Jlkititrr JHJtsrljr Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor L eiden en Omstreken
EERSTE BLAD
ABONNEMENT.
Iper kwartaal In Lelden en In plant
Rn waar 'n Agentschap gevestigd ls f2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week 0.18
Voor het Buitenland bij wokelijk-
iche tending .4.50
Bu dageiijksche tending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7V2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
N°. 4095 MAANDAG 16 OCTOBER 1933
ADVERTENTIEN
Van 1 tot B regelsL17^
Elke regel meer..m»m«.m»m 022Y\
Êtgez. Mededeellngen
.Van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer»...^.^.»^. a 9.15
Bil contract belangriike korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
14e Jaargang
dit nummer bestaat uit DRIE bladen
GEEN ONBERADEN UITVAL
De roode pers houdt ons voor, dat zij reeds
op 17 Juli een artikel over het boek
Prof. Goudriaan schreef en dat wij dus ten
onrechte beweerden, dat zij gaarne een be
strijding van dit geschrift achterwege laat
en liever beweert, dat de schrijver eigenlijk
nooit een goed lid der partij geweest is,
doch een echte liberaal bleef".
Indien Het Volk onze opmerking zóó
opvat, dan heeft het formeel volkomen pe;
lijk; aan een korte bespreking heeft het
blad zich niet onttrokken. Het artikel van
17 Juli was ons trouwens niet ontgaan.
Echter, zoo was onze critiek niet bedoeld,
gelijk uit het volgende duidelijk moge wor
den. De roode pers stelt de vraag, of wij
zelf Goudriaans boek wel bestreden
hebben; en antwoordt:
Neen, het blad verklaart het niet te
■willen ontleden. Welnu dan! En het
heele artikel strekt ter bevestiging van
onze stelling dat de hoogleeraar een
„ethisch liberaal" en geen socialist meer
is. Het orgaan had dus zijn obligaten
uitval tegen ons gevoegelijk in de pen
kunnen houden. Zulke uitvallen zijn
thans mode, maar men moet ze niet
te onberaden toepassen.
Hierbij teekenen wij aan, dat er van een
„onberaden uitval" bij ons geen sprake was.
Het is louter belangstelling in het verloop
van de crisis, welke de sociaal-democratie
ook ten onzent doormaakt; juist, omdat deze
partij zulk een belangrijk deel van ons volk
achter zich heeft.
En wat is nu ons bezwaar? Dat Prof.
Goudriaan veel meer renegaat gescholden
is, dan dat men op zijn de sociaal-demo
cratie vernietigende critiek is ingegaan.
De, teneur van de persbeschouwingen in
zijn vroegere vriendenkring was: Och, "hier
is slechts een liberaal aan het woord, die
tè onzaliger ure eenige jaren lid is ge
weest van onze partij; doch die nu alle
autoriteit voor ons verloren heeft. De vraag
of de partij misschien het socialisme ver
loren heeft, bleef helaas buiten het geding.
En, zoo gezien, mochten we schrijven, dat
een ernstige bestrijding achterwege bleef.
Men zag geheel over 't hoofd, dat deze criti
cus vele jaren lang als representant van de
sociaal-democratie gefungeerd'en zijn woord
gezag had.
Het is volkomen de bevestiging van wat
Prof. Goudriaan zelf schreef:
„Men ziet dit verschil in psychologie bij
zonder scherp in de geheel verschillende
wijze, waarop de Engelsche, Fransche men
taliteit eenerzijds, de Duitsche anderzijds
reageeren op de daad van den enkeling,, die
zich door critiek of uittreding keert tegen
de tactiek zijner politieke partij. In Enge
land en Frankrijk aanvaardt men dit als
een normale handeling, waarop elk individu
te allen tijde het volle recht heeft; 'in
Duitschland (om van Rusland niet te spre
ken) is het een halsmisdaad, de partijdisci
pline gaat (ging) boven alles. InNeder
land
Prof. Goudriaan .voelde reeds, wat zijn
lot zou zijn.
De partijdiscipline beslist, niet .de overtui
ging. En dat maakt de discussie wèl ge
makkelijk.
Dat er onzerzijds geen aanleiding was
tot diepe ontleding is duidelijk. In zijn cri
tiek- op de sociaal-democratie bezigde Prof.
Goudriaan heel wat argumenten, welke in
wezen niet nieuw waren, al verschenen ze
in moderne en verrassende vormen.
