Ammonsalpeter „SI"
De Spaansche Kali-industrie
Met de melkcontröle op stap
IJZEREN HOOI- EN GRAANBERGEN
O S PRAATUURTJE
la h d. Eh TD1KB0VW No. 195
BEWEZEN!!
Adverteeren in „LAND- EN
TUINBOUW" heeft succes
_j
,Land- en Tuinbouw"
bereikt duizenden
boeren en tuinders
miii,LÜÜÜliii:I-iiM :.:..I|.|V,|.|lil""fH; jlKl'MUilllItKLI.'lliBilli1.1:lH
Beteekenis voor den Nederlandschen gebruiker
Concurrentie geeft tonnen besparing
Nu de land- em tuinbouw in Nederland
In de laatste weken liet druk heeft over de
Spaansdhe kali, meenen wij goed te doen,
de vele belanghebbenden, diie ons blad le
zen iets naders over deze Spaansdhe kadi-
industrie mede te deeèen.
Na het toetreden, begin van heit vorig
jaar, van Polen tot de Fransdh-Duitedhe
kaïln-conventde, was het kadi-monopolie,
hetwelk voor den oorlog gelheel in handen
was van DuilsdMand, praobisdh weer her
steld.
In Amerika werd weliswaar kadi gepro
duceerd, die echter voor home-comsuimpta-
on werd gebruikt en in Spanje was een
outsider, de Unon Espanola de Exploeivos,
welke evenwel op de wereldmarkt tot mid
den van ht vorige jaar nog niet van zoo
groot belang wa6 en hier in Nederland in
T géheell niet verkocht.
In diezen toestand is fedteflijk eerst een
belangrijke wijziging getreden, toen de Pot-
asas Ibericas S. A. de productie van kali-
eout ter hand nam en deze Spaansche
mijn, de Hodlandsdhe merkt als begin-af-
zetgebied uitkoos, in tegenstelling met Ex
plosives, welke haar afzetgebied steeds op
andere markten had gezocht, ail6 Scandi
navië, Engeland, Vereenigde Staten, Ja
pan, Italië en enkele kleinere landen. Op
zadh zeflf was het niet onbegrijpelijk, dat
Potassas Ibericas juist Holland koos, om
dat Holland op één na het grootste afeet-
gebied van het Syndicaat ia
De Vereenigde Staten van Amerika, de
grootsite kali-consument, importeerde in de
vier atgeloopcn jaren, 1929 tot en met 1932
respectievelijk 1452.234; 833.872 472.626 en
257,111 ton kaïli zont, terwijl voor Neder
land, hetwelk de tweede plaats inneemt
els kali-importeerend land, de consumptde-
cijfere in dezelfde jaren zijn:
411.373 407.971 177,321 214,129
alle keldsoorten (kaindet, kalzout 20 en 40,
patentkali enz. tezamen.
De Potaeas Ibericas sloot voor Neder
land een overeenkomst met een sterke
groep van 3 kunstmestgrootlhaindedaren,
welke over een wijdvertakte intensieve ver
koopsorganisatie hier te lande beschikten,
welke voordien tx>t die belangrijkste Neder
landsdhe importeurs van het Fransdh-
Duitsdhe Syndicaat behoorden.
Reeds bij het begin van het vorige be-
mestanigssedizoen werden door deze Ver. Im
porteurs van Spaansche Kali, bij afkorting
genaamd VISKA, belangrijke hoeveelhe
den hier in Holland gplaatet wrden, niet
tegenstaande de mijn, waaruit geleverd
moest woden, toen nog niet eens voltooid
wa6. Waar echter het eigenlijke verbruilks
6edzoen kali eeret tegen November-Decem
ber aanvangt, was het mogëlijk, zonder be
trekkelijk veel stagnatie, de leveringen te
doen plaats vinden toen in November de
jonge mijn in staat was te leveren.
Het is een Mioitaiöie waard, dat niette
genstaande de onlusten, welke Spanje eind
1932 begin 1933 te verduren had., de Direc
tie van de mijn erin geslaagd is de groote
arbeidsmogelijkheden het hoofd te bieden
en de productie vrijwol normalen voort
gang te doen vin/dien.
