Het Saargebied en
het Saarplebisciet
WOENSDAG 11 OCTOBER 1933^
men geen moeilijkheden wilde; in tal van
gevallen heeft de regeeringscommissie ge
vreesd een herhaling van het procédé van
1926 then de commissie in haar geheel voor
den Baad van den Volkenbond werd geroe
pen, min of meer om van haar onpartijdig
heid getuigenis af tc leggen.
Neen, de bevolking van het Saargebiei
heeft het zoo slecht niet gehad. Zij is in
nauwe commercieele aanraking getreden
met het omliggende Fransche gebied, en
daardoor zijn banden geschapen, die men
uiteraard niet gaarne verbreekt. Daardoor
reeds zou op het oogenblik, dat de volks
stemming diende plaats te hebben, toch wel
een en ander in het midden gebracht
zijn, waaraan de auteurs van het Vredes
verdrag van Versailles niet hebben gedacht
of konden denken. Nu daarbij komt geheel
de nieuwe Duitsche toestand en de vraag of
men goed doet zddh zonder meer aan het
Duitsche bewind te onderwerpen, wordt de
toestand onzeker, in elk geval onzekerder
dan hij tevoren geweest is.
Vandaar, dat er wel iets is dat op een
vraagstuk van het Saargebied lijkt Van
Fransche en van Duitsche zijde volgt men
uiteraard verschillende redeneeringen; over
die redeneeringen in een volgend artikel
iets meer!
Schaakrubriek.
OM HET WERELDKAMPIOENSCHAP
De kans, dat de tweekamp tusschen den
wereldkampioen Aljechin en zijn uitdager
Bogoljuboff inderdaad zal doorgaan, is aan
merkelijk grooter geworden.
Er is Aljechin voor dezen wedstrijd een
bedrag van 10.000 aangeboden plus vergoe
ding van kosten. Aljechin heeft dit aanbod
geaccepteerd. Het thans aangeboden bedrag
is belangrijk lager dan voorheen gebruike
lijk was.
TARTAKOWER—LILIENTHAL
Parijs is van oudsher een beroemd schaak
centrum geweest. Tal van schaakmeesters
hebben er langdurige perioden doorgebracht.
Sommigen, zooals Tartakower, O. S. Bern
stein en Snosko-Borowski, hebben er zich
voorgoed gevestigd.
Voorts heeft men in het buitenland
wat wij in Nederland niet kennende z.g.n.
schaakcafé's, waar men vroeg of laat alle
autoriteiten op schaakgebied kan aantreffen.
Parijs heeft in het „Café de la Régence" zulk
een schaakhome, en men kan zonder over
drijven zeggen, dat het wereldberoemd is
geworden door alle schaakgebeurtenissen,
welke daar hebben plaats gevonden.
Was het niet daar om maar bij den
laatsten tijd te blijven dat de oud-wereld
kampioen, de grijze Dr. Eon. Lasker, na vele
jaren niet meer in het openbaar geschaakt
te hebben, voor 't eerst weer een simultaan
seance (en wat voor een!) gaf?
DE GEBROEDERS
Door G. 1
Was het niet daar, dat onlangs Tartako
wer tegen Aljechin twee partijen speelde,
waarvan hij de eerste won en de tweede, bij
betere stelling remise maakte?
Weliswaar had Aljechin Madame de Gosse-
lin, Tartakower L. de Villeneuve tot partner,
doch wij mogen veilig aannemen, dat de in
vloed van deze secondanten op de gespeelde
partijen gering is geweest.
Terloops zij hierbij nog opgemerkt, dat
Tartakower in den landemvedstrijd te Fol
kestone nogmaals het kunststuk herhaalde
wn den wereldkampioen tc verslaan.
Welnu, in dit schaakcent rum is zich ook
de jonge Hongaar A. Lilienthal komen ves
tigen. Deze speler is kampioen van Honga
rije en wist in enkele nationale en inter
national tournooien den eersten prijs of een
hooge plaats te verwerven. Bovendien wiet
hij in het landentournooi te Folkestone on
geslagen te blijven, welke prestatie slechts
door Marshall en Opoeenski geëvenaard werd
De indruk van zijn spel te Parijs is zoo
groot geweest, dat enkele rijke bewonderaars
een match van 6 partijen met Tartakower
voor hem geëngageerd hebben. Tartakower
won met bet kleinst mogelijke verschil, nL
3l/2en deze uitslag deed de organisa
toren besluiten een revanche-match tot stand
te brengen. Opnieuw wist Tartakower te win
men, thans met 42, waardoor hij tevens
dien specialen prijs won, welke was uitge
loofd voor den speler, die meer dan 31/2 punt
zoui behalen.
