Geref. Zondagsschoolver. „Jachin"
onderzoek
m
DUITSCHLAND
DONDERDAG 20 JULI 1933
Drukbezochte jaarvergadering
te Zeist
memoriam Prof. L. Lindeboom
In aansluiting op het verslag van de 39ste
jaarvergadering der Geref. Zondagsschool
Vereenigrng „Jaclnn", welke gister, te Zeist
werd gehouden, en waarvan wij in onze vo
rig.- editie reeds een uitvoerig verslag publi
ceerden, kunnen wij nog het volgende mede-
deelen:
Na de opening der vergadering heeft
Prof. Dr. F. W. Grosheide een woord
van eerbiedige nagedachtenis gesproken
naar aanleiding van het verscheiden van
Prof. L. Lindeboom, den vroegeren eere-voor
zitter van „Jachin". Met hem is de laatste
oprichter van de vereeniging heengegaan.
Zestig jaren lang heeft hij het werk der ver
eeniging giadegeslagen. In de werkzaamhe
den heeft hij een warm en groot aandeel ge
had. Vele vergaderingen zijn door hein bij
gewoond. Spr. 'brengt Gode daxik voor het
vele, dat de Vereeniging in hem heeft mo
gen ontvangen. De nagedachtenis van hezen
rechtvaardige, aldus spr., zal ibij ons in ze
gening zijn.
Ben woord van hartelijk welkom werd toe-
ge roepen aan de beide afgevaardigden van de
Ned. Zondagsschoolvereeniging, Dr. L. Ma-
rang en de heer Post, alsmede aan de afge
vaardigde van het Geref. Tractaat-Genoot-
echap „Filippus", Ds. J. Beerens van Vee-
nendaal.
Na het openingswoord van den Voorz. wer
den telegrammen van medeleven verzonden
aan het eerelid der Vereeniging, Ds. J. P. Ta-
zelaar te Heemstede, en aan het bestuurslid
den Boeit, die ongesteld is.
Daarna werden diverse jaarverslagen uit
gebracht. Aan dat van den secretaris, den
heer A. Boo t, van Groningen, ontleenen wij
het volgende:
Een woord van dankbare herinnering werd
gewijd aan wijlen Prof. L. Lindeboom. Hij
heeft altijd Jachins zaak met warmte verde
digd. leder herinnert zich nog de jubileum
vergadering, waar hij 2 jaar geleden het
woord voerde. Reeds toen is de velerlei ar
beid van den overledene door den secretaris
in het licht gesteld. Spr. wil thans alleen
memoreeren, dat hij van 18711887 bestuurs
lid, en van 1S751SS4 voorzitter van Jachin
was. Nu hij is heengegaan in de vreugde
zijns Heeren, aldus spr., past het ons God te
danken voor alles wat hij voor Jachin mocht
doen en te bidden, dat het nageslacht de
verdiensten van dezen kloeken strijder in
gedachten zal houden en in zijn voetsporen
den arbeid zal voortzetten.
Wat de werkzaamheden in het afgeloopen
jaar betreft, werd o.m. gememoreerd, dat
thans 177 kericeraden en 226 Zondagsschool-
afdeelingen en andere corporaties bij Jachin
zijn. aangesloten. Het aantal afdeelingen
bleef vrijwel gelijk. Elf kerkeraden onttrok
ken zich. Hiertegenover stond geen aan
winst. Het verslag herinnerde voorts aan ve
lerlei arbeid in het afgeloopen jaar verricht
(radio-avond: etc.) en besloot met de wensch
en bede, dat in deze crisis en malaisetijd de
arbeid' van Jachin rusteloos moge voort
gaan.
De heer P. Koster, van Driebergen,
bracht het financieel verslag uit. De reke
ning in ontvangsten en uitgaven sloot met
een totaal van f 5318.36. Aan contributies
werd ontvangen f 2061.59. Dit jaar werd
6teun verleend aan 26 behoeftige Zondags
scholen tot een bedrag van f 745. Dit aantal
zal nog stijgen. Jammer ie, dat in veel ge
vallen zoo weinig waardeering en meeleven
van deze Zondagsscholen werd ondervon
den. Op sommige plaatsen is het aantal con
tribuanten sterk achteruitgaande. Opgewekt
wei d) dit te ondervangen. i>e rekening sluit
tenslotte met een batig saldo van f 11,39 (v.
j. nadeelig saldo f 172.46).
