Oranje Dinsdag in Den Haag
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1933
DERDE BLAD PAG. 9
Een oude ceremonie, die vernieuwde
bezieling wekt
Samenstelling van de Koninklijke stoet
Drukker dan ooit
Opnieuw heeft de Koninginzich heden,
Vergezeld van den Prins en van Prinses Ju
liana met den door de traditie geijkten praal
en luister naar het Binnenhof begeven ter
plechtige opening van de zitting der Staten-
Generaal.
Heerscht er op dezen dag in den vroegen
morgen reeds een buitengewone levendia--
heid in de binnenstad, ditmaal was het
drukker dan ooit in verband met de op de
zen dag voorgenomen huldiging van de Ko
ningin in de Residentie ter gelegenheid van
Haar 35-jarig Regeeringsjubileuim. Extra-
treinen voerden de leden van Oranjc-vereeni
gingen en organisaties tot handhaving van
Orde en Gezag van heinde en ver aan. Daar
naast kwamen er met de gewone treinen,
van buiten, die eetooid met oranje- in
opgewekte stemiming de straten vulden. Van
de Departementsgebouwen en tal van andere
openbare en particuliere gebouwen en woon
huizen, niet alleen van die, gelegen aan den
weg, welken de stoet zou volgen, maar in de
geheele stad en vooral in de winkelstraten
van de oude stad, was de vlag uitgestoken.
In het Noordeinde
Bij het Koninklijk Paleis in het Noordein-
tte stond al vroeg een dichte menigte opge-
Bteld die daar reeds van voor een uuir het
oogenblik waarop de stoeit van het Paleis
afreed in die gölegemhieud was de Koningin
hartelijk toe te juichen, toen Zij per auto
van den Ruigenboek kwam aanrijden. Ook
werd daar de belangstelling lewindig gehou
den door die aankomst van de ©erewacht
voor het paleis, welike ditmaal bestond uit
leen compagnie van heit regiment Grenadiers
van 100 man, onder bevel van den kapitein
met het regimentsivaamdel. Deze eere-wacht,
waarvan de Koninklijke Militaire Kapel miert
de tamboers van het regiment deel uitmaak
te, stelde zidh op ter weerszijde van het Pa
leis om daar bij het vertrek van den stoet
de Koninklijke Familie de militaire eerbe
wijzen te brengen. Bij deze eerewacht bevond
zich de commandant van het regiment Gre
nadiers luitenant-kolonel Jhr. D. de Brauw
met zijn adjudant.
Ongeveer een half uur voor het vertrek
van den stoet kwamen de detachementen
Cavalerie aan, duo als eere-esoorte den stoet
zouden opienen en sluiten en vervolgens de
officieren der landmacht van het Militair
Huis der Koningin, alien te paard, wien on
middellijk achter het Koninklijk Staatsierij
tuig een plaats in den stoet was aangewezen
De Koninklijke stoet
Ter opening van den stoet, die onder al-
gemeene leiding stond van R. F. C. baron
Bentinck, eerste-stalmeester van de Ko
ningin, was een detachement aangewezen
van het 2e regiment Huzaren, sterk 50 rui
ters, onder bevel van een ritmeester, met
den regimentsstandaard en het muziek
korps der Huzaren, dat gedurende den
tocht marschmuziek speelde. De Regiments
commandant, kolonel A. Diemont, en zijn
adjudant, reden met dit detachement mede.
Onmiddellijk daarop volgde, in gala
livrei, een rijknecht-majoor en twee rij
knechts te paard.
Daarachter kwam de eerste der met twee
paarden bespannen gala-koetsen, waarinde
Kamerheer-Ceremoniemeester der Koningin,
R. A. Baron van Hardenbroqk van Harden-
broek gezeten was. Naast elk portier ging
één lakei.
Nu volgden twee gala-koetsen, waarin
acht Kamerheeren volgens hun rang ge
zeten waren. Naast elke portier ging weder
één lakei.
In de eerste dezer koetsen, de tweede ln
den stoet, waren gezeten de Kamerheeren
i. b. d. Mr. E. L. M. H. Baron Speyart van
Woerden, Mr. J. C. Baron Baud, dienst
doende ter beschikking van Prinses Julia
na, Mr. W. J. Baron van Lynden en Mr. G.
W. H. Baron van Imhoff.
In de volgende, derde gala-koets, hadden
plaats genomen de Kamerheer in gewonen
dienst, Jhr. A. G. Siclcinghe, de Kamerhee
ren i. b. d. Mr. J. P. Graaf van Limburg
Stirum en Jhr. H. J. Repelaer van Driel,
thesaurier van de Koningin en de Kamer
heer in gewonen dienst F. M. L. Baron van
Geen, particulier secretaris van de Konin
gin.
Hierop volgde een tweetal galakoetsen,
waarin de Groot-Officieren volgens rang
van benoeming gezeten waren.
De eerste dezer galakoetsen, de vierde
in den stoet, bood plaats aan den Opperhof
maarschalk Jhr. V. EL A. Boreel van Ol-
denaller en den gep. Luitenant-Generaal
Jhr. C. L van Suchtelen van de Haare.
