Verhoor van Torgler afgeloopen
VRIJDAG 6 OCTOBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
DE BEIDE VERDEDIGERS TEGEN
DE BEWERINGEN DER ENQUÊTE
COMMISSIE
De houding der communisten op den
avond van den brand
Bij de voortzetting van het Rijksdagbrand
proces te Leipzig, Donderdagmorgen, wees
president fiueager er op, dat Torgler volgens
getuigen, niet met Oelime en later met l-lo-
jiun in antichambre 3S is geweest Aange
voerd wordt o.a. de verklaring van de ge
tuige Mevr. Baumgarten, die had meege
deeld, dat zij 's middags om 4 uur in do
anticiiambre was gekomen om te tclefonee-
ren en gezien had, dat Torgler met Dr. iNeu-
bauer op een leeren ofa zat
T o r g 1 e r: De getuige moet zich hebben
vergist, hetgeen gemakkelijk kan, omdat in
die kamer altijd kunstlicht moet branden.
De President zegt, dat ook een an
dere getuige, de liftjongen van den Rijks
dag, verklaard heelt op 27 Februari Van
der Lubbe met de lilt naar boven te hebben
gebracht. Toen van der Lubbe weer naar
beneden ging, had hij eenige papieren bij
zich.
Torgler acht deze verklaring zeer on-
waarsciujnlijk. Volgens zijn ervaring is het
uitgesloten dat een man, die zoo opvallend
gekleed was als Van der Lubbe op den xlag
van den brand, zelis maar in het Rijksdag
gebouw wordt toegelaten.
V a n der Lubbe, ondervraagd of hij
met eens bij een collectief bezoek onder
leiding van een gids in den Rijksdag is ge
weest, staat op, glimlacht en antwoordt:
Dat kan ik niet zeggen.
Dit merkwaardige antwoord is aanleiding
voor den President om zijn vraag door den
tolk in liet Nederlandsch te laten vertalen
en dan antwoordt Van der Lubbe tenslotte:
^Demogelijkheid van de persoqnsverwisse-
ling tusschen Van der Lubbe en zekeren
student Perl, geeft aanleiding tot een inci
dent tusschen den verdediger van Torgler
en Landgerichtsdirector Parisius, als deze
laatste Torgler vraagt, ot hij soms wil be-
w eren ook met Pcri m antichambre 38 te
zijn geweest.
Dan wordt Van der Lubbe gevraagd of hij
met afgevaardigde Koenen in het Landdag
gebouw is geweest. Getuigen hebben n.J.
verklaard dat Koenen op 27 Februari in dat
gebouw is gezien.
De President doet verder navraag
naar de bewering, dat den avond voor den
brand in de fractiekamer van de KpD. in
den Rijksdag groote drukte heerschte.
Torgler ontkent dat beslist en hij ge
looft ook een reeks getuigen te kunnen noe
men, die de waarheid van zijn verklaring
kunnen bevestigen.
De President wil dan weten hoe het
komt, dat kamer 53a, die eveneens aan de
Communistische fractie behoorde, op den
dag na den brand geheel ontruimd werd
gevonden. Voornamelijk de daar aanwezige
schrijfmachines waren in veiligheid ge
bracht.
Torgler ontkent dat deze kamer was
uitgeruimd en dat men ook maar. iets in
veiligheid had gebracht
Bij het verdere verhoor deelt Torgler dan
nog mede. dat hij 's avonds tegen 9 uur met
Koenen, Birkenhauer en Petersen bij Asclun-
ger aua liet station Friedrichstrasse had
gezeten. Tegen 10 uur had een kellnerhem
verteld, dat het Rijksdaggebouw in brand
stond. Aanvankelijk had Torgler dit als een
grap beschouwd, doch toen de kellner hem
ecnigen tijd later vertelde, dat reeds dui
zenden naar het Rijksdaggebouw waren
gaan kijken, was hij er met Koenen ook
heen gegaan.
Torgler beschrijft dan verder, hoe hij naar
hot, Rijksdaggebouw is gereden. Hij had
naar den brand gekeken en geconstateerd,
dat de lokalen van de K.P.D. geen schade
konden oploopen. Toen was hij naar Aschin-
ger teruggekeerd, om Birkenhauer van den
brand te vertellen.
Tegen kwart voor twaalf was hij naar de
Alexanderplatz gereden en had het lokaal
van Stawitzki opgezocht, waar hij Koenen,
Ivuehne, W'undersee en Sucker had aange
troffen. Misschien was ook Ossietzky erbij
geweest een man die alles behalve een
communist is.
Met groote aandacht volgt men de opmer
kingen van den President, die de verschil
lende getuigenverklaringen aanhaalt, vol
gens welke de bij Stawitzki aanwezige com
munisten veel met elkaar gefluisterd en
talrijke telefoongesprekken gevoerd hebben.
Wundersee en Sucker, die chauffeursklee-
ding aan hadden, brachten klaarblijkelijk
verscheidene malen met een motorfiets
boodschappen over.
