Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | 21 december 1933 | pagina 3

DONDERDAG 21 DECEMBER 1933

EERSTE BLAD PAG. 3

NED. HERV. KERK.

Bedankt: Vcor Akker- en iMurmerwoude,
J. Laarman ts Tweede-Exloërmond.

CHR. GEREF. KEIUK-
Aangenomen: Naar Dellt, J. A. Riekel
le Sliedrccht.

AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE.

Men bericht ons:

D s. A. M. Knottn*rus hoopt Zondag 2S
Jan. lOG-1 afscheid te nemen van de Ned.
Herv. Gemeente te Zuiderwoude en Zondag
i Fetr. d.a.v. intrede te doen te Ee (bij
Jok'.-.uml, na Levert! gd te zijn door Ds. B. R.
Knottnerus, van Sobaldeburen.

JUBILEA

D s. C. C. G. Visser, predikant der Ev.
Luthersehe Gemeente te Rotterdam, heeft gis-
leren, onder zeer veel blij' van belangstel
ling, zijn Zilveren ambtsju f. am gevierd. Des
middags had in de Luther., apel een receptie
plaats, waar de jubileerenda predikant o.m.
werd toegesproken door den heer Spliet-
ff, voorzitter van het Huldigingscomité,
hem namens de Gemeente een boekenkast,
ameublement, geschenk onder couvert en een
fraai album met de namen der geve;») aan
bood. Verder werd nog het woord gevoerd
door vertegenwoordigers van het Kerkbestuur,
het College van ouderlingen, Zending en Jeugd
arbeid, door D s. J. Schoonhoven,
Gsref. predikant te Rotterdam-Delfshaven, na
mens het bestuur der Chr. Ambachtsschool,
door Ds. L. S. P. vanderChij s. als plaat
selijk collega van den jubilaris en door Ds. P.
H. B o r g e r s, van Den Helder, beroepen pre
dikant bij de Evang. Luth. Gemeente te Rot
terdam, die namens de Heldersohe vrienden
ran Ds. Vicoer, een geschenk onder couvert
lanbood.

Des avonds heeft, eveneens in de Luther-
Japel, een feestavond plaaas gehad, opgeluis
terd door muziek, zang en declamatie.

„KERK EN VREDE".

De Classis Leiden van Geref. Kerken deed
Inzake het lidmaatschap van „Kerk en Vrede
volgende uitspraak:

dat de Vereeniging „Kerk en Vrede
blijkens art. 3 en 4 harer statuten een op-
Vatt'ng van den oorlog, als zijnde onder alle
omstandigheden ongeoorloofd en van God
verboden, aanhangt en propageert, welke m
strijd is met de Heilige Schrift;

b. dat het lidmaatschap van deze Vereeni
ging niet slechts verplicht tot instemming met

het propageeren van deze onschriftuurlijke
leer- maar in zijn consequenties ook leiden
moet tot ongehoorzaamheid aan de wettige j
Overheid, welke in strijd is met het vijfde
gebod en alzoo ook met de Geref. Belijdenis,
uitgedrukt in art. 36 Ned. Geloofsbelijdenis
en Zondag 39 Heidelb. Catechismus.

De Classis heeft daar'oy uitgesproken, dat
voor leden der Geref. Kerken gaen plaats is
in „Kerk en Vrede", te minder omdat het
zelfde ideaal, dat „Kerk en Vrede" met revo
lutionaire middelen najagen wil, door de Geref.
kerken op zuiver schriftuurlijke wegen
wordt gezocht.

KERKORGELS

Te V1 i s s i n g e n is het gerestaureerde
orgel der St. Jacobskerk van de Ned. Herv.
Gemeente weer in gebruik genomen. Mede
door het aanbrengen van verwarming in de
kerk had het orgel zeer geleden. Ook was het
orgel zeer dik van toon, door de vele 8-voetB
6te,mmen, die het bevatte, die bovendien nog
bijna alle van gelijke kleur waren. Hierdoor
was de discant zeer onduidelijk en kwam de
melodie bij koraal begeleiding niet uit. Ver
schillende stemmen uit de oude dispositie zijn
nu vervangen door nieuwe. De zwelkast is
van nieuwe dikkere jalouzieën voorzien. Het
ïklavier is nu een afgerond orgel op zich
reu en het gehsele orgel is nu frisch en hel
der geworden. De restauratie is volgens be
stek en onder toezicht van den heer IC. M.
Lujrtsn, technisch orgelbouwkundig adviseur,
te Enschedé, uitgevoerd door de bekende or
gelbouwer, H. W. Flentrop, te Zaandam.
Het orgel bevat 2316 sprekende pijpen.

STICHTING „HET ELLERTSVELD".
Door namenwerking van den Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente te Schoonoord, den Ker
keraad der Geref. Kerk te Schoonoord en de
Colleges van B. en W. der gemeenten Sleen,
Zweelo, Rolde en Odoorn, is de stichting „Het
Ellertsveld", in het leven geroepen. iZij stelt
zich ten doel, het exploiteeren van een of
meer tehuizen te Schoonoord voor ouden van
dagen en eventueel andere inrichtingen voor
hulpbehoevenden in Drente, waarbij de volle
vrijheid ten opzichte van het godsdienstig le
gen der verpleegden gegarandeerd wordt.

De grondslag der stichting is de erkenning
van de H. Schrift als Gods Woord volgens de
opvatting neergelegd in de drie Formulieren
yan Eenigheid.

