De verkeersbrug over de Waal
bij Zaltbmmel
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1933
DERDE BLAD PAG. 9
TWEEDE KAMER
Defensie en Buiteniandsche Zaken
BEGROOTINGEN AANGENOMEN
De houding van den heer Vliegen
DE NEDERLANDERS IN
DUITSCHLAND
VERSLAG
sa&mheden had de stem-
motie-Ter Laan
Llngbeek. Tot de tegens;
ook de heer' v. Houten
,g.p. was geheel afwezig.
De Defensie-begrooting
mmlssle-Idenburg, de
«schouwde als een „voorlooplge
litgaven". HU rekende op bezui-
nlet aan de begrooting onthouden
VLIEGEN (a.d.) legde een ver
kleine wetsontwerpen
klaring af: ztJn frs
reeelen, erfdlenstbaa
den en andere zakelijke rechten, noodlg voo
het verbreeden en verbeteren van den Haar
lemmerweg en van den Marealngel te Lelden
goedkeuring
de Roomsch-KatholleK»
goedkeuring van de onderhandache
dracht door ruiling van hi
kede no 10 te Groningen
Arbeid te Groningen;
onteigening
den Raad van
perceelen, erfdlenstbaarhe-
zakelijke rechten, noodlg voor
de verbreeding van de ZtJl door afsnijding van
bochten, met bijkomende werken. In de ge
meenten Warmond en Oegstgeest.
Dit geschiedde niet met het -wetsontwerp:
machtiging tot tUdelüke afwijking van de over
eenkomst 1930.
NederL Spoorwegen
BRAAMBEEK (s.d.) verzette zich
.jtwerp met een beroep op het wis
kunstig tekort ln het fonds, dat meer dan 230
mlllloen heet te bedragen.
Ook de heer WIJNKOOP (comm.) was tegen.
De MINISTER VAN WATERSTAAT wees op
don moeilijken toestand van 's lands flnanclön.
Op zich zelf zjjn er bezwaren, maar 't is nood
zaak. De belangen der belanghebbr-3
volkomen veilig; er Is garantl
>rd z.h.st
Daarna werd de 1
Buiteniandsche Zaken
hooge elschen
et Iemand ln onderhan-
Maar hi
:eüjke formule er voor te vinden. Met Justitie
tal de zaak worden besproken.
Het behandelen
ultenlandaclie
Elk depaa-tement blüft
daarbij op eigen terrein.
De Rijnvaart-redevoeringen hadden 's minis
ters belangstelling. De zaak behoort bü Econ.
Zaken en zal onder de aandacht van minister
Verschuur worden gebracht
Er Ls uitzicht dat de kwestie van den sleep
dienst te Dordrecht door overleg met belang
hebbenden tot een oplossing komt. Over de sur
taxes d'entrepot en de spoorwegtarieven ls
reeds meermalen gesproken, maar nog niet met
Er bestaan geen voornemens bü de Regee
ring om met sovjet-Rusland diplomatieke be
trekkingen aan te knoopen. Met een land, dat
zonder meer zijn schulden afschafte, ls het niet
waardig betrekkingen aan te knoopen. Boven
dien z(jn diplomatieke en consulaire posten van
Rusland broeinesten van' politieke propaganda
Er zou nog heel wat moeten gebeuren eer
diplomatiek contact -met Rusland gezocht zou
worden. Het ontbreken er van doet aan de han
delsbetrekkingen weinig schade, blijkens de
ervaring. Particulieren ztJn met besprekingen
bezig. Gaar--
Webod«
Het uitzetten
Itlk bij Justitie. Drastische
nomen tegen ontrustverwekkende Dultsche na-
tionaal-socialisten. Evenzoo behoort gehandeld
tegen hen, die van hieruit actie voeren tegen
de altijd nog bevriende Dultsche -egeering.
Wie zich aan zulk misbruik van het asylreoht
schuldig maakt, gaat als ongewenschte vreem
deling over de grenzen.
In het geval-Pansier, dat bö den vechter
aanhangig ls, ls om sneller recht gevraagd. De
man wordt beschuldigd van het verspreiden
van ln Dultschland verboden geschriften. Bui
teniandsche Zaken kan daar niets aan doen.
Ware het geval in ons land geschied, dan zou
Buiteniandsche Zaken ook tegenover de justl-
tle machteloos staan. De Regeering kan zich
niet. gelijk de heer Vliegen deed, zonder meer
op het standpunt stellen, dat de m^n onschul-
Voor de Nederlanders In Dultschland doen
we wat we kunnen. Maar het resultaat ls niet
groot
Particuliere wapenfabrlcage moet door Inter
nationaal verbod en Internationale oontrole ge
regeld worden.
