JHeutue (üottranl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor L eiden en Omstreken
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
IBONNGUENTt
Per kwnrtnal In Leiden en In plaat»
ien waur 'n agentschap gevestigd Is ƒ2.35
Franco per post 2.35 portokosten.
Per week 0.18
Voor het Buitenland bij wekelijk-
iche zending *4.50
Bq dageiijksche zending *5.50
Alles bij vooruitbetaling
'0 "bil e
io Lij Losse nummers 5 cent
er't 1 met Zondagsblad TVi cent
-hee» Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 4038 WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1933
ADVERTENTIEN
Van 1 tot regelsL17V.
Elke regel mnnrT 0.22Vj
ïtgez. Mededeellngen
fan 1—5 regels 2-JO
Elke regel meer 9.45
Bil contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
Wordt berekenu 0.10
14e Jaargann
Pit nummer bestaat uit TWEE bladen
FLAUWE UITVLUCHT
In de roode pers treffen we een merk
waardig betoog aan naar aanleiding van
„het hooge woord" van den heer Drop in
„De Sociaal-Democraat".
Dit soc.-dem. Kamerlid had daarin
toogd, dat de moderne arbeidersbeweging
met burgerlijke groepen zal moetei
menwerken om belangrijke politieke
sociale goederen, die door extremistisch
geweld bedreigd worden, te behouden
En wat lezen we nu? Dit:
„Deze uiting wordt dan opgevat, als
een teeken van diepgaande bezinning in
de S.D.A.P., als een terugkeer van
keerde paden. Hoe komt men toch aan
den onzin? Weet men dan niets van do
toch voor ieder toegankelijke geschie
denis onzer partij? Weet men niet. dat
sinds 191S al onze achtereenvolgende
verkiezingscongressen wel-geformul
de verklaringen tot bereidwilligheid
van toetreding tot een democratisch be-
wind hebben aanvaard? Het spreekt
immers vanzelf, dat een partij,
slechts een vijfde of een kwart van do
kiezers achter zich heeft, niet zonder
samenwerking met andere partijen pro
grampunten verwezenlijken kan. Hoe
dwaas om als iets nieuws uit te jube-
len, wat gemeengoed onzer beweging is.
We noemen het een flauwe uitvlucht om
öp deze wijze de beschouwingen van den
heer Drop, die in dezen tijd iets meer bc-
ieekenen dah congresvuurwerk aan waar
de pleegt te vertegenwoordigen, te baga-
ielliseeren. J
Waarom de eigen menschen op deze
Svijze bedrogen?.
Want het artikel van den heer Drop
ging wel iets dieper dan een platonische
bereidverklaring om met andere politieki
groepen samen te werken. Het wees o.a
op het gebrek aan klaarheid op dit punt
in eigen kring, op het ,-,angstvallig"
mijden van deze kwestie in de partijdiscus
sic, op het onvruchtbare van de isolatiepo-
litiek der socialistische beweging, op hei
gebrek aan klaarheid op het terrein der
practische politiek, op den overvloed van
nuttelooze theoretische bespiegelingen en
papieren resoluties zonder reëele waarde,
opMaar waartoe meer?
Duidelijk is, dat de rose pers poogt haai
lezers te blinddoeken door ernstige ver
schijnselen als kleinigheden voor te stellen.
Zij moet wel erg in de penarie zitten, nu
zij haar eigen geestverwanten op zeer on
behoorlijke wijze om den tuin tracht te
leiden.
Actie werkt reactie. Dat geschiedt vroeg
bf laat. Deze waarheid zullen weinigen
ontkennen.
Toch ontkent de soc.-democratie onzt
uitspraak, dat zij „de grootste wegbereidster
is geweest voor communistisch of fascis
tisch geweld".
Het is toch duidelijk. Moskou is de con-
sekwente Marx en Mussolini was de reac
tie op de tot den chaos leidende, revolu
tionaire en socialistische geweld-actie,
waaraan Italië voor zijn optreden ten prooi
was.
Principieel is er voor ons tusschen con-
sekwente soc.-democratie, communisme eii
fascisme geen verschil. Het revolutionaire
karakter er vain, gepaard gaande met een
scherpe machtspolitiek ter bereiking van
het staatsdoel, lijdt voor ons geen twijfel.
En nu moge men van soc.-democratische
zijde er op wijzen, dat jnen toch de extre
mistische richtingen bestrijdt, dat veran
dert ten principale aan de zaak niets.
Het falen, het derailleeren der socialisti
sche actie, het miskennen van maatschap
pelijke waarden en krachten, heeft op den
duur geweldige reacties gewerkt, welke-
de sociaal-democratie in vele opzichten
met haar eigen principieele wapenen be
strijden. Alleen geschiedt het in andere
dan haar richting.
