DINSDAG 8 AUGUSTUS 1933
EERSTE BLAD PAG.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Idskenhuizen, wand.
I Brinkman te Winschoten.
NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Leermens (Gron.),
Lofvers te Garsthuizen.
BEROEPINGSWERK.
Te H y u m en Oude Leje (Fr.) zyn
de Kerkeraden der Geref. Kerken
te combineeren voor het gezamenlyk beroe
pen van een predikant. Hyum had reeds on
derscheiden malen een rustend predikant, ter
wijl Oude Leye nog nimmer een predikant be-
1 zat.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
3K Men Bchryft ons:
11/ De heer K. F. Creutzberg, van Hees
E5 by Nijmegen, cand. tot den H. Dienst,
Zondagavond in de Bethlehemkerk te Den
Haag bevestigd als predikant by de Prot.
Kerk in Ned. Oost-Indië. Dr. H. Schokking,
van Den Haag, sprak vooraf een kort woord
over Hand. 4 f2b. Daarna verrichtte Ds. W.
iapa-, Welter, van Den Haag, als voorzitter v
„Indische Commissie", de bevestiging
Rom. 8 34 laatste gedeelte: „Die ook
ons bidt". Aan de handoplegging namen deel
eoro1* de predikanten Weiter, Schokking, J. J.
Creutzberg, Loeff, Van de Beke Callenfelts,
;e tot! Van Stein Callenfels, Den Breems, Hoog Van
i'olkt, Evert en Van Rooyen (Bandoeng). Bovendien
kelijkwas aanwezig de heer W. C. J. M. Bins, Bur-
i iets gemeester van Weesperkarepel, lid der Ind.
Commissie. De Gemeente zong daarna
nieuwen prediker toe Psalm 121 4. Hierna
sprak nog Ds. J. J. Creutzberg, van Hees,
mum va<*er van ^en nieuwbevestigde, zijn zoon toe.
delïjkl Spr. memoreerde, hoe door deze gebcurtenii
jrschtj^et vierde geslacht in de familie in het predik-
dnikJambt was bevestigd. Hij sprak daarna nog
siandover 2 Cor. 1 21 en 22, wijzende op de be-
tjTjs. teekenis van de bevestiging. Met gebed er
,nan(j het zingen van Gezang 127 5 werd de plech-
.acht tigheid besloten.
:h '5 Di, J, G. Woelderink, van Vrees-
'^jjwyk gekomen, werd Zondagmorgen bevestigd
inderiais predikant der Ned. Hervormde Gemeente
ier '%e Ouderkerk a. d. IJssel, met een predikatie
n- Plover Hebr. 13 17. Des namiddags dt
Zuid-jntrede met het tekstwoord Markus j
e u„Bekeert u en gelooft het Evangelie" Aan
'er aajbflt einde heeft de nieuwe 1 eeraar toegespro-
®r .(Vjhen Burgemeester en Wethouders der
^ïjjjmeente, Kerkeraad en Kerkvoogden, den heer
Zuid-A. de Redelijkheid, godsdienstonderwy:
rweerjjgt Wykgebouw aan den Lageweg, consulent
ipera-en ringpredikanten, jeugd- en diverse ver-
voorts alle by den openbaren
a- "'«eredienst betrokken personen. Wederkeerig
een ï-en hartelijk werd daarop Ds. Woelderink toe-
K °®'gesproken door Ds. J. P. Buiskool van Krim-
S?" jPen a- IJssel, als consulent; door Mr. F. J.
chuntvan Beeck Calkoen als hoofd der Burgerlijke
'en teGemeente; door den heer A. de Redelijkheid,
godsdienstonderwijzer; en ten laatste door
ouderling F. Goudriaan Az., namens den Ker
keraad, die de Gemeente verzocht te zingen
Psalm 20 1. Beide malen was het kerkge
bouw niettegenstaande de warmte, tjokvol.
6 uur
Ds. J. H. C. VAN DER HOFP
ITEN £)s c. van der Hoff, predikant bij
'de Rijkswerkinrichting te Veenhuizen,
hoopt Woensdag 6 September a.s. te her-
i5 uurdenken, dat bij 30 jaar geleden het ambt
aanvaardde.
Na het volgen
Van het gymna
sium te Doetin.
chem, bezocht hjj
een jaar de Uni
versiteit te Am
sterdam en vol
tooide te
Utrecht zijn ver
dere studie.
In 1902 deed
hij to Gelder
land zijn candi-
daats-examen en
bond hij zich
aan zijn eerste
gemeente te Dru-
117 3Snen- Deze Gemeente mocht hij bijna 15 jaar
b iWndienen, om op 9 Juni 1918 zijn taak als
S i6A0geestelijk verzorger aan de Rijkswerkin-
9 I7.l8richting Veenhuizen op zich te nemen.
9 16 40 Uit den titel hlijkt reeds, dat zijn hoofd-
2 Hijjjtaak ügt in de verzorging der geestelijke
1 i7.ul>elangen van de gestichtsbevolking. (Aar»
de Rijkswerkinrichting is tevens nog een
1 "vrijzinnig predikant verbonden). Van een
djJKerkelijke gemeente door ambtenaren ge-
0 verVormd, kan men dan ook minder spreken,
den. De predikanten worden in overleg met de
5 i jClassis Assen door het Departement van
kjjjyustitie benoemd. (De benoeming der c
je Jyrijzinnige ouderlingen geschiedt tevens
oren r ^ie Classis). In vergelijking met de
'vrijzinnige groep is het rechtzinnige deel
maar klein, hoewel aaneengesloten en ge
trouw.