Met welke eulgenaardli&e moeilijkheden
men te kampen had, illustreert wel diuide
lijk een staking, welke omstreeks midden
Februari door de mijnwerkers op touw was
gezet, waarbij de werMiud gedurende meer-
Nu de KAMERPLANTEN weer gaan
groeien, hebben zij regelmatig oplosbare
Kunstmest noodig. Dit is
de goede bloem- en zaadwdnkels A 40 cent
per flesch. Vraagt de gratis Kleurenfoto's
van Uw planten met aanwijzing over het
kweeken en verzorgen, bij de Bloem- en
Zaadwinkels die POKON-vertegenwoor-
diger zijn, van:
H. P. BENDIEN
POKON FABRIEK NAARDEN
dere dagen weigerden de ondergronds ch©
kalimijnen teverlaten 1 Ook
de onvermijdelijke kinderziekten, welke ik
naeuw bedrijf nu eenmaal moet doorma
ken, is men schitterend te boven gekomen,
zoodat thans de exploitatie vlot marcheert,
ofschoon verbeteringen enz. natuurlijk nog
geregeld worden toegepast.
Een groot aantal zeebooten, varieerend
t.ue6dhen 2000 en 6000 tms kelizouten wer
den dan ook van Barcelona naar de Hod
landsdhe havens: Rotterdam, Delfzijl en
Teraeuzen gedirigeerd.
De hoedanigheid van het zout bleek zeer
mooi te zijn. Wegens het geringe magne
sium-gehalte v f6 het groote bezwaar van
bard-worden tijdens den opslag vrijwel
geheel uitgesloten.
De verkoop geschiedde verder geheel on
der dezelfde garantie als de Synddcaat-
kali. De Spaansche kali wordt dan ook ge
garandeerd als te voldoen aan die eisoben
van den Codieoc voor Meststoffen.
Er werden tot April 1933 reeds oa, 50.000
ton ruwe ka Inzouten in den vorm van kai
niet 1416 pet., kaJdracut 20 pet. en kalizout
40 pet. uit Sipanje hier in Holland inge
voerd en in consumptie gebracht, en de
aanvoer gaat nog steeds voort.
Er zijn reeds besprekingen gevoerd om
de Spaansche kalimijnen ook in 't Duitedh-
Fransch-Poolsch kali concern op te nemen,
doch de Spaansche producenten hadden er
«een ooren naar.
Op zichzelf hadden deze besprekingen
ook daarom, wat betreft de Hoilandsche
markt, betrekkelijk weinig effect, omdat
zooals gezegd, Spanje toch reeds voor lan
gen tijd aan de Viska. hiier in Holland ge
bonden wa6. Het is overigens zeer verklaar
haar, dat de Spaansche producenten op
bun stuk zijn blijven staan. Hun positie is
n/L dermate gunstig, dat het hen zeer ge
makkelijk is hun concurrentiestrijd met t
Syndicaat vol te houden. Het Syndicaat
toch omvat een zeer groot aantal mijnen in
DuitscMand, de Blzas en een itn Polen en
een kleine mijn in Spanje (Sunia). Van
deze ca, 250 mijnen zijn slechts de oa. 140
best geoutilleerde en goedkoopst werkende
mijnen in bedrijf.
De bedde vrije Spaansche mijnen daar
entegen werken op voile capaciteit en be
schikken over een veel minder kostbare
verkoops-organisatie als het Syndicaat. Een
vergelijking van de algemeen© onkosten
per ton geproduceerde kali zou een enorm
verschil toonen ten gunste van de Spaan
sdhe mijnen
Een zeer gunstige omstandigheid daar
enboven te hot feit, dat het kalizout in
Spanje gewonnen wordt op een diepte var
rieererud van 50300 M. temvijl dn den El-
zas en in Duitedhland men 600—800 M.
diep de kali moet weghalen. Onnoodlig te
zeggen, welk een groot verschil dit dn die
explotatdekoeten uitmaakt.
Buitendien zijn de Spaansche mijnen,
welke gelegen zijn in een gehied 80 K.M
van Bercelona verwijderd, buitengewoon
gunstig geplaatst voor zeeverschepingen
naar Amerika, Japan, Italië, Scandinavië,
Engeland. Holland kan weliswaar vanuit
den Elzes zeer goedkoop bediend worden,
doch niettemin ligt ook ons land voor
Spanje niet ongunstig; de zeevracht tóch
van Barcelona naar de HollLandsche ha
vens is bv. niet ïuoog-er als de kanaal1-
EEN G0EDK00PE STIKSTOFMESTSTOF
MET UITNEMENDE EIGENSCHAPPEN
Inlichtingen worden verstrekt door
het Landbouwkundig Bureau der
Staatsmijnen te Lutterade (L.).
vracht van de Duitsche veria dings-centra
(Hannover, Hildesheim ea.) naar Holland.