Torgler verklaarde hiertegenover, dat
in het lokaal niets bijzonders was te mer
ken. „Wij waren natuurlijk zeer opgewon
den over den brand en over de berichten
van Telegraphen Union, die wij daar te hoo-
ren kregen." Wat de talrijke telefoongesprek
ken betreft, antwoordt Torgler, dat hij ver
geefs geprobeerd heeft Geneimrat Galle te
hereiken, doch slechts diens echtgenoote
heeft aangetroffen, die hem eenige mede-
deelingen over den brand deed.
Torgler is toen naar zijn tafel terugge
keerd en las daar de berichten over zijn
z.n. op de vlucht verlaten van de Rijksdag
gebouw. Men was het erover eens, hier met
tendenzberichton te doen te hebben, die be
doeld waren om de K.P.D. de schuld aan
den brand in de schoenen te schuiven.
Hierna werd een half uur gepauzeerd.
Protest van Dr. Sack
Na de pauze legt de verdediger van Tor
gler, Dr. Sack, een verklaring af, waarin
hij protesteert tegen het verwijt van de z.g.
enquête-commissie, te Parijs, dat zijn ver
dediging op eigenaardige methoden berust
Het is, zeide Dr. Sack, een Duitschen advo
caat onwaardig, geruchten, politieke combi
naties, zooals ze in het bruinboek vervat
zijn, hier tot bewijsmateriaal te formeeren.
Daaruit een eigenaardig optreden van de
verdediging af te leiden, beteekent een ver
wijt wartegen ik openlijk protesteer, waar
hij ik van de buitenlandsche persvertegen
woordigers verwacht, dat zij deze dingen
als lastercampagne tegen de Duitsche recht
spraak en de Duitsche verdediging brand
merken.
Ik heb Vrijdagavond het materiaal ont
vangen, in zekeren zin protocollen van de
onderzoekings-commissie. Ik heb ze den
heelen nacht door nauwkeurig bestudeerd
en ik heb niets gevonden, wat mij de grond
slagen kon leveren, om een bewijs te for
muleeren teneinde den weg te wijzen, wie
de waarlijk schuldigen zouden kunnen zijn.
Ik heb geconstateerd, dat de brandweer
binnen vier minuten van twee verschillen
de kazernes aanwezig was. Alle andere
praatjes zijn geruchten pf lasten,
Ik vernam te Londen dat o.a. oud-gezant
Grzesinski het volgende zou hebben gezegd:
„indien geen groot-alarm voor de brandweer
is gemaakt, dan moet dit verboden zijn ge
weest". Daarop heb ik aan advocaat Bran
ting verklaard, dat de brandweer ten spoe
digste paraat was. Ik heb verder verklaard,
dat het een onzinnig gerucht was, diat een
troep S.A. in de Dorotheënstrasse op een
toeken van den leider Ernst gewacht zou
hebben en daarna op motorfietsen door Ber
lijn zou zijn gereden.
Verder heb ik meegedeeld.'dat sjles on
middellijk gealarmeerd werd en dat alles
door de politie afgezet werd.
Dit alles heb ik na ernstig onderzoek aan
collega Branting uiteengezet, met het ver
zoek dit ook den rechter van instructie mee
te deelen. Ik heb mijn verklaringen met de
akten bevestigd.
Van der Lubbe's advocaat Dr. Seufkfert,
deelt vervolgens mede, dat hem een schrij
ven van het Parijsche comité bereikte,
waarin hem wordt verzocht Van der Lubbe
door twee bekende Zwitsersche deskundi
gen te clocn onderzoeken. „Ik acht het zelfs
beneden do waardigheid van een Duitsch
advocaat om een dergelijk comité van ant
woord te dienen".
De Amerikaansche advocaat Hayer, die
juist is binnengekomen, ontkent, door Dr.
Sack daarnaar gevraagd, aan een corres
pondent van de „Prawda" te hebben ver
klaard, dat hij hier een eigenaardige ma
nier van verdediging heeft moeten consta-
teeren.
Nadat de voorzitter door het drieste op
treden van Dimitroff streng heeft moeten
optreden, wordt Torgler een getuigenver
klaring voorgelegd, volgens welke hij eenl-
gen tijd vóór den brand met Dimitrof in
den Rijksdag is gezien.
Torgler verklaart, dat hij Dimitrofi
voor het eerst in zijn leven in Leipzig en
wel bij dit proces heeft leeren kennen.
De Voorzitter houdt Van der Lubbe
het getuigenis voor van den vroegeren com
munlst, den mijnwerker Kunzack, die zegt
in lJ2o een bespreking te Dusseldorf te heb
ben meegemaakt, waar ook zekere Van der
Lubbe bij was.
VanderLubbe antwoordt, dat hij voor
het eerst in 1933 te Dusseldorf is geweest.
Torgler wijst op de onbetrouwbaarheia
van het getuigenis van Kunzack, daar Van
der Lubbe in 1925 een jongen van zestien
jaar was. Het is niet aan te nemen, dat een
zoo jonge knaap als leider der Nederland-
sche communisten kon optreden.
