ZATERDAG 1 JULI 1933
EERSTE BLAD PAG.
ZA
TOI
BUITENLAND
VON HINDENBURG OVER HET
KERKCONFLICT
Bezorgdheid over de innerlijke
vrijheid der kerk
Rijkspresident Von Hindenburg heeft
naar aanleiding van het conflict in de
Evangelische Kerk een schrijven aan Rijks
kanselier Hitier gezonden, dat door Wolff
wordt gepublicered.
De President zegt daarin als Evangelisch
Christen en als opperhoofd van het Rijk
«net gr-oote zorg vervuld te zijn over het
conflict in de kerk en de tegenstellingen,
die tusschen de Pruisische staatsregeering
en de leiding van de Pruisische evangeli
sche landstreek zijn ontstaan.
Talrijke aan mij gerichte telegrammen en
brieven schrijft Von Hindenburg be
vestigen mij, dat de Duitsche evangelische
christenen door dit conflict en door de be
zorgdheid omtrent de innerlijke vrijheid
van de kerk, ten diepste bewogen worden.
Uit een voortduren of een verscherping
van dezen toestand moet zeer ernstig na
deel voor volk en vaderland ontstaan en
de nationale eenheid moet daaronder lijden.
Voor God en mijn geweten gevoel ik mij
daarom verplicht om alles te doen ten ein
de een dergelijk nadeel af te wenden.
Uit de besprekingen, die ik gisteren met
u over dit vraagstuk had, weet ik, dat u,
mijnheer de Rijkskanselier, ten volle besef
voor deze bezorgdheid heeft en bereid zijt
ook uwenzijds mede te helpen om deze te
genstellingen te overbruggen.
Derhalve vertrouw ik, dat het. aan uw
staatsmansinzicht zal gelukken, door onder
handelingen, zoowel met de vertegenwoor
digers van de beide richtingen in dezen
strijd, als met de vertegenwoordigers van
de Pruisische landskerk en met de organen
der Pruisische regeering den vrede in de
evangelische kerk te herstellen en op dezen
grondslag de nagestreefde eenheid der ver
schillende landskerken tot stand te brengen.
Naar aanleiding van dit schrijven heeft
Hitier aan Dr. Frick, den rijksminister van
binnenlandsche zaken, reeds opdracht ge
geven om onderhandelingen in den zin van
dit schrijven te beginnen.
Minister Rust tot de ontevredenen
In een rede over „God en volk, kerk en
staat" heeft de Pruisische minister van
eeredienst Rust uiteengezet, dat de leiden
de persoonlijkheden der kerk zoo gekozen
moeten worden, dat de staat een verstoring
van zijn taak niet behoeft te veronderstel-
len.
Om deze rede heeft de staat met de kerk
een overeenkomst getroffen, dat bij benoe
ming van leidende kerkelijke persoonlijk
heden der Katholieke zoowel als der Evan
gelische kerk bij den staat moet worden ge-
informeerd, of er staatspolitieke bezwaren
bestaan tegen de benoeming.
Er zijn nog geenN gevallen voorgekomen,
waarin in dezen de Katholieke Kerk iets
moest worden verweten. De heeren der
Evangelische Kerk hebben echter in dit op
zicht hun plicht niet gedaan. De verant
woordelijke leiding van de 'Oud-Pruisische
Unie, dat moet plechtig worden verklaard,
heeft 'dit concordaat verbroken.
Vervolgens gaf de minister een overzicht
van de kerkelijke gebeurtenissen van den
laatsten tijd. Hierbij merkte spr. o.m. op,
dat de mannen, die thans met het gebaar
van den martelaar voor het volk treden,
gelegenheid genoeg hebben gehad marte
laar te worden, toen de godloozenbeweging
nog over de straten marcheerde. Maar toen
waren zij niet ter plaatse.
Van den kant der Duitsche Christenen
Hebben thans nieuwe mannen strijdwil en
vastgeslotenheid in de kerk gebracht Het
zou zeker beter geweest zijn wanneer deze
kracht uit de kerk zelf was ontstaan.
Bij de verkiezing van een rijksbisschop
ïs het principe overtreden tenminste in de
personenkwestie, tevoren, overeenstemming
tot stand te brengen tusschen staat en kerk
leiding. Er kon niet geduld worden, dat de
ze strijd nog langer duurde en dat zich een
eerste centrale zou vormen van tegenstand
op den weg naar de eenheid van het volk.
Hier moest worden ingegrepen. Dit optre
den heeft echter niets uit te staan met een
Inmenging in de kerkelijke aangelegen
heden.
Het kerkvolk heeft iets anders verlangd
dan bestuurshervorming; nieuw leven in
de kerk, een opstanding der reformatie,
üe-thans aangestelde commissaris heeft tot
taak öfïV rekening houdende met 't groeien
der Duitsche Christenen, in de eerstvolgen
de twee of drje weken de samenstelling der
Kerkvertegenwoordiging opnieuw te rege
len. zoodat de Evangelische Christenheid
geen verkiezingsstrijd tegemoet gaat. Hier
bij zal die band worden geschapen tusschen
volk en Kerk, welken tot stand te brengen
de plicht was geweest der verantwoordelijke
mannen.
Nieuwe plaatsbezettingen.
