DINSDAG 5 SEPTEMBER 1S33 EERSTE BLAD PAG. 2 BU1TENLANÜ TWEE GEVAREN VOOR ROOSEVELTS HERSTELPLAN Het economisch experiment van Roose velt en zijn rechterhand, generaal Johns» is nog in vollen gang. Wij hebben gelezen, dat verreweg het grootste aantal industriëelen de „codes" hebben gcteekend, diie door de regeering van hen geëischt werden. Zooals bekend, bevatten die codes bepalingen van ver scheiden aard, maar toch in de eerste en voornaamste plaats aangaande de ar beidsvoorwaarden. Minder werkuren ten einde meer inenschen aan het productie- proces te kunnen laten deelnemen en hooger minimum-loonen om de sterk gedaalde koopkracht weor te doen toene men en dus de vermeerderde productie het noodzakelijk resultaat te geven. Het spreekt vanzelf, dat men met dien laatsten factor op een gebied komt, dat zich onttrekt aan de pressie of dwang van de regeering. Toch is die factor een even onmisbare als de beide amdere om het horstelplan te doen slagen gesteld tenminste dat het economisch leven zich werkelijk door de kunstmatige vijzels van Roosevelt en Johnson lóAt opschroeven. Ter gelegenheid van den jaarlijkschen feestdag Labour Day, heeft Johnson zijn vrees, dat het experiment op de consump tie-factor zal stranden, onverbloemd uitge sproken. Ia een te Chicago gehouden rede zeide hij, dat de strijd voor minder werkuren en hoogei minimumloonen met alle kracht zal worden voortgezet. Op 20 September echter, zoo verklaarde hij, zal een nieuwo cam pagne worden geopend, nl. om het publiek aan te manen meer te koopen. Johnson wees er op, dat één van de ge varen v>an den tegenwoordigen toestand bestaat in het feit, dat de consumptie niet even snel toeneemt als de productie, waar door vx-ecs bestaat voor overvloed van pro ducten en dientengevolge van „terugval" In de industrie. Hoe gevaarlijk deze klip voor hot herstel plan is, valt te bevroeden wanneer men bedenkt, dat aan den eencn kant de hoo ger loonen de prijzen der producten nood zakelijk doen stijgen, terwijl, blijkens de tengevolge van de „codes" ontstane arbeids conflicten, in zeer vele, indien niet de meeste gevallen, de totaal-inkomsten der werknemers dalen beneden het vroegere peiL Zal daartegenover de werkloosheid in die mate afnemen, dat de consumptie over het geheel genomen toch kan toenemen? Deze vraag zal ook wol niet door Roose- velts adviseurs met groote stelligheid be vestigend beantwoord kunnen worden. Toch hangt van het koopen van het raeer-geproduceerde straks alles af. John son ziet dat zeer goed in. Het slagen van het herstelplan zal dus wel In hoofdzaak afhangen van het vertrouwen dat het Ame- rikaansche publiek in dezen tijd toont in zijn ondernemende, om niet te eeggen: avontuurlijke leiders. Een ander ernstig punt van bezorgdheid is voor Johnson de kwestie der werkne mersorganisatie binnen het kader van de arbeidscodes. In zijn rede te Chicago zeide generaal Johnson de achterdocht te betreuren die op te mei-ken is tusschen den georganiseerden arbeid en het kapitaal, die voortspruit uit het artikel van do wet op het internatio naal herstel, waarin aan de arbeiders het recht wordt toegekend zich vrij te organi- seeren, zonder dwang van dc onderne mers. Richberg, de raadgever voor arbeidsza ken van den raad voor het nationaal her stel, heeft gezegd, dat organisatie van de arbeiders in de Ver. Staten noodiger is dan ooit. Men heeft hier ongetwijfeld te doen met 'de naweeën van het union-systeem in de Ver. Staten, waarbij in vele bedrijven en fabrieken de arbeidersbonden een ware ter reur uitoefenden, ongeorganiseerden werk loos maakten en met behulp van de orga nisatie de loonen tot ongekende hoogten op dreven. Het is niet te verwonderen, dat de pa troons, nu zij door de regeering aan ban den worden gelegd, de excessen der vrije vakorganisaties, welke de regeering voor schrijft, vreezen. De voorzitter van de Amerikaansche Ka mer van Koophandel treedt dan ook in het krijt voor de z.g. „open shops". Hij heeft den eisch gesteld, dat in de, onder regee- ringspressie aanvaarde „codes" het begin sel van de „open shop" zal tot uiting ko men, d.w.z., dat de werkgever zich niet be hoeft te voegen naar den eventuoelen eisch dat aan te stellen