Op dit punt en dat is de hoofdzaak in
het boek.viel er voor ons weinig te be:
strijden; de positieve conclusies moesten we
echter bestrijden en het geneesmiddel heb
ben we als ondeugdelijk afgewezen.
ONTGROENINGSSCHANDALEN.
Eenige jaren geleden is er veel geschre
ven over de ontgroeningsschandalen aan
onze Universiteiten. Het scheen wel of het
besef ontwaakte, dat de kring der studen
ten geen wereld is op zich zelf; maar dat
ook daar gewone regelen van fatsoen, be
schaving en zedelijkheid gelden. En dat dus
de ontgroeningsschandalen strenge veroor
deeling eischten.
Men kreeg in de laatste jaren de indruk,
dat hex barre en grove woord niet meer
noodig was om uit te beelden op welke wijze
„het" groen, dat is de jonge student, ont
bolsterd wordt. En niemand zal er aanstoot
aan nemen, indien dit op eenigszins stu-
dentikose manier geschiedt. Mits men den
m e n s c h in den jongen man maar ont
ziet en eerbied voor het leven toont.
Maar plotseling moet weer van ontgroe-
ningsschandalen gesproken worden. In
twee plaatsen tegelijk, om maar niet te
spreken van de ergerlijke straattooneelen
met veel vulgair en vies gedoe, dat zeker
niet getolereerd zou worden als het gewone
stervelingen gold. Want wat verheffends
steekt er in als de jonge student zich als
een beest gedragen moet?
Echter, de twee gevallen, welke door de
pers liepen, waren weer van het oude en
door iedereen verachte soort. Op schande
lijk lichtvaardige wijze werd met het leveri
gespeeld. De groote vraag is nog steeds oi
de twee mishandelde jonge menschcn niet
voor heel hun leven de gevolgen zullen on
dervinden.
Er is iets, dat ons verontrust. Wanneer
in gewone omstandigheden iemand een an
der lichamelijk letsel toebrengt, dan houdt
men ons zorgvuldig met het verloop der
operatie op de hoogte. Het gaat er echter op
lijken, dat de bestialiteiten van de ontgroe
ningsprocedure weer met de mantel der
slappe en onredelijke liefde bedekt worden
Daarom dient er nog eens op gewezen te
worden. Zij, die op eenige wijze de gruwe
lijke en alle eergevoel kwetsende plagerijen
kunnen tegengaan, dienen te weten, dat oris
volk op dergelijke laagheden geen prijs stelt.
En de Regeering moge ernstig overwegen
of zij hier geen dure plicht te volbrengen
ONBEGRIJPELIJKE DINGEN.
Er gebeuren in ons land nog steeds zeer
onbegrijpelijke dingen.
Aan de deelnemers van de Nationale
huldebetooging op 9 September j.l. in het
Stadion te Amsterdam werd door het uit
voerend comité voor de Nationale huldiging
een speldje uitgereikt.
Later deelde het uitvoerend comité nog in
de pers mede, dat er een buitengewoon
groote belangstelling en navraag bestond
voor deze zeer fraai uitgevoerde speldjes,
welke voor iedereen te verkrijgen waren bij
het secretariaat van het comité. Daarbij
sprak het comité de hoop uit, dat nog vele
personen deze herinnering aan het groote
défilé zouden koopen.
Echter komt thans de N ed. W e r k g e-
ver met het ontstellende en ergernis wek
kende bericht, dat dit herinneringsspeldje
buitenlandsch fabrikaat is, niette
genstaande er een aanbieding voor de ver
vaardiging ervan was gedaan van Neder-
landsch Fabrikaat.
Het blad giet de fiolen van zijn toorn uit
over zulk een onnationale daad op een na
tionaal feest bij uitnemendheid.
Wij zwijgen echter; bij zoo iets staat men
sprakeloos
DUITSCHLAND UIT DEN
VOLKENBOND
DE MEENING VAN MINISTER DE GRAEFF
Naar aanleiding van de berichten omtrent
het uittreden van Duitschland uit den Vol
kenbond is aan Minister Jhr. de Graeff, die
dezer dagen uit Genève terugkeerde, de
vraag gesteld, of de kwestie van de Jood-
sche vluchtelingen, waartoe door Nederland
het initiatief is genomen, er toe kan hebben
bijgedragen, dat Duitschland zich in Genève
geïsoleerd ging voelen. De minister ant
woordde hierop, dat zulks naar zijn mee
ning volkomen uitgesloten is. De houding
van Duitschland inzake de Joodsche vluchte
lingen is zeer begrijpend en zeer correct ge
weest en ook de verhouding met de Duitsche
delegatie heeft niets te wcnschen overgelaten
Voor zoover er gevoeligheden aan Duitsche
zijde kunnen bestaan, zou dat alleen het
geval kunnen zijn naar aanleiding van de
behandeling in de minderheden-commissie,
maar hieraan heeft Nederland niet deelge
nomen. In het algemeen ziin oordeel ge
vende ovér deze gebeurtenissen, aarzelde
de Minister niet deze ontwikkeling uiterst
bedenkelijk te noemen voor den Volkenbond
en zijn arbeid.
