BINNENLAND.
ZATERDAG 7 OCTOBER 1933
TWEEDE BLAD PAG. S
r/iofflJKtDTAOBItK
- illtWPflM
type K. 7b.
E.G. f 85.
Branie
vereenvoudiging te geraken. Dit doel door
wetswijziging te bereiken, is minder een
voudig dan het wel eens blijkt te worden
gezien. Met de overgroote meerderheid
wenscht de ondergeteekende de financieele
gelijkstelling te handhaven. Daardoor is
men bij het ondernemen van concentratie
door wettelijke maatregelen aan zekere
grenzen gebonden.
Tusschen openbaar en bijzonder onderwijs
bestaat geenszins wettelijke gelijkheid, en
gelijkheid kan men, vasthoudende aan de
Grondwet en de financieele gelijkstelling,
ook niet bereiken. Voor het oprichten van
openbare scholen gelden afgezien van de
noodwet van 4 Aug. 1933, Statasblad no. 414
geen bepaalde bindende voorwaarden,
voor het oprichten van bijzondere scholen
wel. En dienovereenkomstig is de vrijheid
van de overheid om openbare scholen op te
heffen slechts aan den eisch der Grondwet
gebonden, terwijl het vervallen van de be
kostiging van het bijzonder onderwijs auto
matisch geschiedt bij daling van het aantal
kinderen naar de regelen der wet Het zal
duidelijk zijn, dat het absolute getal kin
deren eener school op zichzelf niet de eeni-
ge maatstaf is voor de opheffing. In de eene
gemeente zal een school met een gering aanj-
tal kinderen moeten worden gehandhaafd,
omdat de naaste school op verren afstand
ligt, in de andere gemeente kunnen betrek
kelijk sterk bevolkte scholen doelmatig in
één school worden geconcentreerd.
De overweging van een en ander moge
duidelijk maken, dat uit financieel oogpunt
en wegens den feitelijken toestand niet te
verantwoorden ware geweest, met de con
centratie van de openbare scholen te wach
ten, totdat tevens de concentratie var
bijzoniere een feit zou zijn geworden.
NAT. CRISIS-COMITE
DE RADIO-PRIJSVRAAG.
Het Nat Crisis-oomité deelt mede: Naar
aanleiding van een desbetreffende vraag
deelt het N.C.C. mede, dat door één persoon
ook meer oplossingen van de radioprijsvraag
ROFFELRIJMEN
Hun dankbar© Kinderen,
Behuwd, en Kleinkinderen
Amersfoort. 23 September 1933.
Tulpstraat 12.
Adv. „Voorwaarts""
Zoo als bij een echte rashengst
Steeds het stamboek wordt vermeld,.
Zoo als bij een zeer geleerde
't Titeltal ivordt opgeteld,
Zoo als bij een eeredoctor
Ieder feit wordt opgenoemd 1
Dat hem zulk een onderscheiding i
Waardig maakte, en beroemd, i
Zoo als bij een kranig drager
Van 't begeerlijk eermetaal
Wordt gezegd hóé hij 't verdiende,
En waarom hij, man van staal,
Zoo staat in de advertentie
Van Gerhardus van der Wart
Dat zijn trots isdat-ie destijds
De Regeering heeft getart! J
Wat een Edelhart, die Gerhard! t
Wat een pronkstuk van een manT
Dat-ie op zoo'n eeretitel I
Zich met recht verheffen kan!
En, natuurlijk, heeft de Staatsspoor
Voor z'n boterham gezorgd
Door de worgwet-Kuyper is-ie
Wil ik hopen, niet geworgdi
Dan: geluk hoor, staker-stakker! T
Dan geluk met zooveel lef,
Zooveel opgeblazen hoogmoed,
Zooveel snoevend zelfbesef!
Dit wil ik je toch vertellen
Als we nog wat verder zijn
Ligt de eerenaam Ex-Muiter
Niet meer in de roode lijn!
(Nadruk verboden.) LEO LENS
ï,77.
'moed,
sef!
lien: J
zijn .1
i/.iter
van 3 October mogen worden ingezonden'
Op een briefkaart mag nochtans slechts
één oplossing worden ingezonden en da
oplossingen moeten verschillen.
De gelegenheid tot inzenden blijft ga*
opend tot 11 October a.s.