Dat de soc.-democratie zich dan scherp
Verzet, begrijpen we. Zij deinst terug vooi
de consekwenties van eigen principieels
opvattingen, welke op een haar onwelge
vallige wijze worden gehanteerd.
Voor haar eigen geesteskinderen schrikt
Zij en schaamt zich.
Zoo gaat het wel meer in het leven. De
politiek schijnt daarQp geen uitzondering
te zijn
OFFICIEELE BERICHTEN
REGEERINGSGEDELEG4ERDE
aan de in 1933 te Rom<
Internationale Tentoonste
klunst, de héér Jan Stuyt, e
te Den Haas
PRINSES JULIANA TE UDDEL
OPENING VAN EEN BAZAR
De buurtvereeniging „Uddels Belang",
waarvan Prinses Juliana eere-voorzitster is,
heeft gisteren een bazar gehouden, welke
door H.K.H. voor een gedeelte werd bijge
woond.
De Koninklijke bezoekster schonk een aan
tal boekwerken, kleedjes, en speelgoederen,
waar zij zelf mee gespeeld heeft, en die na
tuurlijk bij het talrijk publiek zeer in trek
waren.
De Prinses, die enkele uren op de bazar
vertoefde, beproefde haar geluk bij de grab
belton, en nam ook verder actief aan de ver
schillende vermakkelijkheden deel.
RIJKSBEGROOTING 1934
EEN GAT VAN i 329 MILLIOEN
Eenige dagen geleden deelden wij mede,
dat het herstel van het budgetair evenwicht
iis verzekerd wanneer verschillende door de
Regeering gelijktijdig met de begrooting in
te dienen maatregel en. door de Staten-Gene-
raal zullen zijn aangenomen.
Thans verneemt het „Amsterdamsch Effec
tenblad" van bevoegde zijde, dat het gat, dat
te stoppen valt, op niet minder dan f 329 mil-
lioen wordt geschat. Dit enorm bedrag zal dus
uit nieuwe middelen en bezuinigingen moeten
worden gevonden.
VERKORTING VAN DEN
ARBEIDSDUUR
OM MAATREGELEN VERZOCHT.
Naar de „Volkskrant" meedeelt heeft het
Verbondsbestuur zich tot den minister van
Sociale Zaken gewend, met het verzoek wel
te willen nagaan of de regeering aanleiding
vinden kan maatregelen te nemen als in 't
•apport betrekking hebbend op verkorting
an den arbeidsduur als middel ter bestrij
ding der werkloosheid, door den Hoogen
Raad van Arbeid voor eenigen tijd behan
deld.
KOOTWIJK BLIJFT BESCHIKBAAR
In een onderhoud met een redacteur van hei
„Alg. Handelsblad" heeft de directeur-gene
raal der P.T.T., ir. Damme, medegedeeld, dat
de zender te Kootwijk ook na 1 Januari 1934
ter beschikking van den omroep op de 1875 M.
golf blijft.
DE ,,BEHENDIGHEIDS"-SPELEN
EEN TELEGRAM AAN MINISTER COLIJN
Het Verbond voor Nationaal Herstel heeft
het volgende telegram aan den voorzitter
van den Ministerraad gericht:
Het Verbond voor Nationaal Herstel
dringt er met de meeste kracht bij Uwe
Excellentie op aan, dat zoo spoedig mogejijk
maatregelen worden getroffen om een einde
te maken aan de gelegenheid, thans in vele
plaatsen in Nederland gpopend tot het be
oefenen van z.g. behendigheidsspelen, zooals
het o.a. in het Scheveningsche Kurhaus ge
speelde Straperlo, dat in de praktijk op
niets anders neerkomt dan op zuiver ha
zardspel, waarbij alle lagen der bevolking
in verzoeking worden gebracht ongelimi
teerd geld te verspillen. Het Verbond acht
tegen dit zich steeds verder over het land
verbreidende euvel, hetwelk leidt tot ont
aarding van ons volkskarakter, de meest
ingrijpende maatregelen noodzakelijk.
SCHENDING VAN EED OF
BELOFTE
Naar het „Volk" verneemt, bereidt de re
geering maatregelen voor tegen leden van
vertegenwoordigende lichamen, die in of
huiten dat lichaam handelen in strijd met
dë afgelegde eeden en beloften.
Een wetsontwerp, dat de regeering de be
voegdheid verleent, in dergelijke gevallen
dezen vertegenwoordigers, op voorstel van
den voorzitter van het vertegenwoordigend
lichaam, waarvan zij deel uitmaken, de uit
oefening van hun mandaat te ontzeggen,
zal reeds-binnen enkele dagen het departe
ment verlaten.