Daar komt nog bij, dat de explotatue- en
transportkosten in Spanje zelf, tengevolge
van de lage loonen en de gedepreoieercle
valuta, in vergelijking met Duilsoh'land en
den Elzes, aanmerkelijk minder bedragen
zoutlagen van P. I. te Salient zijn van
een buitengewone regelmatigheid en bevat
ten kalizout van zelfs 95 pet. zuiverheid,
overeenkomende met 50—60 pot. K2 O. Het
gemiddeld jehalte ven de zoutlagen van
de mijnen van Explosives te Cordona be
draagt ongeveer 25 pet. K2 O.
Deze Mij. bezit reeds een chloorkalifa-
briek, waarin door oplossing, indamping en
uitkristalliseeröng cïe h jgpocentige zou
ten. welke men hoofdzakelijk naar over-
zeesche gewesten levert, gefabriceerd wor
den Het belang ven deze mijn voor leve
ring van kalizout van lagere gehaltes 14
pot. en 20 pet, wedké hier in Holland spe
ciaal gevraagd worden, is dan ook niet
zoo groot als van P. I., welke over speciale
katiflagen beschikt waaruit gemakkelijk 20
pet kali kan worden gesorteerd.
Hoewel de P. I. nog geen chloorkal-fa-
briek heeft (deze zal waarschijnlijk in het
begin van het volgend jaar voltooid zijn),
kan men toch op grond van de formatie
der zoutlagen, reeds zeer behoorlijke hoe
veelheden hooggradlig zout in natuurlijke
formatie, dus zonder dat concentratie van
lagere gehaltes noodig is. leveren.
Aan uitbreiding der productie-capaciteit
van de beide- Spaansdhe mijnen wordt mo
menteel met spoed gewerkt daar mer
nu toe zoowel naar Holland ate naar
dere landen nog feitelijk steeds niet ge
noeg heeft kunnen leveren. De tweede
schacht ven Explodsirvos is ruu omstreeks
voltooid.
Door het délven van kalizout uit een
oude eewone zoutmijn beschikt Exploeivos
sinds kort zelfs over e-n derde gelegenheid
om kalizout te winnen.
De P. I. welke hpt vorige jaar October
juist haar eenste slacht in werking stelde
is met een tweede schacht, waarmede ein
de Januari werd begonnen, reeds op 1/3
van de noodzakelijke diepte gevorderd.
Op het oogenbliik is de Exploeivos
staat ongevee- 2000 ton ruw zout per dag
te produoeeren, overeenkomende met enge
veer 700—800 ton geconcentreerd zout van
50—60 pet.
P. I. produceert momenteel zonder be
zwaar 500600 ton ruw zout per dag. De
momenteel© totale jaarlijkeche productie
ven die beide Spaansche outsiders-mijnen
kan dan ook gevoeglijk op 800.000/10000.000
•n ruw zout berekend worden.
Indien men bedenkt dat de gemiddelde
consumptie hier in Nederland gedurende
d© laatste 3 jaren 250.000 ton per jaar
heeft bedragen, dan blijkt wel van hoe
groote beteekenis deze Spaansche kadi-
industrie is.
Van groote bet-eek ends ook omdat door
het aan de markt komen van de Spaansche
kali, de Synidicantkali thans reeds 20 pot in
prijs ingedaald. De prijsverlaging betee-
kent voor den Nederlandschen land- en
tuinbouw reeds meer dan 1 millioen gulden
voordeed op het kunstmestbudget
Dat de Hoilandsche boeren, welke deze
prijsverlaging, waarop men de laatste ja
ren, gezien den nood van den landbouw, te
vergeefs heeft gewacht, geheel aan de actie
van Spanje zuiden toeschrijven, is zonder
twijfel het gevad. Daar komt nog bij, dat
er toch reeds een groote verbittering tegen
over Duitedhland in land- en tuinbouwknin-
gen bestaat, zoodat men veelal in elk geval
aan Speansch zout de voorkeur zal geven,
al was het alleen maar om Duitecbland te
toonen dat men ook maatregelen van tegen
weer bezit.
Ook bij toekomstige nieuwe ondeiharn-re
lingen van lendbouu-autoriteiten is het feit,
dat de Nederlandsche Landbouw haar Kali-
beihoeften nu desnoods geheel uit Spanje
kan betrekken, een 6terk wapen om con
cessies van Duiiteohland af te dwingen.
Al zal dan ook vroeg of laat wel eens een
overeenkomst tueeohen beide producenten-
groepen tot stand komen, het schijnt eohiter
dat de Vereenigde Importeurs van Spaan
sdhe Kali hunne arrangementen zoodanig
hebben gemaakt, dat zij voor langere jaren
in staat zijn tegén en zelf6 beneden de prij
zen van het Syndicaat te blijven verkoopen.
