-r ?iï ty f-5.® t j?5?f
kunnen wij de hypotheek-
boeren steunen?
Een Synode van 1869 en 1933 Vier geslachten op één foto 'tEngelsche Koningspaar
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1933
j\u-r-^c 3LA.D PAG
•«if* «fc>f
ECONOMISCHE PROBLEMEN
n*)
In ons eerste artikel hebben wij in het
licht gesteld, dat de agrarische hypotheken
in twee gedeelten kunnen worden verdeeld,
nl. een gedeelte, dat óók bij de huidige
waarde der eigendommen door hypotheek-
gevetrs zou kunnen worden voorgeschoten
en het surplus, zijnde het bedrag, dat des
tijds méér gegeven is (in verhand met de
tóen geldende waarde) dan op het huidige
©ogenblik volgens de normen mogelijk is.
Zij, die hypotheek gegeven hebben, kun
nen worden onderscheiden in hypotheek
banken, particulieren, die via notarissen,
gelden op landbouw-hypotheek voorschieten
en verschillende publiekrechtelijke- en pri
vaatrechtelijke lichamen, die er geen hoofd
werk van maken, hypotheken te verleenen,
doch deze als een deel van hun geldbeleg-
gingspolitiek beschouwen. Oppervlakkige
gegevens doen vermoeden, dat circa f150
millio en door hypotheekbanken is ver
strektfl milliard door particulieren en
circa f150 millioen bij de beleggings-con-
oerns. Het grootste bedrag is dus gegeven
door zuivere geldbeleggers; deze hebben
misschien tegenover deze hypotheken andere
verplichtingen (particulieren), hetgeen zeer
zeker het geval is bij de beleggingslichamen,
doch er bestaat geen direct verband tusschen
de gegeven hypotheek en die verplichtingen-
Bij hypotheekbanken, die er hun speciaal
bedrijf van maken, hypotheek te verleenen,
staan hiertegenover de directe verplichtin
gen, nl. de pandbrieven. Er zijn zeer weinig
speciale „landbouw-hypotheekbanken" in
ons land. Men kan dus niet bepalen, welk
gedeelte van een pandbrief vertegenwoor
digd wordt door stedelijke- en welk door
landbouwhvpotheken. Komt er dus op een
zeker oogenblik een wettelijke regeling, dan
zal elke hypotheekbank voor zich hebben te
bepalen, hoe de voordeelen van die rege
ling over de verschillende pandbriefhouders
moeten worden verdeeld. De eventueel te ma
ken 9teunwet kan hiervoor richtlijnen aan
geven, doch nimmer zal zij in détails kun
nen treden.
De Regeering zou in het leven kunnen
(roepen een
I stond in ons blgd van 26 Augustus jl.
Crisis-hypotheekbank,
die wij in het verdere vervolg „de bank" zul
len noemen.
De bank zal hypotheken moeten overne
men van de bestaande hypotheekhouders,
wanneer aangetoond kan worderi, ten genoe-
ge van die bank en bij meeningsverschil
door een arbitrage-commissie, dat die hypo
theken door de crisis-omstandigheden niet
meer voldoende zijn gedekt. Tevens kan de
hypotheeknemer de hulp der bank inroepen,
wanneer hij, ten genoegen van de bank en
bij meeningsverschil van de arbitragecom
missie, kan bewijzen, dat hij niet in de gele
genheid is, ten gevolge van de crisis, rente
en aflossing te voldoen, terwijl een schikking
door de geldschieter niet wordt aanvaard.
Indien dé bank een hypotheek overneemt,
laat hij door deskundigen bepalen welk be
drag op het pand nü zou kunnen worden
verstrekt, waardoor tevens vastgesteld is
het niet door „waarde" gedekte surplus.
Voor dit. ongedekte surplus geeft de bank
rentelooze scrips af terwijl de hypotheek
bank deze scrips ter beschikking van haar
pandbriefhouders moet houden, op de wijze,
in de vergadering van die pandbriefhou
ders vast te stellen met inachtneming van
door de Regeering te géven richtlijnen. Voor
de som, die ook nü aan hypotheek zou
worden gegeven, geeft de bank aan degene,
die de hypotheek aan de bank cedeert ren-
tegevende obligatien, waarvan dé rente tel
kens wordt vastgesteld, in overeenstemming
met de vigeerende rente en zoo noodig met
de rente van de pandbrieven, die destijds
tegen deze hypotheken werden uitgegeven,
geheel ter beoordeling van de bank.