De lieer A. V e r 1 e ur bracht verslag uit
van de Uitgeverij. Het Maandblad behield
ongeveer hetzelfde aaaital abonnementen. De
malaise is merkbaar. Toch is er een winst
saldo van f 41.67%- De rekening der Uitge
verij sluit m ontvangsten en uitgaven met
een totaalcijfer van f 3982,31. Het winstsaldo
bedraagt f 839.16. De verkoop van het hand
boek ging regelmatig voort. Het verslag be
vatte voorts vele bijzonderheden over uitga
ven, die in het afgeloopen jaar het licht za
gen. De diverse verslagen werden na discus
sie goedgekeurd en vastgesteld, met grooten
dank aan de diverse functionarissen voor
het verrichte werk.
Hierna refereerde de heer A. R. Koster
over „Orde en tucht op de Zondagsschool",
waarvan wij reeds verslag gaven.
He't zal in druk verschijnen.
Er werd hierna gepauzeerd tot half drie.
MIDDAGVERGADERING
lm de middagvergadering werden eerst de
overgebleven verslagen afgedaan. Ds. A.
Don dorp gaf een overzicht van de werk
zaamheden verricht voor het orgaan, terwijl
Ds. J. A. Tazelaar verslag uitbracht over
„Boekbeoordeeling". (Zie ons blad van gis
ter). Ook deze verslagen werden goedge
keurd. Vervolgens kwamen enkele toespra
ken aan de orde. Ds. J. Gi 11ebaard, van
Zeist, wensahte „Jachin" geluk namens den
kerkeraad te Zeist. Ds. J. Beerens deed
hetzelfde namens het Geref. Tractaatge-
nootschap „Filippus".
(De bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat herkozen werden Prof. Dr. F. W. Gros
heide, en de heeren A. Kappers, en A. Ver
leur.
Tenslotte refereerde Dr. C Bouma over
„Hedendaagsche Zondagsviering en haarbe-
teekenis voor de Zondagsschool". Ook hier
van gaven we gister reeds verslag.
De druk bezochte vergadering werd, na
discussie, op de gebruikelijke wijze beëin
digd.
Gemengd Nieuws.
DE DIEFSTAL BIJ Dr. Ir. PHILIPS
Een schikking inzake de uitgeloofde premie
Zooals we eenigen tijd geleden hebben ge
meld, waren er inzake het uitbetalen der
uitgeloofde belooning voor het terugbezorgen
vaa de bij dr. ir. G. L. F. Philips gestolen
iuweelen en gouden voorwerpen, moeilijk
heden gerezen. Zooals men zich zal herin
neren, had de te Parijs gevestigde verteke-
ringmaatschappij oorspronkelijk een premie
van 16.000,uitgeloofd, doch achteraf
bleek men slechts bereid, hiervan een klein
gedeelte te betalen, waarmede de betrokke
nen echter geen genoegen wilden nemen.
Naar het „Vad." verneemt is in deze kwes
tie een schikking getroffen tusschen de
verzekeringmaatschapij en de beide perso
nen, die tot de aanhouding der verdachten
en het terugvinden van het gestolene heb
ben medegewerkt, n.l. de bewuste schoen
maker van den Schenkweg en de juffrouw,
met wie de gearresteerde Oostenrijker te
voren was uit geweest. Zij zullen thans sa
men een bedrag van 11.000,ontvangen.
Voor de onderlinge verdeeling dezer som
heeft men naar billijkheid een
komst getroffen.
DRIE DUITSCHERS GEARRESTEERD
Verdacht van het plegen van
groote hoteldiefstal
Aan het grensstation Eysden zijn Dinsdag
avond in den laatsten trein, die naar Neder
land ging een drietal Duitschers aangehou
den, die een belangrijk bedrag aan Bel
gisch geld en bovendien juwcelen en gouden
voorwerpen bij zich hadden. De waarde
wordt op meer dan 1 millioen francs ge
schat. Het drietal, waarvan een vrouw,
wordt ervan verdacht schuldig te zijn aan
een groote hoteldiefstal, welke de vorige
week in de badplaats Spa plaats had.
