BMi SSühsS
ST. MICHEL
zaterdag 7 october 1933
derde blad pag. 9
VIT TROPISCH NEDERLAND
Een in krachtig Volksverband
DE STEM DER KONINGIN IN
INDIE BELUISTERD
De huldiging in het Stadion
op de klankfilm
VOLKSRAADSLUITING ONDER
MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN
(Van onzen Indischen correspondent)
Voor het eerst hebben wij hier de stam
van de Koningin duidelijk gehoord! En dat
tweemaal achtereen. Moest ik de vorige maal
schrijven, dat de rede van de Koningin tot
haar volk, in het Amsterdamsohe stadion
gehouden, hier heilaas niet goed doorkwam,
thans kan met vreugde worden gemeld hoe
duidelijk, van woord tot woord, wij verleden
week de Koninklijke boodschap, waarin
het regeerprogramma voor het komende jaar
wordt aangekondigd, hebben gehoord. Het
weer zag er, voor Batavia, niet erg fraai uit.
De regentijd is vroeger dan andere jaren in
gevallen en even vóór de uitzending zou be
ginnen ontlaste zich een zware stortbui over
de stad. Hert was toen omstreeks zes <uiur in
den avond en de andere majesteit, waarmede
Jnid'ië zooveel te stellen 'heeft, H.M. de Zon,
was al een tijdlang achter de grijze wolken
aan het verdwijnen, om in Nederland, naar
de mededeelingen van den heer Hans, juist
uit de wolken die haar den gcheelen morgen
versluierd hadden te voorschijn te treden.
Maar de bui was gelukkig op de verstaan
baarheid van hetgeen werd uitgezonden,
niet van invloed. Duiedelijk hoorden wij de
stemmen van versohillen.de kamerleden, o.a.
de plechtige stem van Prof. Diepenhorst, en
ook liet de «heer Hans ons hier in den avond
meeleven wat in Nederland in den middag
op het Binnenhof geschiedde. Soms daalde
bet geluid wel eens in duidelijkheid, zoodat
een grappenmaker in onzen kring ruim
schoots gelegenheid bad tot allerdwaaste
woordvervormingen.
De gedachten waren gespannen op het
moment, waarvoor ieder eigenlijk zajn toe
stel aangezet had: de rede van de Koningin.
Zou het weer gaan zooals vorige keeiren,
dat dan juist fading en andere storingen
op zouden treden? Neen, helder en gearti
culeerd kwam de klare Koninklijke vrouwen
stem door en tot het einde toe was de troon
rede te volgen. .«jij
Morgen in de West, middag in Nederland,
avond in den Oost, heel het Rijk, waarin de
zon althans in natuurlijken zin niet onder
gaat, heeft geluisterd en wist van elkaar,
dat er iets te beluisteren viel! Hielt heeft ons
wel even gepakt, die gedachte, dat gevoel
van veireenigd geestelijk verbonden te zijn
op hetzelfde moment door dien eenen band
van de stem Harer Majesteit. Wij waren een
uurtje in Den Haag, hoorden de muziek, de
bevelen voor de eerewacht, het gejuich van
het puJbkk, het gezang van het volkslied,
wij hier in Batavia, maar ook zij van Sabang
'tot Merauke, over heel den Indischen archi
pel, ook zij in Holland, van Delfzijl tot Sluis,
ook zij an de West. Een verheven oogenblik
van samen één in krachtig volksverband,
hoe ver ook over de aarde verspreid. Won
der Gods en wonder der menschelijke tech
niek, die dat wonder Gods weet te eeren en
na te speuren!
En Vrijdagavond! was hier de huldiging in
het Stadion te Amsterdam op 9 September
bij te wonen. Het vliegtuig was dien middag
aangekomen met de rolprent van Polygoon,
die voortreffelijk van beeld len geluid was,
en slechts het nadeel had van de kortheid.