Om een voorbeeld te noemen; hypotheek
bank A heeft destijds een landibouwhypo-
theek gegeven op een pand ter waarde van
f 150.000; de hypotheek is groot f 100.000 en
de rentevoet is 6 pet Hiertegenover bracht
de banik 5 pet. pandbrieven in omloop ten
bedrage van f 100.000. De waarde van het
pand is door de crisis slechts f75.000 ge
worden en hetzij op verzoek van de hypo
theekbank,' hetzij op dat van jen schulde
naar, wordt de hypotheek aan de bank ge
cedeerd. Deze verstrekt nu bijv. f50.000-5%
obligatien aan de hypotheekbank A, bene
vens f50.000 rentelooze scrips. De pandbrief-
houders ontvangen voor hun vroegeren
pandbrief f500 obligatien der crisis-hypo
theekbank en f500 scrips "en derven in to-.
taal f25 rente per jaar, waartegenover
echter staat, dat zij gevrijwaard zijn voor
verlies bij executie, of wanneer de hypotheek
bank door de crisis-omstandigheden niet
meer aan haar verplichtingen zou kunnen
voldoen. Tegenover een rentederving per
jaar van f25 is de geheele pandbrief „safe"
gesteld, daar, zooals wij later zullen vermel
den, de obligatien der bank door de Regee
ring moeten worden gegarandeerd.
Terwijl de pandbriefibezitter of de houder
van de hypotheek voor kapitaalsverlies ge
vrijwaard is, zij het ook
met opoffering van eenige rente,
heeft de schuldenaar het voordeel, dat hij
nu verplichtingen heeft tegenover de bank,
die hem nimmer zal afslachten en die bo
vendien, wat rente betreft, een billijke re
geling, kan maken. Immers de schuldenaar
had aan den vroegeren hypotheekhouder
f6000 per jaar te betalen. De verplichtingen
aan rente zijn voor de bank echter belang
rijk minder, immers zij betaalt slechts 5%
over f50.000 of f2500, terwijl de andere
f50.000 in scrips, renteloos, zijn voldaan.
Rekent men het evenredige deel der bank
kosten op f500, dan zou de schuldenaar
slechts f3000 rente per jaar behoeven te be
talen of 3% over de destijds geleende
f 100.000, hetgeen op een hal veering der rente
zou uitkomen. Wellicht zal de bank voor
bepaalde omstandigheden een reserve willen
vormen. Welnu, dan stelt zij de rente niet
op 3%, maar op 4 en het surplus wordt
gereserveerd.
Uit het bovenstaande volgt, dat de bank
geen geld noodig heeft, want zij betaalt
slechts in obligation en scrips. De dbliga-
tiën kan zij inlossen naar mate op de
hypotheken wordt afbetaald, terwijl de
scrips ten genoegen van de bank kunnen
worden afgelost, mits een maximale termijn,
lang genomen, wordt vastgesteld, bijv. na
60 jaar.
De basis van deze bepaling ligt in heit feit,
dat de grondprijzen niet steeds laag zullen
blijven, vooral niet in een land, waar de
grond schaarsch is en dus bij 'n draai in de
conjunctuur spoediig stijgt. De bank heeft
één groot voordeel boven de particulieren en
wel, dat zij den tijd niet acht. Of de grond
waarde stijgt binnen vijf, tien of vijftig jaar,
raakt haar niet Afgaande op de gewone cy
clusbeweging in de conjunctuur en aanne
mende, dat de huidige economische struc
tuurverandering niet in het oneindige kan
blijven voortduren, mag met wiskundige
zekerheid orden aanvaard, dat het niet in
waarde gedekte surplus van het huidige mo
ment, binnen afzienbaren tijd weer „waarde"
als gevolg van de grondprijsstijging als
onderpand zal hebben. Wanneer de scrips
dus aflosbaar worden gesteld binnen, zoo
als wij genoemd hebben zestig jaar, dan is
de cyclus-tijd ruim genoeg genomen om met
vrij groote zekerheid te kunnen zeggen, dat
binnen, dit tijdperk-de sorips zullen zijn af
gelost
Hoe za!
