DINSDAG 7 NOVEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
POUTIEPRESIDENT HEINES
GETUIGT
TORGLER NETJES MAAR
GEVAARLIJK
Getuigen die Popoff en Taneff
gezien hebben
De „held" van gisteren op het Rijksdag
brandproces was de Breslauer politiepiesi-
dent Heines.
Hemes had reeds vroeger moeten ver
schijnen maar liet weten, dat hij met vacan-
tie in Italië was.
Toen hij. gister voor het hof verscheen,
hadden pers en publiek niet op hem gere
kend, want de belangstelling was maar
matig.
In de schaduw van de groote sensatie,
waarvoor Minister-pres dent Go.ring Zat r-
da_g gezorgd had, was trouwens Heines' ge
tuigenis niet moer van zoo heel groote be-
teekenis.
Heines, die als „veemmoordenaar" uit de
vorige politieke periode bekend staat, be
gon zijn „rede" want ook hem liet de
president van het hof tamelijk wel vrij spel
met zich er op te beroemen, dat hij des
tijds een „landverrader" gestuurd heeft
naar de plaats waar hij hoorde. Daarna gaf
hij het hof de reprimande, dat het deze be
klaagden veel te fatsoenlijk behandelde.
Dit was den voorzitter toch te erg en hij
interrumpeerde den pedanten getuige nut
de verklarende opmerking, dat het niet ai-
leen om Van der Lubbe gaat, maar om de
vaststelling in hoeverre het communisme
schuld heeft aan de gebeurtenissen. Dit
eischt uitvoerige bespreking.
Heines begon dan een aanval op Torg-
lor. Die lijkt wel conciliant, vond Heines,
maar in werkelijkheid zat hij overal achter
en stookte de anderen op. Heines acht
Forger tot medeplichtigheid aan de brand
stichting zonder meer in staat
De Voorzitter, die toch zijn positie
beter bleek te beseffen dan Zaterdag, gaf
Heines nu een zachte wenk: „U heeft als
politiepresident het recht zoo iets te ver
klaren, omdat het ook tot uw ambtsgebied
behoort. Ik verzoek u nu echter, tot de
eigenlijke bewijsvoering terug te kceren. U
heeft reeds gezegd, dat u indertijd in Glei-
witz waart Van welken dag af bevondt a
zich daar?"
En dan begon Heines onder eede te be
vestigen, dat alles wat over zijn medewer
king over de brandstichting in het Bruin-
boek staat, gemeene leugen is.
Torgler protesteerde nog tegen de aan
tijging, dat hij de aanstoker was en ver
klaarde, dat hij juist steeds getracht heeft
geweld Te voorkomen.
Toen Heines klaar was, is een reeks over-
geloopen communisten komen getuigen, dat
zij Popoff en Taneff te Berlijn hebben ge
zien op tijdstippen, waarop deze beklaagden
zeggen in Rusland te hebben vertoefd. Geen
dezer getuigen was ooit in nauiwer aanra
king met de Bulgaren geweest De personen
bij wie Popoff in huis zou zijn geweest, blij
ken te zijn verdwenen. Popoff .noemde dit
laatste zonderling en vrtlig hun opsporing.
Taneff werd „herkend" door iemand die
hem met een beambte van de Rote Hilfe
een gesprek had zien voeren terwijl vast
staat, dat die beambte geen Bulgaarsch en
Taneff geen Duitsch kent.
Een der getuigen blijkt reeds driemaal
veroordeeld te zijn geweest, waarvan twee
maal wegens oplichting.
Heden voortzetting.
DE BOEREN-ACTIE IN AMERIKA
ROOSEVELT WEIGERT PRIJSREGELING
Men verwacht nieuwe ordeverstoringen
President Roosevelt en Wallace hebben
hun toestemming onthouden aan het voor
stel van de gouverneurs der staten uit het
Midden-Westen om vergunningen uit te rei
ken aan alle handelaren in landbouw-
artikelen of eigenaars van die producten.
Men verwacht, dat deze weigering van
Roosevelt tot ordeverstoringen zal leiden.
De weigering van Roosevelt was gebaseerd
op de overweging dat het plan voor de
meeste boeren onaannemelijk zou zijn, en
dat de regeering de beschikking zou moe
ten hebben over groote bedragen om de
verkoopsprijzen op peil te houden en over
productie-prijsdalingen te voorkomen. En
daar heeft de regeering thans het geld niet
De weigering van Roosevelt om mee te
werken tot de vaststelling der prijzen var
de landbouwvoortbrcngselen heeft de boe
ren opnieuw in beweging gebracht voor den
Btrijd voor behoorlijke prijzen en redelijke
winsten inzake hun producten.
In den staat Wisconsin zijn de boeren op
nieuw in staking gegaan. De stakersbewe
ging spreidt zich uit tot Minnesota, Zuid-
Dokota, Oklahoma en Missouri. Meer dan
de helft van de staten der Unie, n.l. een
gebied waar 2.000.000 boeren hun bedrijf
uitoefenen, zijn bij deze gebeurtenissen be
trokken.
Uit New-York wordt gemeld, dat de sta
king van de boeren voortduurt. Er hebben
zich enkele ongeregeldheden voorgedaan.