Op het postkantoor te Den Haag waren
gisteren de aanwezige voorraden crisis*
liu-i. .kaarten tot tweemaal toe uitverkocht, j
neust in de bagage van luit. van der Giesen,
Ned. deelnemer aan de Pooi-expeditie voor het Pooljaar,
die gisteren uit Reykjavik te Soesterberg arriveerde.
Kolonel Lindbergh verlaat het vliegtuig waarmede hij van
Stavanger te Woolston bij Southampton arriveerde.
Op een der drijvers staat zijn echtgenoote.
De „Rotterdam", die naar Amerika vertrekt
om daar voor een reisbureau toeristentochten
te maken, wordt wit geschilderd.
In Engeland is een Sport- en Luchtvaartclub opgericht voor,
dames. De bekende Miss Dorothy Dickson bestudeert de kaart*
De opheffing der kleine
OFFICIEELE BERICHTEN
'8 RIJKS MUNT
Openbare scholen
Prof. Kielstra, de nieuwe gouverneur Van Suriname,
scheept zich met vrouw en dochter in op de Crynssen.
Bultenlandsche Zaken brengt
NOORD-HOLLAND BEZUINIGT
Het bezwaar van den grooten afstand
DE CONCENTRATIE
VAN BIJZONDERE SCHOLEN
In antwoord op de vragen van het Kamer
lid K e t el a a r, inzake de voorgenomen op
heffing van een groot aantal kleine open
bare scholen, heeft Minister Mar chant
zeer uitvoerig geantwoord.
Allereerst zet de Minister in dit antwoord
de beteekenis van zijn circulaire aan de
burgemeesters uiteen.
.,De bedenkelijke toestand der publieke fi
nanciën eischt onverwijld concentratie in
alle takken van overheidsdienst, waar deze
tot bezuiniging kan leiden.
Dit is het geval ten aanzien van de open
bare lagere scholen. Het is bevorderd door
het afnemen, na de invoering van de lager-
onderwijswet 1920, van het aantal kinderen,
dat de openbare school bezoekt De mogelijk
heid van concentratie is verruimd door de
sedert toegenomen verbetering van wegen
en middelen van verkeer.
Concentratie van kleine en zeer kleine
scholen tot scholen met ten minste drie leer
krachten en voldoend bezette klassen leidt
tot verbetering van het onderwijs. Teneinde
snel tot voorloopig resultaat te komen, werd
een dringend beroep op den burgemeester
gedaan, als voorzitter van het college van
i W. en van den raad, om een voorstel
aan den raad to bevorderen en te steunen
tot opheffing van die scholen, welke naar
het advies van het rijksschooltoeziclit het
eerst in aanmerking kwanjen.
De rejyering toch gaf er de voorkeur aan,
dat de raad tot opheffing zou besluiten, ten
einde niet genoodzaakt te zijn krachtens art.
22, lid 4, der lager-onderwijswet 1920 zelf tot
opheffing over te gaan.
De burgemeester werd uitgenoodigd om, in
dien bij overwegende bezwaren had om aan
het verzoek te voldoen, daarvan spoedig me
dedeling te doen met de motieven. De minis
ter zou dan over nadere gegevens beschik
ken voor het vestigen van zijn oordeel, of hij
zelf de opheffing moest bevorderen.
De staatsrechtelijke verhouding tusschen
ting aan de Prov. Staten voorstellen met
ingang van 1 Januari a.s. een pensioenkor
ting van 8V2 pet. te verhalen op de salaris
sen van alle provinciale ambtenaren. Bo
vendien zal woraen voorgesteld de vacantie-
toeslag in te trekken.
den minister van Onderwijs en den burge
meester is niet zoodanig, dat hij den burge
meester als voorzitter van het college B. en
W. en raad bevelen kan geven. In de circu
laire werd dan ook dringend beroep gedaan
op zijn medewerking, zcnals de regeering
dit meermalen heeft gedaan op organen,
waarover zij niet heeft te bevelen. Een
eventueel opheffen van een school door de
regeering krachtens art 22, lid 4, der lager-
onderwijswet 1920, zal nooit iets anders
kunnen zijn dan het vervullen van een
plicht Van straf, toegepast tegen een burge
meester kan hier geen sprake zijn. Het
blijkt bovendien uit het slot der circulaire.
