Botsingen met Dimitroff
3 Oct.
Dinsdagavond
Radio-avond
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
VAN DER LUBBE VOLHARDT
IN ZIJN HOUDING
De instructie-ambtenaren gehoord
Bij het begin van den zesden zittingsdag
van liet Leipriger Gerechtshof viel het op,
dat Van der Lubbe lachend sprak met zijn
tolk.
Toen president Buenger hem echter vroeg
of hij zich nu eens wat duidelijker wilde
uitlaten gaf hij slechts met een aarzelend
„ja" antwoord.
De President wijst op de berichten in de
pers volgens welke Van der Lubbe zich gis
teravond in de gevangenis veel vrijer, op
gewekter en bereidwilliger had getoond
„Was u in den gevangenistuin andesr?"
Van der Lubbe antwoordt lachend: Dat
kan ik niet zeggen.
Dr. Söderman, de Zweedsche criminoloog,
die Van der Lubbe in de gevangenis be-
eocht, wordt dan als getuige gehoord.
Hij had Van der Lubbe bezocht naar aan
leiding van de geruchten, dat deze geslagen
werd en morphine- en cocaine-injecties
kreeg, die de oorzaak van zijn afgestompte
houding zouden zijn.
(De bedoeling zou dan zijn, volgens die
geruchten, dat Van der Lubbe er van af
gehouden zou worden ongunstige verklarin
gen af te leggen voor de regeeringspersoncn
die hem als werktuig zouden hebben ge
bruikt om den brand in het Rijksdagge
bouw te stichten).
Dr Söderman getuigde, dat Van der Lubbe
z.i. beier behandeld wordt dan de andere
gevangenen. Wat de mishandelingen en in
jecties betreft, daarvan was geen spoor te
\inden. Van der Lubbe had hem gevraagd,
waarom hij hem op het bloote lichaam
wenschtc te onderzoeken en toen Dr. Söder
man het hem mededeelde, lachte hij even
en schudde het hoofd.
Toen Dr Soderman hem vroeg of hij zich
ook „seelisch" goed voelde, vroeg hij: Wat
is seelisch?
Get verklaarde hem dat, waarop hij ant
woordde- dat hij zich ook in dit opzicht
zeer goed gevoelde.
Dr Soderman zeide nog: ik had den stel-
ligen indruk, dat men uren lang met hem
zou kunnen spreken en ook intelligente en
logische antwoorden zou krijgen.
Op een vraag van Dr Sack, den verdedi
ger van Torgler, antwoordde Dr Söderman
nog:
„Ik heh ook gevraagd of hij zich na het
gebruik van drank en eten lichamelijk niet
goed voelt Ook dat is door Van der Lubbe
ontkend.
De journalist Johan Luger, die tezamen
met Dr Söderman Van der Lubbe had be
zocht, werd eveneens gehoord en bevestigde
in hoofdzaak wat de vorige getuige had ver
klaard. Ook in de gevangenis antwoordde
iVan der Lubbe slechts met „ja" en „neen".
Voorts werd de commissaris van recher-
fche H e i s i g gehoord.
Hij zeide, dat Van der Lubbe hem ver
klaard had met zijn brandstichtingen de
gemeenschap tc willen schaden. Hij had ge
heel uit zichzelf de brandstichtingen in het
Crisisbureau en in het Raadhuis bekend. Bij
de politie was toen van het begin van brand
in het Raadhuis zelfs nog niets bekend. Het
was bekl. er om te doen, zeide Heisig, de
regeering te benadeelen en een revolutie-
signaal te geven.
Dfv W ërner: Hoe heeft v. d. L. zich ten
ïianzien van de regeering-Hitier uitgelaten?
Heeft hij zijn politieke meening geuit?
Heisig: Ik kan niet precies zeggen
Wat hij op de desbetreffende vragen heeft
geantwoord. Met het huidige systeem was
hij niet tevreden en hij maakte ook meer
malen opmerkingen, dat hij het volkomen
eens zou zijn met een gewelddadige omver
werping.
Heisig verklaarde verder, dat uit Van der
I.ubbe's verklaringen bleek, dat hij het met
'de communisten eens was.
Dr. Sack (Torglers verdediger): Herin
nert u zich, dat bij de vaststelling van de
politieke motieven van beklaagde over zijn
lidmaatschap van de Communistische Arbei
ders Partij in tegenstelling tot de K. P. D.
gesproken is?
Heisig: Daarvan is mij niets bekend.
T Dr. Sack: Hebt u gevraagd of hij mede
plichtigen had?
Heisig: Hij antwoordde, dat hij de zaak
fclleen gedaan had.
Dr. Sack: Hoe geschiedde de confronta-
lie met Torgler?
Heisig: Van te voren was tegen Van
der Lubbe en Torgler gezegd, dat zij zich
tijdens de confrontatie niet mochten uiten.
Ka de confrontatie werden zij afzonderlijk
ondervraagd en Van der Lubbe zeide op de
.Vraag: Kent u den man?: Neen.
De verdediger Dr. Seuffert: Heeft hij
het proces-verbaal onderteekend?