In de volgende, vijfde gala-koets, was ge
zeten G. Ch. Baron Snouckaart vtyi Schau-
burg.
De zesde galakoets verleende plaats aan
de wn. Grootmeesteres, Mevr. A. van Rei
gersberg Versluys, geboren Barones Schim-
melpenninck van der Oye en de dienstdoen
de Dame du Palais Mevr. H. Snouck Hur-
gronje geb. Jkvr. van Tets.
In een zevende galakoets volgde de Op-
perceremoniemeester gep. Generaal-Maj. J.
H. F. Graaf Du Monceau.
Naast ieder portier van elk dezer vier
galakoetsen gingen twee lakeien.
De Gouden Koets rijdt voor.
Nadat de zeven galakoetsen waren weg
gereden, kwam het groote moment v.an het
voorrijden van de Gouden Koets, met acht
paarden bespannen.
Op dat oogenblik werd door het uitsteken
van vaantjes het sein gegeven voor het
lossen van het eerste der tijdens den duur
der plechtigheid van het verlaten van
het paleis tot den terugkeer aldaar af
gegeven minuutschoten uit de op het Ma
lieveld opgestelde batterij van de le Artil
lerie-brigade, bestaande uit 4 vuurmonden.
Onder het daveren van het eerste schot
presenteerde de eerewacht het geweer en
terwijl het Oude Wilhelmus weerklonk,,
ingezet door de Kon. Militaire Kapel, stap
ten de Koningin, de Prins en Prinses Ju
liana in de Gouden Koets, die zich onder
luid gejubel der menigte statig in bewe
ging zette. Naast elk der acht paarden,
waarmede de koets hespannen was, ging
een koetsier; aan elke zijde van de koets
liepen vier lakeien.
Alle vorstelijke personen waren getooid
met het breede lint van het Grootkruis van
de Orde van den Nederlandschen Leeuw.
Ter rechterzijde van de statiekoets reed
te paard de chef van het Militaire Huis van
de Koningin, de gep. vice-admiraal F. Bau-
duin, ter linkerzijde de Gouverneur der
Koninklijke Residentie, Luitenant-Generaal
Jhr. W. Rüell, commandant van het Veld
leger. Beiden reden een weinig achter het
portier.
Achter de Gouden Koets reden te paard,
twee aan twee, de Officieren der Land
macht, van het Militaire Huis der Ko
ningin, de ouderen vóór, tvv. de Adjudant
der Landmacht i. b. d. Reserve-Luitenant-
Generaal J. EI. Borel, luitenant-generaal ti
tulair b. d. H. C. J. ter Beek, generaal-maj.
b. d. H. G. Rambonnet, kolonel J. J. G. Ba
ron van Voorst tot Voorst, reserve-lui te
nant-kolonels W. Froger en W. G. van Hoo-
genhuijze en de Adjudanten in gewonen
dienst, generaal-majoor titulair O.-I. Leger
Q. C. F. de Jonge van der Halen, Kolo
nel Jhr. C. M. Storm van 's-Gravesande,
Luitenant-kolonel Jhr. W. C. M. de Jonge
an Ellemeet, de ordonnans-officieren le
Luitenants Jhr. C. E. J. M. Verheijen, Jhr.
H. A. van Kinschot en R. Romer, als
mede de adjudant en particulier-secretaris
an Z. K. H. den Prins der Nederlanden,
luitenant-kolonel, Jhr. W. Laman Trip.
Een detachement van het 2e Regiment
Huzaren van 50 manschappen, onder be
vel van een ritmeester, sloot den stoet.
De stoet zet zich ln beweging
Onder voortdurende hartelijke toejuichin
gen van de aan weerszijden van den door
militairen afgezetten weg opgehoopte
menschenmenigte daarbij was ditmaal op
het Lange Voorhout aan de overzijde van
de Kloosterkerk een plaats aangewezen
besturen en deputaties met vaandels
de vereenigingen, die H. M. bij deze
gelegenheid wensohten te huldigen reed
de stoet langs den gebruikelijken weg, door
de Heulstraat, over het Schelppad van het
Lange Voorhout en langs den Korten Vij
verberg naar het Binnenhof.
Op het Binnenhof.
Aangekomen aan de Grafelijke Zalen
ond de Koninklijke Familie bij de Ridder
zaal een eere-wacht opgesteld, bestaande
uit een afdeeling van het corps Mariniers
ter sterkte van 70 man, met vaandel en
het muziekkorps der Koninklijke Marine,
onder hevel van een kapitein. Bij deze eere
wacht bevond zich de chef van het Korps
Mariniers, kolonel J. Oele.
Onder de tonen van het Oude Wilhelmus,
door de Marinekapel gespeeld, besteeg de
Koningin, gevolgd door den Prins en de
Prinses de treden, leidende naar den in
gang van de Ridderzaal, welker peristyle
overhuifd was met het breede rood-fluwee
len baldakijn met gouden franje, terwijl
de eerewacht de militaire honneurs bracht
en de vaandeldrager zijn vaandel deed
buigen.