In de laatste 24 uur zijn twee menschen
gedood en verscheidene gewond bij botsin
gen tusschen stakers en boeren, die hun
producten ter markt wilden brengen.
VIERDE BALKAN-CONFERENTIE
De vierde Balkanconferentie is Zondag te
Saloniki geopend in aanwezigheid van 300
gedelegeerden, waaronder tal van promi
nente politici, en diplomaten, die zes Balkan
landen vertegenwoordigen.
Het doel der conferentie is te streven naar
beter begrip onder de naties, die op den
Balkan wonen, hetgeen door den voorzitter
den Griekschen mipister van buitenland-
sche zaken, in zijn openingsrode naar voren
werd gebracht.
DE OPBRENGST VAN DE HUTSPOTDAG
Uit Berlijn: De tweede Eintopfgerichts-
ZOndag heeft tot Zondagavond 9 uur rond
350.000 Mark opgebracht. Dit is drie maal
zooveel als den eersten keer.
MUSSOLINI NEEMT DE GEHEELE
DEFENSIE
Mussolini heeft de portefeuilles van lucht
vaart en marine overgenomen, zoodat de ge
heele defensie nu onder zijn leiding staat;
maarschalk Balbo is benoemd tot gouver
neur van Lybië.
MAARTEN LUTHER-UNIVERSITEIT
Op last van den Pruisischen minister van
Oftredtenst zal de bekende Friedrich-WiL elm-
universiteit te Halle-Wittenberg in Duitsch-
land voortaan Martln-Luther-universitelt
heeten.
VON NEURATH OVER GENEVE
EEN FELLE AANKLACHT
In de Duitsche club heeft de Rijksminister
van buitenlandsche zaken, Freiherr von
Neurath, gisteravond een belangrijke rede
gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat het de
grondslagen der Duitsche buitenlandsche
politiek zijn waarover thans definitief be
slist moet worden. Het komt op een een
stemmig besluit van volk en regeering aan,
om de wereld een geheel nieuw uitgangs
punt voor de komende ontwikkeling der in
ternationale betrekkingen te toonen.
Duitschland wil niet, zooals sommigen
het aanwrijven, de Geneefsche conferentie
sahoteeren, toneinde zich van de opgelegde
remmen te ontdoen. Dit is een misvorming
van onze bedoelingen, zei Von Neurath. De
gevaarlijke crisis in den Volkenbond is niet
door Duitschland veroorzaakt, maar omge
keerd heeft de ontwikkeling van den Bond
het uittreden van Duitschland veroorzaakt.
Men beloofde een duurzamen vrede en
schiep daartegen een bond, waarvan het
voornaamste doel volgens de meening van
de voornaamste leden de vereeuwiging van
de te Versailles verkregen machtspositie
en de voortdurende onderdrukking der over
wonnenen moest zijn. Het Volkenbondspact
is niet alleen uitwendig tot een bestanddeel
van het systeem van Versailles gemaakt,
maar heeft van het eerste begin af aan ook
innerlijk op dit systeem als zijn eigenlijk
fundament gerust.
Moet ik aan de z.g. stemming in Eupen-
Malmedy herinneren, welke door den Vol
kenbond gesanctionneerd werd? Moet ik
herinneren aan de deeling van Opper-Sile-
zië, waardoor de Volkenbond ten nadeele
van Duitschland een duistere politieke zaak
legaliseerde? Moet ik herinneren aan de
behandeling van de Danzig-Poolsche strijd
vraag en de Saarkwestie in de naoorlogs-
jaren, aan het beruchte plan tot instelling
van militaire controle-organen in het Rijn
land, aan het feit ten slotte, dat de Volken
bond den inval in het Roergebied in 1923
stilzwijgend gadesloeg?
Trots allen taaien arbeid der Duitsche
vertegenwoordigers is do Volkenbond in den
grond gebleven, wat hij voor de toetreding
van Duitschland was. Ook in de minderhe-
denkwestie is hij slechts de uitvoerder van
den wil der overwinnaars gebleven.
De vele pogingen der Duitsche vertegen
woordigers om de internationale reohtsgo
dachte tot een bruikbaar instrument te ma
ken zijn steeds weer gestruikeld over het
standpunt van die machtsgroep, welker doel
het was en bleef, om haar op militate"1 in
terventie afgesteld bondssysteem te ga
liseeren en zoo de geheele Volkenbcnds-
machinerie tot een hulpmiddel van de sta
tus quo-politiek te maken.
Zoo is dan gekomen, wat komen moest.
Men zal mijn verklaringen een aanklacht
tegen den Volkenbond noemen. De Volken
bond is echter ten slotte slechts een procé
dé, een politieke methode, waarvan de mo
gendheden, welke er lid van zijn, zich op
een of andere wijze bedienen en waarvan
het resultaat van den politieken wil van
deze mogendheden afhangt.
De politiek van de tegenover ons staan
de grnote mogendheden is het dus, welke
bij de bespreking van de Volkenbonds-
kwpsties onderwerp van discussie moet uit
maken.