Wat had ieder gaarne heel wat meer gezien
van dat defilée, hetwedk immers ze3 uren
heeft geduurd! Polygoon 'had wat meer aan
Indië moeten denken als zij het tenminste
is geweest, die niet meer heeft opgenomen
<inn hier gegeven werd en óók aan de
historische waarde van de film, die nu wel
geen zes uur lang had behoeven te zijn, maar
toch zeker wel een uuir onverdeelde aan
dacht en geestdrift had gewekt, terwijl wij
nu na een luttele tien minuten weer in de
kou stonden, ondanks de warmte in de
bioscooDzaalOok hier was de Koningin dui
delijk, zéér duidolijk, te verstaan en boven
dien tevens te-aanschouwen. Maar het gaat
alles te snel ook al ga je later nog eens kij
ken. het is te kort en te weinig, want waar
wij het hier overigens met de verslagen en
foto's uit de kranten moeten doen, is het le
vende beeld juist zoo bijzonder welkom, in
het bijzonder bij ziilk een gelegenheid. Vol
gende gebeurtenissen van dezen aard neme
Poliygoon wat vollediger op, èn voor Indiië
èn voor de velen in Holland die. er niet bij
konden tegenwoordig zijn èn voor de ge
schiedenis. Velen zullen veel liever zulle een
film gaan zien en hooren dan het grootste
deel van wat de rolprenten ons verder bie
den! Daarom: wat meer aandacht dan aan
een gewone sportgebeurtenis, een huldiging,
een feestelijkheid of wat er meer wordt ge
geven voor de film-revue der voornaamste
gebeurtenissen, besteed wordt, was hier
zeker verantwoord, ja zelfs noodig geweest!
De Volksraad is eindelijk den 16den Sep
tember uiteengegaan. Een dag te voren had
de zitting af moeten loopen, doch het werk
kwam ondanks het geforceerde tempo niet af
Toen hebben 35 leden het voor bijeenroe
pen van een zitting vereischte aantal
een buitengewone zitting verzocht, die Zater
dag den 16dien is geopend en gesloten. Lou
ter een formeele kwestie, want het was een
verlengstuk der gehouden zitting, er werden
onderwerpen in afgehandeld, waaraan men
reeds enkele dagen tevoren begonnen was.
Op de gebruikelijke wijze heeft de voor
zitter Spit. de zitting gesloten, de eerste, die
hij leidde, met een rede, die hoewel zeer het
aanhooren waard, toch niet de hoogte be
reikte van die zijns voorgangers, die tegen
over hein op den zetel van den vice-president
van den. Raad van Indië had plaats geno
men, daarmee getuigende hoe hij den Volks
raad nog niet vergeten is.
Veel heeft het college afgedaan, maar het
was over het algemeen meer afbrekend dan
opbouwend werk, immers in hoofdzaak ad
vies over maatregelen van versobering of
cnisisordonnanties. Een der laatste dagen
bracht de directeur van Financiën de bood
schap, dat men zich in wil stellen op een
basis van 300 millioen. Heit ontlokte ver
schillende leden een verwijt als van „mos
terd na den maaltijd'. Maar het deed hen te
vens de overtuiging meenemen naar hun
haardsteden, dat er nog heed wat meer zal
moeten worden bezuinigd, wil Indië op den
duiur de begrooting doen 6luiten.
OM EEN KAMERZETEL
THANS VERVOORN CONTRA-BRAAT!
Naar aanleiding van een bericht betref
fende een protestvergadering van de Nat.
Boeren-, Tuinders- tn Middenstandspartij,
welke Zaterdag 30 September 1.1. te Utrecht
zou zijn gehouden en waarin een motie zou
zijn aangenomen met op drie na algemeene
stemmen, waarin de wijze van candicjaat-
stellen van de drie Noordelijke provincies,
waardoor Mr. Vervoorn tot Kamerlid werd
gekozen, als zijnde in strijd met de wen-
schen en besluiten der Algemeene vergade
ring, werd afgekeurd, deelt Mr. C. Vervoorn
mede, dat de vergadering te Utrecht door
dheeren Braat en Kostelijk bijeengeroe
pen, niet is uitgegaan van het bestuur der
Nationale Boeren-, Tuinders- en Midden
standspartij; dat de heer Braat op 21 Aug.
