DIÜOp onderzoek in
moet zi] blijven!
WOENSDAG 4 OCTOBER 1933
DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor 'e-Gravenzande, J. W
van Ree te Barendreeht.
GEREF. KERKEN IN HERST. VERBAND
Aangenomen: Naar Leeuwarden, J
Diepersloot te Andijk.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Heerde, J. Koppe te Wagen
borgen en Chr. W. J. Teeuwen te IJmuider.-
Oost.
Beroepen: Te Middelburg, A. Wijngaar
den te Bedum. Te Huizen (N.-H.), L. W.
Wessels te Abcoude. Te Naaldwijk, J. C.
Houtzagers te Voorschoten.
Aangenomen: Naar Oostzaan, cand. E.
Teunis te Enschedé.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Drogeham, J. W. Broe-
kema te Bolsward. Te S teen wij kerwold, L.
Knier te Birdaard.
Aangenomen: Naar Maastricht (vac.-W.
Bax), H. C. Valeton te Wichmond.
Bedankt: Voor Annerveen, H. Bax te
Andijk.
Ds. A. M. BEKKHOFF
Ds. A. M. Berkhoff, laatstelijk predikant
der Chr. Geref. Kerk te Sneek. heeft Maan
dagavond j.l. te B u s s u m over „het Duizend
jarig Ryk" gesproken als inleiding op verdere
lezingen over Openbaring 2016, die hij
daar verder in den winter om de veertien da
gen op Maandagavonden zal houden. Op de
tusschenliggende Maandagavonden spreekt Ds.
C. J. Hoekendijk aldaar over: „De komende
Antichrist". De spreekbeurten worden gehou
den in het kerkgebouw der Vrij-Evang. Ge
meente.
Ds. A. BIKKER
Ds. A. Bikker, de eerste missionaire dienaar
des Woords der Chr. Geref. Kerk, hoopt deze
maand uit Mamasa (Midden-Celebes) in Ne
derland met verlof terug te keeren. Ps>. Bik
ker zal zich tijdelijk te Noordeloos vestigen.
Ds. J. D. J. IDENBURG.
Ds. J. D. J. Idenburg, sinds 1920 emeritus
predikant der Ned. Herv. Gemeente te Am
sterdam, is door eenige vrienden in de hoofd
stad gehuldigd in verband met het feit, dat
hij 40 jaar geleden predikant werd. Tal van
afgevaardigden uit het kerkelijk en vereeni-
gingsleven hebben den jubilaris toegesproken.
Ds. D. den Breems, secretaris der Synode,
deed daarbij de mededeeling, dat de jubilaris
was benoemd tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau. Zeer ve'e personen hebben Dij
deze gelegenheid het woord gevoerd. Er waren
brieven enz. uit zijn resp. vroegere Gemeenten;
Ter Aa (bij Nieuwersluis), Hillegersberg en
Groningen.
PREDIKANTENCONFERENTIES.
Te Leeuwarden werd, onder leiding van
Ts. G. M. van Rennes, van Heeg, de najaars
conferentie van de Vereen, van Geref. Predi
kanten in Friesland gehouden. Herdacht werdt n
de overleden fpredikanten H. van Dijk, van
Nes en Wierum, en J. P. Klaarhamer, van
Dolckum. Ds. D. van Dijk, van Hollum
(Ameland), refereerde over: „Inspiratie en
illuminatie" en legde vooral nadruk op het
wezenlijk onderscheid tusschen beide werkin
gen van den H. Geest. Des middags sprak Dr.
K. Schilder, van Delfshaven, benoemd hoog
leeraar te Kampen, over: „Het Christocen-
trisch karakter van onze prediking over histo
rische stoffen". Er volgde een breede gedach-
tenwisseling.
KERKHERSTEL
De jaarvergadering van het Ned. Herv. Ver
bond tot Kerkherstel zal worden gehouden
Woensdag 11 October a.s. te Utrecht in
het gebouw van de Handelsbeurs.
