheid ten goede komt, wer
den proeven genomen in den luchttunnel
der Zeppelin Luftschiffahrt Gesellschaft in
Friedrichshafen, voor den kopvorm. De
treinen zijn volkomen in zoogenaamde
st.roomlijnvorm uitgevoerd, hetgeen b.v.
hieruit blijkt, dat bij de internationale trei
nen de harmonicaverbinding tusschen de
verschillende wagons niet de volle trein-
bneedte heeft, doch smaller is. Bij de Diescl-
electrische treinen hebben deze harmonica's
dezelfde breedte als de trein. Men heeft in de
harmonica-verbinding dus ook meer ruimte,
maar deze is zeer nuttig aangewend. In het
midden bevindt zich n.l. de gang, waar
doorheen de passagiers zich van den eenen
wagon oaar den anderen kunnen begeven,
maar de zijkanten zijn benut om er de ver
schillende. geleidingen in aan te brengen.
De trein vormt door een en ander absoluut
één geheel; de luchtweerstand wordt ge
broken door den kopvorm, welke zeer eigen
aardig is, en waardoor de treinen den naam
van Zeppelintremen hekomen, en de trein-
wanden met inbegrip van de harmonicaver
binding maken één geheel uit, zoodat de
lucht daarlangs strijkt, en geen gelegenheid
heeft om zooals wél bij de internationale
treinen het geval is, ergens een plek te vin
den, waar ze weerstand kan bieden.
De gewichtsvermindering is niet alleen
verkregen door het electrische lasschen,
doch ook door het zoo groot mogelijke ge
bruik van alluminium. Het is één en al
alluminium wat men ziet, zou men kunnen
zeggen. Alles wat niet verband houdt met
de constructiedeeien werd uit alluminium
vervaardigd: deuren, luchtkokers, bagage
netten enz. Daardoor is alles veel lichter dan
bij aanwending van ander materiaal het ge
val geweest zou zijn. De gewichtsverminde
ring bedraagt 25 procent. Bovendien werden
voor gewichtsvermindering speciaal wiel-
i assen met (geperste) wielen uit één stuk en
holle assen toegepast (gewicht pl.m. 600 K.G.,
gewicht normaal as 1200 K.G.).
De vijf en dertig treinstellen in aanbouw
bij Werkspoor en Beynes worden voorzien
van twee 410 P.K. Maybach motoren, licens-
houdster firma Werkspoor en met electri
sche krachtoverbrenging systeem Brown
Boveri Co., licenshoudster Heemaf te Hen
gelo. De vijf bij Allan in aanbouw zijnde
treinstellen worden voorzien van twee 375
P.K. Ganz motoren, licenshQudster firma
Stork te Hengelo en met electrische kracht-
overbrenging „YVestinghouse", licenshoud
ster Electrotechnische Industrie te Slikker-
De lengte van een treinstel bedraagt 62 m.
De uitrusting der treinen zal voortreffelijk
zijn; als men alleen maar in aanmerking
neemt de verwarming der rijtuigen, welke
geschiedt door het toevoeren van verwarm
de buitenlucht, en toevoer van frissche lucht
in de rijtuigen. De luchtleiding loopt onder
langs de zijwanden, de versche lucht ver
warmd of onverwarmd, al naar het jaarge
tij, wordt onder de banken in de coupé's ge
blazen. De verwarming der lucht geschiedt
door het koelwater, hetwelk zelf zoo noodig
door een met automatische stookinrichting
voorzienen ketel op temperatuur wordt ge
houden. De ramen behoeven niet te worden
geopend om een goede temperatuur te ver
krijgen. Daardoor werd het ook mogelijk om
de ramen zoo breed te maken en zonder een
inrichting voor het neerlaten. Het uitzicht
is hierdoor voortreffelijker geworden, maar
ook kon alles dientengevolge veel lichter ge
maakt worden, hetgeen weer ten goede
kwam aan de vermindering vaa het totaal
gewicht van den trein. Hieruit kan men af
leiden hoe de eene gewijzigde constructie
weer van veel invloed is op een andere mo
gelijkheid.
De wagenvoerder zal den trein uiterst
eenvoudig kunnen bedienen. Hij heeft
slechts één handle te bedienen. Hij ziet op
zijn standplaats (een afgesloten cabine) de
koelwatertemperatuur, het aantal toeren
van alle Dieselmotoren, (ook bij twee ge
combineerde treinen) en kaa van zijn
standplaats uit de motoren starten en stop
zetten.
