Kerkelijk leven in 1933
O DONDERDAG 4 JANUARI 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
MET 66.000 MARKEN
ER VAN DOOR
door de marechaussee
gesnapt
Men meldt ons uit Aalten:
Door de marechaussee van den post
Heurne (gemeente Aalten) Is in de
buurtschap IJzerlo aangehouden een
verdacht uitziende jongeman. Bij visi-
taiie bleek hij in het bezit te zijn van
een bedrag van 46.000 R.M. terwijl hij
tevens aan cheques een bedrag van
20.000 R.M. bezat
Bij een nader onderzoek bleek de
aangehoudene een 16-jarige kantoor
bediende te zijn uit Munter in
Westfalen, alwaar hij zich aan ver
duistering van genoemd bedrag had
schuldig gemaakt Hij had het geld)
voor zijn patroon moeten transportoe
ren naar de Rijksbank aldaar en had
toen deze gelegenheid aangegrepen
oen er tusschenuit te gaan, met mede
neming van het geld. Zijn plannen
waren naar Australië te gaan, waar
hij een boerderij wilde beginnen. De
Nederlandsche politie heeft den jonge
man in verzekerde bewaring gesteld.
Men meldt ons uit Sleeuwyk:
De expediteur W. H. v. Loenen te Amers
foort zou met zyn verhuiswagen, volgeladen
met inboedel, en welke getrokken werd door
een tractor, van de Sleeuwyksche veerboot
rijden.
TerwyT de tractor de post had verlaten en
reeds op den aanlegsteiger stond, geraakte
de ijzeren trekstaaf waarmede de tractor aan
den wagen verbonden was, los. De zwaar
beladen wagen schoot met groote vaart op de
veerboot en liep in zijn vaart dwars door het
ijzeren afsluithek aan de andere zyde van de
boot te water. De wagen bleef met 't voorste
stuk tegen de zijde van de veerboot hangen.
Met veel moeite wist men het gevaarte los
te krijgen en met vereende kracht werd de
wagen op de wal getrokken. De inboedel, die
veel waterschade opliep, werd tijdelijk opge
slagen in de bergplaats van den heer J.
Naar we vernemen is alles verzekerd.
Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
De veerdienst ondervond eendge vertraging.
HET IJS IN HET LISSELMEER.
De ijsbreker „Daniël Goedkoop" van de
reederij Goedkoop, die Woensdagochtend te
vijf uur van Amsterdam was vertrokken om
voor de vrachtboot „De IJssel" van den dienst
Amsterdam-Zwolle een vaargeul naar Kampen
te maken, was Woensdagmiddag te kwart
over twee gevorderd tot dwars van Marken,
liet ijs in dit gedeelte van het IJsselmeer
was nog ongeveer 80 cM. dik.
De pogingen om het ijs te breken worden
voortgezet.
Het luiden van de klók te Culemborg dal
tot heden geregeld op verschillende tijd
stippen, volgens overoud gebruik, van ge
meentewege plaats vond, werd om bezuini
gingsreden, met ingang viam 1934 afgeschaft.
De klokkenluider Vermeulen werd daarbij
gepersionneerd. Met zijn vader en grootva
der samen heeft de familie Vermeulen ge
durende 110 jaren de functie van klokken
luider steeds met stipte nauwgezetheid
waargenomen. Teneinde echter het over
oude en ingeburgerde gebruik in stand to
houden, heeft het particulier initiatief zich
er achter gezet en heeft de kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente toestemmng van het
gemeentebestuur gekregen om het luiden
der klók des morgens om 11 uur en des
avonds om 10 uur (de z.g. „papklok") te mo
gen voortzetten.
Bij de overgang van het oude jaar in het
nieuwe heeft de overdracht der klokluiding
op officieele wijze plaats gehad, waarbij de
burgemeester persoonlijk de gemeenteklok
heeft uitgeluid.
DOODELIJK MIJNONGELUK.
De houwer J. A. Cortlever, die op 19 Dec.
j.l. in de ondergrondsche werken van staats
mijn „Emma" door neervallend gesteente
werd getroffen en ernstige verwondingen
bekwam, is thans aan de gevo'gen hiervan
in het St. Jozefsziekenhuis te Heerlen over
leden. De ongelukkige was 30 jaar oud,
gehuwd en vader van vier kinderen.
HET ONGEVAL TE CULEMBORG.
In aansluiting op het bericht van de auto,
die te Culemborg te water is geraakt, en
waarbij de chauffeur is verdronken, vernemen
wij, dat de naam van den chauffeur is Th.
N. en niet P. v. d. H., zooals eerst werd
medegedeeld. De man was afkomstig uit
Eindhoven en woonde in de Zeelsterstraat.
Het verkeer, dat 's morgens gestremd was,
kan thans weer normaal plaats vinden. Ook
de pont vaart weer.
Land- en Tuinbouw.
