ZATERDAG 16 DECEMBER 19^3
DERDE BLAD PAG. 9
TWEEDE KAM Eli
Herziening Lager Onderwijswet
KWEEKELING MET ACTE
ZONDER TOEZICHT
DE SPOORHOUTCOMMISSIE
De heer Lingbeek aanvaardt de
godsdienstige relatieve neutraliteit
Vergadering van 15 Dec. 1933.
De Spoorhoutcommlssle
BtJ den aanvang der vergadering werd le
Snoorhoutcommlssle benoemd. Daarin verkre
gen zitting de heeren v. d. WAKKDEN
Kleine wetsontwerpen
Z h.rt. werden daarna goedgekeurd de volgen-
(St.bl. no 405) n
to^ Invoering
nvormlge wet op
BEGROOTING VAN ONDERWIJS
olgd
ivUa. (afd. Lager Onderwüs) en
wlizlglng der L.O.-wet
De heer WIJNKOOP (comm.) schilderde
minister als dictator, die den strijd voert tej
JerwiJs. Gevorderd werd publicatie van 'a i
sisters toekomstige richtlijnen. Van de chris
lljke openbare schooi van den heer Llngbi
moest hb niets hebben, evenmin als van een
wijs In de kloosterkassen vloeien. De zilvervloot
blüft de poorten der kloosters binnenvaren,
vorklaarde hij.
Onder de coslltleregeerlng ziln we onder een
hnielijk dwangjuk gekomen. Het Is een mooie
vrllheld! Betalen en nog eens betalen.
Ook de heer Zandt vond. dut de minister gees
telilk In een concentratiekamp zit BU vo<
sloot hl; ziel
dat openbare onaerwuzers
■eer D v. Twist vroeg hll de
onderwlls aan schlppersklndere
len bü I
Ject
tnneliike deugden, waa.
aktük brengen. Een
preventief toezicht daarop achtte ook hjj niet
wol mogelijk, maar men verscherpe dan het re
pressief toezicht. ZO dienen de bevoegdheid te
telbke en maatschappelijke deugden niet ln eere
te houden.
REDE MINISTER MARCHANT
Het woord was vervolgens aan den MINIS
TER VAN ONDERWIJS.
Ht) noemde
ichrlk-
•rkende den zegen van goed
dorwlis.
rekenen met fel-
het "doekte bereiken.* willen zü
rich het"hoofd niet breken.
•ndergang. Wie echter
rekent met de noodzaak van verandering, he-
h.>oft oude wenschen nog niet prüs te geven.
Geen oude plunje dus.
Onlangs Is geschreven, dat alleen een domoor
slch ergert aan ..oude plunje". Men behoeft
zich daarvoor dus niet te schamen. De minister
wil afspieken met den heer ThUssen. die nu af-
8af op 'e ministers „oude plunje" om aan der
en niet te vertellen, wie die achrbver was
(Het wasde heer ThUssen zelf!).
De veelbesproken circulatie bedoelt In de
eerste plaats de onderwUs-gplogenneld doelma
tig en piactlsch te dlstrlbueeren. Niemand kan
daar bezwaar legen hebben. De maaliegel la
noodlg en daarom moet worden doorgetast. De
circulaire wns geen bevel, manr een verzoek
aan het gemeentelük orgaan van het Initiatief:
de burgemeester als voorzitter van den Raad
v«t. hat college van B. en W.
volgde bü het Ui
rerdorr
en fr
opheffing vai
zü de wet van 1920. Dat
anders van het openbaar
Ister ze spreek'
de büzondere scholen heeft de mlnlst
niets te vei tellen, maar de gre
nls.Htlee zijn aangeschreven om
wei king te komen.
zou zbn. als de minli
school i
OnderwUs? De I
Het Is ook onjuist de school
het cultuurcentrum op het platteland. Üp tra-
rlsch-huniorlstlsche w0zc werd dit duidelUk ge-
munkt. met de school te Rha. waar het hoofd
len niet "alle kleine openbare scholen worden
=grUpen. dat ze
...pathiëën op mln-behooi lüke w
Wat de wachtgelders betreft, kunnen böz.
schoolbesturen die afwüzen met een beroep op
verschil in de richting Dat Is een concessie van
de Slide der Regeering. al waardeert zü de con
cessie van de rechterzbde om wachtgelders te
Dat rellgleuse ondcrwüzers hun salails af
staan aan hun orde, daaraan kan de mlnlstei
Financiën zün Bü de
bü
hek) l
vólgende week naar den Raad
De heer Lingbeek Is nog steeds tn gebreke
geblevon om de mogelükhold van zün school
systeem duidelijk te maken.
Wil hü andere scholen verbieden? Ja. dan
zakt zün stelsel In elkaar. Neen. dan slaat hü
op dezelfde lün als de_ heer WUnkoop,
het leggen van doelmatige grondslagen
Eoedkooper Inrichting van het onderwüs tc v,
rügen. dlc- een bezuiniging van 15 milll
De hoer Wijnkoop wou nu al weten, wat
vorden zal Maar hü zal moeten wachten tol
'et komt.
