Gemeenteraad van Amsterdam
DONDERDAG 14 DECEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 3
VERMINDERDE UITKEERING
GEMEENTEFONDS
STEUN AAN NOODLIJDENDE GEMEENTEN
Wanneer vele gemeentebesturen, aJcus zegt
de Regeering in de Memorie van Antwxrfd aan de
Eerste Kamer op het Voorloopig Verslag over de
webontwerpen tot steun aan noodlijdende gemeen
ten en tot verm ndeiing der uitkeer.ng uit liet ge
meentefonds, dr ,r de aanneming der ontwerpen
voor moeilijkheden zullen worden geplaatst, dan is
dit een gevolg der tijdsomstandigheden, d.e alle
openbare lichamen dwingen zich in te stellen op
een veel lager niveau van ui.gaven. Het zou een
onnatuurlijke toestand zijn, indien de uitkeeringen
aan de gemeenten bleven gebaseerd op eer. belas
tingopbrengst die tot he. verleden behoort. Aan de
autonomie wordt niet geraakt Die is alleen be
staanbaar b.j financieele zelfstandigheid.
De regeering erkent de wenschelijkheid. de rijks
bijdrage n de werkloosheidslasten zooveel mogelijk
naar algemeen geldende regelen te doen bepalen.
Een wettelijke regeling acht zij echter niet mogelijk,
niet alleen door het sterk wisselend karakter dezer
uitgaven, maar ook omdat zich plaatselijk zóó zeer
verschillende loestanden voordoen, dat het niet
mogelijk zou zijn, daarvoor een algemeene wettelijke
regeling te ontwerpen.
Indien sommige crisisuitgaven van gemeenten
geen dekking zouden kunnen vinden door verder
voortgezette bezuiniging en evenmin door verdere
bespar ng op de kosten der werkloosheidsbestrij
ding kunnen verdwijnen, zal de regeering nader
moe.en overwegen, op welke wijze hierin zal moe
ten worden voorzien.
Het nieuwe stelsel van subsldieerlng van noodlij
dende gemeenten, dat in voorbereiding is, heeft ten
doel, de controle op de financiën der noodlijdende
gemeenten door de rijksorganen te vereenvoudi
gen. Bovendien za dit stelsel, naar verwacht
wordt, het mogelijk maken de subsidies uit 's Rijks
schatkist tot vooraf bepaalde bedragen te begren-
CHR. HULPBETOON AAN
T.B.C.-LIJDERS
DE LEDENVERGADERING TE
AMSTERDAM
Onder presidium van Ds. T. Ferwerda heeft
te Amsterdam de algemeene ledenvergadering
plaats gehad van de vereenig.ng tot Chr .Hulpbe
toon aan Tubelcuioselijders. van welke vereeniging
het Sanatorium „Sonnevanck" te Harderwijk
De voorzitter sprak een openingswoord
aanleiding van 1 Cor. 13, en wees er daarin op.
dat Christelijk hulpbeloon alleen mogelijk is
er gearbeid wordt 'n den geest der liefde. Ook uit
de moeilijkheden der laatste jaren kan deze les
■worden getrokken. Is zij werkelijk geleerd, dan heb
ben ook deze moeilijkheden hun vrucht opgele-
Spr. dankte nogmaals de commissie welke op de
vor.ge ledenvergadering haar rapport uitbracht,
welk rapport bij c otic werd aanvaard. Het bestuur
Is niet vervuld met een gevoel van triomf, omdat
het heeft overwonnen. Wie dit mocht me
vergist zich. Het hoopt, dat ook in den kring
uit critlek werd geuit, het vertrouwen spoedig mag
worden hersteld.
Spr. wees er verder op, dat het patiënten-aantal
in „Sonnevanck" zich thans om de honderd be
weegt en weer neiging tot stijgen vertoont. De
geest in het sanatorium is goed. Aan den directeur
dr. M u n 11 n g. aan den penn'ngmeester. den heer
Van der Linde nen aan allen die in het sana
torium arbeiden werd door de voorzitter dank ge-
De stagnatie, welke er is ontstaan in de werk
zaamheden door hetgeen er heeft plaats gehad, mag
nu geen oogenblik langer duren. Het bestuur moet
worden aangevuld, o.a. door het overlijden van
Dr. de Bruyne. en van de heeren j. F. H.
Spier en Joh. Krap: aandacht moet worder
gegeven aan de benoeming van een nieuwen ge
neesheer-directeur. en tenslotte moet er hernieuwde
actie worden gevoerd voor de versterking van het
suppletiefonds.
Daar de jaarverslagen als afgedaan konden wor
den beschouwd had vervolgens de bestuursverkie
zing plaats. Er waren acht vacatures, waarvan
drie door de perlod;eke aftredinq van de heeren
J. P. T h i e r r y. Prof. Mr. P. S. G e r b r a n d y
en Ds. J. Gosllnga.
Het resultaat der verkiezingen was, dat herko
zen werden de heeren T. P. Thierry (Den
Haag), Prof. Mr. P. S. Gerbrandy (Amster
dam) en Ds. J. Goslinga (Utrecht) en geko
zen: Mr. E. Visser (Arnhem), T. S. G o s 1 i n-
pa (Leiden), Ds. J. H Rietberg (Maassluis).
Ds. C J. Sikkel (Amsterdam) en A. S o n k e
(Harderwijk).
Door den heer Van der Linden werd de
Vergadering daarop met gebed gesloten.
