De Duitsche Christenen
Zoo rillerig?
AKKER.CACHEÏ5
BINNENLAND.
I34WOENSDAG 17 JANUARI 1934 TWEEDE BLAD PAG. 5
De positie van ds. Hossenfelder, den eersten leider van
de rijksbeweging der Duitsche Christenen.
Wat wil zijn opvolger, dr. Kinder, vice-president van
den „Oberkirchenrat" uit Sleeswijk-Holstein
Wat is de E.O.K. (Evang. Ober-Kirchenrat) van plan
en welk standpunt neemt de Noodbond der Evangelische
Predikanten in ten opzichte van rijksbisschop Müller
7an (Van onzen Duitschen correspondent.)
de rijksregeering in het eerste jaar
fan haar bewind onder leiding van den
(plkskéinselier Adolf Hitler op staatkundig
ilcht*gbied doorzette: de gelijkschakeling van
tnoe-ll'e partijen tot een vaste basis van het
ieniationaal-socialistische Derde Rijk dat
«eb»nlde Joachim Hossenfelder, de rijksleider
rEN-kr Duitsche Christenen op kerkelijk gebied
luimborzetten: een rijkskerk, een vereeniging
oin-'an alle evangelische kerkelijke organisa
ties, welke aan
harmonische eenheid
S: oor die der katholieke kerk niet langer
t, <je°u onderdoen.
iVoor de verwezenlijking van dit ideaal
bl,lwam de rijksregeering tegemoet aan den
^at de leiding der kerkelijke over-
•agerfeicl in nationaal-socialistische handen
noest berusten: D. Müller werd tot rijks-
Vj^jii^chop benoemd en onder zijn leiding
iwam een kerkelijk ministerie tot stand,
langelat in voortdurend contact stond met de
Veer-|jksleiding der Duitsche Christenen. De
•ud-Pruisische Generale Synode benoemde
"^(ossenfelder tot vice-president van den
•berkirchenrat en bovendien tot bisschop
de mark Brandenburg. Op den dag der
enz,ationale synode werd hij in het kerkelijk
lnchjinisterie opgenomen en door deze veel-
'Aia'jd'gheid van zijn ambtelijk werk was hij
i staal, de rijksbeweging der Duilsclie
ioodejhnstenen meer dan ooit tevoren te bevor-
s" leren.
Kra-: Wanneer wij thans uit het feit, dat de
•osjo,jugdige predikant Hossenfelder hij is
as midden dertig en geniet een voortreffe-
ain^e gezondheid zich uit al deze ambte-
ijke waardigheden heeft teruggetrokken en
foor*e leiding der Duitsche Christenen heeft
vergedragen aan den kerkelijken jurist dr.
finder, de conclusie trekken, dat wij voor
lopig noch met hem noch met de door hem
vol'b 't leven geroepen organisatie in hPt ker-
elijk leven meer rekening behoeven te
dan wil mij zulks geenszins in
zon-jvereenstemming toeschijnen met de werke-
brie-ijkheid.
Dat]
De meening van Ds. Hossenfelder.
ijvea Ih z^in particuliere woning werd ik door
Is. Hossenfelder vriendelijk te woord gc-
nietïaan, hoewel hij op 't punt stond, naar
snisja'le te vertrekken, om er een doopplech
(girgigheid te leiden. Ruim anderhalf uur heb-
acht.ien wij op kalme en zakelijke wijze o\erde
(ebeurtcnissen der laatste maanden gepraat
>n ik kreeg niet den indruk, dat zijn ener-
Mfie gefnuikt werd door de scherpe aanval-
en van vrienden en tegenstanders.