De douane heeft de gearresteerden aan de
Rijkspolitie te Eysden overgegeven. Zij zijn
in arrest gesteld. Het onderzoek duurt voort
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
Vannacht omstreeks 1 uur heeft op het
kruispunt SittardLeienbroek een ernstige
botsing tusschen twee luxe auto's plaats
gehad. Doordat de bestuurders elkaar waar
schijnlijk te laat zagen, botste een auto, be
stuurd door den inspecteur van politie Bus-
kens uit Heerlen tegen een uit de richting
Sittard komende auto, waarin zes personen
gezeten waren en die bestuurd werd door
den heer Emans. De inzittenden van dezen
wagen bekwamen alle lichte verwondingen
welke ter plaatse verbonden konden worden.
De bestuurder, de heer E., was er echter
ernstiger aan toe. Hij moest in zorgwekken-
den toestand naar het hospitaal te Heerlen
overgebracht worden. Men vreest voor zijn
leven. De inzittenden van den wagen van
den heer B. kwamen er met eenige schram
men af. Marechaussee en de politie uit Sit
tard stelden een oaderzoek in naar de
schuldvraag.
MOTORONGEVAL
Te Putten stak een man per rijwiel uit
een zijweg dwars over den hoofdweg. De
chauffeur van een luxe auto zag den man
naderen en trachtte hem te ontwijken.
Helaas werd de man gegrepen. Buiten ken
nis werd de ongelukkige naar het zieken
huis Salem te Ermelo vervoerd met ern
stige kneuzingen.
NACHTELIJKE MILITAIRE OEFENINGEN
In den nacht van 17 op 18 Juli zou een
groote troepenmacht worden ingescheept op
pontons te Harderwijk, om dan over de Zui
derzee te trachten ergens tusschen Putten
cn Nijkerk een landweg te maken. Een
andere groote troepenmacht zou dit trach
ten te verhinderen. Er waren groote toe
bereidselen gemaakt voor deze manoeuvres.
Het liep echter uit op mislukking. De vaart
over de nogal onstuimige zee werd gevaar
lijk. Nadat eenige pontons naar Elburg af
gedreven waren, werden de manoeuvres in
allerijl geslaakt.
EEN SPIJKER DOORGESLIKT
Een knaap onder Ermelo slikte een groote
spijker in. Men kan zich de groote ongerust
heid indenken. Men meende operatief te
moeten ingrijpen. De knaap zelf nam het
nogal erg gemoedelijk op, wat gelukkig
voor hem is afgeloopen, want de groote spij
ker bereikte met wat pijn het gewone eind
station.
ONVOORZICHTIGE JONGENS
In den namiddag zijn twee knapen, die
zich hadden vastgeklemd aan 't achtereind
van een door een tractor getrokken vracht
auto, toen deze op het Stationsplein te Am
sterdam plotseling moest stoppen, door een
achter hen rijdende auto aangereden, waar
door hun beenen bekneld geraakten. Nadat
beide jongens in het Binnengasthuis waren
onderzocht, konden zij naar huis worden
vervoerd.
De N.V.P.F. van Vlissingen en Co's Ka-
toenfahrieken te Helmond, heeft in opdracht
van Hare Majesteit de Koningin een her-
denkingszakdoekjo vervaardigd, welk zak
doekje dezer dagen is uitgereikt aan de kin
deren, die bij het laatste bezoek van H.M.
aan Amsterdam aan de daar plaats gevon
den aubade hebben deelgenomen.
Het ontwerp, dat voor uitvoering diende,
werd gekozen uit 'n aantal teekeningen, ge
maakt door den heer Jac. Rijkse, verbon
den aan de Academie te Den Haag, waarbij
cr naar gestreefd is, de afgebeelde figuren
van de leden van het Koninklijk Huis zoo
juist mogelijk weer te geven.
GEEN SPEELBAND TE HOEK v. HOLLAND
De Commissaris van Rotterdam te Hoek
van Holland heeft wegens strijd met de Lo-
terijwet 1905 en de Drankwet 1931 afgewe
zen een verzoek om het Straperlospel, dat te
Scheveningen en te Zandvoort wordt uitge
oefend, ook te Hoek van Holland toe te
laten.
GESLIPT
Te Hoek van Holland had de 25-jarige
fietser B. Hendriks uit Den Haag het onge
luk op den 's Gravenzandschen weg op het
pas geteerde fietspad te slippen waarbij hij
zoodanig kwam te vallen dat hij bewusteloos
bleef liggen. Een kind dat hij op de fiets had
bekwam geen letsel. Nadat geneeskundige
hulp was verleend werd de man per auto
naar zijn woning vervoerd.
