DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1933
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Daarle (O.), cand.
F. van der Meulen te Garijp.
CAND1 DATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. H. van der Veen te Leens, beroe
pen predikant te Oppenhuizen c.a,. is door de
Classis Sneek peremptoir geëxamineerd en
gelaten tot de bediening des Woorde en der
Sacramenten.
Cand. H. Veenstra te Smilde, beroe
pen predikant der Geref. Kerk te Colijnsplaat,
Jie dooi de Classis Zierikzee na peremptoir
1'xamen tot den dienst des Woords en der Sa-
ramenten toegelaten werd, hoopt Zondag 17
eptember a.s. te Colijnsplaat zijn intrede te
i bevestiging door Ds. D.
l Enk, v
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Men schrijft ons:
D s. P. H o n k o o p deed gisteravond te
Den Kaag, in het kerkgebouw aan de Luther-
sclie burgwal zijn intrede als predikant bij de
Geref. Gemeente. De intreetekst van Ds. Hon-
toop wais 1 Cor. 2:2; achtereenvolgens stond
ij stil bij: 1. het vaste voornemen in de pre-
iking; 2. de rijke inhoud van de prediking;
B. het heilig oogmerk bij de prediking. Na de
Iredikatie richtte Spr. zich tot de Gemeente,
it zijn leermeester en bevestiger Ds. G. H.
iersten, tot de ouderlingen en aanwezige stu
ften. Ouderling Van Luiken en Ds. Heykoop,
an Utrecht, spraken den nieuwen leeraar har-
ilyk toe.
C a n d. J. H. K 1 u i v e r, van De Bilt (U.)
oopt Zondag 1 October a.s. intrede te doe*
als predikant der Ned Hervormde Gemeente
te Gelselaar. Als bevestiger hoopt op te treden
Dr. J. D. ae Lind van Wijngaarden, van De
Bilt.
Cand. A. A. v a n R u 1 e r, van Apeldoorn,
Soopt Zondag 26 November a/s. zijn intrede te
oen by de Ned. Hervormde Gemeente van Ku-
jiaard, na bevestigd te zijn door Prof. Dr. Th.
L. Haitjema, vau Groningen.
HULPPREDIKERS
Wijk Oisterwijk. Men meldt ons:
De Kerkeraad van de Gereformeerde Kerk
te Tilburg heeft besloten een hulpprediker
Foor haar wijk Oisterwijk te benoemen,
echter met dien verstande, dat de bespreking,
die op de Generale Synode betreffende het
Instituut Hulpprediker gehouden zal worden,
ftfgewacht wordt, opdat met de voorwaarden,
welke de Synode zal stellen, rekening kan ge
houden worden, en verder de instemming van
de Classis Den Bosch te vragen.
Ds. S. A. BALJON
Ds. S. A. Baljon, vroeger predikant by de
Ked. Herv. Gemeente te Spaarndam, thans als
eervol ontslagen predikant van Paramaribo,
Konend te Voorburg „Huize Dorrepaal", West-
ietweg 115, stelt zich wederom beroepbaar
|n de Ned. Herv. Kerk.
Ds. L. J. C. KREIJT
Kortgeleden deelden we mee, dat Ds. L. J.
C. Kreijt, em.-pred. der Geref. Kerk van Die
ren, het voornemen had begin September zich
metterwoon te Baarn te vestigen. Thans ver
nemen wij, dat deze verhuizing moest uitge
steld worden. Plotseling heeft mevrouw Kreijt
,een operatie moeten ondergaan, welke in het
[Roode Kruis-Ziekenhuis te Den Haag heeft
(plaats gehad en Wel gelukken mocht: haar
toestand is vrij goed. Maar vóór einde Septem
ber of hegin October a.s. kan dus niet ver
guisd worden. Het adres van Ds. Kreijt blijft
nu tot dien tijd: Teunisbloenjlaan 16 te Den
Haag.
PREDIKANTSOPLEIDING
Na gehouden admissie-examen is toegelaten
tot de studie aan de Theol. School der Chr.
Geref. Kerk te Apeldoorn de heer G. H. Pol
man, te Zwolle.
DOOPSBEDIENING
Te De Bilt (U.) heeft de Kerkeraad der
INed. Hervormde Gemeente met meerderheid
van stemmen besloten, een ouderling af te
(Vaardigen naar de Woudkapel, waar de Vry-
izinnig-Hervormden godsdienstoefeningen hou
den, om by den doop tegenwoordig te zijn, zoo
dat de beurt een officieele doopsbediening
van de Ned. Herv. Gemeente te De Bilt is
geworden. Dr. J. D. de Lind van Wijngaarden,
de oudste predikant dezer Gemeente, die vroe
ger een der voormannen der Geref. richting
is geweest, heeft volgens het „Handelsblad"
Zijn stem aan dit besluit gegeven.
Ds. D. BAX Hzn. f
Te Doornspijk is, 74 jaar oud, overleden
Ds. D. Bax Hzn., emeritus-predikant der Ned.
Herv. Kerk. Hij stond van 19 Febr. 1888 af te
Bunnik en vertrok in 1890 naar Haarlemmer
meer. Sinds 1 Mei 1928 is emeritus.
R AAD DER KERKEN.