DE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN VRIEZENVEEN
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Nev.
a.s. benoemd tot burgemeester van Vriezen
veen de heer A. P. F. A. J. A 1 b a r d a,
thans leider van het Bureau van het Plaat
selijk Crisis-Comité te Utrecht.
De nieuwe burgemeester, thans 33 jaar
oud, behoort, evenals zijn voorganger, het
Kamerlid J. M. Krijger, tot de Ned. Herv.
Kerk. Hij genoot zijn opleiding te Huisser.
bij Arnhem, werd daarna ambtenaar ter
secretarie te Vorden en kwam in 1927 te
Utrecht, waar hij op alle secretarie-afdeelin-
gen werkzaam is geweest
Het vorige jaar werd de heer Albarda
tot leider van bovengenoemd Bureau be
noemd.
EEN NIEUWE LUCHTPOSTZEGEL
VOOR BIZONDERE POSTVLUCHTEN.
Binnenkort zal een nieuwe luchtpostzegel,
ter waarde van 30 cent, verkrijgbaar wor
den gesteld. Dit zegel is alleen bestemd
oor kwijting van het luchtrecht Het zegel
is vervaardigd naar een ontwerp van Aart
van D '-benburgh te Bentveld en stelt voor
een vliegtuig van een der nieuwste model
len, gereed voor de vlucht, gezien boven een
fijn-begrensden horizon, en is groen van
kleur. Telkens zal worden bekend gemaakt
voor welke vlucht 't zegel zal dienen en ge
durende welk tijdvak het verkrijgbaar zal
worden gesteld.
Hetzelfde zegel, met vervanging van het
woord Nederland door Nederlandsch-Indië
zal worden gebezigd voor postvervoer met
bijzondere vluchten welke van Ned.-Indië
uitgaan. De kleur van dat zegel is blauw.
ZUID-HOLLANDS
BEGROOTING 1934
NOG GEEN SALARISKORTINGEN
MAAR OOK VOORLOOPIG GEEN
HOOGERE BELASTING
De begrooting van de provincie Zuid-Hal
land vcor 1934 wijkt niet onbelangrijk af var
die van het nog loopende dienstjaar.
Allereerst is dit het geval met het batig
slot van de laatst vstgesxelde rekening, waar
mede de begrooting opent en dat met betrek
king tot den gewonen dienst ruim f 400.00U
hooger is dan in 1933. By de samenstelling
van het begrootingsontwerp zyn Gedep. Sta
ten er van uitgegaan, dat dit saldo zoo mo
gelijk geheel beschikbaar moet blijven voor
volgende diensten. In de eerste plaats leidt
hiertoe het abnormaal 'karakter van het saldo.
Voorgesteld wordt van de rekening over 1931
het saldo „buitengewoon" ad f 356.832.51
geheel ten bate van het denstjaar 1934 te
ramen en van 't saldo „gewoon" f 1.642.865.99
een gedeelte, groot f 1.230.000 te reserveeren
voor volgende dienstjaren.
Als vaststaande mag worden aangenomen,
dat voor volgende dienstjaren niet meer op
saldi van zulk een omvang valt te rekenen.
Gedep. Staten achten het geboden, dat de
gevormde saldi-re serve zooveel mogelijk
wordt intact gelaten, mede ter voorkoming
van belastingverhooging.
Provinciaal wegenplan.
Ook de financieele verplichtingen, welke
voortvloeien uit de uitvoering van het provin
ciaal wegenplan, maken zulks wenschelijk. De
'uitvoering van het wegenplan wordt thans nog
opgevangen door de uitkeering uit het Rijks-
wegenfonds. Het tijdstip nadert echter snel,
waarop deze uitkeering niet meer toereikend
zal zijn om de kosten van rente en aflossing
van voor de wegenverbetering aangegane lee
ningen te bestrijden. Het accres der wegen- en
rijwielbelasting begint bedenkelijk te stag-
neeren.