Het beroep op do Kroon
Het beslissen op een administratief beroep
door de Kroon is in wezen rechtspraak. De
ze eischt nauwkeurig onderzoek van de fei
ten en overweging van alle bezwaren. Door
den ondergeteekende is niets gedaan, wat
de strekking zou kunnen hebben om in
eenig opzicht het instellen van beroep van
radasbesluiten, waartegen bezwaar zou be
staan, te beperken of te belemmeren. De
ondergeteekende heeft integendeel gedaan
wat in zijn vermogen was om te bevorde
ren, dat van elk raadsbesluit tot opheffing,
w.aartegen bezwaar bestond, beroep zou
worden ingesteld. Hij kan niet inzien, waar
om de inhoud van de circulaire grond kan
geven voor de onderstelling, dat hij als
raadsman van de Kroon in administratief
beroep zijn plicht zou verzaken."
De groote afstand
De minister kan niet voorspellen, hoeveel
kinderen van opgeheven openbare scholen
naar het bijzonder onderwijs zullen over
gaan. Er heeft menigmaal, zonder dat een
school is opgeheven, verschuiving plaats
van een vrij groot aantal kinderen van de
openbare naar de bijzondere school en ook
omgekeerd. De strijd, die over zijn circulaire
is ontbrand, moet aanleiding geven tot de.
onderstelling, dat de liefde voor de open
bare en de afkeer van de confessioneele
school de ouders er toe zullen brengen om
over het bezwaar van een grooteren afstand
dat de ondergeteekende geenszins onder
schat heen te stappen. Dat echter voor
het oprichten van vele neutrale bijzondere
scholen de waarborgsommen zullen worden
bijeengebracht, meent de ondergeteekende te
moeten betwijfelen.
De ervaring leert trouwens dat vele be
zwaren, die bij elke verandering worden ge
voeld, achteraf door assimilatie aan den
MINISTER MARCHANT
nieuwen toestand verdwenen bleken. Dit i
ir te verwachten, nu veelal een mindere
school tegen een betere zal worden verwis
seld.
Men ziet de positie van het openbaar te
genover het bijzonder onderwijs niet juist,
indien men de plaatselijke scholen be
schouwt als concurreerende inrichtingen,
die in ongeveer gelijk aantal gelijke kansen
moeten hebben. In den concurrentiestrijd
zal altijd de betere school een voorsprong
hebben op de mindere, en meer leerlingen
trekken. In een school, waar de bezetting
met kinderen en met leerkrachten niet be
neden zekere grenzen daalt zal goed onder
wijs het best zijn verzekerd.
Ook concentratie van bijzonder
onderwijs.
Zou de ondergeteekende hier dus liever
niet spreken van „achterstelling" van het
openbaar onderwijs bij het bijzonder, het
financieele motief voor concentrr.ie doet
zich voor beide takken tegelijk gelden. E
om heeft de ondergeteekende maatregelen
overwogen om ook in het bijzonder onder
wijs meer concentratie te brengen, ofschoon
de bijzondere school meer is geconcentreerd
dan de openbare. Hier echter is het vraag
stuk minder urgent en meer gecompliceerd,
doordien de kwijnende scholen bij het open
baar onderwijs verre in de meerderheid zijn.
Het is volkomen verklaarbaar, dat ten
gevolge van de financieele gelijkstelling de
bevolking voor de bijzondere school is ge
groeid en voor de openbare school gedaald.
Op 1 Januari 1932 waren er met minder
dan 40 kinderen, 328 openbare en 66 bijzon
dere. De ondergeteekende onderzoekt, wel
ke scholen onder die 66 kwijnende zijn. Er
zijn er reeds afgestorven. Zoodra hem dit
bekend zal zijn, zal hij trachten door over
leg met de centrale school-organisaties tot
f7. M. de Koningin en Prins Hendrik bezochten gisteren de Drentsche
fokveedag te de Wijk. De koninklijke belangstelling voor 't Nederl. vee.
De Doele te Rotterdam is als een phoenix uit hare assche herrezen. Wij geven hier foto's van de groote concertzaal, die thans gelijkvloers ligt, op
dezelfde plaats ivaar zich weleer de garderobes bevonden en van den foyer, die gebouwd is op den grond, die door de vroegere „Salon" weid
ingenomen. Rotterdam heeft zijn historische concertzaal terug en behoeft Tjnnh Witnn Hip
zich thans heusch niet te beklagen als het terugdenkt aan de heerlijkheid „ttb
van den ouden muziektempel aan den Cookina*.
der Ver. Staten bij den
Volkenbond.
Rechts: De heer P. de
Wijn te lJmuiden, die on
geveer 200 personen het
leven redde, vierde zijn
gouden huwelijksfeest.