Het autoverkeer biedt de mogelijkheid, dat
een autobestuurder bij een defect aan den
motor hulp krijgt onderweg. Maar de trein
rijdt op eigen baan en mist dus die moge
lijkheid van het autoverkeer. Om bedrijfs-
zeker te kunnen werken werd alles dubbel
uitgevoerd. Bij storingen kan een van de
installaties worden stopgezet door den wa
genvoerder, vanaf zijn standplaats en tijdens
den rit en dan kan hij met zijn trein nog
doorrijden met een 100 K.M. snelheid tot hij
een plaats bereikt heeft, waar maatregelen
kunnen worden getroffen.
Alles is gedaan om het den reiziger aan
genaam te maken. Zoo werd gestreefd naar
een zoo rustig mogelijken gang der rijtui
gen door juiste verhouding der veeren en
door het aanbrengen van gummi, waar dit
maar mogelijk is. Tusschen reiziger en rails
zijn, op vier verschillende plaatsen lagen
gummi aangebracht
In de fabrieken vaa Nederland wordt
thans met man en macht aan deze uiterst
soliede en uitstekend ingerichte treinen ge
werkt Alleen hij Werkspoor zijn op het
oogenblik veertienhonderd man aan het
werk. In de verschillende werkplaatsen
klinkt volop het lied van den arbeid. Nog
is het niet, wat het was in den tijd van
hoogconjunctuur, toen men in de Werkspoor-
werlcplaatsen een 2-100 man aan het werk
had. Maar deze opdracht der Nederlandsche
Spoorwegen beteekent toch een ontzaglijke
werkverruiming voor de Nederlandsche in
dustrie. En om tweeërlei opzicht verdient
het streven der Ned. Spoorwegen waardee
ring, eerstens, dat durf getoond wordt, om
door aanwending van alle middelen te kun
nen concurreeren en tweedens om de op
drachten alle, behalve een enkele uitzonde
ring, waar dit niet anders kon, te geven
aan de vaderlandsche industrie.
De Spoorwegen veilig, comfortabel en
snel. Het zal met ingang van 15 Mei ten
volle bewezen worden, als de Diesel electri
sche treinen langs de rails gaan met 140
K.M. vaartl
Gemengd Nieuws*
INBRAAK IN HULPPOSTKANTOOR
In het hulppostkantoor aan de Varen
straat te Eindhoven is 's-nachts door onbe
kenden ingebroken. Er wordt een aanzien
lijk bedrag aan geld vermist. De politie heelt
de zaak in onderzoek.
In aansluiting op het bericht dat wij
dezer dagen gaven over de arrestatie van
bende jeugdige dieven te Arnhem kun
nen wij nog mededeelen dat op verzoek van
de Arnhemsche politie te Haarlem een jon
geman is aancehouden die eveneens lid van
deze bende \>.s en die zich te Arnhem aan.
verschillende diefstallen had schuldig ge
maakt. Men heeft thans de geheele bende
achter slot en grendel.
BLOEDIGE VECHTPARTIJ
In een café aan de Hoflaan te Arnhem
heeft Zondagavond een vechtpartij plaats
gehad tusschen eenige bezoekers. De politie
moest tusschen heide komen met het gevolg
dat een der vechtersbazen door een politie
agent met den gummistok zoodanig gewond
werd dat hij naar het ziekenhuis te Am-
hem moest worden vervoerd, vanwaar hij,
verbonden te zijn weer naar huis kon
terugkeeren. Ook een der agenten heeft bij
de ontruiming van het café verwondingen,
opgeloopen.
OPLICHTER GEARRESTEERD.
Door de politie te Tegelen werd aangehou
den W. uit Tegelen, die zich had schuldig
gemaakt aan een verduistering van ongeveer
f 800 ten nadeele van een sigarenfabriek
aldaar, waar hij als reiziger in dienst was.
KNOEIERIJ MET VARKENSOOREN.
Te Zelhem (Gld.) is door de marechaussee
i samenwerking met de inspectie der. var
kenscentrale een groote knoeierij met valsche
oormerken achterhaald.
Een auto met een volledige uitrusting van
een rijksmerkerij is in beslag genomen. Tegen
drie personen is proces verbaal opgemaakt,
terwijl 19 valschelyk of niet gemerkte var
kens in beslag werden genomen.
BRANDEN.