Wat voor de Nederlandsche export van
landbouw- en zuivelproducten ook nog van
viij groot belang te, te hei feit, dat door de
kalileveringen, welke thans door Spanje
aan Holland geschieden, het betalings-ver-
keer tU6&óhen Spanje en Nederland verge
makkelijkt wordt, waarbij, de Viska als tus-
scben&ohakeü voor de clearing, den Nederl.
Landbouw groote diensten kan bewijz» o.
Dit is in den export van eieren, welke
thans binnen 2/3 weken betaald worden, te
gen voorheen binnen 2/3 maanden, reeds
merkbaar.
Ook hier kan die boerenstand dankbaar
De Spaansdhe kali heeft bij al het donke
re weer enkele lichtstrepen in ons bestaan
gébracht
Van stof, en een „slag, een melkweg en
van goede zorg voor de melk.
Rningiïring! Tweemaal deed de tele
foon een aanval op de trommelvliezen.
Dat is voor mij.
'k Neem de telefoon van de haak en hoor,
dat de Directeur van de Melkveiling: „de
Zuid-Hollandsche eilanden en omstreken"
zich aan het andere eind van de draad be
vindt.
Of ik trek heb om mee te gaan met de
controle, die heden (dat was Vrijdag 16
Juni) zou plaats hebben op de eilanden.
Voor een paar dagen was de melk bij de
boeren ook al „bemonsterd'' en nu zou eens
een steekproef genomen worden en ging
men bij verschillende boeren nogmaals
monsters nemen.
Men had wel eens van bepaalde zijde hoo-
ren beweren, dat bij het monster-nemen op
de boerderij, de boeren de dagen daarna
minder zorg aan hun melk zouden besteden.
Feitelijk een beleediging voor de boeren en
een dooddoener om het willekeurig monster
nemen onderweg uit de bussen (waar heel
wat booze geruchten over gingen) eeniger-
mate goed te praten.
Of ik trek had deze controle op de con
trole mee te maken.
Ik had trek.
Maar 't zou laat worden. Hindert niet
Eerst ging het naar het kantoor van het
Melkcontrolestation V.V. Z.H. te Rotterdam
(laboratorium van dr. Van 't Hoff en
Weeda). Zooals men weet heeft het Melk-
controlestation, gevestigd te Den Haag, het
geheele land door laboratoria voor melk-
onderzoek.
De Directeur, di\ Y. M. Kramer, te Den
Haag en de hoofdcontroleur C de Langen,
waren daar ook en deelden mij een en an
der mede, hoe de controle in zijn werk
gaat. Van eiken boer wordt uit elke melk
bus een monster genomen en in een afzon
derlijk fleschje, dat genummerd is, gedaan.
Op het laboratorium wordt na goed schud
den der fleschjes uit elk monster in een
glaasje 10 cM3. genomen en gecentrifugeerd.
Met de meest mogelijke accuratesse wordt
hier gehandeld en alles zoo opgesteld, dat
verwisseling en abuizen praktisch onmoge
lijk zijn. Van de neerslag in de buisjes uit
de centrifuge wordt ook weer op rij af iets
op een glaasje gestreken voor het onderzoek
op bacteriën. Mankeert er iets zoo is dade
lijk te zien uit welke bus de betrokken
melk afkomstig is.
Daarna worden alle monsters van één
boer gemengd en uit dit mengsel een mon
ster genomen voor het bepalen van het vet
gehalte, het soortelijk gewicht en het vuil-
gehalte. Voor dit laatste wordt een halve
liter melk door een gepraepareerd watten
schijfje gezogen en naar het achterblijvende
vuil de melk geklassificeerd tot le, 2e of
3e klas melk. Óp de kaartjes waarop de
wattenschijfjes bevestigd worden en die den
boeren worden toegezonden, wordt ook
medegedeeld, de reden waarom ze in de 2e
of 3e klas geplaatst zijn.
Mocht er iets aan de melk haperen, dan
wordt dat de boer dadelijk medegedeeld, op
dat hij zijn maatregelen kan nemen.
't Was een stralende cohnedag toen we
te ruim 4 uur in de auto van Dr. Kramer
plaats namen voor onze controle-tocht. Wij
zouden de melkauto's volgen. Hierin had de
monsternemer plaats genomen. Die heb ik
S M E E R K I T
ideaal dekmiddel voor oude en lekke
kassen, kan met kwast koud worden
verwerkt
DE VRIES VAN DER LEEDEN DORDRECHT
Lange Breestraat 37—39, Telefoon 3218
H.H. LANDBOUWERS
Wij leveren voor buitengewoon LAGEN PRIJS:
waarvan de kap door Veiligheidslieren op lichte en vlugge
•u/er? wijze kan rijzen en dalen. Persoonlijk bezoek en prijsopgave
verplicht tot niets.