Om de 14 dagen heeft elk der predikan
ten „dienst" in de gestichtskerk, waarbij
dan tevens de ambtenaren aanwezig kun
ïden-ijien zjjn.
saan Wanneer Ds. van der Hoff zijn Vrijen
Zondag heeft en niet op vacatoire-beurt is,
treedt hij in de Evangelisatie-bijeenkomst
n H.,op- Deze Evangelisatie was voor de institu-
rstakjeering der Geref. Kerk „interkerkelijk'
1 eenThans is zij echter aangesloten bij de Bond
daar-Van Evangelisatien in en ten bate van de
geenNed. Hervormde Kerk.
Bij het 25-jarig ambtsjubileum van Ds.
fran der Hoff, belegde zij een feestavond om
„haar" predikant te huldigen. De Zondag
Vooraf hield Ds. J. H. Telkamp, Geref. pre
dikant te Utrecht, als w.n. wykpredikant, ten
sterfhuize een rouwdienst, sprekende
Psalm 42, welke Psalm de overledene
laatst heeft gelezen.
In de kapel op de begraafplaats sprak eerst
Ds. Telkamp, daarna Prof. Dr. A. G. Honig,
namens het college van hoogleeraren
Theol. School. Spr. wees op het persoonlek
contact met den overleden student, zijn diep
gaande studie en den innigen wensch die
zijn leven tot uiting was gekomen om 2
God in het predikambt te mogen dienen. Ver
volgens voerde het woord cand. W. Vreugden-
hil, namens den Senaat van het Studenten
corps „F.Q.I." der Theol. School. En ten slot
te Ds. Joh. S. Langen, em.-predikant te
Utrecht, namens de deputaten ad Art. 19 K.O.
Deze liet zingen Psalm 68 2.
Hierna vond de teraardebestelling plaats.
Onder ademlooze stilte daalde de kist in
groeve. De heer W. Verwoerd dankte, als
zwager, in gevoelvolle woorden, namens
familie, al degenen die van hun belangstel
ling deden blijken, inzonderheid de sprekers
en de door hen vertegenwoordigde colleges.
ALG. SYNODE NED. HERV. KERK
Zeventiende zitting. Na opening
met lezing dei- H. S. en gebed verzoekt de
president den Secretaris de notulen te le
zen, waarna Dr. Van de Meene rapport uit
brengt, namens de commissie voor de nieu
we wetsvoorstellen, over een voorstel van
de Classicale Vergadering van Gouda
om terug te keeren tot de regeling
persoonlijke Kerkvisitatie van voor 1921.
Overeenkomstig de afwijzende conclusie
wordt het rapport aangenomen. Door Dr.
Smit en Prof. Brouwer worden de eind
redacties voorgelezen van de aangenomen
wetswijzigingen in verschillende reglemen-
m de^aaraan vooraf gaande, sprak
it0ChlHoff de Gestichtskerk een gedachtenis-
en utirede u't over Paul us' woord: „Ik heb het
geloof behouden". Zelfs uit Drunen waren
itoen vrienden overgekomen.
I De Evangelisatie wil ook dit jubileum
niet ongemerkt laten voorbij gaan.
-ÉEGERPREDIKANTEN IN INDIE.
e hebben indertijd meegedeeld, dat Dr.
1 "fi. van Duinen, legerpredikant in Ned. Oost-
E„IJpdiü emeritus-predikant der Geref. Kerk
van*an Schiedam, binnenkort met verlof naar
Europa komt. Door de Classis Batavia der
3 een Geref. Kerken is voorgesteld drie vervangers
eringae benoemen, nl Ds. J. A. C. Rullmann te
^^HPoerbolinggo, Ds. J. H. Sillevis Smitt te Se-
Bega-^narang Ds. P. Veenhuizen te Soerabaja.
I zi)n|De legercommandant geeft echter de voor
keur aan de benoeming van één vervanger.
"gflCandidaat R. C. Harder, hulpprediker te Ban
den doeng, thans beroepen als tweede predikant
-oven te Bandoeng en die dit beroep aannam, heelt
verklaard een eventueele Lenoe-
1. ErF^S te aanvaarden. Thans is er in dezen
schetlgeest een voorstel bij het Legerbestuur inge-
unkt.idiend.
ienst'
'ho" BEGRAFENIS-S. WIEBENGA
Saf. Men schrijft ons:
«eien I Gistermiddag is in alle eenvoud op de Derde
naar Algemeene Begraafplaats te Utrecht, het
>e£» stoffelijk overschot van den heer Siert Wieren-
ga, in leven student aan de T^ol. School te
>ekj«| Kampen, ter aarde
ir bü
ten.
Vervolgens rapporteert de'heer Addink
over de consideratiën, bij de Kerk inge
wonnen, over do voorgestelde wijziging
van art. 1 c van het Regl. op de Predikants
tractementen, en de heetr Te Winkel over
de voorstellen van den Raad van Beheer
en tevens over de conferenties, die hebben
plaats gehad met den Raad van Beheer,
met het Hoofdbestuur van de Vereeniging
van Kerkvoordijen, en over de memorie,
ingediend door de heeren Van Empel, Boei
en van der Voet.
De commissie komt tot een viertal con-
clusiën, welke nog tot breedere behande
ling aanleiding zullen geven.
Inmiddels wea-d het jaarverslag van den
Raad van Beheer over 1932, met dank
zegging aan den Raad van Beheer, aange
nomen en de Raad gedechargeerd van zijn
gevoerd beheer. In dit verslag met zijn vele
overzichten wordt er o.a. ook op gewezen,
hoe Uitkeering II voor meer dan drie
kwart vloeit naar 456 minöatuurgemeenten,
op een totaal van 1343 gemeenten, hetgeen
vooral fnuikend is voor de finantiën
den Raad van Beheer. De economische cri
sis heeft de daaruit voortvloeiende moei
lijkheden in hooge mate nog verscherpt.