Heisig: Ja, steeds zonder meer. Hij
heeft echter bij het voorlezen van de pro
cessen-verbaal herhaaldelijk correcties aan
gebracht.
De commissaris der crimineele politie
2 i r p e n s bevestigt, dat Van der Lubbe in
het proces-verhaal geen zin liet staan zon
der deze gehoord te hebben. Hij wilde zelfs
een communistische rede in het protocol
opnemen.
D r. Werner: Van der Lubbe heeft bij
het zin voor zin voorlezen van het proces
verbaal eenige wijzigingen laten aanbren
gen. Zijn daarbij zijn opgaven ook feitelijk
yeranderd?
Getuige: Neen. Er werden slechts mis
verstanden uit '$en weg geruimd. Hij is
Steeds bij zijn verklaringen gebleven.
Beklaagde Dimitrof vraagt: Was een
Hollandsche tolk bij het verhoor aanwezig?
Getuige D r. Z i r p e n s: Neen, Van der
Lubbe verstond uitstekend Duitsch. Zij be
grepen elkaar volkomen. Vooral bij het op
stellen van het proces-verbaal.
Dimitrof spreekt cr zijn verwondering
over uit, dat er bij zulk een belangrijk ver
hoor geen tolk was.
De President maakt er aanmerking
top, dat Dimitrof naar den bekenden weg
vraagt Hij moet geen overbodige vragen
stellen. (Opwinding).
Dan wordt gehoord de assistent der cri
mineele politie. Marowski. Deze deed
hoofdzakelijk mededeelingen over'ngesprek
tusschen Van der Lubbe en andere personen
Voor het Crisisbureau. Daar was gezegd, da»
er wat „gedaan" moest worden en Van der
Lubbe had daar hartelijk mee ingestemd.
De houding van Van der Lubbe. was zeer
lichtvaardig. Getuige heeft hem dikwijls
moeten vermanen zich te bedenken en niet
te lachen. In de kringen van de menschcn
bij liet Wohlfahrtsamt is er ook over ge
sproken, dat Van der Lubbe een rood boek
heeft laten zien, dat getuigen herkend zou
den hebben als een ledenlijst van de K.P.D.
Met zekerheid kon in deze richting echter
niets vastgesteld worden. Van der Lubbe
heeft alles goed verstaan en heeft over het
algemeen ook toegegeven, dat het juist was,
wat hem voorgehouden werd.
Van der Lubbe had eens, volgens de
vprdere uiteenzetting van den rechercheur
Marowski een typisch conmiunistenlokaal
in de Steinmetzstrasse in Neuköln opge
zocht en daar met werk'.oozen gesproken
Over den politieken en economischen toe
stand. Hij ontkende aanvankelijk daar ge
slapen cn gegeten te hebben en een con
frontatie mot een desbetreffende getuige was
nondig om hem dit te doen erkennen.
D r. W erne r: De beklaagde heeft zijn
aanvankelijke mededeeling die tc belastend
was, later weer ingetrokken. Had u den in
druk dat dit het gevolg was van een zwak
ke herinnering of een tactische verdedi
gingsmaatregel?
Marowski: Het was duidelijk tactisch
bedoeld. Eerst vertelde hij alles zonder be
denken, docht toen hij merkte, waar het op
aankwam werd hij voorzichtig gn maakte
beperkingen.
Incident met Dimitrof
Bekl. Dimitrof vraagt opnieuw wan
neer er bij het verhoor van Van der Lubbe
een tolk aanwezig was.
Ik vraag liet daarom, omdat in mijn ge
val van liet begin af, hoewel ik Duitsch
versta, steeds een tolk aanwezig was. Daar
bij heb ik dezen tolk in totaal slechts twee
maal gehruikt.
Presiilen t: Beklaagde Dimitrof, mijn
geduld met u is thans uitgeput. U weet toch
zelf dat de heide Bulgaarsche beklaagden
geen woord Duitsch verstaan.
Commissaris Heisig bevestigt, dat Di
mitrof bij het begin van het onderzoek ver
klaard heeft geen woord Duitsch te ver
staan.
Dimitrof ontkent dit en wil dan nog we
ten wanneer Van der Lubbe het laatst door
de politie verhoord is. Uit de stukken blijkt,
dat dit op 8 April voor de laatste maal ge
schiedde.
Dimitrof: Ik stel deze vraag, omdat
de jiolitie gepoogd heeft mij persoonlijk met
den brand in liet Slot in verband te bren-
gen, omdat een prentbriefkaart van het
Slot op mij gevonden werd. Daarbij ben ik
nooit door de politie met Van der Lubbe
geconfronteerd.
President: Waarom vraagt u dat. dan
dezen getuige? Rechercheur Marowski had
met u toch nooit iets tp maken. Hij kent het
ceval-Dimitrof officieel in het geheel niet.
Ik ontzeg u thans het vragenrecht ten aan
zien van dezen getuige
Torgler stelt get. Marowski de vraag:
Van der Lubbe heeft gezegd, dat hij bij de
communistische betoogini' in het Sport-
palast bij het debat het woord had willen
voeren. Het is een vaststaande regel, dat in
communistische vergaderingen communis
ten bij liet debat niet liet wcjord krijgen.
