WIE IS DIMITROFF?
Schoolnieuws.
Land- en Tuinbouw.
Economie en Financiën
Kunst en Letteren.
Schaakrubriek.
DE GEBROEDERS KNOOPENSCHAAR
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1933
EEN VERGELIJKING MET
TORGLER
Dimitroff als werktuig van Moskou
Men schrijft ons uit Berlijn:
Een der weinigen, die ons zoo nu en dan
met de langdurigheid van het proces-Van
der Lubbe verzoenen, is de Bulgaarschc
anarchist Dimitroff. Hij speelt het enfant
terrible, bcheerscht weliswaar de Duitsche
taal geenszins, maar brengt met zijn brutaal
gebrabbel tenminste de lachspieren van den
geduldigen luisteraar weer eens in beweging
Vergeleken met de andere beiklaagden valt
hij op door z'n uiterlijk: bij beschikt over 'n
levendigen geest, bezit een slagvaardigheid,
waar menige advocaat hem om benijden
kan en schijnt ook lichamelijk onder zijn
langdurige arrestatie niet geleden te heb
ben. Naast den bleekcn Torgler en den ver
waarloosd uitzienden Van dei I.ubhe valt
hij op door zijn gezond en gesoigneerd uiter
lijk.
Et gaat geen dag voorbij of Dimitroff
provoceert een Intermezzo.
Hierdoor stelt hij het geduld van den
senaatspresident Biinger van wien me
verteld werd, dat hij vroeger lid was van
de katholieke centrum-partij zwaar op de
proef, maar tevens bevordert hij met zijn
driest optreden de spanning onder het pit
bliek, dat nu al ruim twee weken op het
genot eener sensationeel© wending zit te
wachten. Dimitroff fungeert als de agitator
op de bank der beklaagden, hij geeft allerlei
tips aan de vertegenwoordigers eener pers,
welke het tegenwoordige Duitschlond niet
al te best gezind is, brengt de twijfelaars
aan het wankelen, bevordert het gevoel van
onzekerheid, dat iederen neutralen toehoor
der bevangt en geelt met zijn malle gebaren
vaak den stoot tot een homerisch gelach.
Hij krijgt dan weliswaar een standje, maar
dat neemt hij graag op den koop toe, want
het beoogde succes is niet uitgebleven en
de wereldpers bemoeit zich weer eens met
Dimitroff.
Maar ondanks deze vroolijke ©ogenblik
ken, welke een kwajongensachtigen indruk
op mij maken, mag niet vergeten worden,
dat we hier met een uiterst gevaarlijken
communist te doen hebben. Er bestaat
een frappant verschil tusschen Dimi
troff en zijn geestverwant Torgler,
die met zijn jeugdig gelaat, zijn sympathieke
stem en zijn beheerscht optreden eerder aan
een letterkundige doet denken, aan een
dichter, die ernaar streeft, zijn gedachten in
een gaven vorm weer tc geven. En toch was
deze Torgler jaren achtereen een felle tegen
stander van de nationaal-socialistische be
weging, komt een deel van de bloedige vecht
partijen, welke Berlijn eertijds onveilig
maakten, voor zijn rekening en behoorde
hij tot hen, die inktkokers en stoelen be
nutten, om hun blinde woede tot uiting te
brengen.
Dimitroff is geen Duitscher en voelt zich
derhalve veiliger. Hij doet, wat binnen zijn
vermogen ligt, om zich te verdedigen en
vindt hiertoe bij het langdradig verhoor van
ondergeschikte getuigen, gelegenheid ge
noeg. Hij vat zijn meening over Van der
Lubbo als volgt samen: „Volgens mijn op
vatting is Lubbe onmogelijk alleen de aan
stichter van den Rijksdagbrand. Lubbe is in
dit treurspel het type van den Faust. Den
Mephisto hebben wij nog altijd niet gevon
den. Deze zielige Faust staat geheel alleen.
De man, die in dezen zou kunnen spreken,
zegt geen woord".
Het is voor ons de vraag
hoever het communisme met zijn
verschillendo organen achter dezen
Dimitroff staat?
Welke rol werd dezen Bulgaar door
Moskou toegedacht? In hoeverre ia Dimi
troff verhonden met den historischen gang
van de communistische internationale? Hei
antwoord van deze vragen zou wat meer
licht op den achtergrond van dit proces
werpen.
Radek moet te Moskou tot een Duitschen
journalist gezegd hebben: „Aan Torgler
hechten wij hief weinig waarde. Hij is een
salonbolsjewiek en daar hebben we niets
aan. Dimitroff is onzo man". Mocht dus ook
Dimitroff schuldig bevonden worden, dan is
de kans niet gering, dat men vanuit Moskou
alles zal doen, om hem aan de handen van
het gerecht te onttrekken. Wordt daarentegen
Torgler veroordeeld, dan zal men dozen
waarschijnlijk aan zijn lot overlaten. Het is
dus begrijpelijk, dat men zich ook te Berlijn
voortdurend mot Dimitroff bezig houdt en
graag zooveel mogelijk omirent zijn levens
loop wil weten.
Reeds bij het begin van liet Van der Lubbe
proces werd eraan herinnerd, dat hij in
Bulgarije meerdere malen, eenmaal zelfs
tot do doodstraf, is veroordeeld.