7 -k 0 1 1 e c 8 a n w a 1 wijst erop,
dat de jonge Nederlander in de conferentie
te Dusseldorf slechts verklaarde, dat hij een
communistische jeugdbeweging in Neder
land wilde stichten.
Aan beklaagde Torgler wordt vervolgens
een uitlating voorgehouden van getuige
Grofhe, die einde Februari nog groepslei
der in den Roodfrontbond u-as. Deze getuige
had verklaard, dat er den 26en Februari in
den bond groot alarm was geweest. De ac-
tie\e groepen waren in hotelletjes en ln
particuliere woningen ondergebracht. In den
namiddag van den 27en Februari zou bevo
len zijn, de alarmkwartieren te ontruimen.
Grotlie had ook een en ander van derden
vernomen: Een chauffeur, Singer genaamd,
had hein begin April verteld, dat de rijks
dagbrand inderdaad het signaal voor 'een
algemeen© overrompeling had moeten zijn.
Ge actio was echter verkeerd geleid en
daarom mislukt.
Een zekere Kemper had hem gezegd, dat
hij een verbinding had gehad met de cen
trale en de brandstichting. Hij heeft hel
brandmateriaal aan het portaal van den
rijksdag aan een grooten donkeren man af
gegeven, die Popoff zou zijn geweest. Kemp-
ner zou verder hebben gezegd dat er buiten
landers waren genomen om de Duitsche
communisten niet te belasten. Torgler had
de leiding gehad bij de brandstichting.
Torgler zou ook de medeplichtigen hebben
binnengelaten. Het begin van den brana
zou op half acht 's avonds zijn vastgesteld.
Een dag te voren was over dat plan nog
beraadslaagd in het Liebknechthaus. Aai.
deze beraadslagingen hadden Torgler ol
Koenen deelgenomen en verder Van dei
Lubbe en Popoff. Popoff zou den aftocht
dekken.
Torgler noemt deze verklaringen fan
tasieën. Hij weet van dat alles niets af.
Overigens wijst beklaagde erop, dat het
Liebknechthaus den 23sten Februari al dooi
de politie was bezet.
Landsgerichtsdirektor Parisius merkt op
HET PROCES-VAN DER LUBBE
Men schrijft ons uit Berlijn:
In de groote zaal van den .JEJaushaltungs-
ausschuss" is men op het oogenblik druk
doende, alles voor het straks te Berlijn voort
gezette proces-Van der Lubbe gereed te ma
ken. Schoonmaaksters en timmerlieden heb
ben de handen vol werk en ik stel vast, dat
de bank der beklaagden opvallend dicht bij
den hoogen zetel van Bunger, den president
van het rijksgerechtshof komt te staan. Men
wil hierdoor het contact met den beklaagde
waarschijnlijk vergemakkelijken. Straks zul
len wij hem door de verschillende gangen
volgen, waar hij, ondanks zijn zwaren
lichaamsbouw, met verrassende handigheid
is door gereend, om zijn zorgvuldig voorbe
reid plan ten uitvoer te ibrengen.
Aan den muur achter de zetels der rechter
lijke macht hangt een groote schilderij,
dat ons Bismarck en den lateren keizer
Wilhelm I, na den slag bij Sedan laat zien.
Aan den muur hier tegenover hangt een
doek met vele vooraanstaande rijksdagafge
vaardigden van vóór den oorlog; eendrachtig
dat getuige den datum der bespreking niet
nauwkeurig wist vast te stellen, mogelijk
bad de conferentie ook vóór 24 Februari
plaats gehad.
Hiermede is het verhoor van Torgler af
geloopen. De voorzitter vat dan de verkla
ringen van getuige Grothe samen, welke be
klaagde één gienzeloozen leugen noemt.
Beklaagde Dimitroff poogt zich weer
in de zaak te mengen en oTrgler eenige po
litieke vragen te stellen, maar de voorzitter
weigert.
De zitting wordt tot Vrijdag verdaagd,
dan zal Dimitroff worden gehoord.
DE MINDERHEDENKWESTIE
In de zesde Volkenbondscommissie is n\en
Donderdag, bij de voortzetting van de dis
cussie over het vraagstuk van de bescher
ming der minderhede;i, daarin nog blijven
steken.
Mevrouw Kluiver zette het standpunt der
Nederlandscho regeering uiteen. Roemenië
en Griekenland kwamen er voor op, dat de
mindorheidsvcvrplichtingen tot alle staten
zullen worden uitgebreid, hetgeen echter
door Italië van do hand werd gewezen.