Het doel, dat de Rijksregeering heeft na
gestreefd met haar bekende besluit, is aan
en ware en vruchtbare vredespolitiek een
nieuwe impuls te geven en de ware Volken
bondsgedachte een dienst te bewi'zen. Eerst
wanneer de leidende mogendheden weer op
werkelijk principieel gelijken voet staan,
kan met uitzicht op succes weer getracht
worden in het kader van een veelomvat
tende organisatie der gemeenschappelijke
taak de volkeren aan te pakken.
Ons volk moet a.s. Znndag toonen, dat
is beroep op het wereldgeweten door den
vasten wil vanialle goede Duitschers gedra
gen wordt»
BANKSCHANDAAL TE PARIJS
TEKORT VAN MEER DAN 10 MILLIOEN
PARIJS, 7 November. De Parijssche politie
heeft gister gearresteerd de beide eigenaars
van de bekende en oude Pariische bankiers
firma Dupont, terwijl de bank op bevel van
de justitie haar loketten moest, sluiten.
Het tekort zou meer dan 10 millioen francs
bedragen. De eigenaars worden ervan be
schuldigd de hun toevertrouwde gelden voor
eigen speculaties te hebben gebruikt.
GOERING TE ROME
VERMOEDENS OVER ZIJN DOEL
Uit Rome: De Pruisische minister-presi
dent en rijksminister van luchtvaart, Goe-
ring, is gistermiddag om 2 uur 45 na een
voorspoedige vlucht bij prachtig herfstweer
op het Romeinsche militaire vliegveld Cen-
tocelle met de door hem zelf bestuurde
„Manfred von Richthofen" geland.
Officieel is niets meegedeeld omtrent Goe-
ring's onverwachte reis naar Rome maar
men gelooft hier, dat hij en Mussolini naar
een formule zullen zoeken, welke een her
vatting der ontwapeningsbesprekingen met
deelneming van Duitschland mogelijk zou
maken. Mussolini, die het een absoluut nutte
looze poging acht, zonder Duitschland te
trachten tot een ontwapeningsconventie te
komen, vindt Duitschlands houding psycho
logisch zeer verklaarbaar.
Nader: De Pruisilsche minister-president is
__n vijf uur door Mussolini ont\angen. Dins
dagavond gaf het hoofd der Italiaansche re
geering ter eere van den rijksminister een
diner.
Royt—jnt van Renaudel en zes aanhangers
De scheuring in de Fransche socialistische
partij is thans een feit geworden.
Het centraal bestuur heeft Renaudel en
zijn zes politieke vrienden die op het con
gres van Angoulème gesproken hebben, ge
royeerd en de overige 21 afgevaardigden, die
bij de laatste stemming in de Kamer voor
de regeering Daladier hebben gestemd, een
waarschuwing doen toejcomen en hun ver
zocht, opnieuiw trouw aan de partij te wil
len heioven.
De neo-socialisten onder leiding van Re
naudel, vergaderden gister en besloten de
finitief de njeuw te stichten groep den
naam te geven Jean Jaurès.
RUSSISCH PROTEST TE TOKIO
AFGEWEZEN
Het Japansche ministerie van buitenland
sche zaken heeft het protest der sovjet-unie
tegen de z.g. vlucht van Japansche militaire
vliegtuigen boven Russisch grondgebied op
3 November 11. afgewezen.
De Japans he minister verklaart, dat een
onderzoek heeft uitgewezen, dat geen enkel
vliegtuig over de grens is gevlogen, hoewel
twee vliegtuigen in verband met operaties
tegen bandieten vlak bij de grens hebben
gevlogen.
CONFLICT IN DANTZ1G
DOOR DICTATORIAAL OPTREDEN
DER NAZI'S
Beroep op den Volkenbondsraad
De hooge oomimissaris te Damtzu'ig heeft
den Vcü'kenboffwiBnaad venzoaM bijeen te ko
men, omdat de niait-eoc. éeraaat de Danitaiger
politie beeft te kennen gegeven, dat geen
amdere meenainigen don die d'er nationaal-
socialisten meer magen gedlcfld warden. Als
gevolg daarvan Hieeft de politie en het cen
trum-blad en het sooialiiist/isch blad te Dante
ziig veuboden, het eerste voor acht dagen, hst
andere voor twee maanden.
De bedoelde Maden hebben zich ovei
h. i. anti-constibutikmeolie optreden bij den
boegen commissaris beklaagd.
Toen Rostiing zidh tot Rausohniing, den
eenaats-vooraiitter wendde, deelde deze
mede, dot bij bovendien nog de order zou
geven de Magere te airresteeaen.
Er is tot dusver neig ndiet besloten tot Mj
eenroepdng ven den Raad.
Rastiiing, de hooge oomniissairis, is van oor
deed, dat die genomen maatregeilen een ge
vail van inbreuk op de constitutie der vrije
stad Dantzig inhouden, welker constitutie
dooi1 den Volkenbond gegarandeerd is.