Replieken
len8 beltaa LdNOBEEK toonde z,ch ,n
elatlcve neutraliteit "ln Kodsdfenstl" opzicht'
Ker zür. Idealen sprak hü verder niet Room-
che scholen blüven dus Rnnmsche scholen eri
vaar ouders bezwaar hebben, wordt op de open
lare school over den godsdienst gezwegen
Wijziging der L.O.-we»
i Aain,«de °^de Ye,rd Ja,9nu gesteld de wüzlglng
relÜU
functie Icunm
door de wachtgelders
isrnaai weten, omdat zulk:
•ganlsutle van het onderwüs er
ZIJLSTRA (ar.) ondersteunde hel
De heer KETELAAR*" v.d") "zotT'zlch niet te
De MINISTER mer kte op. dat'waar moellük-
eden met wachtgelders zich voordoen, de scho-
sn zullen kunnen worden geholpen. De amen-
ementen wilde hü wel overnemen en deed dal
Hulponderwijzers
tot de school toe te laten.
De heer THIJSSEN (s.d wilde geen hulp-
onderwüzers toelaten, maar volledig betaalde
schoolmeesters.
De heer SURINQ (r.k) zag In het amende-
leer KETELAAR
nde artikel I
i W. ontslag wordt verleend met 1
onderscheldenlük den aanvang vt
Ier Jaar en den dag. waarop het huw
De her SURINO (r.k.) achtte het amende-
nent volkomen passend In het kader van het
vetsontwerp. Ontslag var. de 65-jarlgen Is door
uitgekeerd. Het amendement ls
logischer.
Mevr. EAKKER-NORT (v.d.) deed een beroep
de eenheid van one volk om het prlnclpleele
mt de huwende onderwüze
eglement. De gedachte van het amendement Is
overeenstemming met hot gewüzlgde inzicht
an d«zon 'I1d
De heer WENDELAAR (lib.) had ook be
waar tegen het aan de orde stellen van deze
aak.
De MINISTER
bepnlen, dat In büzondere gevallen dt mlnlste
ontheffing kan verleenen.
Men beware echter liever de kweatle tot eei
ufzonderlüke regeling voor de onderwüzerssals
rlsoen wordt gemaakt Dan kan zü. na voorbe
relalng. tot beslissing worden gebracht ln de:
geest van het Ambtenarenreglement.
De heer ZIJLSTRA (a.r.) wees er bü repllel
den heer Wendelaar op. dat In Rotterdam d
liberalen hebben
De heer KETELAAR (v.d.) bleef het „door-
i opgestelde motie wilde hü nog even
ieJL GROENE WEG (s d.)^
ln°atrüd me" de waa?-
int. (Gelach).
De heer Til.ANUS (c.li merkte op. dat de
larlsregellng niet In de Kamer komt en het
lendement precies Inhoudt, wat ln 't Ambte-
/oorzltter achtte dit het bes
BINNENLAND.
CHR. GEREF. J.V.
De afd. Zuid-Holland van de Rond
van Chr. Geref. J. V. zal de Kerstvergnrie-
ring houden in het Gebouw van de Chr.
YVerkliedenvereen., Rozenburgstraat. Den
Haag, op 26 dezer. In de middagvergadering
zal de heer J. Peels, uit Dordrecht een
inleiding houden over „Het Gezag". In de
avondvergadering zal Ds. A. Bikker, zen
deling der Chr. Geref. Kerk, vertellen over
zijn arbeid onder de Toradja-jeugd.
De afdfeling Zeeland van de Chr
Geref. Jongelingsbond zal op 27 Dec. in de
Chr. Geref. Kerk te Zier kzee haar alge-
meeene vergadering houden. De voorzitter,
ds. Kleisen, zal de morgenvergadering
openen, waarna de verecniging Biezelinge
een Bijbelsch onderwerp zal leveren. In d°
middagvergadering zal een van de leden
uit Zierikzee spreken over: Kerk, Staat en
Jeugd, waarna de verecniging Vlissingen
een onderwerp zal leveren over de persoon
Hitier. Ds. Hoogjodoorn zal hierna
een slotwoord spreken.
ZILVEREN JUBILEUM
„DE NEDERLANDSCLE DAGBLADPERS".
De Vereeniging van Directeuren en Uitge
vers van Dagbladen, „De Nederlandsche
Dagbladpers" zal den 21sten December a.s.
25 jaren bestaan.
Naar wij vernemen, zal dit Jubileum dien
dag te Amsterdam worden gevierd. Des
morgens zal de Vereeniging door het Ge
meentebestuur ten stad huize worden ont
vangen, waarna een feestvergadering ge
houden zal worden in hotel de 1' Europe,
's Middags zal het bestuur tusschen 3 en 5
uur in dat hotel recipieeren.