Vrijdagmiddag heeft een 22-jarig bedien
de van het bijkantoor der Ned Midden-
standsbank te 's-Hertogenbosch kans gezien
door het forceeren van een iade een bedrag
van f 2900 aan Ned. bankpapier en circa 1000
Belgische francs te ontvreemden. De diefstal
geschiedde gedurende het middaguur, terwijl
het kantoorgebouw gesloten en het personeel
afwezig was. De jongeman had zich even na
het sluitingsuur aan de woning van den di
recteur vervoegd mededeelende, dat hij iets
vergeten had. Hij werd tot het kantoor toe
gelaten en maakte van de gelegenheid ge
bruik den diefstal te plegen. Toen om 2 uur
het personeel terugkeerde werd de inbraak
ontdekt.
De Bossche recherche begaf zich in ver
band met het onderzoek naar Crefeld, zoe
kende naar een dienstmeisje uit Vught en te
Crefeld met vacantie. De jongeman werd
daar niet aangetroffen, hoewel hij beloofd
had met Nieuwjaar te komen.
In Den Bosch teruggekeerd ontdekte de
politie een nieuw spoor, dat naar Tilburg
leidde, van waar de verdachte Vrijdag nog
door een vrouwelijke kantoorbediende was
opgebeld.
Van dezer moeder vernam de recherche,
dat een jongeman, wiens signalement klopte
met dat van den verdwenene, met haar doch
ter naar Brussel was afgereisd.
De politie begaf zich onmiddellijk der
waarts maar In de groote drukte van de
Oudejaarsavondviering was er weinig te be
reiken.
DE PRACTIJKEN VAN DE BOSSCHE
SIGARENREIZIGERS
De Commissaris van Politie te 's-Herto
genbosch waarschuwt nogmaals met klem
tegen de praktijken van eenige Bossche
reizigers in sigaren, die vooral op het platbi-
land en meestal aan notabelen sigaren
trachten te verkoopen.
Deze sigaren, die meestal van slechte kwa
liteit zijn, trachten zij kwijt te worden doo-
voor te wenden, dat zij uitgezonden zijn ter
bestrijding van de werkloosheid van oude
Bossche sigarenmakers en waarbij een hun
ner, een lid van den gemeenteraad van
's-Herlogenbosch, het vertrou.ven tracht te
winnen, door het vertoonen van de gemeen-
tebegrooting van 's- Hert ogen bosch en dan
de aandacht vestigt op de groote werkloo-
zonuilkeeringen.
boter- en spijsvetmerken
Wyziging in het Crisiszuivelbesluit,
By K. B. is het Crisiszuivelbesluit ten
opzichte van boter zoo gewijzigd, dat thans
ook voorschriften gegeven zijn ten aanzien
van personen, wier erkenning als zuivelpro-
ducent is ingetrokken.
Ook voor z.g. „andere spysvetten" zijn
nieuwe bepalingen gemaakt, die in zoover
verschillen met de oude, dat men thans niet
meer kan vo'staan met aan te toonen, dat
de waarde van het merk is betaald, terwijl
bijv. een slager, die vet onder geleidebiijet
ontvangt, dat niet langer ongebanderolleerd
in z\jn winkel mag hebben. Wanneer hy het
a'dus ontvangen vet in een niet voor het
publiek toegankelijk gedeelte van zyn perceel
bewaart, mag het slechts in onaangebroken
en onaangestoken toestand aanwezig zijn.
FRANSCHE INVOERRECHTEN
OP ERWTEN
Kunst en Letteren.
GOUDEN JUBILEUM IN DE KOOR-
WERELD
Ter gelegenheid van het gouden jubileum
van den Bond van Chr. Zang- en Oratorium-
vereenigingen in Nederland in begin 1936
hoopt men aldus werd Zaterdag 30 Dec.
j.l. in een vergadering te Utrecht besloten
aan den bond een eigen bondsge-
bouw aan te bieden. Ter voorbereiding
van dit doel werd een voorloopige commis-
;ie benoemd, van welke als secretaris-penn.
optreedt de heer G. J. Bokhove te Zwoller
kerspel.
BOND VAN CHRIST. KOORLEIDERS
Door het hoofdbestuur van den Bond van
Chr. Zang- en Oratoriumvereenigingen in
Nederland, is het initiatief genomen tot het
samenbrengen van de Christelijk-georiën-
teerde koordirigenten in een specialen bond.
Verwacht wordt, dat hierdoor de belangen
van henzelf en van de Christelijke koren
zullen worden gediend en dat de waardee
ring van het bondswerk hierdoor zal stij
gen.
Ongeveer verdrievoudigd
Door de Franech^ regeering is het Invoer
recht op spltterwten verhoogd van 30 tot 85 frs
per 100 kg. en dut van andere erwten van 15
tot 50 frs. per 100 kg., terwUl bovendien binnen
kort de Invoer zal worden geco.ntlngenteerd.
FrankrUk is nogal beduidend. Met Engeland la
Frankrllk onze grootste afnemer.
