Dictator Goering in de rechtzaal
MAANDAG 6 NOVE'^ER 1S33
FORSTE BLAD PAG.
NEEMT DE LEIDING
HET PROCES
Drciga.r.enten en scheldwoorden voor
de beklaagde communisten
Hot verloop van het proces te Berlijn is
Zaterdag niet zeer gunstig voor Duitsch-
land geweest.
Goering, de Duitsche minister van bin-
nenlandsehe zaken, Pruisisch minister
president en voorzitter van den Rijksdag,
was de man om vvien het dien dag ging.
Hij kwam met een gevolg van wel vijf-ei-
twintig, deels gcuniformde pcirsonen, de
rechtzaal binnen en vestigdo door dit pom
peus gedoe, alsmede door het feit, dat hij
een uur kwam nadat hij verwacht was, ai
dadelijk den indruk, dat hij niet als „ge
woon" getuige kwam.
De president van het gerechtshof, dr.
Buenger, gedroeg zich in overeenstemming
hiermee. Hij behandelde hem niet als ellc
ander getuige, doch begon met hem het
woord te geven voor oen langdurige poli
tieke redevoering, waarin Goering gelegen
heid had do nationaal-socialistische poli
tiek tegenover het communisme uiteen
te zetten en trachtte aannemelijk te maken,
dat de brandstichting paste in het gehecle
optreden van do communistische partij en
dat die partij er voor verantwoordelijk was.
Goering schijnt rotsvast overtuigd te zijn,
dat Van der Lubbe's handlangers den weg
goed wisten in het Rijksdaggebouw en
daardoor hebben kunnen ontkomen on dat
de Hollander door zijn onbekendheid met
de situatie in de val geloopen is. Zóó vast
is Goering daarvan overtuigd, dat hij zich
niet ontzag, de personen, die hij als mede
plichtigen beschouwt, in de rechtzaal te be-
leedigen en schoften te noemen, die hij aan
dc galg zal hangen en, volgens een der
lezingen, Dimitroff, toen hij weer de zaal
uitgebracht werd, na te schreeuwen, dat
hij hem wel krijgen zal als hij uit de han
den van het gerechtshof zal zijn.
Dat de president van het gerechtshof al
zulke dingen toeliet, teekende een zeker af
hankelijkheidsgevoel. dat onmogelijk in het
voordeel van de objectieve rechtsbedoeling
In het huidige Duitschland kan uitgelogd
worden.
Men moet natuurlijk bij zijn beoordeo-
ling van de dingen, die zich hebben afge
spoeld in rokening brengen de revolutio
naire mentaliteit, waarin het proces ge
voerd wordt en den achtergrond van poli-
tieken hartstocht. Toch zou men ook dan
een waardiger optreden van een zóó mach
tig man als Goering hebben mogen ver
wachten.
Maar men zal Goerings impulsief gedrag
ln Duitschland vermoedelijk wel andera
en beter waardeeren. Wie zich zóó woe
dend op de communistische volksverder-
vers kan maken, dat de scheldwoorden
door de zaal daveren en men elk oogen-
blilc handtastelijkheden verwacht, die kan
zich onder de huidige omstandigheden bij
onze Oosterburen van applaus verzekerd
houden.
Blijkbaar had het presidium van het ge
rechtshof evenwel niet op zulk een zenuw
uitbarsting gerekend.
Toon een en ander achter den rug was,
is een pauze ingetredon, die stilzwijgend
tot hedenmorgen verlengd ia geworden.
DE ZITTING VAN ZATERDAG
Rode van Minister-president
Goering
Goering verscheen, vergezeld van zijn
staf, in bruine uniform in de zaal, door de
aanwezigen met den Hitler-groet verwel
komd.
De President noodigde hem uit onder
eede zijn uiteenzettingen te geven tegenover
de aantijgingen van het Bruin-boek.
Goering legt de eed af en de Presi
dent geeft hem dan het woord, zonder vra
gen te stellen.
Goering houdt dan een uitvoerige rede
die wel twee uren in beslag neemt
De uitlatingen van het „Brulnboek" noemt
hij dei-mate groteske, dat hij het overbodig
acht het gerecht nog bijzonderheden mee te
deelen.
Hij weet, dat het Bruinboek het resultaat
van een betrekkelijk lucratieve bezigheid
van allerlei schelmen is geweest. Het zgn
proces te Londen duidt hij eveneens ai9
grotesk aan.
Hij moet weigeren zicih to verdedigen
tegen de verklaringen van dat gespuis, dat
beweert, dat Goobbols hem op liet plan ge
bracht heeft den Rijksdag in brand te sto
ken en hij dit werk toen met vreugde heeft
ten uitvoer gebracht en toen rustig heeft
toegezien in een blauw-zljden toga- Het
mankeerde er nog maar aan, dat hij, als
Nero, op de luit speelde.
Hij brengt de geheime onderaardsche gang
ter sprake, die dient om do beschuldiging
tegon hom aannemelijk te maken en merk.
op, dat die gang voor ieder, die over straat
gaat door een luchtkoker is te zien en ook
niet Jn zijn woning eindigt, maar achter in
de machine-ruimte.