personeel lid moet zijn van den vakbond. Hier wordt tegenover de vrijheid van organisatie gesteld de vrijheid vein don patroonom personeel aan te stellen, dat geschikt is voor het werk, onverschillig of het lid van den vakbond is of niet. De „droefheid" van Johnson over den achterdocht tusschen arbeid en kapitaal is dus wel te begrijpen. Het zal van belang zijn waar te nemen, hoe Roosevelt en zijn raadgevers zullen reageeren op den eisch, die van de zijde der werkgevers wordt gesteld, en waaraan men evenmin billijkheid kan ontzeggen als aan de vrijheid van organisatie. Al hechten zij nóg zoo vael belang aan vakorganisatie, zij kunnen toch niet wil len, dat deze organisatie door onredelijken dwang het economisch herstel in gevaar brengt. KRUITMAGAZIJN TE DUBLIN IN DE LUOHT GEVLOGEN Met een ontzaggelijke knal is In Phoenix Hall in Dublin een daar gevestigd kruitma gazijn geëxplodeerd. Er ontstond groote op winding in de stad. Tengevolge van de ont ploffing werd één man zwaar gewond, ter wijl een groot gedeelte van de gebouwen over een breedte van 60 M. volkomen ver nield werd. Het hoogstaande gras vloog in brand, waardoor gevaar ontstond voor de overige gebouwen, waar munitie lag opge slagen. Alle beschikbare brandweerploegen worden ijlings naar de plaats des gevaar* gedirigeerd, troepen werden derwaarts ge zonden om de ontzaggelijke menschenme- nigte, die zich daar verdrohg terug te drin- Ren. Het fort, waar do ontploffing plaats ad, ligt to een reeks heuvels. Een dezer heuvels wercf geheel weggevaagd. Het ge lukte de brandweer to voorkomen dat de vlammen via het brandende gras zich ver der uitbreiddeni HITLER OVER BEVELEN EN GEHOORZAMEN HERRENVOLK. HERRENTUM EN EDEL-VERSTAND Rassenvraagstuk en rasoverwicht Op Hitlers rede van Zondagavond in de Feetlhalle komen we nog even terug. De Rijkskanselier zeide, dat er geon toe- va Men in de natuur zijn dodh dat alles onderworpen i6 aan de wet van oorzaak en gevolg. Daaro-m moet men er niet voor terug sdhriikken aks men zieike toestanden wiil genezen, eenst de oorzaken op te sporen. Komende tot zijn on dei* werp behandelde hij uitvoerig het tlhema van het ras-over- wdoht De begrippen .bevelen en gehoorraimen" krijgen een dringender beteakenis als twee ratsen saamleven een aantal menschen wordt onderwerpen aan den wil van slechts weinigen. Deze onderwerping gaat dan niet gewillig, evenmin als de wilde mustang zidh vrijwillig of met vreugde aan h t juk van den mensch onderwerpt, In de loop van een langdurige ontwikkeling kan echter uit dezen dwang een zegen voortkomen. Niet dtiar is een Arische cultuur van groote bc- leakenis ontstaan waar Ariërs uitsluitend onder elkander wonen, maar overaJ waar zij mot ondemgeaarde rassen een levendige verbinding aangingen, niet in den zin van bloedmenging maar in dien van organisato rische gemeensohep. Onbewust werd in hot „Herrenvolk" steeds scherper als moraal levendig, dat zijn „Hernontum" geen willekeur mag zijn maar edel verstand. In dit samengaan van meneCben van ver schillende kwaliteit, zullen ook de bekwaam heden versdhiilLlcn. Zijn niet alle mensahen in een natie bekwaam een tuin of oen fa briek te besturen, de democratie gelieft toch plechtiglijk to accepteeren, dat zij allen geschikt zijn >m een staat to besturen of deszelfs bestuur te kiezen. Dit is een tegenspraak in zichzelf Of de monsohen zijn tengevolge van hun' gelijke gesahiikthekt in 6taat ellen gelijk eon staat te behearen, en dan is dc handhaving van do gedachte aan eigendom niiet slechts een onrecht maar eenvoudig een domheid, óf do meneöhen zijn werkelijk niet in staat het gemeenschappelijk geproduceerde materieels en cultureels goed van een natie als het gemeenschappelijke eigendom in gemeen schappelijk beheer te nomen, in dat geval zijn zij nog veel minder m staat gemeen schappelijk te regeeren. Spr. paste zijn beschouwing dan toe op bet Duitsohe volk, dat aIa oonspronkelijk klein ras in dten loop ven wie eeuwen andere vol ken heeft opgezogen en zich er ten deeie bij aangepast. Alle afzonderlijke bestamddeelen volk hebben natuurlijk hun bizondere be kwaamheden medegebracht. Geproduceerd werd evenwel door een eonigon vorm, welke het volk en den