Beide spelers kunnen met den uitslag van
deze matches tevreden zijn. Tartakower, om
dat hij een overwinning heeft behaald*
waaraan zeer zeker waarde gehecht moet
worden, Lilienthal, omdat hij tegen «en er
kend sterk meester een zeer eervol resultaat
heeft weten te bereiken.
De Fransche Schaakbond overweegt thans
een wedstrijd te organiseeren, waaraan alle
te Parijs vertoevende schaakmeesters zullen
deelnemen. Ook Aljechin is daartoe uitge-
noodigd.
Rechtzaken.
DE TREINBOTSING BIJ VUGHT
Het gereshtshof van 's-Hertogenbosch deed
uitspraak in de strafzaak tegen den 49-jarl-
gen machinist der Nederlandsche Spoorwegen,
P. R. te Eindhoven, aan wien ten laste was
gelegd dat het op 4 December 1932 aan zün
schuld was te wiiten, dat een treinbotsing t®
Vught ontstond, tengevolgo waarvan de rem
mer A. v. d. Heuvel overleed.
Evenals de Rechtbank sprak he't Hof den'
verdachte vrfl.
STEEKPENNINGEN EN OMKOOPING
De Haagsche Rechtbank behandelde de zaak
tegen den 55-Jarlgan bureelambtenaar der
posterijen, telegrafie en telefonie W. van S.
Hem was ten laste gelegd, dat h(j verschil
lende malen aan den aannemer M. A. v. d. B.
te oMordrecht inlichtingen verstrekte omtrekt
aan te besteden werken en daarvoor f5
f6000 te hebben aangenomen. De officier van
Justitie elschte 2% jaar gev. straf. Tegen v. d.
B. werd wegens omkooping 2 jaar gev. atraX
Uitspraak 23 Oct. a.s.
KNOOPENSCHAAR
ROTMAN
OPLOSSINGEN
De oplossingen van de raadsels uit onze
rubriek van 13 Sept j.l. zijn als volgt:
Orgelraadsel
Pretoriaan, Lentebode, Spoorweg, Cen-
Buur, Cretin, Lille, Banier, Angstig, Kregelig,
Kabouters, Bewustheid: Tentoonstellings
gebouw.
Kruiswoordraadsel
Horizontaal: 50 Era
52 Serie
54 Gap
57 Rariteit
58 Steigers
59 Faz
60 Ramde
61 Rit
62 Merries
65 Onkunde
68 Neen
69 Tam
70 Aloë
71 Enk
72 Per
Verticaal:
1 Bak
2 Olijfboom
3 Sik
4 Das
5 Rataplan
6 Are
7 Befaamd
8 Ananas
9 Leener
11 Drollig
12 Burg
13 Elan
41 Peuteren
15 Knar
42 Dor
16 Spee
44 Ridicule
17 Sta
45 Ergerde
20 Ans
47 Betast
25 Dik
48 Bisdom
2S Oever
50 Erf
29 Reden
51 Raam
31 Beets
52 Sire
32 Manie
53 Eten
33 Ark
55 Arie
34 Nul
56 Pst
35 Mis
63 Ree
36 Eem
64 Ink
40 Laarzen
66 Kap
67 Nor
Wat eet ge graag In den zomer?
k, Bas, Kabel, Droogte, Kabouters, Batte
rij, Preek, Ora, S: Aardappelsalade.
