Heeft van der Lubbe het alleen
gedaan?
ZATERDAG 14 OCTOBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
HOE DE ZAAL ER UIT ZAG
DADELIJK NA HET UITBREKEN
VAN DEN BRAND
Van der Lubbe's arrestatie
In de piweszitting van Vrijdag te Berlijn
begon president Buenger met mede te dee-
Icn. dat bet onderzoek ter plaatse had bij
gedragen tot het ophelderen van punten
van tegenspraak, in de verschillende getui
genverklaringen. „In het bijzonder hebben
enkele getuigen in afwijking van hun hier
gedane verklaringen ter plaatse niet kun
nen bevestigen, dat zij meer dan een man
achter do matglazen vensters van de bene
den verdiep:ng had<len zien loopen. Een der
gelijke mogelijkheid was needs eerder ge
opperd, doch het bezoek van gister had
slechts ten doel de plaatselijke omstandig
heden en den lichtval to laten beoordeelen
door degenen, die hiertoe iu staat moesten
zijn".
Dimitrofs advocaat dr. Teichert verzoekt
den Senaat, ter ontlasting van den Bulgaar-
schen beklaagde, een aantal getuigen ii dei-
charge te hooren: Anna Kruegcr, Luise An-
gerer, een taxi-ondernemer, Anna Meyer,
Iitna Roesier en den slaapwagonconducteur
Ruttke. Hierdoor zal o.a. vastgesteld kun
nen worden, dat een verwisseling van den
persoon van Dimitrof niet slechts theore
tisch mogelijk is, doch in de praktijk inder
daad in twee gevallen is voorgekomen. Ter
ontlasting van de beklaagdi-n Popof en
Tancf verzoekt dr. Teichert alle kellners van
café „Buyemhofen majoor Schroder te
hooren. Voorts stelt dr. Teichert voor, ver
schillende getuigen uit Moskou te hooren in
verband met Popofs verblijf in de Sovjet-
Unie. Den juridischen adviseur der commu
nistische Rijksdagfractie wil hij gedaagd
zien om te verklaren of Popof ooit in zijn
Kamer m het Rijksdaggebouw is geweest,
terwijl hij verder velschillende getmgen
wenscht to hooren over Popofs kleeding cn
verder alle kellners van het restaurant
Aschinger in de Potsdamer Strassc 101, om
te doen vaststellen of Popof en Tanef op den
dag van den brand 's middags tusschcn 1 en
6 uur in het restaurant zijn geweest.
Tenslotte wenscht dr. Teichert nog een
Berlijnschc getuige to hooren, om te bewij
zen, dat Tanef van 25 Februari tot 4 Maart
in de Brandenburgstrasse heeft gewoond, en
den Rijksdagbeambte Neuber, om te verkla
ren, dat hij zich in tegenstelling tot getuige
Gericke den man „met die opvallende kuif"
(Van dor Lubbe) niet meer herinneren kan.
Politiecommissaris Bunge zal dan nog moe
ten verklaren, dat Gericke ook tegen hem
gezegd heeft, dat Van dor Lubbe hem niet
bekend voorkwam.
In verband met het groote aantal punten,
dat de verdediger der Bulgaren wil bewijzen,
houdt de procureur-géneraal dr. Werner zich
een beslissing voor tot morgenochtend. Hij
verklaart echter, dat reeds thans een aantal
\an deze bewijzen hem overbodig voorkomt.
Onder het thans volgend verhoor van twee
politie-wachtmeesters, die dadelijk na do
ontdekking \an den brand in liet Rijksdag-
gebouw zijn geweest, zit Van der Lubbe nog
apathischer dan tot nog toe het geval was
en houdt hij het hoofd dieper gebogen dan
ooiL
Uit het verhoor v^in wachtmeester
Poeschel blijkt, dat dezo tezamen mot dei;
inspecteur van liet Rijksdaggebcuw dooi
den retchlschen ingang de zaal is binnenge
gaan. Poeschel beschrijft dan het oogeubiik
waarop hij Van der Lubbe, voor het -eerst
zag cn arresteerde. Getuige had geenszins
den indruk, dat Van der Lubbe probeerde te
vluchten. Weliswaar was hij even terugge
deinsd, doch overigens volkomen rustig ge
bleven. Hij had ook geheel rechtop geloo-
pen. Op bevel van luitenant I-ateit had get.
ivods eerder zijn revolver gelrokken en nu
riep hij Van der Lubbe toe, terwijl hij het
wapen op hem richtte: „Handen omhoog",
aan welk bevel Van der Lubbe onmiddellijk
gevolg gaf. Getuige trad op hem toe en
fouilleerde hem terstond. In een der broek
zakken vond hij een zakmes cn in de ach
terzak een zakdoek, een pakje en een porte-
monnaie. Hij had niets aan dan n broek en
schoenen, ook geen hemd meer, zijn boven
lijf was geb«ml naakt, hevij*hezwoet on zijn
liaar hing verward in zijn gezicht. Zooals
reeds gezegd, was hij even geschrokken.
Later had gptuige beklaagde naar het post
huis Brandenburger Tor overgebracht.