Het Incident-Vliegen
schikt De vorige minister heeft r
den heer Vliegen er op aangedrongen om op
zijn aanvrage terug te komen. De minister
vond bö zön optreden dit onafgedane stuk. Ge-
vraugd Is toen, of de heer Vliegen bö zön ont-
olagaanvrage bleef. De minister wilde hem
gaarne behouden om zön verdiensten. Het ant
woord was, dat hö wilde aanblöven met hand
having van zf
tegen, mits hü
uit getrokken,
dc-zer motleven trad de minister niet De heer
Vliegen heeft toen bericht dat h(j wilde aan-
enrerl0kaen i
eUnerzöds vai
Dük heeft gesproken.
luidde ontkennend. M
schreef de heer Vlieg
mededeellng niet gedai
zich daarmee niet Inlaten
besluiten den heer Vliegen
en het mandaat weer neer
De Volkenbond
et afbraak van wat bestaat, zouden
«reiken. We zouden toch later weer
uwen in de richting van lnternatio-
iritelt
ers sympathie voor den Volkenbond
sün chrlstelüke beginselen. Maar men
lee niet te pas en te onpas ln het
Genève propaganda dröven.
Rijnvaartcommissie
te stellei
torlsche
Bcveland Is
aan Belglö.
De besprekingen ln de Rönvaart-commlsslo
zön steeds geholm. Toen onjuiste mededeelln-
gen verschenen, heeft de minister die recht
gezet In het algemeen belang. Verdi
deelingen wenscht h(j niet te
gatie ln de Rijnvaartcommlssh
luut afwijzende houding aannemen tegenovi
- poging om de bevoegdheid di
Nederlandsche wateren uit 'te
g van het kanaal door Zuld-
id ls ln geen enkel opzicht een concessie
doen. Onze dele-
Ovei
onderhandelingen met België
zün geen nadere Inlichtingen te verstrekken.
Het zou tot schade van de zaak kunnen zün
en het ls ln dezen tüd gevaarlijk om nieuwe
moeilijkheden in het leven te roepen.
Sinds 'a ministers optreden het>rt de zaak
geen voortgang gehad. Een initiatief, dat goede
uitzichten zou kunnen opeevpren. zou niet wor
den afgewezen. In bezonnenheid moet naar een
oplossing worden gestreefd; de Regeering zal
daarbü een beroep moeten doen op de onbe
vangenheid van de pers.
Bö de replieken kwam de heer v. DIJK (a.r.)
•c-rug op het
incident-Vliegen
mlddellök
met zün protest tegen
Regeering. Te dezer
Men had aan d>
ontslag moeten g<
persoonlijk nog zoo.
Hö keerde zich lmme
een rechtehancWding dt.
zake mag ztj niet translgeeren; het
etrüd mot haar waardigheid.
Vast staat, dat de heer Vliegen gezegd heeft
wat in de krant s»ond. De houding der Regee-
riug Is ook nu hoogst onbevredigend.
De heer VLIEGEN <s.d.) wenechte geen ver
antwoording af te leggen over wat ln besloten
kiing was gezegd. Hü blijft tegenspraak zien
tusschen Defensie en Buiteniandsche Zaken.
HU handbnnfde, dat de onderdrukking van
de innlterU op de „Zeven Provinciën" een
icha-ndvlek Is.
De VOORZITTER hamert
De heer WIJNKOOP (comm.) meende, dat 't
Janus-karakter der s.d.a p. nu wel gebleken
was In het geval-Vliegen. In besloten kring
worden de arbeiders naar den mond gepraat en
ln 't openbaar houdt men zich netjes.
Den MINISTER speet het, dat de beer Vlle-
hnd, die Inging tegen de eigen overtuiging v
den minister en de Regeering. Onder deze 01
!t bU de handhaving van d
Nederlanders ln Dultschland
t speciaal voor de
lede, dat de desbe-
ihtoffer van de be-
'-ulnlglng gevallen zön. Voor het werk heeft
iü sympathie. Mocht uit de Kamer herstel
vorden voorgesteld, dan zal de mlnLster zloh
Er volgde echter geen voorstel.
Op verzoek van den heer WIJNKOOP (comm)
verd de post voor den Volkenbond ln stem
ming gebracht Ze werd aangenomen met 67
- iBevllet, Wün-
De begrooting
vervolgens de
Stean aan noodlijdende gemeenten
i heer IJSSELMUIDEN (r.k.) betoogde, dat
gemeenten door de korting op de uitkee-
en zwaar getroffen worden. Ze beculni-
ir ln onmisbare Inkomsten getroffen. Gaat
etrejiren zijn. De Regeerlngs-
elschen voor noodlödendheid
ivoerd; het is beter dit naar
andlgheden te beoordeelen.