H. HARING - TELEF. 128 - BOSKOOP
achteraf benijd, want de zware melkauto's
vóór ons joegen op de stoffige wegen wel
zooveel wolken op, dat we gedurig als ia
een zware damp reden en als we eenigen
tijd later dezelfde weg passeerden hingen
de sporen van onzen tocht nog in de damp
kring.
Maar dat stof hebben wij pas ontdekt toen
de reis afgeloópen was. Tijdens de tocht
hadden wij er geen erg in. 't Was veel te
gezellig met z'n vieren, 't Ging langs Waal
haven, Pernis, Hoogvliet, Spijkenisse.
Maar toen raakte ik de kluts kwijt 'k
Geloof, dat we trokken door Biert, Simons-
haven, Hekelingen (ja, zeker, in Hekelingen
zijn we geweest, wij hebben nog naar de
welbekende stier, die gemolken wordt, ge
zocht, doch helaas niet gevonden).
Verder Zuidland en weet ik veel. We
hebben eelfs ongebaande wegen hereden
daar stoof het niet, geloof ik overal
werden monsters genomen doch alleen bij
boeren, die aan de veiling leverden. Er werd
ook melk van andere boeren door de auto's
die we volgden opgeladen. Een dezer kwam
nog bij ons klagen. Hij was aan de controle-
vereeniging, waar voor de melk zijner
koeien aog nooit lager dan 3 procent vet
gehalte genoteerd was, en de controle op
de geleverde melk wees steeds veel lager
aan: 2.802.70. Ja, daar konden wij ook
niets aan doen.
Maar eens klagen, was ons advies. Heb
ik gedaan, doch hoe meer ik klaag, hoe
lager het vetgehalte wordt, was het ant
woord. Boeren kunnen 't zoo fijntjes koud
zeggen, soms.
We bewonderden soms de behendigheid
van den melkoplader. Met zwierigen zwaai
wordt zoo'n zware bus melk hoog op de
melkauto gekwakt zonder dat wat gemorst
wordt Eenigszins laatdunkend verklaarden
twee onzer dat het „een slag" was. Toege
stemd, die slag moet je kennen zooals een
zwemmer de zwemslag. Neen, maar zij
konden het óók wel.
Even later zouden we dat „kunnen" kun
nen bewonderen.
De eerste spreker van „slag" bracht de
bus, die hij met een „slag"' op de wagen
zou zetten tot de hoogte van zijn knie
ongeveer een derde van de vereischte hoogte
en de hus kwam met een slag op de weg.
De tweede 6lager slaagde met zijn „slag"
beter, doch op de rand van de auto kan
telde de bus, het deksel vloog er af, een
gulp melk vormde een „melkweg" voor en
achter over het reeds dik bestofte blauw
costuum, van de nek tot de schoenen van
den „slager", die ook niet slaagde. IJlings
toegeschoten hulp voorkwam erger melk-
verlies. Wij schaterden, de boerin in de
deur van haai- woning het experiment gade
slaande gierde, haar dochtertje rolde gillend
van de lach door de bleek, de melkoplader
glunderde dat hij alleen slaagde met zijn
„slag" en de patiënt oordeelde, dat hij mor
gen een nieuw „C. en A-tje" moest koopen.
Toen we 's avonds de millimetefödikke
stoflagen van onze kleeren borstelden, de
stofmassa's uit de ooren groeven en onze
gezichten afwieschen verweet hij mij, dat
ik zooveel zeep noodig had, omdat ik zoo'n
groot ge»zicht had. Dat was wraak over mijn
lachen.
't Was een mooie dag. Vooral mooi,
omdat later bleek, toen we de uitslag van
onze controle uit den Haag toegezonden
kregen, dat de bewering van sommigen, als
zou kort na de controle de boer minder zorg
aan de melk besteden absoluut
straft werd.
Er waren door ons vijftig monstens bij
17 boeren genomen. Uitgezonderd één, had
niemand een lagere kwaliteit dan drie
dagen geleden.
Eén was van de 2e op de le kwaliteit en
één zelfs van kwaliteit 3 op 1 gekomen.
Bewijs, dat hij moeite gedaan had zijn melk
te verbeteren. Dat één van de le tot de
2e klas degradeerde had zijn voor ons be
grijpelijke reden, waarover we niet uit
wijden.
