STER TABAK
ZATERDAG 14 OCTOBER 1933
TWEEDE BLAD PAG. 5
Korting op de uitkeeringen uit het
Gemeentefonds
HET DRAAGKRACHT-ELEMENT
Toen eenige weken geleden in de pers
berichten verschenen omtrent het voornemen
der Regeeriing om met ingang van 1 Mei
1934 over te gaan tot vermindering van de
uitkeeringen aan de gemeenten uit het ge
meentefonds, hebben wij onder de rubriek
„Bijzondere correspondentie" in ons blad van
12 September jl. een artikel opgenomen,
waarin aan dit voornemen eenige beschou
wingen zijn gewijd, die aldus eindigden:
,,1-Iet spreekt vanzelf, dat bij deze regeling
de bepaling zal moeten worden gemaakt, dat
de vermindering niet zal worden toegepast
indien en voor zoover een gemeentebestuur
aantoont, dat de gemeente het bedrag dei
vermindering voor het sluitend maken der
begrooting niet kan missen".
„Alleen indien de Regeering de vermin
dering van de uitkeering uit het gemeente
fonds op deze wijze gaat regelen, zouden wij
haar fiat willen .geven."
Intusschen is het wetsontwerp verschenen.
We mogen aannemen, dat de inhoud daar
van voldoende bekend is, zoodat de betee-
kenis daarvan niet meer breedvoerig be
hoeft te worden uiteengezet. Alleen slechts
dit. De gemeenten genieten te zamen uit het
gemeentefonds op grond van de /Wet op de
financieele verhouding een uitkeering van
rond 100.000.000.De middelen van het
fonds zijn, tengevolge van de ongunstige
conjunctuur, niet toereikend om deze uitga
ven te bekostigen. De Regeering, die wette
lijk verplicht is, het ontbrekende bij te pas
sen, ziet zich voor zulke groote tekorten
op de staatsbegrooting geplaatst, dat zij aan
deze verplichtingen niet meer kan voldoen
en komt met een voorstel om de uitkeerin
gen aan de gemeenten met een bedrag van
rond 13.000.000.of met gemiddeld pl.m.
13 te verminderen.
Nu kan men lang en breed praten over de
Vraag of een dergelijke bezuiniging op de
rijksuitgaven, door gedeeltelijke onthouding
aan de gemeenten van de haar bij de wet
gewaarborgde uitkeeringen, in de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden met financieele
moeilijkheden, zoowel voor de gemeenten als
voor het rijk, in allen opzichte is te billijken
en of het wel redelijk is te eischen, dat de-
gemeenten ten volle in het genot worden
gelaten van de hooge uitkeeringen. Indien
het onvermijdelijk is, zal men zich in dezen
maatregel, evenals in zoovele andere door de
Regeering voorgesteld, moeten schikken. Van
dit laatste dan uitgaande, heeft het ons ge
troffen, dat de Regeering bereid is gebleken,
niet voor alle gemeenten een gelijke korting
toe te passen, maar het percentage der kor
ting, varieerende van 0 tot 28, afhankelijk te
Btellen van de draagkracht der be
trokken gemeente.
De gemeentebesturen, die met ernstige
moeilijkheden te kampen hebben, zullen hier
van dan ook met groote voldoening hebben
kennis genomen. Bij nadere beschouwing van
het wetsontwerp kan evenwel in \ele geval
len groote teleurstelling niet uitblijven. Wel
iswaar zal bij de kortine met de draagkracht
der gemeenten rekening worden gehouden,
maar de vraag mag worden gesteld of de
Regeering er in is geslaagd een aanvaard
bare formule te vinden, welke de resultaten
geeft, die daarvan redelijker wijze mogen
worden verwacht.