staat vormt. Dit kernvolk heeft zijn taal ingang doen vinden en het heeft eindelijk allen aan een gemeenschap pelijk lot onderworpen, dat het leven van bet staats volle onscheidbaar verbonden heeft met de langzamerhand in- en aange- smolten bestanddoelen Uit overwonnenen en overwinnaars 1s sinds lang een gemeenschap ontstaan, Het is ons huidige Duiteöhe voLk en zooals het Is houden wij van dit volk en hechten wij er aan. In onzen veertien jarigen strijd heeft zich In ons volk een nieuwe organisatie vol trokken. Bij deze organisatie met er reke ning mede worden gehouden, dat niet do numerieke grootte beslissend is voor de kern, doch sledhts de innerlijke waardig heid en daarmede do innerlijke homogeni teit. In den loop van den tijd zullen wij de eisdhen voor de toelating tot onze beweging verscherpen en niet verminderen of zwakken. De kern moet in voortdurenden arbeid de geheel© natie volgens zijn principes letfiden. Slechts op deze wijze ontstaat er werkelijik innerlijk verband. Het volk heeft het redhit te eisdhen, dot, zooai6 op ieder gebied van het leven ook op dat der poldtaek zijn meest geschikte zonen zullen optreden. Dan zal een leiders- hierarchie worden opgebouwd, welke op den Jongen duur het volk. vastbesloten zal kunnen leidien. De wereld, zoo besloot Hitler zijn rede, moet in onze bijeenkomst hier niet de uit drukking zien van den wensch, nieuwe lau weren te oogsten op het Slagveld: Plet Duit- sche volk is zich er van bewust, dat er geen oorlog zal kunnen komen, welke ons ooit meer eer zou geven, dan wij in dien laatsten hebben verworven. Want het was meer dan eer, 4y2 jear lang eervol, dapper en moedig ©tand te houden voor een overmacht, dan dat hot een eer was met zijn twintigen één te overwinnen. Wij hebben niet noodiig voor de geschiedenis die ear van ons volk op het slagveld te rehabiliteeren. Daar heeft nie mand ze ons ontnomen! Slechts één oneer is over ons gekomen. Niet in het Westen en niiiet in het Osfcen, maar in de Heimat. Deae oneer hebben wij weer goedgemaakt. En zoo moet ook dit uur niets anders zijn dan de groote en plechtige erkenning ven een Dudtsche Volksgemeenschap, welke wij met zorg willen eankweeken, opdat zij nim mer ineenstort. Hitier herdacht dan de voor de beweging gevallen partijgenooten. Na het Congres Tot Maandagmiddag 1 uur waren uit Neurenberg reeds 223 extra-treien met Con gresgangers vertrokken. De laatste treinen zullen vandaag in den loop van den mid dag Neurenberg verlaten. Sprekend over de sluiting van den partij dag der N.S.D.A.P. te Neurenherg, zegt de „Morning Post", dat Hitiers politieke harts tocht te Neurenberg zijn hoogtepunt heeft bereikt Het blad publiceert verder een lang ar tikel over „den man, die aan het nationaal- 60cialisme weerstand biedt, n.l. bondskan selier Dollfuss". De „Daily Telegraph" verklaart, dat de nationaal-socialisten, ofschoon zij er van overtuigd zijn, dat hun heerschappij langer dan 100 Jaren zal stand houden, niets van hun extremistische overtuigingen hebben prijsgegeven. Do „Daily Mail" spreekt van de nationale geestdrift van honderdduizenden, welke tot fanatisme is opgezweept Do SA en Stahl- helm, zoo zegt het blad, zijn geweldig ge vorderd in stramheid en discipline. De Parijsche ochtendbladen brengen ko lommen lange artikelen over den laatsten dag van den nationaal-socialistische partij dag te Neurenberg en de rode, die Hitler daarbij heeft gehouden. Over het algemeen volstaat men met een uitvoerige verslag geving, terwijl men zich van beschouwin gen onthoudt. „Le Journal" schrijft, dat men verwacht had, dat Hitier. bij de onrust, welke de na tionaal-socialistische betooging in het bui tenland heeft gewekt, enkele geruststellen- DE FUSIE DER IERSCHE OPPOSITIE De Valera geïsoleerd DUBLIN, 4 Sept. De functies in de nieuw geetiUhie nationale pertij, worden zoodanig verdeeld, dat generaal O'Duffy leider der partij buiten den landdag zal worden, ter wijl da leading der parlementaire groepen za 1 worden toevertrouwd aan Cosgravc en Mac Dermotit, den voorraalagcn leider dor Centrumpartij, die vice-president ven de fractie wordt De ratificatie van het verdrag tot fusie der drie oppositiegroepen van O'Duffy, Cos- gravo