.UNIVERSAL'
I neemt men als rattenverdelgingsmiddel zonder 1
weerga. Heele zwermen ratten en muizen worden er
door gedood, doch „UNIVERSAL" is bovendien NIET
giftig voor menschen en huisdieren. Riskeer dus geen
gevaar en neem „UNIVERSAL". U zult verbluft zijn
over de resultaten.
die aflossing
kunnen geschieden?
Ook dit zal vrij eenvoudig kunnen gaan en
zonder dat de bank de beschikking noodig
heeft over aanzienlijke bedragen aan con
tante gelden. Door de verschillende steun
maatregelen zijn de grondprijzen nü al aan
het stijgen en deze stijging zal vermoedelijk
in omvang toenemen, wanneer de landlbouw-
crisis-wet deugdelijk wordt toegepast Er
komen verder aflossingen binnen (die na
tuurlijk aangewend wordien ter betaling op
de hypotheekwaarde, welke overeenkomt
met de huidige prijsnormen) en deze aflos
singen maken, dat op een gegeven moment
het surplus binnen de werkelijke waarde
komt te liggen of deze nauw gaat benaderen-
Leven de economische omstandigheden op,
dan ziullen de hypotheekgevers méér ver
trouwen gaan stellen en geneigd zijn om de
oude clienten terug te krijgen, waartoe hy
potheek-bemiddelaars zooals notarissen zul
len medewerken, die ongaarne de bemidde
lingsprovisie zich zien ontgaan. Dan zullen
de aan de bank gecedeerde hypotheken weer
worden overgenomen en mochten de vroe
gere geld .chieters daartoe niet overgaan,
dan zullen er genoeg anderen zijn, die de
relatiesfeer willen uitbreiden. De crisis-
hypotheken zullen vermoedelijk geleidelijk
vanzelf worden geliquideerd, hetzij door af
lossingen, hetzij door den terugkeer naar de
gewone hypotheekgevers.
De Regeering kan bovendien veel bijdra
gen om de eventueele verliezen van de bank
tot de geringst mogelijke proporties terug
te brengen, wanneer men tenminste aan
verliezen denkt. Immers I oe efficiënter de
steun regelen voor den landbouw worden
men denke in dit. verband aan de graancen-
trale, die ook de voedergronen, in Nederland
verbouwd, organisatorisch steunt hoe
/krachtiger de landprijzen zullen stijgen en
hoe vlugger de bank het stadium zal kun
nen bereiken, waarop zij van haar taak
ontlast wordt (Slot volgt).
Gemengd Nieuws
DE AANSLAG OP DEN
LUTINE-TOREN
In verband met den vermeenden aanslag
op den Lutine-toren is gister de Officier van
Justitie te Leeuwarden op het eiland aan
gekomen voor het instellen van een onder-
De „Volharding" is gistermorgen uitgeva
ren om het zand om den toren weg te zui
gen, om dezen weer te kunnen lichten.
Men zou waarschijnlijk gisteravond nog
trachten dit werk uit te voeren.
De zandzuiger van de „Volharding" is het
gieter gejukt om den geheelen toren los te
krijgen. Vannacht om drie uur zail met de
bok in de bakken naar de „Lutine" gevaren
worden om den geheelen toren te lichten.
Daarna wordt de toren weer naar Temehel-
ling teruggebracht.
VERDRONKEN.
Zondagmiddag onder kerktijd is het ruim
3-jarig dochtertje van den heer Koenders,
bloemenhandelaar te Hoogeveen, in de ge
heel met groen kroos bedekte Hoogveensche
Vaart geraakt, zonder dat het door de om
wonenden is opgemerkt. Het oudei'e broer
tje, dat met een sportkarretje bij zijn zusje
was, is wel ijiings naar huis gerend om de
ouders te waarschuwen, doch heeft geen der
omwonenden te hulp geroepen, zoodat de
kleine jammerlijk is verdronken.
DOOR EEN PAARD GETRAPT
Toen de veedrijver P. in de weide aan da
Vailkenburgerweg te Heerlen een paa/nd wil
de vangen, kreeg hij van hert cïier een tra.p
tegen het hoofd. De main sloeg tegen den
grond en werd in bewusteloozen toestand
naar het St. Joeeph-ziekenhuis overgebracht.
Daar is hij aan de bekomen verwondingen
overleden.
DROEVIG ONGELUK
Het dochtertje van L. D. uit Simpelveld,
dat bij haar grootouders te Bochelt de va-
cantie doorbracht, is spelenderwijs door een
oogstwagen overreden. De groote zware wie
len gingen het kind over het hoofd, zoodat
het op slag dood was.