In de ochtendvergadering spreekt Prof. Dr.
Th. L. Haitjema, van Groningen, over: „Wer
kelijkheidsbesef en reorganisatie". Verder zal
de ochtendvergadering worden gevuld met de
bespreking van de jaarverslagen, alsmede vs
den algemeenen gang van zaken in het Ver
bond, bestuursverkiezingen, enz.
In de namiddagvergadering zullen spreken
Ds. G. W. K. Hugenholtz, van Klaaswaal, er
Tt5. J. E. Uitman, van Moerkapelle, over hel
onderwerp: „Eenheid en verscheidenheid ir
een belydendde Kerk".
GEESTELIJKE ZORG IN DE
WERKVERSCHAFFINGEN
Dezer dagen vergaderde te Zwolle het Nat.
Chr. Comité voor geestelijke verzorging van
te werkgestelden bij de Rijkswerkverschaffing.
In dit Comité werken leden van onderscheidene
Prot.-Clir. groepen samen om de geestelijke
en cultureele belangen van de te werkgestel
den te verzorgen.
Prof Slotemaker de Bruine zag zich door
z\jn benoeming tot Minister van Sociale Zaken,
onder welk Departement ook de zorg voor de
te werk geetelden ressorteert, genoodzaakt, het
voorzitterschap van het Comité neer te leg
gen. In z\jn plaats werd benoemd Ds. C. D.
van Noppen. Ned. Herv. predikant te Zwolle.
In de plaats van Ds. C. van der Zaal, dié lid
werd van de Tweede Kamer, arbeidt op het
oogenblik de heer .T. H. Hemmers, die tijdens
een langdurig verblijf in Indië veel in geeste
lijken arbeid is bezig geweest op het Zendings
terrein.
Besproken werd de wenschelijkheid, aan
werk meer bekendheid te geven onder Chris
tenen van Protestantsche huize, opdat deze
meer meeleven daarmede en zoo noodig het
steunen door hun giften, bijv. door lectuur
voorziening en door hulp in de gezinnen van
de te werk gestelden, waar 'dikwijls groote
nood heerscht. De beide heeren, die namens
het Comité arbeiden in de kampen onder de
honderden te werk gestelden, de heeren D. C.
A. Bout te Steenwijk en H. Hemmers te
Lochem, deelden aller lot en ervaringen mede
omtrent dezen arbeid.
Schoolnieuws.
Prof. Dr. J. RA'HDER
Prof. Dr. J. Rahder, hoogleeraar aan de
I-eidsche Universiteit, is na zyn studiereis
ïar Japan thans te Leiden teruggekeerd.
Prof. G. WISSE
Prof. G. Wisse, hoogleeraar aan de Theol.
School te Apeldoonr, hoopt in de eerste helft
van deze maand te repatrieeren met de „Johan
van Oldebarneveld" uit Indië, alwaar hij
eenige maanden voor familiebezoek en herstel
>n gezondheid doorbracht.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN
Prof. Mr. P. W. Kamphuisen heeft
gisterenmiddag zijn ambt van hoogleeraar in
het staatsrecht, administratierecht en volken
recht aanvaard met het uitspreken van een
rede: „De interpretatie in het staatsrecht".
N. C. S. V.
>ciale Conferentie, 69 October
op „Woudschoten" te Zeist. Het defini
tief program geeft als referaten thans aan:
-Mr. H. F. van Meer, van Amsterdam, over:
,!ndividualisme-collectivisme als maatschap
pelijke organisatievormen"; Jhr. Mr. Dr. D.
de Geer, Minister van Staat, lid van de
Tweede Kamer, van Den Haag, over: „Econo
mische verschuivingen in de tegenwoordige
wereldhuishouding en hun sociale gevolgen
Nederland"; Prof. Dr. J. Kors, O. P.,
hoogleeraar te Nymegen, over: „De Encycliek
()uadrac;esimo Anno"; Mr. N. Stufkens, van
De Bilt, over: „De toekomst van den hoofd
arbeider"; en Mr. Dr S. Rozemond, van de
A.M.V.J. te Amsterdam, over: „Gemeenschap".