Alvorens de zaal binnen te treden werd
de Koningin op het bordes begroet door de
officieren der Zeemacht van Haar Militaire
Huis en wél: de adjudanten i. b. d. de vice-
admiraals b. d. C. C. Zegers Rijser, J. J.
Rambonnet, A. ten Broecke Hoekstra, Jhr.
G. L. Schorer, en den schout-bij-nacht b. d.
J. C F. von Mühlen, alsmede den
adjudant in gewonen dienst, de kapitein-lui
tenant-ter zee N. A. Rost van Tonningen.
In de Ridderzaal
Vervolgens betraden de Vorstelijke per
sonen de Ridderzaal, aan den ingang waar
van zij ontvangen werden door de gemeng-
commissie van in- en uitgeleide uit de
beide Kamers der Sta ten-Generaal, welke,
voorafgegaan door den Kamerheer-Ceremo
niemeester, de acht Kamerheeren, de Groot-
Officieren en den Opperceremoniemeester, de
Koningin, den Prins en de Prinses naar de
hen bestemde troonzetels geleidde, on
middellijk gevolgd door de Grootmeesteres
en de dienstdoende Dame du Palais, den
Chef van het Militaire Huis, den Gouver-
neur der Koninklijke Residentie, den eer-
ste-Stalmeester en de Officieren van het
Militaire Huis der Koningin, die in den
stoet hadden medegereden, alsmede die,
welke zich onder de peristyle ter begroe
ting bevonden.
Rechts van de Koningin nam de Prins,
links van Haar, Prinses Juliana plaats,
terwijl de leden van het gevolg de plaatsen
achter en terzijde van den troon innamen,
'elke hun in het officieel programma wa
ren aangewezen.
Onmiddellijk daarop ving de Koningin
op den Troon gezeten, de voorlezing van
de Troonrede aan, welke dit jaar voor de
eerste maal per radio werd uitgezonden.
Terug naar het Paleis
Nadat de plechtigheid in de zaal was be
ëindigd werd ruim half 2 met hetzelfde
eerbetoon" door de Eere-wacht de terug
tocht naar het Koninklijk aPleis langs den
zelfden weg ondernomen.
Toen de stoet van de Ridderzaal vertrok,
hadden zich oudergewoonte de leden van
het Corps Diplomatique en hun dames, die
de openingsplechtigheid in de zaal hadden
bijgewoond, nabij de middelste poort van
het Binnenhof opgesteld, teneinde de Vorste
lijke personen bij het voorbijrijden een
hoffelijken groet te brengen.
Aan het Paleis werden der Koninklijke
Familie dezelfde militaire eerbewijzen als
bij het vertrek betoond.
Onnoodig te zéggen dat de Koningin op
den terugweg opnieuw met groote geest
drift door de menigte werd toegejuicht
Na Haar terugkeer in het Paleis vertoonde
Vorstelijke Familie zich eenige oogen-
blikken op het voorbalcon, onder daverend
gejubel der menigte.
BINNENLAND.
NEDERLAND EN RUSLAND
In aansluiting op het bericht omtrent de
ontstemming die er Maandag op de Rotter-
damsche graanbeurs heerschte, kan nog
worden gemeld dat de invoer van Russisch
graan tijdelijk is stopgezet. Een uitzondering
is gemaakt voor tarwe bestemd voor meel
fabrieken. Het is een geheel onverwachte
maatregel der Regeering, en men vermoedt
dat zij hierdoor Rusland er toe wil bren
gen meer Nederlandsdhe producten, als
rundvee en haring, te koopen.
WET OPENBARE VERVOER
MIDDELEN
ADRES DER SPOOR- EN TRAM-MANNEN
Door het hoofdbestuur van de Nederland-
sohe Vereeniging van Spoor- en Tramper
soneel is een adres gericht aan de leden der
Tweede Kamer, waarin gepleit wordt voor
concentratie der vervoermiddelen en aange
drongen op de aanneming van het onder
havige wetsontwerp.
HET VERKEER OP DEN
AFSLUITDIJK
De minister van Waterstaat heeft bepaald,
dat van dien weg HaairiemVetoenAlk
maarVen EwijckeluieWieringenZurig
Harlingen—Leeuwarden het weg vak, ge
legen tnjssdhen den Zuidieroeverdijk en de
Frieeche kust, op 25 Sept., dee nam. 5 uur,
verkeer zal worden apen-
Naar wij vernemen heeft het rijk ii
miabijlheadi van (het vliegkamp bij Soesiterberg
eenige stukken terrein aangekocht, di)e be
stemd zijn om aan het vliegterrein een
kleine uitbreiding te geven.
VLIEGVELD SOESTERBERG
WORDT UITGEBREID
de uitnooddging toen nog gericht tot dime
raadsleden, thans geldt zij vier. Een vol
gende maal zal wellicht een geheele raads
fractie een uitnooddging van dezen aard
ontvangen. Waarom niet? Wanneer men
zulke dingen doet, moet men ze niet Slechts
met systeem, maar ook in stijgende lijn
doen. Liefst en gros, dan maakt het meer
indruk.