De Toover-waaier
EF IGNEOLEDR
DuRoLnEoEaDuHfLuArNeEé
afarumdbxuelef apnaocka
urgtz aeeaalaceneasvisu
dauuekl lrr ilardsnmistm
easnree icc li t trcaucieu
TANNHAEU SER
Dus: Daudet, Eufraat, Ragusa, Luzern, In
maken, Edelen, Gobelin, Exarch, Naurarch,
Delila, Eulalia, Hecate, Offerte, Landru,
I.upescu, Ananas, Erasmus, Novice, Decisie,
Ekster, Réaumur: Der flicgende Hollaender
Tannhaeuser.
reeds geacht wordt voor verschillende uit
legging vatbaar te zijn-
Nu heeft men zich aanvankelijk van
deze volksstemming
niet veel aangetrokken. Van Fransche zijde
heeft men waarschijnlijk geredeneerd, dat
men met 15 jaren kolen-voorziening uit het
Saaibekken voldoende zou zijn geholpen, en
dat het daarna maar moest gaan gelijk het
zou loopen. De politiek, door de Fransche
mjjnautoriteiten in het Saargebied gevolgd,
is, gelijk de Franschen zelf toegeven, aller
minst geschikt geweest, althans gedurende
een deel van dien tijd, om de bevolking voor
een eventueele aansluiting bij Frankrijk
gunstig te stemmen. Van Duitsche zijde be
hoefde men zich niet veel zorgen ie maken,
omdat het overwegend Duitsche karakter
van de bevolking de vrij groote zekerheid
met zich bracht, dat de volksstemming in
1935 een voor Duitschland gunstig resultaat
zou opleveren.
Maar toch heeft ook Duitschland wel de
wenschelijkheid gevoeld, dat reeds voor dien
tijd het Saarbekken bij Duitschland zou
terugkeeren, in het bijzonder dat dit zou
kunnen geschieden gelijktijdig, dat de
linker-Rijnoever van elke buitenlandsche be
zetting werd bevrijd. Meer dan eens hebben
dan ook tijdens het vriendschappelijk regime
van Briand en Stresemann daarover onder
handelingen plaats gehad, waarvan dan naar
buiten meer of minder bekend werd. Het
laatst was dit in 1929, toen met het over 1«
teruggave van het gebied aan Duitschlan i
eens was, maar de z.g. bijkomende aange
legenheden, dat wil zeggen de door Duitsch
land te betalen financieele schadevergoe
ding niet kon worden opgelost. Als men de
Franschen hoort, hebben de Duitschers des
tijds zoodanige eischen gesteld, dat het zel's
Briand te machtig werd; hoort men de
Duitschers, dan hebben de Franschen een
bedrag gevraagd waaraan toen niet te den
ken was en nooit te denken zal vallen! In
elk geval, de onderhandelingen zijn sedert,
dien niet meer ernstig hervat- Een ieder
begrijpt dat naarmate het jaar 1935 nadert,
voor Duitschland de vervroegde terugkeer
van het Saargebied minder beteekenis gaat
krijgen.
Tot dusverre, tot bet begin van dit jaar te
minder, omdat
de tijd hier voor Duitschland werkte.
De acute beteekenis, die het Saarvraag-
stuk thans heeft gekregen, is daarin gelegen
of inderdaad de tijd nog voor Duitschland
werkt dan wel dit in omgekeerde richting
doet. De openbare meening, die over het
Saarvraagstuk haar oordeel al klaar heeft,
verzuimt in den regel te bedenken, dat het
bij de volksstemming niet gaat, althans niet
uitsluitend gaat om de vraag of bet Saar
gebied Duitsch of Fransch zal worden, maar
ook om de vraag of wellicht het Saargebied
het tegenwoordge regime zal verkiezen
boven elk ander. De Fransehen geven vo.-
mondig toe, dat er, misschien voor een
klein gedeelte van het Saargebied, maar
zeker niet in het algemeen, te denken valt
aan een Fransche meerderheid, zelfs aan een
Fransche minderheid van zoodanigen om
vang, die. den Raad van den Volkenbond
zou kunnen doen besluiten om het Saar
gebied aan Frankrijk te geven. Neen, hot
zal bij de volksstemming uitsluitend gaan
om de vraag: verlenging of liever gezegd
bevestiging voorgoed va/ het tegenwoordig
regime, of terugkeer naar Duitschland.
Stelde men deze vraag een jaar tevoren,
wel, er waren er niet velen, die twijfelden,
en wellicht hebben de Fransche machtheb
bers het als een hopelooze taak gevoel 1 om
tegen deze strooming in te gam.
Sedertdien echter is er veel veranderd. Ir.