In 1929 was onze totale Invoer van groene
erwten 66.223 ton. waarvan FrankrUk bUna
12.000 ton afnam. In 1930 nam het 12.370 ton
In 1931 liep dit op tot 16.000 ton. In 1932 be-
HET DOODVONNIS OVER DE BRAVO
Uitstel van executio gevraagd
paalden afstand gelegen van een perceel, wadr
de aardappelwratzlekte was geconstateerd.
De „bepaalde afstand" wrb nog al eens heel
geheel N'edorland geen grond aangewezen kon
worden, die bulten de vereischte straal <ag.
Het K N.LC. heeft In November aan de an
dere Centrale landbouworganisaties gevraagd
"tulgen aan het ve
,_v ..jd. Ale. Keurlnesd
tot de Minister heeft c
voor Bravo's In het leven te roepen.
In een ingezonden stuk. geplaatst In „Ons
Platteland" komt namens andere ..Bravo"-ver-
bouwers de heer G. Braat, van Zevenhulzen
daar tegen op.
Hij waarschuwt niet zoo onverschillig te zUn
met een eerste klas product als de Bravo Is.
want zoowel de consument, die gaarne een
heeft, naar de heer Br. mededeelt
de gevreesde wratziekte In de laatste Jaren 1>U
genoomile aardappelsoort geen uitbreiding on-
de eenige aardappel, dte zich r
maken
heeft i
dabei kan maken zondei
chte
den. Met aardappelsoorten als Bravo moet men
vooral thans zuinig zlin. Men heeft wel andere
eoorteï In de plaats van Bravo willen stellen
doch nog geen van all* hlilkt blHvend de goe
de eigenschappen van Bravo te hebben.
PRLJS TAXE-GEDEELTE CONSUMPTIE-
MELK
trale maakt bekend, dat
gedeelte van consumptie-
jeerlngscontract, voor de
irschlllende soorten melk. Is vastgesteld op 6ki
4 6»', cent pr later en dnt het bedrag
fdracht op andere in consumptie gebrachte
melk ls vastgesteld op 2 cent per liter. De vast
gestelde prils geldt „af boerderU".
D« Crisis Zuivel-c
>or de periode y°i
de prUs voor het ta:
Rechtzaken.
hooge raad
DE GOOISCHE ZAND VER ORDEN ING
De advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad, Mr. Wijnveldt, nam conclusie in de
zaak van D. L. te Huizen, die zich voor den
kantonrechter te Hilversum te verantwoor
den heeft gehad wegens overtreding van de
Gooische zandverordening, opgesteld door de
Gooi ache Belt ngeno minilssie en opgenomen
in de verordeningen van onderscheidene ge
meenten.
Verdachte had nL op zyn terrein aan
Driftweg te Naarden in zyn grond gegra
ven om aan zand be komen.
De kantonrechter te Hilversum heeft deze
verordening niet verbindend geacht als te
ver gaande in de aantasting van het eigen
domsrecht.
In hooger beroep heeft de rechtbank te
Amsterdam dit vonnis vernietigd en een ver
oordeling uitgesproken.
Mr. Wynveldt meende, dat hier alleen
iiprake is van beperking van het gebruik
van den grond en concludeerde tot verwer
ping van het cassatieberoep.
De Hooge Raad zal 29 Januari arrest wij
zen.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad
Mr. Wynveldt, nam conclusie in de zaak van
I. L., gewezen directeur van de N.V. Trust-
kantoor voor Belegging en Administratie te
's-Gravenhage, die in hooger beroep door het
Haagsche Gerechtshof is veroordeeM tot 1%
jaar gevangenisstraf met aftrek van 6 maan
den voorarrest, wegens verduistering in ver
band met kerkelijke leenirgen.
Mr. Wynveldt achtte het tweede door den
raadsman van requirant, Mr. Goldstein, aan
gevoerde middel gegrond. In dit middel werd
er over geklaagd, dat 3 aangewezen obliga
ties ieder tweemaal achter e'kaar op
schillende data zouden zijn verduisterd, ter
wijl uit de bewijsmiddelen niet kan blijken,
dat na de eerste verduistering deze geheel
ongedaan zou zijn gemaakt.
De advocaat-generaal oordeelde, dat het
Hof nader had moeten onderzoeken, of L.
afossing dezer obligaties deze voor zich zelf
dan wel voor het klooster onder zich had
Mr. Wijnveldt vreesde echter, dat de Hooge
Raad niet aan een bespreking van dit middel
zou kunnen toekomen, aangezien voor hel
Hof is voorgelezen een proces verbaal var
een verklaring, afgelegd door de moeder
overste voor den rechter in Danzig, terwijl
uit het proces verbaal niet bleek, wie deze
getuige was.
Op deze gronden concludeerde de advocaat
generaal tot vernietiging van het arrest er
tot verwijzing der zaak naar een aangren.
zend Hof.
De Hooge Raad bepaalde zijn arrest voor-
loopig op 29 Januari.