Voortgaande zegt do Minister-president,
dat de brand voor hem een verrassing was,
als voor ieder behoorlijk denkond mensen.
De nat-soclaliston hebben van 192-1 af de
strijd op uitsluitend legale manier gevolgd
en zijn niet in die mate togen het parlement
gekant, dat zij het willen doen verdwijnen.
Zij hebben zich alleen verzet tegen de
werkwijze van het parlementarisme, zijn
vernielende partijheerschappij enz. Zij had
den het „svmbool" van de vernietiging du?
niet noodig om aan te" toonen, dat zij den
parlementairen staat hadden vernietigd.
Hot ging in het begin van dit jaar niet
meer tegen de Grondwet van Wcimar als
zoodanig, maar bet ging uitsluitend tua-
schen twee wereldbeschouwingen: die van
den opbouw on die van anarchie en ver
nieling, het communismo,
Goering treedt dan in een beschouwing
van de situatie-
Het geheelo volk zag in hem bij zijn op
treden als leidor van Pruisen den voor
vechter tegen het Communisme.
Hij moest werken met een politie, dm net
vorig jaar nog onder Severing stond. Tli.l
moest denkbeelden uit den weg ruimen, die
dezen mensehen Jarenlang waren ingeprent
Het was zijn bilzonder geluk, dat de kern
van de Schupo zoo goed was, dat zij slechts
een nieuwe leiding noodig had om in don
koristen tijd eon bruikbaar Instrument van
den Staat to worden.
Ook met do recherche, zooals zij voor
onzen strijd was. kon ik niets aanvangen
Zij was volkomen Marxistisch geïnfecteerd
aldus Goering. Was zij dus politiek
onbruikbaar, ook zakolijk was zij volkomen
ondeugdelijk.
Ik heb bv. mijn eigen politic-stukken laten
komen en wat ik daarin over mij opgetee-
kend vond, waren kleine belachelijke din
gen. Zoo was als ecnlgo polltiek-revolutio-
nuire handeling eens geconstateerd, dat de
Rijksdag-president bij mij was geweest- Ik
z.-.g hier dus een politie, die in do hoogste
ma to onbekwaam was.
Ik bezat op 30 Januari wel den wil om
den strijd te beginnen, doch geenszins de
I middelen.
Het zou gemakkelijk geweest
zijn de S S. en S. A. t e g e b r u i k e n.
Welbewust heb ik dat aanvankelijk niet
gedaan. Ik wiide voor den nieuw gevorm
de» Staat een nieuw beambten-corps op
bouwen, hervormen en van eon nieuwe
geest vervullen.
Vanzelfsprekend was het mij duidelijk
dat ik geen afstand kon doen van do mode-
werking dor S A- on S.S. Anderzijds waren
dat toch ook de mannen, die al die jaren
den strijd tegen het Communisme hadden
gevoerd, die sedert een tiental Jaren haddon
voorkomen, dat het Communisme aan de
macht kwam, want anders, m ij n e
hoeren, zat gij allen niet hier. Lk
stej mij niet voor, dat een revolutionaire
rechtbank van den heer Dimitroff met ons
op dezelfde wijze zou handelen. De procc-
dude zou zeKer korter zijn geweest.
Tien jaar lang heeft onze S.A- den strijd
gevoerd in de communistische burchten, op
de binnenplaatsen der Berlijnsche Huur
kazernes. Daar werden de slagen gestreden
Zij kenden hun vijanden.
Wat de onbekwame politie van den heer
Grzesinski niet wist, niet weten wilde, dat
wisten onze S.A- lieden. Zij wisten: dat is
een Roode Front-strijder, die al twee of dne
moorden op zijn geweten heeft; dat is een
die al zoo en zoo vaak op onze mcnschcn
geschoten heeft
Het sprak dus vanzelf, dat ik deze men-
sohen niet alleen moest gebruiken, doch ook
rekening moest houden met hun hartstoch
ten, die er voor borg waren, dat dit ver
schrikkelijke communistische gevaar over
vvonnen zou worden.
Waren wij er niet geweest, zou het Nat.-
Socialisrae zich niet tegenover het Commu
nisme hebben verzet, dan zou het Commu
nisme reeds in 1924 of 1925 in Duitschland
aan de macht zijn gekomen-
GOERING
Goering zet dan verder uiteen, dat de Com
munisten door den 30 sten Januari waren
verrast en verward.
Ik ben zegt hij overtuigd, dat zij zóó
verrast waren, dat zij de eerste dagen niet
tot een gesloten optreden kwamen. Ik ge
loof, dat het bij hen in die dagen leek op
het bekende kippenhok. Maar iets doen
moesten zij. Ik wijs op de terreurdaden van
moord, die juist in den laatsten tijd voor wij
aan de macht fcwamen zijn toegenomen. Men
rekede zoo: wanneer wij het aantal moor
den, zoolang de Staat er niefs tegen doet,
opvoeren, moet er of een tegen-actie komen,
or het vertrouwen in de N.S.D.A.P. moet ge
schokt worden.