Dei halve kon Van der Lubbe slechts de be
doeling hebben gehad uiting te geven aan
zijn niet-communistisrhe opvattingen van
een tegenstander. Heeft get. Marowski deze
conclusie niet getrokken?
Marowski antwoordt, dat hij over dit
punt met Van der Lubbe niet gesproken
heeft.
De rechter van instructie van het Hof,
V o g t, zei, dat Van der Lubbe bij het voor
onderzoek steeds goed geantwoord heeft
Hij bleek een zeer goede gedachtengang te
hebben en het was zeer zeker niet gemak
kelijk hem te verhooren. Van der Lubbe
heeft, evenals de andere beschuldigden er
geducht rekening mee gehouden of zijn
verklaringen, zooals hij die juist achtte, in
het protocol werden vastgelegd. Indien Vau
der Lubbe thans een andere houding dan
vroeger aan den dag legt, dan heb ik dat
verwacht. Van der Lubbe is een gevoelig
mensch. Hij wenscht niet te zeggen, wat hij
natuurlijk acht. Niet steeds heeft hij er
naar gestreefd de waarheid te zeggen.
Desgevraagd zegt Dr. Vogt, dat het z..i
niet mogelijk zal zijn er een duidelijk beeld
van te krijgen hoe Van der Lubbe in het
Rijksdaggebouw heeft geloopen. Van der
Lubbe is op dit punt vaak met zichzelf in te
genspraak cn zegt ten slotte het niet precies
te weten.
In de protocollen komt niet duidelijk ge
noeg tot uitdrukking, dat v. d. Lubbe klaar
blijkelijk in portaal II is geweest. (Hetgeen
zoo belangrijk is omdat Torgler ook in dat
portaal zou zijn gezien. Red
In antwoord op een desbetrefiende vraag
deelt Vogt mede, slechts te kunnen zeggen,
dat v. d. Lubbe in het algemeen vriendelijk
en beleefd was. Dat v. d. Lubbe ook andere
zijden heeft, heeft Vogt ondervonden. Hij is
ook eens handgemeen geweest met een be
ambte en een andere botsing zou hebben
plaats gehad. Overigens heeft Taneff één
maal een poging tot zelfmoord gedaan en
Dimitroff heeft mij zelf met de beide vuis
ten bewerkt
De getuige bevestigt voorts, dat bij het ver
hoor van v. d. Lubbe slechts nu en dan voor
bepaalde uitdrukkingen gebruik is gemaakt
van tolken.
Dr. Sack vraagt Vogt of Torgler naar zijn
meening de waarheid heeft gezegd.
Getuige meent, dat Torgler wel is waar
geen moeilijkheden heeft gemaakt, dat de
verklaringen van Torgler naar zijn meening
in overeenstemming zijn met de waarheid,
daarvan kan geen sprake zijn. Hij heeft b.v.
beweerd niet in portaal II te zijn gezien.
v. d Lubbe verklaart niets te hebben op
te merken en bevestigt, dat hij alles heeft
begrepen.
Weer e
incident met Dimitrof.
Lang te voren was de beschuldigde D i m i
trof reeds weer zijn boekje te buiten ge
gaan, door te vragen, of de getuige reeds
voor 1 April een mededeeling heeft laten
publiceeren, volgens welke Dimitrof, Popof,
en Taneff in verbinding zouden staan met
de stichters van den brand in het Rijksdag
gebouw en ook betrokken waren geweest bij
den aanslag op den kathedraal te Sofia. „Ja
of neen", schreeuwt Dimitrof.
De geheele zaal lacht
Senaatspresident Buenger: Dimitrof,
wanneer dat niet anders wordt, wordt je
eenvoudig uitgesloten en heb je heelemaal
niets meer te zeggen.
Getuige Vogt constateert, dat hij Dimi
trof reeds in den loop van het vóóronderzoek
heeft verklaard, dat deze mededeeling op
grond van een vergissing is gepubliceerd. Ik
weet overigens nog niet, of ik mij daarmede
heb vergist. Het in verband brengen van
Dimitrof met den aanslag op den kathedraal
van Sofia is naar de meening van Dr. Vogt
/olkomen gemotiveerd, want er zal nog een
getuige verschijnen, die hier voor het ge-
•echt zal schetsen, hoe hij Dimitrof en Torg
ler samen in den Rijksdag heeft gezien en
dat hij zelf ook het portret van Dimitrof
heeft zien uithangen als dat van den pleger
can den aanslag op den kathedraal te Sofia.
Dimitrof hoort zich op een gegeven oogeu-
blik door den voorzitter de woorden toevoe
gen: Nu houdt u maar uw mond.
D r. Vogt constateert, dat de indertijd af
gegeven verklaring door het verdere onder
zoek is bevestigd. Wij zijn immers alleen tot
die drie Bulgaren gekomen, omdat hun be
trekkingen tot v. d. Lubbe zijn vastgesteld.