1933, op welken datum wel een vergadering
der Nat. Boeren-, Tuinders- en Midden
standspartij werd gehouden, als lid dier
partij heeft bedankt, zoodat hij dan ook
niet gerechtigd mag worden geacht een ver
gadering dier partij bijeen te roepen. De
zaak waarom het hier gaat is reeds besloten
op 21 Augustus 1933 en eventueele wijzigin
gen in dat besluit zouden slechts kunijen
geschieden door de wettige instanties der
partij, doch niet door een bijeenkomst van
willekeurige personen, van wie niet eens
vast staat of zij lid zijn van de partij.
EEN BELANGRIJKE BESLISSING
DE UITSPRAAK
VAN HET AMBTENGERECHT
Betreffende de zaak-Voordewind
Men ach r Li ft <ws:
Die uitspraak die het Ambtenarengerecht
te 's Gravenibage heeft gedaan in de bekende
zaak-Voordewind', is in meer dian één op
zicht van groot 'belang.
Zooals men weet, was aan den betrokkene
eervol ontslag verleend nit zijn betrekking
van graveur bij den Topografischen Dienst
van het Departement van Defensie, aange
zien de Minister van Defensie hem daar
voor wegens zijn lidmaatschap van de S.D.
A.P. ongeschikt achtte. Bedoelde ambtenaar
maakte daarop gebruik van de sinds 1
Maart j.l. bestaande mogelijkheid om van
besluiten, door de Administratie genomen,
beroep te gaan bij het ambtenarengerecht,
diencl'o een klaagschrift in bij het
ambtenarengerecht te 's-Gravenhage.
In zijn uitspraak in deze zaak heeft dit
gerecht zich nu vooreerst bevoegd verklaard
een oordeel te vellen omtrent de al of niet
ongeschiktheid van den klager. Dat het
gerecht deze bevoegdheid bezat, wend met
algemeen aanvaard. Men redeneerde, en zoo
deed ook de vertegenwoordiger van den
Staat, dat het oordeel over het al of niet
ongeschikt zijn van een ambtenaar, alleen
en uitsluitend toekwam aan die administra
tie, em dat, waanneer de ambtenarenrechter
zJilch op d'iit terrein zou begeven, men „dub
bele administratie" zou krijgen. Het gerecht
in Den. Haag heeft deze stelling niet tot de
hare gemaakt en zich wel degelijk bevoegd
geacht om over de al of niet geschiktheid
van den beta-okken ambtenaar zelfstandig te
oordieelen. Het deed hiervoor een beroep op
de bepaling der Ambtenarenwet (art. 58)
die haar tot taak stelt na te gaan, of het
besluit, waartegen beroep werd ingesteld,
feitelijk en rechtens met de toepasselijke
voorschriften al dan niet in strijd is. Dat
het ambtenarengerecht clit standpunt heeft
ingenomen is voor de ambtenaren van groot
belang. Immers eerst nu komt de den amb
tenaar gegeven beroepsmogelijkheid tot haar
volle recht. Nu zal in voorkomende geval
len het geheele optreden der administratie
tegenover zijn ambtenaren den toets der
rechterlijke kritiek moeten kunnen door
staan. Die thans gevallen uitspraak effent dus
den weg om tot een goede rechtsbedeeling,
ook op het ambtelijk terrein, te komen.
Doch niet alleen uit juridisch oogpunt is
deze uitspraak van beteekenós. Zij is het
ook in politiek opzicht Toen het ambtenaren
gerecht eenmaal zijn bevoegdheid zoo ruim,
als boven geschetst, had opgevat,kreeg het
in het onderhavige geval te beoordleelen, of
de Minister van Defensie den betrokken
ambtenaar op grond van zijn lidmaatschap
van de S-D.A.P. terecht ongeschikt had ge
acht voor de door hem bekleed© betrekking.