De hepr DREES (s.d.) zag naast de verla
ging der ultkeering aan de gemeenten, nog de
verlaging der steunultkeeringen en het ver
bod van instelling van een crisisdienst, waar
door de beperking "an de bewegingsvrijheid
zeer ver zal gaan tengevolge van de veel uit
gebreider wordende contröle van hooge
voorzien was. i
srd, dat i
het tekort In het C
zou worden en dat vele gemeenten uit het
'onda veel me«r hebben ontvangen dan vroeger
door het RUk werd uitgekeerd. Echter het
ftük liet de werkloosheidsuitgaven groo'tendeels
ann de gemeenten en het zün die crisisuitgaven
waardoor vele gemeenten in moeilijkheid zün
!e gemeenten worden zooveel n
len. dat de maatschappelüke st
langetast kan blijven, tenzü
leente willen
Pout 1b geweest, dat het korting-ontwerp zoo
laat Is gekomen, dat de gemeenten bü het op
stellen dr.r begrooting or geen rekening mee
konden houden.
Wat zal de Regeering doen met de gemeen
ten, die ten gevolge van haar maatregelen,
geen sluitende begrooting meer kunnpn maken?
Wat zal de Regeering doen met de gemeenten
die ten gevolge van haar maatregelen, geen
de begrooting
De heer SMEENK (a.r.) betreurde de noodza-
kelükheld van dit wetsontwerp, dat behoort tot
het saneerlngsplan der Regeering. Wie het af
wijst. moet wat anders aanbieden.
Betoogd werd, dat de Regeering bevoegd was
tusschentüds de regeling van de ultkeering te
wijzigen. Indien t>e omstandigheden zulks nood-
zakeliik zouden maken.
Men beweert, dat de gemeenten ln 1929 zoo
beperkt zün in de belastingheffing. Maar dat
ls toch meer thipjrie dan werkelükheld.
De korting Is voor de gemeenten ver van
aangenaam, maar men bedenke, dtft ook het
Rük ln ernstige moellükheden verkeert. Het ls
het belang van het volk. dat de publieke finan
cien zich aan de omstandigheden aanpassen.
Er zün gemeenten, die in allerlei te ver uit
waren boven het algemeene peil. Dat moet ver
anderen; ook zal allerlei bemoeiing moeten
worden Ingeperkt. Alles om erger te voorkomen
nu ons volksinkomen sterk Is gedaald.
Dat ook de uitgaven voor de werkloosheid
delen, is al even noodzakelük. Gevraagd werd
om aan de gemeenten, die er alles op zetten om
tot een sluitend budget te komen, eenlg pers
pectief te openen In de regeling van den werk-
Gevraagd werd voorts of de gemeente Maas
sluis. waar voor vüf Jaren een saneerlngsplan
Is vastgesteld, met haar büzondere hooge ult
keering. ook onder de kortingsregeling valt.
De heer KOOIMAN (v.d.) maakte zich
grootlng sluitend te maken. Hü vreesde
dit bezwaar niet heen te kunnen komen.
De heer Koolman zou liever de korting op
Ie ultkeeringen uit het Gemeentefonds willen
ilen verlaagd, dan wat meer geld voor de
rlslsultgaven der gemeentebesturen beschik-
BELANGRIJKE SCHAKEL TUSSCHEN
NOORD EN ZUID
iruggekomen.
De geweldige verkeersbrug over de Waal
bij Zal t bommel, welke twee gebiedsdeelen
van ons land, die door een breede water-
strook waren gescheiden, thans hecht
aaneensmeedt, is hedenmiddag door Z.E.
ir. J. A. K a 1 f f, Minister van Waterstaat,
plechtig in gebruik gesteld. Daarmee ia een
prachtig stuk Nederlandsch ingenieurswerk
waaraan men drie jaren heeft gearbeid, in
geschakeld in het moderne wegverkeer.
De brug met haar toegangswegen, die te
zamen meer dan 4 K.M. lang zijn, en aan
sluiten op den Rijksstraatweg Den Bosch—
Zaltbommel en met dien in de richting
Utrecht, bestaat uit twee verschillende
onderdeelen. Deze worden gevormd door
de overbrugging van het zomerbed der ri
vier en die over de uiterwaarden aan de
noordzijde. In de eerste bevinden zich drie
openingen, elk ongeveer 120 meter wijd; in
de laatste acht openingen, met elk een
wijdte van ongeveer 55 meter. De overbrug
ging van het zomerbed is een enkele door
gaande vakwerkbrug met een lengte van
380 meter. Zij is de grootste vakwerkligger
op vier pijlers, die ons land kent. De over
brugging van de uiterwaarden wordt ge
vormd door vier vakwerkbruggen, die elk
120 meter lang zijn en elk op drie pijlers
rusten. De geheele lengte van de brug is
bijna een kilometer.
Bij het geheele werkprogramma is ernaar
gestreefd dat alle onderdeelen van het werk
zonder storingen op elkaar aansloten, waar
bij uiteraard de montage van de brug bo
ven het zomerbed de grootste moeilijkheden
opleverde, vooral omdat met de eischcn
van de scheepvaart rekening moest worden
gehouden.