Dimitrof: Ik heb een brief aan het
Fransche „Enquetorium" geschreven en daar
n medegeodeeld, dat ik met de brandstich
ting niets te maken heb. Deze brief is terug
gewezen.
Vogt: Ik kon deze mdcedeeling niet toe
laten op grond van de straf-procesverorde-
ning. Op verdere verwijten van Dimitrof con
stateert de getuige, dat Dimitrof zich nim
mer tot het Rijksgerecht-hof als laatste in
stantie, heeft gewend. De president ont
neemt verdachte Dimitrof ten slotte het
woord. „Wanneer hij nog één oord zal zeg
gen, wordt hij direct weggeleid".
De zift ine wordt verdaagd tot Donderdag
ochtend half tien.
LEIPZIG. 28 September. Het beeld binnen
en buiten het gebouw van het Rijksgerechts
hof is hedenmorgen levendiger dan de vo
rige dagen. Men schrijft dit toe aan de te
Leipzig de ronde doende geruchten dat de
getuigen die heden gehoord zullen w*>rden.
voor een deel uit concentratiekampen ko
men. Voor het eerst sedert 't begin van het
proces staat voor den ingang van het Rijks
gerechtshof een dubbele wacht van S. A.
lieden.
Als tegen kwart voor 10 het Hof binnen
komt, wordt geconstateerd, dat de voor he
den gedagvaarde getuigen nog niet zijn ver
schenen, zoodat de Senaat de zitting niet
kan beginnen cn zich weer terugtrekt.
De president Dr. Buenger verklaart
dat liet motief voor het uitnoodigen van deze
getuigen de bedoeling is maatregelen te tref
fen legen de indolentie van Van der Lubbe.
Het Gerechtshof had aanvankelijk andere
voornemens. Men had liet geheele getuigen
verhoor le Berlijn willen doen geschieden.
De houding van Van der Lubbe maakt het
echter noodzakelijk alles wat met Van der
I.ubbe's optreden tijdens het vooronderzoek
in verband staat, hier te Leij>zig vast te stel
len.
De pauze wegens het niet verschijnen der
getuigen is slechts van korten duur. Tien
minuten later zijn de bewuste getuigen aan
wezig en kan de zitting geopend worden.
POLITIEK DEBAT TE GENEVE
REDE VAN SIR JOHN SIMON
De algemeene beschouwingen van de veer
tiende Volkenbondsvergadering zijn gister
namiddag begonnen met een rede van Sir
John Simon. Hij uitte zich zeer terughou
dend over de ministers-besprekingen
de ontwapening en verzekerde slechtó, dat
alle betrokken ministers het stellig verlan
gen hebben de moeilijkher>>n, hoe groot die
ook zijn, te overwinnen. Uit zijn rede bleek
voorts, dat Engeland nog steeds vasthoudt
aan de ontwaneningsconvenlie van Mac
Donald als grondslag. Hij zeide nog, dat
de conventie reeds zou moeten vaststellen
welke aannemelijke bewapeningsverminde
ringen zullen moeten verwezenlijkt worden
na het einde van de nauwkeurig nageleel-
de eerste étappe.
Simon verzette zich tegen een nieuw uit
stel van de ontwapeningsconventie.
Hij drong er voorts op aan, dat de minis
ters van buitenlandsche zaken allen zoo
veel mogelijk de zittingen van den Volken
bondsraad zullen bijwonen, teneinde ,dooi
regelmatig persoonlijk overleg misverstan
den tegen te gaan.
Rede van Dollfuss
Met algemeen applaus, waaraan slechts
de Duitsche delegatie niet mededeed, werd
de Oostenrijksche bondskanselier tlr. Doll-
füss, begroet.
Hij begon met aan te sporen tot samen
werking. Niet in broedermoord, doch in de
door God gewilde samenleving kunnen de
staten de groote vraagstukken van dezen
tijd oplossen.
Dollfuss sprak zijn overtuiging uit, dat
de intellectueele en materieels veranderin7
gen in de verschillende staten voltrokken
moeten worden overeenkomstig eigen ka
rakter en geschiedenis. Een uniform stelsel
hierbij op te leggen, zou onmogelijk zijn
Oostenrijk heeft zich zelf terug gevonden
en is op weg zich een politieke en economi
sche grondwet te geven overeenkomstig de
eigen behoeften, zich daarbij vooral laten
de leiden door de sociale beginselen van den
Heiligen Stoel. Wil echter een volk niet hel
gevaar loopen moreel ten onder te gaan.
dan moet aan dit volk ook het dagelijksche
brood worden verzekerd. Het streven naar
uitbreiding zijner afzetgebieden zag Oosten
rijk tot dusver niet bevredigend vervuld.
De Oostenrijksche regeering is echter nog
steeds bereid op den grondslag van de re
soluties van Stresa voort te bouwen. Oos
tenrijk beschouwt Stresa als een weg, die
de mogelijkheden biedt van een onafhanke
lijk voortbestaan en van economische ont
wikkelingen, die tevens voert naar den
economischen wederopbouw van het Donau-
bekken.