DE RIJKSMIDDELEN
IN NOVEMBER
Opbrengst 5,3 millioen boven de
raming gebleven
EVENVEEL VOORUIT GEGAAN, ALS
DE VORIGE MAAND ACHTERUIT
De Rijksmiddelen hebben in de maand
November opgebracht 37.153.269.tegen
32.995.672.— in dezelfde maand van net
vorige laar. De vooruitgang bedraagt at:e>
4.157.597.—. Ten opzichte von 1/12 van de
raming voor 1933 ad 31.X49.200 is de toe
stand zelfs nog gunstiger en va.t er een
ieerdering in de opbi engst te consia-
teeren van 5.304.069.-. Over de eerste
taanden van 1933 hebben de Rijksnuo-
delen thans opgebracht 351.905.52X. - tegen
366.957.011.— in hetzelfde tijdvak van
1932. De raming voor 1933 werd met onge-
»er 1.6 millioen overschreden.
Het grillig en wispelturig karakter van
de maandstaten der Rijksmiddelen worit
met deze cijfens opnieuw bewezen. De vorige
maand meeaten klaagzangen worden aan
geheven, omdat we meer dan 4 millioen
waren teruggeloopen vergeleken mot Oc
tober 1932. Thans halen we dit schadepost je
weer met èèn ruk in en loopen we een
evengroot bedrag vooruil. Editor, de vreug
de over ddt wat meer verblijdend resul
taat wordt in aanzienlijke mate getemperd.
ve gaan letten op do omstandigheden,
die de schijnbaar florissante verbetering
over November 1933 heeft teweeggebracht.
Allereerst valt te bedenken, dat Novem
ber 1932 de slechtste c-pbrengetmaand was
sedert 1918. liet zou Jus al geen wonder ge
weest zijn, als er nu een lichte vooruitgang
was te constateeren geweest. Maar daar-
asi blijkt, dat de 3 opcenten op invoer,
Ut er en bier (de 3 middelen die 1 Jan. j.l.
or 't eerst op den staat zijn verschenen)
samen ongeveer f 2.6 millioen hebben opge
bracht. Daarmee is dus liet grootste deel van
den vooruitgang opgeslokt. En de toestand
wordt bedenkelijk, als men ziet, dat de in
voerrechten zelve gestegen zijn van 5,5 mil
lioen in Nov. 1932 tot 8.325.237 thans, een
gevolg van seizoensvcrschuiving cp het eind
van het jaar, dat heel normaal is en dat we
verleden jaar reeds in October hebben ver-
De suikereccijns vormde ook deze maand
n meevaller. Ze steeg van 4.4 op o,3
millioen. De dividend- en tantièmebelasting
liep up van 621.UUU tot 791.UUÜ, de accijns
op wijn van 380U0 tot 41.000; de accijns „p
gedistilleerd van 2,6 lot 2,8 millioen, de
belasting op gouden en zilveren werken van
ƒ81.000 op ƒ89.000 en de zegelrechten van
ƒ777.000 lot Pl4.0')(. Dok de loodsgelden
hand'haafden zich goed. De verbetering in de
scheepvaart deed de opbrengst stijgen lot
368000 (v.j. 342.000).
De rest van den staat is niet6 dan vermin
dering wat de klok slaat. De grondbelasting
liep 2000 terug «en de inkomstenbelasting
van 7.5 millioer tot ƒ5.8 millioen. Over 11
maanden bracht de inkomstenbelasting op
53.9 milliuen (v.j. 69,1 mill.), togen
raming van ƒ45.8 millioen. De raming voor
licel 1932 ad 50 millioen is thans reeds met
ƒ3.9 millioen overschreden.
De vermogensbelasting blijft eveneens
staag dalen. Ze bracht op 1.1 mill. (v. j. 1.2
mill,). Over 11 maanden bedraagt de op
brengst ƒ9.6 mill. (v. j. 11.4), bij een raming
van ƒ9.1 mill, voor 11 maanden.
Het etotietiekrecht handhaafde zich op
181.000. De accijnzen uaalden: op zout van
J 194.000 op 147.000; op geslaoht van ƒ615.000
op ƒ496.000. op bier van ƒ950.000 op ƒ811.300,
cn op tabak van 1.8 mill, op ƒ1.5 mill. De
zegelrechten deden 1.2 mill, binnenvloeien
(v. j. ƒ1.4 mill.) en de successierechten ƒ3.5
mill. (v. j. ƒ3.8 mill.). De domeinen dealden
met ƒ21.000 tot 434.000.
Men ziet dus, dat er naast wat licht, heel
veel donkers slaat. Toch mag het verblijdend
worden genoemd, dat tot nu toe over dit jaar
de raming werd gehaald, zij het met moeite.
Al6 nu ook de laatste maand neg wat
valt, wel, misschien dat we dan over 19J3
niet al te ontevreden behoeven te zijn,
blijft daarmee de ongunstige toestand
's Rijks inkomstenbronnen betreft toch onver-
derd bestaan, ln November 1933 bedroe
gen de inkomsten ten bate van het wegen
fonds ƒ792.520 ,v. '712.1.1). Tver li maan
den ƒ20.067.704 (v. j. ƒ19.228.412).