en Mac Dermitt za.l plaats vinden Vrijdag a.s. in de bijeenkomst der vertegen woordigere der landelijke organisaties van de drie partijen. Het program van die nieuwe partij is thans gepubliceerd. Het houdt in aoneenslui ting met Noord-Ieriond; zelfstandige beslis sing van Ierland inzake zijn verh aiding tot het Britwohe Imperium; verzekering der economische eisdhen ven Ierland; herstel der handelsbetrekkingen met Engeland; vergrooting van den afzet van Iersche pro ducten in Engeland; bevordering van den landbouw ai6 hoofdbron van inkomsten voor het land; veraahaffing van kapitaal tot ontwikkeling van de Iersche industrie; herstel ven den binnenlandeohen vi'ede; verzekering van individoieele vrijheid en de ontwikkeling van een nationale Iereohe cultuur. De fusie der oppositiepartijen heeft, naar politieke kringen in Ierland gelooven, de positie van De Valera aanzienlijk moeilij ker gemankt. Men verwacht thans, dat De Valera toenadering zal toonen tot do radi cale Sinn Fameus on het Iersche repubh- keniechc leger. FRANSCH-RUSSISCHE BESPREKINGEN Herriot heeft Maandag tezamen met den Ambassadeur een nieuwe bespreking gehad met de commissaris van buitenlendeche zaken Litwinoff, bij welk onderhoud ver- eoheidene politieke en economische proble men werden aangeroerd. Naar van Russische zijde wordt medege deeld, is vooral gesproken over de kwestie van de uitbreiding der Russisdh-Framsdhe he ndelebetrekki ngen. Het ie mogelijk, dat Herriot nog de aan komst van minister Cot afwacht* die 8 Sept te Moekou zaïl exriveeren. JAPAN EN AMERIKA Te Tokio wordt officieel medegedeeld, dat het Amenikaansoho marineprogram tango volge zal hebben, dat het Japansohe vloot- bouwpiogramma spoediger zal worden af gewerkt Japan zal zijn vloot binnen het kader der grenzen, welke worden gesteld door het Londensahe vlootverdrag, u tbrei- den tot het jaar 1936. Van Japansch© semi-officicele zijde wordt medegedeeld, dat in den laatsten tijd ge ruchten over een verkoeling in de Amori- kaansch-Japaneche betrekkingen de rond© hebben gedaan. Er is gesproken van eon geheim Japansch ultimatum aan de Vere nigde Staten door verschillende Engelsche bladen, zelfs in zeer pos'tieven vorm. Het Japansohe ministerie van buitenland eohe zaken heeft Zondag in een persconfe rentie verklaard, dat al dergelijke berichten overdreven zijn. De betrokkingen tusschen Japan en Amerika verloopen volkomen normaal en van verkoeling is aan Jepan- sche zijde niets te bemerken. Henderson blijft hopen Volgens de News Chronicle gelooft Hen derson, de voorzitter der Ontwapeningscon ferentie, nog altjjd, dat de Qntwapenings oonventie vóór Kerstmis door de 64 naties, die zijn vertegenwoordigd, zo.1 worden gc teekend. GEEN INMENGING EN GEEN NAT. SOCIALISME IN OOSTENRIJK Bondskanselier Dr. Dollfuss heeft in redevoering verklaard, dat Oostenrijk in zijn tuitenlandsche politiek steeds een zuivere af weer heeft nagestreefd. De handhaving der zelfstandigheid en de onafhankelijkheid Oostenrijk is het hoogste principe. Wij dulden aldus de kanselier geen inmenging in onze binnenlandsche politieke toestanden. Dat is een voorwaarde, waar der met ons geen overeenstemming tot stand kan komen. In dezelfde vergadering had tevoren Reither, de Christelijk-sociale leider Beneden-Oosfcenrijk, het woord gevoerd. Deze gispte de nationaal-socialisten. Dezen moeten niet gelooven dat nog eens in Oostenrijk een nationaal-socialistische party zou opstaan. Wy zullen den stryd, welke de nationaal- socialisten ons hebben opgedrongen, aanvaar den, als het moet met geweld. Voor on derland is het gevaar nog niet overwonnen. De nationaal-socialisten zijn hie* en daar nog steeds aan het werk, in het bijzonder ai enderwijs-inrichtingen. In Beneden.