De staatscommissaris voor de Evangeli
sche kerken in Pruisen heeft bepaald, dat
de kerkelijke vertegenwoordigingen vervan
gen zullen worden door nieuwe, welke be
noemd zullen worden door de gevolmach
tigden van den staatscommissaris.
De geestelijke vice-president van den
evangelischen „Oberkirchenrat", dominee
Hossenfelder, is tot nader order met verlof
gezonden met het bevel, zich ter beschik
king te houden van de gevolmachtigden.
Ook de super-intendant-generaal der Prui
sische kerken is met verlof gezonden.
HINDENBURG DANKT HUGENBERG.
Rijkspresident von Hindenburg heeft aan
ïen afgetreden minister van economische
saken Hugenberg den volgenden eigenhan-
lig geschreven brief gericht.
Met leedwezen heb ik kennis genomen
^an uw besluit afstand te doen van uw
Pinisterieele ambten. Uit erkenning van
'<e door u genoemde motieven heb ik door
"Jjjevoegd besluit uw aanvraag ingewil-
TiPht veeljarigen vaderlandschen arbeid
land va de nationale gedachte in Duitsch-
door pXeid en gesterkt en u heeft u daar-
varbpffin> verdienste voor de nationale
kor tend ian xworven. In uw helaas slechts
rirl^ heeft uM' 1113 lid van de rijksreBee-
diensten 1S?it3ahe cmnomle waarde-
Voor dat alles bf?fISk ,,«t eieen naam
kpntpHiki! «Id aM?' Vh het riJk oprechte er-
bSN wenschen voor uw
Lr.ftTT'j"1 ^or uw toekomsti-
fevenswèg begele,den Uop UW verderen
EEN MAGER ACCOORD
TE LONDEN
OVER DEN TEKST EENER
VERKLARING INZAKE HET GOUD
De Conferentie te Londen schijnt te wor
den beheerscht door President Roosevelt.
En die zit aan boord van een Ameri-
kaansch oorlogsschip ergens in de wateren
van Maine Volgens bericht uit Londen was
het Vrijdagavond zelfs onmogelijk met hem
in verbinding te komen.
Prettige situatie voor de Europeesche
staatslieden, die, met den ernstigen wil be
zield om te trachten naar overeenstemming
te komen in de wereldeconomie, hun staats
zaken noode in den steek hebben gelaten
en hun tenten tijdelijk in de Engelsche
hoofdstad hebben opgeslagen!
Het is wel een wonderlijke houding die
de Amerikanen aannemen. Van hoffelijk
heid tegenover een zoo uitgelezen gezel
schap als thans te Londen bijeen is, getuigt
lipt, niet. dat de leider der politiek van de
Vereenigde Staten zijn mannetjes te Lon
den laat praten en bedisselen, doch op een
ongenaakbare plaats, in een soort gepant-
serden toren, nu en dan een soort veto laat
vernemen.
Zoo is het op het oogenblik toch inder
daad.
De goudlanden: Frankrijk, Nederland,
België, Italië en Zwitserland, hebben ge
tracht Engeland en Amerika tot vaste af
spraken te bewegen, gericht op de zoo spoe
dig mogelijke terugkeer tot den gouden
standaard.
Engeland, dat wel graag zou willen, is
teruggekrabbeld, nu de Amerikanen het
niet van plan zijn te doen en liever met
hun dollar nog wat op en neer blijven dob
beren, teneinde met hun goederenprijzen
gunstiger positie op de wereldmarkt te be-
De goudlanden zijn niet van plan van
die inflatiepolitiek mede het slachtoffer te
worden en zijn tot een vast en gezamen
lijk uitgesproken besluit gekomen om aan
het goud als waardemeter van hun geld
vast te houden.
De Fransche minister van financiën Bon
net heeft dit Donderdag duidelijk namens
de goudlanden ter conferentie gezegd.
Het laatste bericht is nu, dat de goud
landen er zoowel de Engelsche als de Ame-
rikaansche delegatie toe hebben gebracht
in te stemmen met den tekst eener verkla
ring over het goudvraagstuk.
Daarin wordt pezend. dat het. noodzake
lijk is noch direct noch indirect de valuta
der landen met den gouden standaard in
gevaar te brengen; voorts, dat speculaties
op groote schaal moeten worden tegenge
gaan en ten slotte, dat men het doel der
conferentie, de uiteindelijke terugkeer tot
het goud, onder het oog zal blijven zien.
De delegaties zijn het over die verklaring
eens, zeiden wij.
Maar papa Roosevelt moest er nog zijn
zegen over laten gaan eer dat iets kon be-
teekenen.
Roosevelt was tot Vrijdagavond laat niet
te hereiken, wat den hoofdman der goud
landen, Bonnet, noopte om niet langer te
wachten en naar Parijs terug te keeren.
Hoe Roosevelt over de stabilisatie denkt,
weten wij nu uit een telegram te Washing
ton en de inhoud daarvan gaat feitelijk al
weer rechtdraads in tegen wat de Ameri-
kaansche delegatie heeft gezegd goed te
vinden.