Een nieuwe resolutie werd door den
Fransehen senator Berenger ingediend. Vol
gens deze resolutie zal niet alleen de wensch
der Volken bondsvergadering van 1922 wor
den herhaald, doch zal deze wensch in zoo
verre versterkt worden, dat de Volkenbonds
vergadering het den plicht van alle volken
bondsstaten zal maken, aan al hun minder
heden minstens dezelfde rechten toe te ken
nen, die in de mindernedenverdragen zijn
omschreven, ook al zijn deze staten hiertoe
niet wettelijk verplicht-. Bovendien verzet
deze Fransehe resolutie zich uitdrukkelijk
tegen de Duitsche opvatting, dat do Joden
aldaar geen minderheid zouden zijn, door te
bepalen, dat geenerlei interpretatie van de
ze resolutie aanneembaar is, waardoor eeni-
gerlei categorie staatsburgers van de min
derhedenbescherming zou worden uitgeslo
ten.
Zoowel Duitschland als Italië zijn tegen
deze resolutie.
De ondercommissie van de tweede com
missie heeft vandaag haar gunstig rapport
inzake het Duitsche vluchtelingenvraagstuk
zonder discussie aangenomen.
de aanslag op dollfuss
DE MAN DIE OP DOLLFUSS SCHOOT
Van 1932—1933 Nazi
Uit Weenen: Donderdag heeift de politie
het bewijs in handen gekregen, dat Dertil.
de man, die den aanslag op bondskanselier
Dollfuss heeft gepleegd, nationaal-socialis-
tisoh partijman is. Zij heeft nl. het lidmaat
schapsboekje der N.S.D.A.P. van Dertil ge
vonden.
Uit dit hoekje is gebleken, dat Dertil in
het begin van 1932 tot de N.S.D.A.P. is
getreden.
De stiefvader van Dertil, Dr. Guenther, is
opnieuw aangehouden en zal naar Weenen
worden overgebracht om daar een verhoor
te ondergaan. Men neemt nl. aan, dat Dertil
onder een moreel-cin -d-ruk van zijn stiefva
der heeft gehandeld.
De vroegere rector der Ween&clie univer
siteit, de <broemde hoogleeraar in het straf
recht, prof. dr. Gledspach, is door de regeering
gepensiomieerd. Hij was eien ijverig natio
naal socialist en heeft een boek geschreven,
•in hij de regeering-Dollfuss heeft aan
gevallen.
Naar verluidt, zullen nog eenige professo
ren wegens h«um nationaal-socialistische ge
zindheid worden ontslagen.
In tegenstelling met de mededeeling, vol
gens welke de politie het bewijs in handen
heeft gekregen, dat Dertil nationaal-socia-
list. is, verklaart de landleiding der N.S.D.A.P
Oostenrijk, dat Dertil nooit ook niet tijdelijk
lid der N.S.D.A.P. is geweest.
De toestand van bondskanselier Dollfuss
blijft bevredigend, dooh op raad van zijn
geneesheeren zal hij nog eenige dagen rust
nemen, teneinde een spoedig algeheel her-
stol te bevorderen.
De verantwoordelijke redacteur van de
sociaal democratische „Volksstimme" Burt-
scher, is tot duizend schilling boete en drie
weken arrest veroordeeld, omdat hij in zijn
blad den Duitschem minister van buitenland
sche zaken, Freiherr von Nou rath, „Gesin-
nungsfreund des Atteaitaters" heeft genoemd
VROUWENZORGEN
Slechte teint rhcumatiek te dik
altijd moe
Indien deze vrouw voor elke klacht een
apart middel genomen had, zou zij het erg
druk hebben gehad. En de lange tijd die noo-
dig zou zijn geweest, om voor dit alles een
kuur te doen.
Neen, ze nam maar één middel en na zes
weken zag zij alle klachten al verdvvij
De eenvoudige verklaring is, dat al haar
klachten voortkwamen uit één zelfde
zaak. Zij schrijft:
„Sinds ik zes weken geleden Kruschen be
gon te nemen is mijn gezondheid hard
uitgegaan. Mijn teint, die er onfrisch uit
zag, is nu helder en gezond geworden. Mijn
rheumatiek is bijna verdwenen. Twee maan
den geleden was mijn gewicht 138 pond
gisteren woog ik op dezelfde weegschaal 128
pond. Deze gewichtsvermindering heeft
wonderlijk veel goed gedaan, want ik voel
me niet half zoo moe meer tegenwoordig
ik kan beter werken dan ik in maanden
deed. Daarom zou ik Kruschen nooit
willen missen". Mej. A. L. R.
Zoovele kwalen, waarover de menschen
klagen vanaf „niet lekker voelen" tot
acute rheumatiek kunnen veelal worden
teruggebracht tot één grondoorzaak traag
heid der inwendige organen. Er is één zeker
veilige weg om Üw organen regelmatig aan
't werk te houden de „kleine" dagelij k-
sche dosis" Kruschen Salts. Kruschen is een
wetenschappelijke combinatie van zes mine
rale zouten, die Uw afvoerorganen aanspo
ren tot betere werking en aldu6 alle afval
stoffen wegruimen, die Uw organisme ver
stoppen en het bloed onzuiver maken. Kru
schen heeft een zuiverenden en versterken
den invloed op den bloedsomloop, zoodat het
elke vezel van Uw lichaam doorstroomt met
tintelende levenslust.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a ƒ0.90 en
1.60 per flacon. Stralende gezondheid voor
één cent per dag. Let op, dat op het etiket
op de flesch, zoowel als op de buitenverpak-
king de naam Rowntree Handels Maat
schappij Amsterdam voorkomt. (Adv.)
zitten naast elkaar von Tirpitz, Bdbel, Bosa-
dowsky en Spaan, waaruit valt af te leiden,
dat men in den keizerlijken tijd een politieke
verdraagzaamheid kende, welke in het Derde
Rijk absoluut ondenkbaar is.