Wat het vuilcijfer aangaat, dit was bij
niemand lager. Bij twee van 3 tot 5 geste
gen en bij één van 4 tot 5 en bij de overigen
op 4 gebleven.
Dat was voor ons het mooiste resultaat,
van dien dag.
De 1300 boeren van de veiling der Zuid-
Hollandsche eilanden die dagelijks 140.000
L. melk leverden ons saluut! Want dat we
hier geen uitzonderingsgevallen hadden
staat bij ons vast.
Is het op het „vaste land" ook zoo?
We hopen het, doch hoorden dezer dagen
van heel andere gevallen.
Dat de controle over de eilanden aan de
boerderij geschiedt is voor de boeren een
heele groote nekerheidswaarborg.
J^uitsche maatregelen
tegen graanspeculatie
De Pruisische minister voor Economische)
Zaken en Arbeid heeft het volgende schrij
ven gericht tot het bestuur- van de Berlijn-
sohe goederenbeurs:
JDe nationale regeering heeft het be
schouwd als een harer gewichtigste taken,
op te treden tegen de speculatie aan de
Duitsche beurzen. Zij zal een verrijking der
speculanten op kosten van den boer en den
consument onder alle omstandigheden ver
hinderen. Het gevaar voor benadeeling van
den landbouw ligt in den ongecontroleerden
handel met graan van den nieuwen oogst.
Zoolang een officieel e noteering van graan!
op het nieuwe oogstjaar niet plaats vindt,
heeft de boer geen betrouwbaar beeld van
den prijs die hem toekomt.
In verband hiermede verzoek ik zooveel1
mogelijk op te treden tegen den handel in
nieuwe granen aan de Berlijnsche beurs.
Indien U ter kennis komt, dat buiten do
beurs een dergelijke handel wordt gedreven,
verzoek ik U mij dit mede te deelen, opdat
daartegen de noodige maatregelen kunnen
worden genomen".
De goederenbeurzen in Pruisen h bben
een dergelijk schrijven ontvangen.
UITKEERING INDUSTRIEMELK
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat met ingang van 2 Juli 1933 tot nadere
aankondiging de uitkeering op alle tot zui
vel- of melkproducten verwerkte melk is
vastgesteld op basis van 1.92 cent per KG.
melk met een vetgehalte van 3.2
Deze uitkeering stemt overeen met 50.4
cent per K.G. boter en 60 cent per KG.
melkvet.
Bij verwerking van melk op boter zoo
danig, dat uit 100 K.G. melk van 3.2 vet
3.60 KG. boter verkregen wordt zal de
uitkeering hierop dus 3,60 X 0.54 1.81
per 100 K.G. bedragen.
Zie je wel, de boeren hebben het nog niet
zoo slecht
Ze klagen wel steen en been, doch was
het niet de vroegere minister Posthuma, die
het zei: het gaat de boeren net als de var
kens: ze worden grommende en knorren
de vet.
Zoo re deneer en de burgers, die van het
boerenbedrijf evenveel weten, als een mol
van filmsterren.
't Gaat den boer nog niet zoo slecht, want
lees maar eens wat daar staat: Te Kamerik
is een kalf van 150 pond geboren.
Reken nu eens uit: Kalfsvleesch kost 60,
70 k 80 cent het pond. Dat wordt zoo'n 90
gulden, 't Was wel een extra zwaar kalf.
Ander stond het niet in de krant. Maar een
gewoon kalf zal dan wel 100 pond wegen.
Dat is zoo'n 60 gulden.
Nu moet ge niet lachen om deze dwaze
redeneering. Zoo wórdt er geredeneerd. Zoo
heb ik het meermalen zelfs gehoord. Dan
praat men niet tegen. Salomo leerde ons hoe
te antwoorden op zottepraat.
Maar nu de werkelijkheid.
Ziehier de inhoud uit een ingezonden stuk,
dat mij ter plaatsing aangeboden werd, doch
het papier is wel geduldig en vooral kran
tenpapier, doch uitgerekt kon het niet wor
den, zoodat we er niet meer letters op kunnen
zetten, dan we reeds doen. Daarom in het
kort de
die Zondagmiddag onder stroomenden regen
na Zondagmorgen ook reeds doorgeregend
te zijn de koeien zat te melken en met
zijn knecht dien dag 220 L. k i 3.20 dat is
voor f 7.04 melk aan de koeien uiers ontrok.
Ieder zal 't duidelijk zijn, dat na aftrek van
werkloon voor personeel, paoht, enz. er gel a
bij moet inplaats van zelf ook maar iets te
verdienen.
Maar de margarimeimelker (inzender dacht
aan de door ons voor twee weken afgebeelde
margerinekoe) krijgt onder bescherming
van de C.Z.C. eerst 15 ct. per K.G. extra
winst, later toen er 14 procent roomboter
door moest, 12 ct. en vanaf 6 Juni 25 ct.
extra winst. Dat wil zeggen meer dan voor
heen reeds op de margarine verdient werd
De laatste 7 ct. moet er zeker bij, omdat de
„imargarinem eiker" nog niet genoeg had
aan f 14.000.000 (de winst was nog een mil
lioen of 5 k 6 meer, doch zoo'n enkel mil-
lioentje meer of minder is dóór todh niets
Praatjesmaker).
De inzender denkt aan het wonderschoone
lied van vroeger: „o Margarin' als gij zoo
voort blijft gaan, dan zullen alle boeren
naar de maan toe gaan", en terwijl hij voor
de tweede maal tot de huid toe nat regent,
zal de margarinemelker zijn slordige 20 mil
lioen wel in het buitenland op een vacantie-
reisje een beetje kleiner maken.
Voor de melkveehouders is het voordeelt-
ger om werklooze in een groote stad te zijn.
En nu de melkveehouders der Zuid-Hol-
landsohe eilanden gedoemd zijn
INDUSTRIEMELKERS TE WORDEN
WAAR ZE VOORHEEN CONSUMP
TIEMELKERS WAREN
begint de onrechtvaardigheid de overhand
te verkregen. Vertrouwend op de woorden
van Minister Verschuur, die beloofde de ge-
organiseerden te steunen, bleven vele boeren
trouw als ze steeds zijn, ook trouw aan hun
organisatie en hadden met hun melkveiling
een mooi stuik werk gepresteerd. Doch on
georganiseerden, die zich veilig stelden op
Regeeringscontracten voor consumptiemelk,
een veel te hooge taxe opgaven, aan koopers
vaak een bedrag terugbetalen, snoepen ae
eerlijke consumptiemelkers, die jarenlang
fokten om t-b.c.-vrije melk met hoog vetge
halte te krijgen, de voordeelen, die consump
tiemelk biedt, af. En als zoo'n organisatie-
trouwe consumptiemelker eens eenmaal in
de 12 of 14 weken zijn melk nog voor con
sumptiemelk ziet weggaan op de veiling, dan
moet hij toch nog ct. per L. afstaan aan
de C.Z.C.
Het wordt moeilijk om kalm te blijven bij
dit alles, zegt de inzender.
Dat stem ik toe. Toch wordt met waardig
heid en kalmte meer bereikt als met opstan
digheid. Maar zwijgen over déze onrechtvaar
digheden is ook niet goed. Ze moeten gesig
naleerd worden.
Dat het
VOORDEELIGER ZOU GEWEEST
ZIJN BUITEN DE ORGANISATIE
OM EEN CONTRACT AF TE SLUI
TEN
werd mij dezer dagen duidelijk getoond. Ik
kreeg een staatje, dat ik zorgvuldig opge
borgen heb in een aangelegd dossier waarop
ik met groote roode letters heb geschreven:
„Melk- en Zuivelmisère" en waaruit ik bin
nenkort wel eens wat ga mededeelen. Mis
schien is het interessant voor boeren „mar
garinemelkers", mengers, en al wat maar bij
melik, zuivel en wat dies meer zij betrok-
Maar dat staatje dan! Welnu daarop stond
wat een melkveehouder, die voorheen altijd
vele jaren aaneen consumptiemelk heeft ge
leverd, in de eerste elf weken na 1 April
(toen de nieuwe regeling intrad) ontving.
Hij had 20 koeien en als taxe opgegeyen 200
L. per dag. Dat staatje behoef ik niet te ge-
looven, al twijfel ik geen oogenblik aan de
waanheid van hem die het mij verstrekte.
Doch de officieele staat van de veiling was
er bij en heb ik ook in mijn dossier. Door
zijn voordeelige ligging had hij het voor
recht dat
DRIE MAAL IN DIE ELF WEKEN
ZIJN MELK VOOR CONSUMPTIE
GEVEILD
werd. Want, en dit vergat ilk nog, hij bleef
de organisatie trouw en wilde geen contract
afsluiten met een of andere grossier op Re-
geeringscontractprijs. Dit trouw blijvep aan
zijn organisatie kostte hem in die 11 weken
meer dan f 250. Had hij zijn melk aan een
grossier veikooht met teruggave van ct.
dan had hij voor de door hem in'die 11 we
ken geleverde 15400 L. melk ontvangen het
bedrag van 768.68 ct. En hij ontving aan de
veiling (met inbegrip van de als consump
tiemelk geveilde melk) de somma van
f 515.80. Zij getrouw zijn aan de organisatie
en vertrouwen op regeeringsbeloften kostte
hem in 11 weken f 252.88. Ruim 22 gulden
per week.
'k Schei uit over deze misère. Je raakt vol
zoeten melks en dat is tegenwoordig erger
dan vol zoeten wijns te zijn. De wijn geeft
nog vroolijkheid des harten, dooh de
melk"k zwijg al.
'k Heb even voor verpoozing gebladerd in
Anker Larsens mooie boek: „Maria en Mar
tha" en daar las ik o.m.: „Hoe langer hoe
meer begon hij (D's. Nijeland) overal Gods
vinger te zien. En degene, die vrijwillig gaat,
waarheen die wijst, kan niet terneergeslagen
worden door leed of gemis. Die woorden
zouden als een motto boven zijn leven staan
en naar hun geest zou hij zijn leven vor
men".
En verder op: „Het onderscheid tusschen
de mensoh is, dat er zijn in wien de eeuwig-
heidsdrang onuitroeibaar is (voor dezen is
de Jezus-gestalte altijd een zon) en anderen,
die genoeg hebben aan de dagen, die komen
en gaan. ieder moet zijn natuur (in dezen)
volgen. Maar wij, die van de eeuwigheid zijn
moeten niet ingaan op een strijd over mee
ningen. Ons leven moet licht geven. Als wij
aangevallen worden moeten wij antwoorden
met beter te worden".
Dat zijn wijze woorden, dacht ik, maar
God wil toch ook dat we voor onze rechten
in het natuurlijk leven opkomen en daar
voor strijden. En die strijd wordt, ons als
Christenboeren wel zwaar gemaakt. Want
als we onze natuur volgden, zou het heel
leelijk gaan.
DE BOEREN- EN TUINDERSORGA
NISATIES HEBBEN HET DAAROM
MOEILIJK.
Doch daarom klemt meer dan ooit de
eisoh om achter de organisatie te staan en
niet, terwille van wat schijnbaar tijdelijk
voordeel, deze verlaten.
Wanneer alle belanghebbenden een
lijn trokken zou nog meer voordeel be
haald kunnen worden dan thans de enkelen
sati<^en' venaa<* PleR€n de organi-
Maar dan moeten de verschillende organi
saties ook weer op hun beurt krachtig sa
menwerken. Dit werd zeer terecht opge-
™r'(t °P de bestuursvergadering van de
Geldensdh-OveTiisselsche Maatschappij van
Landbouw, welke deze week plaats had.
lemnrnd merkte bij de rondvraag op dat °>r
nog steeds onvoldoende samenwerking is
tuesohen de verschillende organisaties, dde
de belangen der hoeren hebben te behartig
gen Spr. betreurde diiit iin hooge mate en
zeilde, dat vooral in dezen crisistijd die boen
ren er recht op hebben te eisoben, dat de
vorsdhalillende organisaties één lijn trek'kon:
■welk inzicht aJgemeen werd gedeeld.
Algemeen wordt ook wel gedeeld het gé
voelen, dat het voor dien lanid- en tuinbouw
voordeelig ie, dat er op de kaJdima rkt con
currentie gekomen ie.
En bet lijkt er op, dat er nog meer con
currentie zal komen, want ook bereiken
ons geruchten, dat er
NAAST DE DUITSCH- FRANSCH-
POOLSCHE KALI NIET ALLEEN
SPAANSCHE DOOH OOK RUSSI
SCHE KALI
op de wereldmarkt zal koonan.
Men deelt ons mede, dat Rusland een ruil
handel met Der.ema ken zal aangaan en
Deensch vee voor Rueeieohe kali zal koo
pen.
Laat onze regeering op de Rundveecen-
trale daar hun aandacht eens aan geven.
Rusland kan heel wat gebruiken Wij ge-
bruiken, heefl veel kali. Rusland heeft blijk
baar kali te veed. Wij hebben rundvee ta
veel. Door ruilen zou er een evenwichts
toestand bereikt kunnen worden.
Maar zooals wij els jongens bij het ruillon
altijd plachten te zeggen- gelijk ovei-stekcn.
Want een groot vertrouwen in de eerlijk
heid van Rusland hebben we niet. En za-
kan doen door oredliet te geven of iets te le
veren, op belofte, dat de tegenprestatie
.binnenkort" zal komen, lijkt ons in deze
tijden en met dit land niet aanbevelens-
"■aand.
Meer aanheelen6waardig lijkt het mij om
te zeggen:
Tot de volgende week.
PRAATJESMAKER