Dollfuss wees op Oostenrijk als voorbeeld
dat de financiëele toestand van een land
kan worden gezond gemaakt door nauwe sa
menwerking met den Volkenbond.
Dollfuss eindigde onder een hernieuwd,
lang aanhoudend, warm applaus van de ge
heele vergaderzaal, met uitzondering weder
om van de Duitsche delegatie, met de vol
lende woorden:
„Na de harde jaren van strijd, is Oosten
rijk heden vaster dan ooit besloten vrij en
onafhankelijk te blijven, niet slechts omdat
de verdragen stellige verplichtingen hiertoe
hebben opgelegd, doch vooral ook door den
vrijen wil der eigen bevolking. Onze geschie
denis, onze geografische ligging en onze
cultuur geven ons kleine Duitsche land het
recht en den plicht een nuttig lid van de
volkerengemeenschap te zijn en te blijven".
Een nieuw applaus volgde na de Fransche
vertaling van de in het Duitsch door Doll
fuss uitgesproken redevoering, die tot in
alle hoeken van de vergaderzaal duidelijk
verstaanbaar was,
Dr. Colijn te Genève.
Dr. Colijn is gistermiddag per vliegtuig uit
Londen te Genève aangekomen en heeft zich
dadelijk naar de Volkenbondsvergadering
begeven.
Onze minister-president onderhield zich
terstond langeren tijd met onzen minister
Buitenlandsche Zaken, jhr. de Graeff.
Hij zal vermoedelijk Vrijdag wederom Ge
nève verlaten, na morgen vooral met den
secretaris-generaal. Avenol, en den directeur
van de economische Volkenbondsafdeeling,
de Stoppani, overleg te hebben gepleegd
een mogelijke voortzetting van althan.-
ecn gede\ite van het werk der economische
commissie van de wereldconferentie.
De Dnitsche regeering wijzigt haar hooding
Aan het Hbl. wordt uit Berlijn gemeld:
De rijksminister van economische zaken
heeft een verordening uitgevaardigd, waarin
hij doet opmerken, dat in het bedrijfsleven
het maken van onderscheid tusschen arische
en nict-arische of niet gehpel arische firma's
dit speciaal bij lift aanknoopen van com
mercieele betrekkingen, niet door te voeren
is. Het maken van een dergelijk onderscheid
met het doel niet-arische firma's teboycot-
ten zou noodzakelijkerwijs tot ernstige sto
ringen van het economisch herstel aanlei
ding geven, wat een ongunstigen invloed op
de arbeidsmarkt zou uitoefenen.
min;ster voegt er aan toe, dat zoowel
volgens zijn meening als volgens die van den
rijksminister van propaganda geen reden be
staat handelend op te treden tegen een firma
zooiand deze niet tegén de wettelijke bepa
lingen handelt of zoolang haar houding niet
in strijd is met de eer \an den koopman.
Gemengd Nieuws.
EEN BLOEDBRUILOFT IN DEN
IJPOLDER
EEN JONGEMAN DOODGESCHOTEN
Men meldt ons uit Amsterdam:
In den grooten IJpolder in de nabijheid
van den Hornweg, heeft zich in den afge-
loopen nacht een drama afgespeeld, waarbij
een 25-jarige jongeman van het leven is be
roofd.
Twee jonge mannen keerden kort na mid-
denrnacht met hun meisjes, twee zusters,
van een bruiloft naar huis terug.
In de omgeving van hun woningen begaf
één van de jongemannen zich met zi,n
meisje in een schuur, gelegen dicht bij de
Ford-fabrieken.
Zijn vri«nd verwijderde zich met zijn meis
je achter de schuur.
Kort nadat zij in de schuur gegaan waren
werd er op de deur geklopt. De jongeman
opende de deur.
Wat daarna gebeurd is staat nog niet ge
heel vast
De indringer richtte een zaklantaarn op de
jongeman die volgens verklaringen van het
meisje, geroepen moet hebben: „Arie dat
moet je niet doen."
Direct daarop is een schot gevallen, en
viel de jongeman dood neer.
Vermoedelijk is het de 25-jarige G. v. d.
Hoeven, woonachtig in den IJpolder.
Een landbouwer, die in de onmiddellijke
nabijheid van de schuur, waar de moord
heeft plaats gehad, woont, hoorde het schot
en ging onmiddellijk op onderzoek uit.
De dader was intusschen reeds verdwei.m
De politie van Halfweg werd gewaar
schuwd, die op haar beurt de Amsterdam-
sche politie van het gebeurde in kennis stel
de, daar de moord op Amsterdamsch grond
gebied had plaats gehad.
Onmiddellijk werd een uitgebreid onder
zoek ingesteld. De geheele IJpolder werd af
gezet, evenals de toegangen tot Halfweg.
Tot hedenmorgen vrnec had men nog geen
spoor van den dader ontdekt
Volgens een nadere lezing moet de indrin
ger bij het binnenkomen van de schuur ge
roepen hebben: „Ber* jij het Arie."
Toen daarop „ja" geantwoord werd viel
het schot!
Het lijk van den verslagene is naar het
ziekenhuis te Amsterdam overgebracht.