Zes kristallen kronen zullen bij donker
weer de 'somber aandoende zaal verlichten
en een vijftal tafels bieden straks plaats
voor de Duitsche en de buitenlandsche pers
vertegenwoordigers. Men krijgt den indruk,
Jat in Leipzig slechts voorbereidend werk
wordt verricht en dat het eigenlijk proces
pas te Berlijn zal plaats vinden. Groote ont
hullingen staan ons nog te wachten. Onmid
dellijk aan deze zaal grenzen de vertrekken,
waar vroeger Torgler. als voorzitter van de
communistische fractie en zijn „Genossen"
vergaderden. Van hier uit had men direct de
kans, om door het glazen dak te ontsnappen.
Als een der belangrijkste getuigen zal ma
joor H. Weberstedt optreden, van wien be
weerd wordt ,dat hij kort vóór den brand
Van der Lubbe op de bovenste verdieping
zag rondwandelen met een pak bagage en
aan wien ook een der Bulgaarsche aange
klaagden in de gangen van den rijksdag is
opgevallen.
De groote. zaal van den Kaushaltungsausschuss. te Berlijn.
DALADIER OVER DICTATUUR
EN VRIJHEID
Daladier heeft gisteren te Viohy, bij de
opening van het congres der radicaal-socia
listen, gezegd: Indien het volk de thans aan
gekondigde hervormingen aanneemt, zal de
toestand voor langen tijd geregeld zijn. Daar
mee wordt ook het bewijs geleverd, dat op
den grondslag van de vrijheid alle proble
men opgelost kunnen worden, zonder dat een
dictatuur noodig is.
Daladier sprak de hoop uit, dat d-e radicale
partij allen anderen partijen het voorbeeld
?,ai geven van orde, 'koelbloedigheid en
energie, i
DE KABINETSCRISIS IN SPANJE
Sanchez Roman bedankt
Pedregall aangezocht.
Uit Madrid: In verband met de partijge
schillen in Spanje zijn de pogingen om een
nieuw kabinet te vormen vrij hopeloos
Sanchez Roman heeft geen kans gezien en
van zijn opdracht afgezien.
De president heeft nu dein onafhamkelij-ken
republikein Pedregal verzocht, de kabinets-
fomiatie op zich te nemen.
Pedregal heeft alreeds een aantal politieke
leiders geconsulteerd, maar er zijn tot dusver
nog geen teekenicn, die op een oplossing der
crisis duiden.
De leider der nationaal-socialistische bewi
ging in Tsjecho Slowakije, Krews, is in. ver
band met een tegen hem aanhangig ge
maakte strafrechtelijke vervolging, over de
Duitsche grens gevlucht. Hij begaf zich te
voet over de grens en vertoeft momenteel te
Schandau. Drie andere vooraanstaande per
sonen uit de nationaal-socialistische bewe
ging zijn gearresteerd.
De nationaal socialistische partij in Tsjc-
cho VS 1 o wak i je, die thans verboden is, ia do
voortzetting van een Duitsche partij, welke
in het jaar 1909 is opgericht. Deze partij
beschouwt zichzelf van ouder datum dan de
N.S.D.A.P. in Duitschland. Zij telde tot voor
kort 100.000 leden. In het parlement, was
-ertegenwoordigd door 8 afgevaardigden
4 senatoren.
De afgevaardigden zullen htm mandaten
behouden en naar andere politieke partijen
overgaan.
Men spreekt in politieke kringen thans
ook van een eventueel verbod van de commu
nistiscite partij.
Uit Pittsburgh wordt gemeld-, dat, ondanks
de onderteekening van den nieuwen kolen-
code door president Roosevelt, de toestand
in het stakingsgebied van de bruinkoolmij-
nen in Pennsylvania nog steeds zeer ernstig
is. Er zijn 100.000 mijnwerkers i-n staking, die
de ondernemers willen dwingen hun vak-
vereeniigiinig te erkennen.
Te Cambridge overvielen postende stakers
ren honderdtal werkwilligen. De hulppolitie
was in dienst getreden on trachtte de sta-
kers met traangas terug te dringen. Toen zij
met steenen werden gebombardeerd, maak
ten de hulpagenten van hun vuurwapens
gebruik, waarop een gevecht ontstond, waar
bij twee personen gedood en tien gewond
werden. Volgens de politie zouden de star
kers van dum-dum-patronen, gebruik, heb
ben gemaakt
Te Harrisburgh, in den staat Illinois, ver
nielden stakers met -behulp van bommen
zes woningen van weukwilligen. Een nog
niet bekend aantal personen werd hierbij
gewond.