Desondanks is bet geheele werk brug
en toegangswegen practisch tegelijk ge
reed gekomen; in dit verband past zeker,
zonder anderen te kort te doen, een woord
van hulde aan het adres van ir. W J. H.
II arm sen, hoofd ingenieur van den Rijks
waterstaat en directeur van het Bruargen-
bureau, dat den bouw van de brug ontr
wierp.
Vermelden wij ten slotte dat rijdek en
wandelpaden van deze brug, de grootste
brug voor gewoon verkeer, tot nu toe over
onze rivieren gebouwd, aan alle eischen
van het moderne verkeer voldoen.
Vanmorgen tusschen half elf en half
twaalf waren in de voormalige openbare
school te Waardenburg een kleine 200 be
langstellenden voor #8 opening van de
nieuwe brug bijeen. ij merkten o. a. op
de Commissarissen der Koningin in Gelder
land en Noord-Brabant, Hunne Excel.enties
mr. S. baron van Heemstra en mr.
dr. A. B. G. M. van Rjjckevorsel, de
directeur-generaal en verschillende inge
nieurs van 's Rijkswaterstaat, leden van
Gedeputeerde Staten van Gelderland en N.
Brabant, de burgemeesters van Waarden-
bur* 7""t'"nin€l, Kerkwijk en Hedel, do
—ui en de besturen der Kamers
van Koophandel van Utrecht, Tiel, 's-Her-
togenbosch, Tilburg en Eindhoven, mede
werkers en uitvoerders van brug en weg,
alsmede vele anderen.
Nadat ververschingen waren aangeboden
begaf de minister zich met zijn groote ge
zelschap naar het bouwwerk, waar, aan
den kant van Waardenburg, een gespan
nen lint de symbolische afsluiting van de
brug vormde.
Het gezelschap werd hier begroet dooi
den burgemeester van Waardenburg, J. H.
B. baron van Nagell, die er op wees,
dat door het in gebruik stellen van deze
brug voorzien wordt in een reeds zoo lang
in geheel Nederland gevoelde behoefte en
dat thans de eeuwenoude scheiding van
„Boven en Beneden de Rivieren" is komen
te vervallen. De gemeente Waardenburg
heeft destijds met zeer veel voldoening ver
nomen. dat zij in het Nederlandsch Groot-
Wegenplan werd opgenomen. Door deze
verbinding is het verkeersprobleem, voor
wat de Waal betreft, opgelost en is de
communicatie van Noord met Zuid een
feit geworden.
Onze gedachten gaan echter met droef
heid uit, aldus spr., naar hen, die op dit
werk door een ongeluk werden getroffen
en die hier hun leven hebben gelaten, als
slachtoffers van hun plicht; evenwel zijn
ook zij de medewerkers aan een groot en
blijvSnd monument van menschelijk kun
nen. Van deze plaats spreek ik de hoop
uit, dat deze nieuwe verkeersweg niet door
achteloosheid dan wel door roekeloosheid
de oorzaak mag worden van ongelukken,
waardoor nieuwe slachtoffers van het ver
keer worden geëischt.
De opening.
rede de totstand
koming van 't bouw
werk te hebben ge
schetst, de groote
beteekenis daarvan
in het licht te heb
ben gesteld en allen
dank te hebben ge
zegd, die bij den
bouw betrokken zijn
geweest,de afslui
ting van de brug
verbroken, een his
torisch oogenblik,
welks plechtigheid
Minister 'Kalff op allen, die daarbij
aanwezig waren,
grooten indruk maakten.
Aanbieding van een gedenkteeken
Nabij dit zuidelijk bruvunde verheft Eich
een eenvoudig gedenkteeken, een door ir. A.
J. van der Steur ontworpen monumentale
hank met zuil en bloembak, opgetrokken
van tegelmateriaal, product van de Betuwe,
dat weer en wind, door de jaren heen, kan
trotseeren. De zuil draagt naast het jaai-
eijfer 1933 het opschrift, dat de beteekenis
van deze brug op de beste wijze karakteri
seert: „Noord en Zuid verbonden".
Bij dit gedenkteeken, een geschenk aan
het Rijk der Nederlanden van de vijf Ka
mers van Koophandel LTtrecht. 's-Hei togen-
bosch. Eindhoven, Tilburg en Tiel, die de
nrtie voor deze brug voerden, verzamelden
zich de minister en genoodigden.
Hier werd het woord gevoerd door dm
ZILVEREN JUBILEUM ..KINDERZORG"
De Vereenigina Kinderzorq, welke uitgaat van de classis Rotterdam der Ned. Herv.