Bekl. Torgler stelt ge-t. Poeschel eenige
vragen, o.a.: U hebt medegedeeld, dat u de
eerste was die Van der Lubbe heeft gezien en
hem gearresteerd hebt en hem ook hebt ge
fouilleerd. Hebt u behalve 't pakje nog papie
ren bij hem gevonden, die men voor een
lidmaatschapskaart of iets dergelijks kon
houden?
Gcituige Poeschel: „Neen ik heb slechts
het. pakje bij hem gevonden."
Torgler: „Ook geen kranten, geen strooi
biljetten?"
Getuige Poeschel: „Neen".
Torgler: „Dank U zeer!"
Dr. P a r i s i u s: „Hebt U de zakken nauw
keurig doorzocht? Kunt u met alle zeker
heid zeggen, dat hij geen strooibiljet bij zich
had? Op het posthuis is een strooibiljet bij
hem gevonden."
Getuige Poeschel: „Tk ben niet met
mijn handen onder in de zakken geweest,
maar ik heb de zakken afgetast en den in
druk gekregen dat er niets in was."
Gehoord wordt dan de nachtportier van
het Rijksdaggebouw Wendt, die mededeclin-
gen dott over het verblijf van Torgler c.s.
op den avond van den brand in bet gebouw.
Desgevraagd verklaart getuige dat hij bij
het weggaan der communistische afgevaar
digden niets opvallends had gemerkt
Het komt zoo vaak voor dat afgevaardigd-en
*iog na 8 uur in het gebouw zijn. Of Torgler
Tien actetasch bij zich heeft gehad, kan ge
tuige niet meer zeggen.
Bijzonderheden worden dim in het vol
gend verhoor nog vastgesteld.
Getuige Wendt verklaarde o.a. op een
vraag van Toglers verdediger, dr. Sack,
dat bij bij geen partij was aangesloten doch
toon dicht bij de nationaal-socialisten stond.
Vervolgens wordt de inspecteur van het
Rijksdapgcbouw Alexander Szranowitz ge
hoord. Sedert 1904 is hij in den Rijksdag
werkzaam geweest en sedert 1927 is hij in-
SDectiM.li', Op 27 Februari had Szranowitz
het gebouw tegen drie uur 's middags ver
laten nadat hij bij een laatste controle-ronde
niets verdachts had gemerkt. Hij ging naar
zijn dienstwoning dicht bij den Rijksdag.
Hij gaf een omstandig verhaal van zijn
waarnemingen van den brand toen hij, op
het sirenegeloei van de brandweer, naar hdt
Rijksdaggebouw was gegaan.
In het donker rende ik, door verscheiden
politiebeambten gevolgd, de trap op door de
wandelgang. Ter hoogte van liet postkantoor
kon ik vuur zien, dat ik dadelijk uittrapte.
Het was een in elkaar gerold kleedingstuk,
dat er in de verte als een kussen uitzag.
Getuige vat zijn waarnemingen op de vol
gende wijze samen: Op don stoel van den
president brandde alles, tenvljl op do tafels
daarvo. niets te zien was. Dicht bij het pre
sidium braadden de> gordijnen. Voorts brand
de het in de regeeringsbank en bij de plaat
sen van de vertegenwoordigers van den Rijks
raad. Het waren vlam men bundels van 40 a 50
cM. breedte, spits toeloopend, ongeveer 50
cM. hoog en rustig flikkerend. Op do regee
ringsbanken en dc banken van de vertegen
woordigers \an den Rijksraad waren 12 a 15
soortgelijke brandjes aangelegd. De vlammen
op de verschillende zetels der afgevaard:
den brandden in sommige gevallen afzon
derlijk, in sommige gevallen tezamen."
President: „Hoe groot waren de af
standen ongeveer tusscheu de verschillende
branden?"
Get. Szranowitz: „Ongeveer anderhal
ve meter. Het verwonderde mij dat het niet
alleen op de eerste lij brandde, waar zich
lessenaars voor de banken bevinden, doch
ook in de beide volgende rijen, die geen
lessenaars meer hebben."
Onder algemeene spanning schildert ge
tuige dan de arrestatie van den brandstich
ter d. Lubbe. Toen hij nog meer brand
haarden zocht, zag hij plotseling nabij de
deur van de antichambre voor de zaal van
den Rijksdag een man staan, die slechts een
broek en schoenen aan had. Aangezien ge
inige onmiddellijk in dezen persoon, d-ie la
ter Van der Lubbe bleek te zijn, den brand
stichter vermoedde, was hij op hem toege
sprongen en had den juist aankomenden
wachtmeester Poeschel toegeroepen: „Den
brandstichter arresteeren," De wachtmeester
deed dit dan ook dadelijk en v. d. Lubbe bood
geen tegenstand hoewel het er even op leek
alsof hij op het laatste oogenblik nog wilde
vluchten. Getuige vertelt verder, dat hij in
zijn opwinding v. d. Lubbe had toege-
srheeuwd: „Waarom héb je dat gedaan?"
waarbij hij hem met de vuist een por in de
zijde had gegeven. Van der Lubbe had
daarop slechts geantwoord: „Protest, protest"
en was toen weggevlucht
Getuige deelt op tot hem gerichte vragen
nog mee, dat hij heeft gezegd: Dat kan niet
door één man gedaan zijn, er moeten min
stens zes of acht man geweest zijn. Dat was
toen mijn overtuiging, dat geen mensch dat
alleen had kunnen doen.