Zijn aanslag op de cathedraal te Sofia.
gold als voorbeeld vnn zijn revolutionair
verleden. Dienaangaande weet men het vol
gende:
Den 16en April had de ontploffing in de
cathedraal te Sofia plaats. Twee dagen te
voren hebben communisten den in Bulgarije
bekenden majoor Georgijeff vermoord. Deze
man moest vermoord worden, om bij zijn
begrafenis den koning, do ministers en
andere hooge persoonlijkheden naar do ca
thedraal te lokken. Tijdens den dienst wilde
men dan de kerk in de lucht laten vliegen,
om met één slag allen te dooden. Dit demo
nische plan werd slechts voor een deel ten
uitvoer gebracht. De koning en zijn minis
ters konden allen levend het kerkgebouw
verlaten, maar niettemin vielen 22"» men-
schen bij de ineenstorting van de cathedraal
ten offer. Bij het onderzoek is vastgesteld.
dat Moskou hierbij direct be
trokken was.
To Weenen had men een voMrekkings-
comité gevormd en dit. stond onder leiding
Van Dimitroff, bijgestaan door eon aantal
Bnlgnarsche communisten. Als agenten
waren Russen, Polen, Oostenrijkers en Joden
werkzaam, die over valsche passen beschik
ten. Zij kwamen als ingenieurs of zakenlui
naar Sofia. Voor de gansche actie was een
bedrag van 150.000 dollars beschikbaar, wat
naar den toenmaligen stand van het Bnl
gnarsche geld 200 millioen leva betee-Kcnde.
De leiding te Sofia was in handen van zeke
ren Friedmann, die door Dimitroff in relatie
stond met Moskou. Do onderhandelincen
vonden geregeld to Berliin plaats. Hier ging
hot initiatief uit van Tscheka-agenten en een
O.S.P.U. man. zekeren dr Leon Goldstein.
Deze had te Moskou twee Jaar de Tschoka
onder zijn bowind en is toen naar Berlijn
gekomen, om hier het Europeesche werk te
leiden.
Men heeft vastgesteld, dat Goldstein in
de tweodo helft van 1924 allo onderdeelon
van het operaticplan heeft uitgewerkt met
Dimitroff. In Moskou was men overtuigd,
dat Bulgarije volkomen rijp was voor bols
jewistisch régime. De aanval op de cathe
draal zou pas hot begin eener radicale om
wenteling beteokenen.
Moskou gaf hiervoor in totaa!
twee millioen dollars uit.
In Belgrado werden de laatste voorberei
dende maatregelen getroffen en liier werd
ook aan Dimitroff meegedeeld, wie in op
dracht van dc Sowjetregeering na de rev
lutie in Bulgarije de leiding in handen
moest nemen. Dimitroff moest eerst dit do
cument door Goldstein naar Moskou mee
geven ter officieele onderteekening.
Beweerd wordt, dat ook de bekende aan
slag op koning Boris van den 14 Juli 1925
door Dimitrofi is georganiseerd. Door zijn
zelfbeheersrhing en koelbloedigheid wist
de koning zich toen te redden. De „An-
griff" merkt hierbij op: „Verbluffend is de
overeenstemming tusschen de aanvallen in
Bulgarije, do ontploffing in de cathedraal
en don rijksdagbrand. Toen in Berlijn een
algemeene opgewondenheid heerschte over
allerlei moordaanvallen en ongeregeldhe
den, stond plotseling het Wallothuis
vuur en vlammen.
Net als in Bulgarije werden ook
te Berlijn buitenlanders aange
wend,
van wie alleen van der Lubbe de politie
tegen het lijf liep. Zooals bekend, vond men
later bij Popoff en 'Janeff gronte geldbe
dragen in dollars, maar op zichzelf is dit
geen afdoend bewijs voor hun medeplich
tigheid."
Dimitroff en dat is niet aan twijfel
onderhevig werkt sedert jaar en dag in
dienst van het communisme en als men
zijn verleden nagaat dan moet men erken
nen, dat hij ten onrechte thans in het
rijksdagproces de vervolgde onschuld imi
teert.
Wat was hij anders dan een in
strument in de handen van
Moskou?
En waarom zou het hem heter gaan dan
zijn partijgenoot Torgler, die door Moskou
werd prijsgegeven?
Prof. Dr L. VAN ITALLIE
Prof. Dr L. van ïtrfuKMta te Amsterdam is
benoemd tct eerelid ve-n de Oesten-eichisohe
Phjanmaaoutüsohe Gesalisohoft tè Weenen.
NED. HANDELSHOOGESCHOOL
TE ROTTERDAM
De rector-magnificus zal op den jaardag,
Woensdag 8 Nov. a.s., een rede uitspreken.
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT
Door den Minister van Waterstaat, tevens
voor d:e van Onderwijs en Financiën, is ge
ïnstalleerd het bestuur van de stichting „Wa
terbouwkundig Laboratorium". De rede van
Minister Ir. J. Kalff werd door Ir. J. F. de
Vogel als voorzitter beantwoord.
PROMOTIE IN DE SPAANSCHE TAAL
Te Utrecht had d© promotie plaats van
mej. H. C. Barnau, geboren te Amsterdam
leerlinge van Prof. Dr C. F. A. vam Dam,
tot Doctor im de Letteren en Wijsbegeerte
Het was de eenste promotie in de Spaan-
©Oh© taal, die aan de Utreohtsohe Universi
teit plnats vond. Zij werd bijgewoond o.m.
door bestuursleden en curatoren vjam de
Bijz Leerstoel, de Spaansolie gezant en con-
de rector-magnificus en de secretaris
van den Senaat.
S.S.R.
A f d. D e 1 f t. Op den jongsten dies natalis
is het volgende nieuwe bestuur geïnstalleerd:
G. J. van der Bie, praeses; J. C. Fockens, ab-
act'u (Oude Delft 90); C. J. Judels, fiscus;
mej. L. M. Brobbel, assessor I; R. van den
Bout, assessor II.
HOOFDBENOEMINGEN
N e e d e, Gerh. Andringa, hoofd te
gelo (O.).