In verband met de gegevens, opgenomen in
de memorie van toelichting bij de begrooting
1931 van het Rijkswegenfonds, hebben Ged.
Staten het vorig jaar de uitkeering uit het
Rijkswegenfonds voor 1933 geraamd op rond
f 1.450.000.
De uitvoering van het provinciaal wegen
plan is gebaseerd op de bestaande wettelijke
regeling betreffende de uitkeering uit het
Kijkswegenfonds. Op die basis heeft de
Provincie verplichtingen op zich genomen,
welke in den vorm van rente en aflossing
nog tientallen van jaren op haar budget zullen
drukken. Het is duidelijk, dat het vertrouwen
om ook in het belang van de werkverrui
ming voort te gaan met de uitvoering vai.
het provinciaal wegenplan zou gaan ontbre
ken, indien gevreesd zou moeten worden voor
de aantasting te eeniger ty'd van de finan
cieele basis van dat plan.
Ook bij handhaving van de tegenwoordige
financieele basis van het wegenplan zullen
eerlang de uitkeeringen niet toereikend zijn
om rente en aflossing der wegleeningen te
ijden. Zoolang dit nog niet het geval is,
zouden Gedep. Staten met het oog op ae werk
verruiming het tegenwoordig tempo van uit
voering willen handhaven. De omstandigheid,
dat op de ontwerp-begrooting voor 1934 min
der voor wegenverbetering is uitgetrokken,
dan op de begrootingen van vorige jaren,
vindt zijn verklaring in de daling van de
kosten van uitvoering der werken en wyst
niet op een vertraging in het tempo van
uitvoering. Er kunnen zich echter omstandig
heden voordoen, dat handhaving van het te-
gèmvoordige tempo de draagkracht der
provneie te boven zou gaan.
De ambtenaarssalarissen.
Gedeputeerde Staten hadden een verdere
tijdelijke korting op de salarissen van het
provinciaal personeel overwogen, doch zij
;n dienaangaande een afwachtende hou
ding aan in afwachting van het rapport der
commissie-Schouten. Gedep. Staten stellen zich
voor een voorstel tot algeheele herziening of
verder gaande tijdelijke korting zoo mogelijk
nog in te dienen in de eerste gewone zitting
van 1934.
MR HARTE VAN TECKLENBURG
WERD GISTER TACHTIG JAAR
Een roomsch-kath. staatsman van de eer
ste grootte, een der laatst overgeblevenen
uit het Kabinet-Kuyper (de laatste, die in
Augustus 1901 tegelijk met Dr. Kuyper het
bewind aanvaardde), Mr. J. Harte v an
Tecklenburg', vierde gister zijn tach
tigste verjaardag. Hij werd 15 October 1853
te Utrecht geboren, verwierf daar de graad
van meester in de rechten en vestigde zich
als advocaat te Amsterdam.
Daar nam hij al spoedig deel aan de pu
blieke en politieke actie als voorzitter van
„Recht en Orde".
Op 1 Mei 18SS deed hij zijn intrede in de
Kamer voor het kiesdistrict Grave, dat hij
onafgebroken vertegenwoordigde tot Aug.
1901, toen hij benoemd werd tot Minister
van Financiën in Kuypers Kabinet.
Ofschoon de fel bestreden Minister het
actieve politieke leven nog niet moe bleek
deed hij toch een paar jaren na zijn aftre
den als Minister zijn intrede in den Raad
an State, waaraan hij nog zoo geruimen
tijd zijn krachten zou kunnen geven.
Bekend in kamerkringen was het spot
versje van den humoristisghen dichter Vic
tor de Stuers. Hij liet Mr. Harte rijmen:
Wie is er pedanter, dan Mr. de Kanter;
en repliceerde: Ik zeg het met smarte; het
is mijn vriend Harte.
Maar de vriendschap leed er niet
onder!
Dat wist Dr. Kuyper ook.
JUBILEUM CAREL J. A. BEGEER
Gisteren is de bekende edelsmid C a r e 1
•T. A. Begeer, vijftig jaar geworden, en
herdacht hij tevens den dag, waarop hij
vóór 25 jaar opgenomen werd in de zaak
>'an zijn vader, de Edelmetaal Bedrijven
Van Kempen, Begeer en Vos to Den Haag.
Bij gelegenheid van dit jubileum wordt te
Don Haag in de toonzalen aan het Noord
einde een expositie gehouden, waar een
aantal van de door Carel Begeer in den
loop der jaren uitgevoerde werken te ba
zichtigen is.