Wat de motieven voor de daad zijn geweest
is nog niet bekend.
Bij het verzenden van dit bericht stond de
naam van het slachtoffer nog niet definitief
vast In een der berichten die wij ontvingen
wordt gesproken van een zekere Moerker
ken.
Het meisje dat getuige was van den moord
kon over den dader geen enkele inlichting
verschaffen.
AUTO- EN MOTOR-ONGELUKKEN
Te H e e r d e had op de Zwolsche weg nabij
het woonwagenpark een ernstige aanrijding
plaats, Op genoemd tijdstip reed daar het
15-jarig dochtertje van een der woonwagen
bewoners op het rijwielpad in de richting
Zwolle. Op een gegeven oogenblik stak zij
plotseling den weg over en daar het rijwielpad
door een rij boomen van den grooten rijweg
gescheiden is, werd dit niet tijdig bemerkt
door den automobilist v. d. Berg uit Apel
doorn, welke met zijn auto in de richting
Zwolle reed. Hoewel hjj een aanrijding nog
trachtte te voorkomen, mocht hem dit niet
gelukken en werd het meisje een eind mee
gesleurd. Ernstig gewond aan armen en hoofd
is het kind per ziekenauto naar het zieken
huis te Zwolle overgebracht.
Bq Noord-B ar ge (Dr.) is een land
bouwer die met twee anderen aan den rech
terkant van den weg liep te praten, gegrepen
door een motorrijder die met groote vaart
hen achteropkwam. De man werd een eind
meeges'eurd en ten slotte tegen den grond
gesmakt. Hij kreeg een hoofdwonde en een
gecompliceerde beenbreuk. Hij werd naar het
Acad. Ziekenhuis te Groningen overgebracht.
De motorrijder, die afkomstig was uit Erica,
kwam onder de machine te liggen en liep
eenige niet ernstige hoofdwonden op.
Bij Groningen werden, door het te
kort nemen van de bocht door een grooten
zeswieligen veeauto, waarvan de remmen niet
in orde bleken te zijn, twee wielrijders
gereden, n.l. de 14-jarige J. D. ei
15-jarige A. W.
Beiden geraakten bekneld tusschen den
wagen en het groote hek, dat daar is geplaatst
om dit verkeer op de gevaarlijke bocht
opmerkzaam te maken. D. werd ernstig
wond aan hoofd en knie en is op advies van
den politiedokter naar het Diaconesser'
overgebracht. Zijn toestand baart zorg. De
andere jongen kwam er zonder letsel af.
Te N i e u w s t a d-S i 11 a r d (L.) kwam
een autobus in botsing met de kolenkar van
zekeren S., te Sittard. De botsing was zoo
hevig, dat het paard van S. op slag gedood
werd en de autobus zware beschadigingen
opliep. In de bus bevonden zich geen pas
sagiers.
Te E d e werd de motorbestuurder R. door
hem passeerende auto gegrepen en tegen
den gropd geslingerd, nadat hij nog een eind
weegs werd medegesleurd. Ernstig werd R.
daarbij aan het gezicht verwond. Hij moest
zich onder geneeskundige behandeling stellen.
De bestuurder van den auto heeft zich ver
der om het geval niet bekommerd en is snel
doorgereden.
Te Wildervank is kattenliefde oor
zaak geweest van een ernstig auto-ongeluk.
Een zekere Boerma uit Groningen zag in zijn
auto een klein katje op den weg, waarvoor hij
remde en uitweek. Het gevolg hiervan was,
dat hij een zekeren Akkerman aanreed, die
toesprong om het katje weg te halen uit zijn
gevaar'ijke positie. Hierdoor werd A. gegre
pen. Hy liep o.a. een schedelfractuur en een
dubbele beenbreuk op en is naar het R.-K.
ziekenhuis te Groningen vervoerd.
Te Helden (L.) is een vrachtauto van
de firma Hes uit Venlo op den rijksweg tegen
boom eebotst. De bestuurder W. G. werd
uit den wagen geslingerd en kreeg daarbij
hoofd- en beenwonden. Na de botsing vloog
de auto in brand en werd totaal vernield.
VRUCHT EN BLOESEM VAN EEN BOOM.
Te Lange Ruige Weide bloeit een appelboom
en is tevens beladen met goudreinetten,
WIELRIJDER ONDER DE TRAM
Hedenmorgen om kwart over zeven heeft
op de hoek van de Mathenesserweg er
Zoutziederstraat een ernstig ongeluk met
doodelijken afloop plaa':s gehad.
De 46-jarige wielrijder W. J. de Roon, ge
woond hebbend in de Tweede Schansstraat,
zou, uit de Zoutziederstraat komende, de Ma
thenesserweg oversteken, toen in volle vaart
vanaf het Marconiplein een motorwagen
lijn 4 naderde. De bestuurder van de tram,
oie een botsing zag aankomen, trachtte zijn
wagen nog tot stilstand te brengen, doch kon
niet verhinderen, da'; de man werd gegrepen.