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Rotterdam U.L.O.-School „Eben-Haë-
zer", Wielerstraat 12, hoofd L. Boomsma),
H. Otten te Rotterdam.
Waardhuizen (hoofd C. Haspels), W.
de Graaff te Uitwyk (N.-B.), tijdelijk te Go-
rinchem.
Knijpe (hoofd J. Hieminga), mej. G. H.
Ruiter te Boerakker.
A e r d e n h o u t (Tyo H. van Eegh en-In
stituut, hoofd D. C. van den Heuvel), mej. J.
E. Hopman te Haarlem.
Oenkerk (hoofd Th. van der Mark), V.
J. Zwart te Leeuwarden.
Baarn (Ilerv. School, hoofd P. de Jong),
J. Baart, aldaar. Voor-tydelyk.
L. MIDDELHOF f
Te Haarlem is, 49 jaar oud, overleden
de heer L. Middelhof, leeraar aan de Da
Costa-Kweekschool aldaar en examinator bij
de hoofdakte-examens.
CHR. BEWAARSCHOOLONDERWIJS
Te O u d-B e ij e rJ a n d zijn voor de in
December te openen Ohir Bewaarschool 131
kinderen ingeschreven.
CHR. ONDERWIJS IN MECHELEN
De Gu6tflnf Adolif-SchooJ te Medhelcn, vo
rig jaar met 11 leerlingen begonnen, heeft
er nu 22. Het hoofd, mej. G. van Buuren (uit
Leeuwarden), kreeg ais 'onderwijzeres naast
zich mej. J. Verbrugghe, uit Antwerpen.
CHR. SCHOLEN IN BESSARABIfi
De elk jaar te vergeven groote grift mn die
Gustaaf Adolf-VereenLging in Duitschlond
wordt dit jaar bestemd voor bovengenoemde
Scholen.
„STEUNROOF"
Te Antwerpen is de gemeentebegiroo-
ting zonder beilastiingverhooging sluitend
gemaakt o.m. door met één pcmiestneek aillLe
steun aan het Vrije (di confeseioneele)
Onderwijs te 6ohrappen. Besparing 5 mil
lioen francs, 'n Klein kunstje van groot on
recht.
OPHEFFING VAN OPENBARE SCHOLEN.
Te A a 11 e n stellen B. en W. den ltaad
voor om overeenkomstig de verlangens der
Reg-eering over te gaan tot opheffing van de
Openbare School te Y z e r 1 o. Tevens deelen
zij mede, dat het niet is uitgesloten, dat ook
tot opheffing der Openbare School te Brede-
voort moet worden besloten.
Te Hummelo en Keppel stellen B.
en W. den Raad voor over te gaan tot ophef
fing der Openbare Scholen te L a a g-K e p p e 1
en H o o g-K e p p e 1 en den bouw van één
nieuwe gezamenlijke Openbare School op on
geveer gelijken afstand van beide dorpen.
In Iöaarderadeel heeft de Raad
met 92 stemmen b-.rloten, niet te voldoen
aan het verzoek van den Minister inzake de
opheffing der Openbare Scholen te F r i e n s
en Idaard.
In Wymbritseradeel is door den
Raad het voorstel van B. en W. om de Open
bare Scholen te W o u d s e n d, Hommerts.
Tarns en Goënga op te heffen, na een
uitvoerige bestrijding door A, van Gooi (v.-d.)
met 141 stemmen aangenomen.
MUSEUM VAN ONDERWIJS
Te D t n I-Iaag ie door den Rand (met 39
van de 45 e'emmen) benoemd tot diiirecteur
van het Onderwijsmu©auan en de Sohuol-
bicsccop (vac.-wijlen Jkvr. Eik») Dr W. E.
vnn Wijk, leeraar aan de mieuwe Módd.
Handelsschool te Rotterdam.
SCHOTLAND LEERT VAN HOLLAND
Dn secretaris van hot Dep. van Onderwijs
en een Inspecteur uit Schotland bezoeken
dezer dagen eenige der beste scholen voor
gymnasiaal, middelbaar en lager onderwijs,
in ons land, in verband met plannen voor
ondenvijsreorgansiatie in Schotland.
MODELLEN EN ROOSTERS BIJ HET L.O.
In de wettelijk voorgeschreven Modellen en
Roosters voor de Kweekscholen, is een wy'zi-
ging gebracht. In een bijvoegsel van de Staats
courant van Dinsdag 31 October no. 122 zyn
modellen van deze Modellen en Roostere op
genomen.
DAKLOOS
Te Amsterdam mogen, naar het „Mbl."
mald't, de drie kinderen van den man die
het personeel] ran eenige Openbare Scholen
het leven zuur maakte en wien diaamam de
toegang tot de Openbare Scholen ontzegd
wee, waarna zij tot de Hervormde Eltheto-
©tihool wan-en toegedaten, daar ook niet blij
ven Het Bestuur der Ilerv. Schellen heeft
a:!önog besloten, deze kinderen van do El-
thetosohool te verwijderen, voornamelijk op
dezen grond, dat liet den dcor de gemeente
getroffen tudhtmaaitrcged niiet krachteloze
maken wüMe.
EXAMENS
PROMOTIES
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT. Gepro
moveerd is tot Doctlr In do Techn. Weten
schap, op proefschrift: „De invloed van do ge-
tubeweging van zeeön «?n getijrivieren op do
etyghoogte van grondwater", de heer J. H. Stafi-
gewentz, mijning., gob. te Amsterdam.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.: In
disch Recht: doet. ex., de heer P. Noë te Lelden
Wla- vh Natuurkunde, hoofdv. Dierkunde:'
doet. ex.. .de heer H. A. Bakker te Den Hang.