„President Roosevelt zoo heet het in de
nfficieele mededeeling uit Washington
beschouwt een tijdelijke stabiliseering der
valuta's als een aangelegenheid, die alleen
behoort te worden geregeld door de Centra
le banken. Het is niet de taak der Londen-
sche economische wereldconferentie ie
trachten naar een stabiliseering der valu
ta's. De duurzame stabiliseering kan alleen
tot stand gebracht worden door een inter
nationaal verdrag van de toonaangevende
regeeringen ter wereld. Roosevelt is er ech
ter van overtuigd, dat dit nog geruimen tijd
vereischen zal. De wereldbanken moeten er
allereerst een begin mee maken een tijde
lijke vaste basis voor de valuta's te vinden.
Roosevelt hoopt, dat dit werk bespoedigd
kan worden. De vraag van een permanente
stabiliseering der valuta's moet zorgvuldig
worden onderzocht voor stappen worden
gedaan. Hiermede hangt de kwestie samen
of de goudlanden de goudvaluta moeten
opgeven om een technische basis te vinden
voor algemeen gestabiliseerde valuta's. De
Amerikaansche regeering hecht geen al te
groote beteekenis aan de schommelingen
van den dollar. Overigens heeft Roosevelt
met de toonaangevende mogendheden in
geen enkel contact gestaan".
De President der Ver. Staten, op zijn schip
in de wateren van Maine, vindt, dus, in te
genstelling met de meening van zijn eigen
delegatie, dat het doel der conferentie niet
kan zijn tot duurzame stabiliseering te ko
men; hij laat de stabiliseering over aan de
centrale banken en toont zich, alweer in
tegenstelling met hetgeen zijn delegatie te
Londen met de anderen is eens geworden,
tamelijk onverschillig tegenover de vraag
of de goudlanden hun valuta opgeven of
niet Dat moet de tijd maar uitmaken, vol
gens Roosevelt
Zoo staat de conferentie te Londen aan
het einde van haar derde week nog steeds
voor de valuta-barrière.
De kans, dat dit groote verkeersobstakel
nog binnen kort uit den weg zal worden ge
ruimd wordt er niet grooter op, nu Ame
rika zich, bij monde van zijn President, op
een dergelijke manier heeft vastgezet
De vaste wil der goudlanden.
De Fransche minister Bonnet heeft gis
teren in een interview aan de „Intransi-
geant" gezegd, dat hij uit naam der vijf
goudlanden aan de conferentie niet slechts
hun verlangen maar hun zeer duidelijken
en vasten wil te kennen heeft gegeven, dat
de stabiliteit de absoluut essentieele voor
waarde is voor de voortzetting der onder
handelingen. Als u dit een ultimatum wilt
noemen, zeide Bonnet, kunt ge dit doen. De
andere vier landen staan gesloten achter
hem. Dat de delegaties der goudlanden zich
zullen terugtrekken als geen voldoening
wordt verkregen, beantwoordde Bonnet niet
rechtstreeks bevestigend. Wel zeide hij, dat
wanneer de conferentie een anderen weg
zou -kiezen dan zij aangeven, ze zullen moe
ten beslissen op welke wijze de besprekin
gen verder kunnen worden gevolgd of dat
zij zelfs zouden moeten worden verdaagd.
DE CHRISTELIJK SOCIALE VOLKS-
DIENST BESLUIT TOT ZELF-
ON'fBÏNDING
BERLIJN, 1 Juli. De Christelijk Sociale
Volksdienst deelt mede: De Ryksleider van
de Chr. Soc. Volksdienst heeft besloten over
te gaan tot ontbinding van de partij. De
kelijke liquidatie zal zoo mogelijk voor 1
Januari 1934 ten uitvoer worden gelegd.
Den afgevaardigden van den Christelijk So
cialen Volksdienst is de toezegging gegeven
dat zij na de ontbinding der partij als h
tanten kunnen worden opgenomen in de frac
ties der Nat. Soc. Arbeiderspartij.
De pers van den Volksdienst zal in dienst
van de Nationale regeering verder blijven
functioneeren.
DE STRIJD OM DE VOLKSKERK
Gedachtenwisseling met Ds. Hossen
felder, den leider der Duitsch'
Christenen
(Van onzen Duitschen correspondent)
Onder den opzienbarenden titel „Duitsch-
lnnd zonder Protestantisme" publiceert col
lega Dr. Hans Beyer kortelings als redac
teur van de „Tagliche Rundschau" overge
gaan naar de „Kreuzzeitung" het orgaan
van den Staalhelm een brochure, welke
dc thans actueel geworden verhouding tus
schen kerk en staat behandelt. (Verlag
Wilh. Gotlieb Korn, Breslau).
Sedert cijn overgang naar de „Kreuzzei
tung'' is dr. Beyer overtuigd voorstander van
het Derde Rijk geworden, maar dat weer
houdt hem niet, voor de vrijheid en wettelij
ke zelfstandigheid der kerk te pleiten: „De
afhankelijkheid der kerk van den staat
heeft de vervulling harer taak en harer
sociale verplichtingen genoeg belemmerd,
zoodat een voortzetting van deze traditie tot
opstandigheid en separatie der protestant-
sche minderheid zou leiden." Hieitmede be
doelt hij een waarschuwing voor het Derde
rijk, niet in de fouten van het tweede rijk
te vervallen. „Wij hebben evangeli
sche mannen noodig, die zich in het open
bare leven kunnen doorzetten zonder de we
zenlijke punten der evangelische leer aan
te tasten." Hij stelt hooge eischen aan de
kerk en haar geestelijke leiders, verlangt
i dappere kerkelijke leiding van het volk
tijd van nood, een duidelijk, ja of neen
op de vele vragen, waarmee de Duitsche
mannen en vrouwen zich thans weer tot de
kerk wenden. Dr. Beyer spreekt als leek,
maar dat is juist 't aantrekkelijke van zijn
brochure, welke niet in het pro en contra
van de meeste wetenschappelijk-theologi-
sche beschouwingen vervalt. Hij gfegt on
omwonden, waar 't volgens hem op aan
komt en geeft den gedachtengang weer van
een protestant, die zich bezig houdt met den
strijd om de volkskerk.