Wordt niet opgeheven
In de Prov Staten van Zeeland is lang
durig gediscussieerd over het voorstel tot
opheffing van den boctdienst Vlissingen—
Terneuzen.
Verschillende leden bestreden dit voorstel
zoo krachtig mogelijk en betoogden het
groot e belang van het behoud van dezen
dienst.
Nadat het voorstel namens Ged. Staten
tvas verdedigd door den heer v. B o ni in e l
v. Vloten, stelde de heer v. 't II o f f een
amen.dement voor om den dienst niet op te
heffen, voordat zekerheid is verkregen, dat
goede verbindingen tot stand zijn te bren
gen tusschen Terneuzen en Broskens en
Middelburg en Hoedekenskerke. Dit amen
dement werd door Ged. Staten overgenomen
waarna het voorstel werd verworpen met
24 tegen l7 stemmen.
Do dienst wordt dus niet opgeheven.
Vergadering van Dinsdag
Waar was 't eon supplement-agenda, waar
door de behandeling van de begrooting van
Amsterdam werd onderbroken. En de Raad
hóeft zich alle tijd gegeven om deze agenda
af te werken; de dag van Dinsdag was er
geheel mee gemoeid.
Een voetbalstadion
Bij het eerste punt van beteeken is ver
breed! ng van den Middenweg en aanver
wante wei k/aamheden) was een bedrag
van 70001) gemoeid. De bekende Amster-
damsche voettalverecniging „Ajax" wil n.I
in Oost een voetbalstadion voor 20.C"0 toe
schouwers stichten en daarvoor waren bo
venbedoelde werkzaamheden noodig.
Begrijpelijk was de vraag van den heer
Gulden ',s.d) hoe het nu eigenlijk moge
lijk was dat K en W. met zoo'n voordracht
kwamen In dezen tijd van bezuiniging.
Maar wethouder Boissevain (v.b)
toon le in een vrij onbeduidende speech aan
dal het uit te geven bedrag later gemakke
lijk terug komt in de door de bezoekers van
het Ajax stadion te betalen vermakelijk
heidsbelasting.
De voordracht werd nu zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Voor de Zondagsrust wordt het in Amster
dam-Oost er niet beter op, want al is onge
veer ieder Zaterdagsmiddags vrij, de voetbal
wedstrijden worden in den regel ook op
Zondag gehouden. En het is helaas tot he
den niet mogelijk gebleken deze verstoring
van de Zondagsrust te beletten, jn elk geval
aanzienlijk tp Inperken.
Bii de voordracht tot sluiting van
21 Openbare scholen
zweefde de geest van Volksonderwijs door
do zaal en vermeesterde den heer de Vries
(s.d) die niet 21, maar 18 openbare scholen
wilde sluiten. Een standpunt dat hem
de zijnen em reprimande van de nog meer
revolutionaire broeders bezorgde, die zich
bij monde van de heeren Seegers (com)
en Kitz (rev.soc.) consequent tegen ver
klaarden.
Over het voorstel van den heer de Vrie»
wordt hedenavond tusschen 10 en 11 uur
gestemd, evenals over dc voordracht. Dail
zal tevens beslist worden over een andere
onderwijsvoordracht om gelden beschikbaai
te stollen voor tien bauw van een R.K
school in West. De sociaal-democraten wil
len hiervoor een bestaande openbare school
beschikbaar stellen, maar wethouder Abra
hams (v.d) gaf te verstaan, dat dit niet kon
omdat voor het openbaar onderwijs scholen
moeten beschikbaar blijven.
Vanavond wordt ook beslist over een mo-
van Mr. Mok (s.d) om aan de Regeo
ring te verzoeken do winkelsluitingswet zóó
te wijzigen, dat op meer uren
des Zondags
kan worden verkocht. De bekende princi
pieel? kwestie dus, die eerlang ook in de
Kamer aan de orde komt als de Regeering
bedoelde wijzigingen aan d eorde stelt Aan
leiding tot deze motie was de voordracht
het College om in de Verordening op
de Winkelsluiting eeriige ondergeschikt
wijzigingen aan te brengen.
Des avon'Js werd de tijd volgepraat met
beschouwingen over tooneelsubsidies.
Vergadering van Woensdag
Gistermiddag is 'e Raad door de supplo-
rient-agenda heengekomen. Stippen we er
het belangrijkste uit aa.
Toch vacantletoeslag?
Ieder wist, dat dc varantietoeslag voor
gemeentewerklieden en -ambtenaren bene
den de loongrens van f 3000 dit jaar voor
het laatst gegeven is. B. en W. hadden reeds
geruimen lijd geleden verklaard dat het
geld, hiermee gemoeid, niet meer beschik
baar kon worden gesteld, zulks met hot
oog op den ongunstiger toestand der ge
meente.
De Raad heeft door de aanneming van de
loonvoordracht hovendien uitgesproken, dat
aan vacantietoeslag vooreerst niet kon wor
den gedacht.
Da soeiaal-democraRsclie fractie wist dit
natuurlijk ook, maar deed precies alsof ze
't niet wist. En zoo geschiedde liet, dat nu
«f>ns niet de heer do Miranda, maar de heer
van Eek van voren af aan begon en alsof
er niets aan de hand was. met frisschen
moed een speech afstak over het nut van
vacantietoeslag waarvan de wederinvoe
ring door de s.d. fractie werd voorgesteld.
Het. was een geweldig „cultureel" belang;
aan sparen kon niet worden gedacht, enz.