De inkomsten ten bate van het Gemeente-
fonJs beliepen ƒ9.6 null. (v. j. ƒ8.6). Over 11
maanden ƒ69.2 mill. (v. j. ƒ75.1 mill.). De
inkomsten ten bate van het Lecningfonds
1914 bedroogen ƒ4.5 mill. (v. j. 5.2 mill.).
En over 11 maanden ƒ47.3 mill. (v. j. ƒ53.8
millioen).
ELECTRIFICATIE BAANVAK
SCHIEDAM—HOEK VAN HOLLAND.
Naar wij vernemen, zijn bij de Spoorwe
gen plannen in voorbereiding tot electrifi-
catie van het baanvak Hoek van Holland—
Schiedam.
Van dit traject wordt vooral in de zomer
maanden bij het strandbezoek een zeer druk
gebruik gemaakt.
NEDERLANDSCHE GEZANT TE PRAAG.
Naar wij vernemen is de benoeming te
verwachten van G. H. W. M. Ridder Huys-
sen van Kattendijke tot H. M.'s gezant te
Praag.
Ue heer Huyssen van Kattendijke volgt
Jhr. van Haersma de With op, die, naar
men weet, binnenkort naar Washington zul
vertrekken.
AMSTERDAM
Vrijdagnamiddag te ruim vier uur had op
de Gelderschkade Lij de Nieuwe Ridder
straat een tragisch ongeval plaats. De chauf
feur van een vleescliti ansporlruito, K., raak
te de macht over het stu,.r van zijn auto
kwijt, waardoor hij met zijn zwaren wagen
het trottoir opreed. Het 5-jarig meisje Cor
nelia K-, wonende op de Geld jrschckade.
dat daar ter plaatse speelde, werd bekneld
tusschen den gevel van een huis en du auto
Met zware inwendige kneuzingen werd '.ij
naar het Binnen Gasthuis vervoerd, waar
bij bij aankomst reeds bleek tc zijn f ver
leden. De auto werd ernstig beschadigd. De
politie stelt een onderzoek in.
TWEE VROUWEN IN BRAND.
In perceel Mauritskade 106 kwam de
84-jarige bewoonster tegen de kachel aan ft
vallen, waardoor haar kleeren vlam vatten.
Een buurvrouw, dei haar trachtte te helpen
kreeg brandwonden ami heide handen. De
brandweer was spoedig ter plaatse, il«
behoefde niet veel te doen. De beide vr
wen zijn door den G G.D. naar het Onze
Lieve Vrnuwe-Gasthiiis vervoerd. Vooral du
oude vrouw was ernstig gewond.
RUBRIEK
ZONDAG 17 DECEMBER
HUIZEN 1875 M.
NED. CHR. RADIO VEREENIGING
9 30—9 50 v.m. Gewijde muziek.
9.50 v.m. Kerkdienst uit de kerk der Vrije
Evang Gemeente, Hoveniersstraat 28. te
Rotterdam.
Voorganger: Ds. J. Enter, Vrij Evang.
Predikant, te Rotterdam.
Organist: S. Molenaar.
1. Orgelspel. 2. Votum. 3 Zingen: Ps. 105:
1, 3. 4. Schriftlezing: Jesaja 9:1—6. 5.
Gebed. 6. Tekst: Jesaja 9.5b. 7. Zingen:
Gez. 52 13. 8. Eerste gedeelte der predi
king. 9 Zingen Gez. 229:3. 5. 10. Tweede
gedeelte der pred king. 11. Danken. 12. Zin
gen: Gez. 270:3, 9. 13. Zegenbede. 14.
Orgelspel.
Na beëindiging van den dienst tot 12.15 n.m.
Gewijde muziek.
1. a. Comfort ye, my People. (Troost,
troost mijn volk) Jes. 40 1 en 3. ..The
Messiah Handel, b. Every valley shall be
exalted. (Alle dagen zullen verhoogd wor
den). jes. 40:4. ..The Messiah". Handel.
Hubert Eisdell. tenor, met orkest, o.l v. Sir
Thomas Beecham 2. a. Also hat Gott die
Welt geliebt (Alzoo lief heeft God de
wereld gehad). Schütz. b Schaffe in mir,
Gott. ein reines Herz. (Schep in mij. Heer,
een rein hart). Schütz. Ev. Bachvereeniging,
met begeleiding van orgel, sopraan- en tenor
solo. 3 a. Recit.: For behold the darkness.
(Want zie. de duisternis zal de aarde be
dekken). jes. 60 2 en 3. ..The Messiah".
Handel, b. Ar a: The People that walked in
darkness. (Het volk. dat in duisternis wan
delt). Jes. 9:1. ..The Messiah". Hëndel.
Harold Williams, bariton, met orkest, o.l.v.
Sir Thomas Beecham. 4. Gloria in Excelsis
Deo. Bach. Royal Choral Society, met
orkest, o.l.v. Dr. E C. Bairstow. 5. Iauchzet
dem Herrn. (Looft den Heer). C. Thiel.
Basilica-koor. o.l.v. Pius Kalt. 6. a. Singet
ein neues Lied. (Zingt een nieuw lied).