Volgens W-oOff heeft de sen&ats-p resident
Rauschruing er tegenover de pers uitdruk
kelijk op gewezen, dat de door de nat-soc.
regeering van Dantzuig tegenover Polen on
de Poolsohe minderheid te Dantzig gevoer
de politiek geen verandering zou ondor-
gagn. Met voldoening kon worden vastge
steld, dat het offioieuse Poolsche Tetlegraaf-
agentsekap zidh ertoe beperkt, de venkilu-
ringen van den president zonder commen
taar loyaal weer te geven. Daardoor onder
schei dit het zioh opmerkelijk van bepaalde
Pcoilsdhe bladen. Te Dantzig verwacht men,
dat niet aliieen het offioieele Polen, maar
ook het verdere buitenland zal inzien, welke
gevaaen, niet slechts voor Dantzig,
voor heel Europa, in het Leven geroepen
kunnen warden, es men de Vrije Stad Dant
zig dlcor ingrijpen in haar interne aangele
genbeden tot, aldus Rauschning, een neger-
republiek degradeert en daairdoor de vredes
politiek van een slechts op de beveiliging
van de bimnenilondsahe rust en orde bedach
te regeenimg iillu6oir maakt
Eveneens volgens Wölff toont de bevöl-
kim - van Dantzig zidh oveir het optreden van
de bei.de bladen algemeen en levendig
onitwanrdigd.
Gistermiddag is de Meiboom geplant op
het nieuwe Volkenbondspaleis te Genève.
Het metselwerk is nu achter den rug.
Secretaris-generaal Avenol hield bij die
gelegenheid een redevoering, waarin hij
wees op de positie van den Volkenbond.
Het nieuwe Volkenhondspaleis, waarvan de
kosten tot nu toe 30 millioen franken heb
ben bedragen, welke door bijdragen der
verschillende staten zijn bijeengebracht,
werd gebouwd door een groep van vijf in
ternationale door den Volkenbond benoem
de architecten: drie Fnanschen, een En-
gelschman en een Hongaar.
Het Volkenbondspaleis bevat vijf met el
kander verbonden gebouwen, het Volken
bondssecretariaat, de Volkenbondsraad, de
commissi egebouwen, de Assemblée en
internationale bibliotheek. De inhoud der
gebouwen is 440.000 kubieke meter. Alleen
in het Volkenbondssecretariaat reeds zijn
meer dan 400 bureaux.
DIPLOMATIEK GEVOLG VAN GOERINGS
REDE VOOR HET RIJKSGERECHTSHOF
De rede van Minister Goering krijgt een
diplomatiek staartje.
De Spaanscbe gezant te Berlijn heeft er
zich toe bepaald, een officieel verslag van
de rede op te vragen. Zijn Russische collega
is veel verder gegaan. Hij heeft een zwaar
geharnast protest ingediend, waarin, o.a
sarcastisch opgemerkt wordt, dat de gezant
van een officieel verslag afziet, wijl hij
weet, dat de bewuste beleedigendo uitdruk
kingen daar toch in geëlimineerd zijn.
WRAK VAN HET LUCHTSCHIP
DIXMUIDEN GEVONDEN
Uit Palermo: Het jaren geleden tijdens een
zwaar onweer neergestorte Fransche lucht-
schip „Dixmuiden" is door «chippers op on
geveer twee en een halve zeemijl van de Si-
ciliaansche kust ter hoogte van Menfi ont
dekt.
Het wrak ligt veertig meter diep.
Naar een V.D.-telegram nog meldt, is de
„Dixmuiden" een luchtschip, dat na den
oorlog door Duitschland aan Frankrijk is
•uitgeleverd. Het was in het jaar 1923 bij
een vlucht boven de Middellandsche Zee
met 50 personen aan boord spoorloos ver
dwenen.
S.A. en SJV-BIJEENKOMST
Zondagmiddag heeft te Berlijn een groote
bijeenkomst van S.A. en S.S. plaats gevon
den van den gouw Kurmark, waar de chef
van den staf der S.A. Roehm mededeelde,
dat tot nu toe iemand eerst partijgenoot
moest zijn om tot de S.A. te kunnen toetre
den, maar dat het in de toekomst zóó zal
moeten zijn, dat iemand eerst S.A. man
moet zijn om partijgenoot te kunnen worden.
Roehm besloot met de vermaning sober,
eenvoudig en bescheiden te blijven. Dr.
Gobbels zeide: Wanneer Hitier verklaart:
Tk zal niets doen tegen de eer van het volk,
dan zullen er geen kanonnen zijn, groot ge
noeg om dezen wil te breken.
ITALIAANSCH DORP IN VLAMMEN
Uit Rome wordt gemeld, dat het dorp Ci-
vicli in de nabijheid van Adalia door een
reusachtigen brand voor het grootste deel
is verwoest. Van de 150 huizen werden 115
een prooi der vlammen. Vijfhonderd perso
nen zijn dakloos. Men weet niet of ook
menschenlevens te betreuren zijn.
Uit Londen: Meer dan 150 gedelegeerden
die 150.000 Joden vertegenwoordigen uit alle
deelen des lands, waren gisteren vergaderd
in een groote conferentie alhier, waar een
stemmig een motie werd aangenomen voor
den officieelen boycot van Duitsche goede
ren en waarin een beroep werd gedaan op
de Joden van alle deelen van hot Britsche
rijk, geen Duitsche goederen te koopen en
geen gebruik te maken van Duitsche dien
sten, zoolang aan de Joden in Duitschland
de volledige gelijkheid van hun status en
burgerrechten wordt geweigerd.
DOOR ZINKOXYDE VERGIFTIGD
Honderd personen ziek geworden.