Kerk, herdenkt dezer dagen haar 25-jarig bestaan. Dit feit werd in een algemeene ver
gadering in het kerkeraadsgebouw aan denOppert herdacht. Het bestuur zittend v.ln.r.
de heeren N Koomans, Ds 3 L de Heer, Ds W H Kelder (voorz.), F W A J van Peski
(seer.,, C. van Slaveren. Staande: Ds Ph J Eggink, H J Barendse, L v d Poll, Mr J P
Carp. Ds J W Tonsbeek.
heer H. C. de Jong te Amerzoden. voor
zitter van de Kamer van Koophandel te
Tiel, die eerbiedige en dankbare hulde
hracht aan wijlen oud-Minister H. van der
Vegte, die als een van zijn laatste regee-
ringsdaden het besluit nam tot den bouw
van deze brug.
De vijf Kamers van Koophandel, die de
actie voor deze brug voerden, voelden zich
gedrongen uiting te geven aan hun dank
baarheid en vreugde. Als blijk daarvan
bood spr. het gedenkteeken aan, dat daar
op door Minister Kalff werd onthuld.
Vervolgens vertrok het gezelschap met
auto's en autobussen over den nieuwen
zuidelijken toegangsweg en den bestaanden
Rijksweg naar het Stadhuis te Zaltbommei,
waar een ontvangst plaats vond door hei
gemeentebestuur. De burgemeester, de heei
N. F. Cambiervan Nooten, sprak
hier een welkomstwoord, waarna de reeks
plechtigheden werd besloten met een dooi
de Kamers van Koophandel van Tiel,
Utrecht, Den Bosch. Tilburg en Eindhoven
aangeboden noenmaal.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Kethel en Spaland, cand.
A. van Wensveen te Hillegersberg. Te Ot-
terloo, J. H. Koster te Montfoort.
Bedankt: Voor Workum, (toez.), N. J.
Cupedo te Noordwijk aan Zee. Voor Oud
dorp (Z.H.) C. B. Holland te Den Ham.
EVANG. LUTH. KERK
Drietal: Te Apeldoorn, Dr. D. Boender
maker te Hilversum, H. Joh. Jaanus te Nij
megen en V. W. F B. Schmidt te Schiedam
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Rhenen, M. M.
Horjus te Rijssen.
CANDI DATEN TOT DEN H. DIENST
De heer C. G. B o a, Theol. cand., te Uit
huizen, is door de Classis Appingedam der
Geref. Kerken na peremptoir examen toege
laten tot den dienst des Woords en der Sacra
menten en hoopt Zondag 7 Jan. '34 intrede te
doen als predikant te Westeremden, na beves
tiging door Ds. C. J. Bos, van Uithuizen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Men bericht one:
Cand. W. B. Bergsma, te Den Haag,
hoopt Zondag 14 Jan. '34 intrede te doen ais
predikant der Ned. Herv. Gemeente te Wa
genborgen, na bevestigd te zijn door Ds. H.
W. Creutziberg, van Scheveningen.
H. BOOGAARD
De heer H. Boogaard, te Sliedrecht, her
denkt Zondag 26 Nov. a.s., dat het dan 25
jaar geleden is, dat hy als voorganger by de
Oud-Geref. Gemeente aldaar bevestigd werd
door wijlen den heer Stam, van Capelle a. <L
IJssel, voorganger in een destijds bestaand
kerkgebouw in de Gen. van der Heydenstraat
te Rotterdam.
VERKIEZINGEN
In de Ned. Herv. Kerk:
Nieuwer-Amstel. Kiescollege. Geko
zen zijn de vier confess, candidaten met 460
484 stemmen tegen 307319 op die van den
Geref. Bond.
KERKGEBOUWEN
Te Daarle (O.) is Donderdagmiddag de
nieuwe Geref. kerk in gebruik genomen. Weth.
Kaasies, van Hellendoorn, bracht de geluk-
wenschen van het Gemeentebestuur over en
prees het kerkgebouw als sierlijk en doelma
tig. Voorts spraken Ds. J. H. Broek Roelofs
(Vroomshoop), Ds. J. M. Kroes (Dalfsen),
Ds. H. G. van den Hoek (Ned. Herv. pred.
te Daarle), Ds. Joh. Jansen (Wierden) en
cand. T. van der Meulen (Garijp), de beroe
pen predikant, tot de kortgeleden geïnstitu
eerde Gemeente. Ds. J. H. Meuleman, van Den
Ham, bediende daarna het Woord uit Efeze
3 21. De kerk, gelegen aan den. provincialen
weg, heeft 250 zitplaatsen, benevens een or
gelgalerij, waar nog 80 plaatsen zijn aan te
brengen. Met de nieuwe pastorie vormt zij
een vriendelijk geheel. Architecten waren
Gebr. Bosman te Nijverdal-Zwolle, aannemer
was de heer Ter Avest te Nyverdal.
Te De 1 f t ontvingen Kerkvoogden der
Herv. Gemeente van de Synode, uit het fonds
voor noodlijdende kerken en personen een
bijdrage groot 2000, voor de restauratie
van de Nieuwe Kerk.