RUBRIEK
VRIJDAG 5 JANUARI
HUIZEN 296.1 M.
NED. CHR. RADIO-VEREENIGING
8.008.15 Schriftlezing en meditatie.
8.15—9.30 Gramofoonmuziek.
10.30—11.00 Morgendienst door Ds. B. Ha
genaar.
11.00—12.00 Het Ensemble Van der Horst
(2 violen, cello en plano).
12.00—12.15 n.m. Politieberichten.
12.15—12.3C n.m. Gramofoonmuziek.
12-30—1.15 n.m. Bespeling van het studio-
orgel door Ferd. Kloek.
I.15—2.00 n.m. Vervolg-concert door het
Ensemble van der Horst.
2.00—230 nun. Gramofoonmuziek.
230—3.00 n.m. Lezen van Chr. Lectuur.
„De machten van het dorp" van J. A. Vis-
scher.
3.00—5.00 n.m. Concert: Hélène Ludolph—
Geysen, sopraan. Agathe Alphenaar—Boxs,
viool. Nely de Bock—Verdel, piano.
Eduard Bielo, cello.
5.00—530 n.m. Gramofoonplaten.
530—6.30 n.m. Concert: Chr. Dekker, accor
deon. Th, Verwey, accordeon. Jan Smit,
drum-xylophoon.
630—7.00 n.m. „De beteekenls van den hu
mus in den grond", door A. J. Herwig.
7.007.15 n.m. Politieberichten.
7.15—7.30 nun. Ned. Chr. Persbureau.
7.308.00 n.m. Literair halfuurtje. „Wat
niet voor de microfoon kwam", door D.
Wouters.
8.00—9.00 nzn. Orgelconcert door Anthoon
van der Horst, in de Engelsche Kerk, Begijn
hof, Adam.
9.00—9.30 n-m. Lezing door Dr. L. van der
Pijl: Rimboe-ervaringen van een bioloog in
Indië.
9.30-11.00 tun. Het N CR.V.-KJein-Orkest
o.l.v. Piet van der Hurk.
II.00—1130 n.m. Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 1875 M.
V.A..<*A.
10.15 Orgelspel door Joh. Jong.
11.00 Populaire gramofoonmuziek.
12 00 Sluiting.
4.00 n.m. Overschakelen naar den Kootwijk-
zender.
4.15 n.m De Notenkrakers oJ.v. Daaf Wins
4.45 n.m. Gramofoonmuziek.
5.00 nun. V-A.RA.-orkest o.l.v. Hugo de
Groot
5.45 n.m. Gramofoonmuziek.
6.00 n.m. V.A.R.A-orkest O.I.V. Hugo de
Groot.
6.40 n.m. Kapitalisme. Socialisme en So
cialisatie. Dr. F. M. Wibaut: „Hoe de over
gang van kapitalisme naar socialisme zich
door socialisatie kan voltrekken".
7.00 n.m. Orgelspel door Cor Steyn.
7.20 n.m. De Flierefluiters oJ.v. Jan van der
Horst
8.00 nun. Sluiting,
VJLR.O.
8.00 n.m. Tijdsein
8.01 n.m. Lezing: ..Heiligheid". Spreker: Ds,
A .Trouw.
830 n.m. Concert. Is. Cohen, piano.
9.00 n.m. Lezing door Roel Houwink. „Het
Nederlandsche Proza in 1933".
930 n.m. Concert. Is. Cohen, piano.
1000 n.m. Vrijz. Godsd. Persbureau.
10.05 nun. Vaz Dias.
10.15 n.m. Curus: Muziek en Religie. 1ste
voordracht Spreker: Ds. J. H. Groenc-
wegen.
10.45 n.m. Gramofoonmuziek.
VA.R.A.
11.00 n.m. Gramofoonmuziek.
12.00 Sluiting.
DAVENTRY 1554.4 M.
ROME 441 M.
3.20 n.m. Concert Serge Prokofieff, plano
cn Lina Prokofieff Lluberta, piano.
BOEDAPEST I 550 M„ H 840 M.
630 n.m. Opera-uitzending.
PARUS (RADIO) 1725 M.
7.20 n.m. Edmond Jaloux: „Le roman
d'après-guerre".
WARSCHAU 1412 M.
7.35 nun. Symphonieconcert o.l.v. Clemens
Krauss, m.m.v. Eva Bandrowska, zang.
ROME 441 M.
8.00 n.m. Viool-redtal door Arrigo Serato»
MILAAN 331.4 M.
8.20 nan. Symphonie-concert
DAVENTRY 1554.4 M.
8.20 nzn. Weensch programma.
LONDEN REG. 355.9 M.
8.20 n.m. Britsche muziek oJ.v. Adrian
i Ar»
BRUSSEL 338.2 M.
