Heeft Dr. Bruning voor Hitier
gewaarschuwd
DINSDAG 22 AUGUSTUS 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
OM OOSTENRIJKS
ONAFHANKELIJKHEID
Wij komen nog even terug op de Oosten-
rijksche kwestie.
Dollfuss, terug van Weenen, blijkt buiten
gewoon voldaan te zijn over zijn gesprek
met Mussolini.
Volgens hem is gebleken, dat de Duce ge
heel achter een vrij en onafhankelijk Oos
tenrijk staat
Voor zoover in onze politiek-onzekere da
gen van vastheid gesproken kan worden,
geeft deze houding van Italië een zeker hou
vast voor de naaste toekomst
Ook zonder het onderhoud tusschen Mus
solini en Dollfuss kon men reeds weten, dat
Italië zich zeer sympathiek tegenover Oos
tenrijk gedraagt "Zonder precedent was bij
voorbeeld het uitnoodigen van 350 jonge
Oostenrijkers om hun vacantie door te bren
gen te Ostia. De jongelui kregen daar per
soonlijk bezoek van Mussolini en bij het hij-
schen van de Oostcnrijksche vlag werden
formeele eerbewijzen geliracht
Maar het onderhoud te Riccioni heeft wel
ondubbelzinnig bewezen, dat Italië een uit
gesproken Oostenrijksche politiek heeft en
die openlijk op den voorgrond stelt
Voor den Oostenrijker, die weliswaar de
bloedverwantschap met den Duitscher niet
wil verloochenen, doch die nu eenmaal hot
Hitler-regiem vreest als een bedreiging van
zijn cultureele zelfstandigheid, kan in de ge
geven omstandigheden de Italiaansche
vriendschap niet anders dan hoogst aange
naam zijn. Dit belooft immers den weg te
banen voor betere verhoudingen.
Van Frankrijk en de Kleine Entente is
voor Oostenrijk geen heil te verwachten. Die
zijn er slechts op uit Oostenrijk klein en
machteloos te houden, uit pure zucht tot
zelfbehoud.
Maar Italië onderhoudt niet alleen met
Duitschland doch ook met Hongarije de
beste betrekkingen. Oostenrijk is niet afkee-
rig van toenadering tot Hongarije en deze
wensch is wederkeerig. Italië heeft er groot
belang bij, dat de welvaart zoowel in Oos
tenrijk als in Hongarije weer toeneemt, ter
wijl het overweegt Triest tegen een door
Oostenrijk en Hongarije te betalen vergoe
ding te maken tot vrijhaven, om zoo dezen
beiden landen een eigen toegang tot de zee
te geven.
Dit is in korte trekken de nieuwe orien
teering, die met het bezoek van Dollfuss
aan Mussolini saamhangL
Zij keert zich tegen het Fransche denk
beeld om Oostenrijk en Hongarije te doen
verdwijnen in het Balkanconglomeraht en
tevens tegen het Duitsche streven om Oos
tenrijk tot een deel der Duitsche republiek
te maken.
Te Berlijn kan men zich nog maar altijd
niet aan de gedachte overgeven, dat aan
Italië de rol zal worden toebedeeld om in
Centraal Europa de dingen te sturen zooals
hierboven werd omschreven.
Noch pas weer heeft de Oostenrijksche
nazi-leider Habicht voor den Beierschen
zender uiteengezet, dat voor Oostenrijk al
leen heil is te zoeken in toetreding tot het
Duitsche rijk en dat het nog slechts een
kwestie van tijd is om dat ideaal verwezen
lijkt te zien.
Met spanning zien wij toe hoe de strijd
tusschen de twee fascistische landen van
Europa zich verder zal ontwikkelen of......
hoe zij in deze hoogst belangrijke kwestie
tot een compromis zullen komen.
dollfuss tevreden
Volgens een mededeelirrg der politieke
„Correspondent" heeft bondskanselier Dr.
Dollfuss tijdens zijn kort oponthoud op het
•vledg-veld van Weenen zich buitengewoon
bevredigd verklaard over het resultaat van
zijn reis.
In verband (hiermede wees hij met zicht
bare voldoening erop, dat hij ook dezen
keer bij den Italiaanschen regeeringsctoaf
niet alleen een volkomen inzicht in cle ver
houdingen en noodan van Oostenrijk heeft
gevonden, dioch zich ook opnieuiw ervan
heeft kunnen overtuigen, dat Mussolini een
warm belang stelt in den bloei van een vrij
en onafhankelijk Oostenrijk-
De avond-editie van (het „Neue Wiener
Extrablatt" weet als resultaat der besprekin
gen te Riccione te melden, dat Italië in
ieder opzicht achter Oostenrijk en zijn re
geering zou staan.
Mussolini zou tot alles bereid zijn om de
onafhankelijkheid van Oostenrijk te waar
borgen. Tegelijkertijd daenit echter te wor
den vastgesteld, dat de besprekingen te
Riccione tegen niemand in heit bijzonder
waren gericht en dat dn geen geval van de
foimatie van een politiek blok sprake is ge
weest De besprekingen hadden niet een
frontvorming tegen de kleine entente, noch
tegen Duitschland ten doeL
Wat Duitschland (betreft, heeft in tegen
deel de wensch voorgezeten, den toestand
zoo spoedri? mogelijk zoo ver op te helderen
dat een ontspanning, in zooverre dit noodig
is, intreedt
Speciale vraagstukken als de kwestie der
handelsbetrekkingen of de haven van Triest
zijn slechts terloops aangestipt
HET RIJKSDAGBRAND-PROCES
ROMAIN ROLLAND ANTWOORDT.