DE CRISIS-SUIKERHEFFING
VERPLICHTE SCHRIFTELIJKE OPGAVE
In verband met de heden in werking tre
dende Crisissuikerheffing wordt de aan
dacht gevestigd op de daarmede samenhan
gende verplichting tot het schriftelijk opge
ven binnen drie dagen van op 16 October
voorhanden hoeveelheden suiker bij den
ontvanger der accijnzen. Voor deze opgaaf
worden van Rijkswege geen formulieren ver
strekt. Zoodanige opgaaf moet ook worden
ingeleverd voor de suiker, welke naar
iemands bergplaats onderweg is en wel or
den eerstvolgenden werkdag na den dag
van inslag. De verplichting tot opgaaf be
staat niet, indien de voorraad in een op
slagplaats, vermeerderd met de daarheen
onderweg zijnde suiker, niet meer dan 250
K.G. bedraagt. Indien iemand in dezelfde
gemeente meer dan één opslagplaats in gp-
bruik heeft, worden deze te samen als één
opslagplaats aangemerkt.
Suiker verwerkt in andere artikelen wordt
niet in de opgaaf begrepen. Bij nalatigheid
of onjuiste opgaaf stelt men zich aan be
straffing bloot.
DE ROODE DRAAD
Daar zit toch wel 1 ij n en richting in de
roode journalistiek. De principieele lijn
loopt er werkelijk als een roode draad door
heen; d.w.z. ze vervolgt al kronkelend haar
weg, ontglipt u menigmaal aan de vingers
en slingert zich dan weer op onnaspeur
lijke wijze door de artikelen heen.
Ten bewijze! We nemen het blad van
Dinsdag 10 October. A. B. K. vaart heftig uit
tegen de communistische jeugdbond, die de
Roode Valkjes wil betrekken in de strijd
toor het openbaar onderwijs. Volgens A.B.K.
oen de Roode Valkjes, kinderen van 12 tot
16 jaar, aan geen enkele politieke actie mee.
En hij schrijft over de communisten:
Hier komt dus, naast het bederven van
de kinderziel door zulken „strijd", nug
de extra-laagheid voor den dag, dat men
het ééne schoolkind gebruiken wil, om
het klasgenootje te bewegen tot een poli
tieke actie, waarvan de ouders van zoo'n
hummel niet gediend zijn.
Dezp menschen staan voor niets. Zij
zijn de ondergang van de arbeidersklasse.
Aldus pag. 1 van het tweede blad.
Maar nu nemen we het derde blad van
diezelfde dag. Daarin wordt ontkend, dat er
een non-agressie-pact tusschen de commu
nistische en socialistische Internationale
zou gesloten zijn. Echter wordt er gauw aan
toegevoegd:
Hiermede is natuurlijk niet de moge
lijkheid ontkend, dat te Weenen opnieuw
over de noodlottige tegenstelling tusschen
socialisten en communisten is gesproken
en dat er is beraadslaagd over de moge
lijkheid, deze tegenstelling te overwinnen
A. B. IC. heeft gelijk; deze menschen
de sociaal-democraten staan voor niets.
In dezelfde krant schelden ze op de com
munisten en speculeeren ze op samenwer
king.
Zoo is het nu; zoo was het steeds. Men
leze, wat Prof. Goudriaan hiervan schreef
in zijn boek, bldz. 42/43: „Het bureau van
do Sociaal-dem. Arbeiders Internationale
(S.A.I.) heeft een politieke blunder van de
eerste grootte gemaakt, toen het, op 19
Februari j.l., op het meest critieke oogen-
blik de Duitsche democratie een aanbieding
deed aan de Communistische.Internationale
tot vorming van een „eenheidsfront".
Hierover kon men op 9 Maart een aanbe
velend redactioneel artikel lezen in Het
Volk, onder de titel: „Laat ons praten".
„En het duurde tot 14 Maart zegge bijna
vier weken na het aanbod van de S.A.I.
oordat de politieke leider, Ir. Albarda, on
dubbelzinnig constateerde, dat aan een
bondgemeehschap met communisten niet
kon worden gedacht"
In Weenen echter kan men er, volgens
Het Volk van Dinsdag, wel-eens-wper-
over-praten.
De roode pers schrijft gaarne over „flod-
derjoumalistiek", als hetanderen geldt
Zou het door de kronkeling van eigen roode
draad komen?