HOFSTEDE AFGEBRAND
Gisternacht omstreeks twaalf uur is te
Oosterhout (Old.) afgebrand do hofstede,
eigendom van en bewoond door G. Hon
driks. Het huis met inboedel, benevens een
hooiberg werden een prooi der vlammen.
Het vee is gered.Ver zekering dekt de scha
de. De oorzaak is hooibroei.
OP HEKPINNEN GEVALLEN
Zondagavond is de bijna 80-jarige W. Du-
los, döe met zijn fruitkar op weg was naar
de Bister nadhtveiling, op den stationsweg
aldaar, doordat de voor den wagen gespon
nen hit op hol sloeg, van den bok gevallen.
De man kwam tegen een ijzeren hek terecht
en werd door de hekpinoen bloedig -ver
wond. Hij werd dood opgenomen.
DOODELIJK VERKEERSONGEVAL
De melkrijder A. P., wonende te Zeyep is
Zaterdag te Peelo (gem. Assen) doo'r een
vrachtauto, bestuurd door zekeren K. J. H.,
aangereden. P. werd zwaar gewond naar
het ziekenhuis te Assen vervoerd, waar hij
aan de bekomen kwetsuren is 'overleden.
Hij laat een vrouw en vijf kinderen na.
KARDINAAL VAN ROSSUM-MUSEUM
Woensdag a.s. wordt te Wittem in tegen
woordigheid van den Aartsbisschop van
Utrecht, den Bisschop van Roermond en
van drie Missie Bisschoppon het Kardinaal
van Rossum-Museum geopend.
ERNSTIGE VECHTPARTIJ
Zaterdagavond ontstond in het café van
Z. aan den Heeremveg te Heerlen een vecht
partij tusschen twee bezoekers, M. S. en
A. H. S. heeft daarbij een mes getrokken
en I-I. een negental steken in hoofd en rug
toegebracht, liet slachtoffer is ernstig ver
wond naar het St Joseph ziokhu is veri
voerd. De dader is gearresteerd.
De Generale Synode van 1933 en van1869. Door vriendelijke bemiddeling ontvingen we van een ■predikant-
lezer een crude,.ver•geelde foto (die slechts met de grootste moeite te reproduceeren viel) voorstellende de Generale
Synode der Christelijke Afgescheidene Gereformeerde Kerk, die van 1623 Juni 1869 te Middelburg gehouden
werd. Ieder, die belang stelt in de gebeurtenissen op kerkelijk terreinwaaraan de vorige eeuw zoo rijk was,
zal met ons deze zeereerwaarde groep met de grootste belangstelling bezien. Het valt niet mee koppen te herken
nen, waar natuurlijk allen, die op deze Synode aanwezig waren, reeds lang overleden zijn. Wij kunnen nog noemen
voorste rij no. 7 Docent H. de Cock; 8 Docent A. Brumm ellcamp; 9 Docent Svan Velzen; 10 Ds. W. H. Gispen van
Kampen, assessor; 11 Ds.
W. A. Kok van Hoogeveen
praeses die nog de beken
de korte broek droeg); IA
Ds L. v. d. Valk van Rot
terdam. Nevenstaande
foto is onze lezers reeds
bekend: 't is een zitting
van de Generale Synode der Geref. Kerken, die thans eveneens te Midd elburg bijeen is.
Het Italiaansche leger op manoeuvre. Boven, de radiodienst in actie; midden en De diligence van stal. Een ongewoon nummer bij de vierspannen tijdens het hippisch feest, De Engelsche koning, die voor een kort verblijf
beneden, nverdektqpgestelde batterij en infanterie, tijdens oefeningen bu Turijn, dat de paardensportver een. „de Veluioezoom" gisteren hield op den Bilderberg te Oosterbeek naar Schotland vertrok, voor 't Ballater station
De Engelsche koningin op weg naar haar va-
oantieverblijfBrowsholme Hall (Lancashire)*
Vier geslachten op één foto. En alle vier personen dragen denzelfden
naam: Theodorus Lambertus Kurper shoek. De oudste van 't viertal wo
nende te Rotterdam, die j.l. Zondag zijn 60-jarige echtvereen. vierde)
werd geboren 17 Juni 1853;. de zoon (rechts) 29 Maart 1875; de klein
zoon 11 Febr. 1905 en f> Witcrklcin zoon 26 October 1931.