Te Cinigiano bij Grosseto zijn plots ding
meer dan 100 personen ziek geworden. Een
moeder en haar beide kinderen zijn over
leden. Uit het onderzoek is gebleken, dat
de zieken door het gebruik van meel dat
met zinkoxyde was vermengd, zijn vergif
tigd. De molon is van politlewege gesloten.
AFTREDEN VAN DE REGEERING
SARRAUT?
VERZET UIT RADICALEN KRING
PARIJS, 7 November. De positie van de
nteuwe Fransche regeering-Sarraut is sedert
24 uur plotseling kritiek geworden. Nog
vóór dat de regeering de gevaarlijke klip
nadert der parlementaire beraadslagingen
over de financieele pi an nnen, waarop reeds
zoo vele regeeringen gestrand zijn, wordt
haar positie ondermijnd en nog wel in den
kring, die eigenlijk" de sterkste steun voor
het kabinet behoorde te zijn, nl. in de radi
caal-socialistische fractie.
In de rijen der radicaal-socialisten
heerscht groote ontevredenheid omdat Sar-
raut bij de jongste stemming in de Kamer
zioh de stemmen wist te verwerven va:
betrekkelijk ver rechts staande groepen, als
die van Flaudin en Champetier de Ribes,,
terwijl hij door zijn verklaring de socialis
ten noodzaakte zich van stemming te ont
houden.
De rad.-soc. kamerfractie heeft daarom be
sloten in een hedenmorgen te houden frac
tievergadering haar standpunt te bepalen.
Een 15-tal afgevaardigden kwam gisterna
middag reeds bijeen en sprak zich ondub
belzinnig uit tegep tike versdhuiving van de
regeringsmeerderheid naar ï-eehts. De woord
voerder van deze groep, het kamerlid Archim
baud, verklaarde in aansluiting op deze ver
gadering, dat hij en ongeveer 100 van zijn
politieke vrienden vandaag den eisch zouden
stelten, dat Flaudin en Champetier de Ribes
met hun aanhangers op een afstand van de
regeeringsmeerderheid gehouden zouden
worden.
In parlementaire krin.gen aciht men de po
sitie der regeer'ng uiterst critiek. Men acht
het niet uitgesloten, dat Sarraut persoonlijk
in de radicaal-socialistische fractievergade
ring aanwezig zal zijn om zijn houding ie
verdedigen en opnieuw volle vrijheid van
handelen te eischen.
In regeeringskringen gaat men reeds zoo
ver van een openlijke crisis te spreken.
Eenige rechtsche afgevaardigden gaven gis
ter als hun meening te kennen, dat de re
geering misschien niet eens de indiening
van haar financieele voorstellen zal af
wachten om af te treden.
NIEUWE BOMAANSLAGEN IN
OOSTENRIJK
Te St» Veit aan de Glan is binnen vijf
weken de vierde aanslag met springstoffen
gepleegd. Een groot aantal vensterruiten
zijn vernield.
In Noord Oostenrijk werd te Attnang Puch
heim een helsche machine voor het huis
van den leider van de Katholieke volksver-
eeniging gevonden. De lont was reeds uit-
Uit Steyr wordt gemeld, dat drie bommen
zijn,ontploft. Te Linz am Donau heeft men
tegen de regeering gerichte briefjes aange-
Te Voeoklabuck zijn zeven personen gear
resteerd, die bij een aanslag betrokken zijn.
Zij zullen naar een concentratiekamp wor
den gebracht.
Te Klagenfurth, waar Dollfuss Zondag zou
spreken, is een aanslag op het lichtnet ge
pleegd waardoor de stad geruimen tijd in
duisternis is gehuld. In verband hiermee
zijn tien personen gearresteerd, waaronder
de Duitsche tand-technicus Düttenhoger en
de voormalige chauffeur van den uitgewe
zen nationaal socialistischen landsleider van
Cothen.
S{XTUS VAN BOURBON ERNSTIG ZIEK
Uit Viareggio: Prins Sixtus van Bourbon
fs sedert eenigen tijd ernstig ongesteld in de
villa Pianore bij Viareggio. Maandag heeft
de zieke bezoek ontvangen van prins Cyrille
van Bulgarije de speciaal uit Sophia daar
voor is overgekomen.
PRINS AAGE VAN DENEMARKEN
Uit Parijs wordt gemeld: Prins Aage van
Denemarken, kapitein in het eerste regi
ment van het Fransche vreemdelingenle
gioen, heeft zich weer bij zijn regiment in
Algiers gevoegd.
Hij heeft eenigen tijd dienst gedaan in het
Fransche leger, doch wil thans weer gaarne
naar het vreemdelingenlegioen terugkeeren.
Generaal Nogues, onder wiens bevel de
prins in Marokko geplaatst is, heeft ge
vraagd, of hij lid mocht worden van den
generalen staf van het 19e legercorps in Al-
HITLER MAAKT EEN NOODLANDING
Uit Kiel: Om kwart over vier werd op het
Holtenauer vliegterrein uit Travemuende be
richt ontvangen, dat Hitier wegens de slech
te weersomstandigheden een noodlanding
heeft moeten maken en per auto de reis
naar Kiel heeft voortgezet, waar hij om 7 u.
zou aankomen.