Hier stond het gerecht voor een moeilijk ge
val. Immens tot nu toe zijn, in ons land
althans, rechter en politiek nimmer zóó
nauw met elkaar in aanraking gebracht,
dat, zooals hier, door den rechter de vraag
moest worden beantwoord, of heit lidmaat
schap eener bepaalde politieke partij een
ambtenaar ai of niet ongeschikt maakt voor
zijn betrekking. Dat het tot deze aanraking
van den rechter met de politiek kwam, laat
zich echter gemakkelijk verklaren. Immers,
het betreft hier een speciale rechter, die
over speciale verhoudingen ,nl. die van het
ambtelijk leven, heeft te oopd'eelen. Het
ambtelijk element staat nu echter in nauw
verband met den Staat, en de Staat is op
zijn beurt weer ten nauwste betrokken bij
de politiek, is er als T ware het voorwerp
van. Heit aanrakdoigspunt was dus bijna
onvenmij delijk.
Niu is het de verdienste van het Haag-
sohe Ambtenarengerecht, dat het voor deze
consequentie niet is teruggeschrikt Het
heeft zich van de moeilijkheid niet afge
maakt, maar een ondubbelzinnige beslis
sing gegeven. Het heeft eenst vastgesteld,
d)at de S.D.A.P. nimmer een duidelijk ant
woord heeft gegeven op de vraag, of zij
zich in kritieke omstandigheden onvoor
waardelijk achter de Regeering zou scharen,
en dat zij hij de geschiedenis der „Zeven
f> OVERTOLLIG HAAR
Mevr. Michielsen, Hnefkade 4ió, Den Haag, betuigt hiermede haar liartelijken
dank aan Mevr. LOUISE C. GIMBER, gedipl. Schoonheidsspecialiste, Dir. Acadé
mie Scientifique de Beauté:
LAAN VAN MEERDERVOORT 156, DEN HAAG. Telefoon 331841,
voor het uitstekend resultaat harer behandeling. Zij kan iedere dame die aan
overtollig haar lijdt, dit adres met het volste vertrouwen aanbevelen. Vele
referenties van H.H. Doktoren en van beh. Dames Catalogus no. 36 gratis en
franco. Ook verwijdering van wratten, puisten, rimpels enz. Verlaagd tarief.
Reeds 30 jaar gevestigd. Nieuwste vlugge Methode.
Provinciën" eerder getoond had het tegen
deel te zullen doen.
Hieruit maakt het gerecht nu de kloeke
gevolgtrekking, dat dan ook iemand, die
lid is van zulk een politieke partij, terecht
naet geschikt is geoordeeld voor het ver
vullen van een functie hij het Defensie-
apparaat der Regeering, waarop deze im
mers juist in moeiilijke omstandigheden
moet kunnen vertrouwen. Thans is dus, niet
door een anders gezinde politieke partij,
maar door een onafhankelijk, boven elk
partij verband staand, rechterlijk college het
Staalsondermijnend streven der SJLA.P.
blootgelegd. De rechters hebben er een open
oog voor gehad, dat de Overheid volkomen
in haar recht is, wanneer zij geen personen
in haar dienst wil houden, die liét op de
ondermijning van het Staatsbestel hebben
gemunt, of althans niet onvoorwaardelijk
verklaard en getoond hebben het tegendeel
te willen nastreven
Men onderschatte het gewicht van deze
uitspraak niet. Eenerzijds zal zij de Over
heid sterken in haar optreden om de staats
gevaarlijke elementen uit de gelederen van
zijn dienaren te weren. Anderzijds zal deze
uitspraak er misschien toe bijdragen, dat
bij velen, die het nog niet zagen of wilden
zien, de oog-en opengaan voor het verderfe
lijke streven der arbeiderspartij.
,,DE ORANJE-GARDE"
Ons werd toegezonden het eerste nummer
van het maandblad der Oranjegarde in
Nederland, onder hoofdredactie van den
heer P. A. van Schuppen te Delft, met vaste
medewerking van Leo Lens e.a.