(VLAAMSCH PROGRAMMA)
935 n.m „Weest romantisch". Luisterspel,
HET PAUZETEEKEN VAN WARSCHAU
Het bestaande pauzeteeken van Warschau de
eerste maten van een polonaise van Chopin, is
dezer dagen vervangen door het tikken van een
metronoom. Het was de bedoeling om mettertijd
den metronoom als nieuw pauzeteeken in te
voeren. Daar op een desbetreffende vraag aan
de luisteraars is gebleken, dat het grootste deel
van hen hiermee geenszins ingenomen was. zal
naar alle waarschijnlijkheid ook in de toekomst
het oude muzikale pauzeteeken in gebruik
blijven.
/E PRIJZEN
DELFTSCHE SLAOLIE
EXTRA 90 en 60 ct. (1/1 en 1/2 flesch)
L SUPRA 70 45
PRIMA 55 35
(inclusief flesch)
Onze artikelen worden thans De prijsverlaging
zonder bons afgeleverd heeft eenvoudiger verpakking noodzakelijk gemaakt
DELFRITE 40 ct. 17'/, ct accijns p. kg.
DELFIA 4o +17'/, y,
MAYONNAISE •IN-POTJES
60 ct. en 35 ct. (1/1 en 1/2 potje) I
de plantenvetten Delfrite en Delfle Natuurlijk blijft de superieure
Calvé-kwaliteit onveranderd
OM DE FUNDAMENTEN DER KERK.
Verlies» de Kerk ei-nerzijds terrein, «vijl
ze voortdurend belangd wordt door den
„geest des tijds", aan den anderen kant on-
dergaut zij verwording en ervaart zij afval,
omdat van binnen te zeer de tucht ontwe
ken wordt of zelfs tuchteloosheid haar ont
bindt.
Waar, omdat het Kerkelijk besef verloren
ging of dit niet levend gehouden werd, de
naar den Woordc Gods bevelen tucTit over
leer en leven door slapheid reeds lang vei-
waarloosd is, moet aan de Kerk een ziekte
proces zich voltrekken met al de funeste
gevolgen daarvan.
Eehtor een weerkeeiend en versterkt In
zicht van wat do Kerk van Christus betcc-
kent cn wal haar wezen en roeping is. moet
haar de rechte oorzaak van de gelaiion
schrikkelijke verliezen, kwalitatief en kwan-
titotief, doen kennen Met de ootmoedige be
lijdenis van haar schuld en tekortkomin
gen. met de heilige begeerte om als
„lichaam van C'.rist.us" zich door haar ver
heerlijkt Hoofd te laten regeere/n en uitslui
tend naar Zijn Wet te leven. i« er voor haar
niet slechts toekomst tegenover de wereld,
maar zal zij sterk zijn in allo crisis en ge
zegend in getrouwheid ten zeeen zijn.
Voorzcover de tm-ht op het paiticu'iere
leven van de leden der Kerk ook buiten de
prediking geoefend wordt, bliive zij uiter
aard hier huiten bespreking. Maar wel heh-
be dr- nrediking als bediening van het
Woord Gods. ook de ge'oorzaantoe'd danrenn
in "Uerte.i oner-h-"-^ v-n het Kerkelijk le
ven, onze volle aandacht
V'e 7iin er niet van gediend en arhten het
ook niet naar den rerel de«- Schrift wan
ner de Staat zich in d» zakpn van de Ke-k
mengt en gcli-k in Duitsrhland een zekere
tneht van buiten en hoven-af opce'eg-l
\vo:dt als daar de Overheid .tucht gaat oefe
nen" b.v. door het coTrm'-ndeerpn van ver-
eeniglnrr van Kerken en doo«- de on'h'' ding
van de..Gelootsbeweging der Duitsche Chris
tenen" (van Dr K ra use). Al zulten er
ouder onze oosterburen bt-prijpeliikerv »J"e
velen gevonden woeden, die in dr hestoand"
verwarde omstandigheden voor deze daad
nog dank' anr kunnen zijn. Fvenzoo voor
bet rondschrijven van den door de Ovarii ei d
aangestelden Rijksbisschop L u d w i g M 1-
I stond In ons blad van 3 Januari.
I e r, die afwees de propaganda van e-m ra-
tionalistisch-nationale Jezusfiguur („Dor
Hpiland vom Hnkenkreuz is unser dcut-
scber Gott", oproep-brochure voor de Natio-
nalkirche") en de reformatorische leer weer
tot gelding wil brengen, om Ie bes'uiten:
„Slechts een Kerk die het ware en onver-
\alschto Evangelie verkondigt, kon de «olks
gemeenschap van het Derdo Rijk op een
wijze dienen, die Gode welgevall.g is". Maar
tegenover dezen rechten slag met krom
men stok", blijven we ervan overtuigd, dat
do Kerk er beter van gediend is ten daar
om ook de Staat!) wanneer zij haar roeping
op eigen tcirein zelf verstaat cn zei' ver
vult.
We meenon niet, dat de Stnai nooit )fte
nimmer zou mogen ingrijpen. Integendeel.