Gemengd Nieuws.
Men meldt ons uit Ouderkerk a. d. IJsse:l
Zondagmorgen omstreeks half twaalf reed
moedelljk wegens een defect aan de stuurinrichting
een luxe auto, waarin vijf personen waren gezeten,
ter hoogte van de woning va^den heer Spek
snijder van den steiien IJseldiJK in de rivier. De
auto sloeg eenige malen om, en kwam met het lin
kerportier op den rivierbodem te liggen. Gelukkig
was het Juist laag water, zoodat de auto half boven
het wateroppervlak uitstak. Door de voorruit stuk
te slaan, wisten de Inzittenden zich uit de auto te
begeven. Eenigen van hen bekwamen verwondin
gen door glasscherven. Het gezelschap kwam uit de
richting Gouda en was op weg naar Krimpen a. d.
Lek. Gelukkig had men in den heer A. de Jong,
melk- en kaashandelaar in de Schans alhier, nog
een familielid, waarheen men zich begaf en waar
men van droge kleeren werd voorzien. De zwaar
beschadigde auto werd in den loop van den middag
door een kraanwagen van de firma Van Hoevela
ken op den dijk geta'-eld en weggesleept
ZIJN VROUW MET EEN MES GESTOKEN
In de Annastraat te Groningen woont een echt
paar, van wie de man herhaaldelijk ruzie maakte.
De oorzaak was telkens cafébezoek en sterke
drank. Zondag kwam hij weer eenlgszlns onder
den invloed 'huls. Zijn vrouw, die pas uit het Zie
kenhuis ontslagen is, maakte hem een verwijt,
waarop hij haar mishandelde. Hij nam in zijn drift
nes dat op de tafel lag en verwondde haar
daarmee aan de borst .Zij werd door Dr. Nathans
verbonden. De wonde bleek niet van ernstigen aard
te zijn. De man, die 25-)arige H .B. is door
genten van politie aangehouden. Hl) is in verze
kering gesteld wegens poging tot doodslag. De
vrouw verklaart dat hij haar reeds eerder mishan
deld heeft, een keer zoo erg. dat hij haar de keel
dicht kneep totdat zij bewusteloos was.
SMOKKELAAR AANGESCHOTEN
Tusschen Weert en Someren ls zekere J.
uit Soerendonk, die een partij margarine
okkelde door de douane aangeschoten. De
hagel ging hem dwars door eon arm. De ge
wonde maakt het vrij goed.
DE MUITERS
VAM DE „ZEVEN PROVINCIËN"
HET VERHAAL
VAN DEN HOOFDMUITER
SOERABAJA, 6 Nov. (Aneta). De Zee-
krijgsraad heeft aan de pers toegestaan om
inzage te nemen van de 4000 folio-vellen, die
bertelcking hebben op het onderzoek inzake
de muiterij aan boord van de „De Zeven
Provinciën", in welk dossier de verhooron
van beklaagden en getuigen zijn vervat, ten
gevolge waarvan het thans mogelijk is een
geregeld verhaal te geven omtrent de visie
en de handelingen van den hoofdmuiter J.
K. Kawilarang, Inlandsch matroos der eer
ste klasse.
Op Donderdag 2 Februari kwam de „De
Zeven Provinciën" te Sabang aan, om dos
avonds weer voor Oleh-Leh ten anker te
gaan. Den volgenden dag werden de pers
berichten ontvangen over de 425 dienst
weigeraars te Soerabaja en na het lezen
daarvan zag Kawilarang den korporaal-tele
grafist Rumambi, den ziekenverpleger Gosal
en den matroos der eerste klasse Paradja
bij een tafel staan.
Zij waren de drie hoofdmuiters, die allen
in Straat Soenda gedood zijn, toen de bom
op de „De Zeven Provinciën'' ontplofte.
Aan die tafel spraken deze drie schepe
lingen over een plan, om op Zaterdagavond
i Ifebruari om negen uur met de „De Zeven
Provinciën" onder stoom te gaan teneinde
den Commandant der Marine te verzoeken
om aan boord te komen en hem te vragen
om de gearresteerde dienstweigeraars vrij
te laten.
Hierop werd afgesproken om het schip
den volgenden avond om negen tiur te over
meesteren. Kawilarang zou een stoot geven
op de bootmansfluit als signaal, dat deovei
raeestering zou beginnen.
Het signaal gegeven
Den volgenden avond om tien uur gaf
Kawilarang een scherpe stoot op de boots-
mansfluit Even later zag hij een zoeklicht
schijnen. Alle sloepen werden geheschen,
behalve de kapiteinssloep.
„De Zeven Provinciën" stoomde toen
op met een vaart van drie mijlen.
Op dit oogenblik hoorde Kawilarang op
den gouvernementsstoomer „Aldeharan"
alarm fluiten. Vanaf het lichtdek werd ge
roepen, dat de „Aldebaran" onder stoom
ging. Hierna hoorde Kawilarang, dat er ge
roepen werd, dat de 7% c.m, kanonnen
moesten worden geladen.