En wist de wethouder niet wat hij toen en
toen had gezegd?
Ja. dat wist wethouder Kropman (r.k.)
wel, maar wist de heer van Eek dan niet
dat sedert 6 Juli iets ve anderd was? Als
hetere tijden anbreken, dan komt niet in
de eerste plaats herstel van den vacantie
toeslag aan de beurt, maar dan zullen B.
en W eerst aan andere, noodzakelijker din
gen moeten denken. Het voorstel werd dan
ook absoluut afgewezen
Natuurlijk begreep de heer van Eek
van dit heele betoog niets en speelde hij de
komedie tot het einde toe met de vraag of
B. en W. zijn voorstel wilden overnemen
's Avonds was liet begrootingshoofdstuk
Bedrijven aan de orde. Hot laatste.
De beer Steinmetz (r.k.) bepleitte het
onmogelijke denkbeeld 'althans n u, uit fi
nancieel oogpunt) om groote gezinnen re
ductie te geven op tarieven voor gas en
electriciteit. Hoe sympathiek het denkbeeld
ook is, zulke aardige voorstellen moet mm
nu maar tot betere tijden bewaren.
Het trambedrijf,
dat de Middenstandsfractie op een nette
„overdoen", was het onderwerp
waarover de heer ter Haar (c.h.) sprak.
de dat een bedrijf met 45 commis-
(de Raad) onmogelijk kon florei»-
i. Een stelling waaro; wel wat valt af
te dingen, gelet op de vele goede jaren van
de tram van voorheen, toen er óók 45 com-
De tram is hier te goedkoop, vond de
heer Ter Haar: 11 een1 voor twee ritten,
terwijl de kostprijs voor een tramrit 9.3
cents en voor een autobusrit 11.2 cents be
draagt. En liep de tram nu maar vol! Maar
dat is nok niet het geva', vant aan alle zij
den rijden de concurrenten: taxi's en
fietsers.
We kregen sterk den indruk, dat deze
„commissaris" ook niet weet hoe de tram
heter rendeeren kan.
Een andere „commissaris" de heer See
gers (comm.) redeneerde ditmaal heel
burgerlijk. De tram heeft haar populariteit
•gokt", er moet geld bij; ja dat onder
vindt „iedere zakenman", wiens zaak niet
•endeert! Die moet er een paar jaar geld
biiloggen.
Wij waren het ditmaal met den heer See
gers ee-js, toen hij de verscheidenheid van
tarieven afkeurde, er. een enkelvoudig tariei
bepleitte Of dat nu juist 5 cents per rit zou
moeten zijn is een andere vraag.
Belevenissen bi] stemmingen
Om 10 uur gisteravond begon de Raad
weer met een aantal stemmingen. Op éón
na (de communist Schalker) waren alle
Raadsleden aanwezig.
Bij deze stemmingen deden zich nog enkele
erkwaardige momenten voor.
Ten eerste gaven de sociaal-democraten
hun verzet op tegen het beschikbaar stel
len van gelden voor den bouw van twee
R.K. scholen in West
Voorts motiveerde de heer ter Haar
(c.h.) op eigenaardige wijze zijn stem te
gen het s.d. voorstel-Mok (aandringen bij
de regeering op vergrooting van de
gelegenheid tot verkoop op Zondag). De
C.I-Ï. spreker verklaarde wel sympathie te
hebben voor het voorstel, maar omdat een
wetswijziging dienaangaande in voorberei
ding is zou hij tegen stemmen. Dus is de
C. H. fractie er vóór. dat de winkels op
Zondag langer oper moeten ziin dan thans?
De A. R. fractie motivperde haar stem
tegen hij monde van Prof. W o 11 j e r, door
te verwiizen naar he. standpunt der A. R.
inzake Zondagsrust. He. zou o. i. overwe
ging verdienen hij de discussie over
dergelijke princjnieele zaken het A R stand
punt uiteen te zetten Het voorstel-Mok
werd intusschen aangenomen met 24 tegen
29 stemman.
Op de publieke tribune werd het onrustig,
en vijf voorstellen var. de communistische
fractie aan de orde kwamen. Rij het eerste
voorstel van de vijf, dat met 39 tegen 5
stommen verworpen werd. ontlastten zich
erkropte gemoederen van een commu-
nistischo vrouwenschaar door uitroepen als
„schande" en „dat heb je nu van die ar
beidersvrienden I" en meerdere ontboezemin
gen aan het adres der sociaal-democraten
De voorzitter had natuurlijk bezwaar te
gen dit spontaan optreden en deed de da
mes, die er expres voor gekomen waren,
door de aanwezige rechercheurs en den
bode uitgeleiden.
Na dit intermezzo vielen ook de vier an
dere communistische voorstellen. -
Zeven sociaal-democratische ontwrich
tingsvoorstellen (o.a. de. vacantietoeslag)
werden met geringe meerderheid verwor
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Rouveen, H. G. van den
Hoek te Daarle.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
De heeren Adr. de Boer, Van Slingelandt
otraat 168 te Den Haag, en D. J. R a s,
riaan Kokstraat 53 te Öcheveningen, beiden
i'heol. cand. aan de Vrye Universiteit te Am
sterdam, zijn door de Classis Den Haag
praeparatoir examen bij de Geref. Kerken
oeroepbaar verklaard.