„KERK EN VREDE"
De Classis Leiden der Geref. Kerken heeft
naar aanleiding van een bezwaarschrift uit
gesproken, dat het lidmaatschap van „Kerk
en Vrede", scherpe bestrijding verdient en de
verdere behandeling van d -e zaak tot de op
7 Dec. a.s. voort te zetten vergadering vw
EVANGELISATIE
Te Haastrecht is het Evangelisatie
werk, uitgaande van de afd. Zuid-Holland van
den Bond van Herv.-Geref. godsdienstonder
wijzers zoover gevorderd, dat Vrijdagavond
24 Nov. a.s. (te 7 uur) voor de godsdienst
oefeningen, catechisaties, jeugdwerk enz. een
andere lokaliteit in gebruik genomen zal wor
den. De heeren K. Asmus te Moordrecht en A.
P. de Jong te Krimpen a. d. IJssel, resp.
voorzitter en secr. der Afdeeliug, zullen het
woord voeren Voorzeker een verblijdend tee-
ken in dit bolwerk an lodernisme. -
ALGEM. SYNODALE COMMISSIE
NED. HERV. KERK
Laatste zitting. Na opening met
gebed en vaststelling der notulen wordt de
agenda aangevuld.
Een vraag uit een gemeente om voorlich
ting betreffende het toegekend subsidie in
Terband met de lagere kosten van pastorie-
bouw wordt aldus beantwoord, dat van het
subsidie zooveel procent minder wordt uit
gekeerd als de uitvoering van het werk
lager is geworden.
Inzake het verzoek van den heer J. van
der Meer e. a. te Zwaagwesteinde om cas
satie van een beslissing in hooger beroep
van het Prov. Kerkbest. van Friesland,
worden bezwaarden in hun cassatie-aan
vrage ontvankelijk verklaard wegens ver
keerde toepassing van verschillende wets
artikelen. De beslissing van het Prov.
Kerkbest. van Friesland wordt vernietigd
en gehandhaafd de beslissing van dit ge
schil in eersten aanleg door het Cl. Best
van Dokkum, waardoor komt vast te staan
dat de predikant van Zwaagwesteinde een
voorstel, ingediend door vier kerkeraads-
leden zijner gemeente in behandeling moet
nemen.
Aan Ds. I. G. Knottnerus te Varsseweld
wordt op zijn verzoek toegestaan voc
Nederlanders in Duitschland door predikan
ten in zijn omgeving jaarlijks zes predik
beurten te Duisburg-Meiderich te doen
waarnemen.
Aan den Ring Enkhuizen wordt op zijn
verzoek dispensatie verleend van art. 23
Regl. vac. voor den vacaturedienst op Urk.
Een verzoek van denzelfden Ring betreffen
de uitkeering uit het Fonds Schraalste ten
behoeve van de diensten van dezen Ring ir
de vacature in de gemeente Urk, die bij
zondere kosten van de Ring-predikanten
vergen. Dit verzoek wordt afgewezen.
Inzake het verzoek van een predikant be
treffende de rangorde der predikanten in
zijn gemeente zal worden geantwoord, dat
er geen aanleiding voor de Syn. Comm. be
staat, haar meening over deze aangelegen
heid uit te spreken.
Van het Class. Bestuur van Bommel is
een verzoek ontvangen om voorlichting be
treffende approbatie van het beroep naar
Zalt-Bommel, die, wegens niet goedkeuring
door dit bestuur, door het Prov. Kerkbe
stuur is geschied.
Geantwoord zal worden, dat door het
Prov. Kerkbestuur van Gelderland geheel
conform de wet is gehandeld, dat derhalve
dit Class. Bestuur rekening behoort te hou
den met het feit, dat de approbatie is
leend, en dat dus ten spoedigste aan de op
dracht van dit bestuur gevolg moet worden
gegeven.
Ds. D. T. Los te Witmarsum heeft een
verzoek ingediend tot het nemen eene
slissing inzake de uitlegging van het Regle
ment op de predikantstraktementen. Een
surplus-traktement kan nooit ten laste der
centrale kas komen; dit zal appellant wor
den bericht
Ds. Barbas rapporteert namens de com
missie voor de afschriften en staten van
kosten. Een afschrift van een besluit in
hooger beroep van het Class. Bestuur van
Dokkum ontbreekt; dit bestuur zal op het
niet indienen hiervan opmerkzaam worden
gemaakt. Verder gaven zij de commissie
geenerlei reden tot opmerkingen, na behan
deling der zaken, waarover in deze verga
dering cassatie-verzoeken waren ingekomen.
Hierna wordt kennis genomen van ver
schillende ingekomen stukken, te weten
dankbetuigingen voor subsidie; van H. M.
de Koningin voor gelukwensch; van den
Minister van Financiën over toekenning
van rijkstraktement aan de gemeente Scho
ten; van Ds. J. Barbas te Hengeloo (Gld.)
verslag der jaarvergadering van den Chr.