-Oostenrijk zullen wy de boel grondig op orde stellen, Wanneer deze of gene niet mocht willen ge looven dat er een einde is gekomen aan de nationaal-socialistische party in Oostenrijk dan zullen wy hem laten overbrengen na grens van het derde Rijk. Wanneer profes soren an-j de Universiteit, die van Oostenrijk hun salaris ontvangen, thans nog den moed hebben tegen Oosteoryk te ageeren, dan, meneer de Bondskanselier, eischt het volk Oostenrijk dat deze lieden zoo spoedig moge lijk worden afgezet of in den kerker worpen. De redevoering van Refther eindigde met de aankondiging, ook op het gebied der justitie, orde zal worden geschapen en doodstraffert zouden worden ingevoerd. „ZUIVERING" BIJ DE OOSTEN- RIJKSCHE SPOORWEGEN NAZIS GEDEGRADEERD OF ONTSLAGEN Uit Weenon: In verband met de „zuive ringsactie" bij de Oostenrijksdhe spoorwe gen werd gister in gdheel Oostenrijk een groot aantal nationao.H-eoaiail iet 1 sche em ploye's voor straf naar slecht betaalde pos ten verplaatst. Tevens we.rd tegen hen een strafvervolging ingesteld, waarop een on middellijk ontslag zonder schadeloosstel lang volgen zal. Twaalf nationaal-socialisten uit t distriet K'ltóbühel, diie zich in Duitsohdand ophou den, zijn van bet stoatsburgereohap verval len verklaard. OORLOGSSLACHTOFFERS NA VIJFTIEN JAREN In Duitschland bedraagt het aantaJl oor logsslachtoffers, dat gesteund woaxlt, thans, a. vijftien jaar na den oorlog, nog 1.349.000. MACHADO IN CANADA De ex-president van Cuba, Machado, Is van Nassau alhier aangekomen. Tot handhaving de orde was een groote politiemacht op de been gebracht. DON ALPHONSO TE VERSAILLES De vroegere koning van Spanje 'heeft zijn intrek genomen in het Chateau du Chesnay ln de buurt van Versailles. Hier zal de voor malige Spaansche koninklijke familie in de toekomst resideeren. Dichtbij is het kasteel gelegen van de vroegere koningin van Por tugal, Amalia. de woorden zou hebben laten hooren en zich direct tot het buitenland zou wenden. Ook verwachtte men, dat hij het Oosten- rljksche vraagstuk zou aanroeren. Dit is echter niet geschied. De rijkskanselier was van opvatting, dat een bespreking van de buitcnlandsche politiek hier niet noodig was. De voortreffelijke tucht en de geestdrift, welke den partijdag kenmerkten, hebben diepen indruk gemaakt. Al word ik 100 jaar oud, aldus schrijft de correspondent van „Le Journal", dan zal ik den indruk dezer m«8sabetoogIng nooit vergeten. Het monschenmateriaal, dat aan deze be tooging deelnam, getuigde van kracht, tucht en levensvreugde. Ik zelf zou vol geestdrift zijn geraakt, indien een dergelij ke betooging onder een anderen hemel en onder andere omstandigheden had plaats gehad. Tegenover do buitenlanders was een ieder bijzonder cyrrecL FLORIDA EN DE BAHAMAS GETEISTERD DOOR CYCLONEN UHit Weet Palm Beach (Florida): Een deel van het kustgebied is Zondag avond door een cycloon geteisterd. Het gebied lijkt thans uitgestorven en men maakt zich ernstig ongerust over het lot der menechen„ die aan het meer Okeechobee wonen. Vóór de verbindingen waren verbroken, had de wind reeds een sneiheid beredkt ongeveer 130 K.M. per uur. Achthonderd inenschen vluchtten per trein naar hooger gelegen gebieden, maar ook van eenige drier treinen is niets mee: vernomen. Daar alle verbindingen zijn verbroken, ii de schade voorloopig nog niet te schatten. Verscheiden steden zijn geheel geïsoleerd. Intussóhen is de orkaan nog steeds niet uitgeraasd. Naar uit Houston in Texas ge seind wordt, nadert de cycloon deze 6tad met een snelheid van 100 mijlen per u Uit Nassau, op de Bahame-eilanden: Het radiostation alhier is door den orkaan woest. De cycloon, die een snelheid had 't20 mijlen per uur, teisterde vooral Eleu- 'tljera en Aba co, waar groote aohod© werd Aangericht aan da kerken, de woonhuizen en de verkeersmiddelen. Op Cuba Near V. D. uit New-York me/ldt, is het aantal dooden bij den storm op Cuba, geste gen tot 100, het aantal gewonden tot onge veer 800. Daarmede is de lijst van slacht offers echter nog altijd niet volledig, daar uit een aantal districten nog geen nauw keurige bijzonderheden zijn binnengeko men, doordat de verbindingen verbroken zijn. Naar edbattimg zijn 100.000 gezinnen dak loos. Uit Havanna: Op het door revolutie en orkanen geteisterde eiland heerscht nog steeds agitatie onder de arbeiders. Stakers vernielden de loodsen van den buurtspoor weg en de opslagplaatsen van een Ameri kaansche firma te Antilla. OVERSTROOMING VAN DE GELE RIVIER Uit Sjanghai: Wegens de hevige scCiid; welke is toegebracht aan de te velde staande gewassen cn de eigendommen in vijf pre. vinciën, tengevolge van de overstroomingen van de Gele