Men mocht hopen, dat het noodzaken tot
aftreden ven dmie onzer beste Amsterdam
6ch. raadsleden, andere afd dolingen mi
voorzichtigheid in helt narolgen van dat
voorbeeld zou hebben vermaan 1. Zaandam
bewijst het tegendeel. Het wil mij voorko
men, dat Amsterdam zoowel als Zaandam
de democratie in het algemeen en de demo
oratie in de partij in het bijzonder een slech
ten dienst hebben bewezen".
„De vertegenwoordiger van onze partij
in Kamer of Gemeenteraad en in dit op
zicht is er geen verschil met eenige partij
die aan het parlementaire werk deelneemt
wordt Candida at gesteld op een program,
al of niet aangevuld door een program, dat
rekerdng houdt met plaatselijke mogelijk
heden en wenscheüjkheden. Ondensdhrij ft
hij diaze programs, dan beeft hij aan Iiiun
verwezenlijking naar beste weten mede te
werken. Handelt hij tegen die programs,
dan kan hij geen ventegeniwoordügea- meer
zijn van onze partij. Want dan pleegt hij
niet alleen verraad jegens de partij, maar
ook jegens de kiezers, die hem op die pro
trams hun stem hebben gegeven. De -vijze
van uitvoering van het program, opgesteld
door de partij, blijft echter een zaak van
de fractie, dus van de vertegenwoordigers.
Natuurlijk beteakent dit niet, dat over be
paalde punten welker uitwerking of uitvoe
ring moeilijkheden van politieken of ande
ren aard opleveren, niet nadar overleg met
de partij zou dienen te worden gepleegd.
Dit raakt echter niet het wezen van de ver
tegen a oordiging, noch van het vertrouwen.
Komen in den loop van d«en tijd onder»
pen van principieelen aard in behandeling,
welk* men niet heeft kunnen voorzien, dan,
is cverleg eveneens geboden. Doch zoolang
over zulke punten door de pertij geen alge-
meene principieel© uitspraak is gedaan»
kan zich redelijkerwijze niet het geval voor
doen, dat thans weder te Zaa iciiam i$ ga
schapen''.
LLOYD RAPIDE
De Rotterdam Lloyd Rapide, vertrekt
heden mei. do Dempo-paseagiers uat Ma-r-
seüfle, en zal morgen te 18,04 te Roosendeail,
te 19 uur te Rotterdam I>P en te 19,28 in
Den Haag HSM aankomen.
HET ZAANDAMSCHE GEVAL
In de Sociaal-Democraat besipreekt de
Amsterdaimsdhe, thans afgetreden, wethou
der Boekman bet geval Zaandam, waart)ij
vier leden der fractie werdien verzocht op te
etappen.
„Een verzoek van dezen aard aldus
E. B. was vroeger een zeldzaamheid en
werd aflileen gedaan in hoogst uitzonder
lijke gevallen. Verleden jaar ie Amsterdam
Zaandam echter reeds vooigegaan. Werd
WETHOUDERSVERKIEZING
TE AMSTERDAM
DE STEMMINGEN VOOR HET
NIEUWE COLLEGE
De gekozen soc.-dem. in de zesde
vacature bedankt
De Gemeenteraad van Amsterdam
heeft gister tot wethouders herkozen
de heeren Mr G. J. C. D. K r o p m a n
(r.k.), E. J. Abrahams (v.d.) en
•zen de heeren G. Baas K z n.
(a.r.), Walrave Boissevain
(lib.), Jac. Rustige (c.h.). In de
zesde vacature werd tot tweemaal toe
gekozen de heer S. R. de Miranda
(soc.-dem.), die beide keeren bedankte.
Hierover zal Woensdag opnieuw ge
stemd worden.
WEER EEN
PAPIER IS WEL GEDULDIG
Er is een nieuw weekblad vens-chenen,
aaraan o.a. enkele journalisten alsmede
Ir Nieuwenlhiutis, de directeur van de Rotter-
daimsche tram meewerken.
We vonden nog geen gelegenheid onze
meening over het nieuwe, keurig verzorgde
en royaal uitgevoerde weekblad te zeggen;
maar on6 oordeel kan moeilijk veel afwijken
hetgeen de Maasbode schreef:
„Het Nedenlandsohe volk" heet het or
gaan, dat zich aandient als „onafhankelijk
algemeen politiek en economisch weekblad".
De redactie wil meer eenheid. Vandaar na
tuurlijk het aparte orgaan met eigen wen-
scben. De inleidende beschouwing verkon
digt oa.:
Men zal verder doelbewust hebben te
kiezen tuasdhen de communistische en de
vrije gemeenecvhaip. Een tussbhenweg,
zoogIs velen zich voorstallen, achten wij
onbestaanbaar.
De „vrije gemeenschap" 16 natuuiiflijk de
oude liberale, welke de heer Nieuwenhuis
zoo duidelijk verdedigde in het propaganda
geschrift „Het Loon vraagstuk", waarop on
langs te Delft de doctorstitel werd behaald.