Uil het inleidend artikel knippen we dit
citaat:
„De jongeren, de jeugd, jong Nederiand
werd met nieuwen geest bezield; het na
tionale besef brak door; echte zui
geestdrift voor Oranje en Nederland, ma
nifesteerde zich spontaan.
Dat is het wonder der jongeren!
En zoo kwam ook de Oranje-Garde!
Eerst in de Prinsestad, straks over ons
gansche land
Van vreemde smetten vrij
En die Oranje-Garde waakt voor het be
houd van een drievoudig snoer: „God, Neder
land en Oranje".
En haar eerste woord is nu een bede voor
de jubileerende Vorstin: Heil U, Koningin
der Nederlanden! God zegene U en stelle U
tot een zegen."
Dit keurig gedrukte blad wordt uitgegeven
door Drukkerij A. van Oei en Zn. te Delft
Uit Oost-lndie
DE MERAPI WEER IN ACTIE.
BANDOENG, 6 Oct (Aneta). De leider
van het vulcanologisch onderzoek, Dr. Stehn
telefoneerde uit Babadan, dat te ruim 9 uur
een vuurregen werd waargenomen boven
den top van de Merapi.
GOUVERNEMENTSSECRETARIS
BUITENZORG, 6 October (Aneta). Met in
gang van 25 October is belast met de was
ming van de functie van Gouvernementssecre
taris Mr .H. van Santwijk, referendaris alg.
secretarie.
DE BODEM VAN N.-GUINEA
ONDERZOEK NAAR KOLONISATIE
MOGELIJKHEDEN
DE GESCHIKTE TERREINEN
Het eerste voorloopige rapport inzake het
bodemkundig onderzoek in Nieuw-Guinea
uitgebracht voor het Indisch comité voor
Wetenschappelijke Onderzoekingen, is thans
voor publicatie in de pers gegeven. Het han
delt over de onderafdeeling Hollandia ec
beschrijft den doorsteek PimKotaradja—
KojaboeSentanimeerIfaarDojobaroe
SabronMariboeDepapré op 11 tot 15
September 1932.
Wij ontleenen er aan, dat de voor land
bouw in aanmerking komende terreinen
naar afnemende geschiktheid als volgt zijn
te groepeeren:
1. De vlakte van Dozai, Waibrombano en
Maribo, west van Sabron tot welke groep
ook te rekenen valt qua grondgesteldheid
het moerassig zuidelijk deel van de
Dejaoe-vlakte.
2. Dan de vlakte van Kotaradja, in het
Oosten en die van Dejaoe, voor zoover zui
delijk van den weg gelegen, in het Westen,
beide echter slechts indien niet teveel stee-
nen bevattend, of niet moerassig.
Na drooglegging zal vermoedelijk ook nog
tot deze groep kunnen worden gerekend, de
vlakte bij Kojaboe aan het Sentanimeer ge-
3. Tenslotte het bergland, de cycloop er.
zijn uitloopers, zoomede het heuvelland aan
dé Noordwest-zijde van het Sentanimeer, en
het tusschen Pim en dat meer aangetroffen
heuvellandschap. In deze groep kan tevens
opgenomen worden de steen- en grindrijke
grove zandgrond uit het noordelijke deel
der Dejaoevlakte.
De eerste groep lijkt grootendeels vooi
landbouw bruikbaar. De terreinen liggen
binnen 12 KM. van Depapré, de weg is
echter vrij zwaar.
Wat de andere terreinen betreft, is dc
keuze van bruikbare gronden beperkter.
Zoowel van Hollandia, als van Depapré uit
wordt het klimaat naar het Sentanimeer too
belangrijk droge/.
De laatste groep terreinen zijn voor land
bouwdoeleinden te ontraden.
Afgezien van de Dejaoe-vlakte is in het
gebied van het Sentani-meer weinig bruik
hare grond aanstonds beschikbaar, het
geen ook nog geldt, indien de bevolkings
reserve geheel zou worden prijsgegeven.