Wij aarzelen niet deze vraag in ontken-
nenden zin te beantwoorden. Hoezeer wij
ook, met terzijdestelling van onze en ook
door anderen naar voren gebrachte princi-
pieele bezwaren tegen de korting als zoo
danig, het toejuichen, dat de Regeering
rekening heeft willen houden met de
geringe draagkracht van vele gemeenten,
achten wij de w ij z e waarop die draag
kracht wordt bepaald niet juist en om haar
eenzijdigheid weinig voortreffelijk. Het draag
kracht-element wordt nl. uitsluitend bepaald
door samenvoeging van de opbrengsten bij
een bepaalde maximale heffing van eenige
der voornaamste belastingen, vermeerderd
met ten bate van de Gemeente komende be
drijfswinsten van een drietal willekeurig ge
kozen bedrijven, terwijl geen rekening wordt
gehouden met andere inkomsten en wat
van veel grooter belang is met het groote
complex van onvermijdelijke uitgaven, dio
o.i. bij het vaststellen van de draagkracht
eener Gemeente nooit kunnen worden uit
geschakeld.
Men mag toch wel bedenken, dat tal van
gemeenten, wier inkomsten het rijksgemid
delde overschrijden en op welker uitkeering
dientengevolge 8 tot 28 percent zal worden
gekort, o.m. wegens rente en aflossing jaar
lijks groote sommen hebben op te brengen,
die eveneens belangrijk boven het rijksge
middelde uitgaan. Aan deze verplichtingen
kunnen die gemeenten zich natuprlijk niet
onttrekken. Zooals de zaak thans staat, zal
het kunnen voorkomen, dat gemeenten wor
den gekort, die geen draagkracht meer
hebben.
Nemen wij als voorbeeld de gemeente Rot
terdam. Is er wel één met Rotterdam te ver
gelijken gemeente aan te wijzen, die in de
laatste jaren op zoo drastische wijze heeft
bezuinigd op subsidies, personeelslasten en
zoovele andere zaken meer en die haar be
lastingen zoo tot het uiterste heeft moeten
opvoeren? Kan men van zoo'n wel zeer door
de crisis getroffen gemeente zeggen, dat zij
nog eenige draagkracht heeft? En toch zal
op deze gemeente een korting worden toe
gepast, die ver boven het gemiddelde uit
gaat. De door den Minister van Binnenland-
sche Zaken aan de gemeentebesturen .ge
richte circulaire heeft ons in staat gesteld,
zij het ook globaal, te becijferen, dat de
korting voor Rotterdam zou neerkomen op
20 a 24 zijnde respectievelijk rond
2.150.000,— en rond 2.580.000,— per jaar.
Met dit eene voorbeeld meenen wij afdoen
de te hebben bewezen, dat de draagkracht
formule in het wetsontwerp niet beantwoordt
aan het doel dat de Regeering zich voor
oogen moet hebben gesteld.
Het zou belangrijk zijn de werking daar
van ook voor andere gemeenten na te gaan.
Dit zou ons echter te ver voeren en buiten
het bestek van een dagbladartikel vallen.
Men zou daarbij ongetwijfeld tot verrassende
resultaten komen. Wij volstaan er ditmaal
mede er op te wijzen, dat een financieel
veel sterkere gemeente als 's-Gravenhage.
die op heel wat minder ingrijpende wijze
dan Rotterdam haar begrooting sluitend
heeft kunnen maken, volgens een dezer
dagen in de pers verschenen bericht een be
drag zal worden gekort van 2.232.000,— per
jaar. Dit overigens niet onaanzienlijke be-
bedrag zal door deze gemeente althans nog
kunnen worden gevonden door verhooging
van het aantal opcenten op de hoofdsom der
gemeentefondsbeiasting met 36, waardoor dit
aantal zou stijgen tot 81.
Wij hebben gemeend hierop de aandacht
te moeten vestigen in de overtuiging, dat
alsnog een weg zal kunnen worden gevon
den, die zoowel de Regeering als de betrok
ken gemeenten meer bevrediging moet
schenken.
