De toestand van het bedrijfsleven
in Rijnland
MAANDAG 8 JANUARI 1934
TWEEDE BLAD PAG. (A
NIEUWJAARSREDE VAN DEN HEER
D. TEN CATE BROUWER
In de hedenmiddag gehouden zitting van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland heeft de Voorzitter de gebrui
kelijke Nieuwjaarsrede uitgesproken, waar
aan het volgende is ontleend:
Was het vroeger regel dat bedrijven, die
gedurende het geheele jaar met volledig
personeel werkten, in het algemeen ook
tevreden konden zijn over de financieele re
sultaten, onder de tegenwoordig heerschen-
de ongunstige economische omstandigheden
gaat deze regel niet op
Zoo zijn er in het district der Kamer
meerdere bedrijven, die tezamen in 1933 aan
vele honderdtallen arbeiders werk hebben
verschaft, maar toch niet of nauwelijks de
meest noodige afschrijvingen op fabrieken
en machines konden verdienen. Van eenige
winst voor eigenaar of aandeelhouder is
geen sprake. Het bedrijf en de leiding van
het bedrijf heibben slechts bereikt, dat zij het
bedrijf aan den gang hebben gehouden en
vele arbeiders en hunne gezinnen hebben
behoed voor ondersteuning.
De arbeidsloonen die in verband met het
loonpeil in de ons omringende landen, met
welke onze bedrijven direct of indirect moe
ten concurreercn, onafwendbaar omlaag moe
ten, wil Nederland nationaal en inte-matio
naai zijn positie handhaven, blijven
gevallen op gepeil, niet in het minst omdat,
dank zij den regeerings-stcun aan land- en
tuinbouw, de indexcijfers voor het noodzake
lijike levensonderhoud inplaats van om
laag omhoog gaan. De onuzet-belasting na 1
Januari zal dit nog belangrijk erger maken.
De dreigende verhooging op de wegenbelas
ting voor vracht- en personenauto's zal, als
deze niet wordt afgewend, waarschijnlijk
het bestaan kosten van vele vracht- en auto
bus-diensten die deze nieuwe lasten niet
meer kunnen dragen, daar ook zij,
goed als de Spoorwegen, zoo geducht van de
ongunst der tijden te lijden hebben.
Door dit alles wordt de concurrentie met
het buitenland hoe langer hoe moeilijker
Onze export schrompelt ineen en de con
currentie op de binnenlandsche markt is
.van ongekende hevigheid.
Toch zijn er hier en daar teekenen, die op
eenig herstel schijnen te wijzen. Ik moet
helaas zeggen „schijnen". Ik kan mij niet
aansluiten bij degenen die meenen dat de
lijn nu blijvend omhoog zal gaan. Door het
ongemotiveerde optimisme in het verleden
is veel kostbare tijd voor het nemen van
naderhand toch noodzakelijk gebleken
maatregelen onbenut verloren gegaan. Dit
dreigt ook thans te geschieden.
Reeds het feit dat in Leiden in 1933, al
leen aan werkloozensteun, een bedrag moest
worden uitgetaald van niet minder dan
f 800.000.moet allen optimisten een ern
stige waarschuwing zijn. De autarkische
maatregelen door contingenteering enz. ook
in ons land getroffen, de geforceerde regee-
rings-opdrachten, de crisisachtige opleving
in de bouwbedrijven, al deze factoren mogen
de werkloosheid iets hebben doen dalen, ge
zonde opleving moet algemeener van aard
zijn.
Dankbaar moet echter de kleine verade
ming worden vermeld die hier en daar kan
worden geconstateerd. In meerdere bedrij
ven is de toestand aanmerkelijk beter ge
worden en al waren de financieele resulta
ten ook dikwijls ongunstig, toch mag ik
constateeren dat er b.v. in de Wollen-Garen
en Deken-industrie en in de Bouwmateria
len-industrie in het afgelcopen jaar flink
wetik is geweest, terwijl nog andere bedrij
ven hun voltallig personeel aan den gang
konden houden.
Helaas is het nog ondenkbaar dat in de
toekomst kunstmatige steun van overheids
wege gemist zal kuinnen worden.
Spr. stelt de vraag of, nu het zoo bezwaar
lijk blijkt om groote werken in voldoend
aantal van overheidswege te doen uitvoeren,
de gelden, welke thans aan werkloozensteun
worden uitgegeven, niet geheel of gedeelte
lijk zouden kunnen worden gebruikt om be
drijven, die zoo goed als stil liggen, weer
op gang te brengen. Treft men ook in hef
buitenland en met name jn Duitschland niet
dergelijke maatregelen? Uit ervaring weet
spr., dat zulke maatregelen zeker waard
zijn overwogen te worden. De goed geaarde
arbeider zal hiertegen geen bezwaar hebben.
De millioenen, die thans uitbetaald wor-
iden, zijn voor ons land totaal verloren, wij
worden er steeds armer door.
Niemand zal toch kunnen betwisten dat
steunuitkeeringen tot een bedrag van
f 800.000.voor steden van een omvang
Leiden reeds na weinig jaren z
niseerend werken moeten op het gemeente
budget, ook al betaalt het Rijk een niet
onbelangrijk gedeelte daarvan terug.