Het Bestuur der stichting wordt benoemd
door bovengenoemde colleges en wel 1/8 deel
van het aantal bestuursleden door den Kerke
raad der Ned. Herv. Gemeente; 1/3 deel dooi
den Kerkeraad der Geref. Kerk te Schoonoord
en 1/3 deel door de samenwerkende dagelyk-
6che besturen der genoemde gemeenten. Dp
Bestuursleden door de Kerkeraden benoemd
en het eventueel te benoemen personeel, be
tuigen instemming met de grondslag der
stichting. Dit zijn de voonraamste artikelen
uit de stichtingsacte.

i Door den Kerkeraad der Ned. Herv. Gem.
zijn als bestuursleden benoemd Ds. I. Faber
en J. Muskee, beiden te Schoonoord, en Mej.
A. Talma, te. Witteveen (gem. Westerbork)
door den Kerkeraad der Geref. Kerk Ds. S.
Hania en A. S. Warmels, beiden te Schoon
oord, en G. .T. Middendorp, notaris te Nieuw-
,Amsterdam. En door de samenwerkende Col-
Heges van B. en W. de heeren Mr. G. A. Bon-
(tekoe, burgemeester van Sleen; A. van der
Slu:s. burgemeester van Rolde, en M. Meelker,
voorzitter van het Armbestuur der gemeente
Odoorn. Tn het dagel'ikflch bestuur werden ver
kozen Ds. I. Faber, te Schoonoord, voorzitter;
notaris G. J. Middendorp, te Nieuw-Amster-
dam, secr. en M. Meelker, te Exlo (gem-
Odoorn). penningmeester.

Schoonoord werd gekozen als een centraal
gel-ven punt voor geheel Drente. Aanvankelijk
ligt het in het voornemen de st'chting zóó op
te zetten, dat de leiding berusten kan bij eer
gedi-lomeerd verrleegster, zoodat hulpbehoe
vende oudjes In de stichting zelve verpleegd
'kunnen worden.

Het Bestuur hoopt de medewerking
merdere Dagelüksrhe Besturen in Drente te
verkrijgen en niet in het minst van allen, dis
een goede verzorging cn verpleging van ouden
van dagen wenachen. Op dit gebied is er in
Dr-ntho nog heel wat te. doen.

Het stichtingskanitaal hoont men door een
beroeo on de publieke weldadigheid van heel
het vo'k biieen te brengen.

De stichtingsakte werd Maandag 18 Dec. te
Schoonoord notarieel gepasseerd.

BIJBELLEZEN IN DE WEERMACHT.

We vestigen gaarne de aandacht op het
belangrijk referaat, door den heer C Oranje,
van Deventer, over bovenstaand onderwerp
gehouden in de vergadering van Geref. gar-
nlzoen.-kerken. Dit principieele referaat, dat
geheel practisch uitgewerkt is en daarom van

-eel waarde, is thans gepub'iceerd in „Het
Onderlingentlad" (uitg. J. B. van den Brink
Co. Zutphen).

HET O. T. VEROUDERD?

Prof. Dr. Joh. de Groot, hoogleeraar te
Groningen, deed bij D. B. Centen's Uitgevers
mij. te Amsterdam een kort en duidelijk ge
schriftje het licht zien over de thans door de
Duitsche kwestie weer actueel geworden vraag
„Is het Oude Testament verouderd?" Velen
achten het een „Joodsch" boek, dat binnen
het terrein ven de Christe'yke Kerk een
fossiel, oud en dood ding is. En toch kunnen
ze het niet loslaten, omdat zijn verschrikkm-
gen bekoren en zijn heerlijkheid doorhuivert.
De schrijver gaat dan verschillende tegen het
O. T. aangevoerde Bezwaren na; geeft vervol
gens aan- waarom de Chr. Kerk het O. T.
niet missen kan en evenmin de mensch, die
met God wil leven, tenzij op straffe van
verarming. Aangetoond wordt, dat in menig
bezwaar tegen het O. T. een stuk verblinding
of hoogmoed kan schuilen. De positie van
Christus ten aanzien van het O. T. en ook den
band met de Kerk worden duide'ijk naar voren
gebracht. Eindelijk wordt in enkele bladzijden
over de waarde van het O. T. voor het eigen
geestelijke leven gehandeld. Een geschrift, dat
sommigen misschien nog wat scherpbelijnder
hadden willen zien, maar dat niet nalaten
zal, wijl liet met grooten eerbiod geschreven
is, de hooge waardij van het O. T. in het licht
te stsl'en. Als zoodanig moge het nog veel
nut stichten.

EVANGELISATIE.

By D. B. Centen's Uitgeversmtf. te Am
sterdam verschenen twee handige geschriit-
jes: „Iloe to gelooven?" In populaire taal
wordt met het jonge, studcerer.de volk ge
sproken over „de moeilijkheid van het ge'oo-
ven in dezen tijd", waarbij het antagonisme
tusschen hoofd en hart aan den dag treedt-
maar ook de menschel ij ke overlegging voor
het zaligmakend geloof wordt prys gigeyen.

Een ander geschriftje „God en wij" richt I
zich tot hen, die niet volslagen atheïst en
materialist zijn. Hen wordt den ernst van
het leven voorgehouden, gewezen op de macht
der zonde, op het schuldbewustzijn en op de
genade in Christus Jezus.

We hebben hier lectuur, die voor versprei-
ding zeer wel geschikt is. De Evangelisatie-!
arbeid kan er goed gebruik van maken.
EEN ZWARTE PROFEET.

Een neger-evangelist, die zich zelf „Father I
Divine" noemt en een massa blanke en zwarte
vo1 gelingen heeft in ae gehcele Vereen, Staten j
van Noord-Amerika, bezit volgens de „Daily
Telegraph", naar we in het -,Hbl." lezen, zijn
hoofdkwartier in Harlem, de negerwijk van
New-York, en verder een aantal „tempels" in
allerlei groote steden der Vereen. Staten.
Washington. Ba'timore. enz. enz. Tusschen
deze steden reist hy rond met zijn particulier
vliegtuig, of met een heele stoet auto's.

Vier „zwarte engelen" vergezellen hem altyd
Zij zijn struische negerinnen, die de namen
Truelove, Peaceful, Faithful en Bouquet
flragen. Twee andere negerinnen- bekend als
„Trouwe Mary" en „Bisschop Se'fridge" zijn
in de stad Newark zijn speciale adjudanten.
De justitie is bezig haar belangstelling voor
dit nieuwe phenomeen te toonen. Een paar
jaar geleden is hij al eens ergens opgepakt
wegens verstoring der openbare orde.