Niets nieuws en.... uit den tijd!"
De communisten hadden aan de wethou
dersverkiezing nog niet genoeg. Ze wilden
op 19 September in Amsterdam demonstree-
ren. Bij den Burgemeester kregen ze geen
voet aan den grond en nu probeerden ze
den Raad er voor te spannen. Gelukkig ver
stond deze dat dit geen zaak voor den Raad
was.
De communisten probeerden nog een
punt aan de agenda toegevoegd te krijgen,
n.l. het verleenen van steun aan de staken
de bouwvakarbeiders. Een en ander hield
verband met de maatregelen van den Mi
nister tegen de Federatie. De Raad was ver
standig genoeg ook dit voorstel te verwer-
Toen kwamen de wethouders-verkiezin
gen aan de orde. Maar vooraf begon de be
spreking over het aantal wethouders. De
samenwerkende groepen hadden voorge
steld het aantal wethouders terug te bren
gen tot vijf. De Middenstanders, die hierin
waarschijnlijk een poging zagen om hun
man buiten het college te houden, kwamen
nu met een voorstel om vier wethouderó te
benoemen. Tevens stelden zij, onder hilari
teit van den Raad voor, het salaris van de
wethouders te bepalen op f 5000 en de pen
sioenen evenredig te verminderen.
De sociaal-democraten bestreden het voor
stel, omdat zij er een gelegenheidsvoorstel
in zagen en omdat zij meenden dat er nu
voor de wethouders eer meer dan minder
initiatief moet worden verwacht. Men heeft
de Middenstanders er buiten willen sluiten
en daarom dit voorstel uitgedacht. De so
ciaal-democraten zullen tegen stemmen.
De heer W e i s z acht het voorstel van de
heeren Romme c.s. niet ver genoeg gaan.
Als men bezuinigen wil dan moet men het
goed doen. Als men toch een afbraak-col
lege wil vormen, kan men het ook met vier
doen en ligt hier grooter bezuiniging in.
communisten zijn in het alge
meen voor vermindering en zullen dus
stemmen voor vier wethouders. Het voor
stel Romme c.s. is hem niet sympathiek,
omdat het iets anders bedoelt dan in de
verdediging er van is gezegd. Hij zal er
tenslotte toch tegenstemmen.
De heer Kitz (Rev.) zal voor vier wet
houders stemmen, doch tegen vijf. De Bur
gemeester achtte dat men het met vijf
mannen va# goeden wille zou kunnen doen.
Maar dat is ook het uiterste waartoe men
kan komen.
De heer de Miran dq betoogde dat er
alles voor zou te zeggen zijn indien men
thans een zevenden wethouder zou benoe-
Het voorstel van den heer W e i s 2
vier wethouders te benoemen werd verwor
pen met 9 stemmen voor en 36 tegen.
De Middenstanders verlieten, nu de zaal,
de Communisten verklaarden zich tegen t
voorstel van viif wethouders, zoodat dit
werd verworpen met 20 tegen 22 stemmen.
De moeilijkheden begonnen reeds ter
stond. In de eerste vacature werd na twee
stemmingen bij herstemming gekozen de
heer Abrahams (V.D.), die de benoe
ming aannam.
In de tweede vacature kwam de heer
Kropman (R.K.) onder het mes, 'die niet
dezelfde lotgevallen beleefde, doch bij eer
ste stemming met 21 stemmen werd geko-
In de derde vacature kwam de anti-
lutionaire vacature. Ook nu waren 3 stem
mingen noodig. Toen bleek gekozen de lieer
G. Baas Kz. met 20 stemmen.
In de vierde vacature werd gekozen de
heer Boissevain (V.B.), die ook ..eprst
bij herstemming werd gekozen.
De ronde begon voor de vijfde maal. Nu
moest de Chr.-Hist. uit de bus komen. Hij
kwam er ook, maar evenals de heer Krop
man, bij eerste stemming.
De zesde vacature, die door de combina
tie niet was begeerd, kon allerlei verras
singen brengen. Het meest voor de hanu
lag de verluezing van een sociaal-demo
craat, indien deze althans in hun eensaan-
aangenomen houding volhardde. Bij eerste
stemming waren de stemmen verdeeld
7 candidaten en was de sociaal-democraat
favoriet De heer K e t e 1 a a r volgde met
6 stemmen. Bij de tweede stemming bleef
de Miranda voor en was Ketelaar ge
slagen door Vos.
Bij de herstemming kwam door het groote
aantal blanco stemmen de heer de Miran-
d a met 15 stemmen uit de bus. die be
dankte.
Opnieuw begon het rad te draaien, 7 can
didaten bij eerste stemming en de Miranda
aan den kop. Wij kregen toen een her
stemming tusschen de Miranda en
Bruinsma, waarbij de zaak wel heel
scherp kwam te staan. De heer Bruinsma
kreeg 7 stemmen en de heer de Miranda
16 stemmen. Natuurlijk bedankte hij op
nieuw. De verkiezing van den zesden wet
houder werd aangehouden tot a.s. Woens
dagavond.