Het is daarom van het allerhoogste be
lang dat ernstig gepoogd wordt tijdig een
yorm van ondersteuning te vinden, die min
der bezwarend is voor de overheidskas en
voor de arbeiders zoo mogelijk nog een be
ter effect sorteert. Des te meer klemt dit
nu de Rijksbijdrage in den werkloozensteun
.voor 1934 zoo belangrijk is verminderd.
Zouden er geen meerdere bedrijven vlot-
ter op gang gebracht kunnen worden, wan
neer men toestand, dat werklooze arbeiders
in het productie-proces ingeschakeld wer
den, onder de bepaling dat de ontvangen
steun een onderdeel zou vormen van het
normale arbeidsloon?
Dit ter inleiding. Voor wat nu betreft de
toestand van het bedrijfsleven in het dis
trict der Kamer, zij het volgende vermeld:
Textiel-Industric.
Was de Sajet-Industrie het eerste half
Jaar van 1933 slecht met orders bezet en
kon eerst in het tweede half jaar een ver
betering worden gemeld, gedurende het af-
geloopen jaar was er in deze bedrijven ge
lukkig voldoende weric en kon al het perso
neel aan den arbeid getseld worden. De per 1
Januari in te voeren omzetbelasting gaf in
het laatste gedeelte van het afgeloopen jaar
nog grootere bedrijvigheid.
De breierijen kunnen nog steedg bij lange
niet op volle capaciteit weiken, terwijl de
prijzen der producten elke winst-mogelijk
heid teniet doen. Voor deze industrie geldt
echter, evenals voor de geheele Wollen-Ga-
ren-Industrie hier ter stede dat er geen
werkloosheid is. Geschikte krachten kun
nen steeds in deze industrie plaatsing vin
den.
Het jaar 1933 was voor de Wollen-Deken-
industrie in vergelijking met andere jareri
niet bepaald ongunstig, het geheele jaai
werd geregeld door-gewerkt, veelal in con-
tinu-hedrijf. De orders kwamen echter zeer
ongeregeld en te laat in den tijd binnen.
Helaas heeft een fabriek, die meer dan
'125 jaar in bedrijf geweest is, dit jaar hare
poorten voor goed gesloten.
In het bedrijf van de N.V. Vereenigde
Touwfabrieken te Leiderdorp nam de bedrij
vigheid in het afgeloopen jaar iets toe. De
hier geproduceerde nieuwe artikelen als ta
pijten, matten en loopers vinden op de
markt een gunstig onthaal.
Bloembollenbedrij f
Het Bloembollenibedrijf heeft een gedenk
waardig jaar achter zich. De geweldige
overproductie, het gevolg van een reeks ja
ren achtereen geforceerde, ongebreidelde
uitbreiding der teelt, ontredderde in het be
gin van 1933 de markt zoodanig, dat op voor
stel van het Centraal Bloembollen-Comité
de hulp van de Overheid werd ingeroepen
om tot saneering van het bloembollen vak te
komen. Een regeling, door den Minister van
Economische Zaken getroffen, kwam in
Juni tot stand.
De plaats gehad hebbende registratie van
de geheele Bloembollenteelt in Nederland
gaf tot resultaat dat ruim 17.000 kweekers
van bloembollen weiden ingeschreven, die
tezamen een met hyacinthen, tulpen en nar
cissen beteelde oppervlakte groot circa o
millioen Rijnlandsche Roeden exploiteerden.
Wanneer men hierbij telt de oppervlakte
beteeld met Iris, crocus en gladiolus, kan
men aannemen dat meer dan 10.000 H.A. in
Nederland met bloembollen beplant zijn.
Wat betreft de teelt kan worden gezegd,
dat deze in dit jaar voor Narcissen terug
gebracht is op 50 pet, voor hyacinthen, dar-
win en late tulpen op 65 pet en voor vroege
tulpen op 80 pet, wat neerkomt op een in
krimping op het totaal van 1.800,000 h
2.000.000 R.R. ofwel 2700 H.A.
De gevraagde millioenen om de kweekers
schadeloos te stellen, werden niet beschik
baar gesteld. De Regeering stelde zich op
het standpunt, dat het bloembollenvak op
eigen kracht zich uit de moeilijkheden moest
zien te redden en beperkte haar hulp tot
het invoeren van wettelijke bepalingen, die
eulks mogelijk maakten en verbond er
een garantie, dat binnen het raam van
zeer laag geraamde opbrengt, de eventueel
onveikoopbare leverbare bloembollen dooi
de Regeering zouden worden overgenomen
van hen, die overigens aan de voorschriften
van de Regeering hadden voldaan. Een hef
fing op den export van vermoedelijk 3 pet
en zoo noodig een heffing per beplante roe
zal de middelen bijeen moeten brengen om
de kosten aan deze regeling verbonden, te
betalen en bet overgenomen surplus te ver
goeden.
Naar globale schatting zal een millioen
gulden als gevolg van deze garantie benoo-
digd zijn.
Het is helaas een feit, dat verscheidene
grootere en kleinere kweekers ernstig be
hoefte hebben aan bedrijfs-kapitaal. Hoe
hierin zal worden voorzien indien de Regee
ring op haar standpunt blijft staan van
geen hulp aan de bloembollenteelt, noch als
steun, noch als voorschot te verstrekken, zal
de naaste toekomst moeten leeren.
Als de vraag naar bloembollen in 1934 ge
lijk is aan die van 1933, zal de teelt weer
loonend zijn en zullen de kweekers in staat
zijn in hun onderhoud te voorzien. Er zal
echter ernstig naar gestreefd moeten wor
den, dat executies worden voorkomen. Het
moet ook in het belang van de geldschieters
worden geacht, dat gedwongen verkoopen
niet plaats hebben, daar dit de maikt in
ernstig gevaar zou kunnen brengen.