HOOFDBENOEMINGEN
Kollum (Chr. Landbouwschool), J. de
Boer. hoofd te Neede (G.).
Waverveen, B. Bos te Utrecht. Voor
tijdelyk.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
•g (U.L.O.-School, Juliana-
laan, hoofd J. B. Zwartsenberg), C. T.
Kooten te Rotterdam.
Breda (M.U.L.O.-School, Nieuwstraat 31,
hoofd G. J. van de Meent), L. J. Hanekamp
te Rotterdam.
Terneuzen (U.L.O.-School, Grenslaan 24
hoofd H. Heersema), L. Geschiere, thans
tijdelijk aldaar.
Wijk aan Duin (Duinwykschool voor
U.L.O., hoofd R. de Vries), A. P. van der
Kraan te Middelharnis.
Scheveningen (1ste Thaborsch., hoofd
S. Jongsma), J. W. Dijksma te Halfweg.
J. BUIKEMA.
De heer J. Buikema, onderwijzer aan de
Geref. School aan 't Haaje te Hoogeveen,
heeft omgezondheidsredenen het onderwijs
met pensioen verlaten.
J. VAN DIJK.
De heer J. van Dijk, hoofd der Chr. School
te Oudega (Small.), hoopt 1 April 1934 het
onderwys met pensioen te verlaten. Hij heeft
dan ruim 30 jaren laatstgenoemde betrekking
vervuld.
DE UNIE-COLLECTE
Grijpskerk (Gr.)
irken (eiland)
Maassluis
Middelharnis
Xieuwerkerk a. d IJssel
Poortupnal
Rijswijk (2 -h.)
i lijst 3 7.1
250.81
8G 04
53.53
Totaal van 100 Locale Comlté's 10 993.*
Te Drachten is de opbrengst der collect
leer dan verdubbeld. Zwagerveen cotlecteerd
itt jaar weer en zamelde ruim 92 in.
Mr J. J. HANUÉLBKOKK,
Secretaris van de Unie
„Een Sohool met den Bijbel
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT. Gesl.
icheikunde: ingen. ex., de heer J. Louder te
loederede, H. Rutgers te Wapeningen en W.
Toan Hin. J J. Willard. W. H Brc
S. H. de Bos.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl..
Godgeleerdheid: kerkel. voorb. ex.. de heer J.
Wis
doet
de I
kunde:
E. M. Somertr
RIJKSIN IV
odgeleerdheid
■hut. H. Tal si
Rechtswetcng
TE UTRECHT Gesl.:
c.. de heeren J. R. J.
van der Hefi.
de he
H J.
It. C.
iej. W. M. Frens.
en R. Schu-
l H. S. Welling.
Zacht en teersoepel en rose, als haar huid
nü is, zóó moet zij ook blijvenUit eigen ervaring
weet moeder hoe dit mogelijk issinds jaren ge
bruikt zij niet anders dan Palmolive zeep bij haar
toilet en voor het bad. Regelmatig, tweemaal
daags, past zij de eenvoudige maar afdoende
Palmolive methode toe: Met het roomachtige
schuim van Palmolive zeep
en warm water masseert zij
twee minuten gelaat, hals en
schouders. Daarna spoelt
zij af, eerst met warm, dan
met koud water. Stellig zal
haar dochtertje
dit goede voor- I
beeld volgenI
LANDBOUWHOOGESCHOOL TE WAGE-
ti. G. L. Goi
C. J. Schel
E. H. J. Slgmond. W
~K. de°PBoer. IJ. de^Bo
E. P. Bussrher. J. E. E
van Qroengwoud. M. L.