Op 9 October a.s. hoopt de Raad van Neder-
landsche Kerken voor Practisch Christendom
(voorzitter Prof. Dr. J. R. Slotemaker de
Brumé, minister van sociale zaken; secretaris
Ds. J. A. Kwint, Gronauschestraat 46 te
Enschedé) naar aanleiding van de dezer
dagen gepubliceerde resultaten der volkstel-
ling-19S0 en de boodschap, welke deze resul
taten aan de Kerken geven, een groote Con
ferentie te organiseeren, zoowel voor de ver
tegenwoordigers der Kerken als voor andere
belangstellenden. De namen der sprekers
rullen binnenkort worden gepubliceerd.
ZENDING
'Alg. Ned. Zendin ge-Conferentie.
In de vacature, ontstaan door het bedanken als
zoodanig van den heer L. J. van Wijk. werd
tot voorzitter van het Comité voor de Alg,
Ned. Zendings-Conferenties benoemd Prof. Dr.
P. Scholten, te Amsterdam, die deze benoeming
heeft aangenomen.
De Conferentie van dit jaar zal D.V. wor
den gehouden van Maandag 23 tot Woensdag
25 October in het Koloniaal Instituut te Am
sterdam.
Radio Nieuws.
DE JACHT OP DE GEHEIME
ZENDERS
THANS EEN TWEETAL IN BESLAG
GENOMEN TE ROTTERDAM
Langzaam maar zeker worden de geheime
zendinstallaties door den Rijksradio-conlroJe
dienst opgespoord en in samenwerking me*
Rijks- en Gemeentepolitie onschadelijk ge
maakt-
Thans zijn te Rotterdam weder 2 clan
destiene zendinrichtingen in beslag genomen
respectievelijk in perceelen aan het Kriel-
erf en in de Goudenregenstraat.
Aangezien voor den bonafiden amalour
de gelegenheid bestaat een zendverguniii v
te verkrijgen, ral de radio-controlcdienst
zijn jacht op de geheime zenders krachtig
blijven voortzetten.
Generale Synode der Geref. Kerken
VIJFDE ZITTING.
Na opening door den Praeses, Dr. K. D ij k
werd met blijdschap kennis genomen van
een schrijven van Dr. K. Schilder, van Rot-
terdam-Delfshaven, bevestigend zijn tele
gram van aanneming van zijn benoeming
tot hoogleeraar te Kampen.
Lidmaatschap C. D. Unie.
Prof. Dr. G. C h. A a 1 d e r s rapporteerde
hierna opnieuw over het lidmaatschap van
de Chr. Dem. Unie, welke zaak in de zitting
van Dinsdag ook reeds diende. Prof. Aalders
las opnieuw zijn thans, ingevolge den
wensch der Synode, versoberd rapport. De
conclusies, uitsprekend dat hier geen uit
spraak moet worden gedaan, werden hierna
z. h. s. aangenomen.
Emeriti.
Oud. W. van den Born, van Zwarte-
broek, rapporteerde opnieuw over het schrij
ven van den heer D. Zemel te Haarlem, in
zake vaste standplaatsen van emeriti-predi
kanten. De conclusies, die verwijzen naar
de Synode van Arnhem, en de eer en waar
digheid van een dienaar des Woords ook
voor emeriti handhaven, werden zonder dis
cussie aangenomen.
Hulppredikers.
Prof. A a 1 d e r s rapporteerde hierna over
de voorstellen van de Pari." Synoden van
Noord-Holland en Brabant-Limhurg, in be
trekking tot een nadere omschrijving van
de positie van hulppredikers, waarbij een
schrijven uit Veendam eveneens ter sprake
kwam. De commissie, die van oordeel is,
met de Part. Synode van Noord-Holland,
dat het hulppredikerschap geen kerkelijk
ambt is, concludeerde:
1. dat voor den „hulpprediker" geen
ambtelijke positie kan gevonden worden,
maar ook niet behoeft gezocht;
2. dat deze hulpdienst echter meer bij
wijze van uitzondering dan als regel in
bijzondere gevallen zeer goed kan worden
benut; mei dien verstande, dat de „hulp
predikers" als „helpers" in opdracht en on
der leiding en toezicht van den kerkeraad
arbeiden;
3. dat er ernstig tegen dient te worden ge
waakt, dat 't niet gebruikt wordt om arbeid
die de volle werkkracht van een Dienaar
des Woords vraagt, tegen geringe vergoe
ding verricht te krijge".
Aan de bespreking namen deel Ds. J. L.
Schouten, Dr. H. Kaajan, Dr. K. Sietsma en
Dr. K. Dijk.
Dr. Kaajan, vroeger zelf hulpprediker
te Woubrugge, vond het juister om niet van
candidaten, maar van proponenten te spre
ken. Spr. wees er op, hoe een hulpprediker
schap stimuleerend werken kan voor de
vestiging van een predikantsplaats, gelijk
ook te Woubrugge het geval was.
De Praeses: 't Is de één die zaait en
dè *nder die maait! (Vroolijkheid).
Dr. Dijk vond het woord „proponent" te
synodaal klinken en wilde liever spreken
van „hulpkrachten".
Prof. A a 1 d e r s diende van repliek. De
Commissie acht de conclusies een duide
lijke uitspraak, die een sterke dam opwer
pen tegen verzwakking van het ambtelijk
Candidatenovervloed.
Ds. Th. Kuipers, van Djogja rapp. over
't verzoek van de Kerk v. Dordrecht, dat de
Synode zoo mogelijk een arbeidsterrein aan-
wijze voor de ruim 70 candidaten die in de
Geref. Kerken op een beroep wachten. Hier
bij kwam ook in behandeling een schrijven
uit Scheveningen. De commissie zocht het
meer in de aanstel'ing van krachten in de
steden dan door het beroepen door kleim.