rri# >.Op den dag van Wittenberg sloot ik een
[[j^londgenootschap met Müller „auf Gedcih'
Jnd Vertierben" en aan dit bondgenoot
ichap heb ik mij gehouden, ook al was
diens kerkelijke politiek lang niet altijd in
overeenstemming met mijn zienswijze. Ik
wilde het Christelijk leven overdragen in
den nationaal-socialistischen staat, want wij
zijn als trouwe volgelingen van Maarten
Luther in de eerste plaats Duitsche Protes
tanten. Wanneer dit streven anders is uit-
geloopen dan ik oorspronkelijk verwachtte,
dan is dat stellig een harde gewaarwor
ding, maar ik heb den moed niet opgege
ven. Ik ben jong en ik heb nog den tijd! Ik
heb Müller in al zijn handelingen verde
digd en daardoor de sympathie van velen,
vooral ook van nationaal-socialisten ver
speeld. Om nu de beweging der Duitsche
Christenen te helpen, heb ik mij officieel
als rijksleider teruggetrokken. Ik heb per
soonlijk dr. Kinder, die mijn gedachten-
wereld kent en op kerkelijk gebied ten er
varen man is, aangezocht, om de leiding
ter hand te nemen en verwacht van hem,
dat hij zal voortzetten, wat ik begonnen
ben. Het redactioneel beleid van ons Kerke
lijk weekblad „Evangelie in het Derde Rijk"
houd ik in handen en zoodoende blijf ik
overal voortdurend in contact met onze ge-
loofsbeweging. Mijn leuze blijft luiden: Mit
Luther und Hitier für Volkstum und
Glaubel"
Ik onderschat de wrijving niet, welke in
het kerkelijk leven is ontstaan. Müller
hoopte door tegemoetkoming de sympathie
der oppositie te winnen. Hij wilde tot eiken
prijs een onnoodigen kerkelijken strijd
voorkomen, maar de gang van zaken heeft
aangetoond, dat een conflict niet uit kon
blijven. De oorzaak van dezen strijd ligt
niet zoozeer in dogmatische vragen, in prin
cipieel meeningsverschil tusschen ons, Duit
sche Christenen en andersdenkende christe
nen; het gaat in dezen om de antithese tus
schen jong en oud, tusschen menschen, die
elkaar niet meer kunnen of willen begrij
pen. Hierbij is de leeftijd niet van heslissen-
den invloed, \Vant ook bejaarde mannen
kunnen vaak mee marcheeren in het tempo
van den tijd, waarin zij leven.
„Wij willen de groote massa voor de kerk
winnen, opdat de kerk niet langer naast het
volk blijft staan. Het Duitsche volk behoort
in de kerk, zooals het in zijn geheel thans
tot den staat gerekend wordt In de ver
wezenlijking van dit ideaal blijven wij Mül
ler ondersteunen. Als eerste stap in deze
richting heeft hij thans de evangelische
jeugd voor de Hitler-jeugd gewonnen en wij
hopen, dat hij in die richting blijft voort
gaan."
Nadat ds. Hossenfelder mij den brief had
laten zien, waarin rijksbisschop Müller hem
„twee jaar verlof toekent" om zich van zijn
nieuwe opdracht (de wederopbouw van de
rijksbeweging der Duitsche Christenen?) te
kwijten, bracht ik ons gesprek nog even op
de noodlottige vergadering in 't Sportpaleis:
„Ik moest dien avond naar Miinchcii en
wist niets van de redevoering, welke dr.
Krause wilde houden. De bisschoppen Peter
en Werner zijn vol verontwaardiging van
hun stoelen gesprongen, toen ze hem hoor
den tekeergaan tegen het Oude en het Nieu
we Testament. Men heeft hen echter van
openlijk protest afgehouden, om onnoodige
opschudding onder eén publiek van 18000
menschen te voorkomen. De gevolgen
zijn daad zijn niet uitgebleven en ten twee
den male zal iets dergelijks niet meer voor-
komenl"
De kerkelijke oppositie blijft actief.
Inmiddels blijft ook de kerkelijke opposi
tie niet bij de pakken neerzitten. Daar D.