ROME IN DE BATAKLANDEN.

De Protestnntsche Zending, die in de Ba-
taklanden zulk een omvangrijken en gezegen-
len arbeid tot stand heeft gebracht (in het
volgende jaar wordt de 100ste geboortedag
van den grondlegger Nommensen ook in ons
and herdacht met de verschijning van zijn
biografie door den heer Hemmers verzorgd),
ziet sinds eenigen tijd een zeer actieve Room-
sche missie-arbeid zich ontwikkelen, waarin

ilgens buitenlandsche berichten een systema
tische bezetting van ae Bataklanden begrepen

InZ' hoeverre dit juist is, blyft natuurlijk
onbekend, maar een feit is, dat in Medan,
Siantar en Sibolga reeds R -K. hoogere
scholen, hospitalen en kerken zijn verrezen.
In verband met het aan het Indische Gouver
nement toegeschreven voornemen, om binnen
afzienbaren tijd ook de tot dusver gesloten
streken „vrij te geven", bereidt de R.-K.
missie ook daar den Zer.dingsarbeid voor. Men
gaat omzichtig te werk, houdt de, voor de
Batakkers aarstootelijke M aria-vereering wat
op den achtergrond en treedt de.bevo'king met
groote hulpvaardigheid tegemoet.

Er zijn R.-K. geestelijken werkzaam- die
beweren, dat de Bataklanden binnen 20 jaren
Roomsch zullen zijn geworden. Deze gedachte
vermoedelijk wel een wensch tot vader
hebben, die meer belooft dan hij geven kan.
Wat in zeventig jaren (in 1863 heeft Nom
en voor de Rijnsche Zending zijn arbeid
aangevangen) is opgebouwd en blijkens de
resultaten stevig is opgebouwd, zal moeilijk
in twintig jaren zijn om te zetten in gansch
anderen geest. Bovendien ligt het niet in den
aard van een in Protestantschen zin plaats
gehad hebbende kerstening, op korten termijn
e ver-Roomschen. Wat in dit opzicht tot dus-
er bereikt is, behoort dan ook nog tot de
sporadische gevallen, welke altoos en overal
voorkomen in beide richtingen.

KERSTNUMMER.

Het weekblad „De Christen" voor de Bap-
tisten-Gemeer.ten, waarvan de redactie berust
by Ds. J. W. Weenink te Stadskanaal, deed
in een zeer groote oplage een extra-kerstnum
mer verschijnen, dat zijn voorgangers naar
inhoud en uitvoering nog overtreft. Ds. IC.
Reiling opent met een meditatie over Lukas
2 7. Daarna vo'gt wat Joh. David te ver
tellen had: „Door Arabieren gestolen", waarin
we kennismaken met Zendingspioniersarbeid

den Congo, George Grenfell en Henry M-
Stanley. Voorts maken we kennis met den
arbeid van het Zendingsechtpaar Judson in
Voor-ïndië. Er zijn boeiende schetsen: „Een
zalig weten", ,-Het Kerstfeest van den ouden
zeerob", iets over: Sneeuw en sneeuwvlokken;
onze gevederde vrienden in December, een
pagina voor de ziekenkamer, een foto-pagina
(wat 1933 in beeld voor de Baptisten-Gemeen
ten betreft), verder bijdragen over de Vrou
wen- en de Jeugdbeweging onder de Neder-
landsche Baptisten en een uitgebreide Jeugd
rubriek Een groote menigte foto's en andere
il'ustraties in koperdiepdruk zijn in het
nier opgenomen. Het is zeer superieur werk.

ZENDING.

Suriname. Het Zendingsblad der Evang.
Broedergemeente „Ons Suriname" is thans
uitsluitend gewijd aan -Suriname, een gene
ratie- geleden en nu", waarin zendeling A.
Jjchman op onderhoudende wijze oude toestan
den en verbeteringen beschrijft, die door den
toegewijde» en opofferenden Zendmgsarbeid
der Hevrnhutters zijn tot stand gekomen:
geestelijk leven, onderwijs, zedelijk leven,
barmhartighidswerk, sociaal loven enz. zijn
door dot werk rijk gezegend geworden. Reeds
de talrijke illustraties op zichzelf vertellen bij
den eersten oogopslag daarvan. Dit mooie
nummer is aan het Zendingsbureau te Zeist
aan te vragen. Maar men steune dan ook dit
gezegende werk..

KORTE BERICHTEN.

De „G o d 1 o o z e n c e n t r a 1 e" is van
Bazel naar Straatsburg verplaatst.

Zending. De Geref. Kerken van Zeeland
•/ien naar a'le waarsch"nlükheid geen kans
thans een 2den miss. predikant voor Magelang
te beroepen.

Bergschenhoek. Een Geref. Mannen-
vereen. „Joh. Calvy'n" is opgericht (11 leden)
Voorz A. v. d. Kaaden, Secr. A. de Sterke.

Bijbelhandschrift. De -,Codex Sinaiti-
cus", vroeger in bezit van den Czaar van
Rusland, zal door Engeland voor het Britsch
Museum worden aangekocht. Prys 100.000
pond sterling.

Schoolnieuws.

BEGRAFENIS-Prof. Dr. J. H. KERN.

De begrafenis van Prof. Dr. J. H. Kern, in
leven hocgleeraar aan de Rijksuniversiteit te

UNIVERSITEITEN-GESCHENK.

De Universiteiten van Amsterdam, Gronin
gen, Leiden en Utrecht, de Hoogescholen van
Delft en Rotterdam, de Kon. Bibliotheek en
andere instellingen hebben een groot aantal
werken op geschiedkundig, volkenkundig en
godsdienstig gebied bijeengebracht om deze
a's geschenk aan de Universiteit te Johan
nesburg (Zuid-Afrika), die in 1931 door
brand haar gehcele bibliotheek verloor, aan te
Lieden. Het geschenk heeft een omvang van
14 kisten-

GODSDIENSTIGE DAGOPENING.