HET MYSTERIE VAN DER IUBBE
WAT ZEGT ONS ZIJN JEUGD?
Men meldt ons uit 's-Hertogenbosch:
Nu de geheele wereld met belangstelling
het Rijlcsdaggebouw-proces volgt en alle
aandacht zich concentreert op den Neder
lander, die de hoofdpersoon is van dit pro
ces, is het ons gelukt met verschillende per
sonen, die Van der Lubbe in zijn jeugd heb
ben gekend, een onderhoud te hebben, waar
bij merkwaardige dingen omtrent zijn ka
rakter aan het licht kwamen.
Marinus van der Lubbe heeft onderwijs
genoten op een Chr. lagere school te 's-Her-
togenbosch. Hij was het type van een jongen
van de straat.
Zijn ouders leefden in zeer moeilijke om
standigheden.
Als jongen was hij tegenover vreemden
stil en teruggetrokken, hoewel hij zich op
school wel eens een keer te buiten ging.
Merkwaardig waren zijn bij jongens van
dien leeftijd zeldzaam voorkomende en on
natuurlijke uitingen van godsdienstig besef
Hij typeerde zich als een jongen met een
eigen meening. Een van zijn zwakke zijden
was reeds in zijn jeugd, dat hij zoo gemak
kelijk om te koopen was.
Zijn broer had veel invloed op hem en
kon hem tot allerlei kattekwaad overhalen.
Zijn rechtsgevoel, dat hij in hooge mate be
zat, heeft hem, volgens verschillende school
kameraden ten onrechte tot 't communisme
gebracht, hoewel hij als jongen 'n innerlijke
afschuw had van het communisme en het
socialisme. Hij had deze afkeer op gods
dienstige gronden „Het communisme en so
cialisme doen allerlei kwaad en gaan in
tegen God", zoo vertelde hij eens tot een
De laatste hevige storm deed de Tawe in Wales zoo
stijgen, dat ongeveer vijfhonderd huizen in het water.
kwamen te staan. Hoe in 't dorp Llansamlet een vader
zijn baby mee naar. buiten neemt^
Wat gij ook voor Uw
tabak betaalt, als 't
NIEME1JER'5
STERTABAK is. €1
krijgt ge het beste voor Uie geld.
Sler-tabak is verkrijgbaar in ver
schillende prijzen, doch elke soort
is kampioen in haar prijsklasse.
Ieder pakje Ster-tabak biedt meer
geur en smaak, dan welk ander
merk ook. Wie nog geen Ster-rooker
is, weet nog niet, hoe hijhethoogste
rookgenot voor z'n geld kan krijgen.
Koop eens een pakje Ster-tabak
- Holland's populairste merk -
en ook gij blijft bij
NIEMEIJER'S
St^end de fèe<t£e f
ROFFELRIJMEH.
De vrouwen voor
Onze Kroonprinses gaat prachtig
In het welbeproefde spoor, 1
En ze zet er de tradities
Der Oranjevorsten door.
Denk slechts aan haar trouwe arbeid t
Voor ons Crisis-Comité
Op en top Oranjedochter
Leeft ze in de volksnood mee.
Om de andre avond lees je
Een berichtje in de krant:
De Prinses was „kroon"getuige
Hier of daar in 't vaderland;
Hier heeft z? een tehuis geopend,
Centrum van barmhartigheid;
Daar was ze te gast bij onze
N ederlandsche nijverheid.
In dat alles zie ik telkens
Weer de koninklijke hand
Van de Moeder, die haar Dochter
Geven wil aan Nederland,
Maar ook zie ik het zelfstandig 1
Wordend, handlend Vorstenkind,
Dat zich met steeds sterker banden M
Aan ons kleine volk verbindt.