Daartoe behoorde ook de vorming van
illegale afweerorganisaties. Reeds vóór het
aan de macht komen begon de terreur
der K.P.D. met uniformen en insig
nes van onze menschen. Deze daden
van terreur, die deze lieden zelf hebben uit
gevoerd, zijn dezelfde die in het Bruinboek
als Nationaal-socialistische terreurdaden
worden genoemd. Het grootste deel ervan is
door Communistische spionnage-organisaües
door lieden in Nationaal-socialistische klec-
ding en mot Nationaal-socialistische insib
?s, uil gevoerd.
Daarom was mijn allereerste bepaling, een
order u.t te vaardigen waardoor de identi-
van alle S.A.-lieden onderzocht werd.
Op deze wijze hebben wij velen kunnen be
trappen, die zich in onze uniform hadden
gestoken.
Niet onbedenkelijk waren ook de aanval
len van deze terreurgroepen op buitenlanders
Men wilde daardoor het bu-tenland tegen
Duitschland mobilisceren en helaas geschied
de dit met succes. Wij hebben vastgesteld
dat ook dit in de meeste gevallen door spi
onnen gebeurde. Men bracht d.t aldus tot
stand, door reeds lang van 4e voren spion-
in onze rijen te sturen, die alles de
den om bij ons in het kader te komen. Er
doken dan ver valse h to bevelen van
de z.g. S.A-leiding aan de S.A. op, waardoor
o.a. de Rijkspresident en het Pruisische Mi
nisterie van binnenlandsche zaken zouden
worden uitgeschakeld en de politie door
S.A. zou worden vervangen. Doze bevelen
kwamen ook in handen van den rijks-pre
sident, van minister Hugenberg, van den
Stahlhelm en ook van mij. Zij waren onge
twijfeld een belangrijk onderdeel in de
voorbereiding van den ge wa
penden opstand, want zij moesten in
de eerste plaats de groots.te verwarring
brengen in de bestaande concentratie en an
derzijds de S.A. verleiden tot illegaal op
treden.
Op grond van mijn huidige ervaring meen
ik te mogen zeggen, dat het hier ging om
oen moza'ek, samengesteld uit vele honder
den of duizenden steentjes, welks totaal het
duidelijke beeld van gewclddadigen opstand
on omverwerping van de bestaande staats
macht toont.
Een andere Communistische
aanslag richtte zich op een der belang
rijkste depot» van de politie, waarin
pantser-auto's on snelle voortuigen ge
reed stondon. Daar werd nl. een z.g. bevel
mij ontvangen om eon groot deel van
het materiaal, voornamelijk auto's aan een
bepaald S.A.-commando over te geven. Qe-
luklcig kreeg ik dit vervalscht bevel in han
den en de daders kregen blijkbaar lucht er
van, zoodat de S.A.-lieden die het materiaal
ln ontvangst moesten nemen niet verschenen
Wio dezo z.g. S.A.-lieden geweest zijn be
hoef ik hier niet mede te deden. Meneer
Torgler wil 't ons aanstonds misschien ver
tellen. Zijn menschen wilden er blijkbaar
•^0 uit rij don gaan.
Voor een leder met eenlg inzicht is het
echter duidelijk, dat men hier m«t een po
ging te doen heeft om don gewapenden op
stand mogelijk te makon. Do Communisten
probeerden met alle hun dienstig schijnende
middelen hun doel te bereiken.
Zoo is ons bekend, dat zij daden van ter-
ur wilden verrichten, o.a, door bruggen op
te blazen en vooraanstaande natlonaal-socia-
listen te vergifigen.
Het Communisme is 'n beweging die slechts
door terreur en moord groot kan worden.
De voorbeelden zijn er in andere staten
Men i et het aan de revolutie in Spanje.
Wij kunnen me', materiaal aantoonen, hoe
beestachtig het Communisme de menschen
beeft vermoord, terechtgesteld en gefol erd.
Wil men dan zeggen, dat deze onschuldige
lammeren niet in staat zijn gilmoorden te
plegen? De moord is het eerste denstorder
die het Communisme heeft ui gegeven. Met
behulp daarvan wil het zich in den zadel
zetten en in den zadel houden.
Voor hot gerecht en voor de wereld wil
lk hier verklaren:
„Thans is het Communisme niet gevaar
lijk meer, doch slechts omdat mijn mon-
schen ervoor gezorgd hebben, dat van dit
gevaar in eenigen omvang niet meer gespro
ken kan worden.
Sedert acht maanden hebben wij een
reusach ig werk verricht Wij hebben de
Staatspol.tie ingesteld, die ononderbroken,
dag en nacht voortdurend waakt. Als thans
dc burgers rustig kunnen slapen, dan is het
omdat anderen des nachts waken.
net Duitsche volk, ook de Duitsche arbei
ders, denken thans anders over het Com
munisme, Wanneer het November-systeem
geloofd heeft, dat menschenlevens zoo hei
lig zijn, dat men ze nooit mocht aanraken,
ook wanneer iemand drie of vier moorden
op zijn geweten had, dan verklaar ik, dat
het leven van mijn natie mij heiliger is en
dat ik voor het behoud van dit leven het
levon van den enkeling, die het vernietigen
wil, neem.
Op 1 Februari dook reeds een intensieve
actie op, die tot een systematische controle
op de K.P.D. en tot huiszoekingen bij do
functionarissen leidde.