By A1 k ra a a r is de boerderij van W. Klein
an den Omval geheel afgebrand. De oorzaak
is vermoedelijk het spatten van vonken uit
een petroleumlamp, welke de bewoner ge
bruikte bij wei-.zaamheden op den hooizolder,
Te Son (N.-Br.) is brand uitgebroken
de lar-Tbouwerswoning van Vorstenbosch.
et vuur, aangewakkerd door den krachtigen
wind, greep snel om zich heen. Aan blusschen
viel niet te denken. Het perceel brandde tot
den grond toe af. De geheele inboedel is ver
loren gegaan. Verzekering dekt de schade.
Oorzaak is onbekend.
INBRAAK IN EEN STATION.
Zondag is ingebroken in een douaneloods
in het hoofdstation te Groningen. Alle laden
en kasten werden overhoop gehaald, doch er
werd niets meegenomen. Ook is ingebroken
in de wachtkamer der derde klas, waar siga
retten en sigaren werden gestolen. Als ver
dacht van dezen diefstal is gearresteerd dQ
17-jarige zeeman R. M. uit Noorddyk. Hij
heeft bekend en is ter beschikking van da
justitie gesteld.
Tweede klasse rijtuig in draaistelling voorajlasscheru
Rechtzaken.
a£Zï
In den naejbt van 27 op 28 Februari 1929. dua
bijna vijf jaar geleden, werd ingebroken in een
a&rdappelenhandel, gevestigd aan de Jacob van
Amsterdam. Op de ruiten werd
tl vingerafdrukken aangetroffen
zich voor de arr. rechtbank to
31-jarige los-w
.ens vLngerafdr
en mét de afdrukken op de ruiten.
De Officier requireerde een voorwaardeïijkd
gevangenisstraf van vier maanden met een
proeftijd van drie jaar.
Uitspraak 26 Januari.
NAMAAK VAN OVERLUDENSACTE
OM DE VERZEKERING OP TE LICHTEN
Een 30-jarige verzekeringsagent uiit Hilver-
som had zieii voor de Amsterdamscho reoht-
bamk te verantwoorden wegens valsohiheld la
geschrifte.
De i
i had c
ït zekering
later beëindigde deze laatste
daar hij naar zijn meeniog bij een andere maat
schappij goedkooper terecht kon.
De verzekeringsagent gv-if van de opzegging
geen kennis aan de maatschappij, gevestigd te
Rotterdam. In plaats hiervan deed de agen.t het
volgende. Hij liet modeUen nadrukken. zooaJ.4
dk> dooi- de gemeente Hilversum worden afge-
ïsregistee*.
•zekerden jongen in. benevens verschillende
andere gegevens. Dit stuk. onderteekend met
den naam van den ambtenaar van den burger
lijken stand, stuurde hij naar de verzekering
met het verzoek 500 via hem voor den sigaren
handelaar uit te keeren. De inspecteur van do
maatschappij had de zaak „oudea
zijn cliënt door
tei
geven.
Tenslotte gaf de man een kwitanibie af. onder
teekend met den naam van den sigarenhande
laar. De 500 stak hij natuurlijk zelf in zijn
zak. Nog tweemaal speelde hij hetzelfde spel
letje, doch de derde keer liep hij tegen de lamp
Hij ken ruim 1000 machtig worden. Óm zijn
verzekorlngspo-rtefeuiMo „goed" te houden had
hij de opzeggingen niet nan hi
doorgegevt
If de premies betaald. Op
•oor zljm portemonmaie te
ezwaarlljk en zag hij naar miööeleu uit om
,ijn beurs te spekken.
duur werd dit
He-t laten drukken var
een moeilijkheid, omdat
drukker ongewenscht wm
een idee. Hij moest z.g.
„gedenkpiai
achterdocht van c
Hij kwam eohter
voor een vriend
n, waarop beha
treurwilg, een grafstee
caiadgrafeerde letters ook
overlijdensacte moest voorkomen. Hij gaf den
drukker een oud en echt model, waaruit de na
men waren geknipt Dit model moest op do ge
denkplaat worden afgedrukt. De verzekerings
agent sneed deze formulieren later uit de pla-
Volgens d
ren medio Augustus
de voorgeschr
Isohte stukken had do Joa-
haald; de eamwaarschijnlijkheid hiervan was
eohter niet opgevallen aan do Maatschappij.
De Officier van Justitie requireordc eon ge
vangenisstraf vam zes maanden. Uitspraak 25
d dóór de rechtbank te Den Haag.
•rest 12 Februari.
MISHANDELING MET EEN AUTO
E. was onder Velp aan het schieten op
LU geen vergunning had.
-n hö dooi
erd en er n
apte de r(jksveld'
- het wilde rUdei
Hooge Raad verv