Dr. Sac k: „Kent U Torgler en weet U of
hij dikwijls lang heeft gewerkt?"
Getuige: „Torgler heeft dikwijls tame
lijk lang gewerkt en ook veel acten bij zich
gehad."
President (tot get. Szranowitz): „In
de buitenlandsche pers is beweerd dat U iu
den middag van 27 Februari verscheiden
leden van het Rijksdagperson-eel vóór hun
tijd naar huis hebt laten gaan. Is dut
juist?"
Getuige Szranowitz: „Ik had noch de
bevoegdheid iemand te vroeg naar huis te
laten gaan, noch heb ik iets dergelijks ge
daan."
•esid,ent: „Was de dienst dien namid
dag precies zooals eiken anderen dag?"
Getuige Szranowitz: „Jawel, precies
zoo."
Getuige behoort tot geen politieke partij
maar is rechts georiënteerd.
President: „U hebt dus niets gelast,
wat tegen de regels was?"
Getuige: „Neen, heel zeker niet."
Hiermee is de zitting van Vrijdag beëin
digd.
BERLIJN, 14 October. Vandaag zullen
eenige interessante getuigen voor het Rijks
gerecht .verschijnen ou wel in de eerste
plaats de leidende functionarissen van de
Berl-ijnscho Brandweer, voor zoover zij het
eerst op da plaats van den brand aanwezig
waren.
Bovendien stana, nog op de getuigenlijst
de Rijksdagambtenaren, de kanselarijsocre-
taris, de gérant van het Rijksdagrestaurant
een portier.
Te ruim 10 uur wordt dc zitting geopend.
Senaatspresident Dr Bünger begint met
het afleggen van een uitvoerige verklaring,
waarin hij mededeelt, dat aan vier advocaten
die als toehoorders ht proces mochten bij-
vonen hun toegangskaarten is ontnomen in
-erband niet de houd-mg van deze vier bui
tenlanders, die in een brief aan den verde
diger der Bulgaarsche beklaagden, dr. Tei
chert, ernstige beleedigingen hebben geuit
aan het adres van de met het onderzoek be
laste ambtenaren m het bijzonder jegens den
echter van instruct.e van het Rijksgerecht
Het zijn de te Parijs wonende Bulgaarsche
advocaat Detsjef, dc Bugaarsche advocaat
Grigorof, de Amerikaansche advocaat Gala-
ghcir en de Fransclie advocaat Wilard.
DUITSCHLAND HET KINDERARMSTE
LAND
De volkstellingsstatistiek in Duitschland
(de invloed der nationaal-socialistische over
winning zette eerst nadien jn) brengt aan
het licht, dat Duitschland het kinderarm-
ste land van Europa is. Op elke 1000 inwo-
worden in Duitschland 16 kinderen
geboren, in Frankrijk 18, in Tsjecho-Slowa-
kije 22, in Italië 25, in Pólen 30 Gemid
deld telt elk Duitsch gezin op het land
4.1 personen, in de stad 3.3 personen. De
nationaal-socialisten hebben inderdaad aan
het kleine gezin den oorlog verklaard, maar
weg naar het Italiaansche of Poolsche
cijfer is nog lang.
JERUZALEM, 13 October. De Britsche
hooge commissaris, lt.-generaal, Sir Arthur
Mauchoff, is gister plotseling van zijn va-
cantie te Jeruzalem teruggekeerd en in de
Joodsolie wijk patrouilleeren sedert gister
versterkte politiepatrouilles die de uitdruk
kelijke bevoegdheid bobben verkregen zoo
noodig van de wapenen gebruik te maken
in' verband mot een besluit van den leider
der Arabische beweging om heden in Jeru
zalem een betooging te houden, ondanks het
jfficieele verbod,
AARDSCHOKKEN IN ITALIË
ROME, 13 October. Gister zijn in de steden
en dorpen, rondom het Nemimeer, twee
lichte aardschokken waargenomen. De
schokken veroorzaakten een paniek onder
de bevolking, doch richtten bijna geen mate-
rièele schade aan.
DE UITVINDERS HOUDEN HET GEHEIM
Naar verluidt, zouden eenige Fransche
professoren te Clermont-Ferrand een nieuw
gifgas hebben ontdekt, dat alle tot nog toe
gedane ontdekkingen op dit gebied in de
schaduw stelt.
Tegen dit gas zou volgens de meening van
de samensitellers geen bescherming bestaan,
aangezien het door de kleeding direct in dè
huid dringt en dan reeds Hoodelijk werkt.
Naar verluidt zouden de uitvinders echter
weigeren de samenstelling ervan bekend te
maken en zouden zij verklaard hebben, ook
het Fransche Ministerie van Oorlog niet eer
der de beschikking er over te geven dan
wanneer Frankrijk zou worden aangevallen
rich zou moeten verdedigen. Acht dagen
zouden voldoende zijn om het gas in groo
te hoeveelheden te kunnen prodiuceeren.
BIJNA ONGELOOFLIJK!
RHEUMATISCHE PIJN VERDWENEN
Na 33 jaar van ondragelijk lijden.
Het klinkt haast ongelooflijk dat iemand
op 70 jarigen leeftijd met vreugde kan
klaren, dat hij na 33 jaar gefolterd te zijn
geweest door ondragelijke rhcumatische pij
nen, hiervan door Togal geheel is afgehol
pen. En toch is het zoo!