Dr. Beyer is niet de eenigste, die zich met
deze aangelegenheid bezig houdt. Ik luister
de dezer dagen naar den privaatdocent
Hans Michael Müller, Jena, die voor de stu
denten te Berlijn een voordracht hield ten
gunste van de Duitsche Christenen. Hij ver
tegenwoordigt een leer, welke door het
katholieke natuurrecht sterk beinvloed
wordt en men kon duidelijk meiken, dat
lang niet allen 't met zijn zienswijze eens
waren. De groote meerderheid weigerde
spontaan, een besluit ten gunste van
Wehrkreispfarrer Müller te ondersteunen en
verliet
bij wijze van protest
de zaal. Op den Hegelplatz, waar indertijd
de vechtpartijen tusschen nationaal-socia-
listische en andersdenkende studenten ge
regeld opschudding veroomaakten, brachten
deze protestanten hun sympathie voor Hit-
Ier en Bodelschwing tot 'uiting en zij bewe
zen hiermede, dat de afkeer van de kerke
lijke politiek der Duitsche Christenen niet
aan politiek-reactionaire moteven mag wor
den toegeschreven.
Het verwijt van reactionaire gezindheid is
door de Duitsche Christenen systematisch
verspreid ten opzichte van rijksbisschop
Bodelschwing. Geheel ten onrechte. Bodel
schwing heeft zelf hiertegen protest aange-
teekend. „Wie mij kent, die weet, dat ik.
met reactie niets uitstaande heb!" Niette
min wisten de Duitsche Christenen den
steun der rijksregcering te winnen, werd een
Pruisische commissaris tot regeling der
kerkelijke aangelegenheden benoemd en
hield men het oogenblik voor gekomen, met
den Generaisuperintendent der Koermark
Brandenburg, D. dr. Otto Dibelius vele ande
re vooraanstaande kerkelijke autoriteiten
door middel van onbeperkt verlof onschade
lijk te maken. Het is waarlijk geen won
der, dat rijksbisschop von Bodelschwing on
der deze omstandigheden zich uit den ker
kdijken strijd heeft teruggetrokken. Men
had beter gedaan, hem deze onverdiende
vernedering te besparen!
De minderheid der Duitsche Christenen
doet thans, wat binnen haar toenemend ver
mogen ligt, om
de sympathie der groote massa
te winnen. In de Philharmonie vierde men
de 50e verjaardag van Wehrkreispfarrer
Müller, een sympathieke eenvoudige ver
schijning, die in zijn uiterlijk optreden
geenszins den indruk wekt, aanspraak te
maken op de hoogste kerkelijke waardig
heid. Veel sterker wil mij de invloed toe
schijnen van ds. Hossenfelder, een jeugdig
geestelijke van vierendertig jaar, totdusver
predikant aan de Christus-gemeente in de
Stresemannstrasse, thans rijksleider van
de geloofsbeweging der Duitsche Christenen.
Hij beschouwt het als een geschenk des
hemels, dat rijkskanselier Hitier zich ook in
de kerkelijke aangelegenheden is gaan men
gen. Op izijn initiatief werden op een dag
negentien samenkomsten gearrangeerd, om
de geloofsbeweging der Duitsche Christenen
in Berlijn populair te maken. Alleen in
Friedrichshain hadden zich ruim 9000 men-
schen om Hossenfelder verzameld en luister
de ik naar een voordracht van hem over de
saamhoorigheid tusschen kerk en staat. De
staat mag het volgens Hossenfelder niet toe
laten, dat krachten, welke dezen staat niet
wenschen, die ook niet voor dezen staat heb
ben gevochten, aan het bewind blijven. Nog
nooit tevoren heeft zich een staat zoo duide
lijk voor de kerk uitgesproken en derhalve
wenscht men nu ook een keric, die zich voor
den staat uitspreekt!
Door Ds. Hossenfelder ontvangen
Ia het Pruisische ministerie voor den
eeredienst werd ik door Ds. Hossenfelder
vriendelijk ontvangen. Daar hij door staats
commissaris Jager tot geestelijken vice-
president van den evangelischen Oberkir
chenrat is benoemd, moet ik hem thans als
den hoogsten kerkelijken geestelijke van
Pruisen begroeten, want hij geniet de waar
digheid, welke tot kort geleden de thans bij
tijds vrijwillig afgetreden Oberdomprediger
D. Burghart bekleedde. Hossenfelder gaaf
in zijn gezellige werkkamer op en neer, dic
teert een uitvoerigen dienstbrief aan zijn
ijverig tikkende secretaresse en overhan
digt mij terzelfder tijd een „Kirchliches
Gesetz- und Verordnungsblatt" van 27 Juni.