Duitschland heeft een geheel nieuw bewind
zijn intrede gedaan. Een nieuw bewind,
waarover wij hier ter plaatse niet willen
oordeelen, maar waarvan nu eenmaal door
velen de lichtzijden, door wellicht even velen
schaduwzijden worden gezien- Er zijn tal
van Duitsche uitgewekenen, die zicb in het
Saargebied hebben neergezet; er zijn poli
tieke partijen, die in Duitschland niet meer
kunnen bestaan, doüh die in het Saargebied
in eigen taal invloed kunnen uitoefenen.
Dat is merkbaar in de pers van dit kleine
gebied, die een geweldigen omvang heeft,
en die zoodoende polemieken voert, die aan
duidelijkheid niets te wenschen overlaten
Dat is ook merkbaar aan de herhaalde
tegenstrijdige demonstraties die zich voor
doen, niet in hot Saargebied, omdat de re
geeringscommissie ze daar terecht verbied'
maar in de onmiddellijke nabijheid er van.
Het Saargebied heeft natuurlijk zijn natio-
naal-socialistische gouw en gouwleider en
troepen. Maar het Saargebied heeft ook
sterke democratische politieke stroomingen,
i al dadelijk van de sociaal-democratische
I partij, die de Saarlandsche bevolking waai
schuwen voor wat de terugkeer onder hot
tegenwoordig Duitschland naar hue meening
beteekent. Dat er op die wijze van de objec
tiviteit van de volksstemming niet veel
meer terecht zal komen, men behoeft maar
een paar dagen in het Saargebied te ver
toeven om dit levendig te beseffen.
Het is natuurlijk te betreuren, maar men
heeft bet voldongen feit, waartegen niets te
doen valt, te aanvaarden. Kom op het oogen
blik in het Saargebied maar eens om objec
tief deze zaak te prediken en ge zoudt e.
weinig genoegen van ondervinden.
De regeeringscommissie, die het bewind
sedert 1919 heeft uitgeoefend, heeft het
lang niet gemakkelijk
gehad- Aanvankelijk stond zij under leiding
van den Franschen president Rault ec.
reeds spoedig deden zich zoodanige moeilijk
heden voor, dat het Saarsche lid Xylander
de brui gaf aan de voor hem wel uiterst,
moeilijke taak en zijn ontslag nam. Meer
dan eens zijn er stakingen van grooten om
vang geweest; meer dan eens hebben zich
moeilijkheden voorgedaan, waarbij de ge
wapende macht, in den aanvang Fransche
soldaten, moest tusschenbeide treden. De
regeeringscommissie bracht eens per maand
rapport aan den Raad van den Volkenbond
uit, langzamerhand werden die rapporten
rustiger en konden zij ook van een meer
normalen toestand gewagen.
Maar tooh, telkenmale bleek liet, dat dc
groote meerderheid van de bevolking van
het Saargebied nu niet zoo bijster ingenomen
was met den heerschenden toestand, al
blijkt uit de rapporten van de regeerings
commissie, ook van die onderdeel en, welke
door de buitenlandsche leden werden voor
zien, dat inderdaad al het mogelijke gedaan
werd voor de welvaart der bevolking. Men
is langzamerhand aan elkander gewend; de
regeeringscommissie staat al sedert jaren
onder de leiding van een der zgn. neutrale
leden, al is de secretaris-generaal dezer
commissie een Franschman, en ook bij be
noemingen- is met het Duitsche karakter der
bevolking in het algemeen rekening ge
houden. Maar toch, een gemakkelijke toe
stand is het niet; met tact en beleid dien'
nog steeds te worden opgetreden en niet zoo
dra is er de een of andere feestdag in Duitsc-h
land of de straten van Saarbrücken en van
de kleine Saarlandsche plaatsen toonen het
medeleven duidelijk.
Dat er in de eenheid van gevoelens wel
eenige verandering is gekomen, blijkt reeds
duidelijk uit het feit, dat op 27 Augustus
j.l. de nationaal-socialistische partij d*
Duitsch-getrouwe Saarlanders tot een massa
demonstratie bij het bekende Niederwald-
gedenkteeken boven Rüdesheim samenriep,
welke massa-demonstratie, door Hitier
toegesproken, volkomen slaagde, doch tege
lijker tijd een soortgelijke demonstratie te
Neunkirchen plaats had, die al evenzeer een
massa-uiting werd- Men kan zonder bezwaar
zeggen, dat een jaar geleden zulk een tweede
demonstratie niet mogelijk zou zijn geweest!