Het is te begrijpen, met welke groote dank
baarheid de Heer J. J. V. to B. ons de bij
zonderheden hieromtrent mededeelde. Te
meer, daar hij niet alleen geheel bevrijd is
van de pijnen, die hem zoo vele jaren het le
ven ondragelijk maakten, doch deze ook
niet meer zijn teruggekomen.
„Ik gevoel mij dan ook zoo gelukkig, dat
ik ook graag mijn lijdonde modemenschen
even gelukkig mocht zien" zoo schrijft hij
ons. Geen wonder, dat iemand, die zijn le
ven lang aan rheumatiek heeft geleden, en
zonder baat vrijwel van alles geprobeerd
heeft, uitermate verheugd is over wat Togal
voor hem gedaan heeft.
Togal is het meest radicale middel ter be
strijding van rheumatische pijnen, ischias,
jicliV spit, hoofd- en zenuwpijnen en pijnen
in ledematen en gewrichten. Bovendic/i vol
maakt onschadelijk voor het gestel zoodat
Togal ook gebruikt kan worden door hen
die treen andere geneesmiddelen kunnen
verdragen. Bij apoth. en drog. h 0.80 en
ƒ2.per flacon. (Adv.)
De Oostenrijksche monarchisten hebben
gisteren een persconferentie bijeengeroepen
waapin hun leider kolonel Wolff verklaarde
dat Oostenrijk aan den vooravond van een
belangrijke monarchistische actie staat Men
zal de republiek liquideeren.
Wolff heeft aan bondskanselier Dr. Doll-
fuss ee« schrijven gericht, waariA hij eischt,
dat de wetten, die de Habsburgers het ver
blijf in Oostenrijk verbieden, zullen worden
ingetrokken en dat do Habsburgers vergun
ning zal worden verleend zich weer in
Oostenrijk te vestigen.
Kolonel Wolff beweerde verder, dat Zuid
Tirol door de Italiaansche regeering aan
prinses Maria, de toekomstige bruid van
kroonprins Otto, als huwelijksgeschenk zal
worden gegeven.
In verband hiermede wordt uit Rome ge
meld. dat alle geruchten betreffende een
verloving van Otto met prinses Maria, de
oudste dochter van den Italiaanschen koning
onjuist zijn cn dat voor Italië de kwestie
der restauratie van dc Habsburgers in
Oostenrijk thans niet actueel is.
Al deze berichten hebben hun oorsprong
gevonden in het bezoek van de vroegere kei-
van Oostenrijk, Zita, aan Rome, waar
zij met het Vaticaan en het Quirinaal onder
handelingen heeft gevoerd.
Ook eenige vooraanstaande Oostenrijksche
aristocraten waren dezer dagen te Rome. Zij
hebben Zita ontmoet.
Men verwacht in verband hiermede een
nieuwe en krachtige monarchistische pro
paganda in Hongarije en Oostenrijk.
DERTIG PERSONEN BIJ ONTPLOFFING
GEDOOD
Uit Madras: Tengevolge van een hevige
ontploffing in een pyrotechn'ische fabriek te
Vizagapalam bij Madras werden 30 perso-
non gedood en acht ernstig gewond. Van de
iabriek is nog slechts een puinhoop over.
Vrijdag werd te Jeruzalem door de Ara
bieren gestaakt als protest tegen de toene
mende immigratie van Joden. Ondanks liet
verbod trachtten demonstranten uit de oude
stad naar de nieuwe stad te trekken. Zij
werden evenwel door militairen verspreid.
Eenige demonstranten werden gewond. Een
deputatie der Arabieren werd niet door de
regeering ontvangen.
NOODWEER TE VENETIE
Boven de provincie Udine (Venetië) heeft
gisteren in de vroege ochtenduren een bui
tengewoon hevig noodweer gewoed. Pleinen
en straten werden geheel onder water ge
zet. De vestinggordel is over een breedte van
50 M. ingestort. Boom en en schuren werden
vernield en tal van huizen ernstig bescha
digd. Groote hoeveelheden gekapt hout zijn
weggespoeld. De bruggen over de rivieren
werden ernstig beschadigd. Ook uit andere
steden in Boven Italië zijn berichten ont-
angen betreffende een hevig noodweer.
EEN AANSLAG OP HET DUITSCHE
GEZANTSCHAP TE BOEKAREST
Gistermorgen tegen elf uur openden vier
jongelui voor het gebouw van de Duitsche le
gatie te Boekarest plotseling een steenenbom
bardement op het gezantschapegebouw en
wierpen bijna alle ruiten aan den voorkant
in. Een steen vloog door het raam van
werkkamer van den gezantschapsraad Dr.
Kirchholt, die wel geraakt, maar niet gewond
werd. Bovendien wierpen zy een flesch met
roode olieverf tegen het schild met het rijks
wapen. De flesch brak en het schild werd ge
heel met roode verf besmeurd. De voor het
gebouw op wacht staande politie-agenten, kon
den twee van de vier daders arresteeren. De
beide overigen ontvluchtten. De commissaris
van politie te Boekarest begaf zich onmiddel
lijk naar de Duitsche legatie om zijn leedwe-
over het gebeurde uit te spreken. De Duit
sche gezant heeft het Roemeensche Ministerie
Binnenlandsche Zaken ervan op de hoog
te gesteld.