J. Al-
i Hen-
ris, C
Meu
hubs. L. Rader
J. Reestman, D. C. de
Ridder. G. Sauter, H. G. van Setten. G. Sissli
W. J. J. Snijders. J. A Sondern. W. Stutterheim,
J. A. V
Wjjk, R. J. w.
wyic. j. h.
Visse.
Tuinbouw: ingen. ex., mej. M. W. Verhaar
e Rotterdam.
Koloniale Landbouw: ingen. ex., (ie heeren
J. Fransenn. gcb. te Arnhem; W. L. Dol
(riot. geb. te Koenlngan; P. H. Groenevell
eb. te Abcoude-Baanibrugge; W. J. Loöds, gel;
Sawah Loento; G. E. M. Uil, geb.
geb. te Akkrum; ld. Koloi
heer P. W. J. J.oosten, geb.
ren; id.
I.. J Jocli mld. 1
de heeren
Biermi. \V d»> Groot en R. J Rienks.
THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN'
Geöl.Godgeleerdheid: cand.ex., de heer P. van
EXXAMENS-MACHINIST
HAAG. 3 Oct. Gesl. voor dipl.
Uexander te Den Helder.
EXAMENS-DELFSTOFKUNDE
M. O.-examcns van Delfstof-,
- en Dierkunde. Akte K 4. worder
ipenbaar mondeling gedeelte betref
au 13—15 uur:
den in het Geologisch Mlneraloglsc
rium op 27. 28 <;n 29 November, te
i 9—11 uur en van 13—15 uur. en c
c h t In het Bo'ts
examen-diploma „Drogist" duurt 2 jaar en 8
maanden. Geëx. 86, gesl. 64 candldaten. Nieuwe
cursussen vangen aan In November a.s.
EXAMENS-MACHINIST
DEN HAAG. 30 Sept. Gesl. voor het theor
deel van dipl. B. de heeren H. Maarse en J N
van Immerzeel. beiden te Amsterdam.
DEN HAAG. 2 Oot. Gesl. voor dipl. B. de hee
ren: B Verschoor, AlblasserdamA. H. W. de
Bes. Noordwljk nan 7.ee; T. CV. Wetselaar. Den
Haag.
EXAMENS-PHONIATRIE
DEN HAAG, 30 Sept. Vereen, voor Logopaedie
en Phonlatrie. Gesl. voor net Jipl. ipraakkun-
diige. de dames: R. H. P. Burggri
i C. Koldewijn I
M. E.
ins te Delft: A
dam. Afgew. 1
EXAMENS-LICHAAMSOEFENING
HILVERSUM, 2 Oct. Geöx. 4, gesl. 2 cand., nl.
mej. S, J. Ivros, Utireoht; en de heer N. W. La-
Gemengd Nieuws,
DE JUWEELENDIEFSTAL TE DEN HAAG
De firma R. Mees en Zoonen, Kneuterdijk
te Den Haag looft namens assurantie-maat
schappijen een belooning van f 3000 uit voor
het terugbezorgen, van de in den nacht van
Zaterdag op Zondag j.l. bij de juweliersfirma
,i. van Willigen en Zn. gestolen goederen, of
voor aanwijzingen, welke tot opsporing van
die goederen leiden. Bij gedeeltelijke opspo
ring wordt een belooning naar verhouding
van de waarde van het gestolene toegekend.
DE MOOKD IN DEN IJPOLDER.
Te Amsterdam werd door de politie op den
Zeedijk een man aangehouden, wiens signa
lement overeenkwam met dat van den ver-
moedeüjken dader van den moord die dezer
dagen in den Grooten lJpolder werd gepleegd.
De man werd naar het bureau Raampoort
overgebracht, waar hij. na verhoord te zijn,
waarbij zijn onschuld bleek, onmiddellijk weer
op vrije voeten werd gesteld.