LIJK OPGEHAALD
In het IJselmeer is het lijk opgehaald van
van den dekknecht A. Hakvoort uit Urk, die
Maandag jl. van de U.K. 186 over boord is
geslagen en verdronken. Het lijk is naar
Urk overgebracht Het slachtoffer was 35
jaar oud.
BOERDERIJ AFGEBRAND
In de buurtschap Ooldesche Broek in de
gemeente Laren (Gld.) is de bliksem gesla
gen in de kapitale boerderij van den heer
H. Nijkamp. Toen de motorspuit ter plaatse
kwam, was de boerderij reeds vrij geheel
afgebrand. De bijgebouwen konden behou
den blijven. Verzekering dekt de schade.
IN ZEE VERDRONKEN
De 14-jarige J. v. d. Berg uit Haarlem is
bij het zwemmen aan het Bloemendaalsche-
strand verdronken. Hij had zich te water
begeven op een plaats waar geen toezicht
was en werd door den onderstroom in zee
getrokken. Zijn lijk is later op dezelfde
plaats aangespoeld.
ONGELUK BIJ HET PAARDRIJDEN
Bij het paardrijden in het land achter zijn
woning had bakker A. J. te Zegwaart het
ongeluk van het paard te vallen en een
zijner enkels te breken. Op advies van zijn
dokter werd hij tot het doen fotografeeren
van het gebroken lichaamsdeel naar het
ziekenhuis te Leiden vervoerd.
ROODVONK IN DE KAZERNE
Ia de Menno van Coehoornkazerne te
Arnhem is onder de dienstplichtigen van het
achtste regiment infanterie een aantal rood
vonkgevallen van niet ernstigen aard gecon
stateerd. Een vijftal dienstplichtigen is naar
het Militair Hospitaal overgebracht, waar
zij ter verpleging zijn opgenomen.
Tachtig voorgeoefenden, die gister onder
de wapenen kwamen, zijn in verband met
de genomen voorzorgsmaatregelen,voorloo-
pig ondergebracht in de elders in de stad
Willemskazerne.
HET KANO-ONGEVAL OP DE
BRAASSEMERMEER
Gisteravond is het lijk opgehaald van den
26-jarigen zoon van den advocaat Mr. J. H.
Mulock Houwer te Dordrecht; de jongeman
op het Braassemermeer gaan zeilen
met een kano, waarbij het bootje omsloeg.
De jongeman is daarbij verdronken. Het lijk
naar het gemeentehuis te Roelofarends-
veen overgebracht
GELDKISTJE MET f 2000 ONTVREEMD
Een 50-jarige Amsterdamsche vrouw heeft
bij de politie aangifte gedaan, dat te haren
huize aan de Admiralengracht, waarschijn
lijk door insluiping een geldkistje is ont
vreemd, dat behalve enkel? brieven, twee
bankbiljetten van 1000.bevatte.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
Uit de rivier de Waal bij Nijmegen is op-
gevischt het lijk van de ruim 60-jarige vrouw
v. d. B. De oude vrouw werd sinds Zondag
avond veitmist. Men vermoedt dat zij in het
duister te water is geraakt, waardoor zij
jammerlijk is verdronken.
CORRECTIEWERK
„Het Spiegeltje" in het Grafisch Orgaan
van den Ned. Chr. Grafischen Bond, bevat
het voigende beeld uit het ohenügrafisch
bedrijf:
„Zeer onlangs lazen wij, dat een chemi-
grafenpatroon zijn leerjongens 's avonds op
zijn kantoor ontving. Waren de jongens een
maal boven, dan kregen zij een rietje. Een
rietje zonder kwast of ranja. Zij kregen dat
rietje met korte tusschenpoozen op oen hier
niet te noemen lichaamsdeel, als belooning
voor fouten, die zij overdag gemaakt had
den. De tijd, dien de baas besteedde aan 't
berieten van zijn jonge vrienden, betaalde
hij niet eens als overwerk uit".
AUTO-BOTSING
Op den hoek van den Deelenscheweg en
den Koningsweg te Arnhem is een aanrijding
ontstaan tusschen een autobus, afkomstig uit
Heerde en waarin een veertiental meisjes
gezeten waren en een luxe auto, waarschijn
lijk door het feit, dat de bestuurders der
beide voertuigen elkaar te laat opgemerkt
hebben.
De autobus greep de luxe auto. die van
rechts kwam, met het gevolg, dat beide
auto's omkantelden. Hevig geschrokken
werden de meisjes uit de autobus gehaald.