Dr. iHIRTSIEFER UIT HET CONCEN-
TRATIEKAMP ONTSLAGEN
De vroegere Pruisische Minister voor Sociale
Voorzorg Hirtsiefer, die op 26 September jl.
naar het concentratiekamp Wuppertal-Beyen-
burg was overgebracht, is thans daaruit ont-
DE ZWITSKRSCHE STENDENRAAD EN
DE WERKVERSCHAFFING
Uit Bazel. De stendenraad heeft het door den
Nationalen Raad reeds goedgekeurde crediet
van 20 millioen franken voor werkverschaf
fing toegestaan. 15 millioen zullen dienen voor
de uitbreiding en verbetering der reserven aan
militair materiaal.
De leider van het militaire departement,
bondsraad Minger, heeft verdere credieten aan
gekondigd voor den aanschaf van legermate-
riaal tot een bedrag van 85 millioen franken.
Het Zwitsersche leger moet, aldus luidt de mo
tiveering, in staat zijn iederen aanvaller ern-
stigen tegenstand te kunnen bieden.
ONGEREGELDHEDEN IN NEW-YORK.
•*3560 georganiseerde confectiearbeiders en
schoenmakers hebben gisteravond getracht
het hoofdkwartier van de leiding der NRA
in hotel Pennsylvanie te bestormen. Tevo
ren hadden zij geprotesteerd tegen de loon-
tarieven, die door de NRA-leiding waren
vastgesteld. 300 bereden agenten van poli
tie dreven de menigte njet den gummistok
uiteen. 53 demonstranten, waaronder 8 vrou
wen, werden gearresteerd.
Land- en Tuinbouw.
BOTER- EN MARGARINE
SURROGATEN
Zooals men weet is sedert de heffingen
op boter en margarine een levendige lian
del ontstaan in vetten, die met wat kleur
sel heel gevoegelijk de boter of margarine
konden vervangen. Thans is, daar hicrdooi
de uitwerking van de Crisis-Zuivelwet voor
een belangrijk deel doel miste, hieraan een
einde gekomen.
Met ingang van 15 October 1933 is hel
vervoeren, verkoopen of afleveren, alsmede
het voorhanden hebben van vetten, welke
door een of andere bewerking boter of
margarine kunnen vervangen, slechts toe
gestaan. mits de dubbele heffing ad 70.4 et.
per K.G. betaald is en de vetten vorpaki
zijn in eenheden van 10, 20, 25 of 50 K.G.
Het in den handel brengen van deze vet-
artikelen in zoogenaamde kleine verpak
king 1 K.G. enz.) is dan niet meci
geoorloofd.
Met deze vetten worden o.a. bedoeld de
producten, welke onder den naam van Ro-
miline, Silsa, Extra Jus, Stima, Tabo, No-
maf a, enz. in den handel worden gebracht.
De aanwezige voorraden van bovenge
noemde vetten mogen tot cn met 22 October
1933 in den kleinhandel verkocht, vervoerd
en afgeleverd worden. De na dezen datum
aanwezige voorraden zullen in beslag ge
nomen worden.
Voor reuzel, welke voldoet aan een mini
mum Bomer-getal van 71. gelden de oude
bepalingen; de heffing hiervoor verschul
digd blijft dus» 35.2 ct. per K.G.
Nader zullen bekend gemaakt worden de
namen der in den handel zijnde merken
van die vetten speciaal bestemd voor
bakkers waarop het vorenstaande niet
van toepassing is.
DE BOER EN DE ZOMERTIJD
AANDRANG TOT AFSCHAFFING!
In de Memorie van Antwoord aan dc
Tweede Kamer betreffende hun voorstel
tot afschaffing van den zomertijd zeggen de
heeren Van den Heuvel en Bakker o.in. het
volgende:
Dat er steeds meer aanpassing zou zijn
gekomen aan, den zomertijd is, naar onze
meening, volkomen onjuist gezien.
Wel is in sommige streken te dien aan
zien sprake van een zeker fatalisme, omdat
men zich van den' zomertijd niets aantrekt,
zelfs worden daar de dorpsklokken niet
verzet. Men fulmineert daar niet meer te
gen de wet, omdat men deze volkomen ne
geert.
In streken, waarin dit niet wel mogelijk
is, is zeker van aanpassing geen sprake
maar bliift het verzet onverminderd voort
duren en dat is naar het oordeel van de
voorstellers alleszins verklaarbaar. Ten eei-
ste schept de zomertijd op het platteland
groote verwarring, omdat volgens den zon
netijd wordt gewerkt en do dagindeeling
niet verandert, zoodat men steeds heeft to
worstelen met groote tweeslachtigheid op
het gebied van de tijdregeliug.
Voorts schept de zomertijd een grootcn
last voor dat deel der plattelandsbevolking,
dat zich aan den zomertijd moet honden.
Het betcekcnt voor hen, dat ze in de maand
Juli al reeds 's morgens in het duister hun
Wérk moeten verrichten, terwijl dit er zélfs,
toe leidt, dat men een uur langer per dag
moet arbeiden. Deze last moet worden ge
dragen om de stedelingen een uur meer
zonlicht te doen genieten, doch hoe onbil
lijk is een dergelijke regeliug, te meer om
dat ieder eigener beweging in staat is, om
het volle daglicht te genieten, door daartoe
tijdig genoeg 's morgens op te staan.