LANDGOED „HET STAALDUIN'
OPENGESTELD.
Bij beschikking van de Ministers van Eco
nomische Zaken en van Financiën is
gedeelte van het landgoed „Het Staalduin"
ender de gemeenten 's-Gravenzande en
terdam, toebehoorende aan Jhr. Mr. F. J. J.
■an Rückevorssel te Berlicum, ondei
natuurschoonwet gerangschikt. Het onder
havige terrein, dat vrijwel geheel uit duin
bosch bestaat en zeer rijk is aan natuurschoon,
is voor het publiek opengesteld op vertoon van
kaarten, aie tegen f 0.25 verkrijgbaar zijn bij
den heer P. de Bruijn, rentmeester te
Staaldu/in.
DE BOUW DER ARNHEMSCHE
BRUG
MET DUITSCHE ARBEIDSKRACHTEN:
Naar B. en W. van Arnhem in antwoord
op een desbetreffende interpellatie mede
deelden, zijn bij n onderdeel van den bruggen
bouw aldaar Duitsche arbeidskrachten in
dienst genomen.
an B. en W. dit vernamen, hebben zij zich
telegrafisch tot den minister van Waterstaat
gewend en dezen verzocht in de bestekvoor-
waarden van de Noordelijke- en Zuidelijke
opritten van de brug (welke aanbesteding op
1 Augustus j.l. te Den Haag plaats vond) de
bepaling op te nemen, dat geen buitenlandsche
arbeiders zouden mogen worden aangesteld.
Aan dit verzoek Kon in verband met den
korten termijn tusschen het tijdstip van het
verzoek en de aanbesteding geen gevolg
worden gegeven.
5 college heeft echter vernomen, dat
dezer dagen een wetsontwerp tot wering van
buitenlandsche arbeidskrachten het departe
ment heeft verlaten.
RECHTSKUNDIGE HULP AAN
ONVERMOGENDEN
VERLEENDE BIJSTAND IN 1932
Blijkens heit jaarverslag van de Stichting
Bureau voor Rechtskundige Hulp aan. on-
ep manvormogcniden te Amsterdam, wer
den im 1932 in het geheel behandeld. 7086
nieuwe zaken.
In 4769 of ruim 67% daarvan werd de
hulp door mannen, in 2304 of bijna 33%
door vrouwen ingeroepen.
In 1932 werden 16.470 bezoeken genoteerd,
alleen op cLe zittingsuren van het Bureau.
In totaal is voor cliënten geïncasseerd een
bedrag van f30943.29.
Het aantal nieuwe zaken verminderde in
it verslagjaar niet onbelangrijk. Voor een
groot deel is dit aan de tijdsomstandig
heden toe te 60hrijven. Zoo kwamen er
700 zaken arbeidscontracten minder in
behandeling dan in 1931 en vertoont de ver
houding der verschillende soorten van za-
voor het eerst sinds jaren een opval
lende verandering. De percentages arbeids
oontractzaken waren voor mannen en vrou-
in 1931 resp. 22.2% en 49.3%, voor 1Q3?
resp. ^7.7% en' 45.9% f
INTERLOCAAL SNEL-TELEFOON-
VERKEER
EIND SEPTEMBER IN WERKING
Naar de N. R. Crt. verneemt, staat het
thans vast, dat men aan het einde van de
volgende maand een aanvang zal maken met
de instelling van het z.g.n. snelverkeer tus
schen de gemeenten Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam, Zaandam en Bussum. Dit zal ge
leidelijk geschieden, terwijl men begin Octo
ber met de werkzaamheden gereed hoopt te
komen.
Eerst zal het telefoonverkeer van Rotter
dam en Den Haag naar Amsterdam op de
nieuwe centrale worden overgebracht. Dit
brengt voor de abonné's in Rotterdam en
Den Haag geen verandering teweeg, daar van
deze steden uit reeds snelverkeer plaats
heeft. Dit geschiedde tot dusver echter over
de oude centrale en volgens een systeem, dat
niet geheel volmaakt is. Dan komt het ver
keer van Amsterdam naar Rotterdam, Den
K^ag, Bussum en Zaandam aan de beurt,
wat ook voor abonné's, wat betreft de wijze
van aanvragen eenige veranderingen teweeg
zal brengen.
VEREENIGING VAN ZOETERMEER
EN ZEGWAART
In een gistermiddag gehouden vergade
ring van Ged. Staten van Zuid-Holland wer
den de colleges, betrokken bij de voorgeno
men vereeniging der gemeenten Zoetermeer
en Zegwaart in de gelegenheid gesteld haar
meening te doen kennen over deze ver
ging.
Namens de raden van beide gemeenten
was de burgemeester van ZoetermeerZeg
waart, de heer L. R. Middelberg, tegenwoor
dig. Voorts waren aanwezig de heeren J. D.
P. Duyvenbode, wethouder van Zegwaart,
en C. P. Blaauwhof, secretaris dezer ge
meenten.
De heer Middelberg verklaarde dat hij in
de schriftelijke stukken de zaak voldoende
toegelicht achtte. Nu de tegenstanders niet
vertegenwoordigd waren, wenschte de bur
gemeester geen opmerkingen meer te ma
ken. De vergadering werd hierop gesloten.
Kerknieuws
GEREF. GEMEENTEN
"dankt: Voor Gouda, J. D. Barth te
Borssele.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Urk, oand. E. Hoekstra
te Koudum. Te Oudemirdum, G. van Dijk
Pzn. te Anjum.
3 d a n k t: Voor Den Bommel (Flakkee),
L. J. Lamm er ink te Delft.
AFSCHEID, BEVESTIGING* INTREDE.
Men schrijft ons:
Ds. H. Japchen hoopt Zondag 1 Octo-
ier a.s. afscheid te nemen van de Ned. Her
vormde Gemeente te Otterloo en Zondag 8
October d.a.v. te Doornspijk intrede te doen,
bevestiging door Ds. A. M. den Oudsten,
consulent, van Elburg.
JUBILEA.
D s. H. C. v a n den Brink. Op 3 Sept.
:.s. zal het veertig jaar geleden zijn, dat Ds.
H. C. van den Brink, emerituspredikant der
Geref. Kerk in Hersteld Verband te Amers
foort, wonende te Hilversum, in het ambt werd
bevestigd. Teneinde dien dag niet onopge
merkt te doen voorbijgaan, heeft zich een
comité gevormd onder voorzitterschap van
Dr. J. G. Geelkerken te Amsterdam, dat zich
voorstelt dien dag den jubilaris een blijk
in waardeering aan te bieden.
D s. J. K r o n eVi a n, Ned. Herv. pre
dikant te Oudeschoot, herdenkt heden den
waarop hij zich voor 25 jaar aan deze
gemeente verbond.
Ds. Kroneman aanvaardde 6 Aug. 1899 te
Garrelsweer het predikambt. In. 1904 vertrok
hij naar Blankenham, 9 Aug. 1908 verbond
hij zich aan zijn tegenwoordige Gemeente.
De jubilaris was lid van het Classicaal Be
stuur van Heerenveen en is o.m. voorzitter
de Chr. Hist. Kiesvereeniging in zyn
woonplaats, alaook voorzitter van de com-
nissie van toezicht op het M.O. te Heeren-
•een. Dr. Kroneman hetft in zijn uitgestrekte
gemeente vier dorpen met vier kerkgebou-
aan zijn zorg toevertrouwd, zoodat hij
omvangrijk pastoraal werk heeft te ver
richten.
De jubilaris zal, naar de „Ned." meldt,
zijn jubileum niet publiek vieren. Wel L- hij
lemens Zondag 20 Auguitjs a.s. oen ge
dachtenisrede uit te spraken.
C a n d. A. C. v a n Nood. laatstelijk
hulpprediker te Arnhem, werd Zondagmor-
n als predikant bij de Gerof. Kerk van
Jerkerk a. d. Arnstel bevestigd door zijn
vader, Ds. C. A. van Nood, van Vorden, met
Jeremia 3:15. Aan de handoplegging nam
mede deel Ds. H. Buurman, van Amstel
veen, consulent. Na de bevestiging werd toe
gezongen Psalm 1343. De bevestigde deed
des avonds intrede met een predikatie over
Exodus 33 1217. Na de bijzondere toe
spraken werd Ds. van Nood zelf verwelkomd
in toespraken namens den Iverkeraad door
een der ouderlingen en namens de Classis
Amsterdam door den consulent Toegezongen
werd Psalm 20 1.
ALG. SYNODE NED. HERV. KERK
Achttiende zitting. Ingekomen
een verslag van de belangrijkste handelin
gen van den Raad van Ned. Kerken voor
practisch Christendom. Allereerst trok de
aandacht van den Raad: het vraagstuk van
de werkloosheid. Daarover werd in Oct 1932
te Utrecht een conferentie gehouden. De
referaten, gehouden op deze vergadering,
zijn opgenomen in het Tijdschrift voor In
wendige Zendiing. Te Utrecht werd de Cen
trale gevestigd, welker adre6 is de centrale
commissie. Verder hield de Raad zich bezig
met de vraag, hoe te komen tot een mee'
nationa'e organisatie van de oecomenische
beweging, in overeenstemming met den
Wereldbond van Kerken, door de uitgave
van één tijdschrift. Met 't oog op de resul
taten der laatste volketelling werden voor
bereidingen getroffen voor een nieuwe con
ferentie Gehandeld werd over het Joden
vraagstuk en daarover gecorrespondeerd
met den Duditeöhen Kerkenbond enz.
Aan een verzoek om steun, gedaan door
een Vereen, tot behartiging der geestelijk'
belangen van militairen te Breda kan de
Synode niet voldoen, van oordeel, dat het
hier een zuiver plaatselijke aangelegenheid
geldt, die behoort bij den Kerkeraad ter
plaatse.
Dr Smit rapporteert over een voorstel van
de Class. Verg. van Nijmegen, tot wijziging
van art. 27 Regl. Vacaturen. Dit raakt weer
de netelige Ligger-kwestie. BedoeliinL
voorstel is art. 27 in overeenstemming ta
brengen met Art. 60. De vna u :s ir> hoe
verre de invoering van het Regl. op de pre-
dikantstractementen het karakter \an den
ligger heeft gewijzigd Heeft het woord: „in
komsten" iin art. 60 een andere bet eekenis ge
kregen dan de oude beteekenis daarvan in
art 27? Reeds in 1928 werd hierover in de
Synode gesproken (Bijl. bl. 193 v.v.). Er rs
verzet tegen gerezen: om den invloed van
het Regl. op de pred.tract. in Art 27 Regl.
Vac. te doen gelden.
Lie meerderheid in de commissie van
rapport will nu in Art. 27 invoegen de woor
den: „en van de toelagen genoemd in Art.
"0", en in de 2e adinea van Art. 27: „indien"
ervangen door „voor zooveel", om aldus
Art. 27 met Art. 60 in overeenstemming te
brengen. De minderheid in de commissie is
van Oordel, dat het woord: „inkomsten" in
Art 27 dezelfde beteekenis heeft als in
Art. 60. De Synode draagt de kwestie over
aan de commissie voor herziening, zoodat
voorloopig artt. 27 en 60 onveranderd blij
ven, en het voorstel van de Cl. Verg. van
Nijmegen is afgewezen.
Er i6 een voorstel ingekomen van Ds J.
de Vlieger te Wadenoyen. waarmede be
doeld wordt in de kerkelijke wet vast te
leggen, dat een verleende dispensatie alleen
dan in werking zal treden nadat de ligger,
in verband met de dispensatie, gewijzigd is,
en de goedkeuring van het Prov. Kerkbe
stuur heeft verkregen. Dit voorstel vond
zijn aanleiding in wat er in de gemeente
Zcelen gebeurde. De predikant vertrok in
den loop van Januari en de Kerkvoogdij re
kende met hem af i
ger. Ze deed evenzo<
ie kwa rtaal 1933.
Na het vertrek v
een dispensatie-aam
werd verleend met i
n den predikant werd
-age ingediend, en deze
igang van 1 Jan. 1933.
De Kerkvoogdij conscludeerde hieruit, dat
'e vertrokken predikant en ook de Ring te
etl ontvangen hadden en ze eischte hot
naar haar meening te veel betaalde terug.
De Kerkvoogdij deed dut ten on re hte.
Zoolang de ligger niet gewijzigd i6, in ver
band met de dispensatie-verleening, blijft de
oude ligger van kracht. De Synode acht het
daarom niet noodig, een wijziging in het
Reglement aan te brengen.
De vice-president rapporteert over de
voo ret el len van den Raad van Beheer en
doet voorlezing van de notuien van de sa
menkomsten, die de commissie ad hoc met
den Raad v. Beh. gehouden heeft. De com
missie stelt voor een commissie te benoe
men tot herziening van het Regl. op de pre-
dikantstractementen, bestaande uit 8 leden,
waarvan 5 gekozen door en uit de Synode
en 3 leden gekozen door de Synode, nl. één
uit den Raad van Beheer, één uit de Ver
eeniging van Kerkvoogdijen, en één
trouwensman van de predikanten. Hiertoe
wordt besloten, terwijl de benoeming later
zal volgen.
De meerderheid in de commissie van rap
port wil, als crisismaatregel, de voorgestel
de verandering in Art lc van het Regl. op
de pred.tract (betreft de 2 jaarlijksche ver-
hc-ogingen, f 16" te veranderen in f 120) aan
nemen, met dien verstande, dat de normen
dezelfde blijven, maar de verlaging
jaren wordt aangenomen, daarentegen geen
goedkeuring verleenen aan het Huishoude
lijk Reglement, en voorts de memorie, in
gediend door de heeren Van Empel, Boer
en Van der Voet stellen in handen van de
commissie voor de herziening van het Re
glement en van de hiermede samenhangen
de onderwerpen. Na ampele besprekingen
wordt de conclusie van de minderheid (1 Lid)
der Comm. v. Rapport in stemming gebracht
omen met 10 tegen 9 etem-
ben, zoodat dus aangenomen zijn: le. de ver-
op f120, 2e. de voorstellen
beireffende de kteinere gemeenten (beneden
500 zielen) en 3e. het nieuwe Huishoudelijk
Reglement van den Raad van Beheer en
het Regl. op de Bijdragen.
Voorgelezen wordt de uitspraak van de
Synodus Contractu i.z. de Ring Sliedrecht,
diie niet ontvankelijk verklaard wordt.
De heer Temmens rapporteert over de
Staten van Kosten.
Dr Smit leest de eindredactie voor van de
vijzigi.ng im Artt. 17 en 4 van het Regl. voor
Noodlijdende kerken en personen.
Dr Van de Meene rapporteert over het
voorstel van het Hoofdbestuur van het Ne-
derlandsch Verbond tot Kerkherstel, waar
bij is gevoegd een brief van Prof. A. M.
Brouwer, voorzitter van dc Vereeniging voor
Kerkopbouw.
Na eeniige discussie, waarbij Prof. Brau-
er o.a. tegenover den vice-president op
merkt, dat Kerkopbouw een bepaalden
van een Groote Synode wil, die met al het
andere in haar Reorganisatieplan samen
hangt, wordt de conolutie van de meerder-
hid (5 leden) van de commissie van rapport,
om het voorstel af te wijzen, aangenomen
met 14 tegen 4 stemmen.
Volgens het rapport uitgebracht door den
heer Bruins over consideratie IX: Wijzigin
gen'in het Regl. op de Alg. Weduwe
Weezenbeuns, wordt besloten in Art 16 de
tweede elft, te beginnen bij het woord
„tenzij" enz. te schrappen. De minderheid
in de commissie was hier vóór. De Synode
nam met 12 stemmen tegen 6 haar conclusie
over.
Tenslotte rapporteert Dr van de Meene
nog over den brief ven den Pensioenraad
met het voorstel, om aan Art. 66 Regl. Vac.
een 4de alinea toe te voegen, welke ee
wijs vordert, dat voldaan is aan de verplich
ting ten opzichte van Pensioenfonds en Kö6
tot aanvulling. De meerderheid in de
missie wae voor afwijzing. Een minderheid
vvilde Liever den weg op van overreding. Eén
lid was voor aanneming van het voonatel.
De conclusie van deze leat6te minderheid
in stemming gebracht, wordt met 10 tegen
stemmen aangenomen, en het voorstel ve
wezen naar de commissie voor eindredactie.
LUTHERACADEMIE TE
SONDERSHAUSEN
(Speciale correspondentie)
In een vorig artikel gaven wij een verslaj,
van de openingsplechtigheid van de confe
rentie, uitgaande van de Lutheracademie te
Sondershausen.
Het eigenlijke werk der academie nam
Maandag 31 Juli een aanvang. Voor
dachtig gehoor hield prof .dr. Ulmer uit Er
langen 'n lezing over het werk van de Evan
gelische Kerk in de diaspora. Deze diaspora-
arbeid beperkt zich tot het uitzenden
predikanten en hoe noodzakelijk dit is, blijkt
wel uit het feit dat b.v. in de Krim de gi
meenten slechts om de 5 a 6 jaar een predi
kant te hooren krijgen. Huwelijksplechtig
heden en begrafenissen moeten daar geleid
worden door het hoofd van het gezin.
De Duitsche gemeenten ontstonden in de
tijd van Catharina II. De komst van het
bolsjewisme had ten gevolge, dat ongeveer
duizend Duitschers uitweken naar China, ter
wijl zij, die achterbleven, in groote nood ver
keerden..
Van Duitsche zijde werd hulp gezonden en
men stelde pogingen in het werk om hen
naar Brazilië te doen emigreeren. Prof. Ul
mer schilderde ons de ontzettende toestan
den die daar heerschen. De hongersnood
lieerscht er in ongekende mate en dagelijks
verhongeren ongeveer vijftig menschen, die
een groot massagraf begraven worden,
aangezien men geen tijd heeft hun een eer
volle begrafenis te geven.
Spreker geeft ons vervolgens een overzicht
van de ontwikkeling van het Evangelisch
Christendom in de Poolsche Oekraine. Ter
wijl het volk sedert het eind van de 16e eeuw
tot de Grieksche-Katholieke Kerk behoorde,
zien we dat sedert de wereldoorlog het Evan
gelisch Christendom hoe langer hoe meer
veld wint. Dit is te verklaren uit het feit, dat
na de oorlog duizenden naar Amerika zijn
getrokken, daar in aanrakng zijn gekomen
met het Evangelisch leven, en vandaar uit
door middel van briefwisseling zending drij
ven onder hun landgenooten.
In 1926 schreef men naar Amerika
predikanten te zenden. Hoewel men nog met
root geldgebrek te kampen heeft, worden
heden ten dage reeds zeven predikanten
door de bewoners van de Oekraine onder
houden.
mige opeenvolgende voordrachten
sprak Dr. Müller uit Hermannstaat (Zeven
burgen) tot ons over de godsdienstige toe
stand in Zuid-Oost Europa. De vernietiging
van de Russische Kerk en van het Christen
dom in Rusland, die het bolsjewisme met
zich meegebracht had vergeleek hij hij een
verschrikkelijijke aardbeving. Ook het Zuid
oostelijk deel van Europa was eens zoo'n
aardbevingsgebied toen het Mohammedanis-
m e zich uitstortte over de oude orthodoxe
Kerk en een Godsgericht zich over deze, eens
zoo bloeiende Kerk voltrok. In de vijfde eeuw
had de Staat de leiding in deze Kerk gekre
gen en doordat zij niet meegewerkt had tot
het vormen van zelfstandige gemeenten, was
het te begrijpen, dat de ondergang van de
Staat ook die van de Kerk met zich bracht.
De laatste overblijfselen van deze Kerk zijn
in de Grieksch-Turksche oorlog van 1921
door de Turken vernietigd. In het Zuid-Oos
ten van Europa wierpen in de jaren
18161918 de orthodoxe volkeren het juk der
Turken weer af en organiseerden zich ker
kelijk nieuw onder het motto: „scheiding van
kerk en staat". Dit beteekent geenszins een
toenadering tot het Protestantisme want in
cultus en leer wil men streng orthodox blij
ven, waarom dan ook alle oecumenisch stre
ven tegengewerkt wordt. Een nieuwe opwek
kingsbeweging breekt baan, die zich uit
strekt over alls lagen d-_s volks en de Ze-
venburgsche Kerk wil deze beweging onder
steunen, niet met het doel om iets voor zich
te winnen, maar verheugd over het feit, dat
de Geest des Heeren werkzaam is in deze
schijnbaar doode leden van de Christelijke
Kerk.
In de afgeloopen week hield ook Dr. John
Cullberg uit Upsala een serie lezingen met
als thema: „Het probleem van het godsdien
stig kennen".
Spreker definieert religie als een betrekking
tusschen den mensch en de bovenzinnelijke
macht God. Zijn wij echter in staat kennis
te bezitten omtrent de bovenzinnelijke God
daar het kennisobject toch immer werkelijk
heid moet zijn? Het is het kennen van een
transsubjectieve werkelijkheid, een kennis
die zich richt op een transsubjectief kennis
object. Het religieuze Godshewustzijn, d.w.z.
het bewustzijn van een transsubjectieven
God, kan geen wetenschappelijke objectieve
kennis zijn, daar zij al te zeer door subjec
tieve oordeelen be aald wordt. Bestaat er
dan een andere soort kennis dan de weten
schappelijke die ook de transsubjectieve wer
kelijkheid in zich sluit? Dr. Cullberg beant
woordt deze vraag bevestigend en noemt
deze kennis de existentieele kennis, die een
betrekking is tusschen subject en object en
waarbij de persoonlijkheid is geïnteresseerd.
De persoonlijke betrekking tot God, die een
eerste vereischte is, kan van zeer verschil
lende aard zijn.
Spreker maakt een indeeling in de volgen
de drie typen:
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1)
Maatregelen tegen onbetrouwbare volks
vertegenwoordigers
(bit 2)
Berlijn blijkt Rome reeds beloofd te heb
ben zich jegens Oostenrijk te matigen.
De Pruisische hulppolitie wordt 15 Aug.
ontbonden.
Zonderlinge gebeurtenissen te Beauraing.
De Amerikaansche minister van land
bouw voor herziening van de oorlogsschul
den.
weigert
Gevechten op de grens van Syrië en Irak
Te Aarlanderveen zijn onder de pannen
van het dak van den valsche-munterswerk-
plaats de matrijzen gevonden door de
Alphensche politie.
Blz. 3
Montessori-congres te Amsterdam.