De Fransche schrijver Romain Rolland,
die zich op het oogenblik te Luzern ophoudt
heeft op den open brief van „Oberreichsan-
walt", Dr. Werner, geantwoord. Hij stelt
vast, dat zich een internationale enquête
commissie gevormd heeft, bestaande uit de
navolgende personen: D. N. Pritt, Engeland;
Arthur Hays en Clarence Darrow, Vereen.
Staten; Vermeylen, België; Dr. Vald Huid,
Denemarken; Luis Jemenes de Asua, Span
je; Gaston Berger, Frankrijk; de Moro-Giaf-
feri, Italië; mevr. Dr. Bakker-Nort Neder
land; Dr. Branting, Zweden en Dr. Johan
nes Huber, Zwitserland.
De documenten, die zich in handen dezer
commissie hebben bevonden, zijn ter be
schikking gesteld van het Reichsgcricht en
de getuigen zullen worden genoemd, zoodra
principieele garantie is verleend voor een
Vrije, onafhankelijke verdediging, alsmede
voor openbaarheid der behandeling.
De garanties worden dan in een brief na
der omschreven. Zij hebben betrekking op
vrije keuze der verdedigers, op vrijgeleide
voor verdedigers en getuigen en op het doen
toekomen van de dagvaarding aan de inter
nationale enquête-
DE NAT-SOC. PARTIJDAG.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Alle ambassadeurs en diplomatieke verte
genwoordigers zijn uitgenoodigd den natio-
naal-sociahstischcn partijdag bij te wonen.
Egn extra-trein wordt ter beschikking ge
steld om hen naar Neurenberg tc brengen,
waar zij de gasten van den rijkskanselier
zullen zijn.
EEN BEZOEK AAN DEN
OUD-KANSELIER
Dr. Briining heeft geen brief naar het
vaticaan gezonden en weer
spreekt de ge
ruchten
(Van onzen Duitschera correspondent.)
Uit de eerste dagen van zijn kanseliers-
schap geldt de opwekkende uitspraak van
Adolf Hitler: „Ik wil hun, die tenslotte wel
licht langs een anderen weg met hun volk
meegaan, de hand toesteken. Ik kondig niet
den eeuwigen strijd aan en doe zulks niet
uit zwakheid, maar uit liefde voor mijn
volk, om voor dit Duitsche volk te redden,
wat in deze dagen van strijd verloren zou
kunnen gaan".
Het katholieke centrum beriep zich op
deze uitspraak, toen men de leiding van de
partij opdroeg aan Hitiers voorganger,
Heinrich Brüning. In werkelijkheid had
deze stille staatsman reeds geruimen tijd de
leiding van het centrum i» handen. Dr Kaas
had drie jaar lang zijn wensch te kennen
gegeven, door een jongere kracht vervangen
te worden. In de zeventigjarige geschiede
nis der centrumpartij was hij onder de vele
partijleiders de eenige, die het priesterlijk
gewaad droeg. Thans, nu hij werd opge
volgd door een katholieken leek, werd de
traditie van het centrum opnieuw gehand
haafd. De persoonlijke invloed van prelaat
Kaas was ertoe noodig, den voormaligen
kanselier Brüning voor zijn terugkeer in het
politieke leven te winnen. Achteraf kan
men diens tegenstand begrijpen: tegen zijn
wil moest hij plaats maken voor den leider
eener beweging, welke
geen andere partijen duldde
Het nat-socialisme diende zich slechts aan
als partij, zoolang het om de macht vocht
en dus rekening moest houden met het par
lementaire systeem. Beter dan wie dan ook
wist dr Bruning, dat alle partijen, dus ook
't Centrum, als sneeuw voor de zon zouden
verdwijnen, zoodra Hitier aan het bewind
zou komeD. Niettemin aanvaardde hij met
de ootmoedige volgzaamheid van den geloo-
vige zijn nieuwe taak en begaf zich naar de
Wilhelmstrasse, om zijn opvolger, rijkskan
selier Hitier, hiervan in kennis te stellen.
Van deze historische ontmoeting tusschen
de vertegenwoordigers van twee sterk uit-
eenloopende werelden kreeg, de banale bui
tenwereld weliswaar niets naders te hooren,
maar men kan aannemen, dat zij in de
zienswijze van beide mannen geenerlei ver
andering heeft teweeggebracht.