GRAFMONUMENT Mgr NOLENS
Naar de „N. Venl. Crt" meldt, zal heden
avond op het stadhuis te Venlo een verga
dering plaats hebben van geestelijke en
wereldlijke autoriteiten alsmede bestuurde-
ren van verschillende organisaties om te
komen tot samenstelling van een werk
comité, dat de stichting zal verwezenlijken
"'an een grafmonument voor mgr Nolens
LIBERALE STAATSPARTIJ
Dr S. E. B. B i e r e m a is benoemd tot
voorzitter der liberale Tweede Kamer-fractie
in de plaats van mr H. J. Knottenbelt, daar
deze 't lidmaatschap der Eerste Kamer heeft
aanvaard,
GEREF. MANNENVEREENIGINGEN
De Kring der Geref. Mannenvereenigingen
Den Haag en Omstreken vergaderde in de
groote zaal der Geref. ICer k te Naaldwijk.
Nadat de voorzitter de heer J. Z a n d-
erg de vergadering op gebruikelijke wijze
geopend had, gaf hij terstond het woord
aan den referent den heer Praagman van
Scheveningen, die behandelde: „Het Evange-
,se van Markus".
Spr. begon met uiteen te zetten wat het
doel is van de behandeling van de bijbel
boeken op de M. V. Komende tot zijn onder
werp wees Spr. op drie punten: 1. het ka
rakter van dit Evangelie in het algemeen:
2. de steller van dit Evangelie en het bijzon
der van het Markus-Evangelie; 3. de inhoud
van dit Evangelie.
Op deze flinke inleiding volgde een zeer ge
animeerde bespreking.
Er was een goede opkomst De pas opge
richte vereeniging te Honselersdijk liet zich
als lid inschrijven.
De heer Praagman sloot deze eerste West-
landsche Kringavond met dank-eeging.
BEDENKELIJKE EENZIJDIGHEID
In een beschouwing over de nationaal-
socialistische beweging wijst „De Maas
bode" op de passage van het Mussertpro-
gram, als antwoord op de vraag: Wat bren-
brengen wij aan de Indische volken? zegt:
„In de allereerste plaats orde en rust;
deAnogelijkheid om zich vreedzaam onder
goed bestuur te ontwikkelen. Maar daar
naast het beste, wat de Westersche techniek
hun kan brengen".
Onze collega teekent hierbij aan:
De Westersche „techniek"! Verder niets!
Kan het killer? Dergelijke ijzige inge
nieursliefde moet elk katholiek toch wel
volslagen onbevredigl laten. Hebben wij
aan onze broeders in die verre gebieden
nu werkelijk niets anders to bezorgen
clan de weldaden van de Westersche
techniek? Hebben wij hun niet iets veel
hoogers te brengen?
Ja. hebben wij, juist op meer verheven
terrein dan de techniek nog niet heel
veel tegenover hen goed te maken? Na
tuurlijk, ook de weldaden der Wester
sche techniek moeten wij aan de Ooster-
sche volkeren brengen. Maar deze wel
daden allpen zullen hun geluk niet ver-
hoogen. Misschien het tegendeel. En bij
deze zoo vrecselijk technische liefdesver
klaring stemt de zoo uitdrukkelijke be
perking van de bescherming van den
Christeiijken godsdienst tot het in Europa
gelegen deel van het rijk tot groote be
zorgdheid Missie-lievend Nederland blijve
waakzaam.
Raak als deze opmerkingen zijn, verdie
nen ze volle aandacht Toch zouden we er
nog iets aan willen toevoegen, zegt de Gel
derlander.
Dat zoo sterke, eenzijdig vooropstellen van
de techniek, zooals ook in de aangehaalde
passage van het Mussert-program, leeft niet
bij de Mussertbeweging alleen. Het is een
verschijnsel, dat ook bij velen onzer katho
lieken valt waar te nemen.
Terwijl juist deze wereldcrisis zoo over
duidelijk heeft doen zien. waartoe de ver
goding van de techniek heeft geleid.
Technischen vooruitgang kan men niet
tegenhouden, zal ook geen verstandig den
kend iemand probeeren tegen te houden.
Maar de techniek zonder meer leidt tot
een naar beneden halen der menschelijke
waardigheid. Daarom moet die techniek bij
haar toepassing worden getoetst aan wat de
leer van den Christus als plicht jegens den
mensch vooqrschrijft
PATRIMONIUMS GEWESTELIJKE
ORGANISATIE ZUID-HOLLAND
Zaterdag hield Patrimoniums Gewestelijke
Organisatie Zuid Holland een Kringverga
dering in gebouw De Eendracht te Rotter
dam, onder leiding van den heer J. Hol
lander van Den Haag.