Rivier, heeft de regeering vier millioen dollar beschikbaar gesteld ten bate van de getroffen bevolking. Er is een commissie benoemd en de regee ring heeft verklaard, van plan te zijn de rivier geheel in te dammen, daar deze we gens een onoordeelkundig onderhoud der dijken in een gevaarlijken toestand verkoert en een bedreiging vormt voor een bevolking van tien millioen menschen. Cipier als gijzelaar meegenomen. Uit Dallas (Texas): De beruchte misdadi ger Harvey Bailey, die preventief zat we gens ontvoering van den petroleum-magnaat Charles Urschel uit Oklahoma, is uit zijn cel ontvlucht. Hij zaagde drie stalen traliën door en dwong den verras-'.m cipier, hem met de lift naar beneden te brengen. Hij hield den man met een pistool in bedwang en maakte zich uit de voeten, terwijl hij den cipier als gijzelaar medenam. Nader wordt gemeld, dat Bailev, reeds weder door de politie is aangehouden. In zijn gezelschap bevond zich nog steeds de ge- vangeniB-beambte, dien de misdadiger als gijzelaar had meegenomen. Bailey had op izijn vlucht gebruik gemaakt van een huur auto, die weldra een panne kreeg. Daardoor konden de vervolgende politie-agenten hem inhalen en zonder strijd overmeesteren. DE SLAAPZIEKTE TE ST. LOUIS Reeds 72 dooden. NEW-YORK, 5 Sept. De slaapziekte in St. Louis heeft tot nu 72 personen het leven ge kost. Vijfhonderd personen zijn lijdende aan de slaapziekte. HET DAGBOEK VAN TSAAR NICOLAAS In een beirlcht uit Riga. wordt verklaard, dat het z.g, pae ontdekte dagboek van Tsaar Nwolons, dat nog aanteekeningan bevat tot ge uren voor ztjn dood, reeds in het jaar 1923, tegelijk met andore ,,roode" papderen, is gepubliceerd. NED. HERV. KERK Zestal: Te Dordrecht (vac.-H. Toren beek), B. ter Haar Dzn. te Diepenveen, A. H. Helleraans te Geldermalsen, H. C. Touw te Kage, J. Th. Meyer te Velsen, R. ten Kate te Koudekerke en J. Koopmans te 's-Heer Hendrikskinderen. Beroepen: Te Visvliet (toez.), A. Kabel te Bozum (Fr.). Te Dinteloord, A. H. J. G. van Voorthuizen te Rijssen. Bedankt: Voor Drachten (Ned. Herv Evangelisatie), E. Emmen te Noordhom (Gr.) GEREF. GEMEENTEN Beroepen: Te Bruintese, J. D. Barth te Borssele. GEREF. KERKEN Beroepen: Te "Wormer, B. E. van Buuren te Hemelum. AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE. Men schrijft ons: C a n d. A. K. L. Bloem, van Apeldoorn, werd Zondag j.I. bevestigd als predikant der Ned. Herv. Gemeente te Roswinkel door Prof. Dr. Th. L. Haitjema, van Groningen, met Lucas 5 10b en deed des namiddags intrede met 1 Cor. 5 14: „Want de liefde van Chris tus dringt ons". D s. L. G. B r u ij n, em.-pred. te Den Haag, hoopt als predikant by de Ned. Hervormdo Gemeente te Heteren bevestigd te worden e intrede te doen op Zondag 17 September a.s D s. P. den D u y n, overgekomen van de Ned. Herv. Evangelisatie te Enschedé, werd Zondagmorgen bevestigd als predikant der Ned. Hervormde Gemeente te Rysoord door Ds. W. W. Siddré, van Noordwijk- Binnen, met Joh, 1 6 en 7 en deed des namiddags intrede met een predikatie ovei I Cor. 1 9a. Aanwezig waren o.m. de con sulent Ds. J. H. Huygens, van Heerjansdam; Ds. A. A. van Stipriaan Luisgius, van Vleu ten, vroeger te Rysoord; Ds. B. N. J. Roskott, van H.-I.-Ambacht; Ds. W. A. B. ten Kate, van Wassenaar; Ds. A. R. Rutgers, van Rotterdam; Ds. J. Petri, van Dordrecht; godsdienstonderwijzer H. J. Nyland, van Enschedé; Burgemeester en Wethouders de gemeente Ridderkerk, waartoe Rjjsoord behoort; en een 30-tal ingezetenen uit Enschedé, waarvan de meesten met een auto bus. Ds. den Duyn werd aan het einde toege sproken door ouderling A. B. Vaandrager, Ds. van Stipriaan Luisgius, den heer Nyland, Ds. Roskott, Ds. ten Kate en Ds. Huygens. Toe gezongen werd Ps. 121 4. Ds. P. N. van Schouwenburg, van Drogeham, werd Zondagmorgen beves tigd als predikant der Ned. Herv. Gemeente te Buiksloot door Ds. H. M. E. Bremer, van Landsmeer, met een predikatie over 2 Tim. 4 1—6. Des namiddags deed Ds. van Schou wenburg intrede met een predikatie over Ps. 121. Beide diensten waren zeer druk bezocht. Er werd hartelijk toegesproken en spontaan gezongen. D s. M. V e r w e yvan Reeuwyk (bij Gouda) gekomen, werd Zondag j.I. bij de Ned. Herv. Gemeente