Men heeft zich verbaasd, dat op den
nacht van den brand een door mij gegeven
bevel om de leiders te arresteernn, zoo
prompt kon worden uitgevoerd. Dat bewijst
niet, dat ik den brand heb voorbereid, doch
is een teelten, hoe juist deze controle-maat
regelen genomon waren.
Op 22 Februari werden de regeerings-
presidenten erop opmerkzaam gemaakt, dat
de K.P.D. verboden betoogingen trachtte to
houden met behulp van sociaal-democrati
sche organisaties. Men verbaast zich mis
schien erover, dat op dit tijdstip nog steeds
betoogingen van het IJzeren Front en van
de S.P.D. gehouden konden worden.
Ik heb deze betoogingen met volledig be
wustzijn geduld. Ik voelde van het eerste
oogenblik af, dat dc gewone middelen dér
S.P.D. tegenover haar aanhangers niet moer
gebruikt konden worden. Nu kwamen ook
de Communisten in hun bctoo-
ginggen omdat hun eigen betoo
gingen verboden waren. Ik zei nu
tot mijzelf, dat de strijd zoo gevoerd moest
worden, dat hij tot de definitieve ovenvin
ning van den een en den ondergang van
dpn ander moest leiden.
De Communisten moesten op
een of andere manier actief wor
den. Daarvan is hot ook een ge
volg, dat dit gebouw in vlammen
opging. De tegenstanders waren met
energie geladen. Toen dan van der Lubbe
hij het Slot naar boven klom, daarbij heeft
hij waarschijnlijk het hoofd hooger gehou
den dan hier, toen hij met belachelijke mid
delen op andere plaatsen ook branden
trachtte te stichten, was dat slechts een be
wijs van de onbruikbaarheid van de midde
len, doch voor het voornemen om openbare
gebouwen in brand te steken en de sfeer
van den burgeroorlog te schep
pen.
Nu nog een verklaring waarom ik in den
nacht van den brand zoo precies op de
hoogte was van het optreden der voornaam
ste communisten. Reeds mijn ambtsvoor
ganger had een geheime order uitgevaar
digd om de woningen der communistische
functionarissen te controlceren. Onmiddel
lijk nadat ik aan het bewind kwam, liet 1U
dezen order verscherpen en aan hot resul
taat is het in de eerste plaats te danken,
dat ik onmiddellijk na den Rijksdagbrand
duizenden Communistische functionarissen
kon arresteeren.
Goering deelde nog mee, dat Hitier en hij
zich togen een verbod van do communisti
sche partij hadden verzet omdat zij hadden
ervaren, hoe een partij door een verbod ge-
Sterkt wordt.
Waarom zouden wij ons werk, de Com
munistische Partij definitief te vernietigen,
door een verbod bemoeilijken?
Ongehinderd door den President had Goe
ring deze politieke uiteenzetting van de
voorgeschiedenis van den brand kunnen
geven. Thans ging hij verder met zijn ver
klaring over den brand zelf:
Wat ik zooeven gezegd heb, is slechts om
te verklaren, dat de brand in den Rijksdag
voor mij zonder eenig belang was. Ik ga
een stap verder, opdat de communisten mij
juist zullen verstaan. De Rijksdag-
brand was mij zelfs uiterst on
welgevallig, zooals een veldheer, die
een grootsch opgezet plan voor een slag, wil
uitvoeren, en door een impulsieve hande
ling van den vijand plotseling gedwongen
wordt een geheel andere positie in te no
men. Ik haa mij erop voorbereid gedurende
een zekeren tijd do Communistische Partij
nog te blijven waarnemen.
Geen mensch had mij van mijn mooning
kunnen afbrengen, dat in de komende
drie of vier weken dus ten laatste na
do bijeenkomst van den Rijksdag, op het
oogenblik dat do Communistische manda
ten ongeldig zouden worden, de Communis-
ton indien zij geen zelfmoord wilden plegen,
tot een daad moesten komen. Dezo daad
wilde ik afwachten om de Communisten
dan te treffen met een shag, waarvan zij
zich niet zouden kunnen herstellen.
Ik verklaar voor de geheele wereld, dat
ik betreur, dat door den Rijksdagbrand een
aantal Communistische leiders zich van de
galg heeft kunnen redden. Het was mijn
stellige bedoeling de leiding te vernietigen
op hot eerste oogenblik, dat zij oen opstand
zou beginnen. Alleon met het oog op de
stemming onder het volk heb ik den eer
sten aanval reeds in den nacht van den
brand geopend.
De Rijksdagbrand beteekent voor mij de
absolute vernietiging van mijn plan. Hoe
kwam de Communistische Partij ertoe, den
Riiksilag aan te steken? Mijne Heeren, U
mout II in de plaats der Communistiscnc
leiding denken. Wekenlang werd zij, waar
zij zich toonde, aangepakt. Zij wist geen
uitweg meer. De Rijksdagverkiezing brand
de hun in de handen. Op eeuige ma
nier moesten zij toonen, dat zij
nog bostonden. Aldus bezien was
het juist, dat zij iets moesten
doen dat als een brandsignaal
opvlamde.