In de drie genoemde kleine vlakten kan
op niet meer dan in totaal 1000 H.A. netto
goeden grond gerekend worden, inclusief de
bevolkingsreserve.
Ten Oosten van het Sentanimeer ziet de
rapporteur al bitter weinig verdere land-
bouwmogelijkheden.
Voor kleinen landbouw, welke in de eerste
plaats zoo mogelijk in de genoemde kleino
vlakte (Dozai, Waibrombano en Mariboe,
ware te bedrijven, komt, behalve voedings
gewassen, vooral kapok in aanmerking, op
de beste stukjes misschien ook met tusschen
planting van koffie.
Voor groote veeetelt ontbreekt het overal
aan goed gras.
Tenslotte wijst rapporteur er met nadruk
op, dat dc met „bruikbaar" aangeduide
gronden niet met de vruchtbare gronden op
Java mogen worden vergeleken. Zij hebben
een behoorlijke structuur, doch lijken aan
den armen kant.
Radio Nieuws.
9.50 Kerkdienst uit de Gercf. Kerk, Keizers
gracht. te Amsterdam. Voorganger: Ds. S.
Doornboa. 1. Orgel; 2. Votum; 3. Zegengroet;
4. Zingen Ps. 8-1 va. 1; 6. Wet des Heeren; 6.
Zingen Ps. 130 vs. 2; 7 Lezen 2 Kron. 33 vs.
1—20; 8. Gebed; 9. Zingen Ps. 142 vs. 4. 5. 7;
10. Tekst. 2 Kron. 33 vs. 11—13: 11. PredlKe-
tie; 12 Dankgebed; 13. Zingen Ps. 86 6; 11
11.30 Gewijde muziek.
5.00 Gewjjde muziek door Damesdubbelt*rz«
5.50 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk
Beilen. Voorganger Ds. O. S. Jellema. 1. O
gel: 2. Votum; 3. Zingen Ps. 73 vs. 1; 4. G
6; 9. Tekst Ps. 84 vs 13; 10 Prediking; 11. /In-
gen Gez. 21 vs 4; 12. Dankgebed; 13. Zingen
Gez. 180 vs. 5, 14. Zegen; 15 Orgel.
(V§54.4 M.) 8.15
i R e g. (355.9 M.) 8.15 nm. E
MAANDAG 8 OCTOBER
lectuur 11.30 Gramofoon 12.15 Gramo
foon 12.30 Orgel 2.00 Voor de scholen
2.35 Gramofoon 2.45 Voor de keuken 3.15
Knippen cn naaien 4.00 Bijbellezing door
Ds J. Mulder te Leeuwarden. 5.00 Gramo
foon 5.15 Zang 6.15 Gramofoon 6.30
Vragenuurtje 7.15 Ned. Chr. Persbur.
7.30 Vragenuurtje 8.00 Concert Chr. Dames
ndam 9.00 Spr. Ir. M. C. A.