Dvorak, b. Het viel een Hemelsdouwe.
Mevr. A. Ncordewier— Reddmgius. sopraan:
Anth. v. d. Horst, orgelbegeleiding.
5.00—5 50 n.m. Advents-liederen. te zingen
door een Dames-Ensemble, o.l.v. Ferd.
Kloek.
1. De lofzang van Zachan'as vers 1 en 2.
2. Heilig is de Heer Zebaoth. 3. O. Heiland,
open wijd de poort. 4. Hef nu uwe oogen
op. 5. Orgelspel over ..Daar ruischt langs
de wolken" 6. De aankondiging des nieu
wen Verbonds. 7. Wat nieuwe star gaat
blinkend op in 't Oosten. 8 Aan de deur
van 's harten woning. 9. Hoort 't blijde
nieuws 10 Orgelspel over ..Hoe za! ik U
ontvangen". 11. Op U, mijn Heiland, blijf
ik hopen. 12. Bereidt, bereidt uw harten.
5.50—7.30 n.m. Kerkdienst uit de Ned. Herv.
Kerk. te Broek op Langendijk. Voorganger
Ds. A E. van Baaien, Ned. Herv. Predi
kant. aldaar.
1. Orgelspel. 2 Votum. 3 Zinnen: Ps. 145
2 en 6. 4 Geloofsartikelen 5 Zingen: Gez.
52 13. 6 Lezen: Jesaja 59. 7 Gebed. 8 Zin
gen: Ps 51 5 en 6. 9 Prediking Tekst: 2
Kron. 33 10 en 13c. 10 Zingen- Gez. 38
2 en 6. II Dankzegging. .12 Zingen: Ps.
119 34. 13 Zegenbede. 14 Orgelspel.
7.15 n.m. Tijdsein.
7.30—7.45 n.m. Gewilde muziek. Het Basi
lica-koor. o.l.v. Pius Kalt. zingt voor U Was
Gott tut. das ist wohlpetan. (Wat God doet,
dat is welgedaan). Bis hierher hat mich
Gott gebracht. (Eben-Haëzer)Harre meine
Seele. (Wacht mijn ziel). Ach. bleid' mit
deiner Gnade. (Ach. blijf met Uw genade).
LANGENBERG DUITSCHLAND
472.4 M.
9.20—9.50 v.m. Evangelische morgenwij
ding. 1 Klokgelui. 2 Prelude en Fuga in Bes
gr.t.. Bach (orgel). 3 Liturgie. 4 Koraal:
,.Dir. Dir Jehova will ich singen". 5 Preek
over ..Der Reichsstatthalter Gottes" (Luk.
1 68—72). 6 Largo. Handel (orgel). 7
Koraal. Du heilige Brunst, süszer Trost". 8
Allegro uit het Orgelconcert no. 1, Handel.
MAANDAG 18 DECEMBER
HUIZEN 1875 M.
(NED. CHR. RADIO VEREENIGING)
8.00 v.m. N.C.R.V.-klok.
8.00—8.15 v.m. Schriftlezing en medidatie.
8.15 v.m. Tijdsein.
8.15—10.30 v.m. Morgenconcert.
10.30—11.00 v.m. Morgendienst, te leiden
door Ds. W. J. v. Lokhorst, Ned. Herv.
predikant, te Hilversum.
11.00—11.30 v.m. Lezen vnn Chr. lectuur.
Voorgelezen wordt: „Het jongetje Aldert"
uit „In de Noord-Hollandsche Wei", van
H. J. Heynes.
11.30—12.00 v.m. „De wereldreis op zwarte
schijven". Salon-orkest en Groot-orkest.
12.00—12.15 n.m. Politieberichten.
12.1512.30 n.m. Gramofoonmuziek.
12 30 n.m. N C.R.V.-k!ok.
12 30— 2 00 Orgelconcert door Jan Zwart
uit de Luthersche Kerk, Kloveniersburgwal,
te Amsterdam.
2.00 n.m. N.C.R.V.-Hok
2.00—2.35 n.m. Lltzending voor scholen.
„Mattheus en zijn bijbel" dror Prof. Dr. A.
v. Veldhuizen, Gron.ngen.
2.35—2.45 n.m. Gramofoonmuziek.
245—3 15 n.m. Wenken voor de keuken,
door Mevr. M Adrian-Merckens. te Utrecht
oud-leerares bij het Nijverheidsonderwijs
voor meisjes- „Een Kerstmaal".
3.15 n.m. Ti|dsein
3.15—3 45 n.m. Cursus knippen en stofver-
sieren. te geven door het instituut E.N.
SA.LD.. Tolsteegsingel 54. te Utrecht.
3.45—4 00 n.m. Verzorging van den zender.
4 00 n.m .N.C.R V -klok.
4.00— 5 00 n.m. Ei'bellezing door Ds. D. W.