Ik lees de kerkelijke verordeningen aan de
Superintendenten en predikanten der Evan
gelische Kerken, welke voorschrijven, dat
•kritiek op het staatsbeleid niet geduld
wordt, voorts, dat van den kansel geen po
litiek thema mag worden aangeraakt. Op
de liist, die met vacantie meerdere kerkelij
ke autoriteiten heeft verrast die het met de
Duitsche Christenen lang niet ia elk op-
Bicht eens zijn, lees ik onder meer den be
gaafden kanselredenaar en theoloog Gehei-
mer und Oberkonsistorialrat D. Dr. Karnatz,
D. Dr. Jeremias, den Berlijnsehe Lie. Dick,
die steeds de belangen der gereformeerden
te Berlijn behartigde, den Generaisuperin
tendent D. Dr. Schian en diens collega D.
Dr. Dibelius. Ik open het gesprek met Ds.
Hossenfelder over het heengaan van rijks
bisschop von Bodelschwing en krijg op
mijn vraag, of dit niet binnen en buiten
Duitschland een verre van sympathieken in
druk heeft gewekt, ten antwoord:
„Wij hebben Bodelschwing niet gewenscht
en niet yekozen. Wij hebben hem ook niet
weggejaagd. Hij is vrijwillig heengegaan.
De benoeming van Jager ,den leider der ker
kelijke afdeeling in het Pruisische ministerie
an ceredenst tot staatscommissaris in ker
kelijke aangelegenheden, behoefde voor Bo
delschwing, geen reden tot heengaan te zijn.
Hij had immers als rijksbisschop invloed
over alle Duitsche landen, behoefde zich dus
niet naar Pruisen te schikken. Maar hij had
slechts aarzelend zijn benoeming tot
eensten rijksbisschop aanvaard, voelde zich
in deze kwaliteit niet op zijn plaats, temeer,
daar hij van 't begin af wist, dat de natio-
naal-socialistische Christenen hem niet
wenschten."
Ds. Hossenfelder tracht mij duidelijk te
maken, waarom men tegenwoordig van
Difitsche Christenen spreekt. „Elk land
heeft zijn eigen geschiedenis, welke meest-
met die van de kerk nauw samenhangt.
Elk volk heeft zijn eigen taal en verkon
digt in die taal het evangelie in een vorm,
voor het volk begrijpelijk is. De Duit-
schers, die in Nederland wonen, hebben ia
erschillende steden een eigen gemeente en
zij cijn God dankbaar, dat ze het evangelie
hun eigen taal kunnen volgen. Voor ons
komt 't er thans op aan, dat 't evangelie
weer grond vat bij ons volk. Nog slechts
weinigen zijn na den oorlog ter kerk gegaan.
Wie interesseerde zich nog voor het kerke
lijk leven of voor theologische vraagstuk
ken? Wij willen de belangstelling voor het
kerkelijk leven en het evangelie heroveren.
Het volk heeft gesproken en wij hebben
zijn stem duidelijk gehoord. Het begrip
Christendom gaat via het volk. Daarom
willen wij volk en kerk weer nader tot el
kaar bréngen, want de kerk der hervor
ming is het werk van God. Wij willen het
evangelie in een vorm brengen, welke voor
de groote massa begrijpelijk en aantrekke
lijk is. Vroeger was het mode, ter kerk te
gaan. Thans is het allang mode, dat men
des Zondags naar een voetbalwedstrijd gaat
Kent men dien wantoestand bij u in Neder
land niet? Het volksleven heeft zoodoende
met 't geloof niets meer uitstaande. Het
olk mag geen Zondag meer vieren zonder
de kerk! Wie zich hiertegen verzet of wie
niet bereid is, met ons saam te werken, die
wordt „be-urlaubt".
hij het reizen en trekken; een lekke band
wordt, dank zij de goede zorgen van den
A.N.W.B., verholpen en de verbandkist geeft
uitkomst bij ongevallen; het Bondshotel
biedt den vermoeiden toerist een passende
verblijfplaats. De A.N.W.B. zorgt voor al
len, bevordert de nin voor de schoonheid van
eigen land, heeft de liefde tot natuurschoon
opgewekt en is vooral een zegen voor de
bewoners der groote steden. Met woorden
piëteit herdenkt de Burgemeester de
oude garde, ineonderheid den Bondsvoor
zitter, die op 19 dienstjaren mag wijzen en
wien spr. een eeresaluut brengt. Moge de
Bond zijn werk tot in lengte van jaren voort
zetten. Tenslotte-biedt de Burgemeester hel
Bestuur aan de groote gouden eeremedaillf
van de stad Amsterdam, de hoogste onder
scheiding die het gemeentebestuur kaa ver-
leenen.
De voorzitter, de heer Edo Bergs ma,
dankte den Burgemeester voor de vereeren-
de ontvangst en de hooge onderscheiding,
daarbij releveerende hoe de Bond in de
hoofdstad aanraking heeft met tal van or
ganisaties van groot algemeen nut ook voor
het toerisme. Eveneens is hier gevestigd het
Bondsbureau voor binnen- en buitenlandsch
toerisme. Bij al zijn arbeid, dien het be
stuur nog vele jaren tot geluk en heil van
het volk hoont te kunnen voortzetten, zit de
leidende gedachte aller eeuwen voor: „In
dien iemand de eerste ./il zijn die zij aller
dienaar".