Apothekersassistent, de dames N. van Muis
winkel te Bodegraven en C. W. A. Hoogewerff
te Rotterdam.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Klass. Letteren: doet. ex., mej. M. C.
Ferwerda.
Geschiedenis: doet. ex., de heer P. Hollenberg.
Apothekersassistent, do dames 9. Prins to
Helder. M. A. Burtels en A. Blankevoort
Haarlem, en J. J. F. ter Kuile tè Enschedé.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.:
Apothekerassistent, do dames J. C. de Graaff
te Utrecht, A. M. Hugenhollz to Apeldoorn, W.
C. Duuring te Oosterbeelc en de heer R. H.
Sorel to Utrecht.
RIJKSUNIVERSITEIT TB GRONINGEN. Gesl
Godgeleerdheid* doet. ex., de heer F. G. A.
Houkela.
Geneeskunde: doet. ex., de heeren J. J. Sleme-
link en G. Nlenhuls.
EXAMENS MACHINIST
DEN HAAG. 31 Oct. Gesl. voor het voorl. di
ploma, do heeren W. Bicsheuvel te Vlerpoldera
n J. van den Boogoi t to Stad aan 't Haring-
liet; en voor iet dipl. als machinist voro do
seiepvaart. de heer G. D. de Beer te West-
Terschelling.
EXAMENS-STUURMAN
Aangifte voor do examens-stuurman
koopvaardU. die 28 Nov. a.s. te Den Haag. Carel
Bylandtlaan 5 aanvangen, moot vóór 12 Nov.
1,8. bü den Voorzitter geschieden.
EXAMENS SPREEKONDERWIJS
DEN HAAG, 30 Oct. Voor het getuigschrift
Oor SpreekonderwUs van de Vereen, voor Logo-
l-aedie en Phoniatria z|jn geslaagd: mej. G. I
Linthorst, Rüswtjk; mej. J. A. de Rot, Rotter
dam. mej. A J. Vreugdenhll, Utrecht; mej. W.
M. de Bakker (zr. Bonoza) Leiden; mej. A. J.
Engels. Hengelo; mej. G. J. den Ouden. Rotter
dam; inej. A. J. van Calsteren. Den Haag; A J
do Ronde, Rotterdam; mej. G. J. Servuas (r.r.
Immaculato), Hilversum: mej. C. van Kempen,
Leiden: mej. L. v Smaalen. Rotterdam; mej. A
G. Tulp, Alkmaar: mej. E F v d Horst, Rotter
dam: L C Maas. Tilburg mej. W M J de Vos,
Delft. mej. M Diephuls, Rotterdam; mej. A J O
do KeUzer. Alkmaar; C G Conon, Oss: mej. W
L J Brezet. Rotterdam: mej. J C Allaart, Rot
terdammej. E KlootwUk-Huyser, Rotterdam;
mej. E. Schellevis, Utrecht; C Test, Den Heldor
mej. E C M den Broeder, Rotterdam.
DEN HAAG. 31 Oct. Vereen voor Logopaedie-
Jeëx. 25, gesl. 22 cand., nl. de dames H. J. Ver
hoeve, Rotterdam; c-n J. do Lathouder, Don
Haag; de heer L. J. van Mechelen, Nijmegen;
•j. J. C. S. de Zeeuw, Rotterdam; de heer J
du Kroon, 's-Hertogenhoschde dames C. Boenk
Boroulo; T. Westerhuls, Leeuwarden; M. C. P.
de Groot, Nijmegen; en T. Wartent, Leiden; de
lictren Th. J. A. de Veer. 's-HertoRcnbosch; en
K. J. van der Meulen, Eindhoven; de dames
C. M. J. Gomes, Nijmegen; A. C. van Asport,
Hirrtogenbosch; en C. den Daas. Rotterdam;
de heer J. E. AV. v. d. Wettel-, Eindhoven; dc
dames H. Korting, J. Hanssen en C. Verhoer
Hertogenbosch; H. D. Mollin, Rotter
dam: M. A. Dodemont, Hees bü Nijmegen: U.
Struiksma, Midlum; en G. Letteboer, Almelo.
UNIE-COLLECTE
Vijf cn vijftigste Jaarcollecte voor de
Scholen met deu Bijbel
L IJ t 10
Transport van lijst 9 y 31.702.34
De Wlip (Jonkersvaart)
D raoh is to r - oom pagn I o
Dronrljp
KRACHTIGER HOUDING
TEGEN DUITSCHLAND GEVRAAGD
Telegram van Ned. Tuindersbond aan
den Minister
De Nodorlandsche Tuindersbond heeft gister
morgen de volgende telegrammen verzonden:
„Minister van economische zaken en Neder-
landsche delegatie, 's-Gravenhoge, Nederland-
sVhe tuindersbond dringt bij regeering en Ne-
d.'rlondsohe delegatie aan op krachtige hou
ding bij de onJerhandc-llngen met Duitschlaj.d
gezien den ent;witrofalen toestand van het tuin
bouwbedrijf en het daarmee samenhangende
volksbelang. Van Kampen, voorzitter. Veriuigen
secretaris."
En: ,,F. V. VaLstar, Naaldwijk, N'ederlandsche
Tuindersbond wenscht u 6ucces in uw oprecht
streven, het nationaal tuinbouwbclhng te die
nen bij de onderhandelingen met Duitschland.
Van Kampon, voorzitter. Verhagen, secretaris.
KWEEKERSCREDIETEN
NIET UITBETAALD
Het Tweede Kamerlid. de heer Vervoorn,
heeft aan don Minister van Economische Zaken
gevraagd:
ls het den Minister bekend, da't do kweekers
en vooral in Boskoop, in zeer moeilijke om
standigheden verkeeren?