De exportcijfers geven reden tot tevreden-
beid, want al is het aantal kilogrammen
verminderd en van 47 millioen kilogram
teruggeloopen tot 42 millioen, de uitvoer
waarde is niet teruggeloopen en beloopt
f20.000.000 tegen in 1932 f 19.000.000.
Een moeilijk probleem is en blijft het
valuta-vnaagstuk.
De vooruitzichten stemmen echter hoop
vol, er is reden aan te nemen, dat het bloem
bollenbedrijf zich door de moeilijkheden zal
heenworstelen.
Engeland en Duitschland zijn steeds de
beste afnemers voor bloembollen. De beta
lingen in die landen zijn niet bepaald tegen
gevallen, vooral ten aanzien van Duitsch
land kan de Bloembollenhpndel tevreden
zijn.
Amerika is de grootste tegenvaller, eer
stens, omdat het exportcijfer schrikbarend
terugliep, maar ook, omdat door den val
van den dollar en meer nog door de slechte
betalingen, het werkelijk ontvangen bedrag
zeer ver bleef beneden hetgeen werkelijk
betaald moest worden.
Bouwmaterialen
MANNENZANGVEREEN1GING
KUNST NA ARBEID
BESTAAT HEDEN 40 JAAR
Heden 8 Januari herdenkt de Mannenzangver.
.Kunst na Arbeid" dat zij 40 jaar geleden werd
opgericht.
vergadering op 8 Januari 1894 werd
definitief besloten tot het oprichten eener mannen
zangver. en werd het voorloopig bestuur saam-
gesteld welk bestond uit de navolgende heeren H.
J. Bremer Voorzitter, P. Wijkhuyzen, Secretaris,
H. F. v. Urk, penn.. F. H. J. Mulder, biblioüh. en
P J. v. Staveren, Comm.
De heer Ph. Rank Azn.. onderwijzer te dezer
stede, nam voorloopig op zich om de repetities te
leiden ,dle gehouden werden bi] G. S. Popp, Lange
De vereeniging mocht zich al dadelijk in een
flinke groei verheugen. Dit dankte zij voor een
niet gering deel aan het toenmatige acüeve bestuw
maar bovenal aan de
dirigent Ph. Rank Azn.
Meer dan 25 jaar heeft deze de vereeniging met
zijn bijzondere gaven gediend en tot op groote
>ogte weten te brengen.
Na den heer Rank is K. N. A. geleid door de
heeren Couvee, Mizee. Huner en Hoogzaad welke
laatste om gezondheidsredenen moest bedanken.
Sinds dien bekleedt hij de functie van Eere-
Voorzitter. Ook aan hem heeft K. N. A. zeer vee
te danken.
Na dezen heeft de Vereeniging gestaan onder
leiding van een lid van K. N. A. den heer W. J.
J. v. Velzen. die dit gedaan heeft op zeer verdien
stelijke wijze en geheel belangeloos.
Hierna kreeg K. N. A. tot dirigent den tegen-
woordigen directeur den heer J. J. v .d. Bos uit
Delft welke over zeer goede muzikale talentei
schikt. Met zijn optreden als dirigent is dan ook
het ledental der vereeniging zeer sterk vermeerderd.
Wanneer K. N. A. zoo mag blijven groeien als
In d« laatste tijd dan zal onder zijn bekwame
leiding de vereeniging nog dikwijls van zich doen
spreken.
Onder de leden zijn er enkele die meer dan 20
en 30 jaar lid zijn. Zelfs is er een die vanaf de
oprichting zijn krachten aan K. N. A. gegeven
heeft, de heer P. L. La Court, de tegenwoordige
penningmeester.
Deze functie bekleedt hij al meer dan 30 jaar
In trouw en accuraatheid is hij een voorbeeld
eminente leiding van ve]en
Op Donderdag 18 Januari a.s. hoopt de vereeni
ging haar jubileum te herdenken met een concert
in de stadsgehoorzaal.
Het bestuur der jublleerende vereeniging houdt
receptie van 6 tot half acht in de stemkamers der
Stadsgehoorzaal op Donderdag 18 Januari.
durend lager werden, tengevolge van do
toenemende aanvoeren van budtenlandsche
visch.
Aan het einde van dit verslagjaar zijn de
aanvoeren uit het buitenland eindelijk door
contingenteering beperkt.
Voor het volgende seizoen hoopt men der
halve op iets gunstiger prijzen.
Wat de haringvisscherij betreft
Vóór het begin der teelt werd tussohen de
reeders in de verschillende visschersplaat-
sen een regeling getroffen om de schepen ge
leidelijk aan de vangst te doen deelnemen.
De Regeering had zich in het begin van
het jaar reeds bereid verklaard, haring uit
de markt te nemen. Des te langer de onder
handelingen echter duurden, des te vager
werden de toezeggingen, zoodat men ten
slotte nergens meer houvast aan had. De
reeders zijn door deze houding gedupeerd,
want nu waren verwacht ngen gewekt, die
beter achterwege hadden kunnen blijven.
Uit het voorgaande blijkt reeds dat de
prijzen over het geheel zeer laag zijn ge
weest.