Zoo meenen we, dot ook hij wel teiHej,-e
heeft toe te zien of de gevaarlijk ant-.-mili-
tairistische propaganda die gedreven wo dt
door de vereenlging „Kerk en Vrede", waar
bij in het begin van het verschenen jaar
9085 leden (waaronder 378 predikanten!}
aangesloten waren. Een op Tweeden Pink
sterdag te Doetinchem gehouden landdag
waar vogels van diverse pluimnge zich lie
ten hooren (cok 't bekende soc. dem. Kamer-
lid Ds. J. I.. F a h e r) en die geopend werd
met den Ambrosiaanschen lo'zan.' en geslo
ten met twee coupletten van het Wilhelmus,
moge van uit de verte er tameliik onschul
dig hebben uitgezien. Echter de oproep van
„Kerk en Vrede" om bij de Kanurverk'ezin-
gen „in geen geval" te stemme,, op cmói-
d-aten, die in de Kamer vóór een Oorl es' e-
groot'ng hun stem zouden geven, heeft toch
wel iets te zegeen. En nóg meer ha°r gepu
bliceerde resolutie, waarin de om'erlruk-
king van dp muiterij der schendingen van
„de Zeven Provinciën" aaneegmpen w«rd
om uctic te voeren tetzen „het nomeesehe-
lijke van liet militairismo" en het Neder
landsche volk „ongeroepen werd tot vern.T*.
deej-ne en bestrijding van bet miiita'nsmo".
Dat Ned. Herv. Kerkvoogdijen (Kerkera
den) te Den Haag. Rotterdim en Utrecht
een kerkgebouw voor een prona^andanvond
van „Kerk en Vrede" weigerden. m<v« ons
voldoening geven. Maar het bevredigt ons
allerminst,dat een aanklacht bij het Class.
Restunr \an Gou''a en het Pr v Ke-khe-
shiur van Zuid-Holland der N'ed. Herv
Keric tegen D? J. B. Th Hugenholtz
te Ammerstol, den secretaris van „Kerk en
Vrede", als e'ndre uitent niet meer pffert
sorteerde den eon op'rarht tot ..toezien*',
terwijl toch deze predikant zich niet ontzag
o.m. aldus zich publiekelijk uit te laten
Ook in Nederland worden ongeveer 20000
;ouge mannen jaarlijks in de gemeenste
moordmethoden onder de slavernij van den
militairen dienstdwring afgericht". Hij ont
kende zich schuldig gemaakt te hebl>en aan
„opruiïug'', maar wat hij spiak was toch
niets minder dan gezagsondermijning, die
de Kerk begaan liet. Dc Classis Leiden der
Geref. Kerken sprak uit, dat voor leden dier
Kerken geen plaats is in „Kerk en Vrede"
Een andere aanklacht, Ingediend bij het
Prov. Kerkbe-tuur van Noord-Brabant en
Limburg, tegen Dr. J. L. S n e t li 1 a g e,
predikant der Ned. Herv. Gemeente te Oijen,
had niet giooter gevolg dan een opdracht
om „inlichtingen te vragen" over den aange
klaagde, terwijl deze I-euin-vereerder het
toch bestaan had in publieken geschrifte
hot „een groote verdienste van het Leninis
me" te noemen „dat het een radicale schoon
maak heeft ingezet onder alle geestelijko
stroom!ngen", terwijl hij zelfs de schrikke
lijke brutaliteit had het Bolsjewisme als „de
lovende Kerk" aan te prijzen. Dit geval doet
denken aan een ander in 1905, toen in de
kerkelijke procedure tegen Dr. Louis
Bah Ier (die aan het „christelijk barbaren
dom van Europa", het heil van het Boeddbis
me predikte en Boeddha hooger stelde dan
Jezus Christus) de Synode voor diens per-
soonlijki» „overtuiging" terugtrad. Zelfs in
de „Kerkelijke Courant", waarin toen de
vrijzinnige geest oppermachtig was, werd
gevoeld dat de zaak „krom" zat. En dit blad
bracht toen de uitspraak van een bekend
vrijzinnige: „Heeft Dr. B&hler openlijk ver
klaard, dat hij het Boeddhisme stelt boven
het Christendom en is hij bij deze verkla
ring gebleven, dan had zonder twijfel ont
zetting uii zijn ambt daarop moeten volgen
en niets minder". Maar deze vrijzinnige die
dus vóór „leertucht" zich uitspri*k, heeft Dr.
Bah Ier den prediker van het Boeddhis
me, nimmer uit zijn ambt zien ontzetten.