BERUCHT INBREKER GEARRESTEERD
De Hilversumsche politie hield Zaterdag
nacht een man aan, die op verdachte wijze
rondliep. Hij bleek inbrekersgereedschappen
bij zich te hebben, hetgeen de politie aanlei
ding gaf een nader onderzoek in te stellen
Hierbij kwam aan het licht, dat de aangehou
dene sedert 1925 in tal van plaatsen van
land inbraken heeft gepleegd en o.a, bij
inbraak te Amsterdam een bedrag van
f 2000 heeft buit gemaakt. De man is in ver
zekerde bewaring gesteld.
ROFFELRIJMEN
De Zwarte das
Heden is het U October,
Wat je noemt: een Zwarte dag,
Als de Orgelist van Holland
't Achtste Lustrum vieren mag.
Laat dit, na een gulden tijdperk,
Maar de dag zijn van Jan Zwart,
Van den man met groote liefde
ln zijn ruime orgelhart;
Van den meester der registers,
Die zoo liandAg registreert
En zoo schoon de ziel van 't orgel
Opent en naar buiten keert;
Die met wonder teere vingers
Vrouwelijke vingers schier,
Tooverschoone melodieën
Groeien doet op zijn klavier;
Die met krachtige gebaren,
Met het machtig manuaal
Van zijn voeten zingend huppelt,
Reidanst over het pedaal!
Orgelzanger van de aether!
Speler van het volle werk!
Gij hebt ons weerom gegeven
't Heerlijk orgel in de kerk!
Gij hrbt leven ingeblazen
Aan het kostlijk instrument,
't Kunstwerk onzer orgelbouwers,
Jaren-, eeuwenlang miskend;
Gij hebt liefde voor het orgel
Aangeblazen in ons hart,
In het hart van heel ons Hollandj
Dat is uiv triomf, Jan Zwart!
Zing uw zangen, meesterzanger,
Jaren lang nog, tot Gods eer;
Laat uw jubel jubileeren
Door de aether, voor den Heer!
Mag ik namens Neerland spreken,
Namens heel veel meer misschien:
Moge God in gunst, met zegen
Op uw levensavond zien!
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
XXXV
Organisatie van den Arbeid (2)
(H.D.) Do nationaal-socialistische economie leert, dat niet het
kapitaal arbeid schept, doch dat integendeel arbeid kapitaal
schept. Om dit laatste te bereiken, moet de tegenstelling tus
schen kapitaal en arbeid worden opgeheven. En hier heeft men
nu één der groote beginselen van de nationaal-socialistische
beweging in Duitschland, waardoor groote groepen christelijk
georiënteerde Duitschers stormenderhand zijn veroverd geworden
door de nieuwe gedachte. Men mag gerust zeggen verreweg de
groote meerderheid van wat positief christelijk denkt. Niet ver
dedigbare methodes, afkeurenswaardige wapenen, men heeft ze
aanvaard en men zwijgt erover, om dit groote goed der volks-
solidariteit, waar doorheen een christelijk beginsel schittert, in
bezit te kunnen nemen. Maar ook zonder dat men ten volle
verzekerd is, of de toepassing straks voldoen zal
aan te stellen eisc'hen van recht en gerechtig
heid. Hoezeer gehoopt mag worden, dat zulks wél het geval
zal zijn, weet nog niemand de ontwikkeling der dingen te voor
spellen. Als het ware leeft het geheele volk in een roes van
nationale eenheid, en hoopt men, dat de beker der welvaart toch
wel weer éénmaal zal worden gevuld. Toegestemd moet worden,
dat niet alleen het Duitsche volk in een roes leeft. In Rusland
geschiedt het evengoed, en in het groote Noord-Amerika, waar
ook slechts één man alles voor het zeggen heeft, precies zoo.
Hoe het zij, op dezelfde bewuste manier, waarop Duitsch
land zich beproeft los te maken van de liberalistisch-indivi-
dualistische maatschappij-leer, is het nog nimmer geschied.