Veldkamp. Vrij Evang. predikant, te Leeu
warden. Zang: Me). C. de Jager. Orgelbege
leiding: Fr. Gorter. 1 Zingen: Als Christus,
de Heer. (J. d. H. No. 618). 2 Gebed. 3 Le
zen: Psalm 2 4 Zingen: De Heer kent al de
Zijnen. F. Mendelssohn. (J. d. H. 36) 5
Toespraak. Ond-rwerp: „Kust den Zoon,
opdat Hij niet toorne". 6 Dankzegging. 7
Zingen: Rots der eeuwen. (J. d. H. No. 334
1. 2. 3).
5 00 n.m. N.C.R.V.-klok.
5 00—6.30 n.m. Concert door het „Hendriks-
trio": W. Tump. viool. René Hendriks,
cello. Jet Troostwijk, piano. 1 Trio Op. 7
fis.uoll. E. Wolff—Ferrari.
6.307.00 n.m. 'ragenu'irtje.
7.00 n.m. N.CRV.-kiok.
7.00—7.15 n.m. Politieberichten.
7.15 n.m. Tijdsein.
7.15—7.30 n.m. Persberichten van het Ned.
Chr. Persbureau.
7.308.00 n.m Vervolg vragenuurtje.
8 00 nm. N.C.R.V.-klok.
8.00— 9.00 n.m. „Onze zang- en muziekver-
eenigingen". Concert, te geven door de Chr.
Gem. Zangvereeniqing ,.De Volharding", te
Bunnik. Dir: A. H. Wiliemse, te Utrecht
9 00 n m. N.C.RA -klok.
9.00—9.30 n.m. Spreker: Dr. R. B. Even
huis. Ned. Herv. predikant te Zaandam.
„Adventstijd als rediking van het komende
Koninkri|k Gods".
9.30-9 40 n.m. Vaz Dias.
9.40—10.40 n.m. Bespeling van het Studio-
orgel door L. Blaauw.
HILVERSUM 296.1 M.
A-V.R.O,
8.00 Tijdsein A.V.R O-klok.
8.0010.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Tijdsein.
10.0010 15 Morgenwijding. Lezen: Jes. 40
1 11. Zongen. Gez. 231 1. Vluchtheu
velzangen 163 I.
10.15—10 30 Gramofoonmuziek.
10.301 i .00 Voordracht door Leo Strauss.
Falklandschetsen. 1. oSalon de Coiffure. 2
Kind. 3 Van een tot over de ooren verliefde
11.00— 12 00 Orgelconcert door Frans Has
selaar. Solist: Adr. van Driem, viool.
12 00 Tijdsein.
12.002.15 n.m. Lunchconcert door het en
semble-Rentmeester, met tusschenspel van
gramofoonmuziek.
2.15—2.3C n.m. Rustpoos, verzorging van
den zender.
2.30—3.15 n.m. Solistenconcert. Vict. v. d.
Werff: zang. Dina Appeldoorn: piano.
3.15—4 00 n -n. Gramofoonmuzi-k.
4.00—4.30 n?m. Concert door ensemble-
Pataky.
4.30—5.30 n.m. Causerie Max Tak. geïll.
met gramofoonmuziek: „De Fransche Mo
dernen".
5 30—7.00 n.m. Concert door Barnabas von
Géczy en zijn orkest, met tusschenspel van
gramofoonmuziek.
7 00— 7.30 n.m. Boekenhalfuur. Dr. G. A.
Dudok bespreekt: „Over the river" van
John Galsworthy.
7.30—8.00 nm. Piano-recital, door Glsela
Bnz.
8.00—8 05 n m. Persberichten Vaz Dias.
8.05—9.10 n.m. Concert door het Omroep
orkest o.l.v. Albert van Raalte, m.m.v. Jo
Vincent.
9.10—9.20 n.m. Rich. Tauber. GramofooD-
9.20—9.45 n.m. ervolg concert.
9.45—10.30 n.m. yelus: „Toppen van het
verleden". VI. Stud'o-opvoering van Tsaar
Peter de Groote. Het hoo'ipel vang; aan
mer de uitroeiing der Stre.'ltzen. in Sept.
1698. onmiddellijk na de terugkomst van
den ;saar van zijn groote reis door West-
Europa. De tsar®«na Sofia en haar zuster,
prinses Marfa. verdwijnen in kloos:ers, In
Mei 1703 wordt St. Petersburg gesticht In
de moerassen aan de Newa-mondlng Kort
daarna ziet .'eter een Hollandsch schip de
monding der rivie opvaren, geleidt (volgens
de overlevering, zelf als loods het schip
naar de nieuwe haven en noodigt den schip
per bij zich te gast.
De oorlog met Körel XII van Zweden is in-
tusschen in vollen g ng. Na verschillende
nederlagen overwinren de Russen in 1709
d-n Zweed chen koning bij Pul'awa Karei
XII en zijn bondgenoot Mazeppa. de be
faamde Kozakken-hoofdman .ontkomen naar
't Zu:den Het slot geeft Peters dood, ln
Januari 1725.
10.30—11 00 n.m. Vervolg concert
11 0011.10 n.m. Nieuwsberichten Va2
Dias.
11.10—12.00 n.m. Gramofoonmuziek.