By N.V. Drukkerij Van Haeringen te Den
Haag kwam als no. 10 der uitgaven van den
Bond van Vereen, voor Chr. M. en V.H.O. uit
„De godsdienstige dagopening op onze
scholen", door Dr. J. W. Marmelstein.

Het onderwerp van dit geschrift werd door
den Bond van Besturen op de agcr.da van zyn
jaarvergadering geplaatst. Dr. Marmelstein,
leeraar aan een Chr. H.B.S. te Amsterdam,
heeft nu een zeer practische behandeling van
dit onderwerp gegeven. Hy gaat ervan uit,
dat in de „dagelijksche wyding" de Chr. School
zich aanstonds van elke andere onderscheidt.

bijna 26-jarige ervaring bij het Chr.
•M.O. beschouwt hij de dagelijksche opening
nog als een van de heerlijkste dingen in de
schoolgemeenschap. By die opening wil hij
niet uitsluitend rector of directeur, maar zoo
veel mogelijk al'e leeraren en leeraressen
laten voorgaan, waarvoor ook trouwe en
nauwgezette voorbereiding gevraagd wordt.
Hij gaat dan na de wyze, waarop dit ,-uur"
ingericht dient te worden. Natuurlijk zullen de
heeren van het vak hierover wel niet allen
gelijk denken, maar wat Dr. M. uiteenzet, is
der overweging en zeker ook veelszins der
toepassing waard. Het is een practisch en ze©r
ernstig woord, dat hij tot zijn collega's richt.
Het onderwerp Is van zeer veel belang en kan
vèr-strekkende beteekenis hebben.

HOOFDBENOEMINGEN.

Arum (Chr. Nat. School), G. Langhout,
hoofd te Haulerwyk.

ONDERWIJZEKSBENOEMINGEN.

Lis se (Ned. Herv. School- hoofd J. Dek
ker), J. C. Pauw te Nieuwerkerk a. d. IJssel
en voor tijdelijk J. C. van der Hilst te Lasse-

Gronin gen-Help man (De Savornin
Lohmanschool, hoofd J. H. ten Hoor), mej. J.
Israël te Zwo'le (ond. Julianaschool).

Amersfoort mej. A. H. van de Kamp
te Bennekom. Voor tijdelyk.

Dr. G. NYHOFF.

Dr. G. Nyhoff heeft tegen 1 Januari om
gezondheidsredenen eervol ontslag gevraagd
a's hoofdinspecteur bij het Lager Onderwijs
in de vijfde hoofdinspectie (provincies Fries
land, Groningen en Drente).

EXAMENS

RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN Ge-
romoveerd Is tot Doctor In de Geneeskunde,
op proefeohrlft: „De

ACADEMISCHE EXAMENS

Brellle en A B C Schoondorp
Scheikunde: prop, ex., de heer E G W esse link
te Den Haag.

Bennebroek en F de Stoppelaar i
Koudum: s&ml-artsex de heeren L, Woltrlng c
E M Li Hemmlnga, belden te Amsterdam.

RIJ KSUNI V 1'jRSITBIT TE UTItWHT. Ges!
Rechtswetenschap: cand.ex., mej. W_.

EXAMENS-WISKUNDE

DEN HAAG. 20 Dec. M.O. Akte K5. Hoogere
Wiskunde Geëx. 2 cand.. geel. geen
L.O. Art. 86. Gesl. de heer H G Soholten te

Amersfoort.

EXAMENS-NED. TAAL

AMSTERDAM, 20 Dec. MO. Akte K7. Geëx.
4. gesl. 1 cand., nl. de heer K J de Win te

EXAMENS-STAATHTTTSHOUDKUNDE

DEN HAAG. 20 Dec. M O. Akte K10. Geëx. 8,
geal. 1 cand., nl. mej. H H Schaap te Hilversum

EXAMENS-STAATSINRICHTING

DEN HAAG, 20 Dec. M O Akte Kil. Geëx 8.
geel. 4 cand.. nl. de heeren J Oome en M F Ze-ts,
beiden te Den Has#, G do Koek te Abcoude en
A Romeljn te Gouda

EXAMENS-HOOGDUITSCHE TAAL

AMSTERDAM. 20 Deo. Akte M.O B. Voorm.
Gesl de heeren A H Glansen te Dlemen en D J
en te Den Haag Nam. Ges>l. de heer F N
te Hlijlegersberg. Voortzetting met 1 vr.

J M Hulsken,

Kunst cn Letteren.

DE GIDS.

Tot de redactie van De Gids zijn toe
getreden J- W. F. Werumeus Bunlng, prof.
B. M. Tclders, Anton van Duinkerken en
dr. ir. J. H. Plantenga.

CYRIEL BUYSSE'S NALATENSCHAP.

kwam dezer dagen onder do hamer. Zijn
kasteel en park te Afsnee werd volgens de
wil der erfgenamen verkocht, eveneens de
inboedel. Voor deze verkooping was groote
belangstelling. De molen en het werkhuis
van Buysse zullen echter h«waard blijven
als een "herinnering aan den grooten Vlaam
schen schrijver, die zijn land en >olk zóó
liefgehad heeft cn zoo \ele malen in zijn
romans heeft uitgebeeld.

HET NEDERLANDSCHE BOEK,

de jaarlijks verschijnende catalogus van de
Nederlandsche Uitgevershond wordt dit
maal geopend door een art. van Prof. van
Moerkerken over het illustreren van boe
ken.

G. H. PRIEM, f

Op 6S-iarlge leeftijd overleed de schrijver
,G. H. Priem.

KAMERMUZIEK

Men schrijft ons uit 3erlijn:

Bedriegen de voorteekenen niet, dan gaat
de veel-bespctte en allang ten doode opge
schreven kamermuziek een typisch
voortbrengsel van de Du.itsche romantie
in het Derke Rijk een nieuwe toekemst ic-
gemoet. In de schatkamer dor n-u iekiits-
ratuur ligt ongetwijfeld veel onder het stof
der vergetelheid begraven, wat een betere
behandeling ten volle verdient Menige com
positie van Schubert cn Schumann, maar
haast evenzeer van Brahms en Reger wijst
erop, dat zij bewust sommige bijdragen tot
bevordering van de huismuziek hebbdn ge
leverd. Haar groot3te triomfen beleefde de
ze kamermuziek in den tijd der bieder-
meiersche kunstvrienden én „Schubertia-
den".