De heer J. van der Sluis, Pythagoras-
straat 4UJ te Amsterdam-Oost, Theol. cand.
aan de Vrije Universiteit en hoofd der Prinses
Julianaschool te Amsterdam-Oost, is door de
Clarois Amsterdam praeparatqir geëxamineerd
en beroepbaar verklaard bij de Geref. Kerken.
Alle bovengenoemde heeren zijn gaarne be
reid des Zondags de Geref. Kerken te dienen
en een eventueel beroep te overwegen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Men bericht ons:
D s. W. Deur te Schoonhoven hoopt Zon
dag 21 Januari 1934 van de Ned. Herv. Gem.
aldaar afscheid te nemen en Zondag 28 Jan.
d.a.v. zyn intrede te doen te Renkum, na be
vestigd te zijn door zijn oom, Ds. H. A. Heijer,
van Vlaardingen.
Ds. G. VAN DUINEN
Naar wij vernemen, is de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat Ds. G. van Duinen, em.-pred. der
Ueref. Kere. van Schiedam, thans leger-pred. in N.-
Indië, met verlof in het vaderland, bij een even
tueel beroep naar een der Kernen in Nederland,
zulk een beroep in ernstige overweging zal n<
DE PREDIKING.
De Classis Den Haag der Ueref. Kerken
heeit gisteren in een buitengewone vergade
ring o.m. besloten, zulks naar aanleiding
een desbetreffende kwestie die ook op de
vorige vergadering ter sprake was gebracht,
dat Ds. A. H. van Minnen van 's-GraVenzs
op de eerstvolgende vergadering (we licht in
de eerste Februari-week '34) een reieraat zal
houden over: -,De verhouding tusschen de
objectieve en subjectieve elementen in de
prediking".
In deze gehouden vergadering is ook gehan
deld over de verhouding tusschen de steun
regelingen der Diaconie en der Overheid.
HET JODENDOM
Niet zoo lang geleden hebben we geschre
ven over de in boekvorm gebundelde (uit
gebreide) artikelen van Rabuijn S. Ph. de
Vries Mzil. „Joodsche Riten en Symboleh"t
icn zeer interessant werk van een Joodse!)
wetgeleerde over de godsdienstige feesten
en gebruiken der Israëlieten.
Thans is van Ds J. van Nes Czn., den mis
sionaris onder de Joden, bij den uitgever J
H. Kok te Kampen een prachtwerk „Het
Jodendom" uitgekomen, dat veelszins de
zelfde onderwerpen behandelt, en dan niet
alleen nog uitgebreider, maar bezien door
een Geformeerd piedikant en geplaatst
onder het licht der H. Schrift. Heeit het
stgenoemde werk een eigenaardige be
koring, doordat het als met Joodschen gloed
ertogen is, dat van Ds van Nes is ge
schreven met de diepe warmte der bezie
ling, die een waar zendeling onder de Jo
den in zioh omdraagt, wijl zijn hart uitgaat
naar het „uitverkoren volk" en hij als Chris
ten peilt de ontzaglijke tragedie van den
„wandelenden Jood", vaak in de grootste
'ring voor de Wet neergeknield, maar
dikwijls voorbijziende het in de Wet gepro
feteerde Evangelie en miskennend, ja ver
werpend. Christus als het einde der Wet,
en thans geestelijk en ook in andere opzich
ten rusteloos ronddolend
In „Het „Jodendom" heeft de schrijver
wel geen wetenschappelijke-verhandelingen
willen geven en alleen een populaire be
schouwing over tal van onderwerpen be
doeld, maar hij deed dit toch zoo systema
tisch en nauwkeurig, dat daardoor dit werk
geschreven met zeer groote zaakkennis, met
liefde tot het Joodsche volk en in eerbied
voor het Woord Gods. voor ons waarlijk een
standaardwerk geworden is.
Hij omschrijft ergens als doel zijn werk
dienstbaar te willen maken aan de bevor
dering van het contact tusschen Joden en
Christenen. In het liberale „Vaderland" Ia
zen we van het book van Ds van Nes eer
aankondiging, waarin erkend werd, dat hel
,tot in de finesses afdaalt" en dat er een
groote arbeid aan besteed is, maar dat liet
„\oor het Joodsche gezin en speciaal voor
de Joodsche jeugd absoluut ongeschikt moet
worden geacht". We zijn ervan overtuigd,
dat Ds van Nes, hoe gaarne hij het ook an
ders begeert, zulk een kwalificatie niet ge
heel on venvacht zal vinden. Toch hopen
we, dat niet alle Joden zich door de „Va
derland"-waarschuwing zullen laten af
schrikken, doch dat dit ..boek voor Joden
en Christenen" ook gelezen zal worden door
mer.igen „wetsgetrouwen" Israëliet, wien
nieuw licht over zijn volk en godsdienst
moge opgaan.
Waar het mee vooral de Wet Gods ls.
waardoor Israël, trots druk en vervolging,
in stand bleef en die Wet bij zulke Joden,
die de voorvaderlijke inzetetingen getrouw
willen blijven, in synagoge cn huis in het
middelpunt staat, gaat de schrijver dan ook
bij de indeeling van zijn hoek van de Wet
uit Het eerste deel handelt dan ook over
de Joden en de Wet", waarin we zien ho®
zij op allerlei wijze de Wet uiterlijk veree
neer dan God. De schrijver leidt ons de
synagogale bijeenkomsten binnen en doet
zien hoe de Thora wordt versierd en
omkleed, benaderd, en gekust, maar de weg
der ware gerechtigheid niet gekend wordt
Vooral ook door zijn feesten trekt hei
Joodsch-godsdipnstlge leven onze aandacht
Welnu, wie de godsdienstplechtigheden en
allerlei gebruiken in samenkomst, familie
kring en persoonlijk leven wil leeren kon-
ïn verstaan, vindt hier in het werk van
T)« van Nes. dat met kostelijke illustraties
vaak naar oude en nieuwe schilderijen en
nrenten. versierd 1$, vnlon ziin ending. Dit
i een waarlijk ..oriënteerend" werk ge
weest. dat Ds van Nes voor duizenden le
r« verricht moge hebben.