Weet Je Minister, dat do credicten. welke
ingevolge de getroffen regeeririgsmaatregelen
aan de dan. voor in aanmerking komende kwee
kers zouden worden verstrekt, in verscheidene
gevallen niet zijn uitbetaald, zelfs geruimen
tod nadat deze credieten door de daartoe aan
gewezen autoriteiten waren goedgekeurd?
Is de Minister bereid te vorderen, dat de
goedgekeurde credieten zon spoedig mogelijk
worden uitbetaald en de afdoening der nog
loopende zaken zonder vertraging geschiedt?
BESTRIJDING T.B.C. ONDER 'T RUNDVEE
Overname door de C.R-C.
Te Rotterdam vergaderde de Veroen. tot be
strijding van tuberculose onder t rundvee, in
Zuid-Holland.
Na énkele mededeelingen van huishoudeliiken
aard deed Dr. 't Hdof t enkele mcdedeelingen
over de werking van de Crisis Rundvee Cen
trale.
Spr. zelde, dflt bij meerdere veehotiders angst
be°ft bestaan, dat wanneer ztl bij de Crisis
Rundvee-Centrale zouden komen met een dier.
dat gereageerd had. de Commissie deze dier°n
In een lagere klasse zou plaatsen. Spr. d-eelde
mede. «1» absolute toezegging te hebben ge
kregen van de Commissie, dat wanneer er even
tueel veehouders zouden zijn, die koeien, welke
gereageerd hadden, moeten aanbieden aan de
Cr lf ia-Rund vee-Cent rale, deze koeien niet ln
een lagere klasse zullen worden geteld.
Spr. heeft zelfs bij een bespreking gepro
beerd, iets meer voor deze dieren tc krijgen,
cm zooveel mogelijk de stallen t. b. c. vrij te
maken.
De directeuren zjin de opinie toegedaan, dat
de Commissie 1>U de overname en het classifl-
eeeren de noodige suoepelheid zal hebben te be
trachten.
Uit het Jaarverslag van den secretaris den
licc-r Louors bleek dat do vereen. 20 afdeellngen
telt 'en lil dit jaar 18318 runderen zijn be
handeld.
De rekening sloot met een eindcijfer
f17925, met een batig saldo van f317.
NEDERLANDSCHE BANK
Goudvoorraad weer toegenomen
Tengevolge van de tijdelijke reactie vnn den
Frunschon franc, diie beneden het gouduillv-
pU'iit daalde, is in de afgeJ-oopen week de go
voorraad dc-r Ned. Bank toegenomen met f lli
millioen, zoodat de totale voorraad thans ls ge
stagen tot f 919 millioen. De biljetten'irculatle
fteeg met f 29 millioen tot f 929 millioen, zoo-
dnt hot dekkingspercentage iets is gedaald. De
Weekstaat bleef verder geheel ongewijzigd.
Alleen liep het saldo vam het Rijk terug van
f 31 tot f 17 millioen.
KOERSVERLOOP TE AMSTERDAM
Verdere daling van het index
cijfer
Het Celt' raai Bureau voor de Statistiek deelt
de volgende indexcijfers van koersen en a
deelen mede:
(Busts 1921-1921
1933
Juni
Juli
Aug. Sept.
Oct
1. Nijverheid
39
40
39
3fi
34
1. Bank- en credletimst.
7G
80
77
76
70
3 Scheepvaart
e
5
4
3
4. Andere onderm.
61
51
60
48
47
Tot. fendsen 1 tm.
36
37
35
33
30
6. Indische fondisen
44
45
42
37
33
6. Petroleum
55
57
55
56
54
ToL fondsen 1 tm.
39
39
37
35
32
rkesktooBtar.Stroul.o*
Reltsum
stavoren
Twljzol
Wanswerd aan de Streek
Bruchterveid
Rouveen
Steenwijkerwold
Wanneoerveen
Eerbeek
Amerongen
Nlgleveeltt
Vreeland
Loge Vuursche
Moordrecht
Noordcloos
Rozenburg
Schoonhoven
Nieuwdorp
Doetkapplie
Vrouwepolder
Zoutelnnde
Totaal van 250 Locnlo -Comitö'a
41.55
58.80
48.70
98.85
99.05
24 15
80.—
75.20
59.50
61.—
54.75
68.—
98.37
63.78
54.21
87.50
11.90
93.—
39.85
83.00
75 49
46.61
22.38
17.78
29.55
.181.74
Mr J. J HANOEuBROEK,
Secretarie van de Unie
„Een School met d-en Bijbel"
FRED. J. ROESKE
De bekende Amsterclamsche musicus
Fred. J. Rocske is Vrijdag ter gelegenheid
van zijn Gösten verjaardag door vele colle
ga's in de muziek, waaronder talrijke leer
lingen, goliuldigd.
TOURNOOI TE PARIJS
In de 8e (voorlaatste) ronde van het toarr-
nooi te Parijs werd voortreffelijk spel ver
toond. Aljechm versloeg Baratz in een Caro
Kann-ve rdedfiigkug. Tarta.kmver overwon
Frentz in een combinatierijke partij, tervvijil
de partij tusschen Cukieman en Lazard van
nog beter gehailte wae. Cukiermam won haai
door een ©orie prachtige offers. Snoeko
Borofski won van Grom er in een Rloiiliaan-
sche partij. De partij RaizmanLilliientihaJ
werd remise. Van de hanigpartij-en uit vo
rige ronden kwamen nog de navolgende tot
beslissing: BaratzRaiiizman 10; Frentz—
Lazard 1—0. De overige partijen moesten
opnieuw onderbrok-cn worden.