Nat Werkmansbond; van het Ned. Bijbel
genootschap Friesch N. Test.; van het Prov.
Kerkbest van N.-Brabant met Limburg
goedkeuring der aanbesteding pastoriebouw
te Gemert en betreffende herstel van het
kerkgebouw te Lith en Alem; van Prof. Dr.
G. Sevenster te Leiden een exemplaar van:
„De liefdeprediking in Evangelie en Hu
manisme"; van de General Presbyterian
Alliance the Proceedings of the 14 th
general Council of the Alliance of Refor-
merd Churches holding the Presbyterian
System, held at Belfast in 1933, uitgegeven
door W. H. Hamilton, dat zeer waardeeren-
de woorden behelst betreffende de nage
dachtenis van Prof. Dr. Eekhof te Leiden.
Benoemd worden tot Gecommitteerden
voor spoedvorderende zaken en voor het
toezicht op de administratie van den
Quaestor-Generaal Ds. J. Barbas en de heer
L. Slagter: en tot hun secundi Ds. J. Boon
stra en Mr. H. E. Cost Budde.
De door de Synode benoemde commissie
voor de opleiding der a.s. evangeliediena
ren zal 18 Jan. te Middelburg samenkomen.
Na rondvmag en resumtie der notulen
dezer laatste zitting sluit de President na
eenige woorden van dank de Najaarsver
gadering met dankzegging, nadat de Vice-
President den President voor zijn leiding
heeft dank gebracht.
WAARSCHUWING
Jhr. Dr. M. C T. van Lennep, dir. var
Centr. Bureau voor Inw. Zending, vestigt er
de aandacht op, dat F. L. Heineman, wonen
de te Amsterdam, die bij wijze van brood
winning op eigen gelegenheid met blaadjes
co'portec.t. „ondanks herhaalde waarschu
wingen mijnerzijds, voortgaat zich op mij en
mijn hm- 'i te beroepen, daarnii den indruk
•ekke 'p* door mij wordt aanbev
hetgeen alle».. t het g-val is.'
Het is niet te verwonderen, dat de Heer J.
d. H. te A. die van zijn veert ende jaar af
aan rheumatiek had geleden en wienf
kwaal, nadat hij hieraan alles geprobeerd
had zoodanig verergerde, dat hij ontelbare
malen niet in staat was zich te verroeren,
ons schreef, dat hij zijn geval als hopeloos
beschouwde.
„Toen een vriend mij aanraadde, het eens
met Togal te probeeren", zoo lezen wij in
zijn brief, „had ik er eerlijk gezegd weinig
hoop op, dat mijn pijnen konden worden ver
zacht Maar niet alleen, dat door Togal mijn
leven weer dragelijk werd, maar na een
voortgezette kuur verdween de rheumatische
pijn om niet meer terug te keeren".
De Heer v. d. H. was hierover zoo verheugd,
dat hij ons dezen dankbaren brief schreef,
met verzoek, hieraan in het belang der lij
dende menschheid algemeene bekendheid te
geven.
Togal is het meest radicale middel ter be
strijding van rheumatische pijnen, ischias,
jicht, spit, hoofd- en zenuwpijnen en pijnen
in ledematen en gewrichten. Bovendien vol
maakt onschadelijk voor het gestel, zoodat
Togal ook gebruikt kan worden door hen
die geen andere geneesmiddelen kunnen ver
dragen. Bij apoth. en drog. 0.80 en 2.—
per flacon.
Ingezonden Mededeeling
BILLY SUNDAY
1863 19 November 1933
Morgen wordt de bekende Amerikaansche
Evangelist Billy Sunday 70 jaar. In veler
herinnering zal nog leven de beeltenis van
den buitengewoon heftig gesticuleerenden
spreker, in hemdsmouwen een stoel
zwaaiend, om „kracht" bij te zetten aan zijn
betoog. Al doet zijn leeftijd nu vermoeden,
dat zijn gebaren wel eenigermate zullen zijn
ingeperkt, de heilige geestdrift is nog de
zelfde gebleven; nog af en toe houdt Sunday
(hij heet eigenlijk William Ashley Sunday)
zijn campagnes en spreekt dan nog met de
oude kracht Bij de jongste Presidentsverkie
zing heeft hij nog geageerd tegen de ophef
fing van het drankverbod.
De thans te Winona Lake wonende Billy
Sunday was in zijn jeugd een (ook al) ver
woed sportliefhebber en tot zijn 27e jaar ook
beroepsspeler. In 1S90 werd hij krachtdadig
bekeerd, waarna hij gedurende vier jaren in
de Y. M. C. A. werkte. In 1896 begon ziin
arbeid als Evangelist, vooral gekenmerkt
door de vier tot zes weken durende campag
nes in groote steden en waarin hij door
plaatselijke predikanten werd bijgestaan.