De gemiddelde opbrengst per kantje be
droeg dit jaar bruto 9.tegen 10.75 in
1932, terwijl de totaalvangst heeft bedragen
649.294 kantjes, waarin begrepen 61.664
kantjes door schepen onder Poolsche vlag
aangebracht Vorig jaar bedroeg de totaal
vangst 558.962 kantjes.
De Minister van Economische Zaken heeft
met ingang van 5 December de aanvoer van
gezouten haring in Nederland verboden. Na
dien tijd hebben van Katwijk nog 25 sche
pen doorgevtscht, die de vangst versch aan
wal hebben gebracht Van Katwijk hebben
dit jaar deelgenomen 2 stoom- en 61 motor
schepen, tegen 2 stoom- en 60 motorsche
pen in het vorig jaar.
De verwachting in het vorig jaarverslag
'uitgesproken, dat het wel niet veel moeite
zou kosten de voorraden in het voorjaar 1933
te liquideeren, zijn beschaamd geworden. De
door gedurende het afgeloopen. jaar matig vraag is steeds geringer geworden
tot goed met orders bezet waren. De werk
loosheid nam in vergelijking met
af dan toe. De financieele resultaten zijn in
deze branche zonder uitzondering ongunstig
tot slecht
Voor de Kalksand'steen-Industrie
as het afgeloopen jaar een jaar van groote
bedrijvigheid en kon gedurende een flink
aantal maanden zelfs met sterk
derd personeel worden gewerkt. De prijzen
konden zich onder de groote vraag eenigs-
zins herstellen. Dat deze prijzen nog geens
zins loonend zijn, moge blijken uit het feit
dat er nog steeds een fabriek gesloten blijft.
Voor de Dakpannenfabrieken wa
ren de toestanden in '33 bevredigend. Vrijwel
algemeen kon met volledig personeel ge
werkt worden. De prijzen konden zich onder
de vrij behoorlijke vraag eenigsains herstel
len.
De Schelpkalk-Branderijen, voorheen flo-
reerende bedrijven, aan vele handen werk
verschaffend, maken een hoe langer hoe
moeilijker tijd door. De uit België ingevoer
de kluitkallk en poederkalk dreigt het natio
nale product geheel te verdringen. Wil men
deze bij uitstek nationale tak van bedrijf
niet ten onder zien gaan, dan zal elke Ne-
derlandsche architect, hetzij in dienst van
het Rijk, Provincie of Gemeente, hetzij voor
eigen rekening wetikend, voor de onder zijn
beheer uitgevoerde bouwwerken uitsluitend
de Hollandsche schelpkalk moeten toepassen
te verrijzen, gemetseld zal worden" uitslui
tend met Schelpkalk uit onze Rijnlandsche
Kalkovens.
Scheepsbouw en Grofsmederij
De Saheepsbouwwerven in het district der
Kamer zijn wel het ernstigste door de on
gunstige economische omstandigheden ge
troffen. Twee werven werden geheel stil
gelegd, terwijl andere belangrijke werven
gedurende 1933 slechts weinig orders voor
nieuwbouw hadden uit te voeren.
De omstandigheden in 1933 in de Grof
smederij heibben zich weinig of niet gewij
zigd. Het verloop van den export was even
zeer onbevredigend, deels door de hevige
concurrentie op de wereldmarkten, deels ten
gevolge der valuta-moeilijkheden.
De IJzersmederijen te Nieuwkoop hebben,
ook de kleinere bedrijven, gedurende 1933
vrij veel werk gehad. De prijzen waren over
het algemeen lager dan in 1932.
Noordzee vlsscheri]
Door het vroegtijdig beëindigen der ha
ringvisscherij in 1932, voeren, evenals aan
het einde van 1931, in December reeds ver
schillende schepen ter trawlvisscherij uit.
Ongeveer hetzelfde aantal schepen nam in
1933 aan die Visscherij deel.
De resultaten waren evenmin als in da
vorige jaren loonend, daar de prijzen voort
ten, waarvoor men reeds spoedig schaarschte
verwachtte, bleken later onverkoopbaar
Uiteraard heeft de handel daardoor
groot verlies geleden.
Katwijk had zijn hoop op een verkoop
naar Rusland gevestigd, dooh hoewel de
onderhandelingen door een Katwijksche
firma waren ingeleid en door de Reeders-
vereeniging voor de Nederl. Haringvisscherij
waren voortgezet, is het resultaat geweest,
dat Katwijk bij een latere transactie, geheei
is gepasseerd. Een verklaarbare motiveering
daarvan is nog niet gegeven.
Dat men niettegenstaande de zeer lage
prijzen met Duitschland niet tot betere
ken kwam ligt naar men zegt in het feit
dat in Duitschland het koopen van eigen
voortbrengsel zoo sterk gepropageerd wordt,
dat oude afnemers niet van ons durven koo
pen. De zaken met Duitschland zijn dan
ook zeer beperkt gebleven.
De vraag in ons land is echter nog steeds
toenemend, zoodat een groot gedeelte van
de vangst in het binnenland geplaatst kan
worden.
De export naar België is grooter geweest
dan in het vorig jaar, tengevolge van de
lage prijzen en onze meer gewilde kwaliteit.
De export naar Amerika bleef opnieuw bij
vorig jaar ten achter.
In Reederskringen hoopt men dat onze
Regeering een verkoop naar Rusland met
alle middelen zal bevorderen.