In de laatste jaren vóór den oorlog hoor
de men van salonmuziek spreken en dat
typeerde het luchtig, oppervlakkig aan
doend karakter \an dien tijd. De vooruit
gang der techniek maakte zich ook hier
bemerkbaar en mechanische muziekinstru
menten gaven den partlculleron bevorde
raar der ouderwetsch aandoende kamer
muziek den genadeslag.

De mannen van hot nieuwe bewind schij
nen het musireeren in intlemen kring als
een cultureele missie op te vatten, want de
rijksregeering heeft onder presidium van
prof. Havemann onlangs een „Arbeits-
gemeinschaft zur Förderung des Musik-
instrumenten-Gevverbes" in 't leven gerot,
pen en hiermee dén stoot gegeven tot den
terugkeer naar de huismuziek.

Alle ter beshcikking staande middelen
worden door de regeering benut en aange
moedigd, om de bevolking voor haar plan
te winnen. Het wekelijksch overzicht in de
bioscopen geeft haast geregeld een familie
of een aantal kinderen te zien, die eenvou
dige kwartetten oefenen en het publiek
schijnt schik in 't geval te krijgen, want er
.vördt hartelijk gcapplaudlsseeru.

Radio-voordrachten vestigen de algemee-
ne aandacht op de beteekenis van huis
muziek ën minsten» eenmaal per weck
boort men volksliederen oefenen, welke al
lang in vergetelheid geraakt waren.

Van de particuliere ondernemingen, wel
ke de regeering bij haar streven willen on-
derstèunen, moet de muzieksalon Bergin-
Bronsgeest genoemd worden, waar in de
wintermaanden geregeld intieme muziek
avonden gegeven worden, welke onder
meer de goedkeuring van dr. Goebbels heb
ben veroverd. Ik begaf mij naar Kaiserallee
192, om een avond mee te maken, welke
geheel en al in het teeken stond van den
mij volmaakt onbekenden componist Johann
August Sixt. Daar zelfs meer bevoegden
niet bij machte bleken, mij omtrent dezen
componist iets naders te vertellen, waren
mijn verwachtingen niet erg hung gespan
nen. Maar juist onder zulke omstandighe
den kan men merkwaardige verrassingen
beleven.

Ondanks de barre koude waren ongeveer
veertig belangstellenden verschenen, om
naar een korte voordracht van dr. Erich
Fischer te luisteren. Door hem werden wij
gexvaaf, dat Sixt een voorganger was van
Mozart, Schubert en Haydn. Hij leefde van
1747 tot 1797 in Donauschingen, werd door
zijn tljdgenooten als componist genegeerd
en geraakte weldra in vergetelheid, in de
particuliere bibliotheek van den Fürst zu
FLcstenberg werd pas ruim een jaar gele
den een aantal composities van Sixt toe
vallig gevonden en Felix Welngttrtncr was
dè eerste, die dit werk in een voordracht te
Bazel naar waarde wist. te schatten De be
kende Berlijnsche muziekuitgever Bote
Bock verklaarde zich bereid, een twaalftal
liederen uit te geven en onze landgenoot
Hendrik Bronsgeost was de eerste, die van
deze liederen een zestal ten gehoore
bracht. Hierdoor bracht hij ons in aanra
king met het romantisch aandoende idioom
vun' dien tiid.

Begunnen weid met drie ernstige liede
ren': „An das Klavier", „Der Grahstein" en
„Lied der Abwcsenheit", eenvoudig van
tekst en weinig gecompliceerd van melodie,
voor ons gevoel nogal sentimenteel. Het
merkwaardige hiervan Is echter, dat we de
zelfde melodieën bij meer bekende compo
nisten ontmoeten en ze dan algemeen voor
dien tijd hooren prijzen! Losser en vlotter
wil mij de melodie der meer opgewekte
ljederen toeschijnen: „An die Rosen", „Lie-
beszauber" en vooral „Lied ei nes deut-
schen Knaben". Muziek en en tekst van dit
lied doen voor het thans in heel Duitsch-
land officieel gezongen Horst-Wesel-lied
niet onder:

Mein Arm wird stark und gross mein Mat
Gib Vater, min ein Schwertl
Verachte nicht mein junges Blut,

Ich bin der Vater wert!

Ich- finde fürder keine Ruh'
lm weichen Knabenstand,

Ich kfimpfe, Vater, stolz wie Du
Fi>rvs teure Vaterland!

Hoort men Hendrik Bronsgeest dit lied
met zijn vollen bariton zingen en weet men
niet, door wien het gecomponeerd werd.
dan zou men het voor een lied van onzen
tijd houden, voor een typisch nationaal
socialistisch volkslied.

Persoonlijk vonden bij mij de charmant"
composities meer aanklank, welke dooi
den solist Hermann Hoppe aan den vleugel
en het trio Beatrice Bentz, Rcnato Werner
en Berlie Biedermann, voor piano, viool en
cello ten gehoore werden gebracht. Hier
werd de herinnering aan Mozart voortdu
rend levendig en kan men nauwelijks go.
looven, dat zulk kostelijk werk zoolang in
particulier bezit Is gebleven.

Johann August Sixt kan historisch niet
als ecri tweede Mozart door on9 worden
aangekondigd, maar zijn werk verdient on
getwijfeld tot ver buiten Duitschland do
waardeering, welke hot door zijn tijdgenoo-
ten ten onrechte onthouden bleef.

„MOEDER."

Bij de N.V. Gebr. Zomer Keunings Uit
geversmaatschappij to Wageningcn is ver
schenen het eerste nummer van het tijd
schrift „Moeder", practisch tijdschrift voor
de vrouw in het gezin.