van Driesura bevestigd door Ds. J. C. Terlouw, van Suawoude-Tietjerk, met een tekst uit Ezechiël 37 en deed des na middags intrede met 1 Cor. 1 23 en 24, spre kende over: 1. den inhoud, en 2. de uitwerking van de prediking. Hierna werden toegesproken de consulent Dr. J. Ohr. Kromsigt, van Rin- sumageest; do bevestiger on vriend Ds. J. C. Terlouw, Ds. M. J. A. Bouwers te Dantuma- woude, Kerkeraad, Kerkvoogden, Chr. School- personeel enz. Daarna werd Ds. Venvey toege sproken door ouderl J Hoekstra. Ds. Bouwers Dr. Kromsigt. Slotzang was Psalm 118 2. m worden. Ds. H. C. VAN DEN BRINK Te Hilversum werd Zondagavond jj. door Ds. H. C. van den Brink, em.-ipred. der Geref. Kerken in Hersteld Verband, laatstelijk gediend hebbende te Amersfoort, naar leiding van zijn 40-jarig ambtsjubileum, gedachtenispredikatie gehouden, tot tekst heb bende Psalm 27 13: „Zoo ik niet had ge loofd, dat ik het goede des Heeren zou zier in het land der levenden!" Spr. schetste de moeilijkheden van een pre dikant, die voor een staalkaart van vele rich tingen en gevoelens, moet geven wat allen noodig hebben. Vervolgens memoreerde Spr. zyn velerlei arbeid in zeven Gemeenten, welke hy diende. Spr. zei, dat hy 40 jaar Gereformeerd pre dikant is gebleven. Voor degenen die niet 17de eeuwsch voelen, is het begrip „Gerefor meerd" heel moeilyk. Spr. zou willen zeggen: Gereformeerd is Christelijk volgens de leer van Christus en Zyn aposteleni Hy heeft steeds gepredikt den Christus der Schriften niet een van eigen maaksel. Deze predi king verwekt verzet van conservatisme en confessionalisme in velerlei vorm. Men is te vroom om het Woord van God te bestrijden, daarom weerstaat men hem die het brengt- De Kerk heeft geen last van de wereld meer, omdat zij de wereld met rust laat. Spr. wil echter nu de keerzijde laten zien: ondankp alles, heeft hij het geloof behouden; al hebben mertflchen in 1926 hem afgezet, God heeft hem niet afgezet. In de door Assen geprovoceerde scheuring, ziet Spr. toch het goede des Hee ren. Onze Kerken voelen zich gelukkig nu ze vrij zijn van conservatieve banden. Niemand wordt hier gedwongen zich te conformeeren met het gevoelen der massa. "Wij hebben nu liederen, vrouwenkiesrecht, een concept voor ïieuwe kerkenordening is er, een aan den tegenwoordigen tijd zich aanpassende vernieu wing der liturgische formulieren is in voor bereiding evenals een belijdenis gericht op het heden. Spr. mag zeggen: de laatste zeven ja- n van zijn ambt de beste geweest. Db. J. van der Woude, van Hilversum, bracht dank voor alles wat Ds. van den Brink voor de Gemeente geweest was tijdens haar herderloosheid. Dr. J. G. Geelkerken, van Amsterdam-^Zuid, sprak namens alle Kerken en de collega's en zeide, dat de jubilaris zulk een groote, zeer bijzondere plaats innam onder allen, den wensch uitsprekend, dat hy nog lang voor den arbeid der Kerkengroep gespaard mocht blij ven. Op Spr.'s verzoek werd Ds. van den Brink toegezongen Lied 32b: „Vader, sla hem steeds liefde gade". Hierna dankte de jubilaris, waarna de groo te schare nog zong Lied 43 10: „Alle roem is uitgesloten". Na afloop was gelegenheid Ds. en Mevr. van den Brink te complimenteeren in de consisto riekamer. Ds. TJ. PETERSEN. Te Bo s k o o p was het Zondag j.I. voor de Geref. Kerk een blijde dag. Na een absentie ongeveer vier maanden, veroorzaakt door ernstige ziekte, trad in de morgengods dienstoefening Ds. Tj. Petersen weder voor haar op. Toen hy den kansel had betreden zong de Gemeente hem de bekende zegenbede toe uit Ps. 134: „Dat 's Heeren zegen op u daalDs. Petersen, die tot tekst gekozen had Ps. 77 20 lste gedeelte: „Uw weg was Weerbericht. Haagstf stand te Andyes 773.3. Laagste stand te Vestmanör 753.3. Stand vanmorgen halftwaalf 770.2. WEERVERWACHTING (Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL Instituut te De Bilt) Zwakke tot matige O. tot Z. wind, helder tot lichtbewolkt, droog weer, weinig veran dering in tempei'atuur. VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN OP HEBBEN 6 SEPTEMBER. Van 's avonds 8.06 uur tot 's morgens 5.51 uur WATERSTANDEN RIVIEREN (Oude Amsterdam8che t(Jd) Heden Vorig Walshnt P.60 ?.64 Straatsburg -2.30 -2.38 Breien O 1.28 1.39 Uheinf» Iden -9.21 -2.