Gemeenten. De conclusies deden een be
roep op de Kerken om getrouw te zijn in
hun roeping, maar anderzijds geen candi
daten als goedkoope krachten te exploitee-
ren, terwijl de candidaten gewezen werden
op den zwaren tijd die zij tegemoet gaan.
Prof. Dr. T. Hoekstra vond de laatste
conclusie gevaarlijk en ongewenscht.
Ds. W. W. M e y n e n, van Dordrecht,
uit wiens Kerkeraad deze zaak naar voren
kwam, wees er op, dat de Kerken zich niet
mogen schuldig maken aan de zonde dei
kieskeurigheid. Daarvan moeten de conclu
sies ook gewagen.
Dr. D ij k wees er op, dat het beeld van
de stadskerken niet al te somber moet ge-
teekend. Licht en donker wisselen elkander
gelijkmatig in de stad en op het platteland
af. Ongezond is, dat één pred'kant 2400 zie
len heeft te verzorgen. Spr. zou in Den
Maag wel 10 candidaten willen hebben,
want er is werk genoeg.
De slotconclusie wilde Spr. zien verval
len. Ze zou beteekenen, dat we de Theol.
6chool wel kunnen sluiten. Degelijke be
zinning voor het predikambt is immers
altijd wel noodig.
Ds. Kuipers, in zijn repliek, meende,
dat de Kerken, die tot het ambt aanmoedi
gen, wel degüijk tot de candidaten zeggen
mogen: u wacht wellicht een zware weg:
Bedenk u dus wel!
Prof. H o e k s t ra bleef zich tegen de
derde conclusie verzetten. Dat er thans zoo
veel candidaten zijn, komt omdat zooveel
Gemeenten wel beroepen kunnen, maar lie:
niet doen. Deden ze dit wel, dan daalde het
aantal beschikbare candidaten direct tot dc
helft. De wal keert vanzelf het schip.
Ds. H. Meyering, van Katwijk a, d.
Rijn accentueerde dit betoog nog.
Ds. Kuipers, dupliceerend, nam de laat
ste conclusie terug,, omdat het aantal
Theol. studenten al daalt en deze conclu
sie daarmede vanzelf vervalt.
Toespraak
Ds H. Gr eve, nit Görl&tz, sprak: namens
de Geref. Gemeente aldaar en haar omtrek
de Synode toe. Hij memoreerde zijn band
aan Zeeland en Middelburg en dankte voor
de verkwikking de broeders in de verstrooi
ing op deze Synode geboden. Hij had haar
Gods zegen toe en verhaalde voorts een en
ander omtrent zijn Kerken.
De Praeses dankte met een kort woord
en sprak daarin het hartelijk medeleven
van de Geref. Kerken met de Gemeenten
van Ds Greve uit. De gemeenschap der
heiligen wordt door ons gaarne beoefend.
Spr. sprak voorts blijdschap uit, dat het
Kerkelijk leven aldaar wordt gevoerd in
Geref. banen. Spr. uitte den wensóh, dat
God deze Kerken standvastigheid geven
moge, in den strijd om de bewaring van
bet pand, dat Hij hun heeft toebetrouwd.
Theol. Faculteit V. U.
Dr H. Kaajan les hierna het rapport
van Deputaten voor de oefening ven het
Verband met de Theol. Faculteit der Vrije
Universiteit, dat een breed overzicht geeft
van die handelingen ven Deputaten.
Radio-Kerkdiensten
Ds C. M a k, van Meden, rapporteerde
over het verslag van de Deputaten voor
radóo-kerkdienstuitzending, idem over de
ra ddo-kerkdienstuitzending in Indië en over
het verzoek van de Kerk van Bloem en da al
om steun voor haar geregelde we kei Ij ksche
radio-uitzending van Geref. prediking. Ds
Mak las eenst de verslagen van deputaten
De commissie stelde de volgende conclu-
le. met dankzegging goed te keuren den
verrichten arbeid van deputaten en hen te
dechargeeren voor het beheer der finantiên
2e. voor dezen arbeid te benoemen 7 depu
tatcn, waarvan minstens één deputaat, dit
in Ned. Indiië geweest is;
3e. aan deze deputaten op te dragen: a. er
naar te staan, dat op een zoo groot mogelijk
aantal Zondagen een zender voor het uit
zenden van kerkdiensten van Geref. Kerken
beschikbaar zij; b. de uitzending van kerk
diensten van onderscheiden Geref. Kerken
voorzooveT die daartoe bereid zijn en .laar-
voor in aanmerking komen, te rogelei
de collecten en bijdragen, die te dezer zake
inkomen, te beheeregi cn zoo voordeelis*
gelijk te besteden, en zich, t. a. v. de N.C.R.V
te beperken tot den geboden prijs; d. sa
menwerking te zoeken met deputaten ir
Ne£. Indië en voort6 ad datgene te doen,
dat de eere Gods en de uitbreiding var
Gods Koninkrijk te dezen opzichte kan be
vorderen, mede door z.g. morgenwijdiingen
met evange'iseerende strekking en e.v., in
dien noodig cn mogelijk, door uitzendingen
voor de zieken; e. de Kerken uit te noodi-
gan tot het houden van een collecte van de
a d io-ke rk dieneten
4e. aan de volgende Generale Synode
tel aangaand de verrichte werkzaamheden
Is aangaande de finantlSn rapport te dioen.