DAVENTRY 1554.4 M.
MIDLAND REGIONAL 398.9 M.
8.35 n.m. ..Dailight Robbery" of „The thlef
in the night". Luisterspel:
PARIJS (RADIO) 1725 M.
8.20 n.m. Kamermuziek.
WEENEN 517.2 M.
6.15 n.m. „TannhSusi
auf der Wartburg",
PRAAG 488.6 M.
7.20-9.55 n.m. „famson et Dalila".
FRANKFORT a. M. 259.3 M.
STRAATSBURG 345.2 M.
6.50—7.50 n.m. Weber-concert
RADIO-KERSTWIJDINGSDIENST VANUIT
RIJSWIJK (Z.-H.)
Aangemoedigd door de vele sympathte-bewllzen
zal ook dit jaar het daartoe vijf jaar geleden
te Rijswijk (Z.-H.) gevormde comité op den
morgen van den Eersten Kerstdag een Inter
kerkelijke wijdii.gszangdienst organiseeren. welke
door de Ned. Chr. Radio Vereeniging wordt
uitgezonden. Ditmaal hopen als spreker op te
treden Ds. A. Offeringa, Ned. Herv. predikant
te Scheveningen en Ds. C. Bouma. predikant
der Geref. Kerk van Den Haag-Oost. beiden
met een korte meditatie.
Medewerking verleenen het bekende kinderkoor
van den heer de Bruin, benevenr het Evangeli
satie-Zangkoor onder leiding van den heer H.
Dekker. Het Haagsche Strijkorkest ..Musis
Sacrum" (dir. Jos. Madleuer) zal laatstgenoemd
koor begeleiden en een KerstmelodU ten ge-
hoore brengen.
Als vorige jaren vindt de dienst weer plaats
ln het .erkgebouw der Ned. Herv. Kerk te
Rijswijk, van half acht tot half negen.
DE ZINGENDE LICHTSTAD
Een kort bezoek aan Düsseldorf
KERK EN HANDEL.
Een vriendelijke uitnoodiging van Dr Ret-
tig, de ziel van het verkeers- cn reclame
wezen, voerde ons voor een paar dagen naar
de nijvere grootstad aan de Rijn.
Bij die paar dagen was ook een Zondag
en we stellen het op prijs direct onze erken
telijkheid er over uit te spieken, dat men
volkomen rekening hield met het verlangen
om die dag rustig door te brengen.
Iets, wat wij dan ook zooveel mogelijk
gedaan hebtren, want het was n et gemak
kelijk, omdat juist de tweede Adventszondag
was bestemd om het publiek gelegen
heid te geven en aan te sporen inkoopen te
doen voor de Kerstfeestviering.
Midden tusschen het rumoer der city ligt
stii en majestueus de Johanneskirche; een
prachtig kunstwerk zoo van binnen a's van
buiten; een rijk versierde (oorspronkelijk)
Roomsch-kath. kerk, doch nu éó.n van de
twee gebouwen, waarin de Evangelische ge
meente samenkomt.
We woonden getweeën de morgengods
dienstoefening bij, en we beluisterden een
boete-predikatie, waaraan niets „Duitsch".
maar alles Evangelisch was naar het woord
der Schrift.
Nog pas kon men in ons Dlad lezen, hoe
een voorganger der Duitsche Christenen den
kansel misbruikte om een nationaal socialis
tische propaganda-rede te houden, maar hier
werd het Woo 'd gepredikt, zooals het tol
alle menschen komt, van elke stand en alk
Hier was zuivere bedieninp van het Woord
Och. twee volle kerken in een groote stad.
het is weinig; maar... waar twee of drie
in 's Heeren Naam vergaderd zijn, daar is
Christus zelf en de zegen zal niet uitblijven.
De zegen voor den enkelen geloovige «-n
voor de kerk, maar "ok de zegen voor land
en volk. Want het Woord is onweerstande-
Iijk en door niets te keeren.
Zwaar heeft het z.oo'n betrekkelijk kleine
gemeente in zoo groote. were'dsche stad.
Men donke slechts aan de economische zor
gen, welke een weerslag v'nden in het ofle
ren voor de Kerk: lage inkomsten persoon
lijk - n grot te zorgen voor armen en eere-
Economische zorgen... men zou het hij
oppervlakkige beschouwing van het verlichte
Düsseldorf niet zeggen. Want dat is waarlijk
iets hizonde-s.
O. men kan het betreuren, dat Kerstfeest
en Kerststemming uitgebuit worden om hel
zakenleven wat op le vroolijken. de kooplust
aan te wakkeren cn de stad te verfraaici
doch, afgezien daarvan moet men hulde
brengen aan het Initiatief van hem, die
een lichtreclame
wist te organiseeren, zooals wij deze nog
nimmer in ons land gezien hebben.
De voornaamste winkelstraten zijn met
dennegroen en guirlandes versierd en be
spannen; meestal in de vorm van driehoe-
kon, waar gekleurd eleetrisch licht wonder
lijke fantasiën omheen werpt; of ook wel
groote groene rozetten, welke boven het
midden der straal hangen en door veelkleu
rige belichting een bizondere sfeer schepen.