Immers: enkele weken later volgde op de
ineenstorting van Hugenbergs Duitsch-na-
tionale partij
de opheffing van het oentrnm
en de Reiersche volkspartij. Het partijsy
steem moest plaats maken voor het prin
cipe van den „Führer", een beginsel, dat in
scherpe tegenstelling staat tot de gedachte
der democratie. Adolf Hitler heeft in zijn
uiteenzettingen over het staatsrecht te ken
nen gegeven, dat de directe keuze van den
leider voor Duitschland de aangewezen
staatsvorm ia Dr Brüning, die het ontstaan
den groei en den strijd der nationaal-socia-
listische beweging jaren achtereen met voor
zichtige belangstelling volgde, voorzag, dat
zijn taak volbracht zou wezen, zoodra Hin
denburg zijn vertrouwen "van Brüning zou
overdragen op Hitier.
Sedertdien hield dr Brüning zich op den
achtergrond. Partijdagen waren niet meer
„zeitgemüss" en de uitwerking van het eens
zoo sterke partijleven was problematisch
geworden. De pers, die hem jaren lang ten
dienst stond, de „Germania" en haar „Mar-
kische Volks-Zeitung" warerf in andere han
den overgegaan en staan voortaan geheel
onder den persoonlijken invloed van vice-
kanselicr Von Papen. Von Papen was steeds
een principieele tegenstander van de cen
trumpartij en dr Brüning weet uit harde
ervaring, wat hem van dien kant te wach
ten staat Von Papen, wiens mislukking als
rijkskanselier voornamelijk aan de NSDAP
moet worden toegeschreven, was de man,
die Hindenburg voor het kanselierschap
van Adolf Hitier wist te winnen en met
Von Neurath moet hij tot de weinigen ge-
rekend worden, die van de oude garde in
het nieuwe staatsbewind zijn overgebleven.
Vooralsnog, men beweert:
zoolang „der alte Herr" nog leeft,
schijnt him uur niet geslagen te hebben.
Daarentegen ressorteert dr Brüning onder
de mannen van het vroegere regime, die
oor het volk verantwoording moeten af
leggen van hun daden. Het harde lot, dat
den socialistisehen kanselier Bauer en den
rijksdagpresident Löbe ten deel viel, kan
ook hem beschoren zijn.
De aanvallen tegen dr Brüning nemen een
steeds scherperen vorm aan. Zonder zulks
te beoogen, heeft een publicatie in Neder-
landsche dagbladen hiertoe opnieuw aan
leiding gegeven. Zich beroepende op de
„Eindhovensche Courant" en de „Tijd"
houdt de „Völkische Beobachter" zich bezig
met een correspondentie van den voormali
gen kanselier dr Brüning en het vaticaan.
Dr Brüning zou het vaticaan voor Hitier
gewaarschuwd hebben en tot groote voor
zichtigheid hébben gemaand. Rome moest
zich vooral niet door schoone beloften laten
verblinden, want het zou niet de eerste
maal zijn, dat men zich lajer aan zulke be
loften niet houdt. Deze waarschuwing zou
langs een bijzonderen weg van Berlijn naar
Rome zijn getransporteerd. Een persoon
lijke courier zou den brief via Zwitesrland
het vaticaan gebracht hebben. Tijdens
de onderhandelingen over het concordaat
wees vice-kamelier Von Papen op de toe
zeggingen van Hitler ten gunste van de ka
tholieke kerk en hij deze gelegenheid moet
een lid der curie gezegd hebben: „Wij moe
ten eerst op daden wachten. Wij bezitten
een brief van een vooraanstaande politieke
persoonlijkheid, door wie wij gewaarschuwd
zijn!"
In de veronderstelling, dat hiermede dr
Briinincr wordt bedoeld, stelt de „Völkische
Beobachter" den eisch: „Wij verwachten,
dat dr Brüning op deze onthullingen ant
woordt!" Dit verslag uit den „Vólkischen
Beobachter" werd in vele andere Duitsche
dagbladen overgenomen en opnieuw houdt
iedereen zich bezig met den voormaligen
kanselier dr Brüning.
Ik hield het onder deze omstandigheden
voor wenschelijk
dr Brüning persoonlijk op te zoeken
en begaf mij naar het Hedwig-Kranken-
haus, waar hij een teruggetrokken leven
leidt. Hier ontvangt hij het bezoek van
vrienden uit zijn vroegere omgeving, ver
mijdt alle onnoodig contact met de buiten-
Wereld en doet alles, wat binnen zijn zeer
beperkt vermogen ligt, om onnoodige op
schudding te vermijden. Vooral voor de pers
is hij niet meer toegankelijk.
Bij een vorige ontmoeting, ruim twee
maanden geleden, werd ik eerst door Mi
nisterialist Egbrink ontvangen, die als
patiënten in het ziekenhuis vertoefde. Deze
heeft als hersteld het ziekenhuis weer ver
laten, maar bezoekt dr Briining nog vrij ge
regeld. Ditmaal vind ik den voormaligen
rijkskanselier geheel alleen op het balkon
van zijn sobere woon-slaapkamer. Hij houdt
zich bezig met een boek over het „Antlitz
Brasiliens" en schijnt niet te begrijpen, wat
men eigenlijk van hem wil.
„Het gaat hierbij vermoedelijk om een pu
blicatie van een week geleden in .Daily
Herald" en hiervan schijnt men een gedeelte
in de Nederlandsche bladen overgenomen
to hebben.
Ik behoef u wel niet te verzekeren,
dat door mij geen brief naar het
vaticaan werd verzonden.