En in betrekking tot Indië:
1e om deputaten met dankzegging voor
den .verrichten arbeid te dechargeeren, hen
opndeuw te benoemen en de classis Batavia
te verzoeken in de komende jaren voor aan
vulling bii e.v. vacaturen te zorgen;
2e deputaten op te dragen: a. hun werk
voort te zetten, de uitzending van kerkdien
sien te regelen en voorts op dit gebied alles
t-> doen wat bevorderlijk kan zijn tot de uit
breidfing van Gods Koninkrijk in Ned. Indië'
b voor gemeenschappelijke aangelegenhe
den samenwerking te zoeken met deputaten
in Nederland; c. aan de volgende Synode
van hun werkzaamheden te rapporteeren.
En eindelijk aangaande Bloemendaal:
le. dat van de zeven Deputaten voor de
oi o-k erk die net uiitze n di ng één benoemd
worde, die Lid is van den Kerkeraad van
Bloemendaail, in casu van zijn Radio-corn,
2e. dat uit de kas van deze Deputaten den
radio-arbeid van Bloemendaals Kerk ge
steund worde met een gift ran ƒ500 ineens
"n van ƒ200 in de volgende jaren.
Aan de besprekingen namen deel Ds
Schouten, Ds Meijnen, Dr J Thijs, Ds Meije-
nng en Dr Dijk. J
Ds M e ij e r i n g en Dr T h ij s wilden
meer licht hebben over de Bloamendaafeohe
uitzending, Dr D ij k eveneens t a. v. de
kosten. Wel kon spr begrijpen, dat Bloemen-
daal, de eerste met uitzending voor eigen
rekening, iets voor haar uitgaven vroeg.
nl«i beantwoordde de sprekers.
Wat Bloemendaal betreft, haar uitzendin
gen bestrijken niet het geheele land. In
haar vergunning wordt van een beperkte
uitzending gewaagd. Deskundigen verzeke
ren dat de nieuwe zender een uitzend-
6 aal heeft van 40 K.M. Bloemendaal is
een van de eigen Kerken en dies is steun
•erleemng billijk.
De Geref. Kerken waren blijkens hun
deputaten van oordeel, dat het volle be
drag voor een uitzending moet betaald
worden. Financieele tegemoetkoming is
steeds geweigerd. In dezen tijd is het toch
wel gewenscht dat de Synode zich hier-
over nader uitspreekt.
Prof. Dr. F. W. Groshei d e, in de mid
dagvergadering voor steun aan Bloemen
daal pleitend, betreurde, dat de verhouding
tusschen de Generale radio-deputaten en
Bloemendaal niet hartelijker is. Of net
standpunt dat de kerkdiensten voor de
volle 100% door de Ger. Kerken moeten be
taald worden, juist is, betwijfelde Spr. zeer.
Ds. Schouten oordeelde, dat iemand
uit Bloemendaal in den kring der Generale
Deputaten moet worden opgenomen. Dan
kan onderling overleg worden toegepast.
Ds. Meijering verklaarde geen be
zwaar meer te hebben tegen steun aan
Bloemendaal en wilde Deputaten advisee-
ren van de aanbieding der N.C.R.V. in
dezen tijd toch zeker gebruik te maken.
Nadat Ds. Mak de gemaakte opmerkin
gen had beantwoord, werd de redactie dei
conclusies nader vastgesteld, zooals we die
hierboven afdrukken.
De Praeses dankte den rapporteur
voor de loffelijke wijze v-aarop hij zich
van zijn laak kweet.
Java-Soemba-film
Ds. B. Alkema, van Soest, rapporteerde
ver de Java-Soembafilm. Hij releveerde de
gerezen moeilijkheden en stelde namens de
Commissie voor af te zien van aankoop
van deze film, waartoe de Synode van '30
besloot, gezien het aanbod van het be
trokken Comité. De Synode sprak haar
leedwezen uit over de handelingen van het
Connte en sprak als haar gevoelen uit, dal
de zaak weer worden moet als vóór 1930.
Echtscheidingsrapport
Ds. E. K o 11 h o f f, van Veldhausen, las
hierna het rapport over Echtscheidingsrap
port, waartoe in 1930 Deputaten werden be
noemd. Er was verschil van gevoelen. Een
gemeenschappelijk positief advies en uit
spraak kon men niet geven. Volgens de
meerderheid, omdat men hier voor een
dubium staat en confessioneele vastlegging
van ethische uitspraken niet is aan te be
velen, en volgens de minderheid, wijl een
parigheid van gevoelen reeds bij Deputa
ten ontbrak
Geconcludeerd werd, door de Commissie
van rapport, naar het advies van Deputa
ten te handelen en dus over de vraag ot
kwaadwillige verlating een voor God geldi
ge reden tot echtscheiding is, geen uit
spraak te doen.
Aan de discussie namen deel Prcjf. Dr. J.
Ridderbos, Ds. Schouten, Ds. J. Douma,
Prof. Grosheide, Prof. Aalders en Dr.
Kaajan in eerster instantie en enkelen
hunner in tweeder instantie, waarna de
conclusies werden aangenomen en Deputa
ten van hun opdracht onder dankzegging
werden ontheven.
Krankencommunie
Ds. T. L. Kroes, van Ruinerwold, rap
porteerde over voorstellen van de Part.
Synoden van Friesland-Zuid en Gelderland
in betrekking tot de krankencommunie. De
Commissie concludeerde „dat het geens
zins wenschelijk ls om tot het invoeren
der krankencommunie als kerkelijk ge
bruik over te gaan".
Aan de bespreking namen deel Dr.