En zoo ook is D r. Snethlage, de predi
ker van het Bolsjewisme als religie, tot
heden in zijn ambtsbediening gehandhaafd
Voorts hebben we dit Jaar nog gehad de
mededeeüng van een vrijzinnig predikant
in de „N.Rott.Crt.'', dat een zijner collega's
in een Ned. Herv. Gemeente in Noord-Hol
land „Zondag op Zondag van den kansel
een stevige communistische redevoering
houdt voor do enkele toehoorders, wier aan
tal zoo nu en dan wordt versterkt door
een'ge autobussen toehoorders van elders,
aanhangers van eeu communistische groep,
waarvoor deze predikant op een gewone
vergadering eens heeft gesproken, on die nu
eens een kc-rkgang ondernemen om te con
trol eeren, of hetgeen in de kerk wordt ver
kondigd, niet te veel afwijkt van het in de
vergaderzaal gehoorde; en ze kunnen dan
tevreden naar huis gaan". En ook tegen de
ze communistische „predikatiën" is niets
niemendal gedaan.
We herinneren ons, dat in de laatste zo-
merzitting van de Alg. Synode der Ned.
Herv. Kerk een verzoek van eenige lidma
ten der Kerk inkwam om „opheffing van de
leervrijheid" enz., en dat dit verzoek voor
kennisgeving werd aangenomen. Do Synode
zal van oordeel geweest zijn, dat er in de
Ned. Herv. Kerk geen leei-vrijheid bestaat.
Nog vóór de Synode haar zittingen aanving,
schreef Ds. M. v a n Grieken in de „Waar
heldsvriend" o.m.: „Ieder, zonder onder
scheid, vrijzinnig en rechtzinnig, is in den
grond van de zaak ervan overtuigd, dat er
geen leervrijheid in de Hervormde Kerk is,
dat niet maar zonder meer voor elke over
tuiging in de Hervormde Kerk plaats ls:
dat het Boeddhisme er niet thuis hoort, dat
zeker ook het Bolsjewisme als religie ndet
beschouwd kan en mag worden als een
Christelijke religie, die in geest en hoofd
zaak overeenstemt met de leer der Her
vormde Kerk. Maar nu de practijk! Zal men
nu eindelijk eens tot de overtuiging komen
over heel de jinie, dat we bezig zijn om d<»
Hervormde Kerk als Kedk te vermoordt'
Döërvoor is toch nooit een Kerk gest'"'*^
diió.rvoor kan toch op den duur
leven, dnt de allerzonderlingste en allerte-
genstrijdigste dingen maar worden opge-
discht en dat leder er dan maar genoegen
mee nemen moet!"
Het Jaar 1933 is weer voorbij, zonder dat
'ets j>ositiefs gedaan is tegen de goz^gson
dermijning van Ds. Hugenholtz. tegen
de Bolsjewisme-predlking van Dr. Sneth
lage en teeen de communistische propa
ganda van den ongenoemdon predikant in
Noo-vi-Holland. Wr.a zóó de Kerk in de ver
vulling van haar roeping trtkort schiet zelfs
tegenover de verkondiging ven Staatsge
vaarlijke leer. moet de vraag ri'zen of hier
niet de Overheid zelve na nauwgezet onder
zoek Ingrijpen moet eo in elk geval streng
op haar hoede moet zijn.
De Spreukendichter heeft gezegd: „De
goddclooee zal sterven omdat hij zonder
tucht geweest is" (5 23) en daartegenover
„De hestrnri'ngen der tucht ziin de weg des
levens" (6:23). Zoo heeft ook de Kerk tucht
te oefenen. Niet enkel ten aanzion van de
verbreiding van leerstellingen, die Staats
vaarlijk zijn. maar ook met betrekking tol
alle on-Sohriftuurlilke leer. Een Keik zon
der tucht is een Kerk zonder karakter, ja
erp^''. ze erkent bastaarden als zonen, ter
wijl de trouwe zonen het zwaar bij haar
hebben.
Toch is er In 1933 in Kerkelijk Nederland
wel getracht tucht te oefenen en geroepen
om tucht
Allereerst in de Geref. Kerken, waar het
proces tegen Dr. J. G. U b b i n k te Zeven
hoven nog hangende is en waarin het wel
in het bijzonder gaat over de erkenndng van
de autoriteit van de H. Schrift als Gods
Woord. De Part. Synode van Zuid-Holland
(Noord) had Dr. Ubbink o.m. gevraagd:
„Gelooft gij, dat de H. „chrift naar vorm en
inhoud is het Woord van God en voor ons
de met Goddelijk gezag optredende rechter
over ons geloof en onzen wandel?" Daarop
had genoemde predikant geantwoord: „Als
men mij bedoelt te vragen, of i'k geloof, dat
de 66 door menschen geschreven geschiften
en wel naar vorm en inhoud het Woord
van God zijn. zoo antwoord ik hierop met
de meeste beslistheid en duidelijkheid, maar
ook ontroerd In mijn binnenrie. ontkennend
niet alleen, maar ik wijs in heilige veront
waardiging de gedachte als beslist godslas
terlijk af". Over de procedure tegen Dr. U b-
b i n k, die kortgeleden zijn inzichten ook in
een aantal artkelen in het Hervormd-con
fessioneel weekblad „De Geref. Kerk" publi
ceerde, ls ook in breoderen kring een oor
deel gegeven. Zoo schreef de confessioneele
-n Prof. Dr. Th. L. H a i t j e m a over
^fdelooze hanteering van het kerke
lijk-onmisbare maar tevens heel licht onnoo-
dig gevaarlijk wordende leertucht-mes". Wel
schreef deze zelfde hoogleeraar over het
eerste groote boek van Dr. U b b I n k: „Naar
mijn overtuiging ls het. zacht gezegd, nog
al kcttersch naar reformatorischen maat
staf, wat Ubbink poneert over de Schrift en
haar gezag, over de Kerk en haar functiën.