Enkele van hen hadden snijwonden en ont
vellingen bekomen, die ter plaatse verbon
den werden. Een meisje dat in de luxe auto
auto zat, bekwam een ernstiger snij wonde
aan den hals en moest naar het ziekenhuis
te Arnhem overgebracht worden, waar zij
behandeld werd. Beide auto's werden ernstig
beschadigd. De politie heeft de zaak in on
derzoek.
DE STAKING IN 'T VISSCHERIJBEDRIJF
De boycot opgeheven
Transportarbeiders d
d met de opheffing
scherubedrijf te IJrm
r den Bond tegen d<
proken. is opgeheven,
rekking hebbende i
lt mede. dat in ver-
de staking in het
en. dc boycot, die
tijdens do staking
>erde vlach was uit-
Alle op den boycot
atregelen zijn Inge-
Uit West-Indië.
UIT HET SOCIALE LEVEN
De Centrale Commissie der Nederlandsche
vereeniglng-en van particuliere schippers en
sleapbooteigenaren. waarbij vröwel alle Neder
landsche vereenlglngen van particuliere schip
pers en sleepbooteigenaren zijn aangesloten,
heeft in haar vergadering tpet algemeene stem
men besloten de op 9 dezer Ingezette, uit par
ticulier initiatief voortvloeiende actie tot het
delen to steunen
In verband daarmede wekt zij alle particu
liere schippers en sleepbootelgenaren op hier
aan mede te werken, terwöi zü oen beroep doet
op reederöen om de* goede zaak te steunen.
Uit Paramaribo meldt men ons: In navol
ging van Nederland, waar godslasterlijke
uitlatingen of krenkingen van godsdienstige
gevoelens met straf bedreigd worden, acht
de gouverneur ook voor Suriname thans der
gelijke bepalingen noodig en heeft een ont
werp van wet ingediend, strekkende om uit
latingen in het openbaar, krenkend voor den
godsdienst, strafbaar te stellen.
In den laatsten tijd ondervindt men int
Suriname in het Marowijne-gebied overlast
Fransche vluchtelingen. Deze vluchte»
lingen zijn meest van vuurwapens voorzienj
het is herhaaldelijk voorgekomen, dat zij,
om in het bezit van een boot te komen, op
de opvarenden daarvan schieten, dat zij al
leenwonende Chineezen in hun winkels over
vallen en berooven. Ook andere vreedzame
burgers moeten nu en dan met deze onaan
gename gasten kennis maken. Het gouver
nement heeft thans een militaire patrouille
uitgezonden, om in samenwerking met
FTansche gendarmes deze vluchtelingen op
te sporen en onschadelijk te maken.
DE WONINGNOOD TE PARAMARIBO
Woningbouw met overheidssteun
Men schrijft ons uit Paramaribo: Een van
de oorzaken van het lage zedelijke peil
vooral van de opgroeiende jeugd te Parama
ribo is de slechte toestand van de woningen*
Nog steeds woont het overgroote gedeelte
van de arme bevolking in slavenblokken, I
waar zij meestal maar één kamer voor een
heel gezin ter beschikking hebben, met dan!
op de erven vaak één gemeenschappelijke
keuken, de plaats van dagelijksche, hevige
riizie. Dat vele dezer woningen alle wetten
van hygiëne en zedelijkheid tergen en een
bron van eindeloos leed en lijden zijn, laat
zich verstaan.
Gelukkig is de overheid zich nu hiermee
gaan bemoeien. Er moet werkgelegenheid
worden verschaft aan duizenden werkloozen*
Tot nu toe heeft men die zoo veel mogelijk 1
voor het aanleggen van nieuwe wegen; die
ook meer dan dringend noodig waren, ge-
bruikL Nu echter wil men huizen en huis-
jes met steun van de overheid gaan bouwen
De gouverneur heeft een commissie be-
noemd om te onderzoeken, welk stelsel daae
bij de voorkeur verdient. Drie voorstellen
zijn ter tafel gebracht ea wel de volgendes
1. Huurwoningen in complexen te bouwen]
2. Het bezit in de kleine hand door gouver-
nementssteun te bevorderen: 3. Hulp tot ven
bouwing en verbetering van bestaande wo
ningen. Een combinatie van deze drie voot»
stellen wordt tot werkprogram gemaakt. De
schrijnende nood der werkloozen zal dus
hiermede de oorzaak zijn, dat een andera
schrijnende nood wordt verzacht en ondra- i
gelijke toestanden worden verbeterd.
i I
XVII
Het jodenvraagstuk; politiek en pers
(H.D.) Het bezwaar der nationaal-socialisten en vele anderen
in Duitschland is, dat, terwijl de joden niet behooren tot het
Germaansche ras, zij in de politiek van dit land een rol gespeeld
hebben, welke ver uitgaat zelfs boven elke redelijke verhouding.
