MAAWL.-O ;r»-?3 EERSTE BLAD PAG. 2 BUITENLAND RUSLAND, AMERIKA EN JAPAN De uitnoodlging die President Roosevelt aan de regeering van Sovjet-Rusland heeft gezonden en de aankondiging van de reis van den Russischen volkscommissaris Litwi- nof naar Washington zijn èn op zichzelf en om den achtergrond waartegen zich een en ander afspeelt, feiten van diep-ingrij penden aar<L Om bij dien achtergrond te beginnen, vestigen wij de aandacht op den toestand in het Verre Oosten, die zich de laatste we ken gevaarlijk toespitst. Japans expansie- zucht richt zich meer en meer on liet Ri sische gebied rond het reeds ten koste van China ingepalmdo Mandsjoek o. jet-Rusland, dat tot dusver, uit vrees zijr> positie in Europa, tot voor kort altijd maar weer aan de Japansche aanspraken heeft toegegeven, schijnt thans tot verdere politieke terugtochten niet bereid to zijn. Speciaal schijnt het niet te willen afzien van zijn oorlogshaven Wladiwostock, die een sta-in-den-weg moet geacht worden voor de Japansche plannen in Oost-Azië Een nieuwe Japansch-Russische oorlog wordt, in verband hiermee, tot de moge lijkheden van de naaste toekomst gerekend. Rusland heeft uitteraard allerminst belang bij een oorlog in het Verre Oosten en zal daar wel niet dan in de uiterste nood toe overgaan. Het heeft zich echter door niet- aanvalsverdragen met zijn belangrijkste bu ren reeds in den rug gedekt en staat er dus niet mee»* zoo ongunstig voor als eenigen tijd geleden, in geval van een gewapend conflict in het Verre Oosten. De pogingen nu van Litwinof om met tb Vereenigde Staten op goeden voet (e ko men hebben politieke zoowel als economi- BChe betcekenis. De politieke kant komt al dadelijk naai voren, wanneer we letten op de zooeven feschetste hachelijke verhouding tot Japan. ovjet-Rusland is het heel wat waard wan neer het in geval van een conflict met Japan den steun of althans de sympathie zal hebben van de Vereenigde Staten. Ame rika is de groote rivaal van Japan in'den Stillen Oceaan en interesseert zich reeds lang in bijzondere mate voor China als e nomisch exploitatie-gebied. Rusland kan daarom slechts voordeel van hebben wan neer het het land van den dollar tot vriendschap»- en non-agressieverdrag weet te brengen en het bovendien economisch belanghebbende kan maken bij den opbouw van het Sovjet-rijk. Voor de Amerikanen schijnt er veel aan trekkelijks te liggen in het herstel van de betrekkingen met Sovjet-Rusland. Zij kun nen zich wapenen tegen de bolsjewistische propaganda, zoowel door een bepaling in de af te sluiten overeenkomsten als door bijzondere waakzaamheid daartegen, omdat de ervaring geleerd heeft, dat de Sovjets op dit gebied niet al te best te vertrouwen zijn. Maar overigensin geval van het uitbreken van een Japansch-Russischen oor log loopen de Ver. Staten door een non- agressie-overeenkomst geen gevaar on i dus van risico geen sprake. Blijft de vrede gehandhaafd dan kunnen de beide groote republieken voor hun weder opbouw groote voordeelen hebhpn van do te sluiten overeenkomsten. In politieke kringen te Washington spreekt men nu reeds van binnen korten tijd te verwachten Russische opdrachten voor 8poor\vegmateriaal ten bedrage van 400 miJlioen dollar, ruwe katoen ten bedrage van 50 millioen dollar, wollen stoffen en laken 30 millioen dollar en levend vee ruim 20 millioen. Deze leveranties zouden worden gefinancierd door de financieels reconstruc tie-organisatie en particuliere bankiers. Naar verluidt, verwacht de Sovjet-Unie een crediet van 50 pCt. met een betalingstermijn van 5 jaar voor alle opdrachten in Amerika geplaatst. verwacht wordt voorts, dat Rusland door de ecomische overeenkomst de gelegenhedi zal krijgen, grooto hoeveelheid grondstoffen Paar Amerika uit te voeren. Natuurlijk is de zaak nog lang niet in kannen en kruiken. Anders zou Litwinof niet naar Washington behoeven te reizen. Dat de toenaderingspogingen tusschen Rusland en Amerika echter een buitenge woon belangrijk feit in de huidige wereld politiek en wereldeconomie vormen, staat vast De consolidatie van het Soyjethewind op zichzelf zal er ongemeen door bevorderd worden. De welvaart van twee groote volken kan er sterk door toenemen en alt kan weer een gunstigen terugslag hebben op de rest van de wereld. Ten slotte merkten wij nog op, dat de Russjsch-Amerikaansche onderhandeling? plannen aan den