STEUN GRIENDCULTUUR
VERMOEDELIJK WORDT VIER- EN VIJF
JARIG GEWAS GESTEUND
Omtrent de steunmaatregel aan de griend-
cultuur kan nu reeds medegedeeld worden,
dat de verschillende steunmaatregelen ten
behoeve van de griendcultuur o.a. vermoede
lijk zullen inhouden steunverleening aan 5-
en 4-jarig gewas, volgens een taxatie op s'cam
door twee deskundige controleurs, terwijl
eveneens de teen van 't mes af, in de maat
regelen zal worden betrokken.
(Bedoelde taxafcie moet heben plaats gehad
alvorens met het hakken van de 5-ien 4-jarige
grienden, alsmede met het snijden van de teen
buitendijks. Voor zoover deze per hoek wordt
verkocht, wordt aangevangen. Hiertoe ver
zoekt de regqeringscommissaris vóór of op
16 October opgave van alle woorden en wel
door gebruikmaking van een toegezonden for
mulier. Opgaven welke na deze datum inko
men, kunnen niet in behandeling worden ge
nomen.
GOUDEN EERE-MEDAILLE AAN
ADOLF HITLER
De Academie voor Beeldende Kunsten te
München, heeft, ter gelegenheid van den
der Duitsche Kunst, haar eere-medaille
goud, toegekend aan Adolf Hitler.
MISLUKTE BOMAANSLAG OP DE
VALUTABEURS TE CHICAGO.
Uit Chicago: Een bom van een explosief
vermogen, groot genoeg om het geheele ge
bouw te verwoesten, is gisteren op do trap
pen van de valutabeurs geworpen. Dc hcl-
sche machine ontplofte echter niet.
Op de jaarvergadering der Amerikaan-
Bche vakvereenigingen is een resolutie aan
genomen, waarin geeischt wordt alle Duit
sche producten zóó lang te boycotten tot de
Duitsche regeering den Duitschen arbeider
het recht toekent, zich volgens zijn eigen
wil in vakvereenigingen te organisceren en
tot dat Duitschland de vervolgingen der Jo
den zal hebben gestaakt.
UNIVERSITEIT IN BRAND.
MEXICO CITY, 14 October. In de Univer
siteitsgebouwen van Mexico City brak gister
een groote brand uit. die zich spoedig tot
andere Universiteitsgebouwen uitbreidde.
De geheele brandweer werd gealarmeerd
om aan 't blusschingswerk deel to nemen
De politie koestert het vermoeden, dat de
brand door stakende studenten, die van
communistische sympathieën worden ver
dacht, is aangestoken. De studenten gingen
in staking naar aanleiding van het ontslag
van den directeur der juridische faculteit.
Prof. Rodulfo Brito Foucher, die ervan
werd beschuldigd aan politieke actie te heb
ben deelgenomen en niet de noodige eerbied
tegenover den rector der Universiteit te
hebben betoond.
AMSTERDAM
HULDIGINGS-COMITE-Dr. W. DE VLUGT
Twaall en een half Jaar burgemeester
Naar de „Tel." verneemt, wordt een comi
té uit de burgerij gevormd met de bedoeling
den burgemeester, Dr. W. de V1 u g t, in
December te huldigen ter gelegenheid van
het feit, dat hij twaalf en een half jaar
aan het hoofd van de gemeente staat Voor
zitter van het comité is Mr. J. A. van
Thiol, officier van justitie, penningmees
ter Mr. Chr. P. van Ecg hen, terwijl do
heer A. A s s c h er vice-voorzitter en de
heer B. va n V1 ij m e n secretaris zullen zijn
ROODE KRUIS-AVOND.
Het Nationaal Jongeren Verbond, afd.
Amsterdam, belegt op Woensdagavond 18
October a.s. aan den vooravond van de Roo
de Kruis straatcollecte, een propaganda-
bij een komst voor het Nederlandse he Roode
Kruis in de groote zaal van Maison Boer
(lste Wetering-plantsoen).
Sprekers de hoeren F. K. Lotgering over
„Roeping en plicht"; Dr. F. Veldhuyzen over
„Ontstaan en Vredeswerk van het Roode
Kruis"; Dr. Hans Feriz over „Het Roode
Kruis in den Wereldoorlog".
Na de pauze wordt de Roode Kruis-film
vertoond.
NEERBOSCHAVOND.
Op Maandag 23 October a.s. wordt een
Neerboschavond gehouden in de N. Z. ka
pel Rokin 78a. Het bekende zangkoor der
weesinrichting zal daar een uitvoering ge
ven, terwijl de predikant-directeur Ds. H.
Kluin mededeelingen zal doen over den ar
beid te Neerbosch. De avond wordt gehou
den ten bate van de Noerboschinrichting.
DE POLITIE EN ONS VOLKSLIED.
De politic zal voortaan bij het ten gehoore
brengen van ons volkslied de houding moe
ten aannemen en het saluut moeten bren
gen.
ONGEVALLEN.