Conserven-Industrie
Voor de Conserven-fabrieken bestond door
overvloedige oogst van tuinbouw-producten
in 1933 ruimschoots gelegenheid groote kwan
turns goedkoop te conserveeren, waardoor de
verkoopprijzen bijzonder laag waren.
Door het groote aanbod brokkelden deze
prijzen gaandeweg af. De vroege winter, die
een einde maakte aan den verkoop van ver-
sche groenten, beïnvloedde de markt in gun-
stigen zin en de prijzen gingen iets omhoog,
de vraag werd grooter.
De export is in het afgeloopen jaar aan
merkelijk achteruit gegaan, he'geen voor
een groot gedeelte aan de depreciatie van
den dollar te wijten as.
De afkondiging van de teeltbeperking voor
1934, waartoe de Regeering heeft besloten,
teneinde de tuinbouw te steunen, heeft de
vooruitzichten totaal gewijzigd. Van dezen
maatregel verwacht men een gunstigen in
vloed ook op de conserven-industrie.
Andere bedrijven
De Zeep-Tndustrie kon haar omzet in ons
land handhaven, quantitatief zelfs nog iets
vergrooten. De export liep echter tot een on
gekend laag cijfer terug.
De Ghemisehe Industrie was ook in hot,
afgeloopen jaar tamelijk goed met orders
voorzien. De prijzen waren onbevredigend.
Voor dit jaar verwacht mea hierin eenige
verbet ering.
Voor de Vruchtensap- en Jamfabrieken
was het afgeloopen jaar, ondanks de mooie
zomermaanden .ongunst ger dan zijn voor
ganger.
Voor de Suikerwerk-Industrie was 1933 al
lerminst rooskleurig.
De Biscuit-fabrieken konden gedurende
1933 hun normaal personeel aan den gang
houden. De suiker- en vet-accijns drukken
echter zwaar op het bedrijf, terwijl door de
hevige concurrentie de verkoopprijzen onbe
vredigend zijn.
Wat de meelfabricage betreft:
Het normale verband tusschen meel- en
broodprijzen eenerzijds en de wereldtarwe-
prijzen is verbroken.
oMgen de groote moeilijkheden welke door
regeeringsbemoeiingen en onderlinge mee-
doogenloooze concurrentie in deze branche
zijn onts'aan, de regeering aanleiding geven
spoedig zoowel"in aller als in het algemeen
belaag ordenend op te treden.
De distilleerderijen ondervonden evenals
vorig jaar steeds ernstig den terugslag van
de onguns'ige economische omstandigheden.
In de fabrieken van Gouden en Zilveren
werken gevestigd te Voorschoten, heeft
gedurende het afgeloopen jaar vrijwel
doende werk gehad, ofschoon in vergelijking
met 1932 het aantal orders iets is terugge
loopen.
De Ned. Rotogravure Maatschappij
Le den, was' in het afgeloopen jaar behoor
lijk voorzien van orders.
De verwachting voor 1934 is minder gun
stig.
De leerlooierijen en lederfabrieken hadden
het afgeloopen jaar een behoorlijken om-
CRISISCOMITE LEIDEN
POSTREKENING 1S8690.
Verantwoording van ingekomen giften bij
den .penningmeester van 1 October t/m 31
Dec. 1933: D. B. f 10; Dir. L. D. f 100; H. W
S. B. f 2, f 2; Pers. C. C. Bender f 20; W. te
L. f 2.50; B. D. E. f 10; St. f 2, f 1; Dr. J. D
A. B. f 10; Dr. Ph. K. f 2.50; Dr. N. T. f 2.50:
J. W. L. f 10; N.V. L. E. N. f 10; A. P. f 2.50:
Prof. Dr. H. J. L. f 25; B. B. f 10; J. H. W.—
T. f 5; D. K.—W. f 10; A. M. C.—C. f 5; A.
B. f 5; S. H. d. G. f 2.50; Lcerl. Chr. H.
1 S. f 10; R. f 10; N. v. d. B. f 2.02; G. f 6;
Lunchtafel Rotarv f 49.68y2; N. N. station
f 5; L. et E. f 3.25; Pers. L. D. M. f 34.50;
Feestavond M. T. G. S. f 22.65y2; Mevr. M.
f 2; Sigaar f 2.75; C. en A. Br. f 500.
Wekelijksche bijdragen: E. L. S. f 5.35,
f 5.20; 65/77ste coll. f 469.24, f 438 50. f 467.09,
f 462.38, f 420.03, f 423.76, f 415.12, f 422."
f 417.38, f 413.95, f 420.55, f 517.37, f 374.75.
Maandelijksche bijdragen: Prof. Dr P. C.
v. d. H. f 2.50, f 2.50, f 2.50; Mr. J. S. f 2.50,
f 2.50, f 2.50; M. H. N. f 5, f 5, f 5; N. N. te
O. f 2.50, f 2.50, f 2.50; N. N. f 10, f 10, f 10
C. en A. Br. f 23.50, f 21.90, f 21.90; Prof. Dr.
J. D. f 2.50, f 2.50, f 3; J. Br. 22e bij dra. f 2,
23ste f 2; Kon. Mil. Inv. Huis f 12.70, f 6.10,
f 8.25; Nov. Dee. X f 5; Verg. v. Huisvrou
wen f 103, f 142.10- gymnasium f 10, f 14.97,
f 24.23.