Kaajan, Ds. D. P. Koopmans, Ds. Douma,
Dr. Dijk en Dr. W. A. van Es.
Dr. Kaajan juichte de conclusie zeer
toe en ontwikkelde tal van bezwaren tegen
de krankencommunie, waarvan het ge
vaar van het magisch karakter lang niet
denkbeeldig is.
xYllc sprekers juichten de conclusie toe.
De Praeses accentueerde, dat deze
conclusie niet uitsluit de bevoegdheid van
een Kerkeraad om een huisgodsdienst
oefening te houden in zeer bijzondere om
standigheden.
Nadat Dr. G. Keizer, Ds. Schouten en Ds.
J. J. Miedema nog het woord hadden ge
voerd, werd de conclusie aangenomen als
„een zeer besliste uitspraak".
Vraagstuk van Oorlog en Vrede
Ds N. Duursema van Niepw-Amster
dam rapporteerde over een voorstel van de
Part. Synode van Zuid-Holland-Zuid en
van de Kerk van Schiedam, vragend of het
niet de tijd is, dat de Kerk een uitspraak
doe over de vraagstukken van oorlog en
vrede en wat daarmee samenhangt.
Waar de Belijdenisschriften hier toch
lioht verspreiden, acht de Commissie geen
genoegzame gronden aanwezig voor
een getuigenis, terwijl een Synode niet kan
treden in concrete zaken ate de Classis
Schiedam will, indien niet bepaalde gevallen
zulks van haar vorderen. De pers en de
jeuigdongansfltie6 hebben hier in hun voor-
Lichtend werk een taak.
Na, eeniige besprekng, waaraan deelnamen
Dr Thijs, Ds Meijnen en Prof. Grosheide,
werden de voorgestelde conclusies aange
nomen.
Kerkgebouwen
Ds H. de Bruijn. van Nieuwendijk, rap
porteerde over een bezwaarschrift uit Hen
gelo (O.) inzake gezinsbanken in de kerk, dat
niet ontvankelijk werd verklaard.
Ds K. Minnema. van Garijp, rappor
teerde over de kwestie van kerkenbouw in
het Zuiderzeegebied, waarna al de conclu
sies over deze zaak werden aangenomen.
Begroeting
De Praeses begroette Ds Erdmann
Gaede, uit Ebensbaoh (Saksen), els vertegen
woordiger ven de Vrije Geref. Gemeenten in
SileziS en sprak hem in het Du9itsche vrien
delijk toe.
Ds Mr G. M. den Hartogb
Meegedeeld werd, dat was ingekomen een
telegram von Ds Mr G. M. den Hartogb, me1-
dend dat hij zijn benoeming tot hoog!eeraar
te Kampen aanneemt.
Te vier uur werd deze vergadering ge
stoten.
ZITTING VAN HEDEN
De Praeses, Dr K. D ij k, hield, nadat ge
zongen was Psalm 75 1, en na 't gebed, een
toespraak, waarin hij dankbaar den verjaar
dag van H. M. de Koningin memoreerde en
uiting gaf aan de gevoelens die het nationaal
voelend volksdeel thans bezielen.
Spr. wenechte daarna Ds Pol geluk met
de hem geschonken Koninklijke onder
scheiding.
Aan H. M. de Koningin werd het volgende
telegram verzonden:
„De Generale Synode der Geref. Kerken,
ergnderd te Middolbuirg, verblijdt zich met
groote dankbaarheid over .et voorrecht, dat
God Uwe Majesteit, Uw Koninklijk Huis en
ons volk schenkt in de herdenking van Uw
geboortedag; geeft Uwe Majesteit de verze
kering van haar onwrikbare trouw en bidt
U in deze moeilijke tijden Gods ondreeteu-
nende kracht en vertroostende nabijheid
De leden der Synode zongen hierna
staande twee coupletten van het Wilhelmus.
Aan Ds A. H. van Minnen te 's-Graven-
zande werd een telegram van geluk we nech
eraonden haar aanleiding van de hean ten
deel gevallen onderscheiding.
Eenige Gezangen
Hierna zette de Synode zich aan de be
handeling van het rapport inzake uitbrei
ding van den bundel „Eenige Gezangen".
De Commissie stelde voor tot aanvaarding
van den aangeboden, bundel over te gaan.
Prof. Hoekstra, rapporteur, stelde nl.
de volgende conclusies voor:
1. Uwe Synode besluit ten opzichte van de
beslissing der Generale Synode van Arnhem
inzake de Uitbreiding der Gezangen (zie
Acta Generale Synode Arnhem, art. 284), dat
tegen deze beslissing ingebrachte be
zwaren niet van zoodandgen aard zijn, dat
niet tot uitbreiding ran den bestaanden
bundel ken worden overgegaan.
2. In betrekking tot de door Deputaten
ingediende Gezangen besluit de Synode,
ten tweede, aan te neanen I, 1, 3, 4 en 2 te
verwerpen.
Van II 1 aan te nemen met deze wijziging,
dat regel 2 van vers 2 veranderd wordt in:
„Ontluisterd was zijn heilig aangezicht";
2, 3, 4, 5 en 6 aan te namen, altoen in 6 het
eerste vers de redactie van Gezang 83 van
den Hervormden bundelt e. herstellen.
Ill, 1. 2, 3 aan te nemen. Evenzoo IV. Ook
V 1, alleen het eerste vers te doen luiden
Kom, Schepper-Geest, bezoek uw Kerk
Met al het heil van Christus' werk,
Vervul uw schepping, onzen geest,
Met Gods gena op 't Pinksterfeest.