(blz. 5)
ivende eeuwfeest van Elburg.
istelling van de Gen. Synode der
De ritueele kennis is geen Godskennis. In
de ritus is geen persoonlijke betrekking tot
God waar te nemen. Het doel van de ritus
is niet een persoonlijke betrekking met God,
maar het voorkomen van een ritueel con
flict met God. De godheid is een hij, zij of
het. („Religion der dritten Person").
2° Bij 't extatisch-mystische type is de Unio
Mystica de hoogste godsbeleving. Hier heb
ben we de „Religion der ersten Person".
De godheid is ook geen „Du" want zoolang
kan ik niet met hem één worden, maar een
oneindig, bovenpersoonlijk Ik, waarin mijn
ik kan opgaan.
Na een psychologisch uiteenzetting van do
mystische beleving gegeven te hebben, noemt
spreker als derde het type der persoonlijke
gemeenschap met God. Dit type is misschien
het best te begrijpen uit de ontwikkelings
lijn der bijbelsche religie. Niet de eenheid
met God staat hier op de voorgrond, maar
hier gaat het om de betrekking tusschen
mensch en God als ik en Du. Hier is de
religie van de tweede persoon. Bij de bespre
king van de kentheoretische zin van het Du-
bewustzijn onderscheidt Dr. Cullberg drie
stadia. Eerst wordt men zich de andere
mensch bewust als een moment van de we
reld om zich, vervolgens ziet men den ander
als een ander ik, en tenslotte ziet men den
ander als het „Du" van mijn ik.
De ik-„Du" betrekking is gegrond op de
wederzijdsche gemeenschapswil.
God treedt tot ons zooals een „Du" een ik
ontmoet, in het O. T. in Zijn Wet in het N. T.
Christus. Het initiatief tot Godsgemeen
schap gaat altijd van God en nooit van ons
m geloof is het erkennen van die God
delijke activiteit.
Prof. Dr. Emil Sommerlath van Leipzig
hield een drietal lezingen over „Das Wesen
des Luthertums", die in het brandpunt al
ler belangstelling stonden. Sprekers bedoe
ling is het essentieele verschil aan te toonen
tusschen Lutheranisme eenerzijds, en Calvi
nisme en Katholicisme anderzijds. Hij komt
tot de conclusie, dat het verschil is gelegen
in de opvatting van de Unio Mystica. Hoe
komt de mensch tot God? Prof. Sommerlath
zet uitvoerig uiteen %de me°ning van Katho
licisme en Calvinisme en laat zien hoe het
Lutheranisme van beide iets overgenomen
heeft
Uit Oost-lndie
1°. het ritueel mvtbische type".
DE CONCESSIE AAN DE N. I. R. O. M.
Het subsidie der K.N.I.L.M.
BATAVIA, 8 Augustus. (Aneta). Tijdens
de behandeling door den Volksraad van de
afdeeling GouvernemerVsbedrijven van de
begrooting voor het dienstjaar 1934 besprak
de heer van Baaien de N.I R.O.M.-concessie.
Spr. merkte op, dat terwijl overal ter wereld
de radiouitzendingen vrij kunnen worden be
luisterd hier iedere Inlander en iedere school
jongen f 40 zal moeten betalen. Spr. consta
teerde op heftige wijze, dat de Volksraad
door de Regeering was misleid.
Ten aanzien van de K.N.I.L.M. stelde spre
ker bij amendement voor den post van
f 500.000 met f 100.000 te verminderen.
Een amendement, ingediend door den heer
ifroso tot schrapping van de subsidie aan
K N.I.L.M. en het amendem-nt van Haaien
prden runleiding tot geanimeerde d«hr.tteu.
Bovendien diende mr. Fruin nog een motie
om nieuwe subsidies niet voor drie doch
slechts voor een jaar te verleenen opdat tel
ken jare de situatie kan worden overzien.
Het afnendement-Soeroso werd verworpen
met 41 tegen 9 stemmen.
■r het amendement-van Baaien staakten
de stemmen, 25 tegen 25. Morgen heeft de
herstemming plaats, waarna ook de motie-
Fruin zal worden behandeld en in stemming
gebracht.
GEEN VERLOFGANGERS VIA AMERIKA
BATAVIA, 8 Augustus. (Aneta). De
„Java-,Bode" verneemt dat verzoeken van
ambtenaren, die via Amerika met verlof wil
len gaan, als regel niet langer zullen worden
ingewilligd. Dit besluit wordt toegeschreven
aan de wenschelijkheid om het belang der
scheepvaart-maatschappijen, die met de Re-
xr^nrintr e°n contract hebben, te beschermen'.