Uitteraard wijdt de missionnris een be
langrijk deel van zijn boek aan de Joodsche
Messinsverwarhtine. terwijl daarbij dan 'e
Christen in Jezus hët Wonder Gods onder
Israël als vervulling ziet.
En ten slotte, heeft hij zich in hoofdzaak
bepaald tot het orthodoxe Jodendom, dus
de „fraditioneele" Joden, ook verschillende
stroomingen en nuanceeringen Iaat hij den
lezei zien. Zoo wijdt hij een aparte ta-schim
wing aan de niet Talmopdische Karaleten.
de Kahbaliten, het Cliassidisme, het Reform
Jodendom, het Renaissance-Jodendom en
het Zionisme.
Ds van Nes zelf kondigde aan een popi'
lair hoek te willen schrijven. Dit is hem ten
volle gelukt. Zijn uiteenzettingen en mede
delingen boeien vau begin tot eind en
daarom zal zijn boek er „ingaan". Maar
men versta hieronder niet, dat het etui op
pervlakkig boek zou zijn. In geenen deele
Zijn werk licht omstandig en minutipus in.
Reeds het uitvoerig en zeer profijtelijk
„zaakregister", dat het naslaan voor een of
ander onderwerp vergemakkelijkt, kan dac
bii den eersten aanblik doen zien. maar de
lezing en gezette kennisneming van den in
houd overtuigt den lezer daarvan. Voor dir
rijke boek zijn we den schrijver zeer dank
baar. en eveneens den uitgever Kok, die er
een echt fijn werk van maakte.
We hoppn dat het debiet zulk een gunstig
verloop moge hebben, dat Ds van Nes ook
spoedig naast de bestaande genegenheid
moge verkrijgen de gelegenheid om ons
„De Joden onder de Volken" te beschrijven
cn alzoo hun historie na het jaar 70 te ge
ven, hun sociologie, zoowel als liet helaas
weder oplevende Anti-Semitisme en de ge-
wenschto geestelijke toenadering tusscher,
Joden en Christenen. De zg. Joodsche kwes
tie is uit de historie in groote mate te ver
klaren.
Laat ieder die een warm hart voor de
Joden heeft, het verschenen prachtwerk
van Ds van Nes lezen en hestudeeren. Ook
de ware drijfveer voor de Zending ondei
de Joden zal er door versterkt worden.
EEN JOOD OVER DE ZENDING ONDER
DE JODEN
Naar Ds G Kaptevn schrijft in de „Am
stordamsche Kerkbode" heeft onlangs een
Amsterdamsche Rabbijn zich op de volgen
de wijze uitgelaten over de Zending onder
de Joden:
„Wat wij we| doen, is or.ze menschen zoo
ver brengen, dat ze hun Joodsche ziel niet
verkwanselen. Het zijn alleen de rotte ap
pelen, die aan de verlokkende stem der
zending geen weerstand bieden Bijna zou
spreker zeggen, dat we haar dat bezit best
gunnen. Maar de practijk is anders. Hemel
en aarde willen we bewegen zelfs als het
om het behouden van óón enkele ziel te
doen is. Met alle gepaste middelen zal di
strijd wederom worden begonnen. De zen
ding dient te begrijpen, dat wij op haar
diensten niet gesteld zijn. Wij vragen an
deren toch ook niet zieh tot het Jodendom
te bekeeron? Wij zijn reeds tevreden, wan
neer we onze Joden tot waarachtige helii-
ders van hun godsdienst kunnen opleiden
Te velen zijn slerhts met een dunnen draad
aan het Jodendom verbonden. Het moet ons
streven zijn, hun het Joodsrhe gevoel, het
Joodsche bewustzijn bij te brengen, opdat ze
wanneer de zending z'ch tof hen wendt,
den aanval kunnen weerstaan. Gemakk®
lijk is die taak niet. de vijand werkt met
geraffineerde middelen"
GIFTEN EN LEGATEN
Te Asch (gem. Buren) ontving de Ned.
Herv. Gemeente een legaat van wijlen mej.
S. G. J. van Steenis: twee perceelen wel- c
bouwland onder Zoelmond en ondpr Asch t:
gezamenlijke waarde van circa f9000, onder
verolicMing om met de inkomsten van dat
land o.m. het tre^temen van den plaatselyken
predikant te verhoogen.
Aan ds Samenwerkende Zendingscorporaties
te Oegstgeest werd f600 gelegateerd.
WELKE KERSTBOEKJES?
zullen we dit jaar bestellen? Daarover zoudt
ge niet lang praten wanneer ge d.e schitte
rende beoordeelingen gelezen hadt van
Meinema's uitgaven. D t jaar 14 nieuwe
deeltjes en 8 herdrukken. Uitvoering wordt
elk jaar mooier en de prijzen zijn ongeloof
lijk laag. Binnenkomende bestellingen wor
den denzelfden dag verzonden. Vraagt om
gaand catalogus bij uw bockh. of bij de
uitgeefster N.V. W. D. MEINEMA, te Delft.