Zooals gewoonlijk ging ik op den dag van
don brand tegen elf uur 's morgens naar
liet Ministerie van Binnenlandsche Zaken
Ik had daar weken lang tot in den nacht
,-oz-cton, omdat hot in do periode was, dat
het interne apparaat geheel gezuiverd en
gereorganiseerd moest worden. Zoo zat ik
ook dien dag midden in het werk, het kan
s avonds togen negen uur zijn geweest,
toen ik bericht kreeg, dat er brand was in
den Rijksdag. Ik kwam in het geheei
niet op het denkbeeld dat er
brand gesticht kon zijn, maar dacht
oan brand door onvoorzichtigheid of iets
dergelijks. Ik wilde belefonoorcn, doch dacht
bij mij zelf: „Jij bont Rijksdagpresident en
hoort er zelf naar toe te gaan". Toen wij
door den Brandenburger Tor kwamen, stop
te de auto een oogenblik voor het politic
cordon. Ik vroeg wat er aan de hand was en
hoorde iemand het woord brandstichting
gebruiken.
Toen kwam bij mij voor de eerste maal
de gedachte aan een dergelijke brandstich
ting op. Het was ra ij a 1 s o f m ij de
schellen van de oogen vielen. Op
dat oogenblik wist ik: do commu
nistische part ij is de schuldige
aan dezen brand. Ik wcnschte slechts
dr* de overige wereld dat ook zoo precies
h^il ingezien.
Ik wilde tegenover het huis van den
Rijksdagpresident, waarin ik overigens in
het geheel niet woonde, het gebouw in.
De brandweer was nog bezig de deur te
nnenen en ik riep nog: „Sla de deur toch
eenvoudig in". Toen ben ik naar ingang II
geloopen en liet de brandweer-comman
dant Gemmp komen. Hij deelde mij in het
kort mee. welke maatregelen hij genomen
had en vroeg mij naar verdere bevelen. Ik
zei toen: „Noen, hier bent U verant
woordelijk" Ik ben toen door ingang II
het gebouw binnengegaan en weiJ op een
der brandhaarden opmerkzaam gemankt.
Ik rende naar boven in de richting van de
bibliotheek, omdat naoir mijn meening in
don Rijksdag twee bijzonder kostbare din
gen aanwezig waren, deze bibliotheek en
de gobelins, die ln een vertrek achter dc
diplomatenloge bewaard werden, Ik gaf op
dracht beide zoo goed mogelijk te beschor
men en ging naar de groote zaal. Ik zag
dat zij in lichte laaie stond, doch men kon
zien, dat hier verscheidene brandhaardon
waren geweest. De diplomatenloge brandde
geheel apart.
Goering beschrijft verder, wat hij zag. Hij
ontmoette daar den Rijkskanselier en Von
Papen, die ook de vaste overtuiging had
den verkregen, dat de brandstichting een
„Fanal'' der communisten was. De Rijks
kanselier noemde het een teeken des hemels
dat aangaf, waar het naar toe zou zijn ge
gaan, als de communisten de macht in han
den hadden gekregen.
Uit zijn woorden kwam duidelijk naar
voren, dat hij zich met stelligheid had voor
genomen: „Nu is het genoeg"-
Daarop nam ik als minister van binnen
landsche zaken mijn maatregelen tegen do
communisten, die door den rijkskanselier
bekrachtigd werden, Ik heschermde in de
eerste plaats alle historische gebouwen en
voor alles de musea, om de onvervangbare
cultuurschatten van de natie te vrijwaren
voor aanvallen.
Ik was toen van plan, den bra n n-
stichter Van der Lubbe nog in
denzelfden nacht te laten ophan
gen en daarmee zouden wij niemand ge
hinderd hebben Dat ik het niet deed, had
slechts één grond. Ik dacht: wij hebben er
één, maar het moet een geheele bende ge
weest zijn, misschien hebben wij Van der
Lubbe al8 getuige noodig-
Het lag voor de hand, dat Van der Lubbe
gearresteerd ls.
De andere brandstichters kenden den weg
fn het gebouw. Die hebben zich uit de voe
ten gemaakt en zijn het slimst geweest.
ÏJaar mijn overtuiging hebben zij van de
gang gebruik gemaakt.
Ge'uige legt er nogmaals den nadnik op,
dat deze gang niet in zijn woning uitkomt,
maar achter het gebouw van de centrale
verwarming.
Wij hebben ons direct afgevraagd wie als
mededad-er in aanmerking kwam.
Er werd vastgesteld, dat Torgler en
Koehnen het laatst in het gebouw waren
geweest, hun arrestatie werd daarom onmid
dellijk bevolen.
Torgler, laat ik hem dat tot troost zeggen,
zou in ieder geval gearresteerd geworden
zijn, precies als alle andere communistische
leiders, waarop wij de hand hebben kunnen
leggen.
Ik ben er als een helderziende van over
tuigd, dat de communisten het gebouw in
brand hebben gestoken. Het geheele onder
zoek werd in d e richting uitgebreid. Het ge
heele politie- en staatsapparaat werd in
werking -esteld en omdat dit niet voldoende
was liet ik ook S.A.-mannen on S.S.-mannen
aan het onderzoek deelnemen. Zonder hun
hulp zou het niet mogelijk geweest zijn, dien
nacht 4 tot 5 duizend comm. leiders achter
slot en grendel te brengen.