Het staat onder algemeene leiding van
Prof. Dr. J. Waterink te Amsterdam. Ren
breede staf van medewerksters en mede
werkers staat hem ter zijde.

De prijs van dit nieuwe maandblad be
draagt 2.40 per halfjaar. Ieder nummer
bevat 40 hlz. in een omslag in kleuren en
is rijk geïllustreerd met foto's en met leeke-
ningen, speciaal voor „Moeder" vervaardigd.

Dit nieuwe tijdschrift wil een prac
tisch tijdschrift zijn voor de moeders.

In dit eerste nummer, met zijn zeven en
twintig bijdragen, kon natuurlijk slechts
een gedeelte van de onderwerpen opgeno
men worden, welke In den loop van den
tijd behandeld zullen worden.

Zoo hoopt men in het volgend numm<
een schets op te nemen van W. G. van
Muist over het vertellen aan kinderen; ee
bijdrage van Chr. Aten over wandelen: ec
causerie van architect Kees van der Boni
over huisinric-bting.

WETENSCHAP

DE KANT-GESELLSCHAFT

DR. VAN DER VAART SMITS
LAATSTE WOORD

In een ons toegezonden schrijven zegt Dr.
H. W. van der Vaart Smit naar aanleiding
van her gepubliceerde inzake de crisis in
de Kant-Gesellschaft afd. Nederland en de
ontbind ng van de afdeeling, dat de
jonge Duitsche afgevaardigde, ondanks
z';n verklaring, dat hij zich niet met de
intieme aangelegenheden van de vereni
ging wilde bemoeien, dit noch'ans vrij sterk
de:d, voorts, dat hij zonder kennis van
zaken sprak over een blaam waarvan Dr.
v. d. V. S. zich zou moeten zuiveren, omdat
hij zich reeds volkomen heeft kunnen
zuiveren met afdoende officieele
bewijzen van elke beschuldig ng. dir. inge
bracht werd, maar daarmee niet het rclle je
te niet kon doen dat door Prof. Polak te
gen hem was opgezet en dat thans uitliep op
een dubbele nederlaag voor het bestuur in
de schorsingskwestie en daarna op de ont
binding der vereeniging.

Dr. v. d. V. S. wijst op het wonderlijke feit,
dat de Duitsche afgevaardigde, die gezon
den was om hem te helpen de vereen giig
te behouden, da;rna overliep naar het an
dere kamp, in e; ontbinding toestemde en
zich troosten liet me: de belofte, dat cr dan
dadelijk weer een aieuwe werd opgericht.

Dr. v. d. V. S. verklaart dit alleen daar
door, dat de Duitscher in de verwarde pro
blemen den weg niet meer wist. Hij wijst
er op, dat door alles heen de werkelijkheid
niet weggenomen kon worden, dat de Du t-
sche kwestie oorzaak en inhoud van het
conflict was. Achteraf be'reurt hij niet dat
de vereeniging ontbonden is. Er is geen
sprake van dat een nieuwe vereeniging de
zelfde kwesties zal voortzetten of zou heb
ben op te lossen. Indien er nog iets op te
lossen valt zal dit wel door andere instanties
dienen te gebeuren.

een schrijven aan de leden der afdee
ling „in liquidatie" deelt Dr. v. d. V. S. noe
erschillende dingen mee, die niet bekend
waren. Hij beschikt over bewijzen te over,
maar met bewijzen was, zegt hij, niets tp
beginnen. „Het was een laf, immoreel, eon
laag relletje". Wat den 25-jarigen Duitschen
afgevaardigde betreft en diens houding,
merkt Dr. v. d. V. S. op. dat hij blijkbaar
van het voormalig bestuur niet eens heeft
gemerkt dat het anti-Duitsch wilde gehan
deld hebben en dat nog wel terwijl op de
agenda stond „voorstel tot ontbinding der
vereeniging naar aanleid ng van de veran
deringen in het (Duitsche) hoofdbestuur",
naar men weet, uit protest tegen de onder
stelde Gleichschaltung. Dr. v. d. V. S. ont
hult, dat de Duitscher is gepaaid met de op
richting van een nieuwe afdeeling Neder
land naast de nieuwe vereeniging en onder
hetzelfde bestuur, een vereeniging, die in
de huidige omstandigheden geen levensvat
baarheid heeft en een formaliteit is, zonder
bestaansmogelijkheid. „Het is een handige
uitvinding geweest, maar eerlijk en recht
schapen is anders".

Dr. v. d. V. S., die behalve secretaris ook
penningmeester was van de geschorste ver
eeniging en als zoodanig niet geschorst was
vraagt nu de leden hun medewerking bij d<
liqu datie. Z.i. is het tijdschrift nu zonder
eigenaar geworden en. kan het door oen
andere vereeniging in bezit worden genomen
wat reeds is geschied. Een bestaand legaat
kan geïncasseerd door de „nieuwe afdeeling"
en desnoods overhandigd aan de Alg. Ned.
Ver. v. Wijsbegeerte. De kas van 4 a 500
gulden geeft hij niet over voordat alle on
zekerheid over het wettig bestaan eencr
echte afdeeling Nederland is verdwenen en
evenmin als hij niet wettig gedechargeerd
wordt door een commissie die hij ontvangen
kan, dus niet de voormalige bestuursleden,
met wie hij zich na het gebeurde niet meer
kan inlaten.

Dr. v. d. V. S. verzoekt den leden hun oor
deel over den loop der dingen naar Berlijn
te schrijven en hem te adviseeren hoe tot
een goede liquidatie te komen, Aan de
„schijn-afdeeling", die, terwijl niemand meer
luisterde, aan de bestuurstafel van de ont
bonden vereeniging ten genoege van den
Duitscher werd opgericht, doet hij niet mee.