Nu brengt het karakter van het Semitische ras mede, dat, doet
een semiet eenmaal ergens aan mee, het doel met groote felheid
nagejaagd wordt Twistgedingen over onderwerpen van den
dag worden niet in groote kalmte gevoerd, doch zij beroeren de
gansche persoonlijkheid. In het nieuwe Palestina, in de joodsche
stad Tel Aviv, bekampen de revisionistische en de marxistische
deelen elkaar scherp. Vóór eenige jaren was er reeds een
sociaal-democratische meerderheid in den gemeenteraad. Ge
vechten tusschen sociaal-democraten en meer rechtsgezinden
komen den laatsten tijd vrij veel voor.
Daarnevens is er altijd een drang om m het voorste genet
te komen. Wij zeggen dit niet als een verwijt, ook anderen doen
waarlijk wel mee aan dien wedloop, doch het feit ligt er. Er
zijn veel joodsche schrijvers, die dit aanmerken als een soort
van superioriteit bóven andere rassen. Toegestemd, dat intellect
in groote mate het joodsche ras is toebedeeld geworden, zullen
daartegenover weer andere karaktertrekken staan, welke dit
voordeel opheffen. De rassen moeten met verstand
naast elkaar wonen. Dit geldt ,voor allen, even
goed voor niet-joden. Wanneer in ons eigen land de
sociaal-democraten te Amsterdam drie joden aanwijzen tot wet
houder, wijst dat wellicht op een armoede aan geest bij do
partij 'als zoodanig, maar op deze wijze wordt de positie der
joden ook niet versterkt. Overmatige groei verzwakt ellc
organisme.
In Duitschland. beweert men nu, dat de joden door hun deel
name aan de politiek het land en de nationale gedachte groote
schade hebben toegebracht. Men wil niet ontkennen, dat er zeer
veel echt Duitschgezinden onder de joden voorkomen, doch
dezen leggen het af tegen de anderen. En overigens kan dit
ook geen verandering brengen in de principieele belichting van
dit vraagstuk.
Volgens de anti-semieten zouden de joden, op misschien een
hoogst enkele uitzondering na, zich altijd aan den linkschen,
vrijzinnigen kant hebben geschaard. Maar vooral zou een groot
gedeelte zich gevoegd hebben bij de partijen, welke het voor
zien hadden op den ondergang van den Staat, en omverwerping
van de huidige maatschappelijke ordening. De gansche leer van
den klassenstrijd is een uitdenksel van joodsche zijde en in
den strijd voor de vernietiging van de tegenwoordige samen
leving staan jpden vooraan. Dezen verlangen naar den chaos
cn hopen dan meteen het christendom te kunnen schaden, zoo
wordt dan beweerd.
Nu is het helaas een feit, dat aan het hoofd der communisten
steeds een groot percentage joden stonden, welke ook de religie
wilden uitroeien. De sociaal-democraten hebben dit niet op hun
program staan. Godsdienst heet daar privaatzaak, maar door
de leer van den klassenstrijd kan naar van christelijke zijde
aangenomen wordt, de godsdienst wel verzwakt, niet ver
sterkt worden.
In 1918 hebben de meeste joden in Duitschland bij de revolutie
op het verkeerde paard gewed. Zoo goed als zonder uitzonde
ring koos alles links, zeer velen uiterst links. Toen kwam vlak
daarna de spartacus-opstand met heel wat joden aan den top.
Te München de radenrepubliek met dito joden. In het buiten
land te Boedapest de schrikperiode van Bela Kun en in Rusland
de communistische overheersching, waarbij ook weer joden van
zich deden spreken.
Dat alles was koren op den molen der anti-semieten. Moet
dit vreemde ras Europa tot den chaos brengen, om zelf te
profiteeren, was het gezegde. En ook in de burgerlijke partijen,
welke dan niet rechts konden worden genoemd, kwam veel
joodsche invloed aan den dag. De pers stond grootendeels onder
leiding ervan. Het katholieke Centrum heeft door dezen gang
van zaken, welke het anti-semitisme geweldig moest doen
groeien, zeer veel terrein verloren. Het samen optrekken met de
linksche partijen heeft het Centrum van zijn kracht beroofd.