Daarbij komt, dat het den laatsten, tijd aan
moeilijkheden in het Saargebied
niet heeft ontbroken. Moeilijkheden van
kleinen aard, die voor het buitenland niet
tellen, maar die in het gebied zelf druk
worden besproken. Daar is b.v. die ook in
Berlijn als wat minder aangenaam gevoelde
aangelegenheid van de ontvoering van een
paar bewoners van het Saargebied, waarbij
men niet geheel en al aan den indruk ont
komt, dat deze niet slechts wederrechtelijk
zijn vastgehouden, maar dat het zelfs de
vraag is of hun zich begeven op zgn. Duitsch
gebied wel heelemaal vrijwillig was.
Een andere keer heeft een Pruisisch
politiecommissaris met de grenzen van het
Saargebied niet voldoende rekening gehou
den en op gebied, dat niet meer onder zijn
jurisdictie viel, getracht personen op te
sporen die pamfletten in het Ruhrgebied
hadden verspreid. Dat heeft tot heel wat
geschrijf en gewrijf aanleiding gegeven, en
er zijn er natuurlijk velen in het Saarge
bied, die zich dat herinneren. De buiten
staander denkt te veel, dat de Fransche
mijneigenaren in het Saargebied en de
Fransche Staat, die daaronder behoort, een
drukkend regime hebben uitgeoefend- Hoe
wel daarover moeilijk een oordeel valt te
vellen, zou men geneigd zijn op grond van
hetgeen men hoort zeggen, dat eerder van
Fransche zijde het verwijt gerechtvaardigd
is, dat men te weinig gedaan heeft om de
bevolking gunstig voor een aansluiting bij
Frankrijk te stemmen! Men heeft in het
Saargebied in de afgeloopen 14 jaren de
gewone burgerlijke vrijheid genoten; een
deel van de bevolking is ontzien, omdat
67. Maar wat was wat? De agent bleef
plotseling met wijd opengespalkte oogen
staan. Spookte het, of droomde hij? Neen
hoor, het was heel eenvoudig. Jodocus, die
door de mannen van de gemeente-reiniging
uit zijn netelige positie gered was en nu, zijn
hals en haren nog steeds vol ongerechtig
heden, den hoek om kwam. Stomverbaasd
staarde de agent dit evenbeeld van zijn ar
restant aan.
68. Hij pakte Jodocus en Pieter allebei bij i
hun kraag en duwde ze naar „Het Vergulde I
Kuiken".' „Nu moet je me eens vertellen: wie 1
heeft er niet betaald, hij of hij?" brulde hij
den kellners toe. De kwestie was nu gauw
opgelost, en, vergezeld van honderd veront
schuldigingen van kellnens en politie, kon
den Pieter en Jodocus vertrekken om hun
motorfiets te gaan koopen...
(Wordt Woensdag vervoöigdj I
DENKPUZZLE
De strijd om de vlag...
In Duitschland was de politieke strijd de
laatste jaren scherp.
En gevoegd bij de eigenschap, dat iedere
Duitscher een aanhanger van een bepaalde
partij was en zoogenaamde „kleurloozen"
bijna niet voorkwamen, is het niet te ver- J
wonderen, dat op zekeren dag uit een huis
drie vlaggen uithingen, van elke verdieping
éen. Elk dier vlaggen droeg de symbolen
van een andere politieke partij. De middel-
ste bewoner werd het kind van de rekening! j
's Avonds laat hoorde hij, jpist toen hij in
bed gestapt was, een scherp gekraak en een
slag. Ongeveer vermoedend, wat er gebeurd
was, stapte hij uit bed, begaf zich op het bal-
con en zag daar, dat van zijn trotsche banier j
nog slechts de afgebroken sieel omhoog i
stak! Ziedend van woede, kleedde hij' zich
aan en trommelde zijn politieleen tegenstan*
der van beneden uit zijn rustbed. Hij was
in <le overtuiging, dat de benedenbewoner
de schuldige was. In werkelijkheid echter
was de boven hem wonende tegenstander
de dader!