Müller het ultimatum van den „Pfarrer-
N'otbund" onbeantwoord heeft gelaten, en
voornemens schijnt te zijn, een nieuw ker
kelijk ministerie te vormen, uitsluitend van
mannen, die tot de Duitsche Christenen ge
rekend worden, heeft men in Steglitz een
geheime vergadering belegd, waaraan door
150 predikanten en 300 gemeenteleden is
deelgenomen.
Iedere predikant had twee vertrouwens
mannen uit zijn kerkelijke gemeente meege
bracht, om zoodoende voor enger contact
met de evangelische bevolking van Berlijn
zorg te dragen.
De leiding van den „Pfarrer-Notbund"
berust voor heel Duitschland nog. steeds in
handen van ds. Niemöller uit Dahlem ter
wijl voor Berlijn de leiding is opgedragen
aan ds. Jacobi, predikant in dienst van da
Kaiser Wilhelm-Gedachtniskirche.
Naar mij uit alleszins betrouwbare bron
wordt meegedeeld, heeft men ook op deze
geheime samenkomst streng vastgehouden
aan het totdusver ingenomen standpunt-
op een compromis met D. Müller kan men
uit principieele overwegingen niet ingaan,
daar noch hij, noch de Duitsche Christenen
het vertrouwen der evangelische gemeen
ten meer bezitten. Sedert de kerkelijke ver
kiezingen van 23 Juli 1933 heeft het optre
den der kerkelijke overheid tot algemeeno
verwarring in het kerkelijk leven aanlei
ding gegeven. Men verwacht onder deze
omstandigheden, dat D. Müller zijn ambte
lijke bevoegdheid in handen zal geven van
een speciale commissie, welke een nieuwe
leiding van het kerkelijk leven zal voorstel
len. Nog deze week zullen de eischen der
kerkelijke oppositie in den vorm eener reso
lutie worden vastgelegd.
Terzelfder tijd vergaderde de Evangeli
sche Ober-Kirchenrat onder presidium van
D. Müller in de Jcbenstrasse. De laatst
overgebleven kerkelijke minister, prof. dr.
Bayer is ook dezer dagen teruggetreden en
dus zal een nieuw kerkelijk ministerie voor
gesteld en benoemd moeten worden.
De eerste samenkomst, welke Zaterdag
tot in den laten avond duurde, schijnt tot
geen positief resultaat geleid te hebben
Hoewel ook de Beiersche bisschop, D. dr
Meiser, naar Berlijn was overgekomen,
schijnt 't aantal landelijke bisschoppen, die
verschenen waren, niet aan de verwachtin
gen van den E. O. K. beantwoord te hebben
Daarom heeft men de besprekingen tot
Woensdag verdaagd en een voorloopigen
burchtvrede gesloten.
Dat de Noodbond van Evangelische Pre
dikanten voor zulk een wapenstilstand wei
nig voelt, blijkt op bun langdurige «amen-
komst van Zondagavond. Noch het heen
gaan van ds. Hossenfelder, noch het bemid
delend optreden van D. Müller tusschen de
Duitsche Christenen en hun rcligieuse te-,
gcnstanders hreft op den gang van zaken
invloed uitgeoefend. De naaste toekomst
schijnt te staan in het teeken van den
kerkelijken strijdl
Berlijn, 15 Januari 1934.
Gij hebt kou gevat en voelt de koorts
opkomen. Ga naar bed en neem
"AKKERTJES", die als kabouters in
den nacht Uw opkomende verkoud
heid, Uw Griep zullen verdrijven.
Morgen slaat Ge op zonder koorts en
voelt Ge U weer prettig en gezond.
N»d»rlandtcb Ongeëvenaard bij gevatte kou
Product Griep, rheumatische pijnen.
Zenuwpijnen, Hoofdpijn, enz.