Japanschen minister van buitenlandeche zaken SJirota een opvallend commentaar heeft uitgelokt. Sjirota zcide in een interview nl. het vol gende: «Ik verneem, dat de Vereenigde Staten Litwinof naar Washington hebben ultge- noodigd, doch het is twijfelachtig of de aan staande besprekingen zullen leiden tot ei- kenning der Sovjet-Unie door de Vereenigde Staten. Het zal moeten blijken of het moge lijk zal zijn voor den wereldkampioen van het kapitalisme om samen te werken met het eenige communistische land ter wereld. Indien de handdruk mogelijk zal zijn, zal het communisme een onschuldig ding blij ken tc zijn. De Amerikaansch-Russischo toenadering zal een groot vnaagteeken zijn in do go- schledenis dor monschhcid. Wij zullen <le verdere ontwikkeling mot belangstelling gade slaan. Indien iemand mocht denken, dat de hernieuwde toenadering tusschen do beide landen bedoeld is om pressie uit tn oefenen op de positie van Japan in hot Verre Oosten, dan is hij volkomen abuis". Sjirota sprak voorts den wensch uit, dai het hem gegeven zal zijn de verstandhou ding met de Sovjet-Unie, de Vereenigde Sta ten en China to bevorderen. „Indien ik bij deze taak faal, zal ik mijn belangrijkste werk in de huidige critieke pe.riodo niet hebben vervuld. Het is niet zeker, welke houding deze landen Jegens Japan zullen aannemen en evenmin is zeker of Japan in staat zal zijn op goeden voet met hen te blijven. De situatie staat geen optimisme toe". Laat ons hopen, dat deze grimmige uiting gevolgd worde door ec. Japansche politiek, waarin het imperialisme door vredeiioven- do overwegingen in bedwang wordt gehou den. Te Rochefort-sur-Mer heeft het nieuwe Transche mar ne-!ueh'sehip, dat is gebouwd t?r vervanging van hot luchtschip, dat on langs vernield werd, zijn eerste proeftocht go gemaakt. Het nieuwe luchtschip.dat gedeel telijk is voorzien van een vast geraamte, Jjceft een inhoud van 10.000 kuib. meter. VAN DER LUBBE'S BRANDWEG TIJD EN RESULTAAT KLOPPEN NIET Bij het Zaterdag j.l. voortgezette verhoor in het Rijksdagbrandproces zeide een zeke re getuige Organistka uit Rositz, dat hij verleden jaar Van der Lubbe nabij Con- st&nz had ontmoet en dat hij toen al op zijn brand plannen voor den Rijksdag had gezin- RDeeld. Van der Lubbe, desgevraagd, zeide den eetuige niet te herkennen en ook niet in de buurt van Constanz te zijn geweest. Getuige zet nader uiteen wat v. d. Lubbe hem bij hun ontmoeting heeft verteld. O.a. had hij gezegd: „Binnen korten tijd be staat in Duitschland geen Rijksdag meer Als wij communisten niet aan de macht komen, dan zal er in Duitschland vuur en zwavel heerschen". De hem voorgelegde pas van v. d. Lubbe wordt door gét. her teend. Ook v. d. Lubbe zelf had gezegd: „Je zult nog van me hooren". Got. was toen maals in gezelschap van een kameraad, die tuinman ergens in Wurtemberg is en wiens adres door het Gerechtshof is opgespoord. De ontmoeting vond plaats eenige dagen vóór 15 October 1032. On de vraag, waarom get. met zijn be langrijke mededeelingen zich pas in Sep tember gemeld heeft, antwoordt Organistka, dat hij op Wanderschaft was, geen pfen nig op zak had en niets had geweten van de uitloving van een belooning. Pas in September had hij met zijn plaatselijken groepsleider gesproken en op diens aanra den de zaak aanhangig gemaakt. De zitting wordt dan onderbroken voor een rondgang door 't Rijksdaggebouw voor het volgen van den weg die bij het stirhte" van den hrand gevolgd moet zijn. De rond gang geschiedt onder leiding van commis saris Helsig. Het resultaat van de bezichtiging, die twee uur duurde en in het bijzonder voor deskundigen van het grootste belang was, kan aldus worden samengevat, dat het meer dan twijfelachtig blijkt, d a t v. d. Lubbe d'e n g e h e e 1 e n weg in het Rijksdaggebouw in vijf- tien minuten kan hebben afge legd en met een zoo groot resul taat hrand kan hebben gesticht. Resultaat en tijd zijnnietm^t elkaar in overeenstemming. Nadat do direct bij het proces betrokke nen de gelegenheid hadden gehad het ge- houw te bezichtigen werd ook de pers hier toe in de gelegenheid gesteld. Het proces werd hierop voortgezet. Commissaris Dr. Z i r p i n s wordt voor geroepen. Reeds bij het eerste gedeelte van de behandeling heeft hij verklaringen afge legd. Verdachte v. d. Lubbe had aan get. verteld, dat hij Zondagavond in Hennings- dorf was