Schoolnieuws.
Prof. Mr. H. B- ÜREVKN. f
Te Den Haag is, 82 jaar oud, overleden
Frof. Mr. H. B. Üreven, oud-hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Leiden. Hij doorliep
ït Gymnasium te Rotterdam en studeerde
m 1868 tot 1875 aan de Leidsche Hooge-
hool in de Rechtswetenschappen en in de
Theologie. Hij promoveerde in laatstgenoemd
jaar tot Doctor in het Romeïnsch en heden-
daagseh Recht. Hij werd benoemd tot leeraar
in de Staatswetenschappen aan de H.B.S.
Leiden en in 1879 tot lid-secretaris van het
Muntcollege te Utrecht. In 1880 werd de
thans ontslapene benoemd tot hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Leiden, welke functie
hij tot 1915 bleef bek'eeden. Hy doceerde de
staathuishoudkunde en Statistiek.
Gedurende tal van jaren heeft Prof. (Jreven
deel uitgemaakt van de Centrale Commissie
voor de Statistiek, van welke commissie hij
ook vele jaren onder-voorzitter was. Voorts
hy van 1891 tot 1920 voorzitter van de
Vereeniging tot bevordering van den bouw
»*an werkmanswoningen en tevens gedurende
vele jaren lid en voorzitter van het Leidsche
Volkshuis.
Een groot aantal wetenscbappe'yke werken
artikelen in binnen- en buitenlandse
tijdschriften verschenen van zyn hand.
STUDENTEN IN DE THEOLOGIE
De Kroniek van „Vox Theologica" geeft o.m.
het volgende te lezen:
Het aantal voor het eerst ingeschrevenen In de
Theologische Faculteit aan de Rijksuniversiteiten ls
belangrijk gestegen. (Te Lelden was voor 4 jaar
plm. 20 een normaal getal, thans lieten bijna 40
zich Inschrijven!). Als Let zoo doorgaat, wat wel
te verwachten is, zal de Hervormde Kerk binnen
afzienbaren tijd voor dezelfde moeilijkheid komen
te staan als de Gereformeerde Kerk. nl. een teveel
pred kanten. De Gereformeerden zijn blijkbaar
het hoogtepunt heen: aan de Vrije Universiteit
te Amsterdam werden minder theologen ingeschre-
- dan vorige |aren. Zoo blijkt, dat het vraagstuk
de overbevolking der Universiteiten thans
de geheele linie actueel wordt en het geens
zins voorbarig is, dat ook de theologen vertegen
woordigd zijn ln de commissie, die dit onder de
oogen moet zien.
M. J. VAN ALPHEN DE VEER.
In intiemen kring van leiders en bestuur
ders van het Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart heeft zijn voorzitter, de heer M. J. van
Alphen de Veer, wegens ingang van zyn
pensioentijd op Januari 1934, onts'ag geno
men als inspecteur van het Nijverheidsonder
wijs en als voorzitter van het O. S. By het
afscheid waren aanwezig o.a. de heeren T.
Th H. Schermers namens den Minister van
Onderwys, en F. L. Mellema, insp. Scheep
vaartverkeer te Groningen. De vice-voorzitter
O. S., oud-vice-admiraal C. Fock, bood
den scheidende een pastelteekening van het
Instructievaartuig „Prinses Juliana" aan
Voorts spraken de heeren A. Banning, dir.
Binnenvaavtschool te Amsterdam; C. Fock,
als insp.-gen. voor de Scheepvaart; en G- de
Jong, dir. van O. S. De heer Van Alphen de
Veer eindigde met woorden van dank.
M. HORN, f
Te Schiedam is, 77 jaar oud, na lang
durige ongesteldheid overleden de oud-direc
teur der Ryks H. B. School en oud-inspecteur
van het Gem. Onderwijs aldaar, de heer M.
Horn, die als schrijver van leerboeken in
heel het land naam had. Hij was -ïen zeer
begaafd docpnt. voerde het openluchtspel in
en bleef ook na den H.B.S-tijd belangstelling
voor de oud-leer'ingen bewaren.
AMBACHTSSCHOOL TE WAGENINGEN
Te Wageningen is het nieuwe gebouw der
Ambachtsschool officieel geopend in tegen
woordigheid var, den inspecteur-generaal van
het Nijverheidsonderwijs, Ir. G. Hofstede, als
vertegenwoordiger van den Min'iiter van On
derwijs: de inspecteurs van het Nijverheids
onderwijs, Ir. L. Th. H. Hessefelt en W. H.
Cool; den Burgemeester van Wageningen, den
heer J. M. A. Wynaendts van Resandt; den
Rector-magnificus van de Landbouwhooge-
school, Prof. Dr. J. A. Honing met den si
taris van den Senaat, Prof. Dr. D. L. Bakker
en vele anderen.
De voorzitter van het Schoolbestuur, Prof.
Ir. J. H. Thai Larsen, schetste in zijn rede
de wordingsgeschiedenis der school.
Onder de energieke leiding van den direc
teur en de leeraren der school, hebben de
leerlingen aan den bouw deelgenomen. Zii
maakten o.m. de houtloods, conciërgewoning,
alle kozynen, buiten- en binnendeuren, het af
sluithek, alle teekentafels en schoolbanken en
diverse betimmeringen. Deze hulp leidde tot
een besparing van plm. f30.000. Het werk
heeft in totaal f208.100 gekost.