Na de gebruikelijke opening hield de heer
W. A. .T. Dal may er van Schiedam een
referaat over:
De leiding in de afdeelingen
Spr. begon met er op te wijzen dat het
thans meer dan ooi-t noodzakelijk is, dat de
christelijk so-iale beginselen onder ons
volksleven worden gepropageerd. Immers,
ook op het sociale erf van onzen tijd woedt
de strijd tusschen vrouwenzaad en slangen
zaad nog onverminderd voort.
In dien strijd heeft Patrimonium reeds
voor meer dan vijftig jaren partij gekozen
Spr. stelde de vraag wat eigenlijk door de
afdeelingen moet worden gedaan. Spr. her
innerde in dit verband aan een woord van
Dr. Schaepman: „ik wenschte aan ons volk
te kunnen geven een school van werklieden,
met rotsvast geloof en kennis." Die is be
lichaamd in het Verbond Patrimonium voor
wat de Protestantsch Christelijke werklie
den aangaat
Het is de taak van Patrimonium
om die kennis, die ons volk hier
ontbreekt, aan te brengen. Dat is een uiterst
moeilijke arbeid. Maar het loon van dien
arbeid is dan ook het behoud van ons volk.
Genezing van het zieke volksleven is slechts
te wachten van een zedelijke hervorming
van den volksgeest
Spr. ging dan na de verschillende gevaren
die ons volksleven dreigen. Den arbeider te
gen die gevaren te wapenen, zoodat hij
aanvallen en verdedigen kan; dat hij waar
heid van dwaling terdege weet te onder
scheiden; en het bewerken van de volks
overtuiging in dien zin, dat ons volk oog
krijgt voor den eisch des Heeren op sociaal
terrein, dat is de taak der afdeelingen.
Spr. besprak voorts de vraag hoe aan dien
arbeid leiding moet worden gegeven en ging
in den breede de taak van den voorzitter
na. Spr. ging na hoe eetn voorzitter niet moet
zijn en schetste de vereischten van een goe
den voorzitter.. Spr. illustreerde zijn betoog
met verschillende voorbeelden.
De arbeid der afdeelingen moet door een
homogeen bestuur onder leiding van een
krachtigen voorzitter verricht worden.
Spr. wees er ten slotte op dat de arbeid
voor Patrimonium is een gebod en een roe
ping.
Op dit ï-eferaat volgde een aangename dis
cussie waaraan door vele aanwezigen werd
deelgenomen.
Na de pauze werd de toestand dor ver
schillende afdeelingen besproken waaruit
bleek dat hier en daar ooleving te constatee-
ren viel, doch dat nog veel werk te verrich
ten valt.
De heer W. A. J. Dalmayer eindigde deze
goed-geslaagde bijeenkomst met dankgebed.
DR. C. HOITSEMA VRAAGT ONTSLAG
Als 's Rijks Muntmeester
Na een werkzaamheid van vier en dertig
jaar bij 's Rijks Munt heeft de munt
meester Dr. C. Hoitsema thans eervol
ontslag gevraagd, meldt „de Telegraaf"
In verband met de inkrimping van de
werkzaamheden aan 's Rijks Munt had Dr.
Hoitsema, naar men het blad mededeelde,
zijn ontslag als muntmeester aangeboden,
daar ook zijn aftreden tot vereenvoudiging
kunnen leiden. Het ligt in het voorne
van Dr. Hoitsema zich in Diepenveen
te vestigen.
Als 'teven kan
Rookt „EDELMAN"
Voornaamste Nieuws.
(Mz. 1)
De begrooting der provincie Zuid-Holland,
(blz. 2 en 3).
Duitschland besluit uit den Volkenbond
te treden en zich uit de Ontwapeningscon
ferentie terug te trekken. Op 12 November
Rijksdagverkiezing en referendum over de
politiek der regeering. Een belangrijke rede
van Hitier voor de radio om dezen stap der
regeering te verdedigen. De Ontwapenings
conferentie zal worden verdaagd.
Verhoor van den brandweer-commandant
Gempp in het Rijksdagbrandproces. Vier
buitenlandsche advocaten geweerd en uitge-
(biz. sy
Jaarverslag 1932/33 der N.V. Hollandscha
Bank-Unie. Winstsaldo Hollandsche Rank
voor Zuid-Amerika 208,235 (v.j. 392,062).