Op een gegeven moment, aldus vertelt
Kawilarang, kwam Paradja, die met een
pistool gewapend was, vertellen, dat er bij
de radio-hut twee officieren stonden. Kawi
larang is toen ongewapend n&ar het tentdek
gegaan om te zien, welke officieren dat
waren. Op het tentdek gekomen, zag hij bij
de radio-hut zes met geweren gewapende
Inlanders staan, zoomede de luitenant ter
zee derde klasse De Vos van Steenwijk met
nog een andere officier. Bij deze officieren
stond de korporaal-machinist Bossohart te
praten. Kawilarang is toen weer terugge
gaan naar de brug, waar een gewapende
schildwacht kwam vertellen, dat een paar
officieren wilde komen spreken met hem,
die de leiding hadden
Paradja zeitoen tot den schildwacht, dat
dit nu niet kon, maar wel den volgenden
dag,
Waar gaat gij heen?...
Een poosje later werd op de brug door den
tamboer Bakker een radio-gram gebracht
van den volgenden Inhoud:
„Waar gaat gij heen, wat is uw doel, en
wat zijn uw plannen?"
Kawilarang stak het telegram in zijn zak.
Dit telegram is niet beantwoord.
Inmiddls voer „De Zeven Provinciën"
in Noord-Westelijke richting
Achtervolging
Zondagmorgen werd een wit schip zicht
baar. Later werd dit herkend als de gou
vernementsstoomer „Aldebaran".
Het achtervolgende schip liep steed/meer
op de „De Zeven Provinciën" in. Kawilarang
verklaart, dat hij zijn kijker op den achter-
volger richtte en een sein van drie vlaggen
zag waaien, dat de beteekenis bleek te heb
ben: „Ik wensch u te spreken".
De matroos Ardani ging naar boven en
even later woei van „De Zeven Provin
ciën" een vlaggensein, dat de beteekenis
had van: „Ik zal op de booten schieten, die
trachten langszij te komen".
Kawilarang had voor dit sein geen order
gegeven. Wel had hij gezegd, dat het spre
ken van „De Zeven Provinciën" met de
„Aldebaran" door middel van seinen kon
geschieden.
Later zag Kawilarang weer een ander
sein van .De Zeven Provinciën" waaien,
dat zooiets beteekent als: „Ik kan niet
Hierna kwam Rumambi, een der hoofd-
aanleggers, die door den bom gevallen is,
op de brug mededeelen, dat er geen seiner,
meer mochten worden geheschen zonder
toestemming van de bemanning.
De „Aldebaran" zakt aL
Vanaf dat oogenblik, aldus gaat het ver
haal verder, zakte de „Aldebaran" en voer
nu verder achter de „De Zeven Provinciën"
aan.
Kawilarang hoorde het sluitstuk van een
kanon, openmaken. Toen schreeuwde hij
onmiddellijk naar beneden: „Niet schieten
wanneer ik daarvoor geen order geef".
Buiten boord kijkend zag hij enkele ka
nonnen gebakst en de noodige granaten ge
reed liggen, naar zijn schatting wel dertig
stuks.
Naar de ontknooping
Intussohen was er niets meer gezien van
den achtervolgenden gouvernementsstoomer
„Aldebaran". Later echter merkte men de
gouvernementsstoomer „Eridanus" op, die
„De Zeven Provinciën" bleef volgen. Op
Vrijdag 10 Februari vertoefde Kawilarang
op de brug met den korporaal Bossrhart en
toen hoorde hij deze zeggen: „Als ze een
bom gooien zullen ze voor ('e eerste keer
wei misgooien".
Kawilarang zegt dat hij toen nog niet be
greep waar zulk een bom vandaan zou ko
men, want hij had nog geer. vliegtuigen
gezien. Bosschart had ook nog gezegd: „Als
je iets bijzonders ziet moet ii direct stop
pen, want je kan het niet winnen togen
zooveel schepen".
Toen heeft Kawilarang gevraagd of de
menschen op de brug dan misschien bericht
hadden gekregen dat er oen hom zou wor
den gegooid.
Hierop overhandigde Rumambi hem een
telegram dat het ultimatum bevutto. Nadat
Kawilarang het bericht vernomen had nam
Rumambi hem het bericht weer uit de han
den.
Rumambi nam daarop een pistool en
verklaarde dat hij on dot oogenblik de
commandant was en dat iedereen die niet
naar hem luisterde zou worder. neerge
schoten.
De korporaal Bosschart hai intussohen
de brug verlaten. Rumambi was verder baas
op de brug.
Weerbericht.
Hoogste stand te Blaöksöd 771.9.
Laagste stand te Haparanda 741.9.