Voorts V 2, 3 aan te netne.., benevens VI,
1, 2, 3, 4, 5, 6.
3. Ten derde besluit de Synode op de in
het Rapport der Deputaten (hl. 29) aange
voerde gronden de eerste berijming van de
12 artikelen niet meer op te nemen en voor
e twedie berijming te kiezen de melodie
die aan de Synode van Utrecht is aanbe-
4. Ten vierde besluit de Synode art. 69 en
de Kerkorde aldus te veranderen: In de
Kerken zullen gezongen worden de 150 Psal
men Davids, alsmede de Eenige Gezangen,
zooals dlie zijn vastgesteld voor kerkelijk
gebruik door de Synode van Middelburg in
5. Ten vijfde besluit de Synode drie Depu
taten te benoemen met de opdracht den bun
del Eenige Gezangen en de Orde van den
Eeredienst te bezorgen.
6. Ten zesde besluit de Synode aan deze
drie Deputaten op te dragen:
a. de letterkunddige verzorging van deze
liederen op zich te nemen en de titels vast
te stellen;
b. de melodieën te kiezen;
c. de uitgave van de Liturgische formulie-
:n, gebeden, eenige gezangen enz. in één
bundel te doen geschieden.
7. Ten zevende besluit de Synode dezen
nieuwen bundel Eenige Gezangen aan de
Kerken aan te bevelen, wet dien verstande,
dat het niet aan de individueele predikan
ten, maar aan de Kerkeraden wordt over
gelaten om te beslissen, of de nieuwe ge
zangen in de gemeente zullen gezongen
worden, en hierin met groote wijsheid te
werk te gaan.
8. Ten achtste besluit de Synode op de In
het Rapport der Deputaten aangevoerde
gronden aan het verzoek van Amsterdam-
West, om een nieuwe Psalmberijming, niet
te voldoen.
9. Ten negende besluit de Synode Depu
taten, door de Synode van Arnhem be
noemd, zeer hartelijk danken voor hun
arbeid, in dezen verricht
.(De zitting duurt .voort)
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
EEN DROEVIG STUK
Niet altijd bemoeien wij ons in onze brie
ven met de eigenlijke gemeentepolitiek. Er
zijn dikwijls andere onderwerpen die onze
aandacht vragen en niet altijd is de poli
tiek het belangrijkste, dat er in de afgeloo-
pen week te melden valt
Maar de verschijning van de begrooting
voor 1934 is wel een zaak van zoo groote
importantie, dat wij zonder in allerlei tech
nische beschouwingen te vervallen er het
een en ander van moeten zeggen.
Er kan veel kwaad van worden gespro
ken, ongetwijfeld, en niemand behoeft de
illusie te koesteren dat het niet gebeuren
zal. De oppositie in den Raad zal er tegen
aanloopen en de meerderheid zal maar heel
gereserveerd haar kunnen verdedigen.
De tijdsomstandigheden kunnen natuur
lijk als verzachtende omstandigheid naar
naar voren worden geroepen, maar een te
kort aan beleid zal zelfs door den breeden
mantel van de crisis, niet geheel worden
gedekt.
Een verdienste van deze begrooting is
ongetwijfeld dat ze eerlijk is, althans poogt
het te zijn. Een vorig jaar verklaarden B.
en W. dat ze noch aan de loonen, noch
aan de sociale voorzieningen wilden tor
nen, niet precies met dezelfde woorden,
maar dat was de bedoeling, en ze deden
het toch. Ze knabbelden aan alle subsidies,
ze brachten de arbeiders bij tientallen in
de G. A. R.
Thans gaan B. en W. weer aan de subsi
dies. ze brengen in de vermindering eenige
progressie, ze annuleeren enkele subsidies
zelfs geheel, ze zijn van plan met een her
groepeering van verschillende groepen ar
beiders en ambtenaren een belangrijk be
drag te halen, maar ze komen er open en
eerlijk voor uit, dat net hun niet mogelijk
is de begrooting sluitende te maken zonder
deze ernstige en harde maatregelen.
De samenstellers waren in bel-cigrijk on
gunstiger conditie dan hun voorgangers,
ze moesten beginnen met een tekort over
den dienst 1932 van ruim f 1.200.000 in stee
van met een overschot, ze konden boven
dien niets meer putten uit het Reservefonds
voor bijzondere doeleinden, dat in 1933 ge
heel is opgesoupeerd, ze konden geen ver
hooging van opcenten voorstellen, de 2 op
centen die ons nog van de 80 scheidden,
spelen bij de geringe waarde van de opcen
ten, immers geen rol.
Het reservefonds heeft jaren lang onze
finantieele politiek bedorven. Het is prach
tig een spaarpot te hebben, als men een
krachtig beleid voeren kan, het is een ramp
voor zwakkere financiers dat ze zich bij
hoogere uitgaven dan de inkomsten toe
laten, gedekt weten. Men heeft op het potje
gespeculeerd, nu moet men in éénmaal in
halen, wat men gewoon was uit kapitaal
jaarlijks bij te leggen.
De Raad heeft hierin schuld met het col
lege al mag gezegd, dat verschillende raads
leden reeds voor jaren tegen deze politiek
hebben gewaarschuwd en dus niet ieder
even schuldig is. Niet vrij uit gaat het col
lege van Ged. Staten, dat toezicht oefenen
moet op de gemeenten, en dat jaar op jaar
de begrooting goedkeurde, die inderdaad
formeel wel sloot, maar die toch blijken
gaf van een zekere luchthartigheid, die
spaak loopen moest.