Over den tegenwoordigen rijkskanselier
heb ik mij nooit tegenover wie dan ook on
vriendelijk uitgelaten en het ligt stellig niet
in mijn voornemen, zulks ooit te doen. Over
het concordaat werd door mij niets geschre
ven en met de besprekingen dienaangaande
te Rome heb ik mij nimmer ingelaten."
Dr Brüning schijnt zich van al deze be
schuldigingen niet al te veel aangetrokken
te hebben, want hij ziet er opvallend veel
beter uit dan tijdens zijn kanselierschap.
Om begrijpelijke redenen blijft hij in
Duitschland wonen en verlaat slechts zel
den de rijkshoofdstad.
Ik breng het gesprek op de bewering, dat
hij zich in een klooster denkt terug te
trekken. Hij schiet in den lach en ant
woordt met een afwijzend gebaar: „Absolu-
ter Quatsch! Ik woon hier immers al onge
veer ir* een klooster en voel me in deze om
geving volkomen op mijn gemak. Zulke be
richten komen telkens opduiken. Ook moet
ik van plan zijn, ergens in het buitenland
een professoraat te aanvaarden. Vertelt u
maar, dat ik er zelf niets van weet".
Ik vraag dr Brüning of hij op het verlan
gen van den „Völkischen Beobachter" denkt
in te gaan? Hij schijnt hier niet veel voor
te voelen, maar ik geef hem als mijn mee
ting te kennen, dat onder de gegeven om
standigheden een duidelijk antwoord wen
schelijk geacht moet worden. Hij overlegt
een oogenblik en dicteert dan in de Duit
sche taal het volgende antwoord, dat in de
eerste plaats bedoeld is voor de Nederland
sche organen, die zich met hem bezig
hielden:
„Tegenover een reeks geruchten, welke,
den laatsten tijd iai binnen- en buitenland-
sche dagbladen werden verspreid, hebben
wij in overleg met dr. Brüning vastgesteld,
dat door hem geen brief aan het vaticaan
is geschreven en dus ook door hem geen
waarschuwing tegen den kanselier Hitier
werd uitgesproken. Ook de geruchten over
een minder gunstigen gezondheidstoestand
van dr. Brüning of diens voornemen, naar
het buitenland of in een klooster te gaan,
berusten op onjuistheid."
Deze verklaring, welke aan duidelijkheid
niets te wenschen overlaat, is inmiddels in
de katholieke pers geplaatst en het is nu
nog slechts de vraag, of ook de „Völkische
Beobachter" hiervan gebruik zal maken, om
onjuiste beweringen ten ongunste van een
vroegeren staatsman tegen te spreken.
Berlijn, 21 Augustus 1933.
GROOTE SCHOONMAAK TE BERLIJN.
Honderden nachtclubs gesloten
In een door admiraal von Levetzow, den
Berlijnschen politie-president, uitgegeven
rapport worden bijzonderheden meegedeeld
over het door de politie verrichte werk om
het Berlijnsche nachtleven te zuiveren.
Het rapport vermeldt, dat de rijkshoofd
stad thans gezuiverd is van „het drek der
Marxistische periode" en dat de tijden voor
bij zijn, waarin rijke vreemdelingen sensa-
tioneele verhalen konden doen over offici
eel e tochten ter bezichtiging van Berlijns
nachtleven.
Honderden nachtclubs zijn thans geslQten
en minstens even zooveel staan op de zwar
te lijst
Met afschuw werd verder melding ge-
maatk van de „vruchtelooze pogingen" van
vele eigenaars van nachtclubs om aan de
aandacht der politie te ontsnappen, door hun
lokalen in nazi-kleuren te versieren en hun
kellners als SS-mannen te kleeden.
DE JACHT OP COMMUNISTEN.
Uit Dortmund: Te Wattenscheid zijn weer
40 communisten aangehouden, van wie er
enkele in het bezit van wapenen waren. In
de buurt van Dortmund wordt thans door
de communisten een nieuwe methode ge
volgd om zich te organiseeren. De centrales
bevinden zich meestal bij personen, die tot
de Russische natie behooren, of wier vrou
wen Russinnen zijn.
HIJKSWEER EN NAZI-MILITIE.
Bij de betooging van de SA en de SS te
Godesberg heeft Röhm, de chef van den staf,
aangekondigd, dat 'n nieuw reglement voor
de stormtroepen ingevoerd zal worden. Hij
verklaarde, dat er geen naijver tusschen de
rijksweer en de nationaal-socialistische mi
litie bestaat De rijksweer is uitsluitend
voor de landsverdediging bestemd, de mili
tie voor het handhaven van het werk der
nationaal-socialistische revolutie.
DE WET TEGEN DIERENMISHANDELING
Krachtens paragraaf 145 van het Duitsche
wetboek van strafrecht, welke bij rijkswet
van 26 Mei j.l. opnieuw van kracht is ge
worden, wordt ieder, die een dier ruw mis
handelt of met voorbedachten rade kwelt
bedreigd met een gevangenisstraf van
hoogstens zes maanden of een geldboete.