In dien veldtocht voor het Evangelie heeft
Sunday zijn talent van welsprekendheid (in
den zeer populairen zin des woords) ten
volle kunnen ontplooien. Daarbij maakte hij
een mild gebruik van de volkstaal en meer
bijzonder van de bij het in Amerika zoo druk
beoefende baseballspel geldende termen. Op
deze lijn lag ook zijn buiten de perken gaan
de acrobatiek, zooals het springen op den
katheder of andere bij de hand zijnde meu
belstukken. Vooral in zijn felle aanvallen op
den sterken drank ging het Spaansch toe.
Toch deed dit, noch bij zijn hoorders noch
voor het gezag van zijn woord, geen afbreuk
aan de achting, welke men voor hem had
als een der trouwste en vurigste „Christian-
soldiers".
De vrucht der Evangelie-campagnes was
een overweldigend aantal bekeeringen, waar
van het blijvend gedeelte uiteraard minder
groot was, doch in elk geval heeft Sundays
optreden duizenden een „halt" toegeroepen
en velen tot hun kerk teruggevoerd. Dit laat
ste was ook zijn doelbewust streven: wie zich
na een opwekkings-avond bij hem meldde
met de mededeeling, dat hij of zij de paden
der zonde verlaten en Jezus dienen wilden,
werd bij den plaatselijken predikant opgege
ven. Stellig heeft deze methode meer b 1 ij-
v e n d e vrucht opgeleverd, dan opwekkings
samenkomsten zonder meer kunnen geven.
Na 1903 heeft Sundays werk zich meer in
Kerkelijke bedding gevoegd; hij werd toen
geordend als predikant der Presbyteriaan-
sche kerk. In 1912 verleende het Westmin
ster-College hem den titel van D. D. (Doctor
Divinitatis). Van zijn preeken zijn er eenige
in druk verschenen. In ons land is Billiy
Sunday meer bekend geworden door de ver
schijning (in 1926) van een door Dr. J. van
Lonkhuyzen geschreven levensschets. De tij
dens zijn campagnes geofferde gelden, naar
Amerikaanschen stijl „enorme" bedragen,
heeft Sunday goeddeels besteed aan het on
derhoud van Zendelingen.
KERK EN SOCIAAL LEVEN
Te Almelo is op initiatief van de Dia
conie der Geref. Kerk een Vereeniging op-
GEBABBEL IN DE KERK
Dr. J. H. Gunning J.Hzn., schrijft in
„Pniël":
O, wie verlost ons toch van dat infame,
onwaardige, Godonteerende babbelen in Gods
Huis! Dat men b(j het plaatsnemen zijn buur
man of buurvrouw een groet, een stillen hand
druk geeft, waarom niet? Maar dat men, na
zijn gebed gedaan te hebben, onmiddellijk aan
het kletsen gaat, en dat voortzet totdat de
leeraar op stoel is, en het weer voortzet on
der het voorspel van den opgegeven psalm,
en zelfs bij de tusschenspelen zjjn mond niet
kan houden, om dan na den zegen, als men
huiswaarts keert, eerst los te barsten in dier
bare en veelal hoogst on-dierbare, on-noodige,
on-stichtelyke praatjes, die zelfs met de verst
gedreven allegorie niet met den dienst in
Gods huis in verband te brengen zjjn, dat is
ergerlijk en schandelijk.
Ik wenschte wel, dat evenals men onze
straten nu nog ontsierd ziet door de verkie
zingsreclame, een brutale hand eens op alle
banken en rugstoelen neerkladde: „Babbel
niet! Stilte in Gode huis!"
Als we dan een half jaar deze heilzame
beschaming hadden aangezien en ingedron
ken, zou ze tegen den eerstvolgenden feestdag
kunnen verwijderd worden, by wijze van
OUDERLINGENCONFERENTIES
Te Rotterdam (gebouw Ammanetr. 23)
wordt Donderdagavond 7 Dec. a.s. een Ouder
lingenconferentie in de Classis Rotterdam der
Geref. Kerken gehouden- Ds. W. Steunenberg,
Rotterdam-Zuid (Katendrecht), zal inlei
den: „Het Chiliasme".
DE WAALSCHE GEMEENTEN
In verband met de reorganisatie-plannen in
de Ned. Herv. Kertc wordt gemeld, dat van
de Waalse he Gemeenten die te Groningen,
Zwolle, Nijmegen, Haarlem, Den Haag en
Delft rechtzinnig zyn, en die te Arnhem,
Utrecht, Dordrecht, Middelburg, 's-Hertogen-
bosch, Breda en Maastricht vrijzinnig. Voorts
hebben de Gemeenten te Amsterdam, Rotter
dam en Leiden een vrijzinnige meerderheid en
rechtzinnige minderheid met ieder één vrij
zinnig en één orthodox predikant. De meer
derheid in deze Kerken iu dus vrijzinnig.