De toespraken werden door applaus be
zegeld door de talrijke aanwezigen.
SCHACHTS TRANSFER
BESLISSING
De Duiiódhe Rijksbank heeft besloten, dat
het Duitsdhe tranefermoratorium elidlus zal
wordien toegepast, dat de rente voor de
Dawesleeniimg 1924 en de aflossing ten volde
wordt getransfereerd, dat voor de Young
leening 1930 de renten ten volle wordt ge
transfereerd en de overige dividendibsdra-
gen voor de helft worden uitgekeerd.
Voor meer bijzonderheden verwijnen we
naar onze rubriek Economische en Flnan-
oieefle Berichten.
WEER BUITENLANDSCHE VLIEGTUIGEN
BOVEN DUITSCHLAND.
Uit Berlijn wordt d.d. Vrijdag gemeld:
Volgens pas ontvangen berichten Staat
het absoluut vast, dat gisterenmorgen vijf
Poolsche militaire vliegtuigen, een geheele
militaire eenheid dus, tusschen Bütow in
Pommeren en de kust der Oostzee, gedu
rende meer dan een uur over Duitsch rijks
gebied gevlogen hebben.
Een dezer vliegtuigen vloog op e<ti hoog
te van slechts tweehonderd meter.
Tegen deze nieuwe schending der grens,
is, zal van Duitsche zijde krachtig bij de
welke ditmaal van bijzonder ernstigen aard
Poolsche regeering geprotesteerd worden.
BINNENLAND.
GOUDEN JUBILEUM A.N.W.B
DE FEESTEN TE AMSTERDAM
Over de feesten te Amsterdam, ter
genheid van het gouden jubileum van de
A.N.W3. schrijft onze Amsterdamsche cor
respondent het volgende:
Gister begonnen te Amsterdam de
feestelijkheden ter gelegenheid van de vie
ring van het vijftig-jarig bestaan van den
A.N.W.B.
Het liep al vroeg zeer druk in de omge
ving van Schiphol, waar de deelnemers aan
den Stertocht tusschen 10 en 12 uur bijeen
kwamen.
De Stertocht
Deze Stertocht had ten doel aan Nederland
een indruk te geven van de veelzijdige ont
wikkeling van het toerisme en aan de toe
risten gelegenheid te bieden op eenvoudige,
gemakkelijke en aantrekkelijke wijze een
tocht door ons land te maken.
In de Amsterdamsche luchthaven kwamen
ze geleidelijk aan: de wandelaars, wiel
rijders, automobilisten, ruiters, deelnemers
met paard en rijtuig, watersport-liefhebbers,
vliegeniers en buitenlandsche toeristen.
Tijdens het binnenkomen der deelnemers
was het een vroolijke drukte op het vlieg-
vold. Onderscheidene Bondsleden maakten
van de goedkoope gelegenheid gebruik
voor 'n riks zich een luchtreisje te veroor-
Tegen half één wan-delde men onder be
geleiding van de opwekkende muziek
huzaren en militaire wielrijders naar den
grootsten hangar, die voor deze gelegenheid
in 'n restaurant was herschapen en waar de
reusachtige kofiietafel voor de circa 1500
deelnemers stond aangericht. Een fraaie
vlaggendecoratie was aangebracht.
Te 2 uur formeerde zich de stoet van deel
nemers aan een gemeenscha ppelij ken
tocht naar het Museumplein.
Voorop weer muziek, daarna het bestuur
met de talrijke voetgangers in een lange
rij toeringcars, vervolgens een onafzienbare
reeks auto's, motorrijwielen, wielrijders, rui
ters en voertuigen.
Gelijktijdig vertrokken de watertoeristen
via Ringvaart en Schinkel.
Vooral eerstgenoemde stoet trok allerwege
zeer de aandacht Op het Museumplein werd
de goed geslaagde optocht ontbonden.
Ontvangst door B. en W.
Omstreeks half vijf vereenigden aich de
leden van het Algemeen en het Dagelijksch
Bestuur, de eere-leden, afdeelingsconsuls,
buitenlandsche gasten en directeuren in de
zaal van de Kamer van Koophandel in het
Beursgebouw voor de officieele ontvangst
door Burgemeester en Wethouders van Am
sterdam.
De Burgemeester, dr. W. de Vlugt, ge
tuigde van de groote waardeering van het
gemeentebestuur van Amsterdam voor het
werk van den A.N.W3., die pionierswerk
van groote beteekenis heeft verricht Wat
de Bond deed voor het toerisme was altijd
óf, en telkens toonde de A.N.W3, zich te
kunnen aanpassen aan gewijzigde omstan
digheden.
Spr. wees er op hoe tal van kaarten en
3500 wegwijzers den toerist behulpzaam zijn
DE BEVEILIGING VAN DEN
GULDEN
Eenigen tijd geleden, zoo meldt de „Tel.",
heeft de justitie aan een der inspecteurs der
Centrale Recherche te Amsterdam een onder
zoek opgedragen naar de vele manipulaties
van lieden, die willens en wetens pogingen in
het werk stellen om den gulden te depreciee-
ren. Dat onderzoek is op groote schaal gehou
den en de resultaten zijn daaromtrent in een
rapport vastgelegd, dat den Minister van Ju
stitie zal worden toegezonden.
Wij vernemen, aldus gemeld blad, dat hier
in nadrukkelijk wordt vastgelegd, dat te Am
sterdam gevestigde buitenlanders op unifalre
wijze tegen den gulden ageeren. In haar rap
port wijst de politie er op, dat vreemdelingen,
die onder den mom van Duitsche vluchteling
naar ons land zijn gekomen, tot deze kringen
behooren. Ook hieraan is het toe te schrijven,
dat de politie een buitengewoon scherp oog
houdt op de elementen, die zich gedurende de
laatste maanden in ons land trachten te ves
tigen.
ECONOMIE EN FINANCIEN
HET DUITSCHE TRANSFER
MORATORIUM
Door de Duitsche Rijksbank is gister
avond een uitgebreid communique gepubli
ceerd omtrent de bijzonderheden van het
tramsferonoratorium, dat heden ia werking
treedt. Het communique herinnert allereerst
aan de besprekingen, die tusschen 9 Juni
en 1 Juli werden gehouden met de verte
genwoordigers der buitenlandsche crediteu
ren. De principes waarop tenslotte overeen
stemming te Londen werd bereikt (wij
maakten daarvan reeds in 't kort melding),
waren de volgende:
a. Er bestond overeenstemming, dat de
der Rijksbank nog ter beschikking staande
vrije goud- en deviezenreserves zulk een
laagtepunt hebben bereikt, dat bij èen ver
deren achteruitgang de functie van de
Rijksbank als centraal circulatie-instituut
moest worden benadeeld en dat het ge
wenscht is deze reserves geleidelijk te \jer-
hoogen;
b. Voorts werd erkend, dat de daling van
het overschot op de Duitsche betalingsba
lans er toe inoopt de bescherming en de uit
breiding van de Duitsche deviezenovereen-
komst te overwegen.
c) Algemeen werd erkend, dat het nood
zakelijk is den export van Duitsche waren
met alle middelen te bevorderen, daar
slechts op deze wijze gerekend zal kunnen
worden op een weder van kracht worden
van het transfer in vollen omvang, daar
ten slotte groote internationale schuldver
plichtingen slechts vervuld kunnen worden
door warenbewegingen en dienstprestaties.
d) Met het oog op de noodzakelijk ge
worden beperking van de transfer werd er
kend, dat deze op den dienst der Dawes-
leening en voor zoover het de rentebetalin
gen betreft, ook op de Young-leening miel
zal kunnen worden uitgebreid.
Daarentegen zal bij de andere leeningen
en schuldverplichtingen geenerlei voorkeur
worden gegeven aan de een boven de an
dere. Daarbij werd de wensch uitgesproken
de Rijksbank te laten overwegen of niet
voor den dienst dezer leeningen en schuld
verplichtingen een zeker bedrag aan devie
zen voor de volgende zes maanden beschik
baar zou kunnen worden gesteld.
Voor de ten uitvoerlegging dezer grond
slagen, aldus het communiqué, heeft de
Rijksbank een zorgvuldige raming der
waarschijnlijk in de volgende zes maanden
te ontvangen deviezen opgesteld, om zoo
mogelijk vast te stellen, dat de partieele
betalingen, welke zij op den leeningsdiénst
van 1 Juli tot 31 December verricht, ook.
feitelijk op alle vorderingen gelijkmatig
worden gedaan.
De Rijksbank wenscht niet Ie de positie
te komen het tramsfer eventueel geduren
de de eerste drie of meer vier maanden
te verrichten, om dan in de dsarop volgen
de 2 of 3 maanden gedwongen te zijn tot
een verkleinde transfer op de dan verval
lende bedragen.
Een ongestoorde ontwikkeling vam den
handel Vooropgesteld, gelooft de Rijksbank
den rentevoet der te verrichten partieele
transferbetalingen te moeten stellen op 50%.
Dienovereenkomstig zal de Rijksbank op de
in den tijd van 1 Juli tot SI December a.s.
vervallende termijnen de volgende trans
fers verrichten:
1) Voor de Dawes-leening van 1924 wor
den rente en amortisatie ten volle getrans
fereerd;
2) Voor de Youngleening van 1930 wordt
de rente ten volle getransfereerd;
3) De transfereeiring der amortisatiebe
dragen voor de Youngleening en alle
overige vervallende smortisatiebedragen
vindt niet plaats.
4) Op alle vervallende rente- en winst
aandeelbetalingen wordt de helft, evenwel
ten hoogste 4% 's jaarf getransfereerd.
Weerbericht.
Het dunne ptfltje gi
Hoogste stand te Valentia 7f50.2.
Laagste stand te Janmayen 746.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 766.0.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. KeteoroL
Instituut te De Bilt)
Meest matige zwakke veranderlijle wind,
licht tot half bewolkt, weinig of geen regen,
warmer overdag.
BUITENLANDSCH WEERBEIICHT
Over onze omgeving heeft zich de hooge
drukking nog verder versterkt. Bi IJsland
is de depressietoestand nog vrijwd onver
anderd. Over Spanje en de Golf .'an Bis-
kaye is de luchtdruk gedaald, ove- de Brit-
sche eilanden, Frankrijk, DuitscHand en
Zwitserland is het thans rustig wer, meest
met licht bewolkte hemel.
De temperatuur is langzaam stijgende.
Regen van beteekenis is hier in .e afgeloo-
pen 24 uur slechts plaatselijk geullen. Over
Scandinavië is het weer nog sleot Aan do
kust viel nog wel wat regen. Oer 't alge
meen zijn de vooruitzichten vof onze om
geving gunstig. De wind zal warsehijnlijk
veranderlijk worden de bewoking verder
afnemen en de temperatuur stij,en. Een pe
riode van eenige dagen mooi wrm weer is
zelfs niet onwaarschijnlijk.
THERMOMETERST./WD
Stand vanmorgen halftwaalf 17.2 C.
VOERTUIGEN MOETEN HfN LICHTEN
OP HEBBEN:
2 JULI.
Van 's avonds 9.53 uur tot 'a jorgens 4.i5 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
"(Oude Amsterdamsoo töd)
Heden Vorig Heden Vorig
Walshot 406 4.18 Cap 4.35 4.52
Base. -0.00 -0.00 E© 1.46 0
Brclpaeh 3.34 3.18 Cplenz 4.02 4.17
Rheinfelden -3.83 -3.91 Tier 1.08 1.16
Kehl 4.08 3.9S Kalen 4.38 4 49
Maxan 6.13 6.12 Rhrort -3.46 -3.47
Diedesheim 1.70 1.87 fesel -3.48 -3.46
Mannheim 4.36 5.44 Inmerik 4.52 4.51
Lobr 2.88 3.17 Jusseldorf 0.— 3.83
Mainz -2.36 -2.84 laastricht 43.73 43.68
Blngen &53 3.70 fenlo 11.20 11.13
HOOGWATER ND. ZEEHAVENS
2 Jil
Delfzijl 5.29 17.41 Hellevoetslnfs 9.20 21.50
Terschelling 2.42 14.58 Willemstad J0.14 22.43
Harlingen 8.20 15.45 Bronwersh. 8.32 21.02
Den Hélder 1.05 13.20 Zierikzee 8.55 21.17
IJmuiden 9.31 22.02 Wemeldingt 9.21 21.44
H.v. Holland 8.39 21,14 Vllssingen 7.49 20.13
Schevemngen 8.49 2\.2< Terneazen aan 20.44
Rotterdam 10.46 23.01 Hansweert 8.54 21.14
DelfzUl 6.31 18.4 Hell.v.sl. 10.27 22.59
Terschell. 3.45 16.4 Willemstad 11.23 23.uu
Harlingen 4.25 16.S Brouwersh. 9.39 22.11
Den Helder 2.20 14.5 Zierikzee 10.02 22.30
IJmuiden 10.39 23-1 Wemeld. 10.27 *2.54
H. v. Holl. 9.48 2Ï3 Vllssingen 8.55 21.20
Schevening. 9.58 2-'33 Temeuzen 9.25 21.53
Rotterdam 11.62Hansweert 10.01 22.25
De niet gefansfereerde en overeenkom
stig de wetteijkè bepalingen bij de „Con-
versiekas" b storten bedragen aan Rijks
marken worfen als volgt behandeld:
Voor de itorting op niet getransfereerde
rente en whstaamdeelen worden den recht
hebbenden verhandelbare schuldbewijzen
der „convnsiekas" ter beschikking gesteld,
welke gefteld worden op nomönaal 30, 40
en 50 RM of een veelvoud van deze bedra
gen.
De uit de mortisatiebetalingen vrijkomen
de RM worden op den rechthebbende ge-
credit'etrd bij de conversiekas. Nadere be
palingen zullen volgen betreffende de mo-
gelijkieid van gebruikmaking.
Ten einde iedere mogelijke besparing aan
deviezen effectief te maken, worden voor
zorgen getroffen, dat de binnenlandsche be
zitters van Duitsche buitenlandsche waarde
slechts betaling ontvangen op rentebiljetten
en uitgelote stukken in RM.
Tot het uiterste gegaan
De positie der deviezen, de ontwikkeling
ervan, aldus het communiqué, laat blijken,
dat de Rijksbank met de a.s. regeling is
gegaan tot de grens der uiterste mogelijk
heid.
In het bizonder wordt de gemeenschap
pelijk" erkende eisch betreffende vergrooting
van de goud- en deviezenvoorraad dor Rijks
bank, wanneer daar in het geheel sprake
vam kan zijn, dan toch slechts in buitenge
woon bescheiden omvang en zeer langzaam
vervuld. De Rijksbank gaat derhalve bij de
a.s. regeling uit van de noodzakelijke ver
onderstelling, dat de normale ontwiikkeling
van den Duitschen buitenlandschen handel
van geen enkelen kamt door ingrijpen
wordt gehinderd, daar de uitvoering der
ontworpen regeling gelijk ook de spoedige
hervatting der volledige transfereering vol
komen afhankelijk is van de ontwikkeling
van den Duitschen export. De „conversie-
kas" zal aan het einde vam iedere maand
en voor de eerste maal op 30 Juni haar
overzicht publiceeren.