In de J. P. Heysestraat bij de Jac. van
Leonepkade is een 50-jarige dame door een
wielrijder aangereden. Met een hersenschud
ding en verschillende verwondingen is zij
overgebracht naar het Wilhelmina Gasthuis.
In de Sarphatistraat bij hot Weesperpleip
is een vrouw, toen een tramwagen van lijn
3, waaruit zij wilde stappen, plotseling ver
der reed, komen te vallen, waarbij zij een
armbreuk en inwendige kneuzingen opliep.
De Geneesk. Dienst heeft haar naar het
Wilhelmina-Gasthuis vervoerd.
OP EEN TREIN GESCHOTEN.
de
Ter hoogte van den speeltuin
Spaarndammerstraat is, vermoedelijk met
een katapult, op een voorbijrijdenden trein
geschoten, die naar Zaandam ging, waar
door een ruit is gebroken en het glas naar
binnen is gevallen. Geen der reizigers werd
gewond
BALDADIGE ALARMEERINGEN.
Het aantal baldadige alarmeeringen van
de brandweer in September bedroeg 71. Een
persoon werd door de politie aanghoixjen ter
zake van het uit. baldadigheid in werking
stellen van een brandmelder. Er werd geen
enkele maal proces-verbaal opgemaakt. Twee
personen werden door den Politierechter ge
straft met een berisping. In alle 71 gevallen
van baldadige alarmeeringen zijn voertui
gen van de brandweer uitgerukt, terwijl het
geen enkele maal voorkwam, dat op dat
moment brand in hetzelfde gebied wqrd ge
alarmeerd.
Gemengd Nieuws
Volgens hot Handelsblad heeft nu ook de
R.K. organisatie van bouwvakarbeiders het
nieuwe collectieve contract aanvaard.
De (moderne) Alg. Ned. Bouwarbeiders-
bond heeft het contract niet aanvaard. De
patroonsorganisaties hebben intusschen aan
de leden bericht, dat de bepalingen van het
nieuwe contract worden geach'c te zijn inge
gaan op Maandag j.L zoodaX heden de ver
laagde loonen worden uitbetaald. De „moder
ne" bond, hoewel hij het contract niet aan
vaardt, zal zich bij dezen gang van zaken
neerleggen en het bondsbestuur heeft per cir
culaire aan de leden doen weten, dat zij, die
aan staking zullen deelnemen, zullen worden
geroyeerd.
DE VEENBRAND IN DRENTE
Omtrent den veenbrand te Emmen-Erf-
scheidenveen vernamen wij dat van de ne
gen brandspuiten thans drie teruggetrokken
zijn, hetgeen op een aanmerkelijke verbe
tering in den toestand wijst Zes brandspui
ten zetten het blusschingswerk voort De
totale aangerichte schade wordt geraamd
op 50 a 60.000 gulden, waarvan 10 a 12.000
gulden door verzekering wordt gedek'
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
Automobilist en chauffeur zaten te slapen.
Men meldt ons uit Hedel:
Gisteravond is op den Bosschewe.g een on
geveer 40-jarige man, wiens naam tot dus
ver niet bekend is, overreden door de
vrachtauto van M. Schaay. De eigenaar en
de chauffeur zaten beiden te slapeh. Het
lijk van den man die op slag dood was, is
overgebracht naar het Liefdegesticht te
Orthen. De chauffeur is naar het politiebu
reau te Hedel overgeJaracht De eigenaar kon
met de vrachtauto vertrekken.
DOODSLAG VAN RIJKSAMBTENAAR
Verdachte vrijgesproken
De rechtbank te s -Hertoigenbosoh deed uit
spraak in de strafzaak tegen den 2M2-Jarlgen
reed De Man aan,
overleden. De officier van just
doodisalig acht jaar gevnngeni^sl
rechtbank sprak vc-rdachtc vrij.
De rechtbank behandelde ook de strafzaak
tegen den 30-jarlgen L. L. van E.. mandenn
ke.r te Vlijmen, aan wien de op 25 JuLi jl.
Vlijmen gepleegde doodslag op J. Heesbeen
ten laete gelogd. Do officlc-r van justitie eiachte
2 jaar gevrtraf met aftrek van voorarrest.
Schoolnieuws.
WERKLOOZE LEERKRACHTEN M.O.
Dezer dagen is opgericht een organisatie
van leerkrachten, een vereeniging van afge
studeerden, die trachten een positie by het
Middelbaar of Voorbereidend Hooger Onder
wijs te verkrygen. Als middelen om tot die
positieverbetering te geraken, werden aange
wezen het ondernemen van pogingen om de
autoriteiten en de publieke opinie voor de
plannen der organisatie te winnen, waartoe
o.a. behoort de oprichting van arbeids bureaux.
Weerbericht.
siltje geeft den vorlgen stand i
Hoogste stand te München 771.6.
Laagste etand te Janmayen 730.8.
Stand vanmorgen half twaalf 767.0.
WEERVERW ACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te Bilt)
Zwakke tot matige wind uit W. richtingen,
half tot zwaar bewolkt, weinig of geen
regen, iets zachter.