AANRIJDINGi
Zaterdag is de 65-jiarige mej. J. de M. op
de Vischmarkt, hoek Maarsmanssteeg, aan
gereden door een bakkerswagen. Zij viel
liep een hersenschudding op. Per auto v
den E. H. D. is zij naai* het Academisch
Ziekenhuis gebracht.
VAN JE VRIENDEN....
De 25-jarige J. v. T. alhier is op verzoek
van de Haagsche politie aangehouden te,r
zake van diefstal van een bedrag van f 245
ten nadeele van een vriend
Radio Nieuws,
GEMEENTELIJKE RADIODISTRIBUTII11 1
Brumal VI 18.:
sel VI; M-Tq1 D;
Kaluidborg; IC30 Warschau: 17. p
18.10 Boedape. i; 22.50 Langcnbtf r",
11.20 Kalundborg: 12.20 Bril00'
iventry; 17.35 Brussel Fr.; 18!1* I
20 Toulouse Radio of DavjntfoOI
DINSDAG 9 JANUARI
8—12.20 Lam
inberg; 12.20
.20 Brussel 1; 14.2015.20 Kalui
16.20 Deutschl.-sender; 16.20—17.20 Boed;
.20—19.20 Brussel VI; 19.20—21 Radio
Café-
Voor het Restaurant-, Pension- en
bedrijf was 1933 ondanks de mooie
ongunstig.
De toestand over 1933 in de Wasscherijen
was ongunstig, zelfs was de teruggang groo
ter dan in 1932. Het personeel werd inge
krompen.
De prijzen in den kaashandel gingen in
Maart naar boven, er kwam vraag naai
goedkoope kaas, waardoor ook de overjarig'
kaas, zij het ook tegen verliesbrengenden
prijs, kon worden opgeruimd. De schaarsch
te in kaas nam, naaimate het seizoen vor
derde toe, waardoor de prijzen verder op
liepen.
Deze prijzen bleven tot en met Juni 1933
zeer goed, totdat de contingenteering in
Frankrijk en Duitschland daaraan een e'nd
maakte. aDarna liepen de prijzen terug en
was de handel slecht Toen de September-
kaas kwam, herstelde de markt zich weer,
doch in het eind van dit jaar zakte de
markt opnieuw in. Daar de export sterk
daalde werd de concurrentie op de binnen
landsche markt vergroot en laten de prijzep
geen winst.
De vooruitzichten voor do prijzen, welke
de voorraad van 1933 zal opbrengen, zijn
zeer onzeker.
De to'.ale export van kaas in de eerste el
maanden van 1930 nog bedragende 87.000.000
K.G. liep drt jaar in dezelfde periode terug
tot 59.000.000 K.G. De waarde verminderde
van 63.000.000 tot 26.000.000, een verminde
ring derhalve van ruim 37.000.000 gulden.
(Slot volgt)
GESLAAGD
Geslaagd voor het Federatie-examen Boek
houden enz. (Mercurius-diploma) mej. D.
Hanslaar, Leiden, en de heeren A. van der
Laan, Leiden; C. Racké, Leiden; N. Siljee,
Leiden; M. Verhoeven, Leiden en J. F.
Wakka, Leiden, allen leerlingen van den
heer J. A. Jansen, alhier, Nieuwsteeg 4a.
EXCELSIOR FILM-ONDERNEMING
Door een misverstand werd in onze editie
van Zaterdag de heden geplaatste adver
tentie niet opgenomen.
Daarom verwijzen wij nog even naar het
hierin aangekondigde programma, dat zekei
de belangstelling van zeer velen 7.al trek
ken.
BURGERLIJKE STAND
L M
J J A
Vreeburg 22 jr P W Otto 22 Jr en H Buis
20 jr. P Kwe-stro 24 Jr en C E v Leeuwen
26 Jaren
GEBOREN: Petronella Susanna Laurentla dv
BeKkerlnsr en A M Peeters Slmon Petrus
v P J Strllk en J de Gu.ist Maria d v G J
Houten en E Slera Anthonius Hendrik z v
M Bon —Jan z v J G H<
kerl
r d Hoe
■ardin
AARLANDERVEEN
NED. HERV. KERK
Tot keatkvoogd der Ned. Herv. Kerk is ge-
kCtzen de beer Du*. W. v. <L Wind en tot no
tabel 'die heeu* M. Keöizer.
ALPHEN AAN DEN RIJN
JAARFEEST KNAPENVEREENIGING
„TIMOTHEUS"
In Concordia heibben de beidie afdeedingen
van de Genef. Knapen vereen. Ti moth ene
onder leiding van e heeren H. Hoekstra en
E. de Vriies, cip pirettige wijze hun jaamdiag
gevierd.
De bedoeling was deze jaardag
laatst van December te houden dooh op iieit
laatste moment kwam er verhindering. Niet
temin is die avond geslaagd en daiaufbij be
doelen we dan. dat de onderwerpen over
den Vader des Vaderlands ook in 1934 wel
kunnen dienen voor opstellen.
Na de cipeming en de huishoudeflijke me-
dedeeiliingen door J. v. d. Laaroe en
van Dongen, las Johan Veerman zijn be
kroond opstel over Kroonprins Jonathan.
Tom Ketel en Henik v. d. Beug waren de ge
lukkigen bij de voordrachten-wedstrijd.