De stand luidt tihans afgebroken
partij): Aljedhdn 7y2, Tartaikomer 5Vó, Li
tientha.l 41V, Baratz 4', SncekoBcirofskd
4. Cukri-ennan 3", Raizman'en Frentz 3
Gromer 2 en Lazard D/2.
ALJECHIN A.S. DONDERDAG
VOOR DE RADIO
A.s. Domdieirdagavond zal dit» wereld
kampioen vvm 7 uur tot 7.20 over den zen
der H'iflvonsaim (296 M.) door Dr Max Euwe
over aotueole problemen uit cbo scshaaik-
werefld ondervraagd worden. O.m. zaïl daar
bij zijn a.e. tweekamp met Bogoljuboff ter
sprake komen. Soliaaidnofhebbeis zullen dii
vraaggesprek zeker met bolangstellling
volgen.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
NEERBOSCH' KALENDER
Wie wel eens kenniis gemaakt heeft met
een uitgave van de Neerbosch-Drukkerij
weet het wel, dat die weesjongens daar
onder hoogst bekwame lokllimg werk leve
ren, dat teohnisoh uitnemend verzorgd 16.
De scheurkailender voor 1934 geeft hiervan
Opnieuw bewijs. Het sohiild is in zachte, mo
derne kleuren uitgevoerd en geeft eon aller
aardigste foto van twee meisjes uit de Wees
inrichting. Die frissohe, blijde en opgeruim
de geziohten zullen het geheel© jaar 1934
niiet vervelen.
En d© inhoud van dezen kalender ie niiet
minder frisch. De Schniflovordonk.in.gen aan
de voorzijde der kalenderblaadjes en de ver
halen, gediohten enz. op de achterzijde, ze
zijn alle even frisch en degelijk.
Als eon bijzondere attractie i6 een raadsel
wedstrijd bedacht Het eene meisje op de
foto van het schild wordt Cornelia genoemd
en d© andere möet geraden. Wie het raadt,
krijgt een prijs van ƒ25. Bij meei-dere inzen
ders, cliie den naam naden, wordt de prijs
verloot. En voor alle mededingers ie er een
troostprijs, n.1. de mooi-uitgevoerde gezel
lige Almanak. Maar dan moet de kalender
direct gekocht, went d© wedstrijd loopt ttV
18 November 1933.
A-ls prernieboek bij dezen kalender ver
scheen: „De familie van Grasdonck'', dcou
K. Jonkihend.
Het is een spannende roman ran een fa
miilie, die in de oorlogsjaren (1914—1918'
door geldzucht verlokt, oonlogsw inst tracht
te vergaderen. Minder goede praktijken war
den gevolgd en de thermometer van het
geestelijk leven daalt, naarmate de begeerte
naar geld do overhand neemt.
Met OTitro 'ring zullen de lezens zeker ga
deslaan de figuur van de biddende moeder
die 'met teedere liefde haar man en kinde
ren op verkeerd wegen blijft omringen en
worstelt in het gebed om hun zieleihedll.
Alleen hebben we één bezwaar tegen dit
KARTASOERA CULTUUR MIJ
Voorstel tot liquidatie
In de op 12 December a.s. te houden buiten
gewone algemeene vergadering van aandeel
houders der Kartasoera Cultuur Maatschappij,
komt o.m. aan de orde een voorstel tot liqui
datie en benoeming ran één of meer IiqukIu-
teurs.
KON. NED. PAPIERFABRIEK
MAASTRICHT
Wederom geen dividend
Ten kantore der N.V Koninklijke Nederlaind-
sche Tapierfabrlek te Maastricht zal 15 Decem
ber a.s. de jaarlijksche algemeene vergadering
vu.n aandeelhouders plnats hebben dezer N.V.
Den aandeelhouders zal voorgesteld worden
ov-r het afgeloopen boekjaar 1932 géén divi
dend uit te keeren (als V.J.).
AMERIKAANSCHE G0UDP0LITIEK
DE ONZEKERHEID VERGROOT
De machtiging van President Roosevelt aar
de Refico om zoowel op de binnen- als bulten-
timdache markt goud aan te koopen, heeft In
Iduropa groote onzekerheid gewekt over Ame-
rik a's toekomstige valutapolltlek.
Al heeft men zich door deze machtiging aller
minst laten lntlmideeron, uit onderscheiden
berichten dienaangaande valt op te maken, d«i
er In de ou.de wereld algemeene twijfel beatuai
over 't welslagen van Roosevelts plan om dooi
goudaankoopen ln binnen- en buitenland de
dollar verder te laten deprecleeren en de prlj
zen In de V.S. op hooger peil te brengen.
De eerste aankoopen van goud door de Refico
(hetgeen wel aan de arbitrage zal worden over
gelaten) moeten Inmiddels nog pjaats vinden.
Naar verluidt zou het lil de bedoeling van de
Refloo liggen deze heden voor het eerst te
doen plaats vinden. Men leidt echter uit het feit
dat de Refico zoo lang wacht, af. dat d'ze in
stelling niet krachtig genoeg is om voldoende
goud in het buitenland aan te koopen. Immers,
daarvoor Is aanbod van dollars en b v. vraag
naar Fra-nsohe francs noodlg. De oude wereld
Is echter de laatste maanden allerminst p het
bezit van al maar verder deprecieerende dol
lars gesteld. Koopen van dollars in Europa zou
don deze dus alleen noodilg hebben voor beta
ling van uit de V.S. ingevoerde goederen. Voor
de rest laat men den dollar links liggen. Het
zou dus wel eens kunnen zijn, dat de V.S. met
het aanbod van dollars blijven zitten, waardoor
aankoop van vreemde valuta en daardoor vnn
goud tot een minimum zal blijven beperkt. Dat
men dan ook voor de politiek der. V.S. nog geen
ernstige vrees koestert, blijkt wel hieïult dat
de dollar gister, in plaats van verder te de
precleeren. zelfs nog iets gestegen is tegen
over de noteering van den vorigen dag. Hieruit
blijkt dat zelfs het wantrouwen In den dollar
„zekere grenzen" kent.