In een algemeene verordening wordt ver
klaard, dat de Pruisische minister van justi
tie de vroegere bepalingen inzake dieren-
kwellerij niet voldoende achtte, daar toen
dierenmishandeling niet om wille van het
dier werd bestraft, doch om wille van de
gevoelens van het toeschouwend publiek.
Een dergelijke opvatting is volgans den
Pruisischen minister van justitie niet in
overeenstemming met den tijd. Evenals de
mensch, is ook het dier egn met leven be
giftigd wezen. De mensch heeft daarom, als
de sterkste, den plicht het dier voor onnoo
dige kwelling te behoeden.
Een dankbetuiging
De heer Knoest, leider van het Int. Inl.
Bureau voor Waarheidzoekers „Amor est
Justitia" te Den Haag heeft „in naam van
de dierenvrienden van de geheele wereld"
Hitier bedankt voor „de heerlijke cultuur
daad" van bet verbod van vivisectie.
NIEUWE ARBEIDSOVEREEN
KOMSTEN IN AMERIKA
Men is gereed met de staal-,
olie- en houtindustrie
WERKVERRUIMING VERWACHT
Uit Washington wordt gemeld, dat de pe-
troleummagnaten zich bereid hebben ver
klaard zich aan de voorstellen van Presi
dent Roosevelt inzake het arbeidscharter te
onderwerpen.
De werknemers in de staalindustrie zijn
eveneens met de regeering tot overeenstem
ming gekomen en ook die in de hout
industrie.
Men verwacht nu, dat de kolen- en auto
industrie, met inbegrip van Ford, wel spoe
dig het voorbeeld van de staalindustrie zul
len volgen.
In de staalindustrie wordt de gemiddelde
werkweek door de overeengekomen code
vastgesteld op 40 uur. Maximaal mogen de
arbeiders in de staalfabrieken acht uur per
dag en gedurende zes dagen per week wer
ken. Als op 1 November a.s. of eerder de
productie zestig procent van de capaciteit
zal hebben bereikt, wordt voor het geheele
personeel, betrokken bij de staalindustrie,
een maximum-werktijd van acht uur per
dag ingesteld.
Zooals bekend heeft de wet voor het na
tionale herstel niet alleen ten doel de werk
tijden te verminderen en daardoor het aan
stellen van meer werklieden mogelijk te
maken, doch tevens een verhooging der loo-
nen te verkrijgen. In verband hiermede
wordt in de code gezegd dat sedert 1 Julids
loonen in de staalindustrie naar schatting
met vijftien procent zijn gestegen. De staal-
maatschappijen zijn eveneens van meening,
dat de minimum-loonen, welke in de code
zijn vastgesteld, meer zullen bèdragen dan
het gemiddelde van 40 dollarcent per uur.
Een der groote moeilijkheden is ook het
recht van organisatie der arbeiders en de
houding ten aanzien van dé ongeorganiseer
de arbeiders. Wat deze kwestie betreft, ver
meldt de code slechts het wetsartikel, waar
bij aan de arbeiders het recht wordt gege
ven zich, zonder beperking, naar eigen
wensch, te organiseeren.
Wij herinneren er in dit verband aar\, dat
tot dusver de georganiseerden in de Vereen.
Staten een ware terreur oefenden op de on
georganiseerden en op de werkgevers. Tal
rijk waren de z.g. „gesloten" werkplaatsen
en fabrieken, waarin een ongeorganiseerde
onmogelijk kon binnendringen, terwijl de
„open shops" steeds minder werden.
Nu Roosevelt de codes voor de staal-, olie-
en houtindustrieën onderteekend heeft, ver
wacht men te Washington, dat de werkloos
heid weer belangrijk zal afnemen.
Gemeld wordt nog, dat President Roose
velt in de afgeloopen week zelf een belang
rijke rol heeft gespeeld in de conferentie»
met de kolenmagnaten. Hij waarschuwde
hen, dat, indien zij er niet in zouden slagen
om orde op hun zaken te stellen, de com
munisten wel eens hun kans schoon zouden
kunnen zien.
De strijd tusschen de industrieel en en de
vakvereenigingen, wier ledental sterk stijgt,
verwekt algemeen ongerustheid.
Uit Washington wordt ng gemeld:
Vanwege de voortdurende voorwaarden en
bezwaren heeft Roosevelt er in toegestemd
een commissie van vertegenwoordigers uit
de petroleumindustrie te benoemen, fdie wij
zigingen van den code zal voorstellen en de
petroleummannen hebben er in toegestemd
de aanbevelingen van den president af te
wachten.
Johnson zeide, dat de meest karakteristie
ke trek van den staal-code de achturendag,
resp. de 35-urige werkweek is.
De administratie overweegt een proef-
kwartaal voor codes als voor de staal- en
petroleumindustrie en schijnt definitief een
politiek van prijsbepaling te hebben aan
vaard.
Vanwege de verhoogde productiekosten,
welke de code en de belastingverhooging
veroorzaakt hebben, is de textielindustrie
genoodzaakt haar prijzen zoodanig te ver-
hoogen, dat gevreesd wordt, dat het het ver
bruik in gevaar brengt, en mitsdien zou
WERKHERVATTING IN PENNSYLVANIE.