Italië kan men noemen, doch dit land stond bij lange na niet
zoo hoog op den economischen ladder.
Dit bewuste omkeeren op het pad, hetwelk de West-Europee-
sche volken nu ruim een eeuw lang bewandeld hebben, kan
nooit slagen, wanneer niet een nieuwe ideologie wordt gescha
pen cn deze gemeengoed wordt van het gansche volk. D e
klassenstrijd moet dus in practijk en in theorie
afgezworen worden. De opvoeding der nat ie moet geheel
in deze richting gaan. Een andere verhouding dient te komen
tusschen de patroons en de arbeiders. De arbeider staat volgens
den nieuwen gedachtengang niet meer vijandelijk tegenover den
ondernemer, omdat hij heel goed weet, dat hij zijn plaats ver
liest, wanneer hij door zijn organisatie dezen werkgever te
gronde richt.
Voor ons zijn dit bekende klanken. Echter in de ooren der
marxistisch opgevoede arbeiders niet alzoo. Maar de tweeheid in
de leer der moderne vakvcreenigingsleiders, hierop neerkomend,
dat men eenerzijds de patroonsklasse vernietigen wil, en ander
zijds slch's goede resultaten bereiken kan bij een wel
varende ondernemersstand, legt het af tegen de onbarm
hartige critiek der nationaal-socialisten. Trouwens, dit was altijd
het zwakke punt bij de sociaal-democraten, ook bij de toepassing
van het collectief contract.
Vraagt rnen nu hoe het in de practijk toegaat, dan gaat het
nieuwe zoowel patroons als arbeiders npg wat vreemd af. De
vijandelijke sfeer, waarin beide groepen jarenlang vertoefd heb
ben, werkt nog na. Doch de nationaal-socialistische leiders laten
niet los. Op bevel van bovenaf moet de toenadering tusschen de
standen bevorderd worden. Zoo was verordend, dat op 1 Mei de
bedrijfsleiders aan het hoofd hunner personeelen moesten op
trekken naar het „feest van den arbeid". En die arbeiders,
die heel weinig voelden voor dit verbroederingsfeest, werden
onder handen genomen door de nationaal-socialistische bedrijfs
cellen.
Toch is dit alles zeer merkwaardig. Of is het dit niet, wanneer
men den groot-industrieel Fritz Thijsscn op dien dag voor zijn
personeel ziet spreken over de verzoening tusschen de klassen?
De nieuwe ideologie van de samenwerking tusschen de stan
den bracht vanzelf mee, dat opgetreden werd tegen de talrijk
heid der werknemers- en werkgeversorganisaties. Dit zou toch
slechts de verdeeldheid tusschen de werkers in het Duitsche
Rijk bevorderen, en er moest éénheid komen. Het werk der
vakorganisaties, zoowel bij de patroons als bij
de arbeiders moest daarom in één g-root verband
w o r d en gebracht. Van splitsing behoefde geen sprake
meer te zijn, zoo betoogde Dr. Ley, de door kanselier Hitier
aangewezen leider van het Arbeidsfront. De klassenstrijd werd
immers uitgeroeid en de nationaal-socialistische staat stelde zich
op den grondslag der christelijke beginselen.
Naast dit zoogenaamde Arbeidsfront mochten alleen nog orga
nisaties bestaan ten behoeve van het bevorderen van de vak
bekwaamheid,
De vraag is ons gesteld, of de vakbonden dit zoogenaamd
gelijkschakelen zonder meer aanvaard hebben, en of in het
geheel geen pogingen zijn aangewend om dit te voorkomen.