Deze had een touw genomen en dat om de
vlaggestok beneden hem geslagen. Toen had
hij, met een flinke ruk, de stok afgebroken
en de vlag naar beneden laten vallen, op de
straat!
Maar dat wist de middenbewoner niet! Die
stond te debatteeren met de benedenbewo- J
ner, die woest was, dat hij wakker gemaakt I
was. Toen eindelijk de middenbewoner zoo
ver gekalmeerd was, dat de benedenbewoner I
er een woordje tusschen kon zeggen, stelde j
de laatste voor naar boven te gaan en te
bewijzen, dat hij het niet geweest was. Dit
redelijke voorstel werd aangenomen. Inder
daad wist de beneden-bewoner onomstootelijk
tc bewijzen, dat hij de dader niet was ge
weest en dat de bovenbewoner de snoodaard
was geweest, die de vlag „verwijderd" had,
hoewel nog aan den gevel, nog op de derde
étage zelf iets te ontdekken was, dat als be
wijs had kunnen dienen voor de schuld van
den bovenbewoner.
Hoe bewees de benedenbewoner de schuld
.van den man van de derde etage?
De bepalingen van het Verdrag van
Versailles ten opzichte van dit
belangrijke stukje grond
Begin 1935 moet de eindbeslissing
vallen
WERKT DE TIJD NU NOG VOOR
DUITSCHLAND OF IS HET
OMGEKEERDE HET GEVAL
I.
Geenszins uitgesloten is het, dat degene,
Üic het opschrift van dit artikel leest, het
hoofd schudt en opmerkt, dat hem of haar
,van een vraagstuk van het Saargebied niets
hekend is. Op het oogenblik moge dat zoo
zijn, de voorspelling is niet gewaagd, dat,
wellicht reeds voordat 1933 is verstreken, de
kolommen in de couranten een ander beeld
zullen bieden. E11 wie het Saargebied, dat
in de tegenwoordige omstandigheden met de
Vrije Stad Danzig als een soort onafhan
kelijke gemeenschap kan worden gerekend,
betreedt, ervaart het al spoedig, in de steden
en op het platteland, zoodïa hij zich met een
of meer bewoners van bet Saargebied in
verbinding stelt. Dat de indrukken, die men
'dan omtrent net meest gewenschte resultaat
der volksstemming opdoet, slechts bij uit
zondering objectief kunnen heeten, zal uit
den inhoud van dit artikel voldoende blijken
Het Saargebied heeft een oppervlakte van
nog niet tenvolle 2000 K.M.2, en op dit be
trekkelijk kleine stukje aarde leven, niet
minder dan 300.000 inwoners.
Het is het land van
de groote kolengebieden
en wie het niet zou weten, behoeft het per
trein of per auto slechts door til trekken, en
te gaan bij voorbeeld langs Vülklingen of
langs Neunkirchen, om er overtuigd te ge
raken van de groote industrieele beteekenis
van dit Saarbekken- De Saar stroomt ei
door heen; verbindt zich met het Rijn-
Marne-kanaal, doch is niet naar alle rich
tingen in gelijke mate bevaarbaar, hetgeen
natuurlijk voor de in- en uitvoerpolitiek van
dit kleine gebied veel terzake doet.
Dit Saargebied heeft een punt van lang
durige beraadslaging uitgemaakt op de
Vredesconferentie te Parijs, die aan het
sluiten van het. Verdrag van Versailles
vooraf ging. Wenschte de Fransche Generale
Staf ter versterking van de Fransche veilig
heid den linker-Rijnoever in bezit te heb
ben, en maakte Foch daarvoor propaganda
van industrieele zijde liet men niet na
.eenzelfden wensöh te doen hooren ten aan
zien van het Saargebied.
Daarbij dient niet uit het oog te worden
verloren, dat, ook naar het oordeel van de
meest objectieve toeschouwers, bij den Duit-
schen terugtocht uit het Noordelijk Fran
sche gebied de daar bestaande kolenmijnen
zoodanig zijn toegetakeld, dat oorlogsnood-
zaak de aangebrachte beschadigingen niet
kan verklaren of verontschuldigen. Dit, in
iverbanjj gebracht met tijdens den oorlog van
Duitsche zijde uitgegeven geschriften, die
wezen op de mogelijkheid, dat de Fransche
industrie blijvend zou worden benadeeld
om de Duitsche voordeel te doen ondervin
den, heeft geleid tot den Franschen eisch,
dat de kolenmijnen in het Saargebied ver
goeding dienden le geven voor de aldus aan
gerichte schade.