De liehttinteling en kleurschakeering was
werkelijk subliem: hetzij dat men lange,
strakke lijnen langs de gevels getrokken
had, of architectonische wonderteekeningen
had ontworpen; hetzij dat men het zocht in
een zee van licht of wel in de variatie van
kleuren en de mengeling van groen en blauw
en rood.
Met voldoening en trots wezen onze ge
leiders er op en wij moesten het toestem
men, overal had men zijn best gedaan, ner
gens zag men onderscheid tusschen loodsche
of andere winkels; het warenhuis Tietz deei
evengoed mee als de deftigste juwelier en
slechts eenmaal zagen we op een ruit staan:
Christ. Geschaft. Dat „Christelijk" beteeken
de natuurlijk niet, dat de winkel op Zondag
gesloten was; want wel gingen Zondagavond
om acht uur alle winkels dicht, doch voor
die tijd waren ze ook alle voorzoover wij
door de stad liepen geopend.
Je., wij hebben in ons land ook geen vol
ledige Zondagssluiting; maar wat wij in
Düsseldorf zagen, was toch heel wat anders.
Vooral in de groote speelgoedwinkels ver
drongen de koopers elkander; de stroom
golfde regelmatig in cn uil en men zag
nig menschen op straat, die niet bepakt en
beladen waren.
Maar ook voor de wandelaars was gezorgd
Terwijl in de Jolianneske k het Messias-
oratorium van Handel werd uitgevoerd
volgens kenneis van muziek op waarlijk
voortreffelijke wijze werden op strat-m
en pleinen onder het licht van hooge kerst
boomen door muzikanten in stevige laarzen
en zware motorjassen allerlei nationale
min of meer godsdienstige liederen gespeeld
en ondanks de scherpe wind was er sleed:
een uitgebreid „auditorium". Men kon wuar
lijk en zonder overdrijving van de zingende
lichtstad spreken.
Niet zonder begrijpelijke trots vertelde D
Rettig van de Verkohns Verein ons, hoeveel
werk hij met deze lichtreclame verschalt
had aan tal'ooze handarbeiders; arbeid
welke door de neringdoenden was betaald
en Düsseldorf lot een centrum van toeristen
veVkeer voor West iMiitsrhlanri en aanFg
gende grensgebieden had gemaakt.
Dat hij geen ongelijk had. bewpes wel de
drukte in de hotels, waar zich ook voor de
duurste appartementen wo noemen slechts
Parkhotel en Breidenbachhof telkens
euwe gasten lieten inschrijven.
We keken er ietwat vreemd van op, toen
e voor eenige dagen lazen, dat de belangstel
ling voor winterreizen, door de reisverecni-
gingen in ons land georganiseerd, gaande
weg toeneemt.
Nu we In Düsseldorf geweest zijn, verwon
dert het ons waarlijk niet De stad is een
bezoek overwaard.
Wetenschap.
SVEN HEDIN ONDERNEEMT EEN
NIEUWEN TOCHT.
De beroemde ontdekkingsreiziger dr. Sven
Hedin is eenige weken geleden vertrokken
om een nieuwe langdurige reis te onderne
men door de woestijn Gobi waar hij de
oude karavaanwegen wil onderzoeken.
Dit is de achtste maal dat Sven Hedin in
Chinnesch Turkestan doordringt.
Kunst en Letteren.
„KONINGSKINDEREN" IN DUITSCHE
VERTALING
Van het boek „Koningskinderen" van C.
Rijnsdorp is bij de „Buchhandlung des Er-
zichungsvereins", Neuk rchen, Kreis Nors,
Rheinland, een Duitsche vertaling versche
nen. getiteld (naar de voor Duitsche lezers
eenigszins gewijz gde naam van de hoofd
persoon Simon Haenhuijscn").
Ein Gemei.nde roman aus dem kirchlichen
Lehen Hollands.
De vertaling is van de in Holland als
kenner van de Nederlandsche schilderkunst
ger» nommeerde Dr. Kranz Dulberg, uit Ber
lijn. die ook „De Opstandigen" van Jo van
Ammers-Küllcr en voorts werken van Sieg-
frie! van Praag en Herman de Man heeft
overgezet.
MENNO TER BRAAK
Dr. Mennn ter Braak heeft aan Het
Vaderland de plaats van Henri Borel
als letterkund g reriactPur Ingenomen.
De literaire Gids wijdt in zijn laat
ste nr. een uitvoerig hoofdartikel aan deze
benoeming, die „van groot belang kan z ui":
„Het isolement onzer „lioogerc" cr tiek
wordt er door verbroken. Eén dergenen die
gewoon zijn hun meeningen cn inzichten u.t
te wisselen onder groepsgenoolen. die door
de aard van hun opstellen een barrière op
richten tusschen hun betoog en de groote
massa der boekenlezerseen van o ,ze
isay s en" wordt thans geroepen om zich
geheel te wijden aan de voorlichtinj en lei
ding van deze groote massa