I. VAN DER POST. f
Te Den Haag is gisterennacht, ruim 60
jaar oud, overleden de heer I. van der Post,
die meer dan 40 jaren het Christelijk Onder
wijs diende als onderwijzer aan de Diaconie
scholen te Amsterdam en aan de Weeshuis-
school, de Prins Willemschool en de Marnix-
school te Den Haag Op 1 Mei j.'. was hij met
pensioen gegaan. De- overledene was voorzit
ter van de vereeniging .Bijbel, Oranje
Nederland", voorlezer in de Groote Kerk, vc
ganger in de Kinderkerk en Zondagsscnoot-
onderwijzer. Zijn verdiensten vonden erken
ning in zijn benoeming tot ridder 11
Huisorde van Oranje. Met het verscheiden
van den heer van der Post wordt, krachtens
besluit van den Kerkeraad, het Instituut var
Voorlezers in de Haagsche Hervormde Ge
meente opgeheven.
VERNIETIGD ONTSLAG
Te E I s t (Gld.) bleek aan dt School m. d. Bijbel
In verband met de laatste L. O.-Wetswljziging
boventallige leerkracht te zullen komen en daar
wacht werd. dat M nister Marchant de betrekkelijke
bepalingen in April 1934 in werking zal doen tre
den. had het Schoolbestuur op 20 September aan
den onderwijzer L. Dekker, volgens de ,.N. R. Ct.".
eervol ontslag aangezegd. Ingaande ovrr een half
laar, met inachtneming van den gebruikelijken op
zeggingstermijn.
De heer Dekker heeft bij de Commissie van Be
roep vernietiging van dit ontslag aangevraagd,
daarbij gesteund door een adres van 66 ouders.
Het gegeven ontslag ls vernietigd door de Com
missie van Beroep met algemeene stemmen en de
heer Dekker za! dus als onderwijzer gehandhaafd
moeten blijven. Er zal een andere leerkracht aan die
school (een der overblijvende onderwijzeressen)
voor ontslag in aanmerking moeten komen.
SCHOOLADMINISTRATIE
Bij N. Samsom te Alphen a. d. Rijn kwam de
Administratieve Gids voor de Bijzondere School,
1934" uit. Deze uitgave Is zóó ingeburgerd, dat
onze Schoolhoofden en Schoolbesturen er niet meer
buiten kunnen. Wederom zijn ook opgenomen de
aanwijzingen met betrekking tot de Rijksvergoeding
van Scholen voor B L O. en de Rijksbijdrage voor
Kweekscholen. Ook een reeks belangrijke beslis
singen inzake de L.O.-wet 1920 wordt aan het
voorgaande toegevoegd.
De Adipin. Gids voor alle voorkomende werk
zaamheden. vergoedingen, schoolopenlng. benoe
mingen. rooster- en leerplanwljzig ng. vervolgonder
wijs, schoolbouw en -taxatie pensioen enz.) is ten
volle betrouwbaar. Vooral schoolhoofden die pas in
functie zijn. zullen met groote dankbaarheid dezen
gids ln hun bureau-kamertje verwelkomen.
EXAMENS
PROMOTIES
NED. HANDELSHOOGESCHOOL TE ROT
TERDAM. Ge-promoveerd ls tot Doctor in de
Handelswetenschap. op proefschrift getiteld:
..Het liberalisme lm Nederland", de heer K. E.
van dor Mandele, geb. te Rotterdam.
ACADEMISCHE EXAMENS
R.-K. HANDELSHOOGESCHOOL TB TIL-
GTTRG. Gesl.: Handelswetenschapnen: prop »v„
Hp heeren J J P M Eikhuizen. Den Haag: A H
E Jlskoot, Ginneken: JPG Kleven. Utrecht;
A W Luyst. Den He-lder: L M J NIJet, Kerk-
"jde; J Th Serraris, Ginneken; en L> Tamt-
NED. HANDELSHOOGESCHOOL TE ROT
TERDAM. Geel.: Handelswetenschap: cand ex.
<1a heeren L. VV Hnsreraats. M H T p Bury J (J
Tromn. B J v d Wiele en C J Bakker.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Geneeskunde: artsex.. de heer H J Ver
steeg geb. te Amsterdam, en me.1. H C Lettlnga.
geb. te Batavia: eeml-artsex.. de heeren B .1
leeuwenberg te Nijmegen en F Colthof te Kot-
Wis-
S
Apothekersassistent. de heer G P A J Platvoet
te^Enschedé en mej. M J F van Weesem te
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Ge^l.:
Rechtswetenschap: cand.ox., de heeren P A H
Baan en E Riemersma.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Geel.: Rechtswetenschap: doet ex- de heer C
Kooi- cand.ex.. de heer D T Boswijk.
TECHN. HOOGESOHOOL TE DELFT. Oesl.:
Werktuigkunde: cand.ox., de heer W A Gos
Hoga te Meejster-OornelU.
EXAMENS-NED. TAAL
AMSTERDAM J3 Dec. MO. Akte K7. GeSx 4.
real. 1 cand., nl. de heer P C J Reijne te Am-
EXAMENS-STAATHUISHOUDKUNDE
DEN HAAG. 18 Dec. M.O. Akte Klü. G*6x. 8
gesl. 2 cand.. nl. de heoren G de Ridder en J
van Langcread, belden te Amsterdam
EXAMENS-STAATSINRICHTING
DEN HAAG. 13 Dec. M.O. Akte K1J. Geöx 4
cand., goal. geen
EXAMENS-FRANSCHE TAAL
AMSTERDAM. 13 Dec. Akte M.O.B. Gasl. de
heer J N H Meijs *-
i Heerlen.