Uitvoerig beschrijft get dan, welke maat
regelen er genomen zijn en welke bespre
kingen gevoerd zijn. Het is de taak van het
gerecht, de schuld van de verdachten te
bewijzen. Mijn taak echter is het, vast te
stellen, wie aan de touwtjes trokken bij
deze geweldiero heizepropaganda.
Het proces mag afloopon zooals het wil,
de schuldigen zal ik vinden en zij zullen hun
gerochte straf niet ontkomen.
Op vragon van Dr. Werner vertelt Goe
ring dan nog, dat hij destijds geen tijd had
Berlijn te verlaten voor verkiozingsredevoe-
ringen.
I-Iierop brengt Werner het z.g. Oberfohren-
memorandum ter sprake. Goering is over
tuigd, dat dit vervalscht ls. Uitvoerig zet hij
hieromtrent zijn meening uiteen.
Dimitroff staat dan, onder algemeene
spanning, op cn stelt Goering enkele
vragen.
Conflict Goering—DimitroH
Als hij vraagt of de minister niet reeds
van oordeel wa9, dat de communisten de
brandstichters waren, vóór er oen politie- of
justitieel onderzoek had plaats gehad, zegt
Goering: de politie gaat alle sporen na.
weest U maar gerust lk echter dien vast te
stellen of het hier gaat om 'n politieke mis
daad. Het was 'n politieke misdaad en op
hetzelfde oogenblik was 't mij duidelijk, dat
do daders ledon van Uw partij zijn.
Dimitroff (hoonond): Do partij, die,
zooals get, zegt, zulke misdadige wereldbe
schouwingen heeft, regeert echter een zesde
gedeelte der wereld. De Sovjet-Unie heeft
diplomatieke, politieke en economische be
trekkingen mot Duitschland. Door haar be
stellingen krijgen Duitsche arbeiders werk.
Is U dat bekend?
Goering (op scherpen toon): Dat is mij
bekend. Wat er in Rusland gebeurt is mij
onverschillig. Ik hob alleen met de Com
munis' ische Partij in Duitschland te maken.
Ook hier heeft Dimitroff weer wat tegon.
HIJ vindt, dat de minister nat-soc. propagan
da maakt. Hij verklaart dan verder: Deze
bolsjewistische wereldbeschouwing regeert
de Sovjet-Unie, het grootste en het heste
land van de wereld. Weet U dat wel?
veroorlooft U zich nog dergelijke brutalitei-
'en tegenover bet Duitsche volk. Ik ben hier
echter niet om mij door U te laten uitvragen
U bent ook een van die schurken, die aan
den galg hoort te bengelen! (bravogeroep
van het publiek).
President: „Dimitroff, ik heb u reeds
gezegd, dat ge hier geen communistische
propaganda moet voeren en ge behoeft u
ook niet te verwonderen, als de getuige op
die wijze loskomt. Ik verbied u deze pro
paganda ten strengste. Ge hebt zuiver za-
kplijke vragen te stellen
Dimitroff: „Ik ben zeer tevreden over
het antwoord van den heer mlnister-presi-
den i.".
President: „Of ge tevreden zijt of niet,
ls raii onverschillig. Ik ontneem u thans het
woord".
Dimitroff: „Ik heb nog een zakelijke
vraag tj stellen".
President (nog scherper): „Ik ont
neem ii hot woord".
Dimitroff: „U is zeker wei bang voor
mijn vragen, mijnheer de minister-presi
dent?"
Goering: Wat denk je wel, schelm?
Dimitroff er oit.
President: Er uit, Dimitroff!
(Bekl. Dimitroff wordt door twee beambten
uit de zaal geleid.)
(Volgens een andere lezing van het inci
dent, bulderde Goering, toen Dimitroff bleef
praten, plotseling door de zaai: „Breng dien
communist schen misdadiger weg!" De poli
tie leidde daarop Dimitroff weg die luid pro
testeerde, terwijl de pres'dont zich haastte
om de uitsluiting van Dimitroff nf te kondi
gen. Goering riep daarbij: „Wacht maar, tot
we jou buiten de macht van dit gerechts
hof bobben!")
Nadat Dimtroff verwijderd was ontspon
zich nog een discussie tusschen Torgler en
Goering.
Torgler verklaarde o.a. dat hij persoonlijk
noch zijn partij iets met den brand uitstaan-
re heef! cn dat de communistische partij die
er bij de heerschende werkloosheid zoo goed
voor stond, een propaganda van die soort
niet noodig had.
Torglcrs verdedigen- Dr. Sack vraagt:
Waren de te verwachten uitslagen van de
verkiezingen voor de nat.-soc. partij zoo
slecht, dat de partij een of andere bijzon
dere propaganda noodig had?
Getuige Ontkent dit. Wij hadden, zoo
zegt hij, ieder moment de verkiezingen
kunnen houden met absoluut geen andere
propaganda dan die de gebeurtenissen zeli
leverden.
Dr. S a c k Een buitenland6ch persbureau
heeft geschreven, dat twee leden van de
Duitsch-nationale partij gezegd zouden
bobben, dat de verkiezingscampagne zoo
slecht ging, dat Goering een daad van pro
vocatie van plan was.