Van den anderen kant neemt men echter alge
meen aan, dat de z.g. goudlanden niet zullen
toelaten, dal de V.S. in onbeperkte mare goud
tegen dollars opkoopen. In dit verband spreek!
men zelfs van de invoering van een „Fransch
goudembargo". Waarbij zich dan onmiddellijk
de omstandigheid zou voordoen, dat het te Lon
den zich bevindende goud niet voldoende zal
zijn om een verdere depreciatie van den dollar
te bewerkstelligen.
Voor een eventueele aanval der V. S. op het
goudblok koestert men vooralsnog geen ern
stige vrees.
Uit een en ander wordt Inlusschen wel duide
lijk, dat de Amerikaansohe Regeering voor een
geweldig lastig dilemma zit. ZIJ zoekt naar een
uitweg uit de crisis van de her-stelcampagne,
maar deze weg voert allermlni&t over rozen. De
sprong in het duister blijkt thans meer en
meer gevaarlijke coaisekwentles ln zich te dra
gen. De berichten worden er zelve ook niet
gunstiger op. In het buitenland heeft de wei
felende Roosevelt reeds lang veel van de oor
spronkelijke sympathie verloren. Het Is begrij
pelijk dat deze de laatste weken nog verder ls
verminderd. Daarnaast schijnt ook in de V.S.
zelve de populariteit van den President meer en
meer aan kracht In te boeten. De ontevreden
heid schijnt toe te nemen. Ht is nog stil, ma«)
het la de stilte voor den storm.
Het Regeeringsbeleld in de V S. toont de laat
ste weken allerminst eenlg tertsen van kracht.
Men neemt dan ook aan dnt Roosevelt bezig
ls de laatste maatregelen te treffen om zijn
herstelplan te redden. Lukt de nieuw goud-
politiek als laatste redmiddel niet. dan ls het
wel zeker, datinflatie voor de deur staat
INTERN. GEWAPENDBETON-BOUW
Interim dividend 2 (v. j. 3) pCt.
De directie der N.V. Internationale Gewa-
pendbetonFBouw te Breda maakt bekend. dat
van 1 November 1933 af een iivterim-diividend
betaalbaar is van 2 pet (v.j. 3 pet,/
andere zoo boeiende en eoht Christelijke
verOiaail. Het boek zou er bij gewonnen heb
ben, indien achterwege was gebleven
diie beschrijving ran kerkelijke kwes
ties van A en B, alsmede die van Kampen
en Amsterdam. Wie het Gereformeerd leer
kelij'k leven kent, begrijpt wel, wat hiermee
bedoeld wordt. Trouwens, op de beschrij
ving dezer geschiedenis, zou nog wel aan
merking gemaakt kunnen worden.
DE NIEUWE OOSTENRIJKSCHE
LEENING
LAPMIDDEL OF WERKELIJKE
SANEERING?
Oostenrijk Is een land, waarvoor de door
snee Nederlander sympathie hec-ft. Het 's een
opgewekt volk, met een mentaliteit, die luch-
t.g is en die in schril contrast staat met onze
nuchterheid. Denkende aan het niet steeds
Juist zijnde spreekwoord, dat „les extremes se
touchent" kan het een tijdelijke verfriseching
z jri om zich ln gezelschap van Oostenrijksche
vrienden te bevinden, vooral ged-urende de kor
te momenten, dat wij vacantia kunnen genieten
Er ls echter een groote stap tusschen waar
deering van liet Oostenrijksche Volk en het
verstrekken van lec-nlngen, die don Staat Oos
tenrijk. 'n haar vernnnktheid tengevolge vun
den vrede moeten helpen. Oostenrijk moet zijn
br-grooting sluitend maken: zijn apparaat moet
nog verder „abgebaut" worden; men heeft het
land destijds verhinderd zijp bestemming te
zoeken door een tolunie met Dultschlaud te
»luiten, terwijl men liet nu zoekt In een Bal
kan- en Domaubond. Stresa moet Verlichting
brengen, doch lot dusverre hooft men niets
bereikt. Het land Is inwendig verdeeld en de
kleine, maar krachtige Do-lfusa houdt stand,
d-ooh men vraagt zich af „voor hoelang?"
De Volkenbond steunt Oostenrijk met een
nieuwe leenwig. Deze gesohic-denis dateert al
van het vorige jaar. Ook onze Kegcering moet
in die leening deelnemen en zij wil dit doen
in den vorm. zooals ook aangenomen bij den
Volkenbondsteening van 1927, nJ. door middel
een garantie voor rente en aflossing
voor een portie van die leening. uit te geven
als vrije emissie onder het publiek. De tranche,
waarvoor Nederland garant zal zijn, bedriegt
5 millioen schellingen en in do onlangs inge-
diendo memorie van toelichting verheugt de
Regeering zich over het feit, dat vele ledv-n
zich met het wetsontwerp, deze materie rege
lende, konden vereenigen. Zij zegt verder:
„Onder do tegenwoordige omstandighe
den kon een nieuwe l"oiiir« slechts aan
bevelen worden, indien Oostenrijk in at jat
zou blijken, uit eigen krachten het ver
loren evenwicht te herstellen. Met dit doel
voor cogen is le nieoiv; Icenlng zoodanig
geconstrueerd dat zij geen ernstige be
lasting voor het land vormde, doch meer
het Karakter van een CMieeUdaLlieleeuuig
verkreeg."