teruggekeerd en daar overnacht had. Get. heeft de opgave van v. d. L. aan de feiten getoetst en vastgesteld, dat v. d. L. den nacht op 27 Febr. heeft doorgebracht in het asyl te Henningsdorf. Er wordt vast gesteld, dat v. d. L. op Maandag 27 Febr., nu in het asyl overnacht te hebben, tus schen S en half negen Henningsdorf heeft verlaten en te voet naar Berlijn iR gegaan De behandeling wendt zich dan naar do politieke achtergronden van het proces. Meer in bijzonderheden wordt de commu nistische werkzaamheid te Neukoeln, vlak voor den brand, besproken. Do bediende Willy H i n t z e, uit Neu koeln. doet mededeeling over gesprekken, die gehouden zijn in 't lokaal van Schlaff- ke pn in de woning van den eommunisti- schen kellner Starker in Neukoeln en waar aan nok v. d, Lubbe heeft deelgenomen. Toen de communist Pfeiffer van der Lub be introduceerde, had deze eerste gzegd: ..liier is een Hollandsche kameraad, die ac- tiof aan onze actie wil deelnemen". In ver band met „roode Hulp" was ook de naam van Torgler genoemd. Van der Lubbe zelf zou het voorstel hebben gedaan om een overval te plegen op het steunbureau to Neukoeln. Uit de getuigenverklaringen komt vast te staan, dat v. d. L. bereid was aan den over val mee te doen. In verband met de rapporten van com missaris Helssig over zijn onderzoek in Holland brengt de president, Dr^Bu en ger, eenige tegenspraken en afwijkingen ter sprake. Twee in Nederland gehoorde ge tuigen. Alberda en Vink, hadden n.l. later in do pers de verklaring van commissaris Heisslg op eenige punten, betreffende h eigen verklaringen, gecorrigeerd willen heb ben. Zij bleven er b.v. niet meer bij, dat zij voor den commissaris hadden verklaard, dat Van der Lubbe nog lid van de commu nistische partij was geweest. Heissig heeft echter niets te veranderen. Beklaagde Torgler eischt dan een ver hoor van de Nederlanders Alberda en Vink. Dr. Sack wil een dergelijken elsch voor- loopig niet stellen. Bekl. Dim itrof spreekt er dan, even als te Leipzig, weder over, dat bij het per soonlijke verhoor van Van der Lubbe geen gebruik van een tolk is gemaakt. Getuige antwoordt, dat dat in het geheel niet. noodlg is geweest, daar men zeer goed rnet Van der Lubbe heeft kunnen spreken. Als hij do vragen niet onmiddellijk had be grepen. sprak men hem in zeer eenvoudige woorden toe. De behandeling wordt dan verdaagd tot heden. BERLTJN, 23 October. Hot Rijksdagbrand proces is nu reeds langer dan een maand aan den gang en het getuigenverhoor la nog lang niet beëindigd. Het is zelfs niet waarschijnlijk dat men met do zittingen te Berlijn deze week zal gereed komen. Ge tuigen zijn vandaag niet gedaagd. I-Iedcn zullen vooral deskundigen aan het woord komen. Bflngcr deelt mede, dat deskundi gen zullon worden gehoord over do vraag of v. d. Lubbe alleen do branden kan heb ban aangelegd. De eersto deskundige, Prof. Josse, ver klaart, dat in het Hijksdaggebouw drie brandhaarden waren te onderscheiden: in het restaurant, in bet sousterrein hij de zittingszaal en in do grooto zaal zelf. Vooral liet verloop van don brand In de zittingszaal hoeft grooto belangstelling ge wekt, omdat de brand daar zeer snel is geschied in pl.m. 10 minuten. Dit beeft het vermoeden gewekt, dat de ventilatie daartoe heeft bijgedragen. Prof. Josse komt tot de conclusie, dat de ventilatie tijdens den brand echter niet beeft gewerkt. Es- blijft slechts één mogelijkheid over: in de zittingszaal moeten gemakkelijk brandbare stoffen in groote hoeveelheid aanwezig zijn geweest, behalve do vuurmakers. ROOSEVELT OVER DEN WEDEROPBOUW EEN GROOTE RADIO-REDE. WASHINGTON, 23 October. President Roosevelt heeft Zondagavond een groote radiorede gehoudpn. Hij heeft hierin uit eengezet alle tot nu toe genomen maatre gelen voor den wederopbouw van het land en zich scherp gericht tegen de kringen die zijn politiek trachten tegen te houden. Roosevelt verklaarde o.a., dat de Regee ring niet al de bevolkingslagen gelijktijdig en gelijkmatig kon helpen. De opbouwmaat- regelen lmdden echter reeds succes gehad, waarop ieder trotsch kon zjjn. Van de onge veer 10 millioen werkloozen die de Vereen. Staten in Maart j.l. telde, hadden vier mil lioen weer werk gevonden. De Ver. Staten waren thans bezig de al- gemeene weJvaart op te bouwen, tot een tempel, gewijd aan groote welvaart voor het geheele volk. Roosevelt constateerde