Uit Coaldale (Penns.) wordt gemeld:
Vijftienduizend arbeiders in de anthra-
ciet-mijnen, die in staking waren gegaan,
hebben erin toegestemd het werk te hervat
ten, nadat zij de verzekering hadden ont
vangen, dat hun grieven door de federale
en staatsautoriteiten zullen worden onder
zocht
KONING BORIS BIJ MUSSOLINI
Koning Boris van Bulgarije, die op het
oogenlblLk incognito in Italië vertoeft, heeft
een ondenhoud met Mussolini gehad.
De Japansche zaakgelastigde te Parijs
heeft, volgens instructies van zijn regeering,
aan de Fransche regeering een nota over
handigd, waarin de Japansche bezwaren te
gen de bezetting van een aantal koraal
eilanden in de Stille Zuidzee door Frank
rijk worden uiteengezet
DE BLOEDPRIJS DER PACIFICATIE
VAN MAROKKO
PARIJS, 22 Aug. De oommuniiötieche Hu-
manité beweert in een beridht udt Mecknes.
dat de zgn. pacificatie van Marokko sedert
het midden van Juni reeds 2000 3000 doo
den heeft gekost De verliezen aan de andere
zijde van het front meegerekend, zou dien
sedert Juli minstens 5 k 6000 dooden ge
vallen zijn.
BLERIOT MOET ZIJN VLIEGTUIGEN-
FABRIEK SLUITEN
PARIJS, 22 Aug. Nauwelijks 4 welken na
dat Codos en Rossi door hun lange afetends-
vluoht een wereldrecord op naam van een
produot der Bleriotfabriek, hebben gebracht
kondigt Louis Bleriot aan, dat hij zijn vlieg
tuigfabrieken te Suresnes zal moeten ©lui
ten wegens gebrek aan orders. Reeds gerui
men tijd hadden de fabrieken nauwelijks
iets te doen en waren er nog slecfhts 10 man
aan het werk.
CHINEESCHE TREIN IN DE RIVIER
GESTORT
Meer dan 200 dooden
PARIJS, 22 Aug. Het persagentschap Ra
dio meldt uit Shangai, dat tusechen Kioeking
en Koeling een militaire trein, waarin 500
Cbmeesdhe officieren gezoten waren, in de
Siaao-rivii«r zou zijn gestort Tweehonderd
officieren zijn verdronken.
LONDEN, 22 Aug. Nadere beridhten uit
Shangai bevestigen, dat 200 Chiineeeohe offi
cieren van een der regimenten met de beste
reputatie bij het eï^rwegongeluk nabij
Kioeking zijn verdronken. Twee wagons
stortten in de Siaao-rivier. Pogingen van de
overige passagiers om de officieren te red
den, bieren zonder recttftaatr
GANDHI ZEER VERZWAKT
De Indische minister van binnenlandsche
zaken heeft in den wetgevenden raad ver
klaard, dat men niet voornemens is,
Gandhi met geweld te voeden. Particuliere
artsen zullen hieim, indien hij zulks
wenscht, verzorgen.
Gandhi is gisteren zijn zesden vastendag
begonnen. Hij is zeer verzwakt
Naar nog gemeld wordt, is mevrouw
Gandhi uit de gevangenis ontslagen, opdat
zij haar man in het ziekenhuis gezelschap
kan houden.
HONGERSNOOD IN RUSLAND
De aartsbisschop van Weenen Kardinaal
Dr. Theodoor Innitzer roept de beschaafde
menschheid op om een algemeene hulpactie
in te leiden voor hen die in Rusland met
den hongerdood worden bedreigd. Hij zal
vertegenwoordigers van verschillende con
fessies uitnoodigen tot het vormen van een
comité. De aartsbisschop schrijft van hon
derden brieven, vooral uit de Oekraime en
den Noordelijken Kaukasus te hebben ken
nisgenomen, die ervan getuigen, dat in de
laatste maanden honderdduizenden, ja mil-
lioenen mensehen in Sovjet Rusland door
honger te gronde zijn gegaan. Niet alleen
Russen, ook leden van alle andere in de
Sovjet Unie levende volksgroepen werden
op ontzettende wijze getroffen.
Reeds thans, aldus Dr. Innitzer, staat
vast, dat de catastrophe ook nu, in den tijd
van den nieuwen oogst, zal blijven voort
duren. Om de verzorging der industriecentra
mogelijk te maken, wordt, naar de Sovjet
pers openlijk toegeeft, onder toepassing van
allerlei dwangmiddelen, den boeren in de
Oekraine, den Kaukasus en elders de oogst
ontnomen. De hongersnood zal daardoor
binnen weinige maanden een nieuw hoogte
punt hebben bereikt en opnieuw zullen mil-
iioenen menschen ten gronde gaan.
RUWE BALKANZEDEN
BLOEDIGE STRIJD OM EEN MEISJE
Uit Belgrado wordt gemeld.:
In het district Ban ja Luca in Bosnië is
een 17-jarig rijk meisje de onschuldige oor
zaak van veel bloedvergieten geweest.
Door zeer velen werd haar het hof
maakt, en ofschoon haar vader wensch te,
dat zij zou trouwen met Dragomir, een rijk
landbouwer, bleef zij trouw aan haar uit
verkorene, Vasa, een jeugdig weduwmaar
met geringe middelen.