Er wordt vaak gezegd van anti-joodsche zijde, dat interna
tionale banden over de geheele wereld de joden verbinden,
met het doel alles te ondermijnen. Het is waar, dat de
joden als ras veel voor elkaar gevoelen. De Christenen kunnen
er door beschaamd worden. Ook zal op geldgebied veel contact
plaats hebben tusschen joden van land tot land. Maar van deze
ondermijningsbeschuldiging is natuurlijk geen woord waar.
Groote getallen joden bedroeft het ongemeen, dat zooveel ras-
genooten het uiterste in de politiek gaan najagen. Zij gevoelen
heel goed, dat hierdoor het geheele ras op zijn tocht over de
aarde op steeds grooter wordende moeilijkheden zal stuiten.
Met al de intelligentie en hartstocht is het immers onmogelijk,
dat vijftien millioen menschen van één ras de geheele wereld
in de macht zouden krijgen. Hoogstens werpt men eigen volks-
genooten uit veroverde, goede posities.
Het anti-semitisme ontvangt steeds opnieuw voedsel en de
opgejaagden dragen het helaas zelf vaak aan.
Het internationalisme is in jodenkringen de
laatste halve eeuw zoo hardnekkig gepredikt,
dat het wel tot zijn omslag moest geraken. Het
meest internationale volk, waarvan ook zeer velen van harte
medededen aan het achteruitzetten van het nationale element,
gevoelt in sterke mate de gevolgen der geestesomzetting. 01
het nog mogelijk zal zijn terug te vallen op het verlaten
standpunt?
De hernieuwde vlaag van het anti-semitisme in Duitsch
land, thans steunend op wetenschappelijke, nationale en biolo
gische gronden, heeft gemaakt, dat van joodsche zijde het
uiterste is beproefd, om aan te toonen, dat de groote meerder
heid der joden uit goede vaderlanders bestaat, welke goed en
bloed over hebben voor het land, hetwelk hen herbergt Do
getallen gesneuvelde joden uit den laatsten oorlog wordt dan
vermeld. Voor ons, objectieve buitenlanders, staat dit wel vast
maar nu de rassenkwestie in geding is gebracht!
kan dit hoogstens tot versterking der positie
van de enkelingen leiden, doch de joodsche be
volking als zoodanig hangt in de toekomst een
uitzonderingswetgeving boven het hoofd. De
eerste verschijnselen zijn reeds te bespeuren.
En zoo komen wij tot het tweede terrein, naast dat van den
geldhandel, waarop de joden in Duitschland een zeer sterken
invloed hadden verkregen, en waarin de nationaal-socialisten
een groot gevaar zagen, dat der pers.
De pers is in onzen tijd een machtige factor. Zij is een soort
sleutelbedrijf geworden van het openbare leven. Is zij onafhan-
kehik van regeering, van geldmacht, van politieke partij of van
politieken persoon, objectief in elk opzicht, dan zou zij vaak een
ideale factor kunnen zijn. Maar wie gelooft aan de mogelijk
heid van het strikt-neutrale in een wereld van menschen, uit
gaande van onderscheiden beginsel, en strevend naar vermeer
dering van invloed of van bezit?
1,0 Pers is onmisbaar, maar zij bergt maar al te vaak kiemen
.van onbillijkheid, van haat, van egoïsme in zich. Slechts wan
neer het hoogste beginsel haar heiligt, kunnen deze
kiemen in hun groei gestuit worden. En ook dan nog, zijn on
volkomen menschen de stuurlieden van dit kompas der cul-
Op de pers heeft de joodsche bevolking in Duitschland en
ook elders zich m«t voorliefde geworpen. Dit past weer
geheel in de zucht om de sleutelposities in
het leven der volkeren te bemachtigen zeg-
drchruï. ïenlKetCn' fen overwe£end joodsche pers kan nooit
christelijke beginselen m het volksleven uitdragen wordt
denkhepmeCVOeEd' ?lisschi<m' zek<!r de humanistische
h« wf n v Va", a!semeenen manschenmin, maar daar blijft
het bij. Ook niet de nationale gedachten, welke een volk be-
tb» °r b'C. ,e V°Clen in het volbrengen der gemeen-
schappelijke taak. Dient de joodsche pers om de joodsche religie
te verdedigen of om de rasgenooten zich nauw aan elkaar te
doen aansluiten, dan is dit toelaatbaar, kan het zelfs gewenscht
zijn maar voor het Duitsche volk mag deze pers geen weg
vaii hT wZ°U dat voIk ,osweeken van levensopvatting en
van bodem. Men gevoelt de tegenstelling, welke hier weer
voorop wordt geschoven.