verder dat de hui dige prijsdaling der landbouwproducten veroorzaakt werd door de overdreven spe culatie in Juli j.l. Van de oogst van 1933 was een 33 pet. hoogere prijs verkregen dan in 1982. Hij verklaarde verder dat de regeering zich er van bewust is, dat achter elke onrechtvaar- digen aanval of beschuldiging een of ander zelfzuchtig motief zit. De dollar wordt op 't oogenblik sterk be- invloed door den nationalen handel en du blnnenlandsche politiek en door de poli tieke verwikkelingen van andere staten. De regeering moet de goudvvaarde van den dollar zelf stevig in ae hand houden om niet door schommelingen van den dol lar van haar einddoel, n.l. de verhooging van de prijzen der grondstoffen, te worden afgebracht. Tenslotte deed Roosevelt mededeeling van de instelling van een officieel bureau voor den aankoop van goud, dat het nieuw ge produceerde goud zal opkoopen en den aan- en verkoop zal regelen van het Amenkaan- sche goud op de internationale markt. Hier door hoopt men de goudwaarde van don dollar volkomen te kunnen controleeren. Dat is een stap in de richting van de ge controleerde dollarvaluta. Morgen zullen de moeilijkheden nog niet overwonnen zijn, maar de regeering bevindt zich op den juisten weg. EEN REDE VAN HITLER Te Kehlheim heeft Rijkskanselier Hitier Zondag een rede gehouden, waarin hij in hoofdzaak herhaalde wat hij in zijn grooti- redio-redo hoeft gezegd over do halfheid, onbeslistheid der vorige regeeringen, over liet gevoel voor eer en het opkomen van liet Duitsche volk voor zijn bestaansrecht en gelijk recht en over hot eerst weer aai. internationale conferentie» doel nemen als het Duitsche volk als volk erkend is. DUITSCHLAND EN DE VOLKENBOND. Uit Genève: De Duitsche ondersecretaris- generaal van het Volkenbondssecretarlaat. Trendelenburg, heeft tegelijkertijd met de ontvangst van de verklaring van Duitsch- lands uittreden uit den Volkenbond bij den secretaris generaal zijn ontslag ingediend. De Rijksregeering heeft het Internatio naal Arbeidsbureau officieel medegedeeld, dat zij in de Maandag a.s. beginnende ver gadering van den Raad van Beheer niet bij de groep regeeringsvertegenwoordigers ver tegenwoordigd zal zijn, terwijl de werkge vers en werknemers evenmin aanwezig zul len zijn. JAPAN EN DE VOLKENBOND. Het Japansche kabinet heeft naar aan leiding van Japans uittreden uit den Vol kenbond besloten, den naam van 't Japan sche Volkenbondsbureau te Parijs te wijzi gen in Japansch Bureau voor Internatio nale Conferenties. Het bureau zal onder leiding blijven van den Japanschen am bassadeur te Parijs, terwijl ook het filiaal te Genève gehandhaafd zal blijven onder leiding van den Japanschen consul-gene raal PATEL OVERLEDEN. De leider der Britsch-Indische Congres partij, Vithalbai Javerbhai Patel is na een langdurige ziekte in don ouderdom van 59 jaar te Genève overleden. Hij was naar Europa gekomen, om herstel voor zijnhart- kwaal te zooken. Patel was aanvankelijk tegen Gandhi's non-coöperatie-beweging, doch later werd hij het daarmee eens. Hij is van 1922 tot 1926 voorzitter geweest van het Britseh-Tn- disch parlement, doch In 1930 keerde hij het parlement den rug toe en schaarde zich aan de zijde van Gandhi. Eenige maanden later werd hij gear resteerd en tot zes maanden gevangenis straf veroordeeld. Pato! nam in 1931 deel aan de tweede rondetafol-conforentie en werd na zijn terugkeer in Indië opnieuw gearresteerd, doch wegens zijn gezondheid snoedig in vrijheid gesteld. In Maart 1932 ging hij weer naar Europa, bracht o.a. een bezoek aan ons land en maakte een rond reis door de Ver. Staten. ADLY PASJA OVERLEDEN. De Egyptische oud-premier Adly Pasja is tc Parijs overleden. Sedert hij in'1929 na de overwinning der Wafdisten het veld heeft moeten ruimen voor Nahas Pasja, is hij slechts weinig meer op den voorgrond getreden. CHOLERA-EPIDEMIE IN ASSAM. De Br.