Toen zij een huwelijk met Dragomir een
voudig weigerde, verzamelde deze 50 zijner
vrienden, gewapend met bijlen, messen en
landbouwwerktuigen en trok hij op zijn
rivaal af, die zich inmiddels ook van c
gewapende vriendenmacht had voorzien.
Voor het huis van het meisje ontstond de
botsing, nadat zij nogmaals haar trouw aan
Vasa had verklaard.
Het bloedige gevecht duurde een half uur
toen werden de vechtenden door de gendar
mes gescheiden.
Vasa en drie zijner vrienden werden doo-
delijk gewond en 15 jongemannen werden
met zware verwondingen in het ziekenhuis
opgenomen, terwijl nog tientallen anderen
gewond zijn, doch zulks verborgen houden,
uit vrees voor arrestatie.
Het meisje, dat zich eveneens onder de
vechtenden had begeven, was ongedeerd
bleiven.
Zij blijft (bij haar woord, Dragomir, dde
zelf ernstig gewond is, niet te zullen hu
wen en zegt hem en zichzelf te zullen doo
den, indien haar ouders op dit huwelijk blij-
aandringen.
ONWEDERS BOVEN ZWITSERLAND
Historisch slot verwoest
Boven Genève heeft Zondagavond een he
vig onweder gewoed-, dat aan den oogst aan
zienlijke schade berokkende en tal van
boomen ontwortelde.
Ook op andere plaatsen hebben onweders
de groote hitte der laatste weken gebroken.
Bij Mammern in het kanton Thurgau
werd het slot Liebeniels, dat uit de twaalfde
eeuw dateert, door den bliksem getroffen
en in den asch gelegd.
BEIERSCH ALPENIST NEERGESTORT.
Bij het beklimmen van den Noordelijken
wand van den Matterhorn is de Beiersche
Alpenist Kroner uit Traunstein neergestort
en om het leven gekomen. Het gelukte zijn
vriend het lijk te bergen en vervolgens hulp
te gaan halen. Kroner was een zeer ervaren
Alpenist, die indertijd door de Beiersche Al-
penvereeniging uitgezonden was voor een
expeditie in het Atlasgebergte.
Aan de Piz Roseg, in de Bernina Alpen in
Grauibunderland, zijn vier Engelsche toe
risten, allen leeraar aan het bekende Iton
College, doodelijk verongelukt. Zij hadden
in de ""schiervahuit hun rugzakken achter
gelaten om gemakkelijker dem top te kunnen
beklimmen. Toen zij echter 's avonds niet
terugkeerden, gingen de andere toeristen,
die in de Tschiervahut z""-den overnachten,
op zoek. Na eenigen tijd zoeken vond men
een ijspikkel van een der v°rmisten en kort
daarna de. vier lijken aan den voet van een
steilen rotsand. In den loop van den nacht
konden de lijken geborgen worden. Zij zijn
overgebracht naar Pontresina,
8 dooden, 26 gewonden
Uit Wilmington in den staat Delaware
wordt gemeld, dat een autobus, die geheel
bezet was met personen die een vacantie-
uitstapje maakten, in botsing kwam met
een vrachtauto, die dynamiet vervoerde. Er
volgde een vreeselijke ontploffing. De in
zittenden der beide voertuigen werden ver
weggeslingerd. Acht hunner werden op slag
gedood en 26 ernstig gewond. De beid£
auto's werden geheel uit elkaar
WEER EEN LOCOMOBIEL ONTPLOFT
Gistermorgen tegen 6 uur is te Alvens-
leben in het district Neuhaldensleben een
locomobiel gebruikt voor het aandrijven
van een dorsohmaehine ontploft. De schuur
die in brand vloog brandde tot den grond
toe af. De machinist was op slag dood. Een
vrouw werd onder de puinhoopen bedol
ven. De 2e machinist en de landbouwer zelf
werden ernstig gewond. Men vermoedt dat
de ketel tengevolge van overdruk ontoloft
ZEIL VLIEGER VERONGELUKT
De jonge zeilvlieger Engl uit Pfongau, die
van Zondagmiddag 3 uur met een motor-
loos vliegtuig op een hoogte van 400 M.
boven het Gaisbergplateau zweefde, zag geen
kans te landen eu is vannacht tegen 1 uur
n. «srgestoit en doodelijk verongelukt,
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand j
Hoogste ©tand 762.8 te Bionritz.
Laagste stand 7i8.9 te Lerwick
Stand vanmorgen half twaalf 754.8.