Te Sullivan in clen staat Ind-iana werd
een mijnwerker bij een gevecht tusschen de
stakers en werkwilligen gedood.
Naar Reuter nader uit Harrisburgh (Illi
nois) meldt, is tweemaal een 'bomaanslag ge
pleegd aan den rand der stad.
Employé's van de Peabody Coal Cv brach
ten ter kennis van de autoriteiten, dat pos
tende mijnwerkers de mijn hadden omsin
geld en het vuur hadden geopend, waardoor
verscheiden personen werden gewond.
De maatsohappij verzocht -ten spoedigste
om hulp.
De stakende arbeiders dor Fordfabrieken
te New Jersey hëbben -besloten zich pea1- auto
naar New York te begeven en vandaar naai
de Fordfabrieken te marcheeren, om een
ibetoogiing -te ihou-dem, teneinde hun eischen
ingewilligd te krijgen.
DE OORLOGSSCHULDEN
De Amerikaansch-Britscbe deskundigen on
derhandelingen over do oorlog&schuIdem, te
Washington, is begonnen. De discussie be
trof den eersten dag in het algemeen het
verband tusschen de economische wereld
situatie en de schulden.
Vandaag of morgen zullen de eigenlijke
onderhandelingen beginnen. Intusschen zal
Roosevelt met zijn ondersecretaris Acheson
eveneens over de aangelegenheid .van ge
dachten wisselen.
LAND- EN TUINBOUW
HOLLANDS ZUIVEL
TE BRUSSEL
TENTOONSTELLING VAN DE
F.N.Z. IN HET HOLLAND-HUIS
De Nederlandsch-Belgische belangen
Gedurende den tijd van 6 October tot en
mot 5 November, zal er in de zalen van het
Holland Huis te Brussel vanwege den Al
gemeenen Nederlandschen Zuivelbond een
een speciale zuiveltentoonstelling gehouden
worden.
Het doel er van is om het verbruikend
publiek in België nauwer in kennis te
brengen met de Nederlandsche zuivelpro
ducten en tevens te demonstreeren van
welke beteekenis de producten dezer speci
fiek Nederlandsche industrie tooi- het Bel-
giseh-Nederlandsch handelsverkeer zijn.
In een speciaal daarvoor geconstrueerd
diorama, dat als middenstuk in deze expo
sitie is geplaatst wordt de handelsbewe
ging tusschen de beide landen in beeld ge
bracht. In het diorama ziet men de beide
landen in vogelvlucht en daartusschcn be
wegen zich spoortreinen beladen met de
verschillende goederengroepen, naar haar
beteekenis in het handelsverkeer, waarbij
vooral de beteekenis der groep zuivelpro
ducten in het oog springt.
Er is voor gezorgd dat de bezoekers een
duidelijk idee krijgen van het veehouders-
cn zuivelbedrijf in Nederland en 2ijn ver-
richtingen voor den export.
Vele zuivelfabrieken hebben ingezonden.
Tijdens de bezoekuren loepen er geregeld
films over productie en het verbruik van
boter, kaas en melkproducten,
Practisclje wenken liggen er gereed
de Belgische huisvrouw, hoe men de Neder
landsche kaas zoo al kan gebruiken. Met
het oog hierop worden er op bepaalde da
gen, met medewerking van de Haagschc
huishoudschool verschillende kookdemon
straties gehouden. De tentoonstelling is
iederen dag van 9 tot 6 uur geopend.
Do opening der tentoonstelling had he
den om 3 uur plaats door D r. F. E. P o s -
thurn a, voorzitter van den Algemeenen
Nederlandschen Zuivelbond.
Het Bestuur van den Algemeenen Nedcrl.
Zuivelbond heeft gemeend op uitnoodiging
van de Directie van het Holland Huis te
Brussel de daar geboden gelegenheid, om
ook het Belgische publiek kennis van Neder
landsche producten te verschaffen, te moe
ten aangrijpen.
De eerste vraag, die wij, toen wij besloten
hadden om naar Brussel te gaan, hadden
te beantwoorden, is deze: Voert België on
ze producten in een behoorlijke mate in'?
Nu blijkt bij het beschouwen van de Bel
gische invoersstatistiek dat in het jaar 1932
in België zijn ingevoerd ruim 21 millioen k.g
boter en bijna 21 millioen kg. kaas. Hier
van waron uit Nederland afkomstig ruim
3 millioen kg. boter en bijna 17 millioen
kg. kaas.
Hoewel uw kaasinvoer de laatste jaren
reeds van groote beteekenis is, maak ik me
sterk of het kaasverbruik ten Uwent ook
maar eenigermate het peil heeft bereikt, zoo
als dat b.v. in Nederland zelf hot geval is.