De balans na de fusie cn kapitaalsreorguni-
(blz. 9)
Economische Problemen. Duitschlands
nieuwu houding.
Te Utrecht is de jaarvergadering gehouden
van de Ned. Herv. Zondagsscholenbond op
Geref. grondslag.
(blz. 10) 4
Het jubileum van <U Ned. Journalisten*
PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND
De Prov. Staten van Zuid-Holland zijn!
tegen Dinsdag 21 November a.s. bijeenge-
In de laatstgehouden vergadering van den
Nijverheidsraad heeft dr F. E. P o tit h u m a
het voorzitterschap overgedragen aan zijn
opvolger, den heer C J. P. Zaalberg.
Na de aanvaarding van zijn ambt heeft
de'nieuwe voorzitter de groote verdiensten
van den heer Posthuma jegens den Nijver
heidsraad en de Nederlandsche industrie in
het licht gesteld.
BEZUINIGING BIJ DE SPOORWEGEN J
Vervroegd ontslag
Naar wij vernemen heeft de Directie der1
Nederlandsche Spoorwegen besloten alle
arbeiders-remmers en verder alle tramcon
ducteurs van 55 jaar en ouder met ver*
vroegd ouderdoms-pensioen te ontslaan.
(Abusievelijk werd Zaterdag in dit be-*
richt gesproken van trein conducteurs,
waarom hier herplaatsing.)
ROTTERDAM
AANBESTEDING
I
De achitecten Brinkman en Van Vugt te
Rotterdam hebben aanbesteed het bouwen
van een graan- en kolensilo ten behoeve van
de N.V. Silomaatschappij „De Maas" aan de
Maashaven.
De inschrijvingen luiden als volgt: Hol
landsche Beton Mij., Den Haag, 239.900,—;
Gewapend Beton en Asphalt Mij., I. Ebbin-
ger, Enschedé, 245.793,— (met Franki-
palen 226.864.N.V. Balo, Den Haag,
248.000,H. en P. Voormolen, 248.000,—;
N.V. Condor, Amsterdam, 255.000.—
Christiani en Nielsen, 255.650,Beton
en Bouwmaatschappij Tubantia, Enschedé,
264000,—; A. C Geerdink, Usselo,
261.000,Rijnlandsche Beton Mij.. Lei
den, 252.000,—: Algemeene Bouwonder-,
neming „Albouw", Breda, 262.300,—; Am-
sterdanxsche Ball. Mij., A dam. 265,000.—;
H. J. Hannink, Lonnekcr, 265.500,—; Alge
meene Beton Compagnie, 's-Gravenhage,
f 266.000,— Enschedesche Bouw- en Beton
Mij., Enschedé, 26S.700,Ingenieurshur.
v. Bouwnijverheid, Oegstgeest, f 269.400,
N.V. „Nederland", Nijmegen, 269.800,—;
Ir. H. II. Kuyper, Amsterdam, 271.000,—;
Nederlandsche Aannemers Mij. Boersma,
Den Haag, 272.600,-fa. Roeien en Hev-
nen te Nijmegen, 273.000,—; A. M. de Vet
ten, Den Haag, 274.000,— Int. Gew. Beton
bouw Mij., Bi'eda, 274.000,Nederland
sche Bouw- en Aannemingsmij., Bussum,
f 276.000,—: J. P. van Eesteren, 279.000.—;
Zwolsche Beton Mij. v.h. Schrab n, Zwolle,
f 2-8 4.400,Werninks Beton Mij, Leiden,
f 285.000,—; Kon. Beton Mij. v.h. van Wo
ning en Co., 290.800.—; Retonmij. Mono
liet, Amsterdam, 291.000,—; Bataafsche
Betonmaatschappij. Den Haag. 295.600.
Aannemingsmaatsrhnppij Hillen en Rosen,
Amsterdam, 297.000.— J. van Dorp,
f 299.000,Bouw- en Aannemersbedrijf G.
Mulder, f 306.500,Boele en Van Eeste
ren, 306.890,—; Gesmnn en Soetermeyer,
Alphen aan den Rijn, f 315.000,— .T. C. de
Waal. f 319.000.—; .T. M. Vrijland, Uithoorn,
323.000,Wolterbeek en van Dorp,
32-4.450.Aannemersmij. Nederlmrst,
Gouda, f 326 000.Gebrs. van Rijswijk, Den
Haag. 356.000,—.
Voor zoover niet anders vermeld zijn de
Inschrijvers te Rotterdam gevestigd.