Hierin moet stellig een voorziening getrof
fen worden. De achteruitgang, door daling
van het kohier en het achteruitloopen var»
betalingen, dwingt den Raad van Beheer,
reking te houden met de vermindering var
de draagkracht der gemeenten. Hij za
daarbij wel eens een ander oordeel over die
draagkracht moeten hebben dan de plaat
selijke colleges. Maatregelen moeten ge
nomen worden ter beperking van de uli-
keeringen, waarbij de z.g.n! „minimumlij
ders" d.w.z. zij, die 50 pet. van de Uitkee
ring II ontvingen, zooveel mogelijk moeten
worden ontzien, en tevens een oplossing
moet worden gevonden van het door de
crisis bijzonder acuut geworden probleem
van de minriatuur-gemeenten. Dat het be
heer van den Raad geen sincure is, kan
o.a. blijken uit den stand der kas in 1932.
Voor uitkeeringen was noodig een totaal
bedrag van f 1202667.01. Het kohier bracht
op f 1128458.07, zoodat er een tekort kwam
1,94, welk tekort nu nog door een
buitengewone dekking kon worden bijge
past
Wegens samen/komen van een synodus
contracta wordt de zitting verdaagd tot
den volgenden morgen.
HET CONFLICT TE BIEZELINGE
Men schryft ons:
De Chr. Meisjesvereeniging „Dorcas", te
Biezelinge, die ruim 40 jaar bestaat, besloot
tot opheffing tegen 1 September a.s. Onder
de leiding van wijlen Mej. Meerburg, verga
derden de leden eiken Donderdagavond in de
consistoriekamer der Ned. Herv. Kerk, reeds
gedurende 17 jaren. Thans echter is door de
Kerkvoogdij haar dit recht ontzegd. Genoemde
Meisjesvereeniging vervaardigde kledingstuk
ken voor de armen, voor Kinderzorg te Mid
delburg en voor een Evangelisatie in Drente.
Door het besluit der Kerkvoogdij zyn dus
niet alleen de leden der Vereeniging,
ook vele behoefti gen gedupeerd.
KERKGEBOUWEN
Te S 1 u i p w ij k (by Gouda) werd aan de
Ned. Hervormde Gemeente door de Algem.
Synode een bydrage van f 1500 toegekend
den bouw van een nieuwe consistorie öfj
de kerk.
KERKORGELS.
Te Vianen hebft het mooie oude kerk
orgel in de Ned. Herv. kerk dringend repara
tie noodig. Daarom besloot de Kerkvoogdij
dit werk onder handen te nemen en de uit
voering daarvan op te dragen aan de kerk
orgelfabrikanten J. C. Sanders en jZn., te
Utrecht. Het ligt in de bedoeling in deze
restauratie ook op te nemen het aanbrengen
van een electrische windmachine. Men hoopt
begin October met dit werk gereed te komen.
KERKELIJKE PERS.
Te Eindhoven is de „Zondagsbode",
het orgaan van de Vereeniging van Rechtzin
nige Hervormden aldaar, wederom in nieuw
gewaad verschenen. Dit is thans reeds voor
de derde maal in zyn 5-jarig bestaan. Het
kwam nu in Eindhoven zelf van de pers.
LUTHERACADEM1E TE
SONDERSHAUSEN
Een speciale correspondent schrijft ons:
Vorige week is te Sonderhausen in Thü-
ringen, de tweede conferentie van de Lu-
ther-academie geopend.
Nadat in de Trinitatiskirche Prof. Dr.
Pfamenstill uit Lund (Zweden) de morgen-
gengodsdienstoefening geleid had, begaven
zich alle deelnemers waaronder zich ook
elf Hollandsche theologische studenten be
vonden, naar het Slot. dat zich hoog ver
heft boven het stadje. Sondershausen is een
kleine stad en was vroeger de residentie
van de vorst van Schwarsburg-Sonders-
hausen.
De vorstin, die nog in leven is, heeft een
gedeelte van dit prachtige, oude kasteel af
gestaan aan de Lutheracademie om daar
's zomers haar conferenties te organiseeren.
Toch is het slot in Sondershausen niet zoo
oud als het vorstelijk geslacht, dat het oud
ste Duitsche vorstengeslacht was en stam
de uit de tijd der volksverhuizing.
De vorsten van Schwarsburg-Sonders-
hausen hebben in de Hervormingstijd in
nauwe verbinding gestaan met Luther en
de hervormers, en daar Sondershausen te
midden van de Thüringsche Luthersteden
ligt, kan men zich geen beter oord denken
oin zich te verdiepen in de Luthersche theo
logie.
In de groote feestzaal had, onder voorzit
ting van Dr. Mararhens, Landesbischof van
Hannover, de plechtige opening plaats.
Na eenige woorden gewijd te hebben aan
de nagedachtenis van Landesbischof D.
Ihmels, die in April 1.1. gestorven is en die
tot zijn dood de eigenlijke leiding vai
Lutheracademie had, ging Dr. Mararhens
over tot het voorlezen van het openings
woord van Prof. Dr. Adolf Deissmann, die
helaas, tengevolge van blessures, opgeloo-
pen bij een treinongeval, niet zel^ aanwezig
kon zijn. Onder het thema: „Ein Jahrzehnt
oecumenischer Zusammenarbeit" geeft Dr.
Deissmann allereerst een overzicht van hel
ontstaan en arbeiden der Lutheracademie.
Haar ontstaan heeft zij te danken aan de
twee groote wereldconferenties te Stock
holm (1925) en tc Kopenhagen (1929) en zij
sluit nauw aan bij de arbeid van het apo
logetisch Seminarium in Wernigerode en
Helmstedt.