Eerlijk is ook de begrooting van het Cri
sisfonds. Daarop wordt geraamd een tekort
van ongeveer 9 millioen. Ieder zal het er
wel over eens zijn dat dit niet kan. Even
min zal het tegenspraak ontmoeten als wij
zeggen dat er geen enkele gemeente is, die
deze crisislasten uit gewone middelen kan
bestrijden. Men zou dan tot afbraak van
zoo ongeveer alle bemoeiingen komen.
Reeds nu wordt door de burgerij uit crisis
belasting 4 millioen per jaar extra opge
bracht. Dat men daarbij vrijwel aan de
grens is, lijkt ons duidelijk.
Maar te sterker klemt dan ook, dat men
met heel de steunregeling een anderen weg
op zal moeten. Tegenover steunbedragen
van 25 millioen per jaar, hier zitten ook de
normale kosten van Maatschappelijke Steun
in, staat geen enkel economisch goed. Men
kan dus moeilijk voor deze uitgaven gaan
leenen, daargelaten nog dat ze elk jaar
hooger worden.
Het Rijk en de Gemeente zullen onver
mijdelijk, willen ze niet naar het bankroet,
moeten overwegen, de heele methode van
steunregeling te veranderen. De bezwaren
kennen wij wel. We achten ze ook niet ge
ring. Maar indien tegenover deze uitgaven
geen economische goederen komen te staan,
indien er geen productieve arbeid op groote
schaal wordt gezocht, zakt straks heel het
gebouw in elkander en is de ellende veel
grooter.
Wat ook wel duidelijk wordt, nu wij deze
begrooting zien, het is hoe groot de fout is
van het niet heengaan der sociaal-democra
ten in Juli reeds. Lezen wij de minderheids
nota, dan is het immers aan te nemen, dat
ze werkelijk heengaan. Niet alleen bedan
ken, maar ook buiten een nieuw college
Het is immers/dit oude college dat de
begrooting heeft samengesteld. De beide
sociaal-democraten zijn het met verschil
lende maatregelen niet eens. Maar ze heb
ben tot het einde toe er bij gezeten, aan
sommige maatregelen blijkbaar ook mede
gewerkt.
Nu komt er in September een nieuw col
lege. Met een blijvend gedeelte, maar toch
voor de h,elft bestaande uit nieuwe men
sehen. Die aan de samenstelling part noch
deel hebben, die groote bezwaren kunnen
hebben tegen bepaalde maatregelen, en die
feitelijk alle gelegenheid missen om hun
kijk op de dingen in deze begrooting tot uit
drukking te brengen.
Bij de vele moeilijkheden die er toch al
zijn, komt nog deze, die er niet had behoe
ven te zijn, indien de sociaal-democratische
raadsleden zelf de stad bestuurden, m
plaats van de leiding hunner Federatie om
instructies te vragen.
Waarlijk als de sociaal-democraten nu
uitstappen, kunnen ze over hun financieel
beleid geen lofzangen zingen. Zelfs de
minderheidsopvattingen in de begeleidende
nota, geeft nog blijk van een luchthartig
heid, die aan het ongelooflijke grenst
AREND VAN AMSTEL.
Gemengd Nieuws
KINDERVERLAMMING
TE VLAARDINGEN
MOMENTEEL NEGEN GEVALLEN
GECONSTATEERD
Sedert eenige weken wordt men fe Vlaar-
dingen eenigermate verontrust door het op
treden van de zoo gevreesde en gevaarlijke
besmettelijke ziekte, die met den naam van
kinderverlamming wordt aangeduid.
De leeftijd der patiëntjes varieert van
één tot tien jaar.
Momenteel zijn te Vloardingen zes geval
len aangegeven. De toestand dezer patiën
tjes, die deels thuis, deels in de barak ver
pleegd worden, is thans zóó, dat levensge
vaar vermoedelijk niet meer te vreezen is.
In hoever algeheel herstel zal intreden
dient nog te worden iigewacht,
Voorts is te Vlaardinger-Ambacht één ge
val aangegeven. Dit éëne geval had echler
een zeer droevig verloop, daar het patiën
tje, een jongetje van bijna \ijf jaar, in
enkele dagen tijds is overleden.
Ten slotte zijn bij een Vlaardingsche fami
lie, tijdelijk met vacantie elders, twee kin
deren door deze ziekte aangetast. Ze zijn
in het ziekenhuis aldaar ter verpleging op
genomen. De ziekte blijkt een gunstig ver
loop te hebben, en menschelijkerwijs ge
sproken bestaat ook hier thans geen vrees
meer voor het leven.
In totaal zijn dus negen gevallen aange
geven.
Voor groote ongerustheid geen reden
Gedurende de laatste dagen zijn geen
nieuwe gevallen meer geconstateerd. De ge-
neeshecren hopen, dat de ziekte-versprei
ding thans tot staan is gekomen. Het ver
loop is momenteel zoo. dat voor groote on
gerustheid geen reden is.
Nu deze week de zomervacanties op de
scholen afloopen, cn de lessen volgende
week weer worden hen-at. heeft de plaatse
lijke gezondheids-commissie het. gezien de
omstandigheden, nog niet noodig geoor
deeld tot sluiting van scholen over te gaan.
Voorts is gebleken, dat de patiëntjes op
verschillende scholen gaan.
Omtrent de oorzaak van deze ziekte tasten
de geleerden nog in het duister. Men is nog
steeds aan het zoeken naar den verwekker.