En toch biedt do Belgische keuken, naar
men mij zegt, veel meer dam de Holland-
sche pot, gelegenheid om dit smakelijke en
voedzame artikel aan te wenden. Er is dan
ook alle reden om aan te -nemen dat het
kaasverbruik hiér te lande nog flink kan
worden opgevoerd.
Wat de boter betreft heeft de invoer die
voor 1929 soms stilstond zich -weer gesta
dig uitgebrld, totdat deze in het jaar dat
ze gecontingentecrd werd, om en nabij het
cijfer van 20 millioen kg. 'sjaars bereikte.
Merkwaardig is het wel dat verafgele
gen landen van deze iavoergelegenheid heb
ben geprofiteerd, terwijl de Nederlandsche
boter-bereiders hun aandeel in den Belgi
schen boterinvocr van meer dan de helft
in 1926 tot ongeveer een zesde in 1932 za
gen terugloopen.
Uit deze korte uitweiding, zal het u dui
delijk zijn, hoe we ertoe zijn gekomen te
meenen dat we, zoowel met onze boter als
met de kans, voldoende ruimte hebben om
een poging te kunnen doen, wat meer bo
ter en wat meer kaas in België af te zetten.
Wanneer wij onze plaats in het Belgische
handelsverkeer vergelijken met de handels
verbindingen, welke België met andere leve
ranciers van zuivelproducten onderhoudt,
Lw. Zwitserland, Italië, Argentinië, Finland,
Letlad, Litauen, Polen, Estland, Noorwegen,
Denemarken on Ierland, dan kunnen wij
vanststellen dat deze landen tezamen in
1931 nog 250 millioen francs minder van
België betrokken dan Nederland alleen. Is
er nu onder deze omstandigheden niet iets
voor te zeggen, dat wij trachten elkander
meer de hand te reiken dan tot nu toe*
Het is in deze stemming dat ik namens
den Algemeenen Nederlandschen Zuivel
bond tot U spreek, het is in deze stennr/ng
dat wij tot u komen en ik hoop, dat ge in
ons zijn hier en in onze producten niets an
ders zult willen zien,' cta-n een daad var
noodzakelijkheid onzerzijds, die wij slechts
willen plegen rnet het noodige overleg ter
zake van de daarbij betrokken Belgische
belangen.
AMERIKA EN RUSLAND
De nationale vergadering van het Ameri
kaansche legioen te Chicago heeft een reso
lutie aangenomen, waarin verzet wordt
geteekend tegen een eventueele erkenning
der sovjet-unie door do Vereenigde Staten en
gepleit wordt voor deportatie van alle ibui-
tenl-andsche communisten.
DE GEVLUCHTE VLIEGER
Moskou eischt uitlevering
Rusland doet te Riga stappen voor uitle-
ering van den gevluchten Russischeji vlie
ger Krawits-j en zijn vliegtuig, met. de mo-
tiveering dat de vlucht geen politieke, maar
crimineele motieven had.
Men vermoedt dat de regeering van Let
land dit stand-punt niet. zal aanvaarden en
waarschijnlijk wel het vliegtuig, maar niet
dien vlieger zal Uitleveren.
NIEUWE AARDBEVING IN ITALIË
De Italiaansche bladen maken melding
in een hevige aardbeving wel-ke 't plaatsje
Terni-, dat op eein afstand van 100 kilometer
van Rome ligt, -heeft geteisterd.
Van de bevolking maakte zich een paniek
meester.
Tot nog toe is niet 'bekend of er schade is
aangericht
De aardschokken werden voorts waarge
nomen in Rieti, Sangemini en Spolete.
DE OPGRAVINGEN TE LYON
Door uitgravingen is fe Lyon een prachtig
Romeinsch amphitheater ontdekt, een van
de grootste in zijn soort.
Op den heuvel Fourvière bevond zich eens
een Romei-nsche stad en destijds in hier ook
de oude Romeinsohe waterleiding
legd'.
Weerbericht.
i peiltje geeft den voriger
Hoogste stand te Le Havre 767.1.
Laagste stand te Helsingfors 743.6.
Stand vanmorgen half-twaalf771.1.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te ie Bilt)
Verwachting: Aanvankelijk zwakke, ver
anderlijke wind, later zwakke tot matige
wind uit Z.-W. richtingen, gedeeltelijk bewolkt
waarschijnlijk weinig of geen regen, weinig
verandering in temperatuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door het Ron. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
HO; laagdrukgebied over Finland trok ver
der Oostwaarts en werd gevolgd door druk-
stijging over Scandinavië. Doch 'n secundali*
van de nieuwe depressie in het N.W. doet ln
Z. Noorwegen de barometer opnieuw dale*.
Het weer is in dit gebied rustiger. De neer
slag was er minder zwaar, de tempera'cuur
is lager dan gisteren. Over de Britsche
Eilanden is het hoogdrukgebied in beteekenis
afgenomen.
In onze omgeving is de barometer evenwel
gestegen, zoodat de kern van het maximum
thans over Z. Duïtschland ligt.