Professor Deiszmann liet ons zien,
oecumenische samenwerking altijd heeft
bestaan. In de oude Christelijke gemeente
was dat mogelijk, doordat de Grieksche
taal/ toen nog wereldtaal was, terwijl in de
middeleeuwen het Latijn, dat alleen in de
verschillende landen in uitspraak uiteen
liep, de mogelijkheid tot samenwerking
bood.
De Gereformeerde Kerken daarentegen
hebben zich hoe langer hoe meer genatio
naliseerd, wat weer in de hand gewerkt
erd door 'de bijbelvertalingen, die langza
merhand ontstonden.
In het begin van de twintigste eeuw wint
de oecumenische gedachte hoe langer hoe
meer veld en reeds voor de wereldoorlog
stelt men pogingen in het werk om in Ame
rika een concilie bijeen te doen komen,
waar niet alleen de Evangelische, maar ook
de Roomsch-Katholieke kerk vertegenwoor
digd zal zijn, terwijl ook de Petristichting
in Upsala in die richting werkt De oecu
menische gedachten van wijlen aartsbis
schop Söderblom en de theologie van Barth
hebben geleid tot oprichting van de Luther
academie
Na de ontwikkeling sedert de oorlog te
zijn nagegaan werpt Prof. Deismann de
vraag op of er geen gevaar bestaat dat men
juist door door deze oecumenische samen
werking zou komen tot een „Kraftlose Al-
leweltstheologie", welke vraag hij ontken
nend meent te moeten beantwoorden.
Het nationale erfdeel van het Duitsche
volk wordt niet in gevaar gebracht, terwijl
wij ons steeds voor oogen moeten houden,
it wij evangelisten moeten zijn op de
aats waar God ons heeft gesteld.
Na deze openingsrede brachten verschil
lende afgevaardigden hun groeten over.
Vertegenwoordigd waren o.a. de Thüring
sche regeering, de Landeskirchen van Han
nover en Eisenach. Verder werd het woord
gevoerd door Prof. Vorm uit Scandinavië,
Prof. Kogel uit Neinstedt, Dr. Friedrich
Müller van Heimannstadt en Prof. Hempe-
naer uit Göttingen.
's Middags werd den deelnemers der con
ferentie een concert aangeboden in het
Slotpark. Sondershausen is bekend als mu-
ziekstad. De muziekhoogeschool, die hier
gevestigd is, herdenkt dit jaar haar vijftig
jarig bestaan, en de Lohconcerten zijn tot
ver in den omtrek bekend.
Deze eerste dag werd besloten met een
gezellig samenzijn. Voor de komende week
staan, naast de lezingen die gehouden zul
len worden, eenige uitstapjes op het pro
gramma, o.a. naar Erfurt en Eisenach, ter
wijl Zondag a.s. een godsdienstoefening op
de Wartburg gehouden zal worden.
EVANGELISATIE IN BELGIE
Een der werkers in den Evangelisatie-arbeid
in België, deelt ons het volgende mee:
Dat de Evangelisatie-arbeid in België geen
gemakkelijk werk is, mag by de lezers be
kend worden verondersteld.
Niet alleen de tegenstand der geestelijkheid
bemoeilijkt den arbeid, ook de onbekendheid
van het Vlaamsche volk met de H. Schrift,
maakt het Evangeliseeren niet gemakkelijk.
De onkunde en de onverschilligheid voo:
eeuwige dingen zijn in breede lagen der be-
olking dikwijls ontstellend groot. Een enkel
voorbeeld:
Op colportage zynde, bel ik aan een huis
aar ik reeds eenige malen „De Oipen Poort'
de bus gestoken heb. De vrouw doet open
1 ik begin een gesprek met haar. Zoodra zij
echter den naam van God hoort, onderbreekt
zy mij en zegt: „God? God is dood! Die heb-
•n ze immers aan het kruis gehangen! Maria
ie leeft, want die is naar den hemel geva-
Toch blijkt telkens weer, dat God onzen
arbeid zegent. Steeds weer brengt Gud ons
aanraking met mensrhen, in wier harten
het Evangelie wanneer liet hun verkondigd
wordt, vroeger of later, bekeering werkt. Zoo
mochten vorige maand in Antwerpen een 4-tal
n in Denderleeuw weer een 3-tal personen hun
jeloof in het openbaar lie'ij den en de toegang
vragen tot het H. Avondmaal. Zoo is er cank
baarheid in onze harten en gaan wij hier be
moedigd voorwaarts met de bede, dat God
nog velen moge brengen uit ongeloof en
bijgeloof tot het kruis van Jezus Christus.
ZENDING,
ndingedag te Barneveld. Op
Dinsdag 15 Augustus a.s. zal te Barneveld
Zendingsdag worden gehouden vanwege
de Ned. Herv. Class. Zendingscommissie. Als
sprekers hopen op te treden: Ds. B. Batelaan,
Barneveld; Ds. J. de Bruin, van Rotter-
Ds. I. Kievit, van Baarn; Ds. H. A. de
Geus, van De Bilt; en Ds. J. van Amstel, van
Voorthuizen.
GIFTEN EN LEGATEN
Wylen mevrouw J. A. Eilerts de Haan, ge
boren Rolink, overleden te Lochem, heeft aan
de Ned. Hervormde Kerk te M e p p e 1 ge
legateerd f 1000 met drie huizen met bybe-
hoorende erven onder den last van vruchtge
bruik. Aan de Diaconie dezer Gemeente even-
f 1000 alsook de onverdeelde helft van
een boerenplaats, gelegen te De Wijk, even
eens onder den last van vruchtgebruik, en
de Christelijke Vereeniging voor Zieken
verzorging „Draagt Elkanders Lasten", te
Meppel, eveneens f 1000, alsook f 5000, onder
den last van levenslang vruchtgebruik.