Wij zijn er dus nog niet uit en staan nog
voor allerlei verrassingen.
GEEN NIEUWE BEGINSELEN
Dit was het thema van ons hoofdartikeJ
van Zaterdag 9 Sept. 1.1. De roode pers, hier-
aam eenige aandacht wijdend, zegt, dat wij
en onze geestverwanten uit den treure ge
schreven hadden, dat bij ons, anders dan bij
de S.D.A.P., geen heriöriënteering noodig
was: maar dat het er erg 00 ging lijken.
Wij deelen die opvatting niet, omdat
het volkomen eens zijn met hetgeen het
Ohr. Hist Weekblad voor Alfen a. d. Rijn
over deze aangelegenheid schreef:
Ook in den kring der Christelijk-Histo-
rische Unie worden stemmen gehoord,
welke spreken van nieuwe orienteering,
nieuwe formuleering der beginselen en
nieuwe regelen omtrent den arbeid.
Het is alles goed. Geen menschenwerk
is volmaakt Wie zijn werk als volmaakt
DE HAAGSCHEWETHOUDERS
CRISIS
De heer J. R. Snoeck Henkemans (c.h.)
gekozen
De ontstane politieke toestand in
hooge mate onbevredigend
De Gemeenteraad van Den Haag
heeft gister vergaderd ter voorziening
in de wethoudersvacature, ontstaan
door het bedanken van Wethouder
Vrijenhoek (s.d.). Uitgebracht werden
44 stemmen. Afwezig was Wethouder
Quant. Op de heer Van Beresteyn (lib.
werden uitgebracht 19 stemmen; op de
heer Snoeck Henkemans (c.h.) 21
stemmen; op de heer De Visser
(comm.) 2 stemmen. Er waren 2 biljet
ten blanco.
Daar geen volstrekte meerderheid
verkregen was, werd opnieuw gestemd.
Bij deze stemming kreeg de heer Van
Beresteyn 19 stemmen, de heer Snoeck
Henkemans 21 stemmen, terwijl thans
4 biljetten blanco waren. Hiermede
was de heer Snoeck Henkemans (c.h.)
gekozen.
Hij nam de benoeming in beraad.
Over deze vergadering schrijft onze
Haagsche redacteur ons als volgt:
De wethouderskwestie heeft een „oplos
sing" gekregen, maar een niet zeer bevre
digende. De heer Snoeck Henkemans is de
vierde rechtsche wethouder in het college
van B. en W. geworden, terwijl de heer Van
Beresteyn zich het begeerde, ambt op het
nippertje zag ontgaan.
Het stond 21 tegen 19. Deze cijfers maken
de situatie volkomen duidelijk. Op den ge
kozen wethouder is gestemd door 14 soc.-
dem* 3 vrijz.-dem. en de 4 chr.-hist. De heer
v. Beresteyn verwierf 7 liberale stemmen,
6 r.k. stemmen de heer Quant was af
wezig en de heer Guit met nog een lid van
zijn fractie stemden blanco de stem van
den heer Michon en 5 stemmen van do anti-
rev., die zich achteraf blijkbaar gebonden
achtten om ditmaal hun stemmen aan den
heer v. Beresteyn te geven. Liever hadden
we gezien, dat zulks niet het geval was ge
weest en we gelooven, dat dit gevoelen door
de leden der fractie in groote meerderheid
gedeeld zal worden. Maar we geven dat
toe er kunnen omstandigheden zijn,
door men zich niet geheel vrij gevoelt
De heer Snoeck Henkemans heeft zijn be
noeming in beraad gehouden. We verstaan
dat. Hij zal gaarne zijn positie en de poli
tieke situatie nog eens rugtjg willen over
wegen.
Daar is wel aanleiding toe.
Immers, hij is gekozen met steun van de
soc.-dem., terwijl zijn fractie ook betrokken
geweest bij de besprekingen, die tot ge-
.Jg hebben gehad, dat verleden week de
heer Feber tot wethouder is gekozen ge
worden. En dan gaat het niet zoo gemak
kelijk te gaan zitten op de plaats, die voor
een aïtiteg, candidaat van zeker „blok", was
bestemd.
We hadden eenig vermoeden op den uit-
ag, zooals die gisteren is tot stand ge
komen.
Niet onbekend was het ons gebleven, dat
van vrijz.-dem. en soc.-dem. aanvankelijk is
gesproken over een verkiezing van den heer
Smitskamp.
Deze heeft zich, gelijk te verwachten
daarvoor niet beschikbaar willen stellen.
Ook is later aan Prof. Josephus Jitta ge
dacht, maar deze stond eveneens afwijzend.
Toen is om den heer v. Beresteyn te
weren de heer Snoeck Henkemans op 't
tapijt gekomen en zoo kon deze, met de
vier stemmen van eigen fractie mee, 21
stemmen verwerven. Precies de volstrekte
meerderheid van de bij de tweede stemming
uitgebrachte 40 geldige stemmen.