WEERVERW ACHTING
Meest matige Z. tot Z.W. wind, half tot
zwaar bewolkt of betrokken, aanvankelijk
opklarend, opnieuw regenbuien, met kans
op onweer, weinig verandering in tempe
ratuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De BUt)
De depressie op de Noordzee verplaatst
ziah langzaam in Zuidoostelijke riahting,
langs haar Zuid- en Ooetrand hielden de
regen- en onweersbuien aan en bleef het
weer zijn ongestadig karakter behouden. In
Ierland daalt de barometer weer. Vanuit het
Westen naderen nieuwe dep ressie-iai vlo ede n
die na een korte verbetering van het weer
hier opnieuw regen kunnen geven. De hooge
druk in het Zuidwesten bleef van weinig
beteekenis, dooh houdt stand en vertoont
neiging zioh over Zuid-Frankrijk uit te bral
den. De temperatuunsverdeeling i6 zeer ge
lijkmatig, alleen in Zuid-Franlkrijk is het
nog 7.eVr warm. Ook om de Oostzee gn in
Oost-Europa komen hooge temperaturen
voor.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen ha'f twaalf 15.2.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
23 AUGUSTUS.
Van 's avonds 8.38 uur tot 's morgens 5.28 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
'(Oude Amsterdamsche tijd)
Heden Vorig
Walshnt 2.74 2.79
Straatsburg -2.68 -2.62
Kehl
Dledesbelm
Mannheim
Mainz
Bingen
2.98 3.05
1.30 1.29
■0.76 -0.70
1.78 1.82
Caup
Ems
Coblens
Trier
Keulen
Rührort
Wesel
Emmerik
Dusseldorf
Heden Vorig
1.94 1.96
1.16 t.15
-0.90 -0.18
-0.12 -0.13
1.10 1.10
1.01 0.99
Maastricht 40.78 40.10
Venlo
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
23 Augustus
Delfzijl 039 12.41 HeUevoetsluIs 4.15 1635
Terschelling 9.59 22.23 Willemstad 5.10 17.23
Harlingen 10.45 23.00 Brouwersh. 3.27 16.47
Den Helder 8.15 21.00 Zlerlkzee 4.11 16.17
IJmuIden 4.15 16.39 Wemeldinge 4.29 16.41
H.v. Holland 3.29 15.54 Vllsslngen 235 14.40
Scheveningen 3.39 16.04 Terneuzen 3.05 1.\15
Rotterdam 638 17.35 Hansweert 4.00 16.04
LINDBERGH NAAR DENEMARKEN
Naar te Now York verluidt, is Lindbergh
voornemens van IJsland via de Orkaden
naar Denemarken te vliegen,
ZWEMMER DOOR EEN VISCH GEDOOD
In de Donaudelta
Uit Oradea Mara in Zevenbergen wordt
bericht, dat de aldaar wonende weduwe
Széll van het commando van het 33ete regnj-,
ment te Tulcea een telegram ontving, waar
in haar meegedeeld werd, dat haar in ge>-
noemd regiment dienende zoon bij het ba
den in den Donau door een grooten visch
gegrepen en gedood werd. Aangezien men
dit bericht wieönig geloofwaardig vond, in
formeerde de politie van Oradea Mara offi
cieel bij het 33ste regimentscommando, dat
echter zijn telegram door een uitvoerig
relaa6 van het ongeval bevestigde. De sol
daat, een uitstekende zwemmer, was ver m
de rivder gezwommen, toen zijn kameraden
tot hun oneteflteniis zegen, dat een reu6-
adhftiige visch met opengespailikten bek uit
die golven opdooik en Széll bij het lijf pak
kend, onmdddeilijk met hem in de diepte
verdween. Eerst den daarop volgenden dag
spoelde het vreeselijk verminkte lijk van
den ongeüukkigen soldaat aan den oever.
Aan de delta van den Donau zijn steuren
en meervallen van 100—150 K.K. met zeld
zaam en het is dus waarschijnlijk, dat een
dergelijk monster den armen soldaat heeft
gegrepen.
„DE BESTE ZWEMSTER TER WERELD"
Uit Essen werd gister gemeld: De zwemster
Ruth Litzig heeft het klaargespeeld, niet min
der dan 79 uren in het water te blyven. Zij
heeft dit duur moeten bekoopen. De laatste
uren kon van zwemmen niet meer gesprokén
worden. De zwemster was geheel uitgeput en
slechts door telkens toeroepen, lawaaiige
muziek enz. bleef zjj nog by kennis.
Teekenend voor den geest der toeschouwers
..as het, dat men van de vermoeidheid van de
zwemster in het geheel geen notitie nam en
haar slechts aanmoedigde om vol te houden.
Toen zy tenslotte uit het water gehaald
werd, was haar toestand zoodanig, dat zy ter
stond in watten en dekens gehuld en naar een
ziekenhuis getransporteerd moest worden,
waar zy thans in bedenkelyken toestand ligt.
Gevaarlijke verschijnselen, o.a. van ademnood
°n hartbeklemmingen, doen zich voor.
Hoe weinig men aanvankelijk zich bewust
..as van den ernst van haar toestand, blykt
uit het trotsch gezegde van de moeder, toen
zy haar dochter in het ziekenhuis bracht:
„Hier breng ik u de beste zwemster ter we
reld".
AFSCHUWELIJKE WRAAKNEMING
Te Cztankorszk in Daknatië heeft een 21-
jarige boerenknecht de beide kinderen va
zijn buren vermoord, met wien hij in twit
leefde. Een oude vrouw, die toevallig voorbij
kwam en ooggetuige van den moord was
stak hij eveneens dood. De moordenaar, zijn
moeder en zijn broer werden gearresteerd,
aangezien bleek, dat zij uit wraak geza
menlijk het moordplan hadden ontworpen:
