DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1933
TWEEDE BLAD PAG. P
STADSNIEUWS^
OPENING ZOUTERIJ
DER LEIDSCHE SPEKCENTRALE
IN HET OPENBAAR SLACHTHUIS
Gisteren had in het Openbaar Slacht
huis onder tamelijk groote belangstelling
van de zijde der slagerspatroons, in tegen
woordigheid o.a. van dr. W. Stuurman, du.
van het Openbaar Slachthuis, de heeren
Koekenbier en Wijnnobel, voorzitters resp.
\an de R. K. en Neutrale Slagerspatroons-
vereenigingen alhier, het raadslid dc heer
Th. Bergers alsmede diverse ambtenaren,
de officieele opening plaats van i zoutenj
der Leidsche Spekcentrale, die tengevolge
van regeeringsbesluit moest worden inge
steld.
Als eerste spreker voerde de heer Koe
kenbier het woord. Deze opening beteekeni
het resultaat van een stuk vereemgings-
leven, aldus spr., dat slechts door onder
linge samenweiking bereikt kon worden.
Het woord richtend tot dr. Stuurman,
merkte spr. op dat deze het eerst op de
mogelijkheid van het stichtep eener spek-
zouterij en pekelinrichting had gewezen.
Een groot werk is volbracht. Spr. bracht
dank aan de leden der commissie voor de
Spekcentrale, alsmede voor de medewer
king van dr. Stuurman, wiens practisehe
adviezen zeer gewaardeerd werden. Een
gelukkig element voor de totstandkoming
was de samenwerking, met vele slagers
Dr. Schuurman wees er op, dat de mede
werking der slagers niet steeds zoodanig
is geweest als nu. Nu zij echter van re-
geeringswege gedwongen worden het spek
te zouten in een gekoelde ruimte, is hier-
in veel veranderd. Het zouten van spetc
zal op den duur wel in alle slachthuizen
ingevoerd worden. Spr. betoonde zich reeds
uiterst tevreden met hetgeen was bereikt
in het belang der slagers, hoewel het in
de bedoeling ligt op den duur nog tot uit
breiding over te gaan.
Als voorzitter van de Leidsche Spekcen
trale prees de heer La Rivière de inrich
ting. die volgens deskundigen tot de zee»
weinige in den lande behoort welke aan ae
hoogste eischen voldoen. Als de inrichting
blijft, zooals zij is, dan is dit al zeer vo>-
doende. Spr. besloot met den wensch, dat
de slagers haar regelmatig zullen gebrui
ken en niet alleen in den wannen zomer,
want het geheele jaar moet zij rendeeren.
Tenslotte sprak de heer Th. Bergers,
lid der commissie van beheer nog een
woord van dank aan dr. Stuurman; hij
hoopte, dat deze ook de erkentelijkheid
aan het Gemeentebestuur zou overbren
gen. Den leden die zich nog niet garrlii
verklaard hadden, spoorde hij aan zulks
alsnog vooral nog te doen en de inrichting
niet als een gelegenheidskoopje" te be
schouwen.
Hierop verlieten de aanwezigen het la
boratorium, waar men zich had vereenigd,
teneinde het nieuwe gebouw te bezichtigen.
Dr. Stuurman verrichtte hierbij met een
enkel woord de opening. Het gebouw, dat
uit een opslagplaats en een koelimnjchting
bestaat, maakt een uiterst soberen en rei-
nen indruk. De temperatuur is om en bij
het vriespunt en vormde een schril contrast
met die in de buitenlucht.
In 6 waterbassins wordt het spek ge
weekt en gezouten, onder deskundig toe
zicht, hetgeen de hygiëne stellig ten goede
komt.
Na afloop bleef men nog langen tijd in
gezellig samenzijn bijeen waarbij nog het
woord gevoerd werd door den heer Wijn-
nobel, die in het tijzond |r nog wees op
het feit, dat de inrichting niet in het be
lang van alle slagers is, n.l. van hen, die
tot nu toe een eigen spekzouterij bezaten,
doch nu het zoover is, tot algemeen© me
dewerking aanspoorde.
Het Rapport
van de Raadhuis-Adviescommissie
HET ONTWERP-BLAAUW HEEFT
DE VOORKEUR
ZWEMMEN
DIPLOMA
Gisterenavond vond in de Zwem-Inrichting
De Zijl onder groote belangstelling het
diploma-zwemmen plaats.
Het diploma is uitgereikt:
aan de heeiren B. G. Gaykema, Tj. Pardon,
W. M. Oppelaar, A. Gerse, M. van Dijk en
J. A. Oosterdag;
aan de jongens: G Koekenbakker, J. de
Vos, B. van Klinken, H. Paanakker, M.
Broers, P. J. de Vet te Oegstgeest, H. W. v.
d. Reyden, Af. van Lieshout, P. Wallaard te
den Helder, L de Wit ,J. L. Boender te Was
senaar, H. Schreuder, M. Bon, D. v. d. Bos,
II. van Dijk, G Samson, N. Laman, B, Pont,
K. van Offeren, P. van Weeren, W. Koppenol
te Wassenaar, A. Chr. v. d. Feltz v. d. Sloot
te Wassenaar, W. Knegtel, H. v. d. Horst te
Wassenaar, W. Ober, 'G v. d. Lelie.
aan de dames: J. G Binnenkamp-van Weer
leo. H do Roo—Hagen, J v Klinkende Reus
R RepCrobveld, A M H Kuenenv Noort:
en aan de dames Th Brune, A. R. v Well,
te Oegstgeest, M Blansjaar, A de Jong, R.
Wurzer en N v d Linden.
Aan de jongedame* E v d Reyden, S Boom
S v Amerongen, J Klinkhamer, S Schouten
T Verstnaten, Al Breyer, R Dubbelman, A.
Rep, S Hoogenboom, R Stikvoort, C Dreef,
H Swancnburg, G Verbey, R Impel mans, St
Bilderbeck, J Vonk, R Blansjaar, I Blans
jaar, J d*> Graaf, S v Heusiden, R de Jong
K Leppers en A Breyer.
Waar geen woonplaats is vermeld is deze
Leiden.
ONDERLINGE WEDSTRIJDEN
Gaarne vestigen wij nog even de aan
dacht op de onderlinge wedstrijden van De
Zijl, die gehouden op Dinsdagavond 29 Aug.
aanvang 7 u., in de zweminrichting De Zijl
Inschrijvingen kunnen nog geschieden bij
de zwemmeesters.
K. VAN K. RIJNLAND
3AHDELSREGISTER
Nieuwe inschrijving
6239. Gebr. Volbeda. Leiden, Heerensingel
1. Rund-, kalfs-, lams- en varkensslagerij.
Handel in fijne vleeschwaren. Venn. D. G.
F. Volbeda, Leiden en J. J. H. Volbeda, Lei
den.
WERKLOOZEN-CURSUS
De cursus in het autogeen lassche» en
snijden voor werkloozen te Leiden, welke
cursus op 6 April 1933 met 31 deelnemers
begon en, doordat verschillende deelnemers
weer werk kregen, tot 16 slonk, is thans ge
ëindigd met het houden van een examen.
Bijna alle deelnemers \isten hierbij een
voldoend eindcijfer te behalen. Deze cursus
heeft wel vruchten afgeworpen 'voor de
deelnemers, liet examen werd afgenomen
namens den Bond van Smedenpatroons, de
heeren J. Erad s en J. J. Pley. Voor de deel
nemers en het subcomité voor ontwikkeling
en ontspanning van het crisis-comité, dat
deze cursus organiseerde heeft het houden
ervan voldoening geschonken.
Het rapport van de Raadhuis-adviescom
missie, bestaande uit de heeren dr. H. K.
v. Gelder, ir. J. C. Bremer, H. v. d. Klooi
Meybrug, dr. ir. J. H. Plantenga, A. H. de
Blauw en ir. J. L. Driessen, is thans
de publicatie vrijgegeven en aan de raads
leden toegezonden, waaraan wii een en an
der ontleenen.
In haar inleiding geeft de commissie de
redenen aan, waarom ze van het program
ma afweek en het ontwerp-blaauw in haar
beoordeeling betrok.
De Commissie heeft gemeend, dat bij
haai' beoordeeling vijf factoren in aanmer
king moeten worden gebracht, wai
vier hierna genoemde telkens in gelijke
volgorde te berde zullen komen bij de be
schouwingen over elk der alphabetische
gerangschikte ontwerpen. I. Een controle
op het nakomen van de eischen van het
programmu; II. Een beschouwing van de
plattegronden in het algemeen, voorts een
beantwoording der vraag hoe het represen
tatieve gedeelte en het administratieve zijn
behandeld en hoe deze in samenhang zijn
gebracht; II. Een onderzoek in hoeverre de
ontwerpers erin zijn geslaagd den overge-
leverden ouden gevel tot zijn recht te doen
komen en een goede en harmonische
sluiting te ontwerpen van den nieuwen
bouw met dien gevel, ook in verband met
het stadsbeeld ter plaatse (In de geschie
denis van den aanhangigen Leidschen
Raadhuisbouw heeft dit element een zóó
belangrijke rol gespeeld, dat de Commissie
reeds in het programma van eischen
aandacht der ontwerpers daarop speciaal
heeft gevestigd, terwijl zij het bij de be
oordeeling tot een afzonderlijk criterium
meent te moeten maken); IV. Een beooi-
deeling van de vormgeving; V. De bouw
kosten; deze factor wordt ten slotte voox
alle plannen gezamenlijk behandeld.
Het ontwerp-Blaauw
Het ontwerp neemt in afwijking
programma in beslag de'•perceelen Visch-
markt. 7 en 8 en Breestraat 92. Aan de
Vischmarkt springt de gevel, uitgaande
van den Noordwesthoek over een lengte
van veertig meter geleidelijk tot twee-en
een-halve meter toe uit de rooilijn. Wat de
grootte en indeeling der ruimten betreft,
vallen geen afwijkingen van eenige betee-
kenis te constateeren. Het ontwerp onder
scheidt zich door zeer overzichtelijke er.
duidelijke plattegronden, gebaseerd op
twee hoofdassen. Dit duidelijk sprekende
assenstelsel is van groote beteekenis voor
de geslaagdheid van het geheele plan.
Vooral komt dit uit, als men ziet hoe de
hoofdas, uitgaande van den bordesingang
aan de Breestraat, aan dezen ingang bij
zondere beteekenis hergeeft en een goeden
samenhang tusschen het oude en het nieu
we gedeelte schept. De groepeering der al-
deelingen en diensten over de verdiepingen
is eenvoudig, hetgeen groote voordeelex.
biedt, die tegen het bezwaar, dat in een
vleugel van het administratieve gedeelte
één verdieping meer dan in de andere
plannen werd ontworpen, opwegen. De gan
gen zijn breed en niet heel lang. De licht
toevoer voor de vertrekken is in het alge
meen gunstig; waar dit, o.a. op den bega-
nen grond rondom het binnenplein, niet
zoo is, zijn meerendeels vertrekken ont
worpen, waarvoor dit bezwaar minder sterk
wordt gevoeld. De verlichting der gangen
is over het algemeen indirect. Het plan
geeft een zeer fraaie groepeering en een
monumentale oplossing. De in de hoofdas
gelegen vijf meter breede wandelgang over
de geheele diepte van het gebouw, helpr
mede om dezen monumentalen indruk te
versterken. De ruime hal, waartoe van de
bordestrap aan de Breestraat toegang ver-
kregen wordt, geeft aan deze trap een goe
de representatie vebestemming. Het lijkt mo
gelijk en gewenscht hier nog een tochtpor-
taal aan te brengen, dat het monumentale
karakter niet behoeft te schaden.
De ligging en aansluiting van Hal,
Trouwzaal, Burgerzaal, Raadzaal met gar
derobe enz. zijn zéér goed gevonden. Ook
de ligging van de kamers van Burgemees
ter, Burgemeester en .Wethouders en Se
cretaris is uitstekend.
Het aanbrengen van een tweeden ingang
aan het ontworpen Raadhuisplein ten dien
ste van de huwelijken tweede klasse is een
gelukkige gedachte.
Ook wat betreft de administratieve ruim
ten is het ontwerp geslaagd. Ruime en
goed toegankelijke bureauvertrekken zijn
zóó gedistribueerd, dat het publiek gemak
kelijk den weg vindt. De administratieve
hoofdingang bij de Vischmarkt heeft een
uitgesproken karakter, maar blijft, verge
leken met den representatieven toegang
aan de Breestraat, toch ondergeschikt.
Trappen, liften, enz. liggen gunstig op de
knooppunten der assen. Het is mogelijk, dat
enkele verschikkingen nog verbeteringen
kunnen aanbrengen, maar over het alge
meen kan de Commissie hier slechts prij
Het ontwerp is, wat betreft de verhou
ding tusschen oud en nieuw buitengewoon
geslaagd en het schept een harmo
nisch geheel, dat zich zeer goed aansluit
aan het Leidsche stadsbeeld van Breestraat
en Vischmarkt Dit effect wordt zeker ver
sterkt door den toren, als overgang tus
schen het oude en het nieuwe gedeelte van
het gebouw, op een zoowel symbolisch als
stedebouwkundig zeer gelukkig gekozen
plaats, wat aan den monumentalen indruk,
dien het plan maakt, ten goede komt.
Het ontwerp-Bnnrman
Bij dit ontwerp komen geen noemens
waardige afwijkingen voor van de eischen
an het programma en het plan biedt een
over het algemeen goede groepeering dei
vertrekken.
Het gebrek aan monumentaliteit in de op
vatting wordt geaccentueerd door de wei
nig bevredigende wijze, waarop de repre
sentatieve ruimten zijn opgelost Achter
den hoofdingang ligt een te kleine vesti
bule, terwijl ook dc als gesloten ruimte er
naast gelegen Hal een benepen indruk
maakt. De ligging van de garderobe is te
ver van den hoofdingang en ook overieens
ongunstig. Wel is de Raadzaal aan een ruim
binnenplein zeer goed gelegen, doch de in
deeling van de zaal zelve is minder bevre
digend. Dat Burgemeester en Wethouders
geplaatst zijn tegenover de eenige en diep
doorgaande vensters is niet juist.
De trap naar de hoofdverdieping, welke
toegang moet geven tot de trouwzaal le en
2e klasse, is ongunstig gelegen en niet
waardig van ontwikkeling.
De algemeene vormgeving is weinig ge
lukkig.
Het ontwerp-Kropholler
Het ontwerp vertoont geen afwijkingen
van het programma ten opzichte van het
bouwterrein.
Bij de beschouwing der plattegronden en
doorsneden treft een willekeurig lijkende on
regelmatigheid, die ten gevolge heeft, dal
Je indeeling van het gebouw niet over
zichtelijk is. De lichttoevoer is op verschei
dene plaatsen onvoldoende.
Hoewel dit plan, wat het tot zijn rech-
brengen van den ouden .gevel betreft, uit
stekende kwaliteiten bezit, is de wijze,
waarop de in den Breestraatgevel zoo be
langrijk bordestrap in de circulatie wordt
betrokken, weinig geslaagd.
De ligging van de Raadzaal is gekozen
aan een binnenplein en is dus rustig en
gunstig. De ündeeling van de zaal maakt
c-en zeer goeden, voornamen indruk; ook
de lichttoevoer uit hooggelegen vensters is
voldoende en juist gekozen. De toegangen
en de verschillende nevenvertrekken zijn
weloverwogen en ruim opgelost.
De vele toegangen zijn voor het publiek
verwarrend en voor de veiligheid en con
trole bezwaarlijk.
Terwijl de ontwerper ongetwijfeld een
goede aansluiting van oud en nieuw heeft
bereikt, vooral als men de door hem aan
geboden variant aanvaardt, is er een com
plex ontstaan, dat de traditie van het
Leidsche Raadhuis als een belangrijk mo
nument op gelukkige wijze voortzet; het
karakter van het oude deel is behouden en
de architect heeft zijn eigen karakter niet
verloochend. Het handhaven van den toren
op de oude plaats is gelukkig. Op zichzelf
zijn de aansluiting van dezen toren aan
het binnenplein en het maken van dit bin
nenplein tot een fraai schilderachtig geheel
als een voordeel van dit ontwerp te be
schouwen.
Het ontwerp-Van der Laan
De afmetingen en groepeering der ver
trekken voldoen over het algemeen aan ae
eischen van het programma. De plattegron
den doen een overzichtelijke groepeering
van de verschillende vetrekken zien en op
de eischen der circulatie is goed gelet; het
geheel is nochtans weinig monumentaal
van opvatting. Een voordeel is de gunstige
ligging der gangen rondom de binnen
plaats.
De groepeering van Hal, Burgerzaal en
Trouwzaal le en 2e klasse is minder ge
lukkig, daar deze vertrekken geen gemak
kelijk ineenloopend geheel vormen. De gai
derobe scheidt op ondoelmatige wijze de
Hal van de Trouwzaal. Het gebrek aan een
breeden opzet spreekt o.a. uit de Hal, waar
van de ruimte door de daarin geplaatste
kolommen wordt versnipperd.
De ligging van de Raadzaal aan een twee
de, kleinere binnenplaats is zeer rustig,
doch voor het voornaamste vertrek van het
gebouw wel wat achteraf. De langgerekte
vorm van deze zaal is minder gunstig
de wijze van plaatsing der zetels. De
lichting is goed te noemen.
De plaatsing van den toren aan de zijde
van het administratieve gedeelte legt een
accent op een minder juiste plaats; ook zijn
vormgeving komt niet in allen deele ge
slaagd. voor.
Het ontwerp-Mertens
Afwijkingen van het programma ten op
zichte van het terrein komen niet voor.
Zeer gelukkig is het denkbeeld uitgewerkt
om het groote binnenplein niet slechts te
gebruiken voor het binnenrijden bij huwe
lijken en feestelijke ontvangsten van het
Gemeentebestuur, doch het ook van de
Koornbrugsteeg uit voor voetgangers open
te stellen.
Daarbij komt een fraaie en overzichtelijke
plattogrondindeeling.
De vorm, de indeeling en de groepeering
der ruimten is geslaagd; het publiek zal
gemakkelijk den weg kunnen vinden; daar
toe werkt zeker het goede trappenstelsel
mede. Een bezwaar, dat trouwens door den
ontwerper zelf in zijn toelichting wordt
vermeld, is het feit, dat de gangen zeer
lang en slechts indirect verlicht zijn, welk
bezwaar vooral zal worden ondervonden op
de verdiepingen, alwaar de door een talrijk
publiek bezochte bureaux zijn gelegen.
De Ontwerper heeft een van de andere
plannen afwijkende gedachte ten uitvoer ge
legd door den toren niet achterwaarts aan
Vischmarkt te plaatsen, maar dezen, aan
sluitend tegen den ouden gevel aan de Bree
straat te gebruiken, als verbinding en over
gang naar de nieuwe gevels van zijn ge
bouw.
Bij bestudeering van dit ontwerp vertoo-
nen zich verschillende goede qualiteiten,
welker effect ongelukkiger-wij ze door een
minder geslaagde vormgeving wordt bedor
ven;
De bouwkosten
Het is zonder een nadere uitwerking der
plannen en een gedetailleerde opgave van
de toe te passen materialen niet wel moge
lijk na te gaan in hoeverre de vijf archi
tecten inderdaad gebleven zijn binnen het
bedrag van iy4 millioen gulden. Het komt
der Commissie evenwel voor dat met eenige
voorzichtigheid deze som bij geen der plan
nen zal behoeven te worden overschreden.
Het ontwerp Blaauw, dat den kleinsten ku-
bieken inhoud oplevert, biedt daarop de
beste kansen, maar bij dit laatste moeten da
kosten der onteigening van twee perceelen
worden bijgeteld. Daar de heer Blaauw bij
zijn prijsberekening op een ruim gebruik
van natuursteen voor de gevels heeft ge
rekend, zal bij dit ontwerp een vrij bf lang
rijke besparing zijn te bereiken door de toe
passing van natuursteen tot het noodzake
lijkste te baDorken en het gebouw aan de
V 'sc'imarkt hoofdzakelijk van baksteen op
to trekken.
SAMENVATTING EN EINDOORDEEL
Voor de oplossing van het Leidsche Raad-
huisvraagstuk met behoud van tien ouden
gevel waren naar de meening van onze
Commissie in beginsel twee oplossingen mo
gelijk. De eerste zou zijn een ontwerp, dat in
plattegrond en vormgeving sterk de per
soonlijke opvattingen van den bouwkunste-
weerspiegelt en toch den Breestraat
gevel, noch als bouwmassa, noch in ver
schijning afbreuk doet.
De tweede zou zijn een ontwerp, dat zich
in algemeene vormgeving geheel onderge
schikt maakt aan het door den gespaarden
gevel beheerschte gedeelte, zonder copie van
het oude te zijn.
De geboden oplossingen, waarbij in eerst
genoemde richting gezocht is, hebben naar
de meening der Commissie gefaald. De in
de tweede richting door den heer Blaauw
nagestreefde poging heeft echter een geh'k
kiger resultaat opgeleverd. Dit moge blij
ken uit de samenvatting, welke de Commis
sie op grond yan de hiervóór gegeven be
oordeelingen meent, zeer kort als volgt te
kunnen geven:
Het ontwerp-Buurman, hoewel in zijn
indeeling verdiensten niet te ontkennen zijn
kan -tengevolge van de hiervóór genoemde
bezwaren tegen de wijze van aansluiting aan
den ouden gevel en tegen de vormgeving in
het algemeen, niet voor uitvoering worden
aanbevolen.
Het ontwerp-K r o p h o 11 e r geefj, naar
het uitwendigp een oplossing, welke tot een
aanbeveling '/oor uitvoering zou kunnen lei
den, ware het niet, dat tegen de onverbre
kelijk daarmede verbonden indeeling van
de plattegronden en tegen sommige gedeel
ten der binnenarchitectuur overwegend
groote bezwaren bestaan.
Het ontwerp-V an der Laan biedt on
getwijfeld, vooral in zijn indeeling veel
goeds; uit den algemeenen opzet, vormge
ving en ruimteontwikkeling spreekt echter
•te weinig het vereisc-hte monumentale ka
rakter, terwijl de ontwerper er niet' in is
geslaagd een goede aansluiting aan don
ouden gevel tot stand te brengen; tegen de
aanbeveling voor eventueele uitvoering bier-
van heeft de Commissie daarom bezwaar.
Het ontwerp-M e r t e n s heeft uitstekende
elementen; de plattegron din deel ing, ofschoon
niet zonder het gebrek van de te lange en
smalle gangen, is fraai; het vrij toeganke
lijke binnenplein is eeer te prijaen. Evenwel
is de minder geslaagde vormgeving een to
ernstig bezwaar om het plan voor uitvoe
ring aan de. bevelen.
Het ontwerp-B 1 a a u w ten slotte heeft èn
als monumentale oplossing èn als indeeling
uitstekende qualiteiten; de vondst van het
open plein aan de Vischmarkt mag bijzon
der gelukkig heeten en de uitstekende wijze,
waarop niet slechts de oude gevel, maar het
geheele Breestraatgebouw tof zijn recht
wordt gebracht is zeer prijzenswaard.
Daartegenover staat, dat de ontwerper
zich ten opzichte van het terrein niet ge
houden heeft aan het gestelde programma.
Waai- onpe Commissie zich wèl gebonden
acht door dit programma, dat door Uw
College in dezcn vorm is vastgesteld in
overeenstem ing met de besluiten van den
Gemeenteraad, mag onze Commissie, hoe
zeer het haar in dit geval ook moge spq-.
ten, op dezen farmeelen grond .evenmin de
uitvoering van dit ontwerp aanbevelen.
Zij zou nu Uw College kunnen raden den
heer Blaauw op te dragen een tweede ont
werp te maken met handhaving zijner ge-
nechte, doch binnen de grenzen van het be
schikbare terrein; zij is echter zoo
overtuigd, dat dit plan minder goed
zijn dan het voorgelegde, dat zij zich van
dezen raad moet onthouden. Zij meent der
halve dat, gegeven de uitstekende qualitei
ten van het plan, ontheffing dient te w
den gevraagd van het raadsbesluit, dat
drie perceelen aan de Vischmarkt en
Ereestraat buiten het bouwterrein houdt.
Deze ontheffing verleend zijnde, kan naar
haar meening den heer Blaauw de opdracht
tot verdere uitwerking van zijn plan wor
den gegeven.
De Commissie blijft van oordeel, dat daar
in een onbillijkheid ligt tegenover de andere
uitgenoodigde architecten, die zich angst
vallig hebben onthouden van vrijheden,
welke de heer Blaauw zich heeft veroor
loofd. Zij betreurt het, dat de door haar
voorgestelde maatregél, die den architecten
althans een nieuwe kans gaf, niet kon wor
den toegepast Zij ontveinst zich echter niet
dat het toch twijfelachtig is of die kans op
een zóó gelukkige wijze zou zijn benut ge
worden, dat de aan het plan Blaauw ver
bonden voordeelen nóg zouden zijn over
troffen.
Ten slotte moet men toch ook dit in het
oog houden, dat het groote belang voor
Leiden, dat het weder de beschikking krijgt
over een monumentaal en practisch Raad
huis, zwaarder moet wegen dan persoon
lijke belangen. En de Commissie is een
stemmig overtuigd, dat het ontwerp Blaauw
aan dezen voor Leiden te stellen eisch voor
treffelijk beantwoordt.
WATERPOLO
DE ZIJL in—H.OJL 2—2
Gisteravond even 9 uur, dus in een ver
lichte Zwem-Inrichting speelde De Zijl III
tegen de Haagsohe Gemeente-Ambtenaren
een weinig interessante wedstrijd. Voor de
rost maakten de bezoekers spoedig 0—1. De
Zijl kreeg goede kansen, maar miste de ge
makkelijkste. Na de rust is 't vlug door Has-
selbach 1—1.