Over den Vader dies Vaderlands; Prins Wil-
lems voorgeö'iaidht; Prins Wiltlems oudere en
broers haddien een opstel gemaakt: Job an
v. d. Hiorst; David de Vos; Karei Westimaas
en Willem Bosoh. Enkele leden ontvingen
een prijs voor fraai figuurzaagwerk. Dooi*
middel] van het witte doek zorgde de heer
E. de Goede voor fijne afwisseling.
Een prettig jaarfeest, waarbij ook
zig waren Ds. J. H. A. Bosch en Ds. G.
Mulder.
PLOTSELING STERFGEVAL
Zaterdagmorgen werd de ruim 60-jarige
T. v. d. Aa, wenende aan den Kortsteekter-
weg, toen hij in het stempellokaal achter
die geirneenitesecretariie was, plotseling on
wel. Hij zakte ineen en terstond ontboden
geneesheeren n.l. Dr. Hildernisse
Weraneskerken konden slechts den dood con
stateeren. Hartverlamming was oorzaak
van dit plotseling sterfgeval.
CHR. GEREF. KERK.
Afscheid van Ds. P. ZWIER.
Zondagavond heeft Ds. P. Zwier, die het
derde beroep naar de Chr. Geref. Kerk van
Schiedam heeft aangenomen, van zijn Ge
meente die in groote getale was opgeko
men afscheid genomen.
De scheidende herder en leeraar bepaal
de zijn gemeente bij Hand. 20 26—28; het
afscheid van den Apostel Paulus van de
Gemeente van Efeze; de ernstige verkla
ring; gewichtvolle arbeid; getrouw ver
maan en heerlijke leering.
Paulus legt een heerlijke verklaring af.
Deze arbeid is begeerlijk, heerlijk en ge-
wichtvol, en God zegt ervan: het zal doen
wat Hem behaagt. Een woord te zeggen
dat God in het hart geeft; daaraan ver
bindt de Heere Zijn zegen. Paulus had het
getuigenis des Heiligen Geestes in zijn hart
en kon zeggen: rein te zijn van het bloed
van allen. Paulus was niet zonder zonde,
evenmin als Gods getrouwe knechten dat
zijn. In alle bescheidenheid zegt de schei
dende predikant het Paulus na: rein te zijn
van het bloed; want de onherboren is het
in 't verborgen of openbaar aangezegd.
De tijd is kort; vreeselijk zal het zijn te
vallen in de handen van den levenden God.
We vliegen daarheen en er is maar één
schrede tusschen ons en den dood. Namens
zijn Zender laat de herder een ernstige
waarschuwing hooren en spreekt tot de
kinderen, knapen, meisjes, jongelingen,
jongedochters en ouderen.
Gewichtvol is de arbeid die thans beëin
digd wordt. Dit oogenblik is van veel be-
teekenis in het leven van Gemeente en
herder. Er is eeuwigheidswerk verricht, en
er is niets achter gehouden van al den
Raad Gods. Ambachtsmenschen werken
voor beweeglijke dingen, maar dit werk ts
eeuwigheidswerk. Het Woord is in gebrek
uitgedragen, maar zal doen waartoe God
het zond.
Geve de Heere, dat we ons zien zooals
we zijn. Noodig is de onderzoeking des
harten. De vraag is: hoe word ik van mijn
zonden verlost en rechtvaardig voor God.
Gezongen wordt Ps. 40 5. Hierna is het
een behoefte des harten van den scheiden
den herder en leeraar een persoonlijk woord
te spreken.
Op hartelijke wijze wordt het college van
B. en W., waarvan tegenwoordig zijn de
heeren G. M. Herngreen en W. J. Spreij, toe
gesproken.
Vervolgens een hartelijk woord van af
scheid en bemoediging tot den kerkeraad:
met den wensch dat de Heere mede moce
optrekken en op Zijn tijd weder schenke
den man naar Zijn Raad.
Jongelingsvereèniging, naaikrans „Dor-
caij". Zondagsschool, organiste, kosteres, ca
techisanten en ouders van catechisanten en
de gemeente worden hartelijk toegesproken.
Duidelijk is het voor den scheidenden her
der dat de Heere hem roept in Schiedam,
idag
ri w
/"EG
den heer A. Kromwijk
geheel afgewisseld do<
afloop: Daventry
lek; H 1
WOENSDAG 10 JANUARI
Progn
4.30 L
5.2011
9.25—21.35
12.20 Langenberg;
Luxemburg: 14.3015.20 Kalur
■17.20 Langenberg; 17.20—19.25 Bri
21.35—22 20 Bmj«i
.20—12.20 Kalundborg: 12
1-1.20—17.35Daventry; 17.35Ter;
18.3520.20 Toulouse Radfoee
18.35 Brussel
(of Daventry) 20.20—21.:
22.20 Pai-üs Radio; 22.20—22.50 Boedapt^11
daarna Londen Reg get
DONDERDAG 11 JANUARI
Programma 3: 8—12.20 Langenberg: 12.2oL_
14.20 Brussel VI; 11.20—15.20 Kalundborg; 14 ^o0
—17.20: Langenberg; 17.20—19.20 Brussel dï
19.20—22,50 Boedapest; 22.50—afl.: Langenbth r;
Programma 4: 11.20—12.20 Kalundborg; 12..ori,
—14.20 Luxemburg; 14 20—15.20 Daventry; 15.:®U
—16.10 Midland Reg; 16.10—17.20 Daventi-P-
17.2019.20 Brussel Fr; ÏO^O—20.20 Warschail X'
20.20—afl.: Daventry
VRIJDAG 12 JANUARI
Programma 3: 812.20 Langenberg; 12
16.20 Kalundborg;
14.30 Luxi
17.20 Lai
20.20 V
IJ.20—12 20 Kalui
17.20—19.35 BruE
20.05—22.20 Roi
17.20 Daventr
20.05 North Re
.20—afl.- Dave
Programma
14.20 Brussel VI: 14.20—16.20 Kal
17.20 Langenberg; 17.20—19 Brussel
19.30 Langenberg; 19.30—20.20 Warschf
afl.: ParUs Radio; daarna Langenberi
Programma 4: 11.20—12.20 Kalundboi
17.35 Daventry; 17.3519.50 Brussel 1
—21.20 Daventry; 21.20—22.65 Londen
»IJ1
20.1
Sik
afloop: Da'
maar hij hoopt van tijd tot tijd het aangj
zicht der Gemeente te zien. )r
Namens Kerkeraad en Gemeente sprapei
een der ouderlingen, de heer J. v. d Le
een gevoelvol woord van dank en bemoi
diging. ie\
Staande zong de gemeente haar vertrek?