HOOGESOHOOL TE LEUVEN
De Brussel»>che „Standaard" verneemt uit
de beste bron, dat in October meer dan 50
leergangen aan de Leuvensche Hoogeschool
laamscht zullen worden. Daartoe zal een
12-tal nieuwe professoren worden benoemd.
De lijst van deze leergangen en benoemingen
kan nog niet gepubliceerd worden, omdat er
nog onderhandelingen met de betrokken per
plaats hebben. Het blad kan echter
reeds thans als officieel zeker de opening aan
kondigen van de Vlaamsche heelkundige kli
niek (Prof. R. Appelmans) en van de Vlaam
sche geneeskundige kliniek (Prof. F. var
Goidsenhoven)
ASSISTENTEN AAN UNIVERSITEITEN.
Den Curatorencolleges der Ryksuniversitei
ten is door den Minister van Onderwys
kennen gegeven dat buitenlanders niet
aanmerking komen voor benoeming tot assis
tent. Slechts by hooge uitzondering en
bij wijze van overgang zyn dit jaar nog
kele plaatsen van assistent door buitenlan
ders bezet.
VREEMDE STUDENTEN OP ONZE
UNIVERSITEITEN
By de Regeering zyn maatregelen in over
weging om te voorkomen, dat de studie van
Nederlandeche studenten belemmering zou on
dervinden door een in verhouding tot de be
schikbare ruimte in de collegelokalen en labo
ratoria te groote toeloop van vreemden. Nog
geen mededeelingen kunnen worden gedaan in
hoeverre de Regeering het noodig zal achten
de studie van vreemdelingen aan bepaalde
voorwaarden te onderwerpen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Zeist (Bewaarschool), mej. J. Berman te
Biezelinge.
KWEEKELINGEN MET AKTE
Adres van den Schoolraad.
De Schoolraad voor Scholen met den Bybel
heeft een requeut ingediend by den Minister
van Onderwys betreffende de kweekelingen
met akte.
Daarin wordt erop gewezen, dat tenge
volge van de nieuwe, tydelyke leerlingenscha
len met ingang van 1 Januari 1933 het ge
middelde aantal leerlingen per onderwijzer,
wiens salaris door het Kjjk wordt vergoed,
aan vele scholen vry belangryic verhoogd is,
of binnen afzienbaren tyd verhoogd wordt.
Daardoor is concentratie van de aanwezige
leerlingen in een kleiner aantal leslokalen
noodig, wat groote moeilijkheden kan ir
brengen en in verscheidene scholen zoodanig
zal moeten geschieden, dat de plaatsing van
de leerlingen óf slechts ten koste van de al-
geheele ontreddering der klaase mogelijk is,
óf zelfs volstrekt onmogelijk. Hier zou ae
aanstelling van een kweekeling met akte uit
komst kunnen brengen, zoo de beperking van
art. 191 lid 1 der L.O.-Wet 1920, waarin den
kweelingen verboden wordt zelfstandig les te
geven in een eigen leslokaal, weggenomen
wordt, zoo noodig tijdelijk en evenuteel onder
nader te regelen voorwaarden. Daardoor
den veel op wachtgeld gestelde onderwijzers
en onderwijzeressen, zonder beperking van de
voor hen als wachtgelders geldende regelen
in de gelegenheid zijn practisch werkzaam te
blijven en wellicht de kans op het verwerven
van een positie voor jonge onderwijzers
eenigermate vergroot worden.
OPENBARE „DWERGSCHOLEN"
Op de laatste becnen.
s er by het Bijzonder Onderwijs hier of
daar een kleine school te ontdekken viel, lie
pen vroeger de frontmakers der Openbare
School te hoop, zetten de hand aan den mond
schreeuwden op vervaarlijke wyze over
Het bestaan van die „dwergscholen", die zy
rpaedagogieche jammergestalten" noemden.
Nu is het altijd gevaarlijk zulk een grooten
mond open te zetten. In den loop der jaren
heeft het Byzonder Onderwys het Openbare
overvleugeld: in ons land gaan reeds veel meer
kinderen op de Bijzondere School dan op de
Openbare. Maar dat niet alleen. Het aantal
kleine Openbare Scholen is veel en veel groo-
ter «lan het getal kleine Bijzondere Scholen.
De cijférs zyn meermalen gepubliceerd.
nu hooren we daarover van de frontmakers
niets niemendal. Natuurlijk niet. Ze doen 11e-
:r alsof er niets aan de hand is.
Maar intusschen kost dat aan de gemeen
schap handen vol geld, d.w.z. het voortbestaan
die Openbare „dwergschooltjes". En de
tyden rijn er niet naar, dat zoo iets maar al
tijd vol te houden is.
M5n:i?ttr Mr. H. P. Marchanfc, inderdaad
geen speciale vriend van het Byzonder On
derwijs, jaat nu maatregelen treffen en heeft,
men weet, Gemeentebesturen en Gedepu
teerde Staten aangeschreven over deze zaaK.
De winisterieele circulaire aan de burge
meesters der verschillende gemeenten om hun
medewerking te verleenen bij de opheffing
kleine openbare schooltjes zal, vooral in
de provincie Groningen, haar invloed doen
gelden.
Zoo zullen byv. te Bierum van de vijf open
bare scholen slechts twee blijven bestaan. De
scholen te Bierum. Krcwerd en Godlinze, oi«
thans resp. 36, 40 en 32 leerlingen tellen, zul
len moeten verdwijnen. Ook in deze gemeente
Slochteren zullen drie scholen, die te Helium,
Borgweg en Woudbloem, ophouden te bestaan.
In de gemeente Elzinge verzocht dezer da
gen de oudercommiasie aan den Raad om te
Ferwerd een nieuwe school te stichten, doch
olgens do ministerieele beschikking zal ook
deze worden opgeheven.
In de gemeente 't Zandt zijn het de scholen
te Eenum en Oosterwy twerd die slachtoffer
zullen zyn; in de gemeente Aduard de school
te Den Ham; in de gemeente Kantens zyn het
de scholen te Stitswerd, Rottum en Eppen-
huizen, die niet het vereischte aantal leerlin
gen hebben om op voortbestaan te mogen
hopen. In de gemeente Wene werden door den
Minister de scholen te Zuurdijk en Mensinge-
weer genoemd; in de gemeente Veendam die
het gehucht Numero Dertien.
Alleen dus reeds in deze acht gemeenten
staan niet minder dan zestien scholen wier
lot bezegeld schijnt.
Zooals te begrijpen valt, wordt in verschil
lende plaatsen reeds druk geijverd voor het
beïnvloeden van den Gemeenteraad om in geen
geval tot de opheffing mee te werken.
Vooral de Vereeniging „Volksonderwijs",
onder leiding van den bekenden heer Klaas
de Vries, en de (roode) Bond van Ned. Onder
wijzers zullen wel in het geweer komen.
Maar de heeren frontmakers moeten nog
■ns terugdenken aan hun vroegere exclama
ties; ze moeten eens overzien „hoe erg" het
thans wel is; en ze moeten eens een oogje
in de schatkist werpen.
Misschien gaan ze dan wat kal'"
Misschien
EXAMENS
EXAMENS-NOTARIAAT
DEN HAAG. 7 Aug. Gesl. voor deel I de heer
J Huildy, Schiedam en voor deed II de heer
J P A Huiibers, Wassenaar.
STAATSEX.-TOELATING UNIVERSITEIT
AMERSFOORT. 7 Augr. Geal. voor dipl. A:
mej. J E Theman en de heeren A Baars, D Eded-
ïan. K Hoogsteen en F P IrAnyi.
EXAMENS-NIJVERHEIDSONDER WIJS
DEN HAAG. 7 Aug. Akte NIV: geëx. 4 cand.
Gesd. geen.
Akte NV geëx. 4 cand. Gesl. de heeren A F J
Santpoort
EX.-LICHAMELIJKE OEFENING
UTRECHT. 7 Aug. Akte M.O. Geëx. 9 cand.
Geisl. de damos F Maas te Groningen, E d-u Mee
te Amsterdam, J A H Meijer te Groningen en
M F Nogarede te Amsterdam.
EXAMENS-FRANSCHE TAAL
UTRECHT. 7 Aug. Akte M.O. Geel. de heeren
l L E ven Hemert, W P v d Hoeven. G C
Hofstede, allei
Amsterdam. P v d Koppel
>n E C 8tulreher te Utreohi
EXAMENS-ENGELSCHE TAAL
UTRECHT. 7 Aug. Akte MO. A. Geel. de da
mes P J J M de Gruyti
mes te SitUrd. J M Kr
Polman te Deventer, e
Asma te Den Haag. H Boer te Nieuwer-Ams
VV F Brohm te Den Bosch. H I' F DageltM
Deventer. Th C v Dommelen te Maarssen.
Touwen te Den Haag en C v d Vrlng te f
J H A A Guibbens te Veghel.
Rotterdam. R Henasen te Eindhoven. L. J J
Hezewljk te Tilburg. P C van lersel te Hoori
D Jager te Apeldoorn, A G H v Ldempt te De
Bosch. A J te Bind* te Eefde. A J L, Müller t
Amsterdam. A L._de Munck te IJmiriden, G
Overhagen. belden i
H G C Paulsen
H U-mm
te <5orssel en A J Leneedlnk te Steenderen.
BREDA 7 Aug. Geëx. g cand. Ge-sd. de hee
M A J A Blommerde. W B Dabo, belden te Br
en C C W M van Gils te Oudenboecih.
GRONINGEN. 7 Aug. Geëx. 8 cand. Gesl.
heeren R Heys te De Wllp. P Hommes te Rud-
nerwold en E G Sleberlng te Bo:
DEN HAAG, 7 Aug. Geëx. 8 ci
J Verhoef te Rijswijk en de hee
LEEUW ARDEN. 7 Aug. Geëx. 8
heer H H de Haan te Hu-lxum.
ROERMOND. 7 Aug. Geëx. 8 oan-d. Gesl. de
heer A J Mulder te St Oedenrode.
ROTTERDAM. 7 Aug. Commissie I
cand. Geal. de heeren A C Cupedo, H
nen. beiden te Rotterdam. W E Ev«
Maasluis en L N Vernie te Schiedan
ROTTERDAM, 7 Aug. Commisaae II. Geëx. 8
Klinkenberg
- Spek te SIJedrecht.
isdorp
We esp.