Inderdaad is dit beproefd. Er waren in Duitschland drie soorten
van vakorganisatie: de marxistische, de christelijke en de neu
trale. De christelijke heeft jarenlang een zwaren strijd voor het
bestaansrecht moeten
voeren. De marxistische
gunde haar het leven
niet. Talrijke contrac
ten zijn afgesloten bui
ten haar om. Vele
christelijke arbeiders
konden slechts door
het zoogenaamde dub-
bei-lidmaatschap hun
voorkeur voor eigen
organisatie tot gelding
brengen. De laatste
jaren was de verhou
ding iets beter gewor
den, doch slechts hoofd
zakelijk in West-
Duifschland kon de
christelijke organisatie
noemenswaard gewicht
in de schaal leggen.
Dr. Ley, de leider van
het Arbeidsfront.
Het naderend gemeenschappelijk gevaar bracht de drie stroo
mingen bij elkaar. Precies als in Genève ter vergadering van de
Arbeidsconferentie, waar de sociaal-democraten de christelijken
pas gingen erkennen, toen de fascisten kwamen opdringen. En
gelijk nu ook weer in ons eigen land, waar de sociaal-democratie
thans het heerlijke der Nederlandsche vrijheid inziet, en vol
hoop opziet naar Oranje (zie de laatste brochure van den heer
Kleerekoper), terwijl zij in het verleden altijd haar best deed
het volk te verscheuren, en oranjeliefde bespottelijk voor te
stellen. De bekeering op een ander oogenblik had fraaier gestaan.
20 April dan zijn de leiders der drie richtingen te Berlijn
saamgekomen en hebben zij een overeenkomst getroffen, waarin
zij zich bereid verklaarden mede te werken aan den opbouw
van den nieuwen Staat. Tot dat doel zouden de vakbonden,
welke tot dusver van onderscheiden beginselen
uitgingen, tot één lichaam worden vereenigd.
Daarbij zouden de godsdienstige beginselen worden erkend in
bun beteekenis voor den opbouw van Staat en samenleving.
De organisatie zou volkomen los komen te staan van partij
politiek. En dit alles, omdat „de nieuwe Staat noch een schei
ding naar klassen kent, noch een internationalisme, dat van de
volkseenheid is afgekeerd", aan welken nieuwen Staat de vak
beweging positie! wenscht mede te werken.
Iiei is te begrijpen, dat de communisten en de sociaal-demo
craten in het buitenland hun oogen niet konden gelooven, toen
zij dit lazen.^De klassenstrijd, welke vanaf Marx
was gepredikt, en h e t internationalisme, waar
mede men gedweept had, werden zonder meer ver
loochend.
Niet het minst heeft deze publiek gemaakte overeenkomst er
toe geleid, dat de leden der moderne vakbonden straks bereid
zouden zijn vorm èn beginsel hunner organisatie over
boord te werpen. Was dan alles, hetwelk men hun jarenlang
had voorgehouden, een dop zonder inhoud geweest? Moest men,
nu het erop aankwam ruggegraat te toonen, den nationaal-
socialistischen tegenstander op deze wijze gaan vleien om
maar het leven te behouden?
De poging baatte niet. De nieuwe volksleiders wilden het volle
pond. De marxistische leiders zelf hadden door deze getoonde
bereidwilligheid tot onvoorwaardelijke overgave vóór nog de
vijand op de poort had geklopt, alle tegenweer bij voorbaat
onmogelijk gemaakt. Toen den 2en Mei de afgezanten van
Dr. Ley om sleutels en bescheiden kwamen vragen, is in geen
enkel vakvereenigingsgebouw van het groote Duitsche Rijk een
vinger uitgestoken, om dit ongedachte pogen te verijdelen.
De schijn, welken de nationaal-socialisten gaven aan dit in
beslag nemen van bezittingen en organisatie-vorm der vakbon
den, is merkwaardig genoeg om hier te vermelden. En misschien
zat er toch een kern van waarheid in. Wij weten buiten
Duitschland niet, hoe ver het proces van omzetting der geesten
gevorderd was. In een tijd van massa-suggestie gebeuren er
wonderlijke dingen. Het gerucht ging, en het werd op fabriek
en werkplaats ijverig onder de arbeiders verspreid, dat de vak
beweging op het punt van instorten stond. Waar er in Duitsch
land méér instituten, welke voor machtig werden aangezien,
kraakten en in elkaar zakten, kon dat gerucht best waarheid
bevatten. Toen trad dan namens de nationaal socialisten op het
„Comité van actie tor beveiliging van de Duitsche arbeiders".