Getuige: Als die twee personen, die
dat gezegd hebben, inderdaad bestaan, dan
hebben ze een kolossaal geluk, dat ik ze
niet ken. Bestaan ze echter niet, dan heeft
de journalist geluk, dat lk niet weet, wie
bij is. Het is een infame bronnenvergifti-
ging, zooals we die al zoo dikwijls beleefd
bobben. Wet zouden de Engelschen, Ame
rikanen en Franschen zeggen, wanneer ze
zelf een of ander politiek proces voerden en
wij er ons op die manier mee bemoeiden?
P o p o f f verklaart nog, dat hij Duitsch
land alleen voor de Bulgaarscho commu
nistische partij werkzaam is geweest. Ook
T a n e f f vraagt het woord en zegt, dat hij
twee dagen voor den brand naar Duitsch
land is gekomen.
De behandeling wordt dan verdaagd tot
heden.
DE ZITTING VAN HEDEN
BERLIJN, 6 November. Heden zal als ge
tuige worden gehoord de politie-prosident
van Breslau, Hoines, die inmiddels is terug
gekeerd van zijn buitenlandscho reis.
Dimitroff is uitgesloten van de zitting
van vandaag, terwijl dr. Sack vervangen is
door zijn confrater dr. TelLmann.
Holnes, die hoofdleider der S.A. en lid
van den Pruisischen Staatsraad is, wordt
gehoord.
Heines zet uiteen, dat hij door do
Marxistische hetze van veemmoorden be
schuldigd was, wat tot de bekende proces-
een leidde. Hij zeide overtuigd te zijn, dat
een landverrader eenvoudig daarheen ge
zonden moet worden, waar hij behoort. In
den tegenwoordigen staat is dat niet meer
noodig, omdat de tegenwoordige recht
spraak cn de tegenwoordige Staat zelf
daarvoor zullen zorgen, dat landverrraders
streng gestraft worden. Ik geloof, dat dooi
de verklaring der andere getuigen reeds
duidelijk is geworden, dat ik op 27 Februari
to Gleiwltz was.
Heines zeide in het verloop van zijn
„verdediging": Ik kan hier openlijk zeggen,
dat ik mij ook hier vertegenwoordigei der
S.A. voel cn dat wij, S.A.-kamernden, nauw-
lijks begrijpen, met welk een lankmoedig
heid de beklaagden hier behandeld worden
President: Dat hoort hier niet bij.
Het procos duurt daarom zoo lang, omdat
zeer voel vragen moeten worden beant
woord. Het stellen van deze vragen wordt
niet voorzien in de gewone proces-orde.
De aandacht is gevestigd op een zeer
breede grondslag, n.I. op de vraag: „In hoe
verre het communisme inderdaad schuld
heeft aan deze hrandstichting. Indien het
alleen om v. d. Lubbe ging, zou alles na
tuurlijk sneller zijn verloopcn
Getuige: Ik zou ook iets over Torgler
willen zeggen. Er wordt zoo vaak beweerd,
dat deze zoo conciliant is. Ik heb hem dik
wijls leeren kennen als een cynicus, wien
Ik zonder meer het deelnemen aan de brano
stichting toevertrouw. Juist tpgen hem
moest ik dikwijls optreden. Toon ik las, dat
hij dien avond in den Rijksdag was, was
ik ervan overtuigd, dat hij bij do brand
stichting was geweest.
(Be zitting duurt voort)
Weerbericht
Hoogste stand te Valentia 769.6.
Laagste stand te Andaenes 733.5.
Stand vanmorgen halftwaalf 764.7.
WEERVERW ACHTING
(Medegedeeld door bet Ron. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Meest matige Z.W. tot W. wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, waarschijnlijk eenig" regen,
aanvankelijk zachter.
THEAMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 5.0.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Institont te ~>e Bilt)
De depressie die Zaterdag storm bracht
over IJsland, is naar N. Scandinavië ge
trokken cn wordt vermoedelijk door oen
andere govolgd. De hooge drukking heeft
haar centrum nog op de oceaan ten Z.W.
van Ierland, maar breidt zich sterk over
Midden-Europa uit, zoodat de kans op wind
en regen in onze omgevin,, toeneemt en aan
vankelijk stijging van temperatuur is te
wachten. Aan de Noorsohe kust waait nog
een stormachtige N.W. wind, met regen en
sneeuw; in N.-Zweden vriest het meer dan
10 gr. C. Op de Britsche eialnden is bij ma
tige N.W. wind de temperatuur tot boven
normaal gestegen en valt lichte regen. Mid
den-Europa hoo't windstil weer. met mist of
zwaarbewolkte lucht, waarbij in onze om
geving en !n Z.-Frankrijk lichte vorst is
voorgekomen. De algemeene vooruitzichten
wijzen op toenemende Z.W. wind en zachter
weerT met af en toe regen.