«6 Ivehl 2.5r> Ü.fiQ Maxau 8.93 8.9.8 Dledeshelm 0.46 0.16 Mannheim 2.56 2.74 Lobr 1.19 1.16 Mainz -0 Bingen 1. Coblens Trier Keulen ltührort NV eeel Emmerik Dusseldorf Heden Vorig 1.66 1.76 M6 1.05 1.27 1.32 -0.11 -0.10 -0.16 -0.H9 0.82 0.89 0.70 0.75 Maastricht 40.60 40.60 Venlo HOOGWATER NED ZEEHAVENS 6 S ptember Delfzijl 0.38 12.42 Hellevoetsl. 4.11 16.32 Terschelling 9.55 22.19 Willemstad 4.66 17.13 Harlingen 11.00 23.15 Brouwersh. 8.23 16.44 Den Helder 8.30 21.05 Ziorikzee 4-07 16.15 IJ muioen 4.09 16.33 Wemeldinge 4.24 16.39 H v. Holland 3.19 16.46 Vllselngen 2.24 14,34 Schevening. 3.29 16,56 Terneuzen 2. 7 li .11 i.ottirdam 5.37 17 33 Hausweert 3.59 16.04 in de zee en Uw pad in groote wateren", bracht na afloop zijner predikatie de Ge meente zyn hartelyken dank voor de vele blijken van belangstelling gedurende zyn ziekte ondervonden. Het was een indrukwek kende samenkomst, die diepen indruk maakte. BEGRAFENIS Db. D. BAX Hzn. Te Hoofddorp (Haarlemmermeer) had Zaterdagmiddag de begrafenis plaats van D6. D. Bax Hzn., emeritus-predikant Ned. Herv. Gemeente aldaar. Vooraf had in de kerk onder zeer groote belangstelling een rouwdienst plaa'is, welke onder leiding stond van Ds. J. 0. Salverda. Na afloop werd het stoffelijk over schot ten grave gedragen, eveneens onder zeer groote belangstelling. Aan de groeve werd het woord nog gevoerd door een zwager van den overledene. Namens de familie werd bedankt door een zoon voor de vele blijken van mede leven en belangstelling aan den beminden predikant bewezen. KERKORGELS Te E1 s p e e t in het kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente zal door de firma Koch, te Apeldoorn, een nieuw pneumatisch orgel ge plaatst worden. Het pijpwerk van het oude orgel zal na restauratie weder gebruikt kun- m worden. GENERALE SYNODE DER GEREF. KERKEN UIT DE COMITÉ-ZITTING In de Vrijdagmiddag door de Generale Sy node der Geref. Kerken te Middelburg gehou den zitting in comité-generaal, heeft de Voor zitter, Dr. K. Dijk, vei-welkomd met een en kel woord Ds. J. G. Femhout, van Bandoeng, primus-afgevaardigde van de Classis Batavia, die de eerste twee weken was vervangen door zijn secundus, Ds. C. Mak te Medan. De Praeses richtte woorden van hartelijk afscheid tot de leden Ds. Th. Kuipers, van Djocja, en Ds. C. jMalc, van Medan, die de zit tingen niet meer zullen by wonen. Hij dankte voor de belangrijke werkzaamheden waar- zij op deze Synode hebben deelgenomen en voor de door hen uitgebrachte rapporten en wees er op hoe de Geref. Kerken het werk dat Ds. Kuipers nu in Indië zal gaan doen en dat meer uitsluitend de pers ten goede komen zal, met groote belangstelling zullen volgen en van hun beste wenschen laten vergezeld gaan. God moge de broeders weer veilig in Indië terugbrengen! DE ZITTING VAN HEDEN Hedenmorgen ving de achtste zitting van de Generale Synode aan. De Praeses opende de vergadering met het doen zingen van Ps. 74 2 en 12, het lezen van Jes. 40 111 en gebed. Als afgevaardigde voor de Part. Synode in Frieriand-Noord nam voor den heer Y. Baumfalk te Metslawier, zitting diens secun dus, de heer D. S. Renzema te Berlikum. De primus-afgevaardigde van Zuid-Holland- Zuid, de heer C. Monster te Westmaas, die de vorige week door ongesteldheid de zittingen niet kon bywonen en door. zyn secundus was ervangen, was thans wederom aanwezig. Als secundus van Ds. Th. Kuipers zal ala lid zitting nemen Dr. J. H. Bavinck van Solo. De Voorzitter stelde aan de orde het rap port ad Art. 13 K. O. (verzorging van emeriti- predikanten, predikantsweduwen en weezen), waarvan als rapporteur optrad Ds. A. Schweitzer, van Buiksloot. By deze zaak kwamen tevens aan de orde voorstellen van de Part. Synoden van Groningen, Friesland- Noord, Drenthe, Zuid-Holland-Zuid en Zee land; van de Classes Appingedam; Stads kanaal; Breukelen; Utrecht en een schrijven van de Paiti Synode van Gelderland; de Classis Arnhem en de Kerk van Idskenhuizen. Meer dan één voorstel gaat over verlaping van de emeritaatsgelden met het oog op de noodzakelijkheid om te komen tot een slui tend budget. (De zitting duurt voort)*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 2