-Indische provincie Assam wordt op hevige wijze door een cholcra-epidemle geteisterd. In de afgoloopen veertien dagen zijn reeds 300 personen aan de ziekte be zweken. DRIE ITALIAANSCHE GRENSSOLDATEN DOODGESCHOTEN. Uit Milaan: Toen drie Italiaansche grens soldaten, die drie dagen grenspatrouille hadden gehad, niet na het verstrijken van hun patroullledienst in de kazerne terug keerden, werd 'n patrouille, uitgezonden, die op 3000 meter hoogte de lijken van de ver misten vond. Het vermoeden, dat zij het slachtoffer zijn geworden van een gevecht niet smokkelaars, is bevestigd. Een 25-jari- ge Italiaan, Gufler, die in het ziekenhuis te Innsbruck is opgenomen met, een schot wond door de longen, heeft bekend bij den moord betrokken te zijn geweest met nog een ander, zekeren Hofer. De kommiezen hadden hen gearresteerd en geboeid in de schuilhut opgesloten, doch zij waren erin geslaagd zich te bevrijden en de drie be ambten tc overmeesteren. Bij de worsteling had Gufler het schot door de long opgeloo- pen. Zijn kameraad Hofer had daarop de drie kommiozen doodgeschoten en do hut in brand gestoken, ten eindo de Rooren van misdaad uit te wisschen. Vervolgens had Hofer hem over de Oosten rij ksche grens gebracht. DE WERKLOOSHEID IN DUITSCHLAND. Op 15 Oct. waren bij de Duitsche arbeids beurzen ingeschreven 3.851.000 werkloozen, zoodat sedert de vorige maand vrijwel geen verandering is ingetreden. Volgons oen mededeeling van het Japan sche ministerie van buitenlandschc zaken bevinden zich op liet oogenblik 12.000 Ja pansche communisten in arrest. Van vrij lating is geen sprake. Verwacht wordt, dat zij zullen worden geïsoleerd of verbannen. Uit Berlijn: Op Dinsdag 24 October to 19.20 uur (Amst. tijtd) zullen de groote Duitsche zenders een groote rede van Adolf Hitler uitzenden. DER, DIE, DAS Men schrijft ons uit Berlijn: Een geograaf heeft dezer dagen de origi neels ontdekking gedaan, dat het Duitsche lidwoord voor de drie verschillende geslach ten. der, die, das ook in de aardrijkskunde voorkomen: Der is een stad met 3000 inwo ners, gelegen aan den Nijl in Boven-Egypte. Die is een stadje in Zuid-Frankrijk, zuid westelijk van Grenoble aan de Dróme gele gen en telt 3600 inwoners. Das is een eiland in de groote zuidelijke bocht van den Perzische,- Golf. HITLER-JEUGD EN CONFESSIONEELE JEUGD Men schrijft ons uit Berljjn: Onder presidium van Ministerialdirektor Dr. Buttmann hadden besprekingn plaats tusschen den leider der evangelische jeugd organisaties dr. Stange en den leider der katholieke jeugdvereenigingen, prelaat Wol- feer, waarbij door de leiders der coiutessionee- le jeugdorganisaties nadrukkelijk erkend werd, dat de nationaal-socialistische jeugd organisatie in ieder opzicht den voorrang geniet. Zij gaven echter den wensch te kennen, dat de rijksleider der Duitsche jeugd ook aan de confessioneele organisaties een bepaald arbeidsveld moge toekennen, daar allen den wensch koesteren, aan den wederopbouw van den staat mee te werken. In een bespreking onder presidium van den Rijksleider der Duitsche Jeugd zal thans het verbod worden behandeld dat le den van de Hitlerjeugd, het lidmaatschap van confessioneele organisaties onmogelijk maakt. Er zal zoo mogelijk een scheidings lijn getrokken worden, welke saraenwer- werking der versohillende jeugdorganisaties voor do naaste toekomst mogelijk maakt In verband met deze besprekingen is het de moeite waard, naar Baldur van Schi- rach, den rijksleider der Duitsche jeugd, te luisteren, die op een grootsch opgezette sa menkomst in 't Berlijnsche Sport palast on der meer zeide: „Er bestaat een geweldig groot verschil tusschen de Hitler-jeugd en alle andero jeugdorganisaties van voor heen en thans. Alle Duitsche jongens en meisjes zijn langzamerhand gaan begrijpen, wat de Hitler-jeugd wil, welke ais eemgste organisatie van dien aard is expgenomen in het geweldige apparaat der N. S. D. A. P. en derhalve ook den naam van den leider mar dragen. Bij de Hitlerjeugd wordt de geest der gemeenschap aangekweekt. Onderscheid van stand of klasse kent men er niet. Ver schillende jeugdorganisatie hehben er tot- dusver in Duitschland bestaan. Als rijkslei- der heb ik van onzen „Führer" de opdracht gekregen ze op te lossen en zoo mogelijk bij de Hitlerjeugd in te schakelen. VREEMDELINGEN IN DUITSCHLAND. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" doet het voorstel dat in Duitschland vertoeven de vreemdelingen speciale kenteekenen zul len dragen, ten einde te voorkomen, dat zij door al te fanatieke Nazi's gemolesteerd worden. Duitschland wtl n.l. incidenten, zooals onlangs tegen Engelsche en Ameri- kaansche burgers, die niet den groet brach ten aan den S.A. standaard, voorkomen eti het diplomatieke protest van Amerika heeft de noodzakelijkheid aangetoond, dat der gelijke onaangename bejegeningen achter wege blijven. Zoolang zulk een systeem van het dragen van een speciaal konteeken niet is inge voerd, raadt het bovengenoemde blad vreem delingen aan, om of wel ter wille van de goede orde den Hitler-groet te brengen, of al]e gelegenheden te mijden, waar deze groet zou moeten worden gebracht. EEN DUITSCHE PRINS VEROORDEELD. Wegens politieke agitatie Uit Klagenfurth: Prins Bemhard van Saksen-Meiningen, die in de nabijheid van Klagenfurth een kasteel bewoont, en we gens verboden politieke activiteit geaiv resteerd was, is tot vier weken hechtenisr veroordeeld. Voorts is aan zij'n cchtgenoote verboden tot nader order het kasteel Pitzelstetten te verlaten. Zij staat onder voortdurende be waking van politiebeambten; tevens wor den haar telefoongesprekken afgeluisterd en haar brieven geopend. STAKING TEGEN OORLOG Een opwekking van Landsbnry LONDEN, 23 October. De leider der En gelsche Lehour-oppositie Georges Lansbury, welke in een tc Londen gehouden rede de jongeren op geen dienst te nemen in het Engelsche lpger, bij de vloot of bij de lucht macht opwekte. Hij sprak ais zijn vurige hoop uit, dat r* Engelsche vakbeweging in geval ook Enge land voortging zich te bewapenen, of in geval van dreigend oorlogsgevaar door een algemeene staking den oorlog zal weten te voorkomen. GEEN HERVATTING DER ONTWAPENINGSCONFERENTIE? LONDEN, 23 October. Het Engelsche kabi net komt vanmiddag in een buitengewone vergadering bijeen ora te beslissen wie En geland zial vertegenwoordigen in de komen de zitting der Ontwapeningsconferentie, ln 't bureau en in de hoofdcommissie, en welke instructies deze Engelsche vertogenwoordi ger zal krijgen. De diplomatieke medwerker van de Daily Telegraph schrijft, dat de Britsche ministers het er over eens zijn, dat hervat ting wan de pogingen tot uitwerking van een ontwapeningsconventio in de conferen tie ondoenlijk zoo niet onmogelijk is. Het eiland Hawaï is Zaterdag door een aardbeving geteisterd, die volgens de tot nog toe ontvangen weinige berichten de hevigste is, die het eiland sedert 1926 heeft getroffen. Nadere bijzonderheden omtrent de aangerichte schade ontbreken. Op reis van Pernambuco naar Chicago is de „Graf Zeppelin" Zondag om 13 uur de Kleine Antillen gepasseerd met een gemid delde snelheid van 100 K.M. RUSSISCH VLOOTBEZOEK AAN ITALIË Op aanstichting van den Volkscommissaris van Oorlog, Worosjilow, zal een Russisch eskader, dat uit drie kruisers en drie dulkbootcn bestaat, naar Italië vertrekken, om het Lezoek der Italiaansche schepen te beantwoorden. Zaterdag werd op IJsland de volksstem ming gehouden over het in het jaar 1912 in gevoerde alcoholverbod. De drooglegging was on ieder gebied een mislukking gebleken. Hoewel het resultaat der stemming nog niet bekend is, verwacht men een overwinning van de „natten". Gemengd Nieuws. DE DRANK-AFFAIRE IN HET WESTLAND Het „stlekum-drinken" bevorderd Omtrent de ontdekking van do geheime distilleerderijen in het Westland, nadat politie en belasting-ambtenaren in vijf ge meenten tegelijkertijd een inval hadden ge daan, vernemen we nog, dat reeds geruimen tijd vermoed werd, dat ergens aan den Maasdijk de inrichting zich moest bevinden. Vroeger heeft de gemeente-politie al eens bij iemand een inval gedaan, doch toen bleek," dat de betrokken persoon zijn hande lingen reeds had beëindigd. Hierbij zou evenwel het vervaardigen van bier zijn vermoed. Het opsporen van den dader werd daar door zoo\eei te moeilijker, omdat hij naar thans is geblekenzijn bedrijf bijna ge heel onder den grond uitoefende, zoodat do scherpe lucht, die tijdens het gistingsproces valt waar te nemen, niet kon worden be merkt. Thans moet nog worden nagegaan in hoeverre de installatie van de geheime distilleerderij eigendom van den verdachte v. d. M. is. Naar de politie ons mededeelde, werd door v. d M. niet aan café's enz. te Maas sluis geleverd, daarde caféhouders zelf met de geheime zaakjes niets te doen wilden hebben- De pogingen, die door den vischkoopman W. namens v. d. M. waren beproefd om bij caféhouders in liet Westland zijn waar te slijten, hebben eveneens weinig succes geboekt. Ongeveer de geheele afzet werd gevonden bij particulieren, waarvan W. wei kon ver moeden, dat ze zijn product konden „ge bruiken". Het gevolg hiervan was, dat het aantal „stiekeme drinkers" nogal sterk werd ver groot, en reeds alleen