oig. Geëx. 7 cand. Gesl. de
l HeetebriJ en J W Peters, belden te
EXAMENS-FRANSCHE TAAL
im, M H Matze te Leiden, en E J MelJ-
terd-am. en de heeren J C P Elshout te
lam. S Jarlng te Schagerbrug, J M Krc
treefkerk. P Kuiper te Meppel, H P C F
pers te Roeendaal, J L Lemmers te Neer-
Beek. J G M Leunleaeu te Maastricht. R L
EXAMENS-ENGELSCHE TAAL
Veeir. L de Jong te Groningen. M H J MeUi
Oudienbosch, M W v Straaten te Huiaaen. T C L
Veendorp te Loppersum. M M Vermeulen t
Boskoop, en A W v Willigen te Den Haag. e
de heeren K Boelens te Nes (Fr.). M Hemme
te Zuid-Oost Beemster. K. van Kekem te Mee
kerk, G F M Kleinhans tc Utrecht. F Kraan t
Hilvensu-m. C Leguit te Landsmeer. A v d Mee
tc Grouw. C M Polh s te Heemstede. J L Scha
d Welle t
Nie
-v-Lekker land
EXAMENS-HOOGDUITSCHE TAAL
DEN HAAG. Aug. Akte L.O. Geed. de dï
A v d Brul te Nijmegen. L J Hustinx ie Maas-
ioht, H Kobert te Velp, S J Scholle te J
■ng-en, L J C v Straten te Rotterdam. J H
Swart te Sohjcdam en M de Wilde te Meppel. en
heeren A M J van Erp te Helmond, CAM
Geurtsen te Rotterdam. H S Jansen te Zeve-
C D de Jong te Aalsmeer, J H Lucas te
Nijmegen A J W Meijer te Sloohteren. R Mun-
he-usden, J L P Vrlns te Gemert
EXAMENS-HANDENARBEID
MAASTRICHT. 7 Aug. Gesl. de heeren: E J
H Bergsteim te Bodhei, Chr W H Blacquden
-da, C M J Clement te Eindhoven. Chr V
i Dijk te Vierllngsbeek. A M W Hel nvt cl
lond. G M M H Hoppen brouwers. J M Th
H W Wemhof 1
EXAMENS-NUTTIGE HANDWERKEN
GRONINGEN. 7 Aug. Geëx. IS cand. Gesl.
imes: G Dam te K&tlljk, J Feenma te Oude
schout. T Fokkinga te Buitenpost. H F Hanse
a te Nijeveen. M M Hclmerlten. E H Koetj-
Panjer allen te Zwolle, E van Thoten te As
in, L v d Wal te Grpnimgen en H Withaar t
Zwolle.
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
RUBBER-POSITIE
Bi het midden
al komen, alhoe
held hebben dat r
rij groote zeker-
het zich laat
eldvoorrad
liepen naar ramLng clroa 520.000
""7.000 ton eind Med en 559.000 ton eind 1932.
f oonsuinptle is stijgende, alhoewel niet kan
xrden ontkend, dat ook de productie toeneemt,
ij verondersteld echter dat. indien men niet
t restrictie besluiten wil. de ondernemingen
voor zullen passen de hooge kosten te beta-
maive zullen kunnen werken.
KOLONIËN
NED. IND. DOLLARLEEN1NCEN
Mededeelingen ven den Minister
'e minister van Koloniën, maakt bekend, dat
gelegenheid tot verkoop aan Ned. Ind-ië van
coupons per I Sept. 1933 der 5) Ned. Ind.
doljarleenlng leening 1921 D en 6 Ned. Ind.
"ordt opengesteld op
ïavolgcndon voet
)o coupons moeten vódr of op 21 Aug. 1933.
zooveol mogelijk vergezeld van nummer-
lijsten. worden ingeleverd bij de Ned. Handel-
Mi J N.V., te Amsterdam, tegen door die Bank
jfl
iaal bedrag, de doUar u
N'ed. Courant tegen den koers van f 2.4fi.
-.inde dit het theoretisch gouduitvoerpunt vari
Noord-Amerika, na aftrek van de op den ver-
oop vallende kosten.
III. De betaling heeft plaats van 1 Sopt. 1933
TJ°" r aftrek van cemge verdere provisie
-VCfVgenoenM}e bajikinstol-
BUITENLAND
Montague Norman in de V. S.
Volgens buitenlandsrhe persberichten zijn
Aas-lii-n» on In verband met de rel* van den
rouverneur va nde Bank of England, Montague
»VcrNn' Staten, geruchten in
unloop betreffende een te verwachten dollar-
iterl-ing-sit a bl li searing. De pC*jtle van den Ame-
Mkaanschen dollar Is Maandog door Roosevelt
-n drie leden va nde zgn. Brain Jrust Prof
Varren. Rogers en den bankier Warburg br-
■proken. Warren en Rogers hebben zoo juist
"S?."""* in natie beCIndlrd.'Vr-
ijl Warren uk Londen ls teruggekeerd.
LIT AMERIKA
HET CONJUNCTUURVERLOOP IN
nE VER. STATEN
5 Augtistois 1933
•velt heeft »n het begin van zijn experi-
der Moiir ikiiuldégkeit getan hat"
mstandjgheden is het te begrijpen
rd is. want ae zwakkere broeders
voldoende kapitaal beschikken om
geleidelijk terugbrengen tót°eea
binnen hun macht Ugt. Hierin
rontrusiends, integendeelde
er slechts gezonder door. Dat de
stus. bijzondere oma tan dagheden
kalm zal zijn, Ugt door een cn
hand.
Geizoenslnvloeden?
amate pun.t op het oogenbiik. Is
de conjunctuur aan de Overzijde
an Tot dusverre blijft alles naar
men daarmede verplichtingen
nog niet ten volle kan realise
men^ohelijke denken steeds zi
:elliing de-r codeis.
codes kui
- zich, die
verk de
te industrie
hoog ere 1-
et iind-iv-IduaJisme, dat .sommigen groc
n. anderen daarentegen belangrijke ve
oplevert nJet binaien enkele weken t
nger dan in andere
n. zooals prijsdaling
bulten beschouwing
schappijen zijn nog steeds van orders
en al mogen deze iets texugloopen. er blijft
een belangrijk ve-rschll ln bedrijvigheid met het
begin van dit jaar en de overeenkonytige pe
riode v«n 1932. Dat de resultaten van de staal-
maat.-chappijen over het eerste semester 1933
nJet beantwoordden aan de verwachtingen. Ugt
voor de hand; de opleving is pas ln de maand
Juni J.l. flink tot uiting gekomen. De cijfer.*
over het derde kwartaal zullen dus heel wat
beter zijn, vooral nu de Regeering
groote orders
plaatst voor het bouwen van oorlogsschepen.