ECONOMIE EN FINANCIËN

BUITENLANDSCHE HANDEL
VAN NEDERLAND

IN NOVEMBER WEINIG
VERANDERING

De buitenlandsche handel van Nederland Is
November over het algemeen zoowel wat be-
.-ft den invoer als den uitvoer slechts weliig
eranderd. Volgens de Maand-tatlstlek van den
n-. uit- en doorvoer (uitgegeven door het Ccn-
raal Bureau voor de Stntlstlek), Is dë invoer
iet 100.172.000 gld. slechts 209.000 gld. grootor
eweest dan in October, terwijl de uitvoer met
525.000 gld. Is toegenomen tot 63.220.000 gld.
Verleden jaar November wae de waarde van
nvoer slecht? 105.553.000 gld., die vaa den
er echter 69.545.000 gld.
nadere beschouwing van de verschillende
cijfers blijkt echter, dat tusschen de verschillen
e goederengroepen toch nog belangrijke ver-
chulvingen hebben plaats gehad, zoo Is b.v. de
aarde van den houtinvoer met niet minder
dan 1.760.000 gld.gestegen tot 9.249.000 (vorig
Nov. C.390.000) gld. ook van levende die
mineralen e.d.. chemische producten, olie,
aardewerk, papieren Van rU- en voertui
gen is de invoerwaarde gestegen: daarentegen
or voedlngs- en genotmiddelen bU den In
een vermindering met 2.318.000 gld. tot
5.632.000 (vorig jaar 8.087.000) gld.. en bij ga-
-ens, manufacturen ,enz. met 1.922.000 gld. tot
3.284.000 (12.735.000) gld. te constateeren. Wat
len uitvoer betreft is achteruitgang op te mor
ren voor levende dieren, mineralen, enz. en
.ardewerk. waartegenover echter bijna alle an-
lere groepen iets hocgere cUfera hebben opge
leverd dan in de vorige maand, van c-lke groep

len, benevens voedincs- en genotm'ddelen) ts
tvoerwaarde In de afgeloope.n maand zelfg
er geweest dan verleden Jaar in dezelfde

CHRISTELIJKE HISTORICI

Het „Gezelschap van Christelijke Historici
in Nederland" hoopt Woensdag 3 Januari
te Utrecht te vergaderen, sprekers: dr. J.
A. H. J. S. Bruins Slot over „Nederlandsche
nationaliteit als historisch vraagstuk"; dr.
G. Keizer over „Enkele onuitgegeven stuk
ken betrekking hebbende op de Afschei
ding" en eventueel dr. H. J. Smit over
„Vorstenabsolutisme en standeninvloed in
de Middeleeuwen in het bijzonder in Neder-

„DE STUW" HOUDT OP TE VERSCHIJNEN

Het veertendaagsche orgaan „De Stuw",
orgaan der Vereeniging tot bevordering van
de maatscLappelijke cn staatkundige ont
wikkeling van Ned. Ind heeft zijn ver
schijnen moeten opgeven. Het laatste num
mer verscheen dato 16 Nov. en dc vcreeni-
gins wordt naar verklaring in dit nummer
ontbonden. Voorzitter der vereeniging was
prof. dr. J. H. A. Logemann te Bandoeng,
secretaris dr. P. J. Koets te Weltevreden.

„HET CONCERTGEBOUW"

Mr. Dr. E. W. Catz, die onlangs het be
stuur der N.V. „Het Concertgebouw" te Am
sterdam heeft voorgesteld,, dat een perma
nente adviseerende commissie uit de leden
(abonnee's) van het Concertgebouw zou wor-
rleen gekozen, doch daarop geen antwoord
kreeg, heeft zich thans tot genoemd bestuur
gewend met vragen over de onrustbarende
verhalen, welke over don materieelen toe
stand der genoemde instelling de ronde
doen. Hij vraagt of het juist is, dat het
loopend jaar een tekort van 90.000 of daar
omtrent zal aanwijzen en of het bestuur
kans ziet dit tekort zonder hulp van over
heidswege geheel of gedeeltelijk weg te wer
ken en in komende jaren te vermijden.

En voorts:

Acht het bestuur één of meer der navol
gende middelen bril kbaqr voor het te beroi
kon doel? (veitnlndering van het aantal
vaste dirigenten tot twee, afschaffing van
het systeem der gastdirigenlen, aanwijzing
van één der orkestleiders tot artistiek ad
viseur zonder extra-bezoldiging, verm nde-
ring van het aantal buitenlandsche solisten,
intensiever exploitatie van het gebouw ook
overdag, vorming van een bijzonder reserve
of garantiefonds in verband met onvoorzie
ne tekorten, efiectieve propaganda in Am
sterdam en elders lot werving en behoud
van abonné's).

Is het Bestuur niet van oordeel, dat in de
laatste plaats de in het algemeen reeds
bescheiden salarissen der orkestleden be-
hooren te worden aangetast?

Is hei bestuur bereid deze en daarmede
vrhand houdende vragen op konen termijn
te beantwoorden, hetzij in de pers, hetzij
rechtstreeks per circulaire aan abonné's. het
zij door het houden van besprekingen niel
een door het bestuur uit te noodlgen groep
uit de ahotré'

ivoarde fabrikaten

de in-gcevoerde onbewerkte en hatf-
:rkte voedlngs- en genotmiddelen met
14.374.000 (1S.S48.OO0)

130.000 (14 963.0001 gld. D» waarde van d©
Ingevoerde grondstoffen voor "het bedrUfs'evcu
in het geheel met 1.217.000 gld. gestegen.
•wUt ook de waarde van de uitgevoerde ruw©
•ffen ls toegenomen, behalve voor wat be
treft koleiv.