foon 10.30 Voordracht 11.00 C
11.15 Aansluiting met de Stad Alkmaar. Uit
zending van de plechtigheden ter gelegenheid
van Alkmaar's Ontzet vóór 360 jaar 12.30
Orkest 2.30 Gramofoon 4.00 Zang 5.30
Concert 6.30 Gramofoon 7 00 Zang en
piano 8.01 Vaz Dlas 8.05 Concert 9.15
Gramofoon 9.30 Radio-tooneel 10.00 Or
kest 11.00 Vaz Dias 11.10 Gramofoon
9.40 Concert
laven try (1654.4 M.) 12.20 Orgel 1.06
Orkest 1.50 Gramofoon 3.20 Gramofoon
4.20 Concert 4.50 Orkest 6.50 Concert
9.55 Orkest
Jeutscblandaender (1634.9 M.) 8.20
Concert 11.20 Gramofoon 1.05 Gramo
foon 3.20 Concert 4.45 Orkest 10.20
Concert
Calundborg (1153.8 M.) 11.20 Concert
2.50 Orkest 9.50 Concert
.angenberg (472.4 M.) 5.20 Gramofoon
11.15 Gramofoon 12.35 Concert 3.20 Con
cert 7.20 Concert 10.00 Gramofoon
-onden Nat. (261.3 M.) 12.20 Orgelconcert
1.05 Orkest 5.35 Orkest
.ondon K e e <355.9 M 12 20 Concert 1.36
Orkest 2.05 Gramofoon 6.50 Concert
1.05 Concert 7.50 J
9.30 Orkest
'artls (Radio Paris) (1724.1 M.) 8.05 Gramo
foon 12.20 Gramofoon 7.40 Gramofoon
8.20 Concert
Varschau (1411.8 M.) 4.15 Orkest 5.40
Concert 7.20 Concert
Een ZACHTE en FIJNE
IMPORT SIGARET
voor slechts 1 CENT
per stuk en boven-
F dien C A D E A U X
xxxvii
Organisatie van den Arbeid (4)
(H.D.) Een voorstelling in dit artikel geeft den vorm weer
van de inrichting van een Duitschen vakbond volgens het
nieuwe systeem. Als voorbeeld hebben wij gekozen de werk
nemersorganisatie uit het grafisch bedrijf met zijn onderscheiden
branches. Door alles loopt heen de leidersgedachte. Aan het
hoofd van elke afdeeling staat de leider met zijn beslissend
woord; bij den Kring is dat ook zoo; insgelijks bij het District,
maar niet minder staat aan den top van de piramide D E
Leider. Ruim baan voor den bekwame, heet het hier. Dit zal
goed werken, oordeelt men. Want loopen de zaken niet goed,
welnu am höchster Stelle, bij het Arbeidsfront wordt dit gauw
genoeg bespeurd, en zonder veel complimenten wordt dan de
plaats door een ander bezet Dit systeem, wordt geoordeeld,
prikkelt zoodanig de energie, de gezonde eerzucht, de liefde tot
de volksgemeenschap, dat slechts goede vruchten mogen worden
.verwacht.
Het stelsel van de beslissing aan de helft' plus één, het elkaar
beentje willen lichten in den kleinsten bestuurskring, de naijver
tusschen even hoog geplaatste personen, meent men zoo in zijn
kwade gevolgen te kunnen voorkomen. Hier heeft men dus ook
op dit terrein doorgevoerd het „Herrenstandpunkt".
Toegestemd moet worden, dat het particularisme in de demo
cratische samenleving gemakkelijk voedsel ontvangt Het stelsel
van één één verheft hem, wiens geestelijke bagage zeer licht
van gewicht is, maar al te vaak in eigen oogen, en belemmert
den bekwame in het productief maken zijner kwaliteiten. De
strijd tusschen personen om personen behoeft niet altijd
zoo in het oog loopend te geschieden als in het Fransche
Parlement, maar toch wordt er ook elders heel wat door bedor
ven. Algemeen zoekt men dan ook wel naar voorkomen der
slechte gevolgen van deze nivelleering. In de politieke groepen
der West-Europeesche volken heeft de aanvoerder, zoowel in
landelijke als gemeentelijke vertegenwoordiging al iets meer
te zeggen, dan voor kort, maar stuurmanstact komt er toch vaak
aan te pas, om zelfs kleine smaldeelen bij elkaar te houden.
Evenwel is de stap naar het nationaal-socialistische systeem
heel groot. Grooter kan ze zelfs niet genomen worden. Juist
daarom valt omtrent de werking niets te voorspellen. Het e e n e
.volk is ook het andere niet. Het eene volk wordt door zijn
eigenaardigheden gedreven naar de verst doorgevoerde vrijheden
met de zwakke zijden ervan op den koop toe, en het andere ligt
de allerstrengste discipline buitengewoon goed. Deugden hier
acht men elders gebreken, en omgekeerd. Laat ons beproeven
de bijzondere karaktertrekkon over en weer te begrijpen, en, als
het moet, van elkaar te leeren. Een persoon, maar ook eon yolk
Schets van den opbouw van een Duitschen vakbond.
kan op zijn gebreken trotsch gaan. Het komt ons voor, dat dit
gelden kan voor elke natie, zoo ook voor Duitschland, zoo ook
voor Nederland.