't Mausoleum der Oranjes
Schonk ze een geschilderd raam
Met die daad voegt z'n in dat bouwwerkj
Ook een sluitsteen met haar naam,
En als aanstonds onze vrouwen
Voortgaan in dezelfde lijn
Zal de rustplaats van Prins Willem
Straks dien Grootvorst waardig zijn.
Moge dan der vrouwen voorbeeld
Heel ons volk voor oogen staan:
Wat gedaan móét, dat moet spoedig
En afdoende afgedaan!
(Nadruk verboden.) LEO LEKS.
NED. CHR. REISVEREEN.
vriend in wien hij vertrouwen had.
Zijn houding in het Rijksdaggebouw-pro
ces is geheel in overeenstemming met zijn
karakter in zijn jeugd, want nimmer ver
ried hij zijn kameraden. Een hoogst en
kele keer, wanneer men hem in een gevbe-
lig gesprek apart nam kon hij er toe ko
men te vertellen hoe alles zich toegedragen
had. In alle andere gevallen antwoordde hij
met een „neen" en „ja".
Van der Lubbe haatte leugenachtige ver
halen, korte ontkenningen echter beschouw
de hij blijkbaar niet als een leugen.
Wanneer men hem tot een gesprek kon
verleiden biechtte hij alles eerlijk op. Ver
schillende van zijn vroegere schoolkamera-
Dezer dagen organiseerde een sportclub te Praag 'n wedstrijd voor bakkers- en slagers
jongens, die tevoren nog nooit zoo hard hebben gereden. De start van de deelnemers.
Links: Sir George Clerk,
nieuwbenoemde Engelsche
gezant te Brussel, over
handigde dezer dagen zijn
De Schie te Rotterdam, tusschen den tol en de Melkmarkt ivor'dt door opspuiting gedempt. De dam
bij den tol aan der splitsing van het RottekanaaJ^
Bij gelegenheid van 't zilveren jubïlé van het Sterrebosch
te Schiedam wordt in de school aan de Lekstraat een
tentoonstelling gehouden. De heer Huksharm toont hoe
pen pas geplante en een 25-jarige wilg er uitzien
Van der Lubbe heeft een groot gedeelte
van zijn jeugd gewoond in 's-Hertogenbosch,
een gedeelte \an zijn opvoeding heeft hij
nog genoten in een weezengesticht aldaar.
Met diepe ontroering volgen zijn oude
schoolkameraden het proces. Zijn opvoeding
en karakter van vroeger zouden niemand
van zijn vroegere bekenden kunnen doen
vermoeden, dat van der Lubbe tot zulk een
daad zou komen.
(Men zie ook de foto hieronder.)
Filiaal In ROTTERDAM: 1
te Pijnackerstiaat Mi Telefoon i312j
Vit onzen lezerskring ontvingen we bovenstaande interessante foto: een
schoolportret van jaren terug met in 't midden Marinus van der Lubbe
Tevens werden ons eenige bijzonderheden uit Marinus' jeugd medegedeeld:
hij was stil en teruggetrokken, van nature ridderlijk en eerlijk, met 'n sterk
óhtwikkeld rechtsge
voel. Als jongen hield
hij er al een eigen
meening op na, maar
was ook toen reeds
gemakkelijk om te
koopen. Naar onze
zegsman mededeelde,
is zijn houding in het
Rijksdagbrandproces
volkomen in overeen
stemming met de
karaktertrekken, die
hij als kind reeds
openbaarde.
den gelooven, dat van der Lubbe ook nu
zijn medebrandstichters, aangenomen na
tuurlijk dat hij die heeft gehad, niet zal
verraden.
De Jaarvergadering van de Ned. Christ.,
Reisvereeniging zal dit jaar op Zaterdag
30 Dec. te Leiden worden gehouden.
De kleine leerlingen van de Ghyll Road school te Ilkley
(Eng.) moesten een heel eind loopen om te kunnen zwem
men. Ze zijn nu bezig met den aanleg van een eigen
zwembad en kruien den uitgegraven grond weg.