Dit Comité legde beslag op de gebouwen en ook op de geldon
en droeg deze over aan Dr. Ley, den leider van het Arbeidsfront.
De inbeslagneming geschiedde, „omdat men anders vreesde, dat
de gelden der arbeiders verloren zouden gaan". In het bericht
in de vakbladen heette het als volgt: „Door de inbeslagneming
en overdraging zijn de gelden van de arbeiders veilig gesteld;
het is nu aan niet één van de verjaagde marxisten meer moge-
De qroot-industri-
eel Dr Fritz Thys-
sen spreekt op 1
Mei te Düsseldorf
voor het personeel
der Vereinigte
Stahlwerke.
lijk om op eeni-
gerlei wijze aan
de kassen van ds
vakvereenigingen
te raken en daar
aan gelden door
middel van
cheques te ont
trekken. De ar
beiders zelf heb
ben het grootste
belang bij dezen
maatregel, daar
op deze wijze in
den herstelden
rechtstoestand,
de opvolgers van
rechtswege ook de plichten der organisatie mede overnemen".
Verwacht werd, dat de leden de van de „roodë benadeelers"
bevrijde stichtingen zullen in stand houden, en zoo is ook ge
schied. De vakbonden, welke vooral in Duitschland in vele ge
vallen als verzekeringsinstituut optreden, gingen met hun
gewone werk door. Doch thans onder leiding der nationaal-
socialisten.
De wijze, waarop hier de om- en gelijkschakeling plaats had,
kan met recht revolutionair worden genoemd.
Of er kans bestaat, dat eerlang de vakbeweging in denzelfdcn
vorm terugkeert? Wij gelooven het niet. De periode der vak
organisatie in Duitschland wordt met een zwarte kool gemerkt
in de nationaal-socialistische geschiedbeschrijving. Wanneer van
stonden aan de marxistische beweging volgens de hooggeroemde
democratie, waarvoor zij het pleit heet te voeren, ook de
andersdenkenden voldoende plaats had gegund
onder de zon, misschien was het dan anders geloopen.
Als zooveel in het leven is hier de marxistische vakbeweging
over haar cumulatie-punt heengegroeid, en dan volgt de ineen
storting. Gelijk ondernemingen door beslag op alles te willen
leggen hun eigen inzinking bewerken. Gelijk gemeenten door
steeds meer zaken uit handen der burgers te nemen, ook on
der de lasten zouden gaan bezwijken, als dit kon. De voorbeel
den liggen niet op één lijn, en toch wordt in al deze gevallen
dezelfde ontbindingskiem gekweekt.
Maar of dan de vakbeweging door invloed van buitenaf niet
weer in haar ouden vorm binnen Duitschland kan worden
hersteld? Naar onze meening is daar geen sprake van. Omzet
ting van den regeeringsvorm is niet mogelijk voorloopig, zon
der volkomen overgave aan het communisme. Dat is niet to
verwachten, wijl de bevolking dat niet wenscht. Druk van an
dere landen uil, door boycot bijvoorbeeld, maakt de arbeiders
i n Duitschland, voorzoover die nog gevoelen voor een marxis
tische politiek en dito vakbeweging, volkomen afkeerig van wat
de boycotters bereiken willen. De sociaal-democraten, de com
munisten en die joden, welke dezen boycot propageeren en
drijven, jagen het Duitsche volk, ook de arbei
ders, op één hoop, en steeds verder van het marxisme
af, en maken het nationaal-socialistisch blok steeds sterV'v.