Stand vanmorgen halftiwaalf 763.9.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door bet Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Matige tot zwakke N.W. tot Z.W. wind,
nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen
regen, aanvankelijk iets kouder.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door bet Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te ~te Bilt)
De depressie over Scandinavië trekt Oost
waarts, een uitlooper ZjO.-vvaarts over
Duitschland en Oostenrijk, en de hooge druk
king breidt zich over de Britsche eilanden
en de omgeving der Noordzee uit» Bij IJs
land vertoont ziich een nieuwe daling. Een
warme, vochtige luchtstroom heeft zich over
de omgeving der Noordzee uitgebreid en de
lichte vorst uit Midden-Europa verdreven,
maar in Frankrijk ligt n een uitgestrekte
vrij koude luchtmassa met mist. In Scandi
navië nam de vorst weer iets af en valt op
verschillende plaatsen hagel of reigen, bij
krachtige N.W. winden. In Duitschland vali
vrij vee' regen, in het N.O. hagel, terwijl
de Britsche eilanden kalmer weer krijgeiL
maar met motregen of mist op vrij veefl
plaatsen. Bij stijgende barometers en af
nemende winden is in verband met de hoog»
vochtigheid ook in onze omgeving weer mist
te wachten.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 11.4 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
8 NOVEIMBER.
Van 's avonds 4.48 uur tot 's morgens 6.41 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Straat-burg 0.00 -0.00 Erna 1.27 Ut
BrHfl h 1.47 1.47 Cohlena 2.49 2.49
Rheln telden 2.°9 2.29 Trier 1.34 1.34
Kehl 2.76 2.76 Keulen 2.29 2.29
Maxau 4.96 4.26 Rührort 0.77 0.77
Dte.leshelm 0.73 0.73 Wesel 0.44 0.44
Mannheim 3.05 3.05 Emmerik 1.66 1,66
Lohr 1.38 1.38 Dusaeldort 1.58 1.58
Malnz 0.87 -0.87 Maastricht 41.30 41.30
Hingen 1.93 1.93 Venlo 11.15 11.15
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
8 Nov- mber
Delfzfjl 9.14 11.43 HellevoetsL 6.18 18.81
Terschelling 11.56—.— Willemstad 7.11 19.30
Harlingen 0.10 19.30 Brouwersh. 6.30 17.43
Den Helder 10.15 22.10 Zierlkzee 6.fó 18.16
IJ muioen 6.25 1H.3S Wemeldingt 6.23 18.39
H v. Holland 6.35 17.45 Vllssingen 4.3j 16.54
Scheveningen 5.45 17.55 Terneuzen 6.03 l7.ï|5
Rotfc rdam 7.26 19.54 Hansv^eurt 6.42 18.06
Vliegtuigen in de lacht
Kawilarang vertelt dat er toen plotseling
van de bovenbrug werd geschreeuwd:
.Vliegtuigen in de lucht".
Kawilarang zag een vliegtuig boven d©
„De Zeven Provinciën". Hij zag het met
het bloote oog en keek er ook naar met den
Paradja had nog tegen hem gezegd, over
het ultimatum, dat dit maar bangmakerij
was en dat ze toch geen bom gooien op een
sohip dat onder de Nederlandsche vlag voer.
Toen Kawilarang 't vliegtuig boven ,D©
Zeven Provinc6ën bekeek, bemerkte hij onder
het vliegtuig iets dat op rook leek. Hierop
hoorde hij een soort gesis langs zich heen
Toen viel de bom langs den brugvleugel
aan bakboord.
Op het tentdek waar de bom viel stonden
vele muiters. Kawilarang was erg duizelig
en begaf zich van de brug naar de zieken
boeg. Onderweg zag hij op het dek eenige
dooden liggen.
In de ziekenboeg trof hij den luitenant
Reynierse aan, met een pistool, waarmode
hij de gewonden bedreigd.
De korporaal Bosschart zeide tegen dezen
officier, dat hij zijn revolver maar moest
opbergen, want dat er reeds dooden genoeg
waren.
Hierna ging luitenant Reynierse weg.
Kawilarang is toen verbonden en overge
bracht naar den „Gouden Leeuw" en ten
slotte naar de „Java". Tijdens de vaart
daarheen zag hij de witte vlag aan den voor-
stag van de brug van de .De Zeven Pro.
vinciën' waaien. Hij verklaarde dat hij vrij
willig met de muiterij had rjeegedaan uit
medelijden met zijn te Soerabaja opgeslo
ten kameraden. Ili'j had verwacht dat zij
door het uitvaren van de „De Zevn Pro
vinciën" in vrijheid zouden worden ge-steld.
ECONOMIE EN FINANCIEN
DE TOESTAND IN DE V. S.
In de afgeloopen week heeft de Am-erlkaan-
'ohe StflflUnd.uetrie volgens de opgave vam het
Vmerlcaoa Iron and Steel Institute gewerkt op
'5,2 pot. vain de capaciteit (v. w. 26.1 pet), aoo-
tat een nieuwe daling heeft plaats gevonden.
Door de Refico wordt, officieel bevestigd dat
Ie Amerikaaneche Regoering gieter goud heeft
•angekooht te Parijs en Londen via de Pedeml
Reserve Bank. Op de Internationale wisael-
Trkten heerschte gister volslagen verwarring
.nlaldling deartoe was een scherp nvan.1 voor
nden, terwijl de dollarkoers vrijwel golljlc
bleef. Daardoor bereikte de dollar hot laagste
niveau t.o.v. het pond sedert de V.H. den gou
den standaard verlieten. Er werden over 't al
gemeen weinig zaken afgedaan De valuta-
uldt.
en niaats goh»,d.
De totale bedragen zullen van tijd tot tijd
worden gepubliceerd. Er gaan opnieuw geruch
ten, dat ondanks de appreciatie van het C van
gister, het In do bedoeling zou liggen
hag heb-
tljd tot tiJ4
-ling in gelljko mate als do dollar to
doen dc-prèclecrcn.