De verlamming is een gevolg van een ont
steking in het ruggemerg en werkt in het
bijzonder op de zenuwcellen, die onmisbaar
zijn voor de voeding en de functie van de
spieren.
Omdat de ziekte meestal kinderen aan-
ast, heeft men 't kinderverlamming genoemd
De algemeene eerste verschijnselen bij
een patiënt zijn: hangerigheid, koorts,hoofd
pijn, braken. Indien ouders deze verschijn
selen constateeren, is 't dringend gewenscht
om de huisdokter te raadplegen. De genees
heer kan grooten invloed hebben op het
verloop der ziekte.
De besmettelijkheid gaat hoofdzakelijk
over van mensch op mensch. De bacillen
dragers zijn zij, die zelf nog niet ziek zijn
en ze kunnen daarom de ziekte zoo gemak
kelijk verspreiden. Deze menschen zijn
eigenlijk het gevaarlijkst, omdat men ze
niet kan herkennen. Daarom vermijde men
elk onnoodig gevaar voor infectie, doorkin-
deren, ook ai zijn ze slechts half ziek, niet
in aanraking te brengen met gezonde kin
deren. In het belang van de gemeenschap
sture men dus een half ziek kind niet naar
school.
Besmetting door doode voorwerpen, als
kleeron en bedden, speelt hierbij een onder
geschikte rol. j
DOODELIJK ONGELUK
IN DE ORANJEBOOMSTRAAT.
Kind onder de tram geraakt en gedood.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Gistermorgen om tien minuten over half
tien heeft in de Oranjeboomstraat een droe
vig ongeluk met doodelijken afloop plaats
gehad. De 6-jarige J. F. Pastijn is in de na
bijheid van de ouderlijke woning plotseling
achter een tramwagen van lijn 25 om de
trambaan overgestoken. Juist op dit oogen-
blik naderde van tegenovergestelde zijde
motorwagen 543 van lijn 9. bestuurd door
J. v. H. wonend aan den Hilledijk. Deze
heeft nog uit alle macht geremd doch kon
niet verhinderen dat het kind werd aange
reden en onder de baanschuiver terecht
kwam. Nadat de wagen was opgevijzeld is
do arme kleine met zware inwendige kneu
zingen naar het ziekenhuis aan den Cool-
singel vervoerd. Bij aankomst aldaar bleek
het kind echter reeds aan de bekomen ver
wondingen te zijn overleden. Het tramver
keer ondervond geruimen tijd vertraging.
Rechtzaken.
HAAGSCHE RECHTBANK
den namiddag van 2 Jult Jl. werd da
it va.n politie Ver3lra>ten te Leiden ter
'tentle geroepen naar een der stegen ln do
grond geworpen, van alle zijden gestompt en
getrapt en stond op een gegeven oogenblik met
het hoofd op den grond en de beenen naar bo-
n gekeerd, vastgehouden door een der zoons*
et zou den politieman erger zijn vergaan. In
dien niet tijdig hulp was komen opdagen. D«
chauffeur. Johan B.. wist door een paar flftiko
klappen uit te deelen. den agent te ontzetten.
:e, wien intuss-ehen de sabel was ontnomen*
ook de sabelschede van de uniform was ge-
eurd, maakte toen gebruik van zijn dienst
olver, waarmede hij de vechtenden op een
afstand wist te houden, doch niet voordat hij
tweetal hunner had geraakt.
•rzake van openlijke geweldpleging, pubs.
bedreiging met openlijke geweldpleging, ston
den gister terecht, de 49-Jarige metselaar P. S..
de 24-Jnrlge straatmaker P. S. Jr, de 20-Jarlge
voeger IV. S-, de 30-Jarlge los-werkman W. van
IV. en de 29-Jarlge straatmaker J. L.
Do uitvoerige verklaring van den agent*
welke geheel klopte ïnèt het door dezen opge
maakt proces-verbaal, werd niet bestreden
door den hoofd-beklaagde (gedetineerd). die
:eide zich van het geheele geval niets te kun-
len herinneren, omdat hij onder drankinvloed
'erkeerd had. Do belde zoons beweerden hun
-ader slechts naar huls te hebben willen bren-
ren en daarin door den agent verhinderd to
ijn.terwljl de beide andere verdachten beweer-
len al echts den rol van belangloos toeschou-
ver to hebben vervuld.
Mr van Asoh van WIJek. die het O. M. waar-
noemde de gepleegde feiten hoogst
diens hulpvaardig optreden.
iar de hoofddader reeds 11 vonnissen
derglng. waarvan 9 wegens ruwheidsdellcl
'e de elsch tegen hean 1 Jaar en voor le
de andere vertlachten, 8 maanden gev
Dc verdediger, Mr Kok, meende mot het
een reclasseerlngsrapport voor den vader
>orwaardeliJke straf en voor de anderen
-el clementer straf te moeten verzoeken.
De rechtbank zal op 11 September vou
RECHTBANK TE ROTTERDAM
CHEQUE-VERVALSCHING
Do rechtbank heeft gister uitspraak gedaan
i de zaak van den neger G. J., 41 Jiar. zonder
leroep. gedetineerd, die terechtgestaan heeft
terzake, dat hij op 20 December 1931 den ma-
van Cook-Wagons-llts alhier, heeft op-
voor een bedrag van 500. en twen
van de Harwlchboot, welke hem gegn-
•hot op drie cheques van f 100
relijk delict heeft ondei
i gevangenisstraf i