ttn: vlsch gestegen met 57.000 tot 391.000 (vo-
ig Jaar eveneens 391.000) gld.: tarwe gedaald
net 32.460 tot 55.753 (57.003) ton en 1.252.00.)
gld. tot 2.067.000) gld.. mals gedaald met 8.373
ton en 163.000 gld. tot 69.670 (142.695) ton en
2.016 (4.966) gld..rogge met 4.449 ton en 150.000
gld- tot 5 071 (11.140) ton en 135.000 (416.000)
gld.. gerst met 21.179 ton en 790 000 gld. lot
69.528 (43 071) ton "n 1.828.009 (1.712.000) gld.,
haver met 1.444 ton en 33.000 gld. tot 3.538
(8 802) ton en 120.000 (403.000) gld. Daarcn'e-
i is de Invoer van boonen cn andere p-»i>l-
ichten nog weer verder gestegen met "let
minder dan 4.0S8 ton en 195.000 gld. tot 11108
(2.900) ton en 528.000 (204.000) gld.. de Invoer
van lijnzaad ls echter gedaald met 637 ton en
40.000 gld. tot 6.168 (36.496) ton en 449.000
(2.504.000) gld. Ook de Invoer van bananen liep
nog verder terug n l. met 335 ton en 43.000 gld.
tot 1.869 (2.335) ton e.n 213.000 (255.000) gld..
terwijl van ver'ïcha appelen en peren 30 ic-n
minder werd Ingevoerd of In het geheel slechts
826 (3.966) ton. waarbij echter de waarde mC
is toegenomen met 41.000 gld. tot 125.000
(393.000) gld. De Invoer van veekoeken en an
der veevoeder steeg met 3.910 ton en 197 n.)
gld. tot 43 984 (13.044) ton en 2.190.000 (805.000)
gld.. die van kolen met 9.837 ton tot 677.C65
(662.884) ton, wnarbtl echter de waarde

4,857 000 (1.321.000) gld. De
van plaatijzer is nog verder toegenomen met
45.000 tot 707.000 (400.000) gld.. doch van an
dere soorten bewerkt Uzer Is minder uit het bul
tenland aangekomen, zoo verminderde de lu-
voer van staafijzer met 109.000 tot 663.000
(578.000) gld., van hoek- en balkilze

HPHSMdraadnacrel-s
xers weer Is toegenomen met 14.000 tot 67.000
(81.000) gld. Van geneesmiddelen was de Int e
rnet 448.000 (552 000) gld. slechts 7.000 gld.
kleiner dan In de voorgaande maand. De In
voer van stookolie daalde met niet minder d«a
185.000 tot ©lechts 102.000 (202.000) gld.. doch
die van benzine steeg met 536.000 tot 2.079.O0®
(1 509.000) gld.. en die van traan met 64 7 00»
gld. tot 3.063.000 (226 000) gld. Uit Rusland is
nog weer heel wal meer hout lngevoer a
In October, zoodat de waarde met niet minder
dan 1.589.00 gld. ls gestegen tot 4.013.00»
(1.855.000) gld. uit

....v 23.000 tot 729.000 (797 000) gld.. terwijl da
Invoerwaarde van tabak met niet minder dan
2.956.000 gld. Is teruggeloopen tot 1.311.00ft
(1.818.000) fild.

margarine met 14.000 tot

(405.000) gld.. van kaas met 40.000 tot 2.539 .100
(2.840 000) gld. van volle gesuikerde co.id ent-
melk met 61.000 tot 538.000 (560.000) gld. r«-
euikerde ondermelk met 229.000 tot 1.317.00»
(t.196.000) gld. en ongesulkerdo volle meU met
61.000 tot 307.000 (268.000) gld. Daarentegen Is
de uitvoer van boter met 316.000 gld. terugge
loopen tot 1.311.000 (2.063.000) gld. en van eie
ren met 34S.000 gld. tot 1.366.000 (2.124.000) gld.
Toegenomen Is voorts de uitvoer van verst li»
appelen en peren met 360.000 tot l.OOi.'ui»
(544.000) gld.. bloemkool met 121.000 tot 205 00»
(174.000) gld.. sin met 58.000 tot 80.000 (76.000)
gld., uien en sjalotten met 87.000 tot 439.00»
(489.000) gld.. waarvoor echter 17.7 43 (vovljf
jaar 9.960) ton moest worden geleverd. De uit
voer van kiel-aardappelen liep terug m. 172-00»
tot 205.000 (302.000) gld.. van bloembollen met
1.362.000 tot 777.000 (545.000) gld.. van kolen
met 184.000 tot 4.314.000 (4.983.000) gld. Terwijl
de uitvoer van superfosfaat ls toegenomen met
146.000 tat 570.000 (427.000) gld., Is die van
zwavelzure ammoniak gedaald met 233.000 tot
497.000 (1.149.000) gld. De uitvoerwaarde van
geneesmiddelen ging achteruit met 97.000 tot
865.000 (774.000) gld., die van ongetwijnde lia-
toonen garen© met 17 000 tot 107.000 (72.000)
gld. en van andere katoen garens met 2 000
tot 155.000 (158 000) gld.. waartegenover echter
do uitvoer van kunstztJden garens Is toegeiicr-
men met 232.000 tot 1.582.000 (1.391.000) jld.
Belangrijk Is ook de stöglng bi) den uitvoer
van radio-artikelen, n.l. 243.000 tot 4.9SO.OOO
(4 286.000) gld.. de Invoer daarvan is ©leehts
8.000 gld. «rooter geweest dan In October en
was met 793.000 gld. belangrijk kleiner dan in
het vorige Jaar. toen In November voor 1.006.000
gld. werd Ingevoerd. Voorts ts do uitvoer
metaal draad gloei lampen toegen

tot 779.000 (741.000) gld. en d._

schappelijk© instrumenten met 28.000 tot I78.00ft
(399.000) gld.

65.60»

NATIONALE NOODRAAD IN DE T.S.

De macht van dictator Johnson
gebroken

President Roosevelt heeft gisteren een netto*
ial# noodraad in het leven geroepen, waarvan
•"rank Walker als leider za' optreden.

Dit nieuwe Instituut heeft tot taak de werk-
aamheden der verschillende, met het herstel
an den economlschen toestand belaste commit*

ren' en te bevorderen.

In officieels kringen beschouwt men dezen
ileuwen -tap ven president Roosevelt sis een
erzwakking van de positie van generaal J<-nn-

rodegei

Ich ded spreken, c

side?

«odraad wordt opgei

tetoriale bevoegdheden, terwijl hij thans stee
lid *ordt van den nationalen noodraad sn
meer alleen beslias.ngen kan IlQiaea.