Lloyd George is de man die hier tusschen
het Fransche standpunt en de Amerikaan-
sche afwijzing heeft bemiddeld. Naar Ame-
rikaansobe opvatting kon er geen sprake
van zijn het Saargebied bij Frankrijk in te
lijven. Toen is de regeling getroffen, dat dit
Saargebied voor 15 jaren tijds, dus aan
gezien in Januari 1920 het Verdrag van
Versailles in werking is getreden tot
1935 staat
Deze benoemt telken jare de voorzitter eu
de vier leden van de regeeringscommissie;
één er van is een Franschman, één een in
woner van het Saargebied; de drie overigen
zijn buitenlanders.
Namens de regeeringscommissie Is
president, aanvankelijk een Franschman,
sedert 1926 een der buitenlanders, de wo
voerder van het openbaar gezag; de vijf
leden verdeelen de departementen van be
stuur onder elkander. He regeeringscommis
sie had aanvankelijk de steun van Fransche
troepen; deze werden wat bet gebied in het
algemeen betreft, in 1926 teruggetrokken;
die, welke tot taak hadden om de spoorlijn
te bewaken, zijn in 1930 teruggetrokken. F.r
is nu alleen nog maar Saarlandsche gen
darmerie, die van bepaalde zijde onvol
doende wordt gerekend
Na 15 jaren houdt automatisch het gezag
der commissie op; de Volkenbond moet voor
dien tijd voorbereidingen treffen voor een
volksstemming, die loopt over drie mogelijk
heden: terugkeer naar Duitschland, aanslui
ting bij Frankrijk of behoud van den tegen-
woordigen toestand. Deze volksstemming
van 1935 werpt, mede in verband met het
nieuwe Duitschland, zijn schaduwen var
vooruit en leidt ertoe, dat het vraagstuk
van het Saargebied reeds onder het oog
wordt gezien.
De te Versailles gemaakte regeling voor
het Saargebied berust op den grondslag, dat
Frankrijk de productie der kolenmijnen
moet genieten als schadevergoeding voor
wat noodeloos aan de mijnen in Frankrijk
vernield.
Vandaar dan ook, dat de regeling, die
betreffende deze mijnen is getroffen, het
belangrijkste aanhangsel van dit deel van
het verdrag vormt. Frankrijk heeft bij de
inwerkingtreding van het Verdrag van Ver
sailles alle kolenmijnen en wat daartoe be
hoort in het Saarbekken in vollen en onbe-
lasten eigendom verkregen. Frankrijk had
het recht om die mijnen te exploiteeren of
niet te exploiteeren, de exploitatie aan aa-
n af te staan, zonder eenige formaliteit
te behoeven te vervullen. De eigendom gaat
zoowel over de eigenlijke mijnschachten, die
in 1919 reeds in exploitatie waren, als over
die, nog niet in exploitatie genomen; zoowel
over de mijnen die Pruisisch of Beiersch of
nder staatseigendom waren als die, welke
.an maatschappijen of particulieren toebe
hoorden- Frankrijk heeft natuurlijk de las
ten, op de bedrijven drukkende, moeten
vernemen, maar als zoo straks eventueel
volksstemming uitmaakt, dat het Saar
gebied naar Duitschland wenscht terug te
keeren, blijft de Fransche eigendom be
staan.
Daarin zetelt wellicht de grootste moei
lijkheid van wat men het vraagstuk van het
Saarbekken kan noemen. Het Verdrag van
Versailles houdt geen rekening met de
mogelijkheid, dat de Fransche Staat er op
gesteld zou zijn om in dit dan weer Duitsch
geworden gebied mijnen te bezitten. Neen,
Duitschland zal dan de
eigendomsrechten op de mijnen
hebben terug te koopen, te betalen in goud.
De prijs wordt vastgesteld door drie des
kundige^, een door Frankrijk, een dorr
Duitschland en een door den Volkenbond
te benoemen. Het Verdrag van Versailles
zegt, dat de verplichtingen, die Duitschland
ten opzichte van deze mijnen had te vol
brengen, door de herstelcommissie in aan
merking zouden worden genomen, en dat
Duitschland gelegenheid zou hebben een
eerste hypotheek op zijn kapitaal of op
revenuen van verschillenden aard te sluiten.