Deze verdween onder den wagen en moest pei
auto van den Geneeskundigen Dienst met
ernstige inwendige kneuzingen naar het
kenhuis aan den Coolsingel worden vervoerd
Bij aankomst aldaar bleek hij aan de gevol
gen reeds overleden te zijn.
Het tramverkeer over den Mathenesserweg
is een half uur gestremd geweest. De politie
heeft een onderzoek ingesteld naar de schuld
vraag. De tramwagen is in beslag genomen.
EEN PAEDAGOGISCHE BURGEMEESTER.
Te Zuidbroek (Gr.) hadden eenige jongens
zich vermaakt door een groot aantal steenen
uit een voetpad te deponeeren in een daarnaast
gelegen sloot. Ze werden opgespoord en
schooltijd door den veldwachter gebracht
den burgemeester. Na een goede schrobbee-
ring gaf deze het bevel, dat de steenen moes
ten worden opgevischt en door de jon
gens persoonlijk ten gemeentehuize worden
gedeponeerd.
Denzelfden dag werden reeds een goed'
honderd steenen bezorgd, maar de visscherij
zal worden voortgezet tot het bittere eind.
DOOR DEN MIST.
Te Vlissingen arriveerde uit Harwich het
passagiersschip „Malinus". De kapitein
dit schip, dat Zeebrugge moest aandoen
op weg was naar Antwerpen, had zich
gens den zwaren mist genoodzaakt gezien de
passagiers en de post te Vlissingen aan
te bréngen. Te tien uur is het schip weer
naar Antwerpen opgestoömd.
HIJ KWAM VAN EEN KOUDE
KERMIS THUIS.
Toen een landbouwer te Weert (L.) zich
op de kermis vermaakte, werd door dieven i:
z(jn woning ingebroken. Door het insnijden
van een ruit wisten zij zich toegang tot het
perceel te verschaffen. Er werd f 2000 uit
een kast op de slaapkamer ontvreemd.
DE WEG VAN HET WEERLICHT.
Te Een (Dr.) sloeg de bliksem in
woning van den arbeider Veen. Zijn vrouv
kinderen waren juist van plan op te staan,
toen de bliksem insloeg en bijna alles vernielde
of beschadigde, zonder brand of perooonlyke
ongelukken te veroorzaken. Hoe eigenaardig
de bliksem huis hield kan hieruit blijken, dat
o.a. een paar vorken van de tafel vast in den
zolder werden geslagen en een naaimachine
van de eene hoek van het woonvertrek naar
de andere werd geslingerd. Huis en inboedel
waren verzekerd.
In een weide achter de woning van Frans
Drent werd een gedeelte van de omheining
vernield en een koe gewond.
Te Norg werd in de woning van Odding het
electrisch licht defect.
EEN KRAS IJMKER.
De 80-jarige 3runing, ijmker te Wester
broek (Gr.), bezocht ook dit jaar weer met
zijn bijen de Drentsche heide bij Rolde, zoo
als dit nu 66 achtereenvolgende jaren het
geval is. Als bijzonderheid valt hierbij te
vermelden, dat steeds in dezelfde herberg werd
overnacht en gepleisterd, waar hy al die jaren
een geziene gast was. Bruning is voor zijn
jaren nog zeer kras en scherp van geest. In
al dien tijd deed hij een schat van kennis op
het bijenleven betreffende.
Land- en Tuinbouw.
IEPENZIEKTETENTOONSTELLING
TE GOES
Op het Schuttershof te Goes wordt van
2628 September een tentoonstelling gehou
den georganiseerd door liet Comité ter be-
studeering en bestrijding van de Tepenziekte.
Door den heer Va n Dissel, Directeur van
het Staatsbosc.hbeheer werd een inleidend
woord gesproken, .vaarin hij wees on het
steeds p-^r worden de. iepenziekte. De
Hollandsche iep wordt veel eerder aangetast,
terwijl de Aziatische er geheel or (baai-
voor is. Het ligt dan ook in de bedoeling
door aller samenwerking en goede studie
ook hier te komen tot een soort, die het te
genwoordige type iep kan vervangen in ons
land. Spr. wees er nog op, dat in ons land
de ziekt ontdekt is.
OPENING
Daarna opende de Commissaris der Ko
ningin Jhr. Mr. J. W. Quarles van U f-
fo~d de tentoonstelling er op wijzende dat
in Zeeland meer nog dan elders de iep van
groot belang is zoowel uit het oogpunt van
Landsrhapsschoon als om de groote vraag
die er is naar Zeeuwseh iepenhout. De groo
te verbreiding der ziekte in Ze-land wordt
n«l angst trade geslagen. Door deze tentoon-
telling zal meer bekendheid met deze ziekte
erkregen worden en de eigenaren van
boomen opgewekt de bestrijding in de hand
te werken.
DE TENTOONSTELLING
In de eersbe plaats is er de inzending van
het Phytopathologisch Laboratorium „Willie
Commeiin Schollen" te Baarn. Men ziet hier
veel stukken hout van door de iepenziektp
aangetaste boomen. Een bruine verkleuring
an het jonge hout is als gevolg van de aan
tast "g waar te nomen.