Voor de katholieke fractie is de 'zaak er
bij deze stemming minder mooi bij komen
te staan. Toen het om den heer Feber ging
was zij eendrachtig, maar ditmaal hebben
dat staat vrijwel vast twee harer leden
aan een gemaakte afspraak met de liberalen
zich onttrokken. Het laatste woord daarover
zaï nog wel niet gesproken zijn.
Aan de stemming is een vrij uitvoerig en
scherp debat vooraf gegaan. Van soc.-dem.
zijde namen daaraan de heeren Vliegen en
Drees deel. Met name werden de liberalen
en katholieken in staat van beschuldiging
gesteld. Zij zouden het er samen op toege
legd hebben om, zonder dat daartoe redenen
n aangegeven, de soc.-dem. uit het col
te dringen. Felle oppositie der soc.-
dem. werd aangekondigd.
We meenen, dat de gegeven voorstelling
van zaken niet in alle opzichten juist was
en dat veel eigen tekort in beleid uit het
oog werd verloren.
Want dit staat wel vast, dat de soc.-dem.
mee groote schuld dragen aan de situatie
van het oogenblik door het stellen van een
vrouwelijke candidate in de vac.-Drees, die
voor de anti-rev. onaannemelijk was en
voor anderen groote bezwaren had.
We willen op de gehouden beschouwingen
niet diep ingaan: ze komen bij de begroo
ting terug. Maar dit mogen we toch even
constateercn uit de korte verklaringen van
verschillende fractie-leiders, dat zij op zich
zelf bezwaar hadden tegen continuatie der
soc.-dem in het college van B. en W. Dal
is o.a. verklaard door de heeren Feber,
Snoeck Henkemans en Josephus Jitta.
Maar dan begrijpen we de houding van
katholieken en chr.-hist bij de voorziening
:.-Drees heelemaal niet meer. Het is
ons o.a. bekend, dat de r.k. zwart op wit
hebben verklaard, aanblijven van den heer
Drees in het belang der stad te achten. Maar
waarom hebben zij dat niet tijdig openlijk
te kennen gegeven? Door op 11 September
met de anti-rev. op den heer Drees te stern-
hadden ze het ook nog kunnen doen.
En chr.-hist.? Zij stemden hun eigen man.
Hier ligt de tactische fout der partijen,
die met elkander toen reeds bij eersten aan
loop op den heer Feber gingen stemmen.
We verklappen geen geheim meer, als we
zeggen, dat het allerminst uitgesloten zou
zijn geweest om den heer Drees weer terug
te krijgen. Gekozen, zou hij wel niet aan
stonds bedankt hebben en de weg voor
overleg zou in ieder geval gebaand zijn ge
weest. De candidatuur-de Vries-Bruins zou
dan geenszins tot het ui terete gehandhaafd
zijn geworden, en indien de heer Drees niet
Raads wensch had kunnen voldoen,
zou allicht een ander bekwaam, ervaren en
bezadigd lid van zijn fractie zich beschik
baar hebben gesteld.
We hebben deze oplossing van meet af
oorgestaan en nu zou men haar misschien
gaarne nastreven, indien zulks nog mogelijk
Verkeerde tactiek door oorzaken, die
wo nu niet nader bespreken, heeft helaas
van den eenigen verstandigen weg, die in de
omstandigheden van het heden in het be
lang der gemeente was, teruggehouden. En
nu zitten we.
Denk U de situatie in.
Vier rechtsche wethouders iij Den Haag;
het is bijna lachwekkend.
De soc.-dem. in de oppositie gedrongen,
terwijl zij te voren bereid waren mede te
erken om de moeilijkheden van den crisis
tijd het hoofd te bieden. Die moeilijkheden
zullen, ten gevolge van allerlei regeerings
maatregelen nog grooter worden.
Een begrooting, waaraan nog heel wat te
dokteren zal vallen, eer alles gezond in
Een gemeenteraad, waarin de goede geest
tn samenwerking ernstig verstoord is en
5 persoonlijk goede verhoudingen politiek
vervalscht zijn.
Een college van B. en W., dat in den
Raad geen essentieele meerderheid heeft
Het heet wel, dat er een program is, maar
het is niet gepubliceerd. Er schijnen enkele
elastische frases in te staan, die voor con
creet regeeringsbeleid weinig houvast zullen
bieden.
De liberalen, die in Januari tegen de be
grooting stemden alleen, omdat de voorge
stelde loonsverlaging hun niet ver genoeg
ging, schijnen zich nu vereenigd te hebben
met de formule: geen nieuwe loonsverla
ging dan bij uiterste noodzaak. En hoe zul
len de liberale kiezers en kiezeressen bv.
denken over dit door de liberale fractie aan
vaarde punt: ontslag van gehuwde vrou
wen, niet-kostwinsters en van de zg. dub
bele verdieners in gemeentedienst?
Er zou nog wel meer te noemen rij'n,
maar het bovenstaande moge voldoende zijn.
Alles bijeengenomen blijven we den ont»
stanen politieken toestand in hooge m<ate
onbevredigend achten en voor enkele groe
pen de anti-rev. komen er bijzonder goed
uit ook niet volkomen eervol.