Het Verdrag hield rekening met het voort
bestaan dezer herstelcommissie ook nadat
de overgang der mijnen in Duitsche handen
hebben plaats gehad, hetgeen nu ui;
gesloten is, omdat de herstelcommissie niet
meer bestaat.
In 1935 zal dus de volksstemming plaats
hebben. Teneinde verkeerd inzicht te ver
mijden, worde er hier nadruk op gelegd,
dat evenals destijds in Opper-Silezië tus
schen Duitschland en Polen het geval was,
het Verdrag van Versailles de mogelijkheid
voorziet, dat over de verschillende gedeelten
van het Saargebied een verschillende te
slissing wordt genomen; dat bepaalde plaat
sen of streken, al naarmatg den uitslag rter
•olksstemniing, bij Frankrijk of bij Duitsch
land worden gevoegd of wel onder een
regime komen, dat niet voor het geheel?
Saargebied gelijk is. Het is bovendien rlc
Raad van den Volkenbond, die de beslissing
neemt, rekeying houdende n\et dé wensch?n
der bevolking, welke zinsnede, blijkens de
tot dusverre gevoerde perspolemieken al
AUTO-KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:
1 Plaats in Friesland
6 Plaats in N.-Holland
11 Ondergeschiktheid
27 Rivier in Italië
30 Wapenstilstand
35 le woord v. bek. Lat. spreuk
38 Plaats in Gelderland
41 Lichaamsdeel
44 Uniform
50 Achterlaten
57 Rivier
59 Meisjesnaam
63 Eiland in de Middelt Zee
68 Stierendooder
74 Weg
78 Lichaamsdeelen
83 Plaats
89 Muziekterm
94 Afk. v. zeer bek. Ned. mij.
Verticaal:
1 Muzieknoot
2 Binnensmonds zingen
3 Voegwoord
4 Soort populier
6 Zomerrijtuig
7 Als 57 hor.
9 Eer (Duitsch)
10 Ontkenning
11 Noot
23 Modelbeeld
24 Tientallen
35 Klinker
38 Lengtemaat
44 Bergruimte
45 Voorzetsel
46 Afk. voornamelijk
47 Eigenaardig
50 bek. Ned. jongeliedenbond
51 Karakter
56 Als 94 hor.
73 Bijl
76 Bijwoord
INVUL-RAADSEL
Te gebruiken: a,a,a,a,a, c,c, d, e,e,e,e,e,e,e,
e,o, f.f. g, h,h,h,h, k, 1,1, m, n,n,n, o, p. r.r.r.r.
t.t,t,t, u,u, v, w.
Horizontaal invullen: 1. Vlak
2. Roofdier
3. Drank
4. Van een trap
5. Lengtemaat
6. Zandbank
7. Stevig
8. Boomsoort
9. Langzaam
Zigzag gelezen vol
gens de figuur, staat
er, van boven naar
beneden gelezen: de
synoniem van EENS
GEZINDHEID.
De Raadselachtige Deelsom
Zet voor de letters cijfers, maar zoodanig,
dat ook het product overeenkomt
A z h k h 1
k p 1 z h a t
INZENDING VAN OPLOSSINGEN
Oplossingen, welke voor een premie in
- aanmerking komen, moeten vóór Woensdag
in ons bezit zijn. Men zende alleen de
oplossing van het Kruiswoordraadsel en
plaatse de gevraagde woorden zonder ver
dere toevoeging, duidelijk onder elkander.
Adresseeren aan de redactie en in den
linker bovenhoek vermelden: GEDACHTEN-
KRACHT. I
N rnoool t nt
PREMIES
SAM OUDKERK, Leede 129, Rotterdam
1 Bos
4 Dra
7 Bali
8 Aal
'10 Aard
12 Bekijken
14 Eksters
17 Suf
18 Laten
19 Opa
21 Trambaan
22 Naspelen
23 Aga
24 Nader
26 Les
27 Moor
30 Sir
31 Bami
33 Ademen
35 Menage
37 Dun
38 Mie
39 Klepel
43 Striem
46 Aren
'47 Bob
49 Sier