VOERTUIGEN MOEIEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
7 NOVEMBER.
Van 's avonds 4.60 uur tot 's morgens 6,40 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Strasb-hurg O.fto -0.ro
BrHn h 1.47 1.70
IfheinMden 2.3" 2.57
K<-hl 9.34 3.0(1
Mftxau 4.37 4.65
DMeshelm 0.74 1.19
Mannheim 3."7 8.85
Lohr 1.05 |,31
Mainz 0.96 -0.69
Hingen 2.09 1.81
Canb
Ems
Cohlenz
Trier
Realen
Rfihrorl
W»nel
Emmerik
Dusseldorl
Maastricht
Venlo
1.63 1.22
I.58 l.i8
41.30 41.52
II.15 10.96
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
7 Nov- mber
Delfzijl 1.41 11.07
Terschelltne 11.19 23.29
liarllngen 12.00
L)en Ht-ldei 9.4 21.40
IJ malden 5.16 1*.U0
Holland 4.56 17.1 6
Schevenlui;t-n 5.06 17 16
rdam 6.61 19.13
Helle voetsL 5.41 17.53
Willemstad 6.85 18.50
Uroawureh. 4.i3 17.05
Zierlkzee 5.93 17.40
Wemeldlng» 5.49 18.118
Vlisslngen 3.62 16. IB
«v— 4>a7 1646
6.U8 I7.V6
Ternei
Oberfohren vond men de cliché's van die anonieme
..en tegen zijn leider.
Men herinnert zich nog, dat Oberfohren
„uit overwegingen van ziekte" plotseling
het voorzitterschap neerlegde. Hij moest X
neerleggen, hij was ontmaskerd. Dienteuge
volge heeft hij zich ten slotte doodgescho
ten".
PAINLEVé BIJGEZET
Het stoffelijk omhulsel van oud-minister
Painlevé is Zaterdag met nationale eer in
het Panthéon te Parijs bijgezet.
Op het doodt punt.
Na een conferentie in het Witte Huls tusschen
Roosevelt. Leiih Rosse en ambassadeur Lindsay
verluidt, dat de Amerikaansch-Engelsche onderhan
delingen over dc schuidenlcwestie volkomen op het
doode punt zijn gekomen en dat waarschijnlijk geen
verdere conferenties in het Witte Huis zulJen
plaats vinden. Een offlcieele verklaring over dc
gevoerde onderhandelingen ls de volgende week te
verwachten.
DE ZELFMOORD VAN OBERFOHREN
In zijn rede In het Rijksgerechtshof heeft Roering
ook gesproken over het z.g. memorandum van Dr.
Oberfohren, de D. nat. leider die zich onlangs
geselfmoord heeft.
Goering zeide, dat de zelfmoord absoluut niets
met den brand te maken heeft. Oberfohren heeft
zijn memorandum geschreven, nadat bij dood was.
Oberfohren heeft zich doodgeschoten om 'n reden
die volgens bepaalde opvattingen van eer zulks
eigenlijk noodzakelijk maakte.
Minister Hugenberg leidde de Dultsch-nanonale
partij ezer sterk zelfstandig volgens het leidersbe
ginsel. Zijn fractieleider Oberfonren gaf hem wel
ln het openbaar gelijk, doch achter zijn rug streed
hij ten scherpste tegen zijn eigen leider.
De heeren zullen izch herinneren, hoe voor meer
dan een jaar zoogenaamde brieven aan alle leiders
der economie, aan leidende figeuren der Duitsch-
nationale partjj en van andere p irtijen werden rond
gezonden, brieven, die Hugenberg, zakelijk en per
soonlijk, zeer sterk aangrepen en hem vuil belas-
Bij de huiszoeking in het Berlijnsche bureau van
Rusland zal scherp protesteeren
Van offlcieele Russische zijde wordt in
verband met het in den laatsten tijd her
haaldelijk vorschijnen van Japansche bom
bardementsvliegtuigen boven Sovjet-Rus-
ssch gebied, vastgesleld, dat dit een schen
ding van de souvereinitoit der Sovjet-Unie
beteekent. Dit feit zal de regeering der Sov
jet-Unie aanleiding geven een scherp protest
te Tokio in te dienen.
MOSKOU, 6 November. Omtrent het vlie
gen door Japansche militaire vliegtuigen
boven het gebied ten Z.W. van Wladiwostock
wordt door het offlcieele Sovjettelegraaf-
agentsohap nader gemeld, dat een achttal
verkenners en bombardementsvliegtuigen
heeft gevlogen boven de verschillende Rus
sische gebieden rondom Wladiwostock.
De Japansche vliegers, die over cle Sovjet
grenzen vlogen, vlogen ongeveer 30 K.M.
diep het land in, Geconstateerd wordt, dat
ook vroeger Japansche vliegers de grens
reeds hebben geschonden, doch dat dit geval
zoowe lwat het aantal vliegtuigen als van
den omvang van het Russische gebied vvanr
over gevlogen werd betreft, zonder weerga is.
Japan spreekt tegen
TOKIO, 6 November. Het Japansche Mi
nisterie van Oorlog dementeert met steilig-
he:d de berichten uit Moskou over een acht
tal vliegtuigen, dat over Russisoh-Siberisch
gebied zou hebben gevlogen.
Van hot geheele incident is te Tokio niets
bekend en cr zijn ook geen berichten van
de Japansche luchtvaartautoriteiten hierover
ontvangen.
(Zie verder bis. 3J.