EXAMENS-ENGELSCHE TAAL
Het orenhare mondolln^. examen Akte M.O.B
irord-t afgenomen te Utrecht. Universlteltsge-
al'n„WK°F, dagen 19-21 nec- tslkena te baK
0 en half 2. en op 22 Doe. te half 10.
EXAMENS-SPAANSCHE TAAL
AMSTERDAM. 13 Dec. M.O. Uesl mei J H
enlnr I» n„„ J
Universiteitsgebouw, Oudemanhulspoort.
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG. 13 Dec. Geel. voor Sden atuur-
v., de bee.li. I, B Reyndorp. A A
- 71 M Veling en M J
i Broek te Den Haa«
EXAMENS-HOOFDAKTE
al-uitslag 1933: van de 2125 mann. cand.
en er 900. van de 719 vrouw. cand. sl-aag-
313. Totaal: van d-e 2844 cand. slaagden
Land- en Tuinbouw.
in geslaagd i
1-tal artikelen uit Neder
ibracht. Voorla
verkiegen*" xan *00 Zl.
55 Zl. Inplants van 100 Zl.
importeerd vau 1 Aug. tot 31 Ai
van 45 Zl. Inplaats van 200 Zl.
ECONOMIE EN FINANCIEN
EMISSIE DEN HELDER
W. van Den Helder berichten, di
xnverteerde jbllgatiën der 5 le«
nkelljk groot 1.360.000 (pro
nine 1933 in stukker
ank Holland-Indlö
ging van de wet houdende bepalingen omtrent
de uitgifte van schatkistbiljetten maakten
enkele led-ea de opmerking, dat het ontwerp
hlljkbaar zijn Inddenlng dankt aan den wenach
In verband hiermede wild
minister van Financiën het denkbeeh
hand doen. voor houders van het
schatkistpapier de mogelijkheid te op<
leden den
ld aan da
-ïjfjarig
<*it denkbeeld aanbevelenswaardig
baar voor verwezenlijking: zon ja.
ijze daaraan het best uitvoering
NEDERL. WOL-MIJ N.V
Aan hot jaarverslag over het per 30 Sept J.l,
geëindigde boekjaar der Ned. Wol Mij. ont-
Ieer.en wij het volgende:
De statistische poeltle van ons artikel,
wel ln het bijzonder
te lijden had.
bleet
het bocklaar het aantal ingekochte eigen
otaal 373.729.95 werd uitgegeven.
Het verschil tuatsohen de nominale waarde en
en aankoopprijs, bedragende 326.270,05. Is in
et credit van de rekening „Deelnemingen"
ebracht als rfachrljving od onze PortefeUlllé.
Zooals ons vorig Jaarverslag reeds vermeld-
e. stonden onze deelnemingen te boek voor
oer^ten, die lagen onder de waarde, welke d"
De post „Det
dernemlneen waarin
uit 274.002.89 deelnemlr
deringen op de bedoelde
De wolvoorraad ls opgenomen tot kostprijs,
of tegen voorzichtige taxatiewaarde indien deze
onder den kostprWs lag. De sedert afsluiting
gerealiseerde partijen zijn met winst verkocht.
Vnn het In de balans vermelde bedrag van
362.657.38 besloten wij 20.000 te brenren naar
ndeelhouders 234.276.29. t
fonds 9.465.74. ged.
DE COUPONHELASTING IN NED. INDIE
Opbrengst op j 840.000 geraamd
BATAVIA. R' Dec. (Aneta). Btl den Volks
raad is Ingediend het ontwerp voor de ordon
nantie op de coupontelastlng 1933. waarvan de
opbrenest wordt geraamd op 840 000. De M.
Nederlandscha
p ls de voe rcestelde bel
e zakelijke heffing ad 2 pet. der op-
nlet-blnnenland-
Iten de Indische
sehe fondsen blöft echt.
co-loonbelasting daar in Indië hv
bultenlandsche effecten betrekkelijk klelp ia.
DOLLAR-STABILISATIE IN ZICHT?
In dat geval hevig verzet te wachten
NKW-YORK, 14 December. De demo
cratische senator van Oklahoma, Tho
mas. verklaarde op grond van betrouw
bare informaties te kunnen medcdeelen,
dat de Amerikiansche regeering dcor
bemiddeling van de FedPtvil Reserve
Bank tp N'ew-York in onderhandeling
is gel reilen met de Bink vnn tingel and
cn de Rink van Frankrijk over eon
stabilisatie v«in den dollar op de basis
van den Amerikaanschen iton-ipi-ija -an
de laatste dagen van 84.01 dollar per
ounce. Thomas, die zelf uitgesproken
voorstander van inflatie is verktsarris
echter, dat dit plan rp hevig verzet van
het Congres zon stuiten, aangezien het
Congres gestold is op een depreciatie
ton den dollar met minstens 50
WHITE STAR LINE EN CUNARD LINE
hAU«^Hlbcr,aln-lü 1 En-eel8ch« Lagerhui»
White Star Line Inzat
Noordelijke deel
cleele hulp tv
het groote Cunard-schlp.
h«-aliasing Mann,
ede heeft dc rcgeerlng flnan-
de voltooiing vaa