A. Kraayenbrink weet zijn club de lei
ding te geven 21, maar dan wil de Zijl te
mooi spelen. H. G. A. komt vlij en de links
voor maakt onhoudbaar 2—2.
Hedenavond (Donderdag) wordt
in de zweminrichting De Zijl:
De Zij'l I en IIH.P.G I en II (comb.)
De Zijl II en IHH.P.G III en IV (comb.)
DE LEIDSCHE WINKELSTAND.
In het perceel Heerenstraat 26 heeft de
heer A. Knotter gisteren een nieuwe zaak
geopend in groenten, fruit en aanverwante
artikelen. Het is een keurige, ruime en
lichte winkel met een aantrekkelijk inte
rieur, waarin de verschillende artikelen
zeer goed tot hun recht komen. De heer
Knotter heeft reeds jaren een groentenhan-
del, maar zonder winkel. Met deze uitbrei
ding van zijn zaken wenschen wij hem
gaarne succes.
WATERTEMPERATUREN.
Zweminrichting De Zijl 12 uur 20 gr. C.
Zweminrichting Hooge Rijndijk 12 uur
21 gr. G
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN: J M Kluivers—v Rossen z.: M
tinswoud—«v d Bos z; C C v Leeuwen-—Pen-
d-; A v d BornBroker z.; M J v vl Lir
sVreeken d.; M Korper3hoekVooö» o
BeTgVajda z.; J W M Eschler—Streefkerk
d.; P v Haasterenv d Wiel z.
OVERLEDEN: C v d Eist m 56 J.; Th A La-
en zn 4 dgn.
GEHUWD: J Bekkering en C P v Seters: R
J Blok en J G van Weelden- W F Olivier en
P Beö; S J Pret en K E Will; H v Riet en J A
Riel; G M Teegelaar en B Pander.
ONDERTROUWD: M Hoefman 27 en A G Juf
fermans 22 J.; L v d Zwet 22 en F Wrobel 18 j.
Uit den Omtrek
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Voor Zondag 20 Augustus zal de Zondags
dienst worden waargenomen door dr. J.
Hamburger.
AANRIJDING
De heer D. alhier had het ongeluk, om met
zijn auto in aanrijding te komen, met een
aan den Zydeweg geplaatste gemeentelijke
straatlantaarn, met gevolg, dat de glazen-
bovenkap het moest ontgelden.
DRENK ELING
Het 4-jarig dochtertje van de familie S.
had het ongeluk, om al spelende in de wete
ring van den Zydeweg te geraken. De heer J.
Keidbuurt, die het ongeval gezien had, begaf
zich gekleed te water en smaakte het genoe
gen het kind behouden op den wal te
brengen.
KATWIJK AAN DEN RIJN
GEEN PACHTVERLAGING
De tuinders voornamelijk, die welke pach
ters zijn van gronden van Baron v. Wasse-
naer v. Catwijck, waren door een reeds vroe
ger hiervoor benoemde commissie ter verga
dering opgeroepen, in welke vergadering o.m.
verslag zou worden gedaan van de bevindin
gen dezer commissie, opgedaan bij een con
ferentie met den rentmeester van Baron v.
W. v. Catwijck, de heer Oly. De leiding dezer
vergadering was bij de heer T. Noort. In een
uitvoerige rede deed de heer Noort verslag
hiervan, welk verslag hierop neerkomt, dat
Baron v. Wassenaar v. Catwijck momenteel
niet bereid is iets te doen ten opzichte der
pachtverlaging, dat de noodlijdende tuinders
verlichting kan geven. De mededeeling is ge
daan, dat de landheer missohien dit najaar
bereid is in overweging te nemen, wat ge
daan zou kunnen worden. Dit zal o.m. af
hangen van den loop der verschillende om
standigheden, de verdere ontwikkeling in den
tuinbouwellende, de betaling of gedeelte be
taling van de eerste termijn der pacht, in de
2e helft van Augustus enz.
Verschillende tuinders voerden het woord.
Het bleek voldoende, dat er was een moe-
delooze en verbitterde stemming. Uitlatingen
werden gedaan die voorheen achterwege zou
den zijn gebleven, doch een definitief besluit
werd niet genomen. Men was trouwens alge
meen van oordeel, dat toch minstens 95
niet betalen zou omdat men niet bij machte
is. Enkelen zullen een gedeelte afdragen,
't Is vooral de teelt van vroege aardappelen
geweest die geen inkomsten gaf. In afwach
ting wat later alsnog zal te doen zijn ging
men huiswaarts, in gedrukte en minder aan
gename stemming.
BLOEMPJESDAG
Een gehouden bloempjesdag ten bate van
Herwonnen Levenskracht, vereeniging tot
bestrijding der T.B.C., bracht 36.60 op.
KATWIJK AAN ZEE
KAMPFEESTEN
Zaterdag a.s. zullen den geheelen dag
kampfeesten plaats hebben op het Kampeer
terrein in de Zuidduinen. Om 10 uur be*
ginnen de kinderspelen, waaraan 150 kinde
ren deelnemen, van 2 tot 5 uur gevolgd
door spglen voor de grooteren. 's Avonds
wordt het terrein met Bengaalsch vuur ver
licht, ook zal een lampionoptocht worden
gehouden.