Per 12 stuks slechts 50 cent.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
KLACHTEN EN WENSCHEN
INZAKE WERKVERSCHAFFING
Op de vraagen van den B o o n, in zake het
Indienen van klachten en wenschen, de
werkverschaffing betreflende, van bij de ge
subsidieerde werkverschalfingen tewerkge
stelde georganiseerde arbeiders door bemid
deling van hun organisatie, heeft de minis
ter van Sociale Zaken als volgt geantwoord:
Door bemiddeling van de inspecteurs voor
de werkverschaffing heeft de minister den
betrokken gemeentebesturen laten weten,
dat arbeiders gepluatst bij van Rijkswege
gesubsidieerde werkverschaffingen, oie lid
zijn van een organisatie hun wenschen en
klachten ten opzichte van de werk verschaf
fing door bemiddeling van hun organisatie
moeten indienen.
De gemeentobosturen blijven zeei zeker
ook in den vervolge bevoegd, kennis te ne
men van klachten en wenschen van geor
ganiseerde bij de werkverschaffingen te
werk gestelde ar'teiders. Met het oog op do
ervaring, welke in de praktijk is opgedaan,
het intussclien, ook voor de gemeentebe
sturen, van veel waarde, dat wenschen en
klachten van de hierbedoelde georganiseer
de arbeiders via de organisaties der betrok
kenen worden behandeld.
BURGERWACHT EN FASCISME
De leden der Zwolsche burgerwacht heb
ben een verklaring moeten tcekenen dat zij
geen lid zijn of eventueel zullen blijven van
een fascistische organisatie. Zeven fascisten
hebben daarom als lid bedankt
DE LOONSVERLAGING BIJ DE
SPOORWEGEN
Naar wij vernemen heeft de Centrale
Bond van Spoor-Tram ATO en Van Gend
en Loos-person eel de loonsvoorstellen dei
directie niet aanvaard, maar deze na lang
durige besprekingen met 27 tegen 50 stem
men en 3 onthoudingen, verworpen.
NEDERL. CHR. REISVEREEN.
NAAR HET HEILIGE LAND!
Ook dit jaar organiseert de Ned. Christei.
Reisvereeniging wederom een reis naar Pa-
lest na; ditmaal zijn de prijzen naar verhou
ding zoo laag, dat steeds meerderen een
een lang gekoesterd ideaal verwerkelijkt
kunnen zien.
De vroeger georganiseerde reizen, die van
1930 onder leiding van dr. G. P. Ma rang.
van Utrecht, en die van 1931 onder leiding
van prof. dr. A. N o o r d t z ij, van Drieber
gen en ds. W. F. M. Lindeboom, van Se-
rooskerke (W.) trokken een groot aantal
deelnemers en slaagden uitnecneni
Ook nu blijkt reeds van verschillende
zijden belangstell ng voor een reis naar Sy
rië, Palestina en Egypte. De maximum-prijs
is nu 550,—, de minimum-prijs 385.—. De
reis duurt ditmaal 26 dagen, en wel van 10
April tot 5 Mei a.s.
RESTAURATIE RAADHUIS VEERE
VOLTOOIING NOG IN 1934?
Dezer dagen vergaderde te Veere, onder
voorzitterschap van burgemeester Henri
Dronkers, de Restauratie-commissie voor
het Raadhuis dier stad. Zij heeft besloten
den heer M. F ern hout, burgemeester van
Middelburg, te benoemen tot lid van haar
dagelijksch bestuur.
De secretaris-penningmeester, de heer Th.
C h r. D. Coops, is voor het beheer over
1933 gedéchargeerd: vervolgens heeft de
commissie breedvoerig beraadslaagd over
nieuwe plannen, welke zouden kunnen bij
dragen tot haar doel: hei blijven opwekken
van de publieke belangstelling voor deze
restauratie en het omzetten van deze be
langstelling in klinkende munt. tot steur,
van het restaurat ewerk.
De voorzitter heeft ter vergadering nog
enkele mededeelingen omtrent den stand
van het werk gedaan; daaruit bleek, dat de
restauratie regelmatig wordt voortgezet en
dat de voltooiing ervan misschien nog in
1934 verwacht zal mogen worden.
HET A.N.W B.-MUSEUM
Het algemeen bestuur van den A.N.VV.B
oeristenhond voor Nederland heeft besloten
het door het gemeentebestuur van Rheden
(G) aangeboden perceel grond voor den
bouw van een Bondsmuseum te aanvaarden
ROFFELRIJMEN
Trouwpartij
De looper van 't stadhuis ligt uit!
Ha, dat belooft een fijne bruidt j
Eén die het kan betalen.
De vrouwen dringen opelkaar;
Wat jammer dat je die pilaar .i
Niet even weg kan halen!
Wie zou het zijn? vraagt juffrouw Dik;
Weetiket! zegt een ouwe sik,
Hij lust wel een groen blaadje!
Twee jongens springen van de stoep
De mat op, van je-hupla, hoep
Eén zuigt op een piraatje.
O, daar is Riek van Piederiet,
Een vrijster die je altijd ziet
Asterwatvalttetr ouwen.
Er staat er eentje op haar plek!
Dat zal niet gaan, ze is niet gek!
Nee net niet: kijk ze douwen!
Het kloentje groeit; hst regent weer;
Twee slagersjongens strijken neer,
Die mogen niet mankeeren.
Daar komt een trosje stempelaars
Ze lachen, mompelen wat waars,
Van pronk met buurmans veer en
Daar trappelen de schimmels aan!
Nou blijven dlle menschen staan
De meesten op hun teenen.
De palfrenier glijdt van de bok,
Zwaait het .portier, staat als een stokt
nfpf. milifnirp beenen.
Een dunne bruidegom stapt uit.
Och ivat een schatje van een bruid!
O heden, roept een rekel,
't Is Keetje uit de Bokkemstraat
Die bruigom doet een goeie daad
Hij haalt ze uit de pekel
Vijf volle koetsen rollen voor.
Een vette haringlucht dringt door
De frissche wintermorgen
De paarden zetten zich in draf,
De menschen zakken lachend af
Maar Keetje is geborgen!
(Nadruk verboden.) LEO LENS,
Dr F. E. POSTHUMA
D r F. E. Posthuma, die Zaterdag ver
hinderd was het zil\/>rm jubileum van Cen
traal Beheer bij te wonen lijdt nog steeds
aan een infectie, welke hem zeer veel pijn
veroorzaakt Vermoedelijk zal de heer Post
huma dan ook voo. locpip zijn werkzaam
heden niet kunnen hervatten.
HET BELGISCHE BEZOEK
De Antwerpsche burgerncestei en de hem
vergezeliende schepenen, zijn gisteravond
de gast geweest van burgemeester De
igL Eveneens namen ann den maaltijd
deel de Anistcrdomsrhe wethouders en di
recteuren van bedrijven en takken van
dienst, die den vertegenwoordigers van het
gemeentebestuur van Antwerpen in den
loop van den dag tot gids hadden gestrekt.
De ontvangst van burgemeester Kamiel Huysmans en 'n aantal schepenen
van Antwerpen op het Amsterdamsche stadhuis. In 't midden wethouder
Walrave Boissevain, rechts van hem burgemeester Huysmans,
Wat er van de machtige Emeraudeoverbleef, na de catastrofe nabij
Corbigny. Inzet: Launay, de piloot van het toestel, die mede om het
leven is gekomen, v
Mej. Sayers, een Nederlandsche studente, overhandigt
bloemen aan Prinses Alice die in Londen 'n studentenhuis
opende van de Nationale Kinder-Adoptatie Vereeniging.
Het geraamte van een enorme walvischvin verhuist naar,
een Londensch museum voor natuurlijke historie, 4
Te Vianen wordt een moderne schutsluis gebouwd. Hoe hard dit noodig is
blijkt uit een foto, genomen van de bestaande schutsluis, die niet in staat
is, het drukke scheepvaartverkeer te verwerken. -v
Bouw van een snelzeilend metalen jacht, bestemd voor de
America Cup wedstrijden.
De fanfare van Broek>op-Langendijk brengt
een aubade aan burgemeester P. Slot, bij diens
koperen ambtsjubüé.