Op een kaart van Europa is het verbrei-
ngsgebied van de ziekte aangegeven.
Voorts behoort tot deze inzending zeker
het niet het minst belangrijke deel een
Weerbericht.
Het dunne peiltje geeft den vorigen eland aao
Hoogste stand te Stockholm 772.5.
Laagste stand te Rochefort 75G.9.
Stand vanmorgen hall twaalf 763.6.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ncd. MeteoroL
Instituut te Bilt)
Zwakke tot matige wind uit Oostelijke
richtingen, nevelig tot licht of half bewolkt,
droog warm weer.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen hal ft waal f 18.6 C.
29 SEPTEMBER.
Zonsopgang 6.59 uur, zonsondergang 6.42 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
29 SEPTEMBER.
Van 's avonds 7.12 uur tot 's morgens 6-30 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
(Oude Amsterdamsche tUd)
Walphnt 0.00 0.00
Straatsburg -9.64 .-2.7-2
Brula cn 1.65 1.69
Rheinfelden -"60 -2.58
Kriil
DieiJeshelm
Mannheim
IJingen
4.32 4.34
0.47 0.50
3.01 3.01
1.' 6 1.07
Cohlenz
Trier
Keulen
Kührort
Wesei
Emmerik
Dusseldorf
Maastricht
Venlo
1.93 1.96
1 04 1.08
1.89 1.99
o.o3 aio
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
29 S- ptember
Delfzijl 6.53 19 57 Hellevoetsl. 11.2! 23.53
Terschelling 4.<>7 17.U8 Willemstad 12.14
Harlingen 4.50 16.55 Brouwersh. 10.33 '23.( 5
Den Helder 2.40 15.15 Zierikzee iu.49 23.3
IJinuiuen 11.34-.- Wemeldinge 11.16 23.53
H v. Holland li'.48 '23.16 Vlissingen 9.38 22.]8
groote verzameling takken van verschillende
iepensoorten, waaronder ook Amerikaansche
en Aziatische. Deze zijn gerangschikt naar
haar gevoeligheid voor de ziekte.
Een tweede afdeeling omvat de inzendipg
van het Laboratorium voor Entomologie te
Wageningen. Hier wordt een volledig over
zicht gpgeven van de levenswijze van den
grooten en den kleinen iepenspintkever, wel
ke leevers de zwam Graphium ulmi, die de
iepenziektie veroorzaakt, van den eenen
boom op den anderen overbrengen.
Een derde gedeelte van de tentoonstelling
is verzorgd door het Staatsboschbeheer. Met
medewerking van verschillende gemeenten
en andere lichamen zijn hier vele foto's van
den iep in het landschaps- en stadsbeeld bij
eengebracht, terwijl ook eenige oude pren
ten, welke zijn afgestaan door het museum
voor Noord- en Zuid-Beveland, den iep in
het dorps- en stadsbeeld uit vroeger tijden
doen zien.
Verder treft men een aantal inzendingen'
aan van verschillende firma's die duidelijk
doen uitkomen voor welke practische doel
einden het iepenhout wordt gebruikt (in de
wagenmakerij, earrosseriebouw, voor bonstel
werk, stoelen, klompen, enz.) Ook als zooge
naamd „lignostone" (warm geperst hout)
oldoet het iepenhout zeer.
Boven het tentoongestelde is een reeks
opschriften aangebracht met verschillende
spreuken, die zeer in het kort het voornaam-
4.1 van de iepenziekte en wat daarmede sa
menhangt, aangeven.
Rechtzaken.
De rechtbank te Rotterdam heeft interlo
cutoir vonnis gewezen in de zaak van den
22-jarigen chauffeur H. S., die zich te ver
antwoorden gehad heeft ter zake van dood
door schuld. Verdachte had de auto be
stuurd, waarmede hij, komende uit Roe
kan je, op 19 April bij Nieuwenhoorn in het
Voornschekanaal is gereden, waarbij een
58-jarige vrouw en vier kinderen om het
leven zijn gekomen. De rechtbank achtte 't
gewenscht, dat een onderzoek zal worden
ingesteld ten aanzien van de vraag of ver
dachte, voordat hij uit Rockanje vertrok,
gewaarschuwd is dat zijn remmen niet in
orde waren. Tevens naar de vraag of ver
dachte kort voor het ongeluk de auto nog
verlaten heeft. De rechtbank stelde ten be
hoeve van dit onderzoek de stukken in han
den van den rechter-commissaris.
POGING TOT AFPERSING
jrdeeld
'an° en^straf"1606 tGt Ce" voo,waartlelijke Jf<
K. beweerde tharts op oetaling van een voi
lering van ijn vader te liebben aangediongei
lender daarbij bedreigingen te hebben geuit.
rklaarde. dal
Verdachte hetoo(
onair- .socialist v
elulge zou den klager hebb.
n hem (verd.) in de gevang.
De advocaat-generaal zei da"
an van de kei
3eg en daaiaa
wurg ik je e
eiging had geboord,
leze getuige revolu-
jl hijzelf fascist Is.
w. straf werd opgelegd.