SPELDJESDAG
Zaterdag 19 Augustus wordt alhier een
GEVALLEN
De 9-jarige C. v. d. P. uit de Jan Toorop-
straat werd doordat hij van een wagen bij
het Prins Hendrikkanaal afviel, vrij ernstig
gewond. Hij werd door Dr. J. de Ruiter
Zylker verbonden en op diens advies per
Politiebrancard naar huis vervoerd.
USSE
ZILVEREN JUBILEUM
Heden herdenkt de heer B. Mastenbroek
het feit dat hij 25 jaar geleden in dienst trad
als brievenbesteller bij de Posterijen alhier.
Naar wij vernemen heeft het hem vandaag
niet aan belangstelling ontbroken. Van vele
zijden ontving hij hartelijke gelukwenschen
en ongetwijfeld zal zijn figuur dezen avond
nog in het middelpunt van veler belangstel
ling staan!
EINDELIJK GEVALLEN!
De bouwvallige perceelen op den „Drie
sprong" zijn dan toch eindelijk gesloopt ge
worden! Zooals men zich herinneren zal is
over deze huizen reeds meermalen in de
Raadsvergadering gesproken. De slooping is
geschied naar aanleiding van een schrijven
ingevolge de bouw- en woningwet van B. en
W. dezer gemeente.
EERVOL ONTSLAG
Mej. Sohnama ontving eervol ontslag
assistente bij het Openbaar Bewaarschool-
onderwijs wegens vermindering van het leer
lingenaantal.
ARBEIDSBEURS
Bij de Gem. Arbeidsbeurs staan deze week
183 personen als werkzoekenden inge
schreven.
BESMETTELIJKE ZIEKTE
Bij de landbouwers Wed. J. v. d. S&lm en
W. Heemskerk is onder de veestapel de be
smettelijke ziekte mond- en klauwzeer ge
constateerd.
NOORDWIJK
KONINGINNEDAG.
Het voorloopig programma van de spelen
op 31 Augustus te Noordwijk aan Zee luidt
als volgt:
's Middags halftwee rondwandeling door
het dorp, gevolgd door een tractatie. Daar
na ringrijden voor meisjes per fiets, blaas-
slaan. tobbetje steken, spoorloopen en mast-
klimmen voor jongens, terwijl dan 's avonds
de gyranastiekvereen. D.O.S. haar medewer
king zal verleenen, doch hieromtrent zijn
nog besprekingenJ-
STRANDFEESTEN.
Woensdagmiddag zijn de kinderspelen
aan het strand voortgezet Deze keer had de
V. V. voor verschillende nieuwe attracties
gezorgd, die veel tijd in beslag namen. De
uitslagen zijn:
Zakloopen groote meisjes: 1. Beb Verhoef
2. Gerda van Asten, 3. Sonja Vanderchijs, 4
Gisla Bekking. Kleine meisjes: 1. Nannis
Binsbergen, 2. Lexa Klein-Bog, 3. Linekevan
Dorsten, 4. Ettie Dekker. Groote jongens: 1.
Kokkie Noordzij, 2. Bob Spinoza-Catella, 3.
Wim Constandse, 4. Gerry Knoop. Kleine
jongens: 1. Arie Doorn veld, 2. Kees van der
Luyt, 3. Jan Tekenbroek.
Balloopen groote meisjes: 1. Atic Con
standse, 2. Ruth Schurer, 3. Fineke Elings,
L Annie Odink. Kleine meisjes: 1. Nannie
Binsbergen, 2. Hanneke van Dorsten, 3. Nel
ly van Rijssel, 4. Lineke van Dorsten.
Blaastrappen groote jongens: 1. Dirk van
der Haak, 2. Robbi van Zuylen. Kleine jon
gens: 1. Rob Tekenbroek, 2. Karei van Helle
mond.
Volgende week Woensdag worden de
strandfeesten voortgezet
NOORDWIJKERHOUT
ERNSTIG
Naar wij vernemen is de toestand van den
landbouwer J. B., die j.l. Maandag aange
reden is, nog verre van gunstig. Er is neg
oortdurend reden tot ongerustheid De po
litie zoekt ernstig naar de schuldige en
heeft ook direct beslag op de auto gelegd.
Radio Nieuws.
SANTOS
De bloempjesdag, welke Dinsdag ten bate
van het Santos-fonds gehouden is, heeft op
gebracht ruim f 70.
CONCOURS
De Harmonie St Bavo behaalde op het
concours te Wateringen j.l. Dinsdag in den
concertwedstrijd en in den marsohwedstrijd
elk een eerste prijs, in de vierde afdeeling.
MISLUKT
Tengevolge eener ziekte is de snijboonen
affaire bij sommige tuinders als mislukt te
beschouwen. Wat in deze tijden nog als een
extra strop is te beschouwen,
RIJNSBURG
GEEN BLOEMBOLLENVERNIETIGING
Naar we vernemen heeft de heer T. Ivralt,
voorzitter der veilingvereeniging „Flora"
de leden per bekendmaking in het veiling
lokaal geadviseerd geen gevolg te geven aan
het voorschrift, dat een zeker percentage der
diveise soorten bloembollen volgens het sa-
neeringsplan ter vernietiging moeten worden
ingeleverd.