Men kan het uit moreel standpunt betreuren,
dat men zich opnieuw krachtig gaat bewapenen,
maar economisch beteekent elk werk van be
lang een flinke arbeidsverruiming. En arbeid is
het eenige. wat wij voor de weieldverbetering
noodig hebben. Sommigen zien de afbrokkeling
van het bezit ale een der groote gevaren, maar
vergeten, dat bezit slechts vermeerderd kan
worden, wanneer de werkgelegenheid ruim is;
het is veel erger, waaneer het bezit intact ge
laten word-t en het bedrijfsleven stagneert, dan
omgekeerd. Op den duur wordt het bezit door
stilstand van het industrleele apparaat zoo
danig ondermijnd, dat de baals plotseling kan
wegvallen. Is er echter loonende arbeid, d-an
zal het daaruit voortvloeiende ..sparen" spoe
dig zorgen, dat het nationale vermogen weer
wordt aangevuld.
29 Jul4 4 Aug.
Bethlehem Steel 40R 3SJ
Gulf States Steel 28è
National Steel 415 33J
Republic Steel 17* 165 -
U. S. Steel g4 ClJ
Het gaat de automobiel-lnduetnle goed. In
de eerste zes maanden van het loopende jaar
werden ln Amerika aan luxe- en vrachtauto's
1.022.239 eenheden geproduceerd tegen 871.423
eenheden in de overeenkomstige periode van
1932; 1 572.935 stuks idem 1931 en 2.198.580 over
het eer-te semester van 1930. De vooruitgang
jkt oog niet zoo groot, maar men mag niet
vergeten, dat ook hier de opleving eerst in
April ie gekomen. In Maart 1933 bedroeg de
productie slechts 117.940 stuks tegen 118.959 in
de overeenkomstige maand van 1932. doch de
voortbrenging steeg ln April J.l. tot 180.640 om
verder op te loopen tot een cijfer van 253.290
in Juni. Dit cijfer is hooger dan ln de overeen
komstige maand van 1932 en 1931, doch blijft
bij dat over Juni 1930 ten achter. Toen be
droeg de prodiuctle 334.506 eenheden. In de
maanden^Jull/eiind van elk jaar ls er normaal
constateeren en het zou ons niet verwonderen,
wanneer dit ook dit Jaar zou geschieden. Mis
schien zal deze normale achteruitgang niet zoo
geprononceerd zijn als in gewone jaren. Im
mers tal van wagens wachten op vervanging
en hoe grooter de economische opleving, hoe
nieuw*F c™6" <>veraa't tet het koopen van een
ln het algemeen was de productie-potentiali-
teit In de Amerikaajische auto-Industrie të
groot voor het verbruik. Men dncht, dat de
stijging, welke tot 1929 heeft aangehouden,
zich steeds zou voortzetten. Natuurlijk wist
men, dat op een gegeven moment
het verzadigingspunt
zou worden bereikt. Men rekende d«n op do
vervangingsvraag. daar de auto over het alge
meen sdechts circa 5 k 6 jaar mëdegaat. In
Amerika loopen e>r circa 26 mlllloen auto's en
iet zal niet lang meer duren, of het maximale
on tangent. In 1929 bereikt, van 29 millioen
ars zal weer worden gehaald. Neemt men. om
ilet te optimist te zijn. dat de auto's eenmaal
n de zes Jaar worden vernieuwd (in abnor-
nale tijden zal men er nog iets langer meo
oen. doch in tijden van voorspoed zal men
lugger men overgaat tot het koopen van eén
r alleen uit die vervanging circa 6 mlllloen
/agens per jaar moeten worden verkocht. Doch
en eersten tijd zal dit niet kunnen worden
erellct. Vele maatschappijen zullen dus het
loodje moeten leggen door hun óver-expansie,
•aarbij nog komt. dat er tuewv-hen de verschil-
rnde concerns een heftige concurrentie be
aat. Bovendien wisseflt de smaak van het pu
bliek sterk; ln sommige tijden heeft een be-
d model de algemeene voorkeur en de maat
ppljen dia d^ze voorkeur het beste aan-
en. gaan met het leeuwen-aandeel van do
strijken. Op hot moment zijn de General
Motors en de Chrysler favoriet, omtrent Ford
nlnder. Dit Ie een familiezaak, waar-
■etrekkelijk weinig details te weten
zal niet tè ver ml«segrepen zijn.
ij zeggen, dat de Fordjce veel van
hun populariteit verloren hebben, nu de groote
met wagens aan de markt zijn.
et alleen evenaren, maar in veie
f.s slaan. De General Motors maak-
afgeloopen halfjaar een winst van
lare en waar de aandeelen op een
ditvtdendbasis staan van J 1 per jaar (101:,. daar
de aandeelen nominaal f 10 groot zijn) is het?'
geheele jaard.,vidend dius In het eerste semester
-eeds verdiend. De Chrysler maakte in het »f-
reloopen halfjaar een winst van 4.746.918 uit-
WOm°moment 4 369 441ra WRarvan or
arde uitstaan. De maatschappij declareerde
er een kwartanlsAlvIdcnd van 0.5n per share,
In het begin vnn het laar de «"Ivldendbetaiin t
hebben gepasseerd Het is natuurlijk nie- te
Jgen. of deze kwartaalebetaling zal worden
doorgezet. Dit hangt af van het verdere con
junctuur-verloop.
29 JuM 4 Aug.
Ohiryaler Corp33a 32*
General
30 fc
29
speciaal proflteeren van
schadelijken invloed der 1
onderwerpen. Roosevelt h
e treden, wanneer partijen
door partijen
erna zijn het er
Juist de klelne-
de clandestien
Anaconda
"lean Smelting
notional Nickel
jeoott
icon Telephone
noyal Dutch
OonMnental Oil
Mldcom mental