uit dit oogpunt het als een geluk mag worden beschouwd, dat aan het ebdrijf van don distillateur een ein de is gemaakt Do politie te 's-Gravenzande had daar in drie perceelen een inval gedaan, omdat ver moed werd, dat de bewoners wel eens jene ver van W. kochten. Het onderzoek leverde echter geen resul taat op. Weerbericht. TOKIO, 23 Oct In Japan is groot opzien gebaard door berichten in de Fransche pers omtrent het besluit van de Engelsche re geering tot uitbreiding van de luchtmacht tc Hongkong en verschillende andere steun punten van do Britsche luchtmacht in de omgeving van Hongkong. Van Japansche zijde wordt verklaard, dat de Japansche re geering, indien Engeland uitvoering geeft aan zijn voornemen, zal moeten antwoor den met nieuwe bewapening in de lucht. De benoeming van een hijzonderen lucht vaart attaché te Peking, Shanghai, Kanton en Anioy zal de Japansche regeering dwin gen ook naar deze plaatsen bijzondere waar nemers te zenden, om een overzicht van den tolttand te krijgen. SUCCPS DER SIAMEESCHE OPSTANDELINGEN? Uit Singapore: In tegeasteli'nj met de door de Siameesche regeering verspreide berichten, als zou dc njilitaire opstand zijn mislukt, komen te Singa pore nog niet bevestigde berichten binnen, volgens welke het verzet der regeeringstroepen AUTO- EN MOTORONGELUKKEN Te Woerden reed de 10-jarige jongen W. van T. op zijn fiets op den Utrechtschen straat weg en wilde zich door een auto laten trekken. Toen hij zich aan den auto vastgreep kreeg hij zoo'n schok, dat hij tegen een boom werd geslin gerd. Met een hersenschudding werd hij naar het R. K. ziekenhuis gebracht. Zijn toestand is ernstig. Te Haarlem zou aan de Leidsche Vaart het echtpaar G. uit Zandvoorr wijken toen een acnteroprijdende vrachtauto hen greep. Beiden werdeu ernstig ge*ocl. De men liep een hersenschudding oo. e'e vrouw inwendige kneuzingen. De chauffeur van de auto had onmid dellijk geremd en wist de vrouw nog van de rails te trekken toen de tram reeds naderde. DOODELIJKE VAL VAN EEN PAARD Te Grijpskerke (Z.) kwam een 10-jarig meisje van de fam. S. van een paard te val len. Zij bekwam dusdanige verwondingen, dat opname in het ziekenhuis te Middelburg noodig bleek. Het kind is aan do gevolgen overleden. MISDAAD? Te Blijham (Gr.) werd het lijk landbouwer P. Iviewiet met geknevelde bee- nen uit het water opgehaald. Do politie heeft het lijk in beslag genomen. Vermoede lijk zal onderzocht worden of ook misdaad in het spel is. BRANDEN Te Heuiden brandde de boerderij van weduwe Linders af. Tal van landbouwma chines gingen verloren. Een opslagplaats met 30.000 turven word eveneens een prooi der vlammen. De inboedel van het huis kon slechts met moeite gered worden. Het ven bleef gespaard. Alles was verzekerd. Te Weert bralt brand uit in de boae derij von Smeets. Do geheele boerderij brandde af. Een zestal varkens, eenige big gen en een koe kwamen in de vlammen om. Een aanzienlijk bedrag aan geld, dat zich in een kast bevond, ging verloren. Tevens werden alle landbouwmachines en land bouwgewassen een prooi der vlammen. De oorzaak van den brand is to wijten aan kortsluiting. Alles was laag verzekerd. EEN ONVOORZICHTIGE PASSAGIER Een zekere mevrouw H. uit Heemskerk wilde, toen de electrisehe trein te Beverwijk zich in beweging zette, nog in een der A\a- gens springen. De vrouw kwam te vallen en geraakte tusschen perron en trein. De treinconducteur zag het ongeluk ge- beuren en stelde onmiddellijk de noodrem in werking. De trein stopte onmiddellijk. He» bleek dat de vrouw er goed was afgekomen Zij had slechts eenige lichte wonden aan de bee.nen opgeloopen. Tegen de vrouw is proces-verbaal ongp maakt GRAANSMOKKELARIJ Ken controleur van de Noderlandsche Graancentrale heeft beslag gelegd op een la- ding graan, geborgen in het schip Njemvi I'»!';»]* I SIS'WOU Hoogste stand .te Riga 775.3. Laagste stand te Biarritz 751.7. Stand vanmorgen halftwaalf 759.7. WEERVERWACHTING (Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL Instituut te "ïe Bilt) Zwakke tot matige wind, meest uit Z. richtingen, toenemende, bewolking met kans op regen, waarschijnlijk iets kouder overdag. THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen halftwaalf 15.2 C. 24 OCTOBER. Zonsopgang 6.42 uur, zonsondergang 4.46 uur VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN OP HEBBEN 24 OCTOBER, Van 's avonds 5.16 uur tot 's morgens 6.14 uur WATERSTANDEN RIVIEREN Heden Vorig Wurtzborg 0.00 0.00 Straat.