In het hoogdrukgebied wordt nog al wat
nevel aangetroffen, vooral in Engeland, Bel
gië en Zuid-Limburg. Er kan voor onze om
geving nog niet veel weersverandering wor
den verwacht.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
7 OCTOBER.
Van 's avonds 6.53 uur tot 's morgens 6.44 uur
waterstanden rivieren
(Oude Amsterdamsche t(]d)
Heden Vorig
Waldahnt 0.00 0.00
Straatsburg 0.00 -0.00
Brfllan h 3.19 1.59
Uheinfclden u.00 -2.06
Kehl 2.48 2.56
Maxau
Dltfdesheim
Mannheim
Mainz
Bingeu
3.83 3.91
0.40 0.46
2.44 2.60
0.99 3.00
0.28 -0.32
Caub
Coblenz
Trier
Keulen
Rhhrort
Wesel
Emmerik
DusseldorP
Maastricht
Venlo
3.63 l.fifl
1.01 1.07
1.5? 1.55
-0.11 -0.05
1.10 1.16
-0.27 -0.27
-0.00 -0.00
0.00 0.00
0.00 0.00
40.69 40.62
hoogwater ned zeehavens
7 October
Delfzijl 1/8 13.20 HellevoetsL 4.53 17.07
Terschelling 10.32 22.53 Willemstad 5.47 18.01
Harllngen 11.25 23.40 Brouwersh. 4.05 16.19
Den Helder 9.00 21.20 Zlerlkzee 4.41 16.62
IJmuioen 4.:" 3 17.10 Womeldingt 6.05 17.14
H v. Holland 4.04 16.21 Vlisslngen 3.09 14.20
Schoveniugen 4.14 16.31 Terneuzen 3.43 16.66
botterdam 6.16 18.19 Hansweert 4.34 16.39
WATERVLIEGTUIG NEERGESTORT
In de nabijheid van het militaire vliegveld
Berre bjj Marseille is een marinevliegtuig
neergestort. De drie inzittenden vonden den
dood.
AARDBEVING OP CHALCIDICE
Het Grieksche schiereiland Chalcidice ïs
weer door een hevige aardbeving geteisterd.
Het centrum van de aardbeving ligt in de
nabijheid van de stad Jerissos. Eenige ruïnen
zijn volkomen ingekort. Ook een zeebeving
is waargenomen.
Schoolnieuws-
examens
ACADEMISCHE EXAMENS
NED. HANDELSHOOGESCHOÖL TE ROTTER
DAM. Gesl.: Handelswetenschap: cand.ex dt
lie-yen Mr A. F. H. C. Schrijvers, W. van War*
meJo en E. A. Brouwer
TECHNISCHE HOOGESCHOOL. TE DELF»
Geal.: Eieotro-teohndek: cand.ex., do hoeren H
A. Rod-rigo en J. IV. Snoei.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Geal'J
Rechtswe-tensohap: doot. ex.. de heer E. Roes
de hee-ren M. la
Indologie: econ. doot.
Fontaine en B. J. Smits.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Geschil ede nis: cancLex., de heer A. t de
Mooy.
Aijobheikensasis-ls-tenit, mej. G. G. van den Broek
„i Ensc-hedé en de heer R. H. A. E. Hardij to
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesflc
Rechts-we-tenschap: cand.ex.. de heer \V. G Th.
de Bruyn en mej. E. J. Hesseldnk; doet. ex., do
heer A. W. M. Niemeyer.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl: Ned. Taal en Letteren: cand.ex., de heer
ex., de heer J. Huisjes, gcb.
mi-artee»„ de heer J. Reendera en
Wis- cn NatuuTkunde, hoofdv. Wiaku-nde:
jot. ex., mej. H. J. Kloosterhu-is.,
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG. 5 Oct. Akte LO, GeBx. 3. gesl. alle
3 rwnd., nl. de heeren; M. D. J. M. van Aalst,
Dln-teloord; A. .J. van Puffelen, Do-njcerbroek,
i J. M. Schaaf-sma, Apeldoorn.
Burgwal 22.
EXAMENS-MACHINIST
DEN HAAG. 5 Oct. Gesl. voor dip! B, de
Kuren P f. Vis schar. Groningen; J Th Bothof.
Den Haag; A van Leeuwen, Rotterdam;
theor. ged. van dipl. B de heeren O van
Rotterdam en J H B Heuvelhorst, Rott
Wijk,
EXAMENS-LICHAAMSOEFENING
EX.-L-ICHAAMSOEFENING
HILVERSUM. 4 Oct. Leider L. O. Geëx. 4, «re-
si. 3 cand. nl. de heeren J. J. Klauwers. Til
burg, J. K. K'ein. Rotterdam: en P. J. Lens.
Den Haag.
HILVERSUM. 4 Oct. Voor sportleider. Geëx.
gesl. 1 cand., nl. de heer H. Hoekstra
J. 2 cand., nl. de heeren
i Den