Dit wat het risnco voor hen. die erop Inschrij
ven zullen, betreft.
Verder zegt de Regeering:
„WH het Oostenrijk mogelijk zijn aan
zijn f in-ancleele verplichtingen te voldoen,
dan zal behalve vergaande bezuinigingen,
ook verhoogden goederen uitvoer no- Izake-
lijk zijn. Dientengevolge moet het streven
der landen, die Oostenrijk te hulp komen,
erop bedacht zijn, dezen staut een behoor
lijke markt voor zijn producten te verze
keren."
Wij zouden het begrijpelijk vinden, dat Ne
derland, geremd ln zijn export en due grooten-
deels aangewezen op de binnenlandische markt
voor zijn eigen producten, kapitaal zou beschik
baar stellen, anneer daardoor een gaatje kon
worden gevonden, hoe klein ook, om ons sur
plus aan goederen van allerlei aard aan het
buitenland te slijten. Mc-t Oostenrijk is het
anders. Wij geven met alleen ons geld en ver
moedelijk In een put, want het huidige Oosten
rijk kan o.i. niet ln staat zijn aan zijn ver
plichtingen te voldoen, zoolang het alleen staat
en niet wordt verbonden aan landen, die een
economisch geheel met deze republiek kunnen
Vormen, maar wij moeten ook onze koopkracht
jn dienst van dat land ateLlon. Wij moeten voor
Oostenrijksche goederen een behoorlijke markt
terzekeren, willen de houders der nieuwe obli
gaties safe staan en niet behoeven terug te
allen op de staatsgarantie.
WIJ kunnen den gedaohtengang der Regeering
niet begrijpen. Misschien staan hierachter inter
rationale problemen van groote gewichtigheid
Ongetwijfeld be teekent
een ineenstortend Oostenrijk
een groot gevaar voor Europa. Is de leening
echter een lapmiddel of kunnen enkele rtill—
lioenen schc-llingc-n deze zJeke plek voor goed
saneeren? Wij gelooven er niet aan. Wij zien
in de huidige geste een tol, die wij aan den
Volkenbond, aan het kwijnend internationalis
me betalen. Nu een leder moet vechten voor
het 6|gen leven, is het dan verantwoord om
millioenen te leenen aan een andere natie? In
ons eigen land wordt er alles op gezet om de
begrootingen sluitend te krijgen. Nieuwe be
lastingen worden Ingevoerd en bestaande ver
hoogd; personeel moet afvloeien en duizenden
Jonge mannen wachten op hun beurt om In het
productieproces te worden opgenomen. Konden
wij het Oostenrijksche volk maar redden, zij
het dan ook door eon klein deel van het totaal
benoodlgde bedrag te geven, dam zou men zich
die offers moeten getroosten. Doclh wij geloo
ven niet aan die redding. Eerst wanneer men
Versailles en Trianon aan een herziening gaat
onderwerpen en dan .n-og wel met de oprechte
bedoeling om in Europa's belang te handelen,
kan er van redding sprake zijn. Wat wij nu
geven is een tribuut voor het handhaven van
een foutleven en hoogst gevaarlijken vrede.
ZWITSERSCHE HORLOGE-INDUSTRIE
Naar Coöperatieve concentratie?
BERN, 1 Nov. Volgens berichten uit dc Zwit-
serscho Jura, ls de toestand in de horloge-
Industrie zeer slecht. Niet alleen is de ultvoe;
van horloges naar Japan en liet overige gebied
in 't verre Oosten geheel opgehouden, doch ook
ondervindt de Zwitsersche industrie in eigen land
ernstige moeilijkheden door de Japansoho con
current.
Thans zijn lm de Jura en i nVlel comité's van
aatie gevormd mot het doel de horlogeindustrle
op coöperatieven grondslag te organlseeren.
De arbeidersorganisatie heeft zioh reeds voor
dit plan uitgesproken. Bij de werkgevers daar
entegen ondervindt het plan echter nog tegen
stand.
Intussohen wordt getracht voor jeugdige
jrbeidera nieuwe industrieën in de Jura te
Vestigen.
U. S. STEEL-CORPORATION
Onveranderd kwartaalsdividend
De U. S. Steel Corporation heeft over het
derde kwartaal van 1933 op de preferente aan
doelen een onveranderd kwartanlsdlvldend ge
declareerd van 50 cents. Het totale deficit ia
gedaald tot 4,518.000. Over het tweede kwar
taal bedroeg het totale deficit 10.429.000 en
eind eerste kwartaal 1933 18.522.000.
Door G. TH. ROTMAN
85. |.Aul" riep de boer en sloeg z'n hand
aan zijn nek. Maar hierdoor verloren ze
alle drie hun evenwicht: Jodocus wankelde
en zwaaide met z'n armen, Pieter probeer
de vergeefs weer de telefoondraden te grij
penen daar ging de hcole menschelijke
toren overstag, hoor, net ais een fabrieks
schoorsteen, die opgcblaaen wordt, of als een
boom, die omwaait
1 86. Nu was de weg, waar ze zich bevon
den, een zeer drukke verkeersweg; allea
wat van het dorp naar de stad of terug
ging, kwam er langs. Juist op het ©ogen
blik, dat onze vrienden omlaag stortten,
kwam juist weer een auto voorbijgesnord,
waar Pieter precies bovenop viel. Hij zakte
subiet door do kap heen en werd zoo,
steeds spartelend als een visch, meegevoerd.
(Wordt Vrijdag vervolgd)