-burR 0.00 -0.ro Bruis-h 1.19 1.25 Rheinfelden 9.06 2.12 Kehl 2.17 2.56 Maxau 3.74 3.96 Dit-deshelm 0.42 0.40 Mannheim Mainz Hingen 2.37 2.58 0.99 1.01 0.24 -0.38 1.38 1.42 Canb. Ems CoMenz Trier Keulen Rührort Wesel Emmerik Dusseldorf Heden Vorig J.50 1.64 1.08 MO 1.58 1.62 -0.08 -0.20 1.19 1.14 -0.36 -0.86 -0.65 -0.70 0.00 0.57 0.52 0.52 HOOGWATER NED ZEEHAVENS Delfzijl 2.13 14.14 Terschelling 11.f3 - Harllngen o.ih 12.46 Den Helder 10,30 82.40 IJ mulo en ö.o8 18.32 H v. Holland 5.17 17.38 Scheveniiigen 5.27 I7.4Ö Rott. rdam 7.27 19.48 llrouw Hellevoetsl. 6.08 18.30 6.58 19.21 5.V0 17.42 Ziierikiee 6.48 18.11 Wemeldlnge 6.15 18.36 Vlisslngen 4.14 16.42 Terneuzen 4.54 17.18 Hausweert 5.44 18.07 k°1Iêg,T «in vertrokken, I Zorg uit Th'oien, dftt'te'Roennond'iïl deItocr wï bSe'vÏÏ Pc"a°9 »al lag. Het gr,,n. ruim sa.OOO vm Dcac ea, [K.G., was Kstemd voer den araanhandelf -r B. te Roermond, wiens opslagplaatsen en magazijnen aan de Roer gelegen zijn. Hui werd in beslag genomen, daar werd ver moed, dat het van Poolsche of Russische herkomst was. Het was per schip tot Ant werpen vervoerd, daar overgeladen en per tram naar Walsoorden gebracht, waar het tenslotte werd geladen in het schip Nieuwe Zorg, dat de lading naar Roermond bracht. Binnen eenige dagen zal worden beslist, of het graan zal worden gelost vanwege de regeering en alsdan zal opgeslagen WO* den in een der depots te Roermond. MAZELENEPIDEMIE Te Stavenisse op Tholen is de bewaar* school gesloten, daar alle kinderen aan mazelen lijden. De lagere klassen van da openbare school zijn geheel ontvolkt HET DORPSGERICHT TE BERLICUM Dc drie mannen, die te 's-Hertogenbosch werden opgesloten als verdacht van het „tafelen" te Ber- llcum op 13 dezer, zijn op last van de rechtbank op vrije voeten gesteld. DE ROGGE-SMOKKELARIJ Door een controleur van de Tarwe-wet werd Donderdagavond bij een landbouwer te Nispen een partij van 7800 K.G. rogge in beslag genomen, welke van uit België was ingevoerd en Vrijdag avond wist dezelfde ambtenaar wederom beslag tc leggen op een nog grootere partij rogge, namelijk van 10.000 K.G. bij een anderen landbouwer, even eens te Nispen. KAASVERGIFTIGING Vermoedelijk ten gevolge van het eten van be smette kaas zijn te Leiderdorp in één gezin zes typhusgevallen geconstateerd. Di.ar ook hei water van den Rijn waarschijnlijk met typhusbacillen be smet is, heeft dc burgemeester gewaarschuwd tegen het gebruik hiervan. IN EEN APENOOTJE GESTIKT Te Groningen heeft het zoontje van de familie M. H. G., wonende ln de Zonnebloemstraat een apenootje in de keel gekregen. Hij is naar het ziekenhuis overgebracht, waar hij gedurende dc operatie is overleden. TWEE HOLLANDERS IN DUITSCHLAND GEARRESTEERD Twee verslaggevers van een Hollandsch weekblad werden te Duisburg naar liet po litiebureau geleid en vastgehouden, veiuacht "an minder gewenschte propaganda. De Hollandsche consul wist het zaakje weer in orde te brengen, waardoor de Hol landers werden vrijgelaten. VERDRONKEN Te Workum is de 69-jarige A. Venema per rijwiel te water gereden en verdronken. De man is waarschijnlijk door de duister nis misleid. VRIJGELATEN. Te Heerde overleed de vrouw van den kleermaker van D. Op geruchte dat dc vrouw overleden zou zijn tengevolge van mishande 'mg door haar echtgenoot word het lijk dooi de justitie in beslag genomen en van D. in arrest gesteld. Heden is het lijk door het parket te Zutfen vrij gegeven, en do ver dachte vrijgelaten, omdat geen bewijzen aan wezig waren, dat de vrouw onder verdachte omstandigheden was overleden. DOODELIJK MOTORONGEVAL Te Groesbeek heeft een dóodelijlt ongeluk plaats gehad. Een 3-jarig jongetje spoelde voor zijn woning op straat Een motorrijder uit Rotterdam, de heer v. S„ kwam aan rijden. Het kind speelde op de rechterzijde van den weg en wilde naar links overste ken. v. S. remde zoo krachtig mogelijk en probeerde links het kind te ontwijken. Hij kon echter niet voorkomen dat het kina in aanraking kwam met het voorste num merbord. v. S. liet zijn motor liggen en droeg liet kind bij oen in dc buurt wonendo arts naar binnen, terwijl hij verder de po litie van het ongeluk in kennis stelde. Het kindje i- aan de verwondingen overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 2