We vernamen verder, dat zeer vele leden
dit advies zullen opvolgen.
ZOETERWOUDE
AFNEMENDE WERKLOOSHEID.
In deze gemeente zijn bij de Arbeids
bemiddeling nog 57 personen als werkloos
ingeschreven. Vorige maand 67.
VOLONTAIR.
Als volontair ter Secretarie is door B. en
W. toegelaten de heer H. van der Top uit
Leiden, thans werkzaam ais zoodanig op
de Secretarie te Woubrugge.
ARM GEBROKEN.
Het 10-jarig zoontje van den tuinders
knecht H. van den Berg, wonende op den
Rijndijk alhier, is spelende gevallen en
kwam zoo ongelukkig terecht dat hij een
zijner armen op twee plaatsen brak.
UTRECHT
EEN PARTIJTJE SCHAAK
DE ZET, DIE KWAAD BLOED ZETTE
Van zetten tot slaan.
In de Alberding Thijmstraat zaten gister
avond in een woning twee mannen rustig
tezamen. Het waren de bewoner en een no~ t
en twintigjarige schilder, die was uitge- -
digd om een partij schaak te komen sj
De koning en de koningin, de raads! u
en de paarden, de torens en de p' -n
waren opgesteld, en de slag nam en lan-
Vreedzamer spel dan schaken is hv i:i niet
te denken. Er zijn schakeirs die uren unnen
bezig zijn, zonder een woord te wisselen, iets
dat lang niet alle vrouwen aanstaat
In de Alb. Thijmstraat geviel het echter
anders.
De schilder deed een miszet, en deze zet,
zette kwaad bloed bij den bewoner.
Het zwijgen was voorbij en het kwam tot
spreken. Een twist ontstond welke zoo hoog
liep, dat de twee mannen van zetten tot
slaan kwamen, en de bewoner zijn gast met
een pan op het hoofd en het gelaat sloeg.
Van dezo mishandeling heeft de schilder
aangifte gedaan bij de politie, welke proces
verbaal opmaakte tegen den bewoner.
Dit is vast: de schilder zal wel nooit meer
in de Alberdink Thijmstraat een spelletje
schaak komen doen.
DE JEUGDIGE SLAGER
Vannacht om twee uur werd een zestien
jarige knaap in het plantsoen Manenburg bij
de Tolsteeg aangetroffen, die daar op een
bank lag te slapen. De politie ondervroeg den
knaap, die een zestienjarige slagersleerling
bleek te zijn, afkomstig uit Maassluis. Hij
vertelde van huis te zijn weggeloopen, met
medeneming van een bedrag van f 25.De
knaap is door de politie meegenomen, en
nadat hij op het politiebureau nachtverblijf
had gekregen is hij vanochtend op transport
gesteld naar Maassluis en naar zijn ouders
teruggebracht.
AUTOTOCHT NAAR NOORDWIJK
Een goede verstandhouding.
Zes groote A.T.O.-bussen brachten een
200-tal jeugdige Tuindorpers naar Noordwijk
aan Zee. De tocht geschiedde onder leiding
van den heer Claassen en mevrouw Gerth,
bestuursleden van de vereeniging Tuindorps
Belang. vei
De burgemeester van Maartensdijk, de heer ste
van der Voort v. Zijp, gaf weder blijk van zei
zijn belangstelling in het Tuindorpgebeuren vei
door zijn aanwezigheid bij het vertrek. koi
De reis werd aangeboden door de N.V. de ad-
Stadswoning als bewijs van erkentelijkheid kw
aan de bewoners voor het onderhoud van de dei
voortuinen. Op deze wijze wil men bij de adi
jeugd liefde kweeken voor de vele bloemen val
en planten die deze wijk zulk een prettig ,Blc
aanzien geyen. Het weer, dat op den heenreis 'vei
weinig goeds voorspelde, klaarde bij de aan- en
komst aan zee geheel op en werd ten slotte i
zoo mooi, dat men niet beter wenschen kon. kei
Bij aankomst werd het geheele gezelschap te
ontvangen door den heer van Osnabrugge Ho
van de firma Osnabrugge Rijksen, make- dei
laars te Utrecht, die alle reizigers op limo- tig
nade tracteerden. hei
Ter eerste hulp bij eventueele ongevallen tee
heeft de dokter van het Tuindorp, de heer I
Frijda, belangeloos den tocht meegemaakt De:
Gelukkig behoefde deze slechts bij enkele ga:
gevallen van z.g.n. wagenziekte dienst te Me
doen. Idin
Na een gezelligen tijd van zwemmen én het
pélen in zee en op strand werd de terug- I
tocht ondernomen. Om half negen arriveer- wa
den cle reizigers weder in Tuindorp, waar wo
zij zoowel van Dr. Frijda als den heer Godijn jar
met een driewerf lang zullen zo leven ree
afscheid namen. ber
GESTOLEN GELDKISTJE
TERUGGEVONDEN
Eenige jongens, die op het terrein van de
Triplex, aan de Keulsche vaart aan het I
graven waren, vonden een opengebroken op
ijzeren geldkist, hetwelk afkomstig bleek Dy
van de diefstal in het gebouw voor K. en Ge
W. De politie werd gewaarschuwd. Een |hu
scherp onderzoek werd ingesteld. noi