De nieuwe maatschappelijke opbouw bij onze oosterburen trekt
dus onze volle belangstelling. Wij hopen nog eens in de gelegen
heid te zijn om de resultaten ervan over een niet te kort tijds
bestek onzen lezers te kunnen vóórleggen.
Over de algemeene sociale bonden van christelijken huize,
welke in Duitschland vrij sterk waren, moet nu toch nog iets
gezegd worden, ofschoon zij voortaan niet meer kunnen worden
gei-angschikt onder de maatschappelijke organisaties.
schen de volksgroepen volgens de
positief-christelijke opvattingen zeer
scherp. Dit is sedert eeuwen al zoo.
Het calvinistisch stempel ligt op
de natie, maar tot de calvinisten
en hun naaste geestverwanten be-
hooren lang niet allen, die protös-
tantsch zijn. Onze roomsche mede
burgers verzuimen wij nu, zonder
hun levensernst en hun rechten in
iets over het hoofd te willen zien.
In Duitschland is die scherpe
scheiding niet. Het geheele
volksleven herinnert meer aan een
algemeen christelijke strooming,
al is er dikwijls maar weinig
diepgang.
De algemeen christelijke tendenz
vertoont zich in veel werk der
zoogenaamde Innere Mission, barm
hartigheidsinstellingen, Christliche
Hospize over het geheele land, en
ook de evangelische arbeiders
beweging. Deze laatste vorm van
organisatie, meestal onder leiding
van geestelijken, is nu ook gleich-
geschaltet. yan maatschappelijken
Het zal sommigen onzer
lezers wat vreemd voor
komen, wanneer wij zeggen,
dat in den grond der zaak in
het Duitsche volk evenveel
christelijke tendenzen wor
den opgemerkt, dan in het
Nederlandsche. Het mystiek
religieuze in den doorsnêe-
Duitscher meer eigen, dan
den Nederlander. In Neder
land is de scheiding tus-
arbeid hebben zij zich voortaan te onthouden.
Hun werk zal van nu af aan liggen op evangelisatie-gebied.
Zij zullen de Kerk hebben te steunen in haar taak het volk
weer binnen haar muren te verzamelen. Zij zullen, volgens de
verklaring van Dr. Ley, de religieuze invloed weer tot gelding
doen komen. Het volk was door den klassenstrijd van de kerk
vervreemd. Thans grijpt de kerk de gelegenheid aan, om echte
volkskerk te worden, en de evangelische arbeidersvereeniging
kan de poort zijn, waardoor dat afgedwaalde volk terugkeert
naar den verlaten stal. Deze organisaties dienen na de om
schakeling te zijn „helpers van het arbeidsvolk op den weg
naar God".
Het sociale element is dus verdwenen uit dezen vorm van
organisatie. De hoofdleiders schijnen zich volgens hun uifc
spraken in de Evangelische Arbeiterbote en da
Christlich-Soziale Volksdienst best met deze om
zetting te kunnen vereenigen.
Bij de roomsch-katholieken staat het ook zoo. De zoogenaamde
Kolping-beweging, zusterorganisatie van de Gezellen Vereenigin-
gen in ons land, moeten zich voortaan onthouden van elke
politieke en maatschappelijke bemoejing. Deze laatste taak is
overgegaan in handen van de nationaal-socialisten.
De Hitler-jeugd, waartoe jongens en meisjes tot 18-jarigen
leeftijd, gescheiden volgens sexe in afzonderlijke organisatie,
kunnen behooren, heeft nimmer maatschappelijke opdracht
gekregen. Zij dient alleen, om de jeugd den nationaal-socialisti-
schen gedachtengang bij te brengen.
Gezicht op het tentenkamp van de Hi tier- Ju q end bij Neurenberg. Dit kamp bevatte
60.000 jongens. Achteraan ziet men de tenten. Vooraan staat een troep met ransels,
gereed uit te trekken.