Hn°%iS u,U dC t0es,and? °P het ^bied der pers zijn de joden
in Duitschland gelukkig geweest. Vanuit Berlijn werd een zeer
groot gedeelte van het land bestreken door de organen der
joodsche persconcerns. In Berlijn waren er drie van deze
machtige lichamen. Twjo waren links georiënteerd, en één
rechts. Het laatste was liet zoogenaamd Verlag Scherl, de
onderneming van Dr. Hu-
genberg, met zeer grooten
invloed op het platteland.
De twee linksche waren
Verlag Ullstein en
Verlag Mosse. En
deze beide waren joodsche
ondernemingen.
De voornaamste poli
tieke krant vaai Ullstein
was de Vossische Zeitung,
hoofdredacteur Georg
Bernhard. De hoofdkrant
van Mosse was het Ber
liner Tageblatt, hoofdre
dacteur Theodor Wolft
Beide hoofdredacteuren
jood. Het waren juist
deze twee bladen, waaruit
de buitenlandsche pers,
ook die van Nederland, de
meeste beschouwingen
trok. Vooral Theodor
Wolff was de geziene
scribent. De grondwet van
Weimar, waartegen de
nationale partijen zich keerden, vond in hem een krachtigen
beschermer. Op het voetspoor van deze bladen heeft de laatste
Jaren bijna de geheele buitenlandsche pers een onjuiste kijk
gehad op de Duitsche stemming. Ook deze buitenlandsche
bladen hadden in Berlijn weer dikwijls joodsche corresponden
ten of joodsche helpers. De berichten waren veel in getai
en bestreken allerlei terrein, maar de onpartijdigheid was lang
niet altijd aanwezig; ook thans niet. Vooral niet, wanneer op
het redactiebureau in eigen land joodsche redacteuren belang
rijke posities innamen. Neutraliteit bestaat bijna nooit in het
leven.
Daarnaast had het sociaal-democratisch hoofdorgaan De
Vorwarts een joodschen hoofdredacteur, Stampfer, en het com
munistisch dagblad Die Rote Fahne insgelijks. Ook het te
Frankfort verschijnend voorname beursblad Die Frankfurter
Zeitung had,een joodsche redactie.
Gezien de zich ontwikkelende geest van het zoogenaamde
„nieuwe Duitschland" moest dit spaak loopen. Ook hier was
de zaak scheef gegroeid, scheever dan ergens elders in de
wereld.
Daarbij moet nog in het oog gehouden dat de politieke strijd
in Duitschland ook een strijd tusschen de kranten is geweest.
In een democratischen staat kunnen zij, na een neder
laag der partij, welke zij vertegenwoordigen, hun oude politiek
voortzetten, in den nu ontstanen machtsstaat, is
dat niet meer mogelijk. En zoo zijn van deze onder joodsche
leiding staande bladen de klassenstrijd-predikende opgeheven
en de burgerlijke gleichgeschaltet. De joodsche directies en re
dacties zijn verdwenen, en de kranten zelf zingen het lied
van de nieuwe regeering.
In Praag en Amsterdam hebben de gevluchte schrijvers, weer
meest joden, welke er soms schuilnamen op nahouden, zich
aaneengesloten en van hieruit bombardeeren zij Duitschland
met hun persproducten.
Hier had een dictator nuttig werk kunnen verrichten, in
dien hij in de perswereld juiste verhoudingen had tot stand
gebracht. N u is door het rauwelings inhakken op inderdaad
scheef gegloeide toestanden, waarin gevaar school, een klove
gegraven, welke ook weer groot gevaar oplevert. Maar bij de
nationaal-socialisten is het ook hier alles of niets, en daartegen
over ontbrak het de joodsche perswereld aan verstandig beleid.
De joodsche krantenleiders hadden moeten overwegen, dat
tegenover één procent joden negen-en-negentig procentniet-
joden stonden.