Duurzaamheid kunnen we vooralsnog aan
de ontstane situatie niet toekennen. Genoe
gen zal niemand er van beleven en de be
langen der gemeente worden er, naar onze
vaste overtuiging, niet door gediend.
Wat nu? Zoo zou men kunnen vragen. En
dan hebben we ook wel een antwoord.
Het beste ware naar onze meening, dat
het resultaat van de heide wethoudersver
kiezingen ongedaan kon worden gemaakt
en dat degenen, die zoo gaarne den heer
Drees hadden willen behouden, zonder ran
cune om de conferentietafel gingen zitten.
Ze zouden het dan, vermoeden we, heel
spoedig met elkaar eens kunnen zijn. Het
gebeurde zal allen wel wat geleerd hebben.
zou willen beschouwen en omtuinen, ts
naar de versrtarring op weg.
Mocht dus het Hoofdbestuur der Unie
hesluiten commissien te benoemen tot
onderzoek der vraag in hoeverre wijzi
ging van Beginselprogram, Sociaal Pro
gram of Statuten gewenscht ware; wij
zouden de laatste zijn, zoodanig besluit te
betreuren.
Todh moet ons hier een waarschuwing
uiit het hart en uit de pen. Het treft ons
herhaaldelijk bij hen, die op nieuwe din
gen aandringen, zoowel buiten onze Unie
als ook wel biinen haar kring, te stuiten
op een gebrek aan kennis omtrent wezen
en kracht van het Christelijk-Historisch
beginsel".
Dit schijnt, zoo betoogt het blad verder,
ook het geval te zijn bij de redactie van het
nieuwe weekblad „Het Nederl. Volk". Tegen
over de oproep tot eenihead, welke van die
nieuwe .ygroep" uitgaat, verklaart de Chr.
Hist redactie:
„Wij zijn bereid en gereed met ieder,
die voor ons volk het goede zoekt, te stre
ven naar de oplossing der vraagstukken,
ons voorgelegd door een nieuw tijdperk
in de wereldhistorie;
maar aan nieuwe beginselen hebben
wij geen behoefte. In ons oude Program
vinden wij ook voor ophouiw den vasten
grondslag gelegd, en wij weten, dat alleen
hetgeen op diien grondslag wordt ge
bouwd, waarde zal hebben voor de toe
komst van ons volk".
HET CHR. MILITAIR TEHUIS
TE HARDERWIJK
EEN GODDEN FEESTI
Onder talrijke blijken van belangstelling
uit verlerlei kringen en vanuit alle wind
streken van ons land, heeft het Chr. Mili
tair Tehuis te Harderwijk zijn halve-eeuw-
feest mogen vieren. Veel geschenken zijn
daarbij binnen gekomen, waaronder wij in
de eerste plaats willen vermelden een feest-
gift van f 100 van Koningin Emma en een
bedrag van f 500 bijeengebracht door den
arbeid van het Feest-eomité. Een spoedig te
houden bazar zal nog voor verdere stijving
der middelen zorgen.
Ook veel bloemstukken en telegrammen
werden in den loop van den dag ontvangen
en voor den hyisvader, den heer W. Meken*
kamp, was er de verrassing van de zilve
ren medaille van de Oranje-Nassau orde.
De voorzitter van het bestuur, Ds L van
Mastrigt, werd door H.M. de Koningin
benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
Achtereenvolgens werd het woord gevoerd
door kolonel van den Akker, garnizoens
commandant, ds H. Janssen, veldprediker
in buitengewonen dienst, ds J. Bootsma,
logerpredikant, ds A. Hoeneveld, voorz. van
de gewestelijke afdeeling van den BVL. den
heer W. T. H. van der Wart, voorzitter van
de Ermelosche afdeeling van den Ned. Mil.
Bond. adjudant Sinke, namens de afd. Har
derwijk der Ned. Chr. Onderofficiersvereeni-
ging, den Burgemeester van Harderwijk e.a.
De minister van Defensie, die het Tehuis
met een bezoek vereerde, heeft eveneens
een toespraak gehouden, waarin hij van
zijn waardeering blijk gaf.
Aanwezig waren voorts, de afgevaardig
de van het Algemeen Militair en van het
R.K. Militair Tehuis, benevens vertegen
woordigers van kerkeraad en van vereeni
gingen. De commandant van het Veldleger
zond een schriftelijken gelukwensch.
Aan II.M. de Koningin werd een telegram
van aanhankelijkheid cn trouw gezonden.
ZILVEREN BURGEMEESTERS
JUBILEUM
De burgemeester van Holten, de heer A. P.
R. C baron v. d. Borch van Vfe rwolde
heeft Maandag zijn zilveren ambtsjubileum
gevierd. Het heele dorp was met dennegroeo
en vlagigedoek verteerd, terwijl in de avond
uren op veirechillende plaats ni feestverlich
ting was aangebracht
De jubilaris en zijn familie werdién feeste
lijk op het gemeentehuis ontvangen waarbij
door de wethouders en het oudste raadslid
het woord werd gevoerd. Verschillende ge
schonken werden aangeboden, w.o. een mo
numentale fontein.