De waan van een direct hewustziin van
God cn Diens werkeH'kheid te bezitten, is
m.i. dp groote onbeleden zondp in al de ge
schriften van Dr. Ubbink. Al gaf hij zijn
laatste hoek ook tot titel- .Alleen door het
geloof', ook dat boek bewijst nog. dat Ub
bink van het Sola Fide der Reformatoren
vervreemd is en daarom den zin e-vnn door-
loonend ombuigen moet". Maar de kerkrech
telijke behandeling van deze rank werd
door Prof. H a i t i e m a .liefdeloos" geacht.
Intusschwi is de procedure nu al omstreeks
drie iflren loopende en de Genrrnle Synode
der Geref. Kerken benoemde deputaten om te
dezer zake nog poelneen te doen. teneinde
Dr. Ubbink tot ander Inzicht te brengen en
voor o'e ambtelijke bediening t« kunnen be
houden.
Ook de Chr. Geref. Kerk had haar leer-
tucht-geval. Haar Synode kwam In buiten
gewone vergadering hitoen om te beriissen
over de voortgezette Chiliifitisrhe nrona-
ganda van Ds. A. M. Berkhof! te Sneek.
Een rapport, door te dier zake benoemde
deputaten tevoren opgesteld, veroordeelt het
optreden van genoemden predikant Deze
verklaarde reeds toen niet .alleen zijn in
zichten te handhaven, maar oók te staan op
vrijheid van prediking ten deze: „Als de Sy
node een principieele uitspraak doet in den
zin van het rapport, kan ik haar dienaar
niet blijven, omdat ik haar dan niet langer
kan blijven erkennen voor de zuiverste open
baring van het lichaam van Christus. Dan
ligt de schuld niet bij mij, maar bij haar-"
De Synode vereenigde zich (met de stem
van Ds. Berkhoff tegen en 1 stom blanco)
met de rapport-conclusiön, veroordeelende
de specifidke opvattingen van Ds. Berk
hof! „betreffende het Duizendjarig Rijk en
de tweeërlei Opstanding". De betrokken*
kon met. behoud van zijn privé-gevoelen in
de Kerk blijven, doch mocht niet zijn gevoe
len leeren en verbreiden als leer der H.
Schrift. Daarop antwoordde Ds. Berkhoff:
„Het oogenblik van scheiden is dan geko
men. Ik moet de Chr. Geref. Keitk het recht
ontzeggen, om nu nog te zeggen, dat zij is
de zuiverste openbaring van het lichaam
van Christus. Na lang beraad heb ik het be
sluit genomen U mede te deelen, dat, fcndien
de conclusies van het rapport werden aan
genomen, onwankelbaar vaststaat, dat ik op
dat oogenblik de Chr. Geref. Kerk moet ver-
'aten- DaS Voorzitter! Dag Synode! Dag
Christelijke Gereformeerde Kerkl God erbar-
me Zich Uwer'" Zoo heeft Ds. Berkhoff,
vóór er nog sprake wae van ontzetting uit
zyn ambtelijke bediening, aan verdere tucht
oefening zich onttrokken, zijn Kerk veria-
ten en daarna bij de Ned. Herv. Gemeente
van Sneek toegang als lidmaat gevraagd, op
welk verzoek toestemmend beschikt is. Thans
studeert aan de Universiteit te Utrecht voor
het predikambt in de Ned. Herv. Kerk. Een
„overgang", die Ds. J. H o e k s t r a In de
Hervormde .Zondagsbede voor Friesland"
o.m deed schrijven: „Wij hebben onze Va-
derlnndsche Kerk niet üof als een asvl, toe
vluchtsoord voor kerkelijke dakloozcn. Dqi
Ds. Berkhoff nu in de Herv. Kerk zal zi«i
de zuivere openbaring van het llrh.oam van
cnnsius wii er bij ons niet in. Of men
schen nu om een huwelijk aan te gaan van
Kerk verwisselen, dan of het, zooals In dit
geval, gaat om arbeidsterrein voor bepaalde
ideeën, dan heeft o.l. de Kerk zelf MJ der-
gelijke overgangen heel weinig winst te
boeken. De ware liefde tot de Kerii vlagt bij
zulke overgangen niet".
Ja. wel is tucht ook op de leer eon uitten-
mate moeilijke taak. Maar een taak. niet op-
pelesid door menschen. doch ee.n dio roeping
is. wijl bevolen door den Oppeisten Herder
der kudde en Koning der Kerk.