THERMOMET*JRSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 13.0 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
15 OCTOBER
Van 's avonds 5.35 u. tot 's morgens 5.58 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig Heden Vorig
Wurtzbnrg 0.01 0.00 Caub 1.34 1.30
Straab-bnr» 0.00 -0.00 Ems 1.09 1.10
RrelBMh 1.08 1.18 Coblene 1.40 1.4t
Rhelnfelden 0.<0 -2.19 Trier -0.14 -0.12
Kehl 2.71 2.45 Keulen 0.91 0.90
Maxan 8.83 3.74 Rührort -0.57 -0.57
Diedeabetm 0.30 0.39 Wusel -0.63 -0.89
Mannheim 2.28 2.24 Emmerik 0.31 0.36
Lohr 0.99 1.00 Dueseldorf 0.81 0.30
Mainz 0.16 -0.10 Maastricht 40.69 40.65
Hingen 1.26 1.24 Venlo 10.75 lOJSö
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
15 October
Delfzijl 7.51 20.46 HellevoetaL 12.56 -v—
Terschelling 5.11 17.59 Willemstad 0.47 13°0
Harlingen 5.50 Ib.Si Hrouwersh. 11.88
Oen Helder 8.16 16^0 Zierikzee 11.64—.—
(Jmuiuen 12.34 Wemeldingt 12.21
H v. Holland 11.58Vlissingen 10.4123.18
Schevenlngeni2.ü8Terneuzen 11.16 23.46
(■otterdam j.iu 13.2 Hanaweert 11.41
16 October
Delfzijl 8.54 21.42 Hell.v.sl. 0.48 13.1?
Terschell. 6.14 18.65 Willemstad 1.49 14.09
Harlingen 7.00 19.36 Brouwersh. 0.00 12.29
4.30 17.35 Zierikzee 0.31 12.48
0,55 13.21 Womoldlnge 0.53 13.16
Vlissingen 11.32
IJmutdei
H. v. Holl. 0.13 1..
Bchevenln. 0.23 12.56 Terneuzen 12.04
12.35
Botterdam 2.17 14.22 Hansweert
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMEN9
R.K. HANDELSHOOGESCHOOL TB TILBURG
Geel,Handelswetenschappen; comd.ex., de heet
Werktuigkunde; ca.nd.ex., de heeren o.wc-
boom te Den Haag en C J A Bax te Arnhem.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Godgeleerdheid: prop.ex., do heeren A van der
Most te Schiedam en H de Klevid te Utrecht.
M Boot te D WÊÊIftM
Indologie: ta&lk. cand-ex., de" heer N de
Fremery te Den Haag.
Geneeskunde a-rtsex.. de heeren Lie Glok
TJoan te Oogietgeest, N Speljer te Den Haag
en W H do la Fur-*
AMSTERDAM.
P~d«
Sociale Geografie: oand.ex., do dames C. P.
van Nlftrik en W N Sohllstra.
Geneeskunde: cand.ex., de heeren Ir H R van
Bicma. R Dijkhuizen, M Koert. Th O J M Smit,
W Teen—
Apothekersasssisent
te Hillegersberg. J P
Rechtswetensohap: doot. ex., mej. H W I
en mej. M van Bentfeld.
'Sociale Aardrijkskunde: cand.ex. de heer J G
van der Valk.
Geneeskunde: artsex., de heeren W H de
Beaufort. H Ezendam. J L van L.aer en A H
Smeots: semi-artsex., de heeren S K Lie, G J
Schabbink en G M H Veeneklaas.
Tandheelkunde: lste theor. ex.. de heeron M
n P G van Geljtenbeek; 2de theor. ex.,
mej. J M Mulder.
J M W Jeuken te Hoensbroek i
Keu lamana te Den Haag,
L.O. Art. 86. Gex. 3, gesl. 2 oand., nl. de heereri
Q H J Calls te Hilversum en C Hoogvorst t«
EXAMENS-SCHOOLRAAD
"UTRECHT. 13 Oct. Gesl. de dnim-eo M J de
Sohevonlngen;
Ie; A r
te Roti
gellng. ld. te Rotterdam: J de
Bilt; E Verkade. id. te Schiedam, allen mot
aant. C.N.S. en GS L P ten Hove, ld. te Rot
terdam. J N Kooiker, ld. te Hulzen, belden met
aant. C.N.S E Trouwborst, ond. mot h.a. te
Gouda; H Kramer, ond. to OogHtgeesat en J J
Pronk. id. te IJmuidcn. beiden met aant. GS.;
D M A J v d Griek, cmd. met h.a. te Amsterdam
en M L C V Es te Den Haag.
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG. 13 Oct. Gesl. voor lsten stuur
man gr. stoomv„ de heer G Ryfkogel; voor 2den
stuurman gr. stoom v.. de heer J den Hollander:
en voor 3den stuurman gr. stoomv., de heer T
Bootsin a.
EXAMENS-MACHINIST
DEN HAAG. 13 Oct Gesl. voor dlpl. C. de
heeren Ch Zéwald te Rotterdah en M J van den
Hoek te Vlissingen; en voor het theor. deel van
dlpl. C. de heeren J van Lit te Haarlem, A Mul-
J.frr te Rotterdam en A de Jong te Rotterdam
EXAMENS-ZENDAMATEUR
Aangifte voor de op 20 Nov a.s. to Den Haag,
■êbouw Hoofdbestuur P.T.T., aanvangende exa-
.Waterwtaat of
amateur-zcndei
v. a.s. btj den Miniater
directeur-generaal de£