kenden herdei' Ps. 121 4 toe, waarna, a n
gezongen is Ps. 121 1, Ds. Zwier voor hi
laatst als eigen dienaar des Woords de GA.
meente den Zegen oplegt. 'xL.
KATWIJK AAN DEN RIJN K
ALS DE WINTER KOMT.
Velen liefhebbers(sters) van ijssportheic),
ben in den afgeloopen winter kunnen próiv
fiteeren van de banen op de Zanderijvaai
aan den Wassenaarschenweg. AangeziGpt
deze vaart b^rekkelijk te smal is, worq,.
van wandelaare vrij spoedig hinder onde,g t
vonden. Het bestuur der IJsclub is in dezëjj€(
actief geweest en heeft a. d. eigenaar deze i0
vaart, Baron v. Wassenaer v. Catwijck, tok u
stemming gevraagd om niet-leden der IJi ge
club den toegang tot deze vaart bij ijs tuw
mogen verbieden, op welk verzoek reeds oUi<
ficieus toestemmend is geantwoord, zood^gS(
verwacht wordt, dat ook vrij spoedig h»s
officieele antwoord zal volgen. De schaap sl
senrijders zullen hierdoor de baan vrij kriL^.
gen. Een groote verbetering. v
TUINBOUW EN TEELTBEPERKING,
Naar wij uit goede bron vernemen, Zfovi
de beperking der groetenteelt (en vroegani
aardappelen) wel eenigszins anders uitg'. zz
voerd moeten worden dan men zich in hede
algemeen voorstelt En vooral de gernengd,ma
bedrijven, bloembollen-tuinderij, zal mei
als de voorgenomen regeling doorganUj,
vindt, zeer aanzienlijk meer moeten bepe^
ken dan men zich had ingedacht. Dit mo«pr
voornamelijk z'n oorzaak vinden in dj, j
dubbele teelt, de voor- en nateelt, waaraCrc
voorteelt bloembollen zijn beplant geweesk-
Zelfs padenteelt zou in zulke gevallen nia
worden toegestaan. Aangezien bij doorvo^
ring van deze regeling vele tuinders, vooin
namelijk in deze omgeving, hun bedrijf bi^ 'n
na zien opgeheven door een dergelijke reg$rej
ling, omdat de meesten hunner de weinigL
inkomsten nog hebben uit de nateelt, zijLa,
reeds meerdere veilingbesturen in actie oiq
zelfs al is men ernstige voorstander vat,
teeltbeperking, zulk een ver doorgevoerd! 1
beperking niet te doen invoeren. Door zulfsc
een regeling zouden duizenden roebels lan|9ff
meer braak komen te liggen dan men aan' D
vankelijk dacht.
KATWIJK AAN ZEE
STAND DER WERKLOOSHEID f q
Aan 't correspondentschap v. Arbeiidsbeanaden.
deiliinig staan 1132 peireonen als wonkloce incit 1
schreven, waaronder 267 vissohere, 254 lan« w
arbeiders 207 loe-arbeiders, 112 grondwehen
kers, 38 opperlieden, 36 metselaars, 35 tiiruNa
merlieden, 27 kuipers, 35 losatib ei deins (veristij
NED. HERV. GEMEENTE 3ai
Uit de doop- en trouwboeken blijkt, dat iP
1933 gedoopt zijn in totaal 323 kinderen ifaj
huwelijken werden kerkelijk ingezegend, pgd
Aan
ïraen.
tot f 2219.8'
ft c
KOUDEKERK
A.-R. KIESVKREENIGÏNG.
Dinsdag 9 Januari des avords te half achtp
hoopt de A.-R. lci°svereenipino- ,.Ned°rir>ri4. 1
en Oranje" in het lokaal achter de Geref,ost
kerk a'hier haar jaarvergadering te houdening
DE WERKLOOSHEID. 'en
Bij het agentschap der arbeidsbemiddeling
deze gemeente staan irgeschreven 12(FC
werkloozen, waarvan er ongeveer 4Fi ge
steund worden ingevolge de steunregeling.
NOG GEEN IJS VEREENIGING. M
In de op Vrijdagavond op de bovenzaal van},
hotel de Bruin gehquden tweede vergaderinjjfal
om te komen tot oprichting van een ijsveree-D
niging- heeft men nog geen overeenstemming m